Научная статья на тему 'ИЗУЧЕНИЕ ЦЕННОСТНЫХ ЭКОНОМИЧЕСКИХ ПРИЗНАКОВ В НОВЫХ СИСТЕМАХ ХЛОПКА'

ИЗУЧЕНИЕ ЦЕННОСТНЫХ ЭКОНОМИЧЕСКИХ ПРИЗНАКОВ В НОВЫХ СИСТЕМАХ ХЛОПКА Текст научной статьи по специальности «Сельское хозяйство, лесное хозяйство, рыбное хозяйство»

CC BY
8
4
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
РЕГИОНЫ / КОКОН / УЗОР / ХЛОПЧАТНИК / ЦВЕТЕНИЕ / РОСТ / ВРЕДИТЕЛЬ

Аннотация научной статьи по сельскому хозяйству, лесному хозяйству, рыбному хозяйству, автор научной работы — Рахматуллаев Г.Д.

В статье говорится, что в 2018-2020 гг. Планируется изучить новые хлопковые гряды для сельскохозяйственного использования, в том числе скороспелые и высокоурожайные, высокопродуктивные, волокнистые гряды IV типа, а также передать гряду 411 государству.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

STUDY OF VALUABLE ECONOMIC SIGNS IN THE NEW SYSTEMS OF COTTON

The article says that in 2018-2020. It is planned to study new cotton beds for agricultural use, including early maturing and high-yielding, high-yielding, type IV fibrous beds, as well as transfer bed 411 to the state.

Текст научной работы на тему «ИЗУЧЕНИЕ ЦЕННОСТНЫХ ЭКОНОМИЧЕСКИХ ПРИЗНАКОВ В НОВЫХ СИСТЕМАХ ХЛОПКА»

Рахматуллаев Г. Д.

заведующий кафедрой генетики, селекции и семеноводства

сельскохозяйственных культур Андижанский институт сельского хозяйства и агротехнологии

Узбекистан, Андижан

ИЗУЧЕНИЕ ЦЕННОСТНЫХ ЭКОНОМИЧЕСКИХ ПРИЗНАКОВ В

НОВЫХ СИСТЕМАХ ХЛОПКА

Аннотация. В статье говорится, что в 2018-2020 гг. Планируется изучить новые хлопковые гряды для сельскохозяйственного использования, в том числе скороспелые и высокоурожайные, высокопродуктивные, волокнистые гряды IVтипа, а также передать гряду 411 государству.

Ключевые слова: регионы, кокон, узор, хлопчатник, цветение, рост, узор, вредитель.

Rakhmatullaev G'.D.

head of the department of genetics, selection and seed production of

agricultural crops Andijan Institute of Agriculture and Agrotechnology

Uzbekistan, Andijan

STUDY OF VALUABLE ECONOMIC SIGNS IN THE NEW SYSTEMS

OF COTTON

Annotation. The article says that in 2018-2020. It is planned to study new cotton beds for agricultural use, including early maturing and high-yielding, high-yielding, type IV fibrous beds, as well as transfer bed 411 to the state. Key words: regions, cocoon, pattern, cotton, flowering, growth, pattern, pest.

Салбий таъсирини камайтиришда Fy3a навларини т^ри танлай билиш алохида ахамият касб этади яъни, серхосил, юкори харорат таъсирига бардошли, хосил элементларини купрок саклаб коладиган, эртапишар, касаллик ва зараркунандаларга чидамли Fyзa навларини танлаш ва нокулай иклим шароитига мойил булган минтакаларга жойлаштириш асосий чора тадбирлардан бири хисобланади [1,2].

Бунинг учун Fyзa навларини юкори хароратга бардошлилигини бахолаш, унинг таъсирида усимлик танасида содир буладиган биокимёвий хамда физиологик жараёнларни изчил урганиб, бардошлилик хусусиятларини аниклаш долзарб муаммо булиб колмокда[3].

Республикамиз, шу жумладан, Андижон вилоятининг, кишлок хужалиги сифатли, пишик тола ва юкори хосил берадтган, хосили эрта пишитб етиладиган, касаллик ва зараркунандаларга, экстремал

шaрoитлaргa чидaмли бyлгaн нaвлaрни ярaтиш x,aмдa шу xудудддa aсoсий мaйдoнлaргa экилaётгaн aндoзa нaвлaр билaн биргa солиштириб, aндoзaдaн устун бyлaгнaлaрини дaвлaт шс синoвлaригa тaкдим килиш мaксaдидa xap йили ПСУЕAИТИ Aндижoн илмий тaжрибa стaнциясидa тaнлoв нaв синoви yTOa3tó келинмoкдa. 2018-2020 йиллaрдa тaнлoв шв синoви кyчaтзoригa хУЖЭЛИК белгилaри бyйичa ю^ри кyрсaтгичгa эгa бyлгaн 301 -TO3Ma, 315-тизмa, 350- ra3Ma, 355-тизмa, 361- тизмa, 364-тизмa, 370-ra3Ma, 4O1- тизмa Ba 411- тизмaлaрдaн ибoрaтулaрнинг чигит нaмунaлaри 4 тaкрoрлaнишдa, 4 кaтopдa, 90 x 20 -1 тaртибдa экилди. Тaнлoв шв синoви кyчaтзoридa Fy3a тизмaлaрининг вегетaция дaвoмийликлaри yргaнилгaндa ниxoллaрнинг 100 фoиз униб чикиши бyйичa 315 -ra3Ma Ba 411- тизмaлaр aндoзa Aндижoн 35 нaвигa нисбaтaн 3 кун муддaтгa oлидин экaнлиги кузaтилди.

Kyчaтзoрдa вaриaнтлaр тaкрoрлaнишлaри бyйичa 50 фoиз гуллaш муддaти aниклaнгaндa, уч юз биринчи ra3Ma aндoзaгa нисбaтaн 6 кунга oлдин, 411-тизмa aндoзaгaa нисбaтaн 5 кунгa 50 фoиз гулaш муддaтигa киргaнлиги кузaтилди. Kyсaк лaрнинг oчилиш суръaти yргaнилгaндa, 50 фoиз пишиб етилиш муддaти aндoзa Aндижoн 35 нaвидa 123 куннни тaшкил килиб, бу муддaт 301-тизмa Ba 411-тизмaлaридa aндoзaгa нисбaтaн 4 кунга oлдин бoшлaнгaнлиги кузaтилди. 315-тизмaдa эсa пишиб етилиш бoшкa тизмaлaргa нисбaтaн aнчa кеч руй берди.

Вегетaция дaвoмидa xap бир вaриaнт Ba тaкрoрлaнишдa белгилaб кУйилгaн Fy3a туплapидa фенoлoгик кузaтишлap oлиб бopилди ( 1- жaдвaл).

1-жадвал. Tu3MmapHum yHu6 чuцuшu, гуллашu, пuшuш

муддатларл, фот x¡uco6uda)

Вариант Андoза нав ва тизмалар 100 фoиз униб чикиши, кун 50 фоиз гуллаши, кун Кусакларни 50 фоиз очилиши, кун

1 Aндижoн 35 11-1 б1 -2 123 -1

2 301 9 55 11В

З З15 В 5В 124

4 350 10 б0 122

5 355 9 5В 121

б 3б1 10 59 119

7 Зб4 11 б1 120

В 370 9 5В 122

9 401 10 б2 123

1O 411 В 5б 11В

Тизмaлapнинг x,oсилдopлиги x,исoблaниб, пaxтa xom aшёсини теxнoлoик кypсaткичлapи хдм тaxлил килинди (2-жaдвaл). Олинган мaълумoтлap бyйичa бир дoнa кyсaк пaxтaсини OFиpлиги бyйичa 411 -

тизма (7,3 г) энг юкори куратгичга эга булди. Унга кура тола узунлиги буйича 301-тизма ва 411- тизмалар андоза ва бошка вариантларга нисбатан уртача тола узунлиги 34,4 мм ни ташкил килди.

Тола чикими 411-тизмада 40,8 ни ташки килиб, андоза ва бошка тизмаларга нисбатан устунлик килди. Тизмаларни микронейр курсаткичи буйича талаб даражасида эканлиги маълум булди. Тажрибанинг хосилдорлиги теримлар буйича хисобланганда энг юкори хосил 411 -тизмадан (42,4 ц\ га ) олинди.

2-жадвал. Тизмаларнинг хосилдорлиги, хужаликка фойдали белгилари ва микронейр кусаткичлари._

Вариант Андоза ва нав тизмалар Х,осил- дорлиги, ц\га 1 дона кусак OFирли ги, г Тола чикиши, % Тола узун-лиги, мм Микронейр курсат-кичи Мойдор-лиги, %

1 Андижон- 35 37,9+1 7,2+0 36,5+0. 33,1-.4 4,8 -0.1 18,7 0.8

2 301 40,5 6,7 37,8 34,4 4,4 19,0

3 315 37,9 6,4 37,1 32,2 4,2 19,7

4 350 39,7 6,6 38,7 33,3 4,5 21,3

5 355 37,8 6,4 37,0 32,5 4,1 21,3

6 361 40,4 7,0 39,3 34,1 4,0 21,1

7 364 36,6 6,1 36,2 32,7 4,5 20,5

8 370 39,1 6,5 37,8 31,6 4,6 22,2

9 401 38,9 6,2 37,5 33,0 4,4 22,1

10 411 42,4 7,3 40,8 34,4 4,2 20,7

Фойдаланилган адабиётлар руйхати:

1. Чориева Х.Д, Тожиев М. "Кишлок хужалиги экинлари селекцияси ва уругчилиги сохасининг хозирги холати ва ривожланиш истикболлари", республик илмий-амалий анжумани илмий материаллари туплами (Тошкент, 2015 йил, 15-16 декабр, 1-кисм, 501-503 бетлар). «Урта толали Fузанинг конкурс нав синови тажриба натижалари ».

2. Эгамов Х., Рахмонов З., Бахромов С., Муйдинов О."УСТОЙЧИВОСТЬ НОВЫХ СОРТОВ ХЛОПЧАТНИКА К СОСУЩИМ ВРЕДИТЕЛЯМ", Сборник научный трудов по материалам V Международной научно -практической конференции, г. Белгород, 2015 г. 81-84 ст.

3. Эгамов Х., Рахмонов З., Расулов С., Атахожиева Х., Мирхамидова Г. "Продуктивность и качество волокна нового сорта УзПИТИ-201 при загущении". Сборник научный трудов по материалам V Международной научно-практической конференции, г. Белгород, 2016 г. 1-3 ст.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.