CC BY
22
Vestnik KazNMU №1-2018
УДК 615.281.9
М.Б. Алимбаи, Р.Б. Аюпова, Д.Б. Зауренбекова
С.Ж. АсфендияроватындагыК^азац¥лттыц Медицина Университетi Фармаи,евтикалыцвнд1р1сжэне фармация факультета, «Инженерлш пэндер жэне
дэршер технологиясы» кафедрасы
ЖЩ1ШКЕ ТАСШЫ^Л (ANDROSACE FILIFORMIS) ЭКСТРАКТ1СШЩ БАКТЕРИЯFА
ЦАРСЫ БЕЛСЕНД1Л1Г1Н ЗЕРТТЕУ
Мацалада Mi^imKe тасшыгул (Androsace filiformisRetz.) дэршк eciMdiK ши^зат экстрактiсiнiц бактерияга царсы белсендышн зерттеу нэтижeлeрi кeлтiрЛгeн. Зерттеудщ нэтижeлeрi бойынша, зерттелген Mi^imKe тасшыгул экстрактiсi бактерияга царсы эртYрлi дэрежеде эсeрi бар екендшн Kepcemmi.
TyrnHÖi свздер: ЖИщшке тасшыгул, экстракт, дэpiлiк eciMdiK шиюзаты, бактерияга царсы белсендшк.
К1р1спе: Жщшкетасшыгул а;додалдар ту;ымдасына
жататын бiр жылды; шептесш еамдж. Латынша атауы: Androsace filiformisRetz. Ту;ымдастьиыныц латынша атауы: PrimulaceaeVent.[1].
Жщшке тасшыгул ете ;унды емдiк ;асиеттер1 ие, ал осы всiмдiктiц шeбi терапиялы; ма;саттарда ;олдануда усынылады. Шеп угымына гулдер, саба;тар жэне жапыра;тары кiредi. Мундай аса ;унды емдж ;асиетшш болуын, оныц ;урамындагы ишк заттар, антрахинондар жэне сапониндердiц болуымен тYсiндiрiледi. Жiцiшке тасшыгYл негiзiндегi ;айнатпа мен тундырманы жараларды емдеудi жеделдету Yшiн усынылады. Бул есiмдiктiц протистоцидтж жэне бактерицидтiк ;асиеттерге ие екендИн эксперименталды тYPде дэлелдегенiн атап еткен жен[2-3].
взектiлiгi: Дэрiлiк есiмдiктердi шиизат ретiнде жэне эртYрлi дэрiлiк зат дайындау Yшiн пайдалану гасырлар бойы келе жатыр, бiра; элi ^нге дейiн есiмдктердiц салыстырмалы тYPде ;асиеттершщ аз мелшерi гана зерттелген.
Цаза;стан Республикасында есетiн бактерияга ;арсы ;асиеттерi бар экстрактшерден биологиялы; белсендi ;осылыстарды белш алу перспективтi багыт болып табылады. Цаза;стан Республикасыныц аумагында есетiн Androsace Filiformis еимдж экстрактiлерiнiц химиялы; ;урамы мен ;асиеттерш салыстырмалы талдау гылыми жэне тэжiрибелiк ;ызыгушылык; тудырады. Осылайша, Androsace Filiformis экстрактiсiнiц бактерияга ;арсы ;асиеттерш зерттеу езектi болып табылады. Зерттеу ма^саты: Жiцiшке тасшыгYл (Androsace Filiformis) экстрактiсiнiц бактерияга ;арсы белсендшгш зерттеу Зерттеу материалы мен эднтерк Шикiзат ретiнде жiцiшке тасшыгYл еамдИнщ (шептiц) Yстi белiгi пайдаланылды. Экстракт перколяция эдiсiмен алынды. Экстрагент ретшде 40%,60%,70%,95% концентрациясындагы этанол жэне хлороформ ;олданылды [4].
Дэрiлiк препараттарды зерттеу Yшiн классикалы; микробиологиялы; эдiстемелер пайдаланылды. Олардын микроб;а ;арсы эсерiнiц тшмдшпн (белсендiлiгiн) санды эдiсi бойыншазерттелдi. Санды эд^ бойынша зерттеуге алынган сынамаларды ;оректж орталарына егiп, ескен калониялары саналды. Санды; эдiстiц принципi: бул 1,0г.
немесе 1,0мл. зерттелетш материалдагы
микроорганизмдердiц колония тYзушi бiрлiк (КОЕ) санымен аны;тау болып табылады.
Экстрактiлердi зерттеу Yшiн оларды ба;ылау тест-культураларымен жасанды тYPде контаминациялау ар;ылы ЖYргiзiлдi.
Экстрактiнiц микроб;а ;арсы эсершщ тиiмдiлiгiн багалау Yшiн Америкалы; типтж микроорганизмдер жиынтыгыныц (АТСС) Escherichia coli АТСС25922, Staphylococcus aureusATCC6538, Pseudomonas аeruginosa АТСС27853, Klebsiella pneumonia ATCC700603 тест - культуралары ;олданылды.
Жасанды тYPде контаминациялау Yшiн 28 - 37°С термостатта 18-20 сагат аралыгында еарыген тест-культураларынан суспензия дайындалды. Эксперимент жасау Yшiн тэулiктiк (18 саг.) тест -культуралары мен 0,9% натрий хлоридi ерiтiндiсiн пайдалана отырып, жеке-жеке E.coli, S. aureus, Kl. рпеитошае жэне P. аeruginosa культураларынан суспензия дайындап, оларды стандартты 0,5 бiрлiкке жеткiздiк (0,5 McFarland). Осы стандарт 0,5 бiрлiкте - шартты тYPде 1,0мл ерiтiндiде 1,5х108 бактериялы; клеткаларга сэйкес келедi [5-6]. Тал^ылаулар мен нэтижелер:
1. Зерттеуге алынган экстрактыц 10,0 мл\гр-н 90,0 мл 0,9% тузды ерiтiндiмен араластырып зерттелетш Yлгiнi дайындап алды;.
2. 5,0 мл зерттелетш Yлгiге 0,2 мл тест-культураларына ;осып, араластырып тэжiрибелi сынама дайындап алынды.
3. Дайындалган тэжiрбиелi жэне ба;ылау (зерттеу Yлгiлерi ;осылмаган) сынамаларды ;оректж орталары бар Петри таба;шаларыныц бетiне 0,1 мл-ден себiндi жасалды. Крректж орталар ретiнде Мюллера Хинтон ортасы ;олданылды. Себiндi (егу) жасалган Петри таба;шаларын 28-370С- та 24-48 сагат аралыгында инкубациялап, содан кешн колония тYзушi бiрлiк (КТБ) санын санау ЖYргiзiлдi.
4. КТБ саны 15 жэне 300 аралыгында жат;ан тэжiрибедегi жэне ба;ылаудагы колонияларды санап, таба;шаларды есепке алу жолымен ецдеу ;орытындылары ЖYргiзiлдi. Цайталанатын орташа арифметикалы; аны;тамалардан орташа санын есептегеннен кешн, редукция факторын (RF) мына формула бойынша есептелiндi:
LogRF = log (КОЕ Ко) - log (КОЕ D)
мунда: КОЕ Ко - дэрыж заттыц эсерi жо; мл-ri КТБ-ныц саны,
КОЕ D - дэрыж заттыц эсерi бар мл-ri КТБ-ныц саны.
Дэрыж препараттардыц микроб;а ;арсы эсерiнiц тиiмдiлiгiн зерттеу нэтижелерi кестеде келтiрiлген (1-кесте).
Вестник Ка^ЖМУ №1-2018
Кесте 1- Экстрактшщ микробка карсы эсер ету белсендiлiгi
Тукымдану Микрофлора тYрi logTOE Ко ^ КОЕ D log RF Тшмдшп (%)
TYрi ■Q g 2 Экстракт коскангадешн Экстракт ;ос;аннанкешн
о s КОЕ Ко log КОЕ D log
Жасанды S.aureus 1 2,6х102 2,4 2,2х102 2,3 0,1 15,3
E. Coli 40% 3,7х102 2,5 3,1х102 2,4 0,1 16,2
К.рпеитошае 2,6х102 2,4 1,6х102 2,2 0,2 38,4
P^eruginosa 5,0х102 2,6 4,6х102 2,6 0 8,0
S.aureus 2 2,6х102 2,4 2,0х102 2,3 0,1 23,0
E. Coli хлоро 3,7х102 2,5 3,0х102 2,4 0,1 18,9
К.рпеитошае форм 2,6х102 2,4 1,4х102 2,1 0,3 46,1
P^eruginosa 5,0х102 2,6 4,5х102 2,6 0 10,0
S.aureus 3 2,6х102 2,4 2,1х102 2,3 0,1 19,2
E. Coli 60% 3,7х102 2,5 2,9х102 2,4 0,1 21,6
K.pneumoniaе 2,6х102 2,4 9,0x10х 1,9 0,5 65,3
P^eruginosa 5,0х102 2,6 4,5х102 2,6 0 10,0
S.aureus 4 2,6х102 2,4 1,5х102 2,1 0,3 42,3
E. Coli 90% 3,7х102 2,5 2,5х102 2,3 0,2 32,4
K.pneumoniaе 2,6х102 2,4 6,0x10х 1,7 0,7 76,9
P^eruginosa 5,0х102 2,6 4,4х102 2,6 0 12,0
S.aureus 5 2,6х102 2,4 1,8х102 2,2 0,2 30,7
E. Coli 70% 3,7х102 2,5 2,6х102 2,4 0,1 29,7
K.pneumoniaе 2,6х102 2,4 5,4х101 1,7 0,7 79,2
P^eruginosa 5,0х102 2,6 4,2х102 2,6 0 16,0
мунда:
КОЕ Ко - дэрЫк заттыц эсерi жок; мл-ri КТБ-ныц саны, КОЕ D - дэрыж заттыц эсерi бар мл-ri КТБ-ныц саны.
тасшыгул всiмдiгiнiц 70% этанолды экстрактiсi жогары бактерияга карсы белсендiлiктi кврсеткендiктен, одан эр1 зерттеулерге колдануга перспективтi деп есептеуге болады.
Цорытынды. Осылайша, зерттеудiц нэтижелерi бойынша, 6i3 зерттеген жiцiшке тасшыгул экстракта микробка карсы эр тYрлi дэрежеде эсерi бар екендiгiн кврсеттi. Жщшке
ЭДЕБИЕТТЕР Т1З1М1
1 Губанов И. А. Проломник нитевидный // Иллюстрированный определитель растений Средней России.-Т-во науч. изд. КМК, Инт технолог.иссл. -2004. - Т. 3. - С. 28-31.
2 Рысин Л.П. Конспект лесной флоры средней полосы Русской равнины. -М.:Сосудистые растения, 2009. - 131 с.
3 Харкевич С. С. Сосудистые растения советского Дальнего Востока //Наука. - 1985. -Т.2. - С. 157-163.
4 Чуешов В.И. и др. Промышленная технология лекарств // НФаУ. - М.: МТК-Книга, 2013. - Т. 1. - С 87-89.
5 Дамянова С., Костова И., Тодорова С., Енчева Р., Ergezen М., Стоянова А. Антимикробна активност на екстракти от листа на глог (GrataegusmonogшaJacq.)//Хранителна наука техника и технологии. - 2011. - Т.3. - С. 17-20.
6 Дамянова С., Тодорова С., Стоянова М., Стоянова А., Енчева Р. Антимикробнаактивност на екстракти от глог (GrataegusmonoginaJacq.) // Научнитрудове РУ „А. Кънчев". - 2011. - Т.50. - С. 76-79.
Vestnik KazNMU №1-2018
М.Б. Алимбаи, Р.Б. Аюпова, Д.Б. Зауренбекова
Казахский Национальный медицинский университет имени С.Д. Асфендиярова, кафедра «Технологии лекарств и инженерных дисциплин»
ИССЛЕДОВАНИЕ АНТИБАКТЕРИАЛЬНОЙ АКТИВНОСТИ ЭКСТРАКТА ИЗ ПРОЛОМНИКА НИТЕВИДНОГО (ANDROSACE FILIFORMIS)
Резюме: В статье показаны результаты исследования антибактериальной активности экстракта лекарственного растительного сырья Проломника Нитевидного (Androsace filiformisRetz.). По результатам исследования мы обнаружили, что исследуемый экстракта проломника нитевидного обладает антибактериальным эффектом в разной степени выраженности. Ключевые слова: Проломник нитевидный, экстракт, лекарственное растительное сырье, антибактериальная активность.
M.B. Alimbai, R.B. Ayupova, D.B. Zaurenbekova
Kazakh National Medical University, head of the department «Drug technology and engineering disciplines»
STUDY OF ANTIBACTERIAL ACTIVITY OF THE EXTRACT FROM THE ANDROSACE FILIFORMIS
Resume: In the article showed the results of the study of the antibacterial activity of the extract of the medicinal plant (Androsace filiformisRetz.).Based on the results of the study, we found that the extract of the androsacefiliformis has an antibacterial effect in varying degrees.
Keywords: Androsacefiliformis, extract, medicinal plant raw materials, antibacterial activity.
UDC 615.246.4/.6:65.9
G.T. Zhumashova, Z.B. Sakipova, G.M. Sayakova, D.M. Jankulov
Asfendiyarov Kazakh National Medical University
A MARKETING ANALYSIS OF THE KAZAKHSTANI PHARMACEUTICAL MARKET OF LAXATIVES
The article presents an overview of the laxative preparations market for 2012-2016 and the revealed features of the development of this segment of the pharmaceutical market in Kazakhstan. The ratio of countries-manufactures represented in the market of laxative preparations has been analyzed; the analysis of laxatives by origin has been carried out.
On the basis of herbal preparations Senna (Kazakhstan), Senadexin (Ukraine), Alax(Poland) and Eucarbon (Austria) the sales figures for 2012-2016 have been analyzed in natural and monetary units and the main trends in the development of the market of drugs recommended for use to patients with impaired activity of the gastrointestinal tract, including with constipation, have been identified. Keywords: Kazakhstani market of medicines, laxatives, consumption trends.
Introduction.
The growth of the population with diseases of the gastrointestinal tract is considered a problematic issue of the XXI century, which increasingly attracts the attention of scientists and practitioners of many countries of the world. Dynamic pace of modern life, irrational nutrition, bad health habits, increase in the number of causes of stress and etiological factors in the development of allergic diseases, irrational drug intake - that is an incomplete list of the driving factors that are recognized as the main causes of gastrointestinal diseases. More than half of the population (up to 75%) with varying frequency meets with a violation of the gastrointestinal tract, which manifests itself in a difficult or rare emptying of the intestine, that is, with constipation. Most often, this ailment is not an independent pathology, but indicates already existing diseases in the body [1, 2].
In addition to the adult population, children often suffer from constipation, so safe preparations with the possibility of use for children from the first year of life are increasingly in demand. To treat functional disorders of the digestive system, which are manifested by constipation, laxatives are used [3, 4]. Laxative pharmacological properties are pronounced in a number of plants, for example, in rhubarb Tangut,alder buckthorn, common buckthorn, senna Alexandria, and aloe tree. This effect of the plant is determined by the leading group of biologically active substances - anthracene derivatives [3, 5, 6].
From the position of pharmacokinetics it is known that anthraquinones are practically not absorbed in the small intestine. Further transformations of compounds are interpreted as follows: in the large intestine under the influence of microorganisms sugar is cleaved from the anthraquinone molecule and restored to a free anthrone or anthranol, which are the active substances [5]. Anthraquinones exert their effect directly in the large intestine (they practically do not affect the secretion and peristalsis of the stomach and small intestine), causing the electrolytes and water to escape into the intestinal lumen, while the passage of stools is reduced and their liquefaction is observed [7, 8].
The domestic pharmaceutical market offers to the targeted segment of consumers a range of laxative drugs. In the pharmaceutical industry much attention is paid to the analysis of the situation in the pharmaceutical market. The analysis of the pharmaceutical market allows evaluating the effectiveness of decisions in this industry.
The purpose of the work was to conduct a marketing analysis of the Kazakhstani pharmaceutical market of laxatives. Results and discussion.
At this stage of the study we conducted a more detailed analysisof the domestic pharmaceutical market of laxatives with ATCof A06Aclassification for years 2012-2016.
