Научная статья на тему 'Қишлок хўжалигини ривожлантиришнинг истиқболлари: муаммолар ва ечимлар'

Қишлок хўжалигини ривожлантиришнинг истиқболлари: муаммолар ва ечимлар Текст научной статьи по специальности «Экономика и бизнес»

CC BY
526
129
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
иқтисодий ислоҳотлар / инновация / инвестиция / деҳқон ва фермер хўжаликлари / аграр соҳа / маҳсулот ишлаб чиқариш / иқтисодиётни эркинлаштириш / ишчи кучи. / economic reforms / innovations / investments / dekhkan and farm enterprises / agricultural sector / product development / economic liberalization / labor force.

Аннотация научной статьи по экономике и бизнесу, автор научной работы — Бердиев Абдумалик Ҳакимович

Келажакда мамлакатимизнинг қишлоқ хўжалик маҳсулотларига бўлган эҳтиёжини қондириш аграр соҳа олдига қўйилган асосий вазифалардан биридир. Мақолада фермер хўжаликларини янада ривожлантириш ва уларнинг самарадорлигини оширишга қаратилган фикрлар ва аграр соҳани ривожлантириш ва барқарорлигини таъминлашда янги технологиялар, хорижий тажрибалар ва инновацияларнинг аҳамияти баён этилган.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

PROSPECTS OF RURAL DEVELOPMENT: PROBLEMS AND SOLUTIONS

One of the main objectives of the agricultural sector is to meet the country's growing demand for agricultural products in the future. The article highlights ideas for further development and enhancing the efficiency of farms and the importance of new technologies, foreign experience and innovation in the development and sustainability of the agricultural sector.

Текст научной работы на тему «Қишлок хўжалигини ривожлантиришнинг истиқболлари: муаммолар ва ечимлар»

Бердиев Абдумалик ^акимович,

Карши мух,андислик-ик,тисодиёт институти «Таълим сифатини назорат к,илиш» булими бошлиFи, иктисодиёт фанлари номзоди

КИШЛОК ХУЖАЛИГИНИ РИВОЖЛАНТИРИШНИНГ ИСТИКБОЛЛАРИ: МУАММОЛАР ВА ЕЧИМЛАР

УДК:338.436.33

БЕРДИЕВ А.Ц. КИШЛОК ХУЖАЛИГИНИ РИВОЖЛАНТИРИШНИНГ ИСТЩБОЛЛАРИ: МУАММОЛАР ВА ЕЧИМЛАР

Келажакда мамлакатимизнинг кишлок хужалик мах,сулотларига булган эх,тиёжини кондириш аграр сох,а олдига куйилган асосий вазифалардан биридир. Мак,олада фермер хужаликларини янада ривожлантириш ва уларнинг самарадорлигини оширишга каратилган фикрлар ва аграр сох,ани ривожлантириш ва баркарорлигини таъминлашда янги технологиялар, хорижий тажрибалар ва инновацияларнинг ах,амияти баён этилган.

Таянч иборалар: ик,тисодий ислох,отлар, инновация, инвестиция, дех,к,он ва фермер хужаликлари, аграр сох,а, мах,сулот ишлаб чик,ариш, ик,тисодиётни эркинлаштириш, ишчи кучи.

БЕРДИЕВ А.Х. ПЕРСПЕКТИВЫ РАЗВИТИЯ СЕЛЬСКОГО ХОЗЯЙСТВА: ПРОБЛЕМЫ И РЕШЕНИЯ

Одной из основных задач сельскохозяйственного сектора является удовлетворение растущего спроса страны на сельскохозяйственную продукцию в будущем. В статье освещаются идеи для дальнейшего развития и повышения производительности фермерских хозяйств, а также важность новых технологий, зарубежного опыта и инноваций в развитии и устойчивости сельскохозяйственного сектора.

Ключевые слова: экономические реформы, инновации, инвестиции, дехканские и фермерские хозяйства, аграрный сектор, развитие продукта, либерализация экономики, рабочая сила.

BERDIYEV A.X. PROSPECTS OF RURAL DEVELOPMENT: PROBLEMS AND SOLUTIONS

One of the main objectives of the agricultural sector is to meet the country's growing demand for agricultural products in the future. The article highlights ideas for further development and enhancing the efficiency of farms and the importance of new technologies, foreign experience and innovation in the development and sustainability of the agricultural sector.

Keywords: economic reforms, innovations, investments, dekhkan and farm enterprises, agricultural sector, product development, economic liberalization, labor force.

ИКТИСОД ВА МОЛИЯ / ЭКОНОМИКА И ФИНАНСЫ 2019, 11(131)

Кириш. Бугун жамиятимизнинг янгиланиши, демократик жараёнларнинг ривожланиши куп жихатдан кишлок хужалигида ислохотлар нечсои самарали кечаётганлиги билан боFликдир. Шу боис хам хукуматимиз томонидан кишлокни ислох килишга давлат микёсида алохида эътибор берил-мокда.

Келажакда мамлакатимизнинг кишлок хужалик махсулотларига булган эхтиёжини кондириш фермер хужаликлари олдига куйилган асосий вази-фалардан биридир. Бу эса фермер хужаликларини янада ривожлантириш ва уларнинг самарадор-лигини оширишни такозо этади.

Тадцицот мавзусининг долзарблиги. Мамлакатимиз кишлок хужалигини таркибий-иктисодий ислох килишнинг асосий максадларидан бири сифатида иктисодиётни модернизация килиш ва диверсификациялаш шароитида соха-нинг баркарор ривожланиши ва ракобатбардош-лигини ошириш асосида ахолини озик-овкат махсулотлари ва саноат корхоналарини хом ашё билан таъминлаш мухим ахамиятига эга.

Узбекистан ички бозорини мамлакатимизда ишлаб чикарилган, импорт товарларидан сифати юкори, нархи эса арзон булган махсулотлар билан тулдириш, ахолининг усиб бораётган талаб ва эхтиёжларини янада туларок кондириш буйича кушимча чора-тадбирлар куриш лозим.

Шу боисдан хам кишлок хужалигини ривож-лантиришнинг кейинги боскичлари олдига бозор ислохотларини чукурлаштириш ва иктисодиётни янада эркинлаштириш, хусусий тармокни жадал ривожлантириш, унинг мамлакат иктисодиётидаги улушининг купайишини таъминлаш, кичик бизнес ва фермерликни янада ривожлантириш бораси-даги ишларни чукурлаштириш ва куламини кен-гайтириш, банк ва молия тизимларидаги исло-хотларни чукурлаштириш каби устувор йуна-лишларнинг белгилаб берилганлигини эътироф этиш лозим.

Жумладан, мулкчилик муносабатларини ривожлантириш, моддий манфаатдорликни ошириш, эркин ва мустакил фаолият юритиш кафо-латлари тамойилларига асосланиб фаолият юри-таётган фермер хужаликларини ривожлантириш хам устувор вазифалар сифатида белгиланди ва уларнинг хукукий-меъёрий базасини бозор иктисодиёти талабларига мос такомиллаштиришга катта эътибор каратилмокда. Фермер хужаликларини ривожлантириш натижасида аграр сохада

янги имкониятлар яратилди, булар куйидагиларда намоён булди:

- биринчидан, кишлокда хусусий мулкчилик тамойилларининг шаклланиши ва хакикий урта мулкдорлар сафининг кенгайишига олиб келди;

- иккинчидан, ишлаб чикариш воситалари, яъни мулкдан фойдаланиш самарадорлиги ва хужалик аъзолари моддий манфаатдорлигини ошириш масалалари узаро узвий алокадорликда хал этилди;

- учинчидан, етиштирилган махсулот ва даро-мад манбаларидан мустакил фойдаланиш, уларни эркин таксимлаш ва тасарруф этиш механизмлари шаклланди;

- туртинчидан, сифатли ва арзон махсулотлар етиштириш, хужаликнинг соф фойдасини купай-тириш чораларини ишга солишга мажбур килади;

- бешинчидан, фермер хужаликлари узла-рининг ишлаб чикариш ва иктисодий муносабатларини бошка хужалик субъектлари билан тузи-ладиган шартномалар асосида мустакил амалга оширади.

Юкоридаги ва бошка афзалликларни эътиборга олган холда республикамизда фермер хужаликларини ташкил килиш ва ривожлантириш тадри-жий йул билан, яъни боскичма-боскич амалга оширилиб келинмокда. Фикримизча, бу йул нафакат амалий, балки илмий-назарий жихатдан хам асослидир. Чунки, кишлок хужалигида утказилаётган иктисодий ислохотларни хам боскичма-боскич чукурлаштириш тамойили тан олинган ва амалиёт бунинг самарасини исбот килмокда. Зеро, хар бир боскич узига хос жихат-ларга эга ва узидан кейин келадиган боскичга мос хукукий-меъёрий нормаларни такомиллаштиришга асос булиб хизмат килади.

Умуман олганда, фермерлик харакатининг ривожланиш боскичларида, уларнинг хар бири олдига узига мос булган вазифалар белгиланиб, самарали амалга ошириб келинди ва бу жараён давом этиш характерига эга.

Илмий муаммонинг к,уйилиши. Хозирги кунда кишлок хужалиги олдига куйилган вазифа махсулдорликни ошириш, кайта ишлаш натижасида йукотишларни камайтириш ва якуний истеъ-молчига етказишдан иборат. Шу муносабат билан хукуматнинг бир катор мухим карорларини, шу жумладан мамлакатда мева-сабзавот дуконлари ва саноат музлатгичларини куриш буйича кабул килинган хукумат дастурини таъкидлаш лозим.

ИКТИСОД ВА МОЛИЯ / ЭКОНОМИКА И ФИНАНСЫ 2019, 11(131)

Бирок,, мавжуд электр узилишлари улар дастур-ларининг рентабеллиги ва самарадорлигини, шунингдек, махсулотларнинг хавфсизлигини камайтиради. Бу борада, Президентимиз мева-сабзавотчилик сохасида муаммолар буйича: «Узбекистан мева-сабзавот ишлаб чикаришда улкан имкониятларга эга. Ахоли фаровонлигини доимо ошириб боришда халкимиз турмуш тарзига энг якин ва тез натижа берадиган йуналиш кишлок хужалигида юкори даромадли интенсив ишлаб чикаришни ташкил этишдир. Мавжуд салохияти-мизни тулик ишга солишимиз, унга яраша катта даромад олишимиз зарурлигини инобатга олган холда сунгги йилларда мамлакатимизда мазкур соха юкори шиддат билан ислох килинмокда»1, деб таъкидлаган.

Хозирги кунда республикамиз кишлок хужалиги олдида турган мухим масала янги иш уринлари ташкил этиш, кушимча ишлов бериш ва кайта ишлаш, боFдорчилик махсулотларини саклаш, хизматларни кенгайтириш хисобига кишлок жой-ларда бандликни ошириш хисобланади. Ишлаб чикаришни диверсификация килиш, хосил-дорликни купайтириш оркали фермерлар ва кишлок ахолисининг фаровонлиги изчил яхши-ланмокда, бу эса кишлок хужалиги ишлаб чика-рувчиларининг хосилдорлигини оширишга олиб келади. Ушбу йуналишда ижобий натижалар мавжуд, уларни кучайтириш ва янада ривожлантириш керак.

Асосий фондлар ва технологик ускуналарни янгилашдаги техник ва технологик кечикиш, сохада ахборот-коммуникация технологиялари-нинг жорий этилиши кишлок хужалигининг энг жиддий муаммоси хисобланади.

Тад^и^от ма^сади. Кишлок хужалигининг бир катор муаммоларига фермерлик ва умуман кишлок хужалигида миллий ва халкаро илмий ишланмаларни амалга оширишнинг мураккаблиги кайд этилган. Кишлок хужалиги ишлаб чикари-шининг иктисодий самарадорлигини ошириш куп омилларга боFлик, хусусан кишлок хужалиги ишлаб чикаришининг янги технологиялари ва жихозларидан фойдаланиш, укитиш, билимлар, куникмалар, маълумот окимини кучайтириш ва бошкалар.

1 Узбекистан Республикаси Президенти Ш.М.Мирзиёев-нинг 2019 йил 5 ноябрда мева-сабзавотчилик тар-мс^ини янада ривожлантириш ва экспортини ошириш, ахоли томоркаларидан самарали фойдаланишни таъ-минлаш масалаларига батишланган видесселектсрдаги маърузаси.

Кишлок хужалик корхоналарида ишчи ходим ва мутахассислар маълумоти, ёши, тажриба ва малакаси, ишга ижодий ёндашиш кобилияти каби курсаткичлар катта роль уйнайди. Шу сабабдан хам фермер хужаликларини ташкил килишда тендер танловларида хам бу курсаткичлар эътиборга олинади. Фермер хужаликларини ташкил килишда фермер хужалиги рахбари айнан юкоридаги курсаткичларга эга булиши талаб килинади, бу фикримизча туFри йул хисобланади. Чунки, мам-лакатимиз кишлок хужалигининг кейинги такдири ва тараккиёти куп жихатдан улар фаолиятига боFлик.

Лекин биз олиб борган кузатишларимиз нати-жасида шу нарса аник булдики, фермер хужа-ликлари рахбарларининг малакаси, билим дара-жаси, маълумоти ва бозор иктисодиёти хакидаги тушунчаси замон талабига тулик жавоб бермайди (1-расм).

Илмий мо^ияти. Хозирги кунда кишлок хужалигида кадрлар ва уларнинг интеллектуал салохиятини оширишни, бизнингча, келажакада куйидаги тизимни шакллантириш оркали фермер хужалик рахбарларининг малакасини ошириш ва кайта тайёрлашни ташкил этиш жараёнида менеж-мент ва маркетинг, компьютер саводхонлиги, мухандислик ва агрономия сохаси, кишлок хужалик иктисодиёти ва бозор хакидаги тушун-чалар, солик, банк ва нокишлок хужалик махсу-лотлари ишлаб чикариш буйича касб-хунар мак-таблар ва кадрлар тайёрлаш худудий марказлари, олийгохлар ва касб-хунар коллежлари кумаги асосида ташкил этиш максадга мувофик булади. Уз урнида билимли, малакали ва тажрибали кадрлар таъминоти фермер хужаликларида ишлаб чикариш ресурсларидан окилона фойдаланиш, уларнинг самарадорлигини ошириш натижасида хужаликнинг молиявий салохиятини юксалти-ришга олиб келади.

Бундан ташкари республикамиз дех,кон ва фермер хужаликларида кишлок хужалик махсулотлари етиштиришда утган даврда бир канча муаммо-ларга дуч келди. Хозирда хам ушбу муаммолар дехкон ва фермер хужаликларининг кишлок хужалик махсулотларини етиштиришида оксокли-гига сабаб булмокда.

Шу муносабат билан мамлакатимиз Президен-тининг бу сохада янги ёндашув асосида дехкон ва фермер хужаликлари томорка ер эгаларининг хукук ва конуний манфаатларини химоя килиш тизимини, шунингдек, кишлок хужалигининг экин

ИКТИСОД ВА МОЛИЯ / ЭКОНОМИКА И ФИНАНСЫ 2019, 11(131)

1-расм. Кишлок хужалиги сох,асида кадрлар тайёрлаш ва малакасини ошириш тизими1.

ДЕХ.КОН ВА ФЕРМЕР ХУЖАЛИКЛАРИ

майдонларидан фойдаланиш тизимини тубдан такомиллаштиришга баFишланган мухим х,ук,ук,ий-меъёрий хужжат кабул килинди.

Ушбу меъёрий хужжатда фермер хужалик-ларнинг асосий кисми кишлок хужалик махсу-лотлари етиштириш билан чекланган, моддий-техника ресурслари билан таъминлаш ва хизмат-ларни курсатиш учун тегишли замонавий инфра-тузилма мавжуд эмас, аксарият фермер хужа-ликларнинг молиявий холати замонавий техник ускуналар сотиб олиш хамда илFор технологиялар ва янгиликларни жорий этишга имкон бермайди2, деб курсатиб утилган.

Тадкикот методлари. Утган давр мобайнида кишлок хужалиги махсулотлари ишлаб чика-рувчилар хусусий мулк эгаси булса-да, уларга даромад келтирадиган кишлок хужалик махсу-лотларини етиштириш буйича етарли эркинлик бериш, экинлар турини узи танлаш буйича имко-ниятлар яратилмаган эди. Аксарият ер майдон-лари пахта ва Fалла экинлари билан банд к,илин-ганлиги, бошк,а турдаги махсулотлар етиштиришга рухсат берилмаслик холатлари мавжуд булиб, бу

1 Муаллиф томонидан берилган таклиф.

2 Узбекистон Республикаси Президентининг 2017 йил 9 октябрдаги «Фермер, дехкон хужаликлари ва томорка ер эгаларининг хукуклари ва конуний манфаатларини химоя килиш, кишлок хужалиги экин майдонларидан самарали фойдаланиш тизимини тубдан такомиллаш-тириш чора-тадбирлари» туFрисида ПФ-5199-сонли фармони

натижада дехкон ва фермер хужаликлари имко-ниятларини чеклашга олиб келди.

Келажакда аграр сохани ривожлантириш ва янада эркинлик бериш мак,садида кабул килинган меъёрий хужжатда 2018 йил хосилидан бошлаб фермер хужаликларининг ер майдонларидан фойдаланиш самарадорлиги хар чоракда халк, депу-татлари туман кенгашларида мухокама килинади, дехкон хужаликлари ва шахсий томорка ер эга-лари экиладиган майдон хар ой фукароларнинг узини узи бошкариш органларида мухокама килиб бориш амалиёти йулга куйилди.

Худди шу вазифа ер участкаларига булган хукукларни бекор килиш, катъий жавобгарлик чораларини куриш, самарасиз ишлатилган, кишлок хужалиги экинларини тулик экмаган ва уз вактида кишлок хужалигини олиб бормаган фермерлар, дехкон хужаликлари ва шахсий томорка эгаларига нисбатан амалга оширилади.

2022 йил 1 январдан бошлаб куп тармокли фаолиятни узлаштирмаган фермер хужаликлари билан ижарага бериш шартномалари бекор килинади.

Хукуматга чорвачилик, паррандачилик, балик,-чилик, боFдорчилик, асаларичилик ва кишлок хужалигининг бошка сохаларини ривожлантириш, шунингдек, фермер хужаликларининг самарадор-лигини ошириш буйича к,арорлар тайёрлаш топ-ширилди.

ИКТИСОД ВА МОЛИЯ / ЭКОНОМИКА И ФИНАНСЫ 2019, 11(131)

2-расм. К,ишлок, хужалигида инновацияларни куллаб-кувватлаш ва амалиётга жалб этиш тизими1.

Кдшлок хужалик сохасида илмий ишланмалар

ОТМ (университет ва институтлар)

К^ишлок; хужалик сохасидаянги янги техника ва технологиялар

Кдшлок хужалик сохасида янги гоялар

Кдшлок хужалик сохасидаги бошка инновациялар

Илмий таддещот муассасалари Илмий текшириш

институтлари

Бундан ташк,ари, йил охирига кддар к,ишлок, хужалиги самарадорлиги ва рентабеллигини оши-риш, айникса пахта теримини механизациялаш, шунингдек мехнат муносабатларини янада яхши-лашда бозор инфратузилмаси, инновациялар, илмий ютуклар ва замонавий ахборот-комму-никация технологияларини кенг жорий этиш буйича комплекс чора-тадбирлар дастури кабул килиниши кузда тутилган2.

Асосий натижалар. Бундан куриниб туриб-дики, республикамизда к,ишлок, хужалиги тармо-Fини ривожлантириш ва келажакда унинг ик,ти-содий барк,арорлигини таъминлаш буйича хукумат мик,ёсида жуда мухим ислохотлар амалга оширил-мокда. Фикримизча, аграр сохага инвестиция-ларни жалб к,илиш, фан-техника тарак,к,иёти ютук,лари ва сохага тегишли инновациялар билан дех,к,он ва фермер хужалик рахбарларини хабар-дор к,илиш ва уларга ривожланган давлатлар аграр соха тажрибларини ургатиш буйича

1 Муаллиф томонидан берилган таклиф.

2 Узбекистон Республикаси Президентининг 2017 йил

9 октябрдаги «Фермер, дехкон хужаликлари ва томорка ер эгаларининг хукуклари ва конуний манфаатларини химоя килиш, к,ишлок, хужалиги экин майдонларидан самарали фойдаланиш тизимини тубдан такомиллаш-тириш чора-тадбирлари туFрисида»ги ПФ-5199-сон фармони.

куникмаларни шакллантириш хам мухим ахамият касб этади.

Ривожланган айрим мамлакатларнинг к,ишлок, хужалиги сохаси тажрибалари билан танишадиган булсак, бутун дунё к,ишлок, хужалик махсулот-ларини экспорт к,илиш буйича АКШдан кейинги 2-уринда турадиган Голландия узининг1 миллион гектар ерида дехкончилик к,илиб, 102 миллиард долларлик к,ишлок, хужалик махсулотларини экспорт килади. Узбекистонда эса 4 миллион гектарга як,ин майдонида дехкончилик к,илса буладиган ер мавжуд ва бу ерларнинг катта к,исмида пахта етиштирилиб, пахта ва тук,имачилик махсулот-ларидан йилига 2 миллиард доллар атрофида даромад к,илинади3.

Голландиянинг бу натижага эришгани ва к,иш-лок, хужалигини муваффак,иятининг сири фермер-лар эркин фаолият юритиши учун шароит яра-тилганлиги ва уларнинг фаолиятига давлат ара-лашувининг чекланганлигидадир. Бундан ташк,ари, давлат соханинг ривожланиши учун хизмат к,ила-диган янги технологиялар ва инновацияларни куллаб-к,увватлайди, фермер хужаликлари к,ишлок, хужалик экинларини экишни узлари эркин танлаш

3 https://kun.uz/news/2019/10/04/yer-suv-erksiz-fermerlar-ozbekistonda-yerdan-foydalanishdagi-muammolar-va-oqibatlar

ИКТИСОД ВА МОЛИЯ / ЭКОНОМИКА И ФИНАНСЫ 2019, 11(131)

ва ишлаб чикариш йуналишини белгилаш имко-нияти яратилган (2-расм).

Хулоса урнида шуни айтиш жоизки, хорижий тажрибалардан фойдаланиб, мамлакатимиз аграр сохасини ривожлантириш учун барча омиллар билан бирга, илмий тадкикот натижаларини ва инновацияларни ишлаб чикариш жараёнига куллаш мухим иктисодий натижа беради. Бу сохада мамлакатимизда фан, таълим ва ишлаб чик,ариш интеграциясининг таъминланмаганлиги сабабли, ишлаб чикариш корхоналарида инно-вацияларнинг етиб бориши ва уни татбик килиш етарли даражада уз самарасини бермаяпти. Шуни хисобга олиб, кишлок хужалиги сохасига инновацияларни жалб этиш ва янги технологиялар билан куроллантиришни юкорида таклиф килин-ган тизим асосида ташкил килсаб максадга мувофик булар эди.

Таклифлар. Ушбу тажрибалардан фойдаланиб, мамлакатимизда аграр сохани ривожлантириш, дехкон ва фермер хужаликлари баркарорлигини таъминлаш максадида:

- биринчидан, «ракамли кишлок хужалиги» тизимини шакллантириш ва уни кенг микёсда татбик килиш;

- иккинчидан, фермер хужаликларини кишлок хужалик экинларини танлаш ва махсулот етиш-тиришда эркинлик бериш, фермер хужалик-ларининг инновацияларини куллаб-кувватлаш;

- учунчидан, фермер хужаликларида юкори технологиялар ва менежментга асосланган ама-лиётни жорий этиш;

- туртинчидан, кишлок хужалик тармоFи билан фан-таълим-ишлаб чикариш интеграциясини ташкил этиш;

- бешинчидан, фермерларни янги техноло-гияларни ривожлантириш, тадкикотлар утказиш, ушбу технологиялар ва тадкикот натижаларини жорий килиш оркали махсулотлар сифатини оши-риш ва махсулот нархини пасайтириш, ишлаб чикарувчилар, тадкикотчилар ва манфаатдор дав-лат органлари фаолиятини мувофиклаштириш, логистика тизимини такомиллаштириш ва махаллий кишлок хужалик махсулотларини ташки бозорларда илгари суриш буйича давлат дастур-лари оркали фермерларни куллаб-кувватлаш лозим.

Адабиётлар руйхати:

1. Узбекистан Республикаси Президенти Ш.М.Мирзиёевнинг 2019 йил 5 ноябрда мева-сабзавотчилик тармоFини янада ривожлантириш ва экспортини ошириш, ахоли томоркаларидан самарали фойдаланишни таъминлаш масалаларига баFишланган видео-селектордаги маърузаси.

2. Узбекистан Республикаси Президентининг 2017 йил 9 октябрдаги «Фермер, дехкон хужаликлари ва томорка ер эгаларининг хукуклари ва конуний манфаатларини химоя килиш, кишлок хужалиги экин майдонларидан самарали фойдаланиш тизимини тубдан такомил-лаштириш чора-тадбирлари туFрисида»ги пФ-5199-сон фармони.

3. https://kun.uz/news/2019/10/04/yer-suv-erksiz-fermerlar-ozbekistonda-yerdan-foydalanishdagi-тиатто1аг^а^1ЬаШг

ИКТИСОД ВА МОЛИЯ / ЭКОНОМИКА И ФИНАНСЫ 2019, 11(131)

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.