CC BY
235IQTISODIYOTGA TURIZM VA MEHMONXONA XO'JALIGINING
KO'RSATADIGAN TA'SIRI
Husnida Mirzadavlatova Nilufar Rahmatova
QarDU talabasi QarDU talabasi
ANNOTATSIYA
Ushbu maqolada turizm va mehmonxona xo'jaligining iqtisodiyotda tutgan o'rni, afzalliklari haqida so'z yuritilgan.
Kalit so'zlar: turizm industriyasi, mehmonxona xo'jaligi, iqtisodiyot, infratuzilma, restoranlar, turoperator xizmati, turist
THE IMPACT OF TOURISM AND HOTEL MANAGMENT ON THE
ECONOMY
ABSTRACT
This article discusses the role and advantages of tourism and the hotel industry in the economy.
Keywords: tourism industry, hotel management, economy, infrastructure, restaurants, tour operator service, tourist
Tobora dunyo aholisining sayohat qilishga bo'lgan qiziqishi ortib borishi bilanoq insonlarning o'z mamlakatlari hududidan boshqa mamlakat hududiga tashriflar hajmi ham ortib bormoqda. Bu esa o'z navbatida dunyoga yangicha sanoatning vujudga kelishiga sabab bo'lmoqda, ya'ni bu sanoat "turizm sanoati"dir. Turizm sanoati bu yaxlit tizim bo'lib u ko'plab xizmat ko'rsatuvchi tarmoqlarni o'z ichiga oladi. Mehmonxonalar ana shunday tarmoqlarning eng muhimi hisoblanadi. O'z navbatida bunday muhim sohani faoliyatini tartibga solish ham anchagina masulyatni talab qiladi. Aynan shu bois bu sohada marketing tadqiqotlari va kommunikatsiyalarni qo'llay bilishimiz lozim bo'ladi.
Umuman olganda har qanday sohada bo'lgani kabi mehmonxona xo'jaligi marketingida ham bir necha vazifalari mavjud:
- iste'molchilar talabi, didi va xohishini puxta va har tomonlama o'rganish asosida bozorga chiqish. Shu talablarga javob beruvchi xizmatlarni ishlab chiqarish.
- xizmatlar ishlab chiqaruvchining bozor tizimini oshiruvchi bozor munosabatlarning ijtimoiy - iqtisodiy samarasini oshirishi va ularning eng ma'qbul darajasiga erishish, xizmatlar turlarini doimo kengaytirish, yangi bozorlar (bozor segmentlar)ni faol qidirish, mavjud bo'lgan bozorlarni kengaytirish.
Respublikamizga sayyohlar sonini tobora oshirib borishi bilan birga, ularni xalqimizning boy madaniyati, an'analari, tarixi, turmush tarzi, milliy taomlari va dehqonchilik mahsulotlari bilan tanishtirish keng yo'lga qo'yilmoqda. Bu o'z navbatida respublikamiz hududlariga tashrif buyurayotgan turistlar oqimini oshirish, aholini turizm sohasida bandligini ta'minlash va turizm xizmatlari eksportini ortishiga xizmat qiladi.
Fuqarolar yig'inlari hududlarida 20 tadan kam bo'lmagan oilaviy mehmon uylari yaratilgan taqdirda va sayyohlar uchun kamida besh xil xizmat turi (yashash va/yoki ovqatlantirish xizmatlaridan tashqari) ko'rsatilgan taqdirda, ularga "Turizm mahallasi", "Turizm qishlog'i" yoki "Turizm ovuli" maqomi beriladi. 2020 yildan boshlab "Turizm mahallasi", "Turizm qishlog'i" yoki "Turizm ovuli" maqomining berilgan fuqarolar yig'ini "Obod qishloq" va "Obod mahalla" davlat dasturlariga kiritiladi".
Mehmonxonalar klaster asosida o'z faoliyatlarini olib borish jarayonida, Turizm mahallasi, qishlog'i va ovullari bilan birga o'zaro hamkorlikni yo'lga qo'ysalar, ikki tomon uchun ham foydali bo'ladi. Mehmonxona klasteri bu - turizm klasterining subyektlaridan biri bo'lib, yil davomida mehmonxona daromadlarini ko'paytirib borish, turistlar bilan to'g'ridan-to'g'ri aloqalarni yo'lga qo'yib xizmatlar turlarini kengaytirish, turizm sohasidagi boshqa subyektlar bilan kooperatsion aloqalarni kengaytirib yangi korxonalar ish o'rinlarini yaratish (qo'shilgan qiymat zanjiri) yo'li bilan hududning turistik salohiyatini oshirishga xizmat qiladi. Ta'kidlash kerakki, hozirgi vaqtda mehmonxonalar xizmati sifati kategoriyasini, xususan uni boshqarish obyekti sifatida ko'rib chiqishda ko'plab mualliflar o'rtasida yagona tushunish mavjud emas. Fikrimizcha mehmonxona xizmatlari sifati standartlarda belgilangan ma'lum to'plam va mijozlar olishni kutayotan bir turli xizmatlar xossasi bo'lib, ular turli kategoriyadagi joylashtirish vositalarida o'ziga xos va tegishli sifatlar to'plamiga ega bo'ladi, mehmonxona korxonalari doirasida mijozlarning vaqtincha joylashish, ovqatlanish, turli qo'shimcha va yordamchi boshqa turdagi xizmatlarga mijozlarning amaliyotda aniqlangan va nazarda tutilayotgan individual extiyojlarini qondirishni ta'minlaydi. Shu nuqtai nazardan sifat tegishli standartlarda belgilangan normativ xossalariga ega bo'ladi, sifatni faqat bir turdagi, o'xshash xizmatlar bo'yicha taqqoslash mumkin, sifatni har bir iste'molchi tomonidan ijtimoiy iqtisodiy parametrlar va uning shaxsiy afzal ko'rishi asosida baholash mumkin.
Tadqiqot metodologiyasi. Taqdqiqot metodologiyasi sifatida mehmonxonalarda turistik xizmat ko'rsatish sifati va samaradorligini boshqarishga oid olimlar fikrini o'rgangan holda, kuzatish, qiyoslash, emperik tadqiqot, tizimli va qiyosiy tahlil hamda statistik guruhlashtirish va ekspert baholash kabi usullardan foydalanildi.
Tahlil va natijalar. Hozirgi kunda mehmonxona industriyasi mintaqa va mamlakatlar xo'jaligining qudratli tizimi va turizm iqtisodiyotining muhim tarkibiy qismiga aylangan. Mehmonxona industriyasi turli klass, kategoriya, turdagi ko'plab turli
jamoat va individual joylashtirish vositalaridan tarkib topgan bo'lib, otel, mehmonxona, motel, yoshlar oteli va yotoqxonalari, apartamentlar, turistik qishloqlar, turistlami joylashtirishda ishtirok etadigan xususiy sektor - uy mehmonxonalar va boshqalarni o'z ichiga oladi. Mehmonxona xizmatlari qator o'ziga xos xususiyatlariga ega bo'lib, ularni bilish va shu asosida xizmat ko'rsatishni tashkil etish va boshqarish mehmonxonalar xizmati sifati va samaradorligi hamda daromadlarini oshirishga imkon beradi. Bu va ko'plab boshqa jihatlar ko'pchilik mutaxassislarga ma'lum bo'lgan va asosan mehmonxona xizmatlariga xos quyidagi xususiyatlarga bog'liqdir:
1) Xizmat va mahsulotlarni ishlab chiqarish hamda iste'mol qilish jarayonlarining bir vaqtda sodir bo'lishi. Mehmonxona xizmatlarini taqdim qilish ham iste'molchi, ham ijrochining faol ishtirokini talab qiladi, bunday xizmatlar ijrochining hududida sodir bo'ladi. Xizmat ko'rsatadigan xodim is'temolchi bilan bevosita aloqada bo'ladi, iste'molchi esa ijrochi xodimni mehmonxona xizmatining ajralmas tarkibiy qismi deb hisoblaydi. Mehmonxona xizmatlarining sifati ko'p darajada mehmon tomonidan xodimning xulq-atvoriga qarab baholanadi;
2) Sezilmaslik. Mehmonxona xizmati boshqa har qanday xizmat kabi sezilmaydi. Xizmatlar nomoddiydir, uni iste'mol qilingunga qadar baholab bo'lmaydi, ular faqat xizmat ko'rsatish va iste'mol jarayonida mavjud bo'ladi;
3) Mehmonxona ishlab chiqargan mahsulotni (xizmatni) g'amlab qo'yish, to'plash, saqlashning mumkin emasligi. Mehmonxona mahsuloti ayni paytda mavjud iste'molni qondirishga mo'ljallangan. Agar xizmatlar o'z vaqtida va sifatli ko'rsatilmasa, mehmonxonaning daromad olish imkoniyatlari yo'qotiladi va ular qayta tiklanmaydi;
4) Sifatning o'zgarib turishi (doimiy emasligi). Mehmonxona xizmatlari sohasi o'zgaruvchanligi bilan ajralib turadi, uning sifati xizmatni kim va qanday sharoitda ko'rsatayot ganiga bog'liq bo'ladi. Xizmat ko'rsatuvchining xizmat ko'rsatish paytidagi holati xizmatning sifatiga kuchli ta'sir ko'rsatishi mumkin. Bitta odamning o'zi bugun mijozga a'lo darajada, ertaga esa ko'plab sababga ko'ra (masalan,yomon kayfiyat, oilaviy muammolar va b.) ancha yomon xizmat ko'rsatishi mumkin. Ko'rsatilayotgan xizmatning o'zgaruvchanligi va sifatining tebranib turishi mehmonxona industriyasi nomiga mijozlar tomonidan aytilayotgan noroziliklarning asosiy sabablari hisoblanadi;
5) Talab va ehtiyojning mavsumiyligi. Mehmonxona xizmatlari mavsumiy tebranishlarga duchor bo'ladi. Mehmonxona mahsulotiga (joylashtirish va boshqa xizmatlar) talab va ehtiyoj har kuni, hafta yoki mavsumda tebranib turishi mumkin. Masalan, ko'pchilik turistlar yozda dam oladi, shunga muvofiq mehmonxona xizmatlariga talab ham mazkur davrda ancha ko'payadi;
6) Mehmonxona xizmatlari va sayohat (tashrif) maqsadlarining o'zaro bog'liqligi. Mehmonxona mahsulotlarini sotishga turoperator va turagentlarning
harakatlari katta ta'sir ko'rsatadi, chunki aynan mehmonxona biznesi turistik faoliyat bilan juda yaqin bog'langandir;
7) Mehmonxona xizmatlarini sotish hajmining qator omillarga bog'liqligi:
mehmonxonaning joylashgan o'rni; xizmat ko'rsatishning qulayligi; servis darajasi va xilma-xilligi; mehmonxona imiji; baho va narxlar; xizmatlar assortimenti va boshqalar.
Turizm bu davlatning iqtisodiy, ijtimoiy, madaniy, siyosiy, tomondan tez rivojlanishidir. Obro' - e'tiborining oshishiga olib keladi. O'zbekiston turizm bo'yicha Yevropadan qolishmaydigan potensialga ega. Lekin bu potensialdan kam foydalanish Shuncha rivojlanishdan qolmoq deganidir.
Mehmonxonalarimizda qo'shimcha xizmatlarni ko'paytirishimiz kerak.Ulardan asosiylari bu turist har doim duch keladigan valyuta almashtirish xizmatini yaxshi yo'lga qo'yishimiz kerak. Istalgan vaqtda ular o'z valyutalarini o'zbek so'miga almashtirish imkoniga ega bo'lishi.Eng kata e'tibor mehmonga qilinadigan muomila uning ruhiyatiga katta ta'sir qiladi [1-12]. Mijoz istagan vaqti so'ragan xizmati qancha tez va sifatli bajarilsa usha mijozning xizmat ko'rsatgan mehmonxonaga yana tashrif buyurish istagini uyg'otadi va mehmonxona o'zining doimiy mijoziga ega bo'ladi. Mehmonxona biznesi bugungi kunda eng istiqbolli va daromadli sohalardan biri hisoblanadi. Iqtisodiyotning xalqaro bozorga chiqishi va turizm sanoatining jadal rivojlanishi ishbilarmonlar va turistlarning mehmonxonalar va mehmonxonalar segmentida taqdim etiladigan xizmatlarga qiziqishini kuchaytirdi va shunga mos ravishda malakali ishchilarga ehtiyoj ortmoqda. Ushbu yo'nalishni biznes-taklif sifatida jalb qilish, mehmonxonaga ega bo'lish obro'li va foydalidir. Shuni ta'kidlash kerakki, ko'pchilik bu imkoniyatni o'ziga jalb qilmoqda martaba o'sishi mehmonxona biznesida - oddiy lavozimlar uchun ish beruvchilar ko'pincha xodimlardan biron bir maxsus ma'lumot yoki ko'nikmaga ega bo'lishni talab qilmaydi (bularni barchasi ish jarayonida olinishi mumkin), shu bilan birga menejment jamoasiga jiddiy talablar qo'yiladi. Hech kimga sir emaski, mehmonxonalar sanoatidagi kasblar juda xilma-xildir, chunki tizim mutaxassisliklarning ko'pligini belgilaydi - har bir kishi mehmonxona biznesida - texnik xodimlardan tortib to'g'ridanto'g'ri menejmentgacha - menejerlar, ma'murlar, menejerlar va boshqalarda faol ishtirok etadi. Bundan tashqari, mehmonxona sohasidagi mutaxassisliklar ofitsiantlar, oshpazlar, xizmatkorlar tomonidan taqdim etilgan. Qisqasi, ushbu faoliyat turida har bir kishi zavqlanadigan biror narsani topishi mumkin, chunki mehmonxona biznesidagi kasblar juda xilma-xildir.
Yuqorida ta'kidlab o'tilganidek, aksariyat hollarda xizmat ko'rsatish xodimlariga jiddiy talablar mavjud emas, ammo bu har kim mehmonxonada yoki mehmonxonada ish topishi mumkin degani emas. Masalan, ko'pincha chet el tilini bilish talab qilinadi, bu allaqachon mehmonxona biznesida ishlash xususiyatidir.Bundan tashqari, boshqa tadbirlarda xizmat xodimlari chet tilini bilishi shart emas. Haqida katta xodimlar, keyin bu erda ta'lim juda katta rol o'ynaydi, chunki barkamol mehmonxonani qurish yoki
tashkillashtirish samarali ish xodimlar - talab qiladigan masala o'qitish. Shu bilan birga, mehmonxona biznesi diplomining mavjudligi bitiruvchiga muvaffaqiyatli ishlashni kafolatlamaydi, chunki ish beruvchi nafaqat "qobiq", balki potentsial xodimning amaliy ko'nikmasi, bilim va ko'nikmalariga ham ega. Shu maqsadda ko'plab mehmonxonalar kurslari taklif etiladi.
Moskvadagi mehmonxona biznesi institutlari siz mehmonxona biznesida mutaxassislik olishingiz mumkin bo'lgan ko'plab sohalarni taklif qilishadi, ammo u erda o'qish har doim ham qulay va arzon emas [13-30]. Mehmonlarning ehtiyojlarini qondirish uchun, avvalo, ular sizning mehmonxonangizdan nimani kutishlarini bilishingiz kerak.Siz mehmonlaringizdan ularning fikr mulohazalarini so'rab, aniqlashingiz mumkin. Agar ular oldindan nimani xohlashlarini bilsangiz, ularning xohishlariga muvofiq harakat qilishingiz mumkin va siz ulardan oshib ketishga harakat qilasiz. Agar mehmonlarning mehmonxonadan umidi katta bo'lsada, lekin sizning mehmonxona laringiz xizmatlari ularga mos kelmasa, bu sizning mehmonlaringizning noroziligiga sabab bo'lishi mumkin.Siz mehmon kutganidan ko'proq narsani yetkazib berganingizdagina xizmat sifatining yuqori cho'qqisiga erishasiz.
Ikkinchidan, mehmonxona xodimlari tozalik va gigienaga qat'iy rioya qilishlari lozim. Ayniqsa, hozirgi pandemiya sharoitida mehmonxona xonasining tozaligi mehmonxona obro'sining bir qismi hisoblanadi.Mehmonxonadagi har bir jism ustida viruslar saqlanib qolishi mumkin. Chunki mehmonxonaga turli insonlar kirib chiqishadi va turli yuzalarga tegishadi. Shu sababli, tez tez inson qo'li ko'p tegadigan jismlarni dezinfeksion vositalar bilan tozalab turish va umumiy dezinfeksiyani amalga oshirish maqsadga muvofiq. Pandemiyadan oldin ham tozalik va gigiena mehmonxona xizmat sifatini belgilab beradigan muhim omillardan biri edi. Pandemiya sharoiti mehmonxona xodimlaridan ushbu omilni diqqat markaziga qo'yishni talab qildi. Mijozlar ham pandemiyadan so'ng mehmonxona borasida qaror qabul qilishdan oldin mehmonxonanning sanitariya talablariga javob berishiga ishonch hosil qilishni maqul ko'rishadi
REFERENCES
1. Bozarov, E., & Babayeva, L. (2021). TURIZM SOHASIDA KLASTERLARNING SAMARASI VA AHAMIYATI. Scientific progress, 2(6), 208-212.
2. OmanovRustamFarmonovich, G., & ErgashevTohir, B. (2021). Socio-Economic Aspects of the Development of Small Enterprises in the Kashkadarya Region of Uzbekistan. Design Engineering, 6523-6531.
3. Bozarov, E. B. (2021). ANALYSIS OF THE DEVELOPMENT OF TOURISM IN UZBEKISTAN. Scientific progress, 2(6), 213-216.
4. Shukhratovna, Y. S. (2021). Innovative Approaches for Modeling the Impact of Monetary Policy on Economic Development. Academic Journal of Digital Economics and Stability, 311-318.
5. Ikramovich, R. Z. Z., Shukhratovna, Y. S., To'lqinovich, S. B., & Ibragimovna, B. L. (2021). Monetary Policy Of The Uzbekistan And Its Improvement Ways In Implementing. Journal of Contemporary Issues in Business and Government, 27(1), 1551-1557.
6. G'Ulomxasanov, E., Ruziyev, B., Lazizova, M., & Ochildiyev, B. (2022). TURIZM—MAMLAKAT IQTISODIYOTINING STRATEGIK TARMOG 'I. Scientific progress, 3(1), 458-464.
7. Gulomkhasanov, E., & Rakhmatova, N. (2022). THE ROLE OF TASHKENT IN THE DEVELOPMENT OF TOURISM. Scientific progress, 3(1), 183-188.
8. G'ulomxasanov, E., Abdullayev, N., & Madina, L. (2021). Turizm Va Ta'lim: Holati Va Istiqboli. Барцарорлик ва Етакчи Тадцицотлар онлайн илмий журнали, 1(6), 343-348.
9. Gulomxasanov, E., Amirova, F. S. Q., & Amirov, A. S. O. G. L. (2021). IQTISODIYOTNI RIVOJLANTIRISHDA ICHKI TURIZIMNING ORNI VA AHAMIYATI. Scientific progress, 2(6), 171-174
10. Makhmudov, S. S., & Raimova, M. (2017). Comparative analysis of the Germany and Uzbekistan corporate governance codes. Austrian Journal of Humanities and Social Sciences, (5-6), 60-65.
11. GI, T. (2021). Mathematical Modeling of the Stress-Deformed State of a Fur Package With a Constant Cross Section Under the Action of a Heat Field and External Forces. Eurasian Journal of Academic Research, 1(04).
12. Ташпулатов, С. Ш., Темирова, Г. И., Черунова, И. В., Расулмухамедова, Б. А., & Азимова, М. Н. (2021). РАЗРАБОТКА СПОСОБА ИЗГОТОВЛЕНИЯ МЕХОВЫХ ИЗДЕЛИЙ НА ОСНОВЕ РЕСУРСОСБЕРЕЖЕНИЯ. Universum: технические науки, (11-3 (92)), 55-59.
13. Темирова, Г. И. (2020). ПОВЫШЕНИЕ ЭФФЕКТИВНОСТИ ИСПОЛЬЗОВАНИЯ КОЛЛАГЕНСОДЕРЖАЩИХ МАТЕРИАЛОВ ПРИ ПРОИЗВОДСТВЕ КАЧЕСТВЕННЫХ И РЕСУРСОСБЕРЕГАЮЩИХ МЕХОВЫХ ИЗДЕЛИЙ. In Всероссийская конференция молодых исследователей с международным участием «Социально-гуманитарные проблемы образования и профессиональной самореализации»(Социальный инженер-2020) (pp. 152-158).
14. Темирова, Г. И. (2020). ПЕРСПЕКТИВЫ РАЗВИТИЯ СПОСОБОВ НАНЕСЕНИЯ И УКРЕПЛЕНИЯ ДЕКОРАТИВНЫХ ЭЛЕМЕНТОВ ИЗ НАТУРАЛЬНОГО МЕХА. International Journal of Advanced Technology and Natural Sciences, 1(2), 52-58.
15. TEMIROVA, G. (2019). THE IMPORTANCE OF PREPARING A NATURAL FUR COAT. EURASIAN JOURNAL OF SCIENCE AND TECHNOLOGY, 7(2).
16. Норбоева, Р. Х., Ташпулатов, С. Ш., Черунова, И. В., Нутфуллаева, Л. Н., Ахмедова, З. М., & Зуфарова, З. У. (2019). Предпосылки к внедрению технологий обеспечения прочности ниточных соединений из хлопковой нити в швейных изделиях. Молодой ученый, (50), 123-125.
17. Катаева, С. Б., Немирова, Л. Ф., Ташпулатов, С. Ш., Муминова, У. Т., & Жилисбаева, Р. О. (2019). ИССЛЕДОВАНИЕ ТРИКОТАЖНЫХ ПОЛОТЕН ДЛЯ ТЕРМОБЕЛЬЯ ПОВСЕДНЕВНОГО ИСПОЛЬЗОВАНИЯ. Известия высших учебных заведений. Технология текстильной промышленности, (5), 154-158.
18. Kodirova, D. X., Mamatova, D., & Temirova, G. I. (2019). Specifications for working on detailsof heat exchanged natural fur. Вестник магистратуры, (4-3 (91)), 35-36.
19. Sayfullayeva, D. A., Tosheva, N. M., Nematova, L. H., Zokirova, D. N., & Inoyatov, I. S. (2021). Methodology of using innovative technologies in technical institutions. Annals of the Romanian Society for Cell Biology, 7505-7522.
20. Djalolova, D. F., Saidova, K. K., & Nematova, L. H. (2020). Creative direction of the educational and recognition process at the university. EPRA International journal of Research Development, 5(10), 363-365.
21. Djalolova, D. F., Saidova, K. K., & Nematova, L. H. (2020). Creative direction of the educational and recognition process at the university. EPRA International journal of Research Development, 5(10), 363-365.
22. Sharifovna, T. Z., Kizi, T. M. K., Khikmatovna, N. L., Ramazonovna, E. M., Narzullaevna, A. M., & Kizi, K. S. N. (2020). Opportunities for the development of creative abilities of the future teacher and student. Journal of Critical Reviews, 7(12), 103-107.
23. Hikmatovna, N. L. (2021, July). CREATIVE DIRECTION OF THE EDUCATIONAL AND RECOGNITION PROCESS AT THE UNIVERSITY. In E-Conference Globe (pp. 216-219).
24. ABDULAKHADOVNA, S. D., & HIKMATOVNA, N. L. (2020). Introduction of Electronic Textbooks in the Process of Teaching Students. International Journal of Innovations in Engineering Research and Technology, 7(05), 270-272.
25. Bahriddinova, N. M., Nematova, L., Hasanova, Z. D., Salomov, B. K., & Khamidov, Y. Y. (2020). Analysis of ecological and toxicological safety of agricultural raw materials of Uzbekistan. Journal of Critical Reviews, 7(14), 310-312.
26. Нематова, Л. Х. (2017). Рекомендация силуэтных форм одежды на фигуры различных полнотно-возрастных групп. Вопросы науки и образования, (2 (3)), 7273.
27. Наврузова, Г. Н. (2021). Махдуми Аъзам Накшбандия асоси булган турт калима хусусида. Academic research in educational sciences, 2(3).
28. Ubaydova, V. E. (2021). Bahauddin nakshband symbol of honesty. ACADEMICIA: An International Multidisciplinary Research Journal, 11(5), 1193-1197.
29. Убайдова, В. Э. (2020). ЦЕННОСТЬ ВРЕМЕНИ В УЧЕНИИ НАКШБАНДИЯ ПРИ ВОСПИТАНИИ СОВЕРШЕННОГО ЧЕЛОВЕКА. In СОВРЕМЕННОЕ ОБРАЗОВАНИЕ: АКТУАЛЬНЫЕ ВОПРОСЫ, ДОСТИЖЕНИЯ И ИННОВАЦИИ (pp. 79-81).
30. Адизова, Н. З., Убайдова, В. Э., & Пулатова, С. У. (2014). Исследование потребительского спроса на предметы фольклорного рынка с целью прогнозирования рационального ассортимента. Молодой ученый, (8), 125-128.
