Научная статья на тему 'Investigation of the influence of tonsillitis on the organism at the temperature indicator of BAP skin'

Investigation of the influence of tonsillitis on the organism at the temperature indicator of BAP skin Текст научной статьи по специальности «Клиническая медицина»

CC BY
82
11
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
БИОЛОГИЧЕСКИЕ АКТИВНЫЕ ТОЧКИ / БИОФИЗИЧЕСКИЕ ПОКАЗАТЕЛИ / МЕРИДИАН / ТОНЗИЛЛИТ / ТЕМПЕРАТУРА / БИОЛОГИЯЛЫқ АКТИВТі НүКТЕЛЕР / БИОФИЗИКАЛЫқ КөРСЕТКіШ / BIOLOGICALLY ACTIVE POINTS / BIOPHYSICAL INDICATOR / MERIDIAN / TONSILLITIS / TEMPERATURE

Аннотация научной статьи по клинической медицине, автор научной работы — Батырбаева Д.Ж., Рамазанова Б.А., Кулбаева М.С., Тулеуханов С.Т., Алтай М.А.

Респираторные заболевания одна из самых больших проблем нашего века. Часто встречающимися заболеваниями, особенно у подростков и у студентов, является хронический тонзиллит. Он возникает под воздействием инфекционных агентов, таких как бактерии, вирусы, грибы. Основными причинами распространения этих заболеваний являются изменение климата и простуда. Тонзиллит обычно распространяется в холодную погоду (осень, зима), когда влажность воздуха повышается, а сопротивление к инфекциям организма понижается. Но в настоящее время тонзиллитом болеют и летом. Основными причинами тонзиллита летом являются конденсированный воздух, мороженое и холодные напитки, влажный и грязный воздух. В исследование было включено 14 студентов в возрасте 19-23 лет, которые были разделены в 2 группы. В первой группе были здоровые 7, а во второй группе 7 студентов с тонзиллитом. Объектом исследования были симметрично расположенных в правой и левой частях поверхности кожи человеческого тела биологически активные точки (БАТ), и были изучены их температурные показатели. Измерения температуры регистрировались на приборе «Биотемп-2». Результаты были статистически обработаны. Не выявлены существенные различия в температурных данных точек, расположенных справа и слева. Таким образом, при рассмотрении показателей температуры на правой и левой сторонах кожи 7 биоточек в 5 меридианах были статистически достоверными (p<0,05). При тонзиллитепоказатели БАТ выше, чем при обычных условиях. Однако, согласно 7 биоточкам, которые подверглись статистической достоверности, физиологические изменения от хронического тонзиллита в этих меридиональных органах этих биоточек указывают на то, что они могут использоваться в качестве диагностических маркеров.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

ИССЛЕДОВАНИЕ ВЛИЯНИЯ ТОНЗИЛЛИТА НА ОРГАНИЗМ ПО ТЕМПЕРАТУРНЫМ ПОКАЗАТЕЛЯМ БАТ КОЖИ

Recently, respiratory diseases have been found to be one of the greatest problems ever. One of the most common diseases, especially in adolescents and students, is chronic tonsillitis. It occurs under the influence of infectious agents, such as bacteria, viruses, fungi. The main causes of the spread of these diseases are climate change, cooling. Tonsillitis is usually used in cold weather (autumn, winter), when the humidity of the air rises, and the resistance of the infection of the body decreases. But currently with tonsillitis, hurts even in the summer. The main causes of tonsillitis in summer are conditioned air, ice cream and cold drinks, wet and dirty air. The study included 14 students aged 19-23 years, they divided into two groups. The first group was generally healthy and did not have tonsillitis 7, and in the second group there were 7 students with general health and tonsillitis. The object of the study was the accumulated biological active points from standard meridians that were symmetrical on the right and left sides of the human skin surface, and their temperature indicators were studied. Temperature measurements were completed on a «BioTemp-2» instrument. The results were statistically processed. Based on the results there were no significant differences in the temperature indicators of points located on the right and left sides. Thus, when considering the temperature indicators in the right and left parts of the BAP (biologically active points) of the skin 7 points out of 5 meridians showed statistical reliability (p<0,05). Taking into account the fact that BAP are used for diagnostic purposes, this indicates that in the meridians of the BAP, that is, those meridians, chronic tonsillitis does not have a negative effect. However, according to the 7 BAP, which has been statistically validated, these biopoints are physiological changes in chronic tonsillitis that can be used as diagnostic markers.

Текст научной работы на тему «Investigation of the influence of tonsillitis on the organism at the temperature indicator of BAP skin»

(Веепишк. ICu ytlJHlJ <KS3-2018 ЛАБОРАТОРНАЯ МЕДИЦИНА LABORATORY MEDICINE

УДК 616. 322 - 002.005.1

2Д.Ж. Батырбаева, 2Б.А. Рамазанова, 1М.С. Кулбаева,1С.Т. Тулеуханов, 1М.А. Алтай, 1А.И. Жvмадiллэ,1Б.Ц. Цайрат, 1Л.Б. Умбетьярова , 2Ж.С. Алибаева, 2Н.Т.Таурбаева

1Эл-Фараби атындагы Казак ¥лттыц Университетi 2С.Ж Асфендияров атындагы Казак ¥лттыц Медицина Университет1

ТЕР1ДЕГ1 БАН-НЫН, ТЕМПЕРАТУРАЛЫК; КвРСЕТК1ШТЕР1 БОЙЫНША ТОНЗИЛЛИТ

АУРУЫНЬЩ АFЗАFА ЭСЕР1Н ЗЕРТТЕУ

Соцгы Ke3depi тыныс алу жолдарыныц аурулары квптеп Ke3decedi жэне Ka3Ípai тацдагы ец улкен мэселелердщ 6ipi болып табылады. Соныц imÍHde эаресе жасвспiрiмдерде, студенттерде жиi Ke3decemÍH аурулардыц 6ipi - созылмалы тонзиллит. Ол бактерия, вирус, сацыраукулак сиякты инфекциялык коздыргыштардыц эсерiнен пайда болады. Бул аурулардыц таралуыныц HeeÍ3ei се6ептерi -климаттыц взгеруi, салкын тию.Тонзиллит кв6iне жылдыц суык мезгшнде (куз, кыс), ауаныц ылгалдылыгы жогарылаганда, организмнiц инфекцияларга карсы туруы твмендегенде таралады. Бiрак, казiргi тацда тонзиллитпен жазда да ауырады. Жаз мезгшнде тонзиллитпен ауырудыц негiзгi се6ептерiне кондинционерленген ауаны, балмуздак жэне суык сусындар, ылгалды жэне лас ауаны жаткызуга болады.

Зерттеу жумысына19-23 жастагы 14 студент алынды, олар 2 топка 6влтд1 Бiрiншi топта жалпы денi сау, тонзиллитпен ауырмаган 7, ал екiншi топта жалпы денi сау, тонзиллитпен ауыратын 7 студент болды. Зерттеу нысанына агзаныц терi 6етiндегiадамныц оц жак жэне сол жак 6влiктерiнде симметриялы орналаскан стандарттымеридиандардан биологиялык активтi нуктелер жинакталып алынды жэне олардыц температуралык кврсеткiштерi зерттелдi. Температуралык кврсеткiштердi тiркеу «Биотемп-2» аспабында орындалды. Алынган нэтижелер статистикалык вцдеуден втт!'. Алынган нэтижелер бойынша оц жак жэне сол жак 6влiктерiнде орналаскан нyктелердiц температуралык кврсеткiштерiнде ерекше айырмашылыктар байкалмады.

Сонымен, терiдегi БАН-ныц оц жак жэне сол жак 6влiктерiндегi температуралык кврсеткiштерiн карастырганда 5 меридианнан алынган 7 нукте статистикалык сенiмдiлiкпен (р<0,05) кврсеттi. БАН-ныц диагностикалык максатта колданылатынын ескерсек, бул БАН-ныц тиесiлi меридиандарында, ягни сол меридиандардыц мyшелерiне созылмалы тонзиллит ауруыныц керi эсерi тимейтiнiн кврсетедi. Ал, статистикалык сенiмдiлiкпен взгерiске ушыраган 7 БАН бойынша, осы бионуктелердщ тиесiлi меридиан мушелертде созылмалы тонзиллит ауруынан физиологиялык взгерiстер туындайтынын кврсетедi, ал осы 6ионyктелердi диагностикалык маркер ретнде колдануга болады

Tyüíhóí свздер: биологиялык активтi нуктелер,6иофизикалык кврсетюш, меридиан, тонзиллит, температура

га

Kipicne. Цазакстан Республикасы Президентшщ «Цазакстан-2030» жолдамасындагы узак мерзiмдi басымдыктыц 6ipi «Цазакстан азаматтарыныц денсаулыгы, 6LdMÍ мен эл-аукаты» тармагында азаматтарымыздыц ез eMÍpÍHÍH аягына дешн сау болуы жэне оларды коршаган табиги ортаныц таза болуы ушш азаматтарымызды салауатты eMip салтына эзiрлеу кажеттИ керсетшген. Соцгы кездерi лор аурулары кец таралып келедь Жалпы статистика бойынша тацдай бездерi ауруымен Жер шарындагы адамдардыц жартысынан ^6í ауыратындыгы аныкталып, ал дамыган мемлекеттерде жекелей таралу жагынан 50-70% курайды. «Амбулаториялык орталык» мекемесшде 2017 жылы ЛОР дэр^ерше тацдай бездерi ауруларымен 63 % наукас медициналык кемекке жупндь Оныц шшде: 40 % - эйел адамдар болса, 23 % - ер адамдар [Portenko, G.M., 2012: 79;Hickner J.M., 2012:498-505). Цазакстан Республикасындагы тыныс алу жолдары ауруларыныц жагдайы элемдж статистикага сэйкес келедi -бiздiц елдеп тыныс алу жолдарыныц таралуын карастырса;: 100 мыц адаммен есептегенде, оныц 29-30 мыц адамы ауруга шагымданады, ягни ауру адамдар 29-30 %курайды [Maulenovа S.Zh.,2001: 180; Andre M., 2012:880886).

Соцгы кездерi тыныс алу жолдарыныц аурулары кеп кездеседi жэне казiргi тацдагы ец улкен мэселелердщ бiрi болып табылады. Соныц шшде эсiресе жасеспiрiмдерде, студенттерде жиi кездесетш аурулардыц бiрi - созылмалы тонзиллит [ангина) (Kunelskaya N.L., 2010:438-440). Созылмалы тонзиллит - лор-патологиялардыц iшiндегi ец кеп тараган аурулардыц бiрi. Ол бактерия, вирус, сацыраукулак сиякты инфекциялык коздыргыштардыц эсерiнен пайда болады. Мысалы, суык тигенде немесе суык суйыктык iшкенде тамак ауруыныц пайда болуына себептi болады [Makkaev H.M., 2002:69; Pluzhnikov M.S., 2010:105106). Бул аурулардыц таралуыныц непзп себептерi -климаттыц езгеруь коршаган ортаныц жагымсыз эсерi, калалар мен автотранспорттардыц кебекн, темекi шегу мен ендiрiстiк калдыктардыц мелшерiнiц кебеюi, эртYрлi

вирустык аурулардыц таралуы (Koblizek V., 2011:397-406; Ron Dagan., 2013:129-140).

Сонымен катар тонзиллиттщ Heri3ri ce6enTepiHe жалпы немесе жерплжт салкын тиюдi (суык сусын шу, аяктан суык эту) жаткызуга болады. Тонзиллитпен кебше жылдыц суык мезплшде (куз, кыс), ауаныц ылгалдылыгы жогарылаганда, организмнщ инфекцияларга карсы туруы темендегенде таралады. Бiрак, казiргi тацда тонзиллитпен жазда да ауырады. Жаз мезплшде тонзиллитпен ауырудыц непзп себептерше кондинционерленген ауаны, балмуздак жэне суык сусындар, ылгалды жэне лас ауаны жаткызуга болады (Maltseva G.S.,2011:20-23).

Кондиционерленген ауа - ыстык мезплде кеп мекемелерде, жеке уйлердщ езшде де кондиционерлер косылады. Ыстык ауа температурасынан темен температуралык ауасы бар ортага кiргенде ангина ауруымен гана емес,сонымен катар екпе кабынуы ауруына да ушырайды. Температураныц 10 градуска темендеуi - организм Yшiн улкен стресс факторболып табылады. Бiрiншi кезекте, иммунитет темендеп, организм инфекция коздыргыштарына карсы тура алмай калады (Medzhitov R., 2012:298-300). Балмуздак жэне суык сусындар. Кеп адамдар жазда шелдi басу ушш суык сусындар шш, суык десерттер жейдь Бiрiншiден, «муздай» сусындар шелдi баспайды, екiншiден, адамдар тацдай миндалиндерше суык тигiзедi. Ал, аскынган миндалиндер - тонзиллиттiц коздыргыштары -стрептококктар Yшiн ете колайлы орта (Kreth J., 2009:397403; Orrling A., 2011:690-695).

Ылгалды, лас ауа. Ауаныц ылгалдылыгы организмнщ сырткы ортамен жылуалмасуына айтарлыктай эсер етедь Темен температура мен жогары ылгалдылык кезiнде жылуберу процесi жогарылайды, адам денеа салкындайды (Cvejic L.,2011:269-275).Алматы каласыныц кысы-жазы ылгалдылыгы жогары келедi. Жауын-шашынныц жиi-жиi жауып туруы, тау басындагы кардыц еруi - ауа ылгалдылыгын жогарылататын негiзгi факторлар болып табылады. Алматы каласыныц орналаскан жерiне байланысты кала ауасыныц желдетiлуi жок, тебесш «смок» басып турады. Муныц езi тамак ауруын туындатушы

факторлар ;атарына жатады. Алматы ;аласына жогары бiлiм алуга жан-жа;тан келген жастар осындай экологиялы; факторларга байланысты жиi жиi тыныс алу жолдарыныц ауруларымен ауырады (Kennedy, D.W., 2012: 269-270) . Тацдайминдалиндерi (бадамша бездер^ - бул лимфа ЖYЙесiнiц белИ болып табылатын агза, ол иммунды; ЖYЙенiц бас;а да мYшелерiмен бiрге иммунитеттi ;алыптастырады. Тацдай миндалиндерiнiц агзадагы ат;аратын негiзгi ;ызметтер^ бiрiншiден, ;органыштык; -бадамша бездерiнде макрофагтардыц кеп мелшерi ендiрiледi, олар вирустар мен бактерияларды "жалмап жеу" жэне "с^ру" ;абшетше ие. Екiншiден, олар ;амузыупроцесше ;атысады, ЖYре пайда болатын иммунитетке жауап беретш лимфоциттер - ;ан жасушалары тYзiледi. Тацдайминдалиндерiбалалы; жаста Yлкен рел ат;арады, себебi оларда ЖYрiп жат;ан ;органыш Yдерiстерi болаша;та берж иммунитеттiц ;алыптасуына экеледi.Тонзиллит ауруы ас;ынганда суйы;ты; iшу, тама; жуту ;иындайды, температура, жалпы элсiздiк бай;алады. Тексеру кезшде ауыз бен жут;ынша;тыц шырышты ;абыгы ;ызарганын, жут;ынша;тыц iсiгенiн, миндалиндер мелшершщ 1-3 есе Yлкеюiн бай;ауга болады. Деректер бойынша, тонзиллит бас миыныц бузылысына, ревматизмнiц пайда болуына, бYЙрек ауруына экелiп со;тыруы MYMKiн (Fokkens W.J., 2012:298; Hurst J. R., 2014:767-770).

Тонзиллиттi биологиялы; актива нYKтелердiц езгерiсi ар;ылы аны;тап, дурыс нус;ау жасау ар;ылы дэрiгерге жолдаса, ауруды ершiтпей дер кезiнде емдеуге болады. Биологиялы; активтi нYKтелер - денедеп ерекше белсендiрiлген нYKтелер болып табылады. Олар белгiлi бiр анатомиялы; ;урылымымен сипатталмайды, тек олар орналас;ан айма;тардыц спектрлiк потенциалы, зат алмасуы, ;ызуы жогары келедi, ал электрлж кедергiсi темен, температурага ете сезiмталды (Vasileva L.K., 2000:31-35; Eleceeva U.Y., 2006:608.).Жалпы терiнiц тыныс алу ;абыетше осы биологиялы; активтi нYKтелердiц де непзп ролi кiредi.Адам денесiнде 700-1000-га жуы; биологиялы; активтi нYKтелерге сипаттама бершген. Олар белгiлi бiр ЖYЙемен орналас;ан, белгiлi бiр мYшемен байланысы да дэлелденген (Toleusarinova A.M., 2007:148).Эр биологиялы; нYKтенiц тiтiркенуi ерекше сезiм тудыруына байланысты,ауырган адамды емдеуге мYмкiндiк бередi, алдын алу шарасы ретшде диагностикалы; ма;сатта ;олдануга болады. ^м^, ваннадий, CYЙектен жасалган инелермен емдеу процестерi кецiнен ;олданылады. Биологиялы; нYKтелерге эсер етуге сонымен ;атар ультрадыбыстарды, электромагниттiк ерiстердi, лазер сэулесiн де ;олданады (Gromova L.B., 2005:128;Moloctov V.D., 2008: 784).

Коршаган терi ортасымен салыстырганда биоактивт нYKтелер орналас;ан айма;тардыц температурасы жогары келедi, ал патологиялы; жагдайда бул айырмашылы; тагы да артады, сонды;танда жылу керiнiсi ар;ылы олардыц идентификациясын (у;састыру) жасауга эрекет жасалды. Патологияныц кейбiр жагдайларында бионYKтелердiц температурасы жогары болумен ;атар, терiнiц ;оршаган ортадагы белiгiнен темен де болуы мYмкiн (Samosuyk I.Z., 1994:30; Zhorzh Cule de Moron., 2005:384).

Соцгы жылдары тонзиллитпен ауыру пайызыныц артуына байланысты жэне адамдардыц, эсiресе студенттердiц арасында кептеп кездесуi, оныц жалпы агзаныц физиологиялы; KYЙiне тигiзетiн эсерiн зерттеуге ;ызыгушылык; тудыруда. Тонзиллиттiц екпеге, то; шекке, ас;азанга, кекбауыр-уй;ы безiне, ЖYрекке, аш iшекке, куыада, бYЙрекке, бауырга эсерлершзерттеусоцгы кездерде ;ызыгушылык; туындауда. Сол себепт тонзиллитке шалдыадан жастардыц агза терiсiндегi биологиялы; активтi нYKтелердiц температуралы; керсеткiштерiн зерттеу жумысы алгаш рет жасалып отыр жэне жумыстыц ;аз1рп тацдагы езектiлiгiн керсетедi.

Материалдар мен зерттеу эд^ерк агза терiсiндегi биологиялы; активтi нYKтелердiц температуралы; керсеткiштерiн зерттеуге арналган жумыс эл-Фараби атындагы Каз¥У-ныц биология жэне биотехнология

факультетiнiц биофизика жэне биомедицина кафедрасыныц «Хронобиология жэне экологиялы; физиология» гылыми зертханасындаорындалды.

Зерттеу жумысына 19-23 жастагы 14 студент алынды, олар 2 топ;а топтастырылды. Бiрiншi топта жалпы денi сау, тонзиллитпен ауырмаган 7, ал екiншi топта жалпы денi сау, тонзиллитпен ауыратын 7 студент болды. Жумыс жасау барысында агзаныц терiсiнен тонзиллитпен байланысы болатын стандартты меридиандардыц шшен 24 биологиялы; активтi нуктелер жина;талып алынды: екпе меридианынан Р9 Тай-Юань, Р11 Шао-Шан; то; iшек меридианынан GI4 Хэ-Гу, GI5 Ян-Си; ас;азан меридианынан Е41 Цзе-Си, Е45 Ли-Дуй; кекбауыр-уй;ы безi меридианынан RP2 Да-Ду, RP5 Шан-Цю; журек меридианынан С7 Шэнь-Мэнь, С9 Шао-Чун; аш шек меридианынан IG1 Шао-Цзе,IG19 Тин-Гун; куы; меридианынан V1 Цин-Мин, V2 Цуань-Чжу; буйрек меридианынан R1 Юн-Цюань, R6 Чжао-Хай; перикард меридианынан МС7 Да-Лин, МС8 Лао-Гун; уш жылытк;ыш меридианынан TR21 Эр-Мэнь, TR23 Сы- Чжу-Кун; ет ;абы меридианынан VB14 Ян-Бай, VB44 Цзу-Цао-Инь; бауыр меридианынан F1 Да-Дунь, F2 Син-Цзянь бионуктелерь Стандартты меридиандар дененiц оц жэне сол жа; белiктерiнде симметриялы орналас;ан, сол себептi дененiц оц жэне сол жа;тарында орналас;ан бионуктелер катар зерттелдi (Kulbayeva M.S., 2017:152; аап W.W., 2008:13-18). Кептеген зерттеулердiц нэтижелершде биоактивтi нYKтелердiц на;ты анатомиялы; курылысы тiркелмеген, тек бионYKтелер орналас;ан айма;тарда жа;сы жетiлген нерв уштары, ;ан тамырлары, борпылда; улпалары бар екендИ эдеби деректерде керсетiлген. Зерттеу жумысына алынган бионYKтелердiц топографиялы; орналас;ан орны жайындагы а;параттар эдеби деректерде на;ты берiлген (Hоbbs В., 2004:36-40; Bоуtsov I., 2008:20).

Тэжiрибеге екi топтаны студенттердiц зерттеуге алынган терi бетшдеп БАН-ныц температуралы; керсеткiштерiн тiркеуге арналган «Биотемп-2» аспабы университеттiц тэжiрибелiк ендiрiстiк орталыгында арнайы тапсырыспен жасалган. Аспап пластмассалы; корпустан турады, алдыцгы панелде индикатор, кнопка, «Сеть» жары; диоды жэне датчик орналас;ан. Жалпы аспап ;урылгысы - к;оректендiру кезiнен, к;оректендiрудiц 2 блогынан, санды; ;урылымынан, индикация блогынан, кернеу KYшейiткiшiнен, то;тыц 2 генераторынан жэне температуралы; датчиктен, активтi жэне пассивт электродтардан турады.«Биотемп-2» аспабыныц температуралы; датчигiнiц сезiмталды элемент ретiнде СТЗ-14 ОЖО.468.215ТУ терморезисторы саналады, теператураныц елшеу диапазоны +50 °С-;а дейiн, елшеу ;ателИ 0,1%.

Алынган нэтижелер статистикалы; ецдеуден еттi, Стьюденттщ t-критериясы бойыншасенiмдiлiк дэлдiгi аны;талды.

Зерттеу нэтижелерi жэне оларды талдау: ;алыпты жагдайда студенттер агзасыныц оц жа; белИнен арнайы тацдап алынган терiдегi БАН-ныц температура керсеткiштерi 24,9±0,6^35,4±0,2 °С аралы;тарында, созылмалы тонзиллитпен ауыратын студенттерде 30,8±0,5^35,1±0,2 °С мэндерiнiц аралы;тарында тербеледь Бул керсеткiштер ;алыпты стационарлы; ^йдеп агза терiсiндегi БАН-ныц температуралы; керсеткштершен жогарылаган да, езгермеген де мэндершщ жиынтыгынан турады, ал езгерген керсеткштер бойынша агзаныц езiнде ЖYрiп жат;ан физиологиялы; езгерiстiц керiнiсiн сипаттайды.

Цалыпты жагдайда жэне созылмалы тонзиллитпен ауыратын студенттер агзасыныц оц жа; белiгiндегi екпе меридианынан алынган Р9 Тай-Юань, Р11 Шао-Шан; то; шек меридианынан GI4 Хэ-Гу, GI5 Ян-Си; ас;азан меридианынан Е41 Цзе-Си, ЖYрек меридианынан С7 Шэнь-Мэнь, С9 Шао-Чун; аш шек меридианынан IG1 Шао-Цзе,IG19 Тин-Гун; ;уы; меридианынан V1 Цин-Мин, V2 Цуань-Чжу; бYЙрек меридианынанR6 Чжао-Хай; перикард меридианынан МС7 Да-Лин, МС8 Лао-Гун; Yш жылыт;ыш меридианынан TR21 Эр-Мэнь, TR23 Сы- Чжу-Кун; ет ;абы меридианынан VB14 Ян-БайбионYKтелерiнен

алынгантемпературалык; керсеткштер 30,0-35,0 °С аралыгында болды жэне 6ip-6ipiHeH ерекшеленген айырмашылы; бай;алмады. Ал ас;азан меридианынан алынганЕ45 Ли-Дуй бионуктеа бойынша ;алыпты жагдайда - 25,2 °С болса, тонзиллит кезшде - 33,0 °С жогарылады (р<0,05), кекбауыр-уйк;ы безi меридианынан алынган RP2 Да-Ду бионуктеа ;алыпты жагдайда- 26,8°С, ал тонзиллит кезiнде - 32,1°С жогары квтерiлдi (p<0,05),RP5 Шан-Цю бионуктеа ;алыпты жагдайда - 28,7°С, тонзиллит кезшде -32,6°С сэйкес езгерген (р<0,05),буйрек меридианынан

Jïnimtiuz ЭСа^ЖМЩ QV? 3-2018 !

алынган R1 Юн-Цюань бионYKтесi ;алыпты жагдайда -28,4°Сболса, тонзиллит кезiнде - 33,1°Сквтерiлдi(р<0,05), ет ;абы меридианынан алынган VB44 Цзу-Цао-Инь бионYKтесi ;алыпты жагдайда - 25,6°С, тонзиллит кезiнде - 31,8°С жогары керсеткiштi керсеттi(р<0,05),бауыр меридианынан алынган F1 Да-Дунь бионYKтiсi ;алыпты жагдайда - 24,9°С, патология жагдайында - 31,1°Сжогарылады(р<0,05)^2 Син-Цзянь бионYKтесi ;алыпты жагдайда - 27,5°С, ал тонзиллит кезшде - 33,4°С жогары (р<0,05) температуралы; керсеткiшiне тец болды (сурет 1).

Калыпты жэне созылмалы тонзиллит жагдайындагы оц жак БАН

Биологиялык активт1 нуктелер

Кдлыпты Патология

^алыпты жэне созылмалы тонзиллит жагдайындагы оц жак БАН

Биологиялык активт1 нуктелер

Кдлыпты Патология

Сурет 1 - А, Б - Агзаныц оц жа; белiгiнде орналас;ан БАН-ныц;алыпты жэне патологиялы; жагдайдагы

температуралы; керсеткiштерi(Т,С0)

Калыпты жэне созылмалы тонзиллит жагдайындагы

сол жак БАН

Калыпты Патология

Биологиялык активт1 нуктелер

U

о

Калыпты жэне созылмалы тонзиллит жагдайындагы

сол жак БАН

40 35 30 25 20 15 10 5 0

Калыпты Патология

Биологиялык активт1 нуктелер

Сурет 2 - А, Б - Агзаныц сол жак белИнде орналаскан БАН-ныцкалыпты жэне патологиялык жагдайдагы

температуралык керсеткiштерi(Т,С0)

Цальшты жагдайда студенттердiц агзасыныц сол жак белiгiнен арнайы тацдап алынган терiдегi БАН-ныц температуралык керсеткiштерi

24,7±0,7-г35,4±0Д°Саралыктарында, созылмалы

тонзиллитте - 31,4±0,7^34,7±0,3°С мэндерiнiц аралы;тарында болды.

Цалыпты жагдайда жэне созылмалы тонзиллитпен ауыратын студенттер агзасыныц сол жак белiгiндегi екпе меридианынан алынган Р9 Тай-Юань, Р11 Шао-Шан; то; iшек меридианынан - GI4 Хэ-Гу, GI5 Ян-Си; асказан меридианынан - Е41 Цзе-Си, журек меридианынан - С7 Шэнь-Мэнь, С9 Шао-Чун; аш iшек меридианынан - IG1 Шао-Цзе,IG19 Тин-Гун; куык меридианынан - V1 Цин-Мин, V2 Цуань-Чжу; буйрек меридианынан- R6 Чжао-Хай; перикард меридианынан - МС7 Да-Лин, МС8 Лао-Гун; уш жылыткыш меридианынан - TR21 Эр-Мэнь, TR23 Сы- Чжу-Кун; ет кабы меридианынан -VB14 Ян-Байбионуктелершен

алынгантемпературалык керсеткiштер 30,0-35,0 °С аралыгында болды жэне бiр-бiрiнен айтарлыктай айырмашылык байкалган жок. Ал асказан меридианынан алынганЕ45 Ли-Дуй бионYKтесi калыпты жагдайда - 24,7°С,

ал тонзиллит кезшде - 32,5°С квтерiлдi, кекбауыр-уйк;ы безi меридианынан алынган RP2 Да-Ду бионуктеа ;алыпты жагдайда - 26,6°С, тонзиллит кезiнде - 32,6°С жогарылады, RP5 Шан-Цю бионYKтесi ;алыпты жагдайда - 29,0°С, патология жагдайында - 32,8°С жогары болды, бYЙрек меридианынан алынFанR1 Юн-Цюань бионYKтесi ;алыпты жагдайда - 28,2°С, тонзиллит кезiнде - 33,8°С жогарылады, ет ;абы меридианынан алынган VB44 Цзу-Цао-Инь бионYKтесi ;алыпты жагдайда - 25,8°С, тонзиллит кезшде -31,9°С кетерiлдi, бауыр меридианынан алынган F1 Да-Дунь бионYKтiсi ;алыпты жагдайда - 24,9°С, патология кезшде -33,2°С жогарылады, F2 Син-Цзянь бионYKтесi ;алыпты жагдайда - 28,2°С, ал тонзиллит кезнде - 32,4°Сжогары температуралык; керсеткiшiне тец болды (сурет 2). Осы аталган 7 бионYKтелердiц ;алыпты жагдаймен салыстырганда тонзиллит кезшде мэндерi статистикалы; сешмдыжпенжогарылаганы аны;талды (р<0,05). Эдеби деректерге CYЙенсек, ас;азандагы ауырсыну сезiмi тама; ауруына алып келедь Ас;азан селiнде болатын ;ыш;ыл шырышты ;абы;ты ;оздырып, тама; ауруын тудырады. Кейде бул ауырсыну сезiмi ;ула; ауруына да

алып келедь Тонзиллит кезiнде кекбауыр-уй;ы безi мен бауырдыцYлкеюi бай;алады. Тонзиллитпен ауырган кезде кебiнесе бYЙректiц ауруы да ;атар ЖYредi. Тонзиллит кезiнде ет ;абы ЖYЙесi нашарлайды, ауру адамныц ет ;абынан тонзиллиттi ;оздыратын - стафилококктар белiнедi (Mayanskiy N., 20i4: 58-62).Сонда ауыз куысындагы ауру кезшде микробтар ет шыгару ЖYЙесiне тYседi деген тYсiнiктi бередi. Fылыми зерттеу жумыста алынган нэтижелер осы эдеби деректерде берыген тужырымдарды дэлелдеп отыр (Galchenko M.T., 2009:i3-i4). Сонымен, терщеп БАН-ныц оц жа; жэне сол жа; белiктерiндегi температуралы; керсеткiштерiн

;арастырганда 5 меридианнан алынган 7 бионYKте статистикалы; сенiмдiлiкпен (р<0,05) керсеттi. Олар ас;азан меридианыныц - Е45 Ли-Дуй, кекбауыр-уй;ы безi меридианыныц - RP2 Да-Ду, RP5 Шан-Цю, бYЙрек меридианыныц - Ri Юн-Цюань, ет ;абы меридианыныц -

Jïnimtiuz ЭСа^ТбМЩ QV? 3-2018 !

VB44 Цзу-Цао-Инь, бауыр меридианыныц - Fi Да-Дунь, F2 Син-Цзянь бионYKтелерi. Ал, агза терiсiнен тацдап алынган бас;аБАН керсеткiштерi дэлдiкпен сешмдшжт бере алмады, бiр-бiрiмен керсеткiштерi шамалас болды. Эдеби деректерде БАН-ныц диагностикалы; ма;сатта ;олданылатынын ескерсек, бул БАН-ныц тиесш меридиандарында, ягни сол меридиандардыц мYшелерiне созылмалы тонзиллит ауруыныц керi эсерi тимейтiнiн керсетедi. Ал, статистикалы; сенiмдiлiкпен езгерiске ушыраган 7 БАН бойынша, осы бионYKтелердiц тиесш меридиан мYшелерiнде созылмалы тонзиллит ауруынан физиологиялы; езгерiстер туындайтынын керсетедi, ал осы бионYKтелердi диагностикалы; маркер ретшде ;олдануга болады. Сондай-а; ;алыпты жагдайдан езгерiске ушыраган температуралы; керсеткiштердiкерсеткен

мYшелергепрофилактикалы; iс-шараларды ;олдану ;ажет.

ЭДЕБИЕТТЕР TI3IMI

1 Andre M., Odenholt I., Schwan A. (2012) Upper Respiratory Tract Infections in General Practice: Di-agnosis, Antibiotic Prescribing, Duration of Symptoms and Use of Diagnostic Tests // Scand J In-fect Dis. - 2012. - №34. - Р. 880-886.

2 Boytsov I., Adaskevitch V. (2008) Planning of acupuncture effects basing on results of electroacupunctural diagnostic after Riodoraku // Acupuncturae: Фbstracts of the XVIII: Congressus Acupuncturae Bohemiae et Slovacae cum participatione internationali. - Praha: 2008. -P. 20-24.

3 Chan W.W., Weissensteiner H., Rausch W.D., Chen К.У., We L.S., Lin J.H. Comparison of substance P concentration in acupuncture pointsin different tissues in dogs // Am J. Chin. Med. - 2008. - Vol. 26, №1. - P. 13-18.

4 Cvejic L. Laryngeal penetration and aspiration in individuals with stable COPD // Respirology. - 2011. - Vol. 16, №2. - Р. 269-275.

5 Fokkens WJ, Lund WJ, Mullol J. European Position Paper on Nasal Polyps // Rhinology. - 2012. - №50. - Р. 291-298.

6 Hickner J.M., Bartlet J.G., Besser R.E., Gonzales R., Hoffman J.R.. Principles of appropriate antibiotic use for acute rhinosinusitis in adults: background // Ann Intern Med. - 2012. - №134(6). - Р. 498-505.

7 Hobbs B. The application of electricity to acupuncture needles: A review of the current literature and research with a brief outline of the principles involved // Complementary Ther. Med.- 2004. - Vol. 2, №1. - Р. 36-40.

8 Hurst J. R. Upper airway symptoms and quality of life in chronic obstructive pulmonary disease (COPD) / [et al.] // Respir. Med. - 2014. -Vol. 98, № 8. - Р. 767-770.

9 Kennedy, D. W. (2012) International Forum of Allergy & Rhinology to become a monthly publication in 2013 // Int. Forum Allergy Rhinol. - 2012. - Vol. 2, № 4. - Р. 269-270.

10 Koblizek V. Impairment of nasal mucociliary clearance in former smokers with stable chronic obstructive pulmonary disease relates to the presence of a chronic bronchitis phenotype // Rhinology. - 2011. - Vol. 49, № 4. - Р. 397-406.

11 Kreth J., Meritt J., Qi F. Bacterial and Host Interactions of Oral Streptococci // DNA and Cell Biol. 2009. - №28(8). - Р. 397-403.

12 Mayanskiy N, Alyabieva N, Ponomarenko O, Lazareva A, Katosova L, Ivanenko A, KulichenkoT, Namazova-Baranova L, Baranov A. Serotypes and antibiotic resistance of non-invasive Streptococcus pneumaniae circulating in pediatric hospitals in Moscow, Russia // International Journal of Infectious Diseases. - 2009. - №20. - Р. 58-62.

13 Medzhitov R., Janeway C.A. Decoding the pattern ofself and nonself by the innate immune system // Science. - 2012. -V. 296. - P. 298300.

14 Orrling A., Karlsson E., Melhus A. Penicillintreatment failure in group A streptococcal tonsillopharyngitis: no genetic difference foundbetween strains isolated from failures and nonfailures // Ann. Otol. Rind. Laryngol. - 2011. - V. 110, №7. - P. 690-695.

15 Ron Dagan, Keith P. Klugman, William Craig, Fernando Baquero. Evidence to support the rational that bacterial eradication in respiratory tract infection is an important aim of antimicrobial therapy // Journal of Antimicrobial Chemotherapy. - 2013. - №47. - Р. 129-140.

16 Гaлчeнкo М.Т. Cy66o™Ha М.В. Ангины. y4e6Hoe noco6^ для стyдeнтoв. - Иркутск: 2009. - 214 с.

17 TpoMoBa Л.В. Иглoтeрaпия: мeтoдикa, npaKTOKa, coBe™ no примeнeнию. - М.: ИКЦ "MapT", 2005. - 128 с.

18 Елиceeвa Ю.Ю. Иглopeфлeкcoтepaпия. ^лный cпpaвoчник.- M.: Экcмo, 2006. - 608 с.

19 Жopж Cyльe дe MopaH Китaйcкaя aкyпyнктypa. Клaccифициpoвaннaя и уточ^нтая китайс^я тpaдиция. - М.: Издaтeльcкий Дoм "Пpoфитcтaйл", 2005. - Т.4. - 384 с.

20 Кyлбaeвa М.С. Шу жэм вибpaция жaFдaйындaFы к;oяндapдыц TepidHqeri aypикyляpлы биoaктивтi нYKтeлepдiц элeктpoфизиoлoгиялык; ^aMeTTepirnH тэулжтж динaмикacы. - Aлмaты: Ka3a; yH^ep^TeTi, 2017. - 152 б.

21 Ку^льс^я Н.Л., Typoвcкий А.Б., Кyдpявцeвa Ю.С. Ангины: диaгнocтикa и лeчeниe // Русский мeдицинcкий журшл . - 2010. - Т. 18, № 7. - С. 438-440.

22 Ma^aeB Х.М. «Хpoничecкий тонзиллит (aдeнoтoнзиллит) у дeтeй гак пpoблeмa пeдиaтpии и дeтcкoй oтолapингoлoгии». Лeкция для Bpa4e^ - М.:2002. - 69 с.

23 Maльцeвa Г.С., Бypoвa Л.А. B-гeмoлитичecкиe cтpeптoкoкки в этиoлoгии хpoничecкoгo тонзиллит // Poc. oтopинoлapингoлoгия. - 2008. - №6. - С. 65-69.

24 Maльцeвa Г. С., Гринчук О.Н. Кoнcepвaтивнoe лeчeниe хpoничecкoгo тонзиллит cтpeптoкoккoвoй этиoлoгии // Отopинoлapингoлoгия. - М.: HeraMMep4ecrae napraepcTBo coдeйcтвия pa3Brn^K> систомы здpaвooхpaнeния и мeдицины "Pycмeдикaл групп" 2011. - № 6. - С. 20-23.

25 Mayлeнoвa С.Ж. Усшвия и фaктopы экoнoмичecкoгo paзвития Кaзaхcтaнa // Кaзaхcтaн га пути к нoвoй мoдeли paзвития: тeндeнции, пoтeнциaл и импepaтивы pocra. - Aлмaты: 2001. - Ч.1. - С. 180-188.

26 Moлocтoв В.Д. Иглoтepaпия и мaнyaльнaя тepaпия: пpaктичecкoe pyкoвoдcтвo no лeчeнию зaбoлeвaний. - М.: Экcмo, 2008. - 784 с.

27 Плужнигав М. С. Хpoничecкий тoнзиллит: клиникa и иммyнoлoгичecкиe acne^ibi - СПб.: Диaлoг, 2010. - 206 с.

28 Пopтeнкo Г.М. Хpoничecкий тoнзиллит с пoзиций coвpeмeнных инфopмaциoнных тeхнoлoгий - TBepb: Peд.-издaт. Цeнтp Tвepcкoй roc. мeдицинcкoй aкaдeмии, 2012. - 79 с.

29 Caмocюк И.З. Биoлoгичecкиe pитмы и aкyпyнктypa. - М.: 1999. - 30 с.

30 Teлeycapинoвa А.М., ДYЙceFaлиeвa Г.И., K¥нaнбaй К., Teлeyхaнoв С.Т., Tвлeycapинoвa С.Т. Шыгыс мeдицинacы: o;y к;ypaлы. -Aлмaты: 2009. - 148 с.

2Д.Ж. Батырбаева, 2Б.А. Рамазанова, 1М.С. Кулбаева,1С.Т. Тулеуханов, 1М.А. Алтай, 1А.И. Жумадшлэ, 1Б.Ц. Цайрат, 1Л.Б. Умбетьярова , 2Ж.С. Алибаева, 2Н.Т.Таурбаева

1Национальный Университет имени аль-Фараби, Алматы 2Национальный Медицинский Университет имени С.Д. Асфендиярова, Алматы

ИССЛЕДОВАНИЕ ВЛИЯНИЯ ТОНЗИЛЛИТА НА ОРГАНИЗМ ПО ТЕМПЕРАТУРНЫМ ПОКАЗАТЕЛЯМ БАТ КОЖИ

Резюме: Респираторные заболевания одна из самых больших проблем нашего века. Часто встречающимися заболеваниями, особенно у подростков и у студентов, является хронический тонзиллит. Он возникает под воздействием инфекционных агентов, таких как бактерии, вирусы, грибы. Основными причинами распространения этих заболеваний являются изменение климата и простуда. Тонзиллит обычно распространяется в холодную погоду (осень, зима), когда влажность воздуха повышается, а сопротивление к инфекциям организма понижается. Но в настоящее время тонзиллитом болеют и летом. Основными причинами тонзиллита летом являются конденсированный воздух, мороженое и холодные напитки, влажный и грязный воздух. В исследование было включено 14 студентов в возрасте 19-23 лет, которые были разделены в 2 группы. В первой группе были здоровые - 7, а во второй группе - 7 студентов с тонзиллитом. Объектом исследования были симметрично расположенных в правой и левой частях поверхности кожи человеческого тела биологически активные точки (БАТ), и были изучены их температурные показатели. Измерения температуры регистрировались на приборе «Биотемп-2». Результаты были статистически обработаны.

Не выявлены существенные различия в температурных данных точек, расположенных справа и слева.

Таким образом, при рассмотрении показателей температуры на правой и левой сторонах кожи 7 биоточек в 5 меридианах были статистически достоверными (p<0,05). При тонзиллитепоказатели БАТ выше, чем при обычных условиях. Однако, согласно 7 биоточкам, которые подверглись статистической достоверности, физиологические изменения от хронического тонзиллита в этих меридиональных органах этих биоточек указывают на то, что они могут использоваться в качестве диагностических маркеров. Ключевые слова: биологические активные точки, биофизические показатели, меридиан, тонзиллит, температура.

2D.Zh. Batyrbayeva, 2B.A. Ramazanova,^.S. Kulbaeva, ^.Т. ^leukhanov, 1М.А. Altay, 1А.1. Zhumadilla, 1B.K. Kairat, 1L.B. Umbetyarova, 2Zh.S. Alibaeva, 2N.T.Taurbaeva

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

1National University named after al-Farabi, Almaty 2National Medical University named after S.D. Asfendiyarov, Almaty

INVESTIGATION OF THE INFLUENCE OF TONSILLITIS ON THE ORGANISM AT THE TEMPERATURE INDICATOR OF BAP SKIN

Resume: Recently, respiratory diseases have been found to be one of the greatest problems ever. One of the most common diseases, especially in adolescents and students, is chronic tonsillitis. It occurs under the influence of infectious agents, such as bacteria, viruses, fungi. The main causes of the spread of these diseases are climate change, cooling. Tonsillitis is usually used in cold weather (autumn, winter), when the humidity of the air rises, and the resistance of the infection of the body decreases. But currently with tonsillitis, hurts even in the summer. The main causes of tonsillitis in summer are conditioned air, ice cream and cold drinks, wet and dirty air.

The study included 14 students aged 19-23 years, they divided into two groups. The first group was generally healthy and did not have tonsillitis 7, and in the second group there were 7 students with general health and tonsillitis. The object of the study was the accumulated biological active points from standard meridians that were symmetrical on the right and left sides of the human skin surface, and their temperature indicators were studied. Temperature measurements were completed on a «BioTemp-2» instrument. The results were statistically processed.

Based on the results there were no significant differences in the temperature indicators of points located on the right and left sides. Thus, when considering the temperature indicators in the right and left parts of the BAP (biologically active points) of the skin 7 points out of 5 meridians showed statistical reliability (p<0,05). Taking into account the fact that BAP are used for diagnostic purposes, this indicates that in the meridians of the BAP, that is, those meridians, chronic tonsillitis does not have a negative effect. However, according to the 7 BAP, which has been statistically validated, these biopoints are physiological changes in chronic tonsillitis that can be used as diagnostic markers. Keywords: biologically active points, biophysical indicator, meridian, tonsillitis, temperature

УДК-615.32

Ш.Д. Сергазы1, А.Е. Гуляев1, М.А. Нургазиев1, Е.А. Кривых2, С.С. Кожахметов1, А.Р. Кушугулова1

1 Частное Учреждение «National Laboratory Astana» Назарбаев Университет, Республика Казахстан, г. Астана 2 Ханты-Мансийская государственная медицинская академия

АУТОФАГИЯ, КАК КЛЮЧЕВОЙ КОМПОНЕНТ ПРОЦЕССОВ СТАРЕНИЯ И МИШЕНЬ ДЛЯ СНИЖЕНИЯ РИСКА ВОЗРАСТ-АССОЦИИРОВАННОЙ ПАТОЛОГИИ (ОБЗОР ЛИТЕРАТУРЫ)

В статье предоставлен аналитический обзор современной литературы о старении и возможности его замедления. В качестве мишени для снижения рискавозраст-ассоциированной патологии был описан процесс аутофагии. Собраны и описаны основные существующие геропротекторы. Так же рассказывается о полифенольных соединениях, которые могут использоваться как потенциальные геропротекторы. Описываются наиболее перспективные препараты, воздействующие на процессы аутофагии, рапамицин и метформин.

Ключевые слова: геропротекторы, аутофагия, полифенолы, антиоксиданты, рапамицин

Программированная клеточная гибель - это активная форма и требующая затрат энергии и синтеза макромолекул denovo

клеточной смерти, являющаяся результатом реализации ее в составе программированной клеточной гибели (ПКГ)

генетической программы или ответом на внешние сигналы выделяют несколько типов: апоптоз, аутофагическая гибель

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.