Научная статья на тему 'International standards of anticorruption actions and their role in corruption level reduction and shadow economy under the conditions of globalization'

International standards of anticorruption actions and their role in corruption level reduction and shadow economy under the conditions of globalization Текст научной статьи по специальности «СМИ (медиа) и массовые коммуникации»

CC BY
202
16
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
КОРРУПЦИЯ / CORRUPTION / СОЦИАЛЬНОЕ СОПРОТИВЛЕНИЕ / SOCIAL RESISTANCE / ТЕНЕВАЯ ЭКОНОМИКА / SHADOW ECONOMY / ЭКОНОМИКА ПРЕСТУПЛЕНИЯ / ECONOMY CRIME / ПРАВО / LAW / КОРРУПЦИОННОЕ ПОВЕДЕНИЕ / CORRUPTIVE BEHAVIOR

Аннотация научной статьи по СМИ (медиа) и массовым коммуникациям, автор научной работы — Хасанов Шарифхуджа Казиевич

В статье рассматриваются содержание и формы международных стандартов антикоррупционных действий, и их роль в снижении уровня коррупции и теневой экономики в условиях глобализации. Обосновываются методы и формы сочетания национальных и международных стандартов аникоррупционных действий в системе антикоррупционных стратегий и политики государства.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Международные стандарты антикоррупционных действий и их роль в снижении уровня коррупции и теневой экономики в условиях глобализации

The article dwells on the context and forms of international standards of anticorruption actions and their role in a reduction of corruption level and shadow economy under the conditions of globalization. Methods and forms of combining national and international standards of anticorruption actions in the system of anticorruption strategies and state policy are well-grounded.

Текст научной работы на тему «International standards of anticorruption actions and their role in corruption level reduction and shadow economy under the conditions of globalization»

%асанов Ш.К,. Стандартной байналмилалии тарбияи ташаккули чахрнбинии зиддикоррупсиони барои воридшави ба ицтисоди чахрни

ББК 67.401.2 Ш.%. САНОВ

УДК 34 С 5 Х 24

стандартной байналмилалии тарбияи ташаккули

ча^онбинии зиддикоррупсиони барои воридшави ба ицтисоди ^а^они

Дар заминаи тадкику тахлили тарбия ва густариши чахонбинии зидди-коррупсионй, чахонбинии иктисодй накши санадхои меъёрй-хукукии байналмилалии мубориза бо коррупсия мавкеи хосаро касб мекунанд. Меъёрхои хукукии байналмиллалй ба монанди санадхои хукукии миллй аз принсип ва коидахое иборатанд, ки ба танзиму таъмин ва дарёфти риояи хукуки инсон нигаронида шудаанд. Дар чунин радиф макоми тарбия дар густариши чахон-бинии зиддикоррупсионй мусоидат мекунад.

^обили зикр аст, ки такрибан тамоми кишвархои аъзои расмиятхои байналмилалй ё расмиятхои байналмилалии аз чониби онхо эътирофгашта вобаста ба самту равиш ва алокамандии он ба тамаддуни чахонй ба комёбию дастовардхои бузурги конунгузории миллй замина мешаванд. Аз ин лихоз, омузиш ва ташвику таргиби расмиятхои байналмилалии мубориза бо корруп-сия барои бартараф намудани нуксонхои бесаводй ва бехтар намудани сатхи фарханг ва чахонбинии зиддикоррупсионй сабаб мегардад. Ба хамин тартиб, дар миёни хама манбахои хукукии мубориза бо коррупсия ситоиш ва фармудахои расмиятхои байналмилалро мавриди баррасй карор медихем. Зеро марому максади хар гуна расмиятхои байналмилалй таъмини озодй ва мусовот аст ва дуруст аст, ки «Коррупсия костакунандаи конуният, адолат, рушди иктисодиёт, боварии мардум ба давлат ва аз ин лихоз боиси ташвишу нигаро-нихои ахлокиву сиёсй буда, мубориза бар зидди он талошхои пайгиронаи макомоти давлатй ва ахли чомеа, истифодаи дастовард ва тачрибаи байналхалкиро дар ин соха талаб мекунад» кайд намудааст Маризо Н.Х. [1].

Зимнан бояд гуфт, ки Чумхурии Точикистон аз рузхои аввали мавчудияти худ хамчун давлати сохибистиклол принсипхои хукуки байналмилалиро дар со-хаи хифзи хукуки башар чонибдорй менамояд ва ба онхо содик мебошад [2, с.3]. Х,амчунин ба сифати манбахои мухими тарбияи шахс замина мегардад.

Санадхои меъёрии хукукие, ки Точикистон эътироф намудааст, чузъи таркибии системаи хукукии чумхурй мебошанд.Дар сурати номутобикатии конунхои чумхурй ба санадхои эътирофгардидаи байналмилалии хукукй, меъёрхои санадхои байналмилалии хукукй мавриди истифода карор дода мешаванд (м. 10 Конститутсияи Чумхурии Точикистон (Сарконун).

Меъёрхои хукукии байналмилалй мачмуи кавоидест, ба монанди санадхои хукукии миллй, ки ба танзиму таъмин ва риояи хифзи хукуки шахрвандон аз хи-

соби таносуби вокеии кафолатхои давлатй ва дар иртибот онхоро ба якдигар наздик ва мушаххас менамояд.

Добили тазаккур аст, ки кишвари сохибистиклоли мо имруз санадхои зерини байналмиллалии хукукиро оид ба сохаи хукуки инсон ба тасвиб расонид, мавкеи онхо дар тарбияи инсони комил беназир аст. Аз чумла:

- Эъломияи умумии хукуки башар соли 1948;

- Паймони байналхалкй доир ба хукуки шахрвандй ва сиёсй аз 16 декабри соли 1966;

- Конвенсия дар бораи хукуки кудак аз 20 ноябри соли 1989;

- Конвенсияи байналхалкй дар бораи бархам додани тамоми намудхои табъизи нажодй аз 21 декабри соли 1965;

- Конвенсияи зидди шиканча ва дигар намудхои муносибат ва чазои берахмона, гайриинсонй ё тахкиркунандаи шаъну шараф аз 10 декабри соли 1984;

- Конвенсия дар бораи бархам додани тамоми шаклхои табъиз нисбат ба занон аз 18 декабри соли 1979.

Дар радифи ин бояд таъкид намуд, ки кишвари сохибистиклоли мо аъзои дигар расмиятхои байналмилалй гардидааст, ки дар онхо усулхои мубориза бо коррупсия ва ташаккули чахонбинии зиддикоррупсионй тачдиди назар гарди-дааст. Бинобар ин, дар баробари муайян гаштани тарзу усулхои ташаккули чахонбинии зиддикоррупсионй дар «Стратегияи мубориза бо коррупсия дар Чумхурии Точикистон барои солхои 2008 -2012» махсусан кайд гардидааст, ки проблемаи чиноятхои муташаккили трансмиллй, махсусан коррупсия ва конунигардонии (авфи) воситахои пулй айни замон тахти назорати катъии чомеаи чахонй карор дорад [3]. Бо дарки ин хакикат, мутазаккирем, ки 22 майи соли 2002 Ч,умхурии Точикистон ба Конвенсияи Созмони Миллали Муттахид бар зидди чиноятхои муташаккили трансмиллй [4]. хамчун аъзо ба он хамрох шуд.

Конвенсияи Созмони Милали Муттахид бар зидди чиноятхои муташаккили трансмиллй 15 ноябри соли 2000 бо резолютсияи Ассамблеяи Генералй тахти №55/25 ба тасвиб расидааст. Конвенсия аз 41 модда иборат аст.

Тибки м. 1 Максади асосии ба тасвибрасии Конвенсия аз мусоид ва тахкими хамкорй дар бахши пешгирй ва мубориза зидди чиноятхои муташаккили трансмиллй иборат аст. Дар Конвенсия маънои мафхумхои зайл аз кабили «гурухи чинояткорон», «фоида аз чиноят» ва ба монанди ин дигар иборахое, ки дар чиноятхои муташаккили трансмиллй мавриди истифода карор доранд, баррасй шудаанд.

Дар Конвенсия кайд шудааст, ки давлатхои аъзои хамин Конвенсия дар мукаррар намудани чавобгарии чиноятй барои силсилаи кирдорхое, ки аз чониби Конвенсия хамчун чиноят эътироф гардидааст, ухдадоранд. Инчунин, Конвенсия масъалахоро марбут ба хамкорихои байналмилалй ва дар ин росто истифодаи имконот ва андешидани тадбирхои судманди хукукиро бахри густариши тарбияи чахонбинии зиддикоррупсионй ва анчоми вазифахои муштаракро дар ин самт пешбинй менамояд.

%асанов Ш.К,. Стандартной байналмилалии тарбияи ташаккули чахонбинии зиддикоррупсионй барои воридшавй ба ицтисоди чахрнй

Дар м.2 Конвенсия мафхуми «гурухи муташаккили чиной» чунин маънидод шудааст: гурухи муташаккил ё иттиходи чиноятй иборат аз се ва зиёда шахсоне, ки дар вакту чои муайян амалхои якчояи чиноятиро бо максади содир намудани чиноят ва мачмуи чиноятхои чиддй ё аз кабили чиноятхое, ки мувофики хамин Конвенсия тарики бевосита ё бавосита ба даст овардани фоидаи молиявй ва моддиро пешбинй менамояд, маънидод гардидааст.

Бояд тазаккур дод, ки истилоххои «чинояткории муташаккил» вобаста ба вукуъ пайвастанаш чунин маънидод шудааст:

а) Ч,амъи чиноятхои ба кайдгирифташуда дар вакту чои муайян аз тарафи гурухи муташаккил ё иттиходи чиноятй (ташкилоти чиноятй);

б) Ч,амъи гурухи муташаккил ё иттиходи чиноятй (ташкилоти чиноятй) ва аъзои он дар вакту чои муайян;

в) Ташкили гурухи муташаккил ё иттиходи чиноятй (ташкилоти чиноятй) ва фаъолияти чиноятии онхо;

г) Шакли (гурухи муташаккил) фаъолияти чиноятй буда, хусусияти устувор дорад, рохбарикунанда мебошад, асосхои касбй дошта, мухофизат аз таъкиби хукукиро тавассути коррупсия восита менамояд [5].

Умуман «гурухи муташаккили чиной» чун созмон аз сохтори муайян, ки таркиби он аз субъект ва объекти чиноят иборат аст ва дар ин самт бахри анчом додани фаъолияти муштарак амалхои зиддихукукиро касб менамоянд, фахмида мешавад.

Аз ин лихоз, Конвенсия аз як тараф сарчашмаи умумии эхтиром ва риоя гардидани хукук ва озодии инсон ба шумор равад, аз чониби дигар, хамчун маъ-хази пешгирй ва мубориза бо коррупсия маънидод мегардад. Дар б. 1 м. 8 («Криминализатсияи коррупсия») Конвенсия ин нукта махсусан кайд шудааст.

Аз чумла, дар б.2 м. 9 гуфта шудааст, ки «Х,ар як давлат-иштирокчй бо максади таъмини самараноки фаъолияти макомоти пешгирй ва ошкор кардани коррупсия дар байни шахсони мансабдор ва татбики чазо барои он, инчунин зохир намудани монеа ба таъсири харакатхои гайриконунии онхо ба ин макомот бояд ба кадри кофй мухайё намудани мустакилият тадбирхо андешад».

Х,амин тарик, Конвенсияи Созмони Милали Муттахид бар зидди чиноятхои муташаккили трансмиллй хуччатест, ки дар он гояхои асосии мубориза алайхи чиноятхои хусусияти коррупсионидошта баррасй гаштааст, хамчун воситаи мухими ташвик ва таргиби решакан намудани амсоли чунин зухуроти номат-луби чомеа махсуб мегардад.

Конвенсияи Созмони Милали Муттахид бар зидди чиноятхои муташаккили трансмиллй дар доираи хамкорихои байналмилалй оид ба мубориза бо кор-рупсия ва густариши чахонбинии зиддикоррупсионй мохиятан хамчун хуччати мухим хисобида мешавад.Чи хеле, ки дар «Стратегияи мубориза бо коррупсия дар Чумхурии Точикистон барои солхои 2008-2012» кайд шудааст: «Барои тат-бики амалии он созишномахои дучониба ва бисёрчониба ё шартномахо дар доираи хамкорихои бевоситаи байни макомоти хифзи хукук баста мешаванд» [6].

Усулхои пешгирй ва мубориза бо коррупсия дар «Конвенсияи Созмони Милали Муттахид бар зидди коррупсия», ки дар Конгресси СММ соли 2003 бо максади пешгирй ва мубориза алайхи чиноятхои коррупсионй ва дар ин замина

puoAH Kouga Ba npuHcunxou öaHHa^MH^a^K 6a TaBcu6 pacugaacT, 6appacK mygaacT [6].

EoAg Ta3aKKyp gog, kh KumBapu cox,h6hcthk^o.ih mo 25 ceHTA6pu co^h 2006 6a «KoHBeHCHAH CO3MOHH Manaau MyTTaxug 6ap 3uggu KoppyncuA» x,aMpox, myg, kh 6axpu aMa^Hco3HH oh Tag6upx,oH cygMaHg aHgemuga mygaaHg.

KoHBeHCHAH Ma3Kyp a3 8 6o6 Ba 71 m. u6opaT acT.

A3 ^yM^a: gap nemry^Topu oh x,aga$x,oH acocuu Tax,HA, 6a TacBu6pacK Ba ycy^xou 6a oh xaMpox mygaH 6appacK mygaacT.

HHHyHHH э'втн6opн xoca gomTaHH ak cracraa pacMHATx,ou 6ucëpTapa$a oug 6a nemrupK Ba My6opu3a 6o KoppyncuA Ba gap hh 3aMHHa rycTapumu ^ax,oH6uHHH 3uggu KoppyncuoHH gap x,aMHH KoHBeHcuA, kh MaB3yu MyBo^HK,au at3o-gaB.iaTx,o Kapop rupu^TaacT, KaHg mygaacT.

A3 ^yM^a:

- KoHBeHcuAH 6aHHHaMepuKoHH My6opu3a 6ap 3uggu KoppyncuA, kh Co3mohh gaB^aT^ou AMPHKO 29 MapTH co^u 1964 Ka6y^ HaMygaacT;

- KoHBeHcuA gap 6opau My6opu3a 6ap 3uggu KoppyncuA, kh maxcoHH MaHca6gopu ^oMeax,ou EBpoocuë, maxcoHH MaHca6gopu ^aB^aTx,ou umTupoKHHH HTTux,ogu ABpynopo gap 6ap Merupag Ba fflypou HTTux,ogu ABpyno 26 Manu co^u 1997 Ka6y^ Kapgaacr;

- KoHBeHcuA gap 6opau My6opu3a 6ap 3uggu ^ypyxTamaBHH maxcoHH MaHca6gopu xopu^K x,aHroMH 6acTaHH axgx,ou 6aHHa^MH^a^HH TH^opa™, kh Co3mohh pymg Ba xaMKopuu HKTucogK 21 hoa6ph com 1997 Ka6y^ KapgaacT;

- KoHBeHcuA gap 6opau ^aBo6rapuu ^hhoath 6apou KoppyncuA, kh KyMHTau Ba3upoHH HTTHxogu ABpyno 27 AHBapu co^u 1999 Ka6y^ KapgaacT;

- KoHBeHcuA gap 6opau ^aBo6rapuu rpaxgaHuro xyKyKï 6apou KoppyncuA, kh KyMHTau Ba3upoHH HTTux,ogu ABpyno 4 hoa6ph com 1999 Ka6y^ KapgaacT;

- KoHBeHcuAH HTTux,ogu A^puKa gap 6opau nemrupuu KoppyncuA Ba My6opu3a 6ap 3uggu oh, kh a3 ^ohh6h CapoHH gaB^aTxo Ba xyKyMaTxou HTTuxogu A^puKa 12 uro^H co^u 2003 Ka6y^ rapgugaacT, 6o MHHHaTgopK 6a ManyMoT rupu^Ta x,aM3aMoH 29 ceHTA6pu co^u 2003 э'втн6op naHgo HaMygaHH KoHBeHcuAH

Co3mohh MajaiH MyTTaxug 3uggu ^hhoatkophh MyTamaKKH.™ TpaHcMumupo MatKy^ goHucTaacT [6].

nax^yxou Myx^M Ba to aHgo3ae 6a cuëcaTH gaB^aT Ta6gra ë^TaHH nemrupK Ba My6opu3a 6o KoppyncuA gap 6o6x,ou KoHBeHcuA ^aMi oBapga mygaaHg.

Maca^aH, 6o6u 2-roMH KoHBeHcuA 6a Macorau «Hopax,ou nemrupuu Koppyn-cha" 6axmuga mygaacT, kh oh a3 m.5 oro3 ë$Ta, to M.14-po $apo Merupag. ^ap 6o6h Ma3Kyp Tag6upx,oH 6o caMTx,ou a^o^ugau My6opu3a 6o KoppyncuA MyaHAH mygaacT;

- «CuëcaT Ba aMa^HAH nemrupK Ba MyKo6u^aT 6a KoppyncuA» (m.5), kh 6emTap gap hh caMT Tap3y ycy^ Ba ucTH^ogau BocuTa^ou Mymaxxacu My6opu3a 6o Koppyn-cha a3 ^ohh6h coxTopxou KygpaTHH gaB^aT 6appacK mygaacT.

- «MaKoM ë MaKoMoT oug 6a nemrupK Ba MyKo6u^HAT 6a KoppyncuA» (m.6), kh 6a MaBKet Ba MaH3a^aTH cy6ieKToHH My6opu3a 6o KoppyncuA, kh gap Taicuc Ba Ha3opaTH hh caMT acoc Ba npuHcunxou hh3omh KoHyHry3opuu gaB^aTx,ou at3ou KoHBeHcuA a$3a^HATHoKaHg, 6axmuga mygaacT.

- «Бахши оммавй» (м.7), дар ин бахш зарурати риояи принсипхои асосии низоми хукукй, аз чумла танзими чараёни ба кор кабулкунй, интихоб, адои хизмат, болоравй дар хизмат ва баромадан ба истеъфоро барои хизматчиёни гражданй ва дар холатхои зарурй дигар шахсони ба чунин вазифахои оммавй интихобнашавандаро, ки бояд аъзо -давлат таъсис дихад, дастгирй намояд ва тахким бахшад, баррасй шудааст.

- «Кодексхои рафтори шахсони мансабдори оммавй» (м.8), ки ба масоили пешбурди фаъолияти хизматии шахсони мансабдор, ки максади ташкили дурус-ти хизмати давлатй тарики институтсионалй ба тасвиб расонидани Кодекси одоби хизматиро такозо менамояд, ба татбики усулхои он бахшида шудааст. Ба ин икдом бояд зери таъсири «Кодекси байналмилалии рафтори шахсони мансабдори давлатй», ки тибки ^арори 51/59 Ассамблеяи Генералии СММ аз 12 декабри соли 1996 ба тасвиб расидааст, эътибор додан лозим аст.

Бояд тазаккур дод, ки дар доираи пешгирй ва мубориза бо коррупсия аз чониби аъзо-давлатхои Конвенсия андешидани мачмуи тадбирхои зарурй ва таквият бахшидан ба самаранокии он моддахои зерин тавсия шудааст, «Харидхои оммавй ва идораи маблагхои оммавй» (м.9), «Х,исоботдихии оммавй м.10.), «Чорахо нисбат ба макомоти судй ва макомоти прокуратура» (м.11), «Бахши хусусй» (м.12). Моддаи 6 Конвенсия доира ва макоми субъектони пешгирй ва мубориза бо коррупсияро дар мисоли макомоти кудратй ва махсуси салохиятдор, ки фаъолияти пурсамарро бояд таъмин намояд, пешбинй намудааст.

Бахри комёб гаштан ба самаранокии фаъолияти макомоти давлатии мубориза бо коррупсия ташкилотхои чамъятй накши мухим мебозанд, ки аз чониби давлат дар фазои хамохангсозии фарохам овардани имконият ва шароити мусоид бахри иштироки созмонхои чамъиятй ба хайси субъекти мубориза бо коррупсия ва тарзу усулхои ширкати онхо ба таври муфассал дар м. 13 Конвенсия оварда шудааст. Тадбирхо оид ба пешгирй ва назорату сарфакории асъор нисбат ба фаъолияти бонкй ва муассисахои гайрибонкй, аз чумла аз чониби шахсони вокей ва хусусй, ки ба таври расмй ва гайрирасмй, хизматрасонй анчом дода мешавад, дар ин самт андешидани чорахоро м.14 такозо менамояд.

Боби 3. Конвенсия бошад, ба «Криминализатсия ва фаъолият оид ба хифзи хукук» ки аз м.15 то м.42-ро дар бар мегирад, бахшида шудааст. Дар ин боб Конвенсия коидахоеро мукаррар намудааст, ки онхо мансуби чиноятхои коррупсионй мебошанд.

Дар бобхои бокимондаи Конвенсия масоили мухталиф аз чумла доир ба кабули санадхои меъёрй-хукукй ва хамзамон андешидани тадбирхои ташкилй-хукукии пешгирй ва мубориза бо коррупсияро, ки аз чониби аъзо-давлатхо бояд сурат гирад, гирд оварда шуданд.

Бояд тазаккур дод, ки дар сохаи хамкорихои байналмилалй ва дар доираи ёрии хукукии байнихамдигарй, ки Ч,умхурии Точикистон иштирокчй ва аъзои силсилаи созишномахои байналмилалй, байнидавлатй ва байнихукуматй мебошад, ки меъёрхои он дар кисми тахия ва ирсоли хуччатхо, гузаронидани кофтуков, мусодира, ирсол ва додани далелхои шайъй, гузаронидани экспертиза, пурсиши айбдоршаванда, шохидон, экспертхо, огоз кардани

парвандахои чиноятй, кофтуков ва супоридани (экстрадитсияи) шахсоне, ки чиноят содир кардаанд, хамзамон ба чиноятхои коррупсионй низ татбик мегардад.

Амсоли чунин расмиятхое, ки Ч,умхурии Точикистон дар мохи сентябри соли 2003 ба он хамрох гаштааст, «Накшаи Истанбулии мубориза бо коррупсия барои мамлакатхои дорои иктисодиёти давраи гузариш» махсуб аст. Яке аз шартхои татбики Накшаи амалиёти Истанбулй, мутобикат намудани асосхои конунгузорию хукукй ва институтсионалии мубориза бо коррупсия дар Ч,умхурии Точикистон мебошад. Инчунин таъкид шудааст, ки дар ин самт Ч,ум-хурии Точикистон оид ба вазъи асосии конунгузорию хукукй ва инсти-тутсионалии худ оид ба мубориза бо коррупсия хисобот манзур дошта ва тавсияхои пешниход намудаи Ташкилоти Х,амкорихои Иктисодй ва Рушдро (ТХ,ИР) бо муваффакият амалй месозад [6].

Бахри татбики тавсияхо зарур аст, ки тадбирхои зерин андешида шаванд.

- «Тасдики Конвенсияи Созмони Милали Муттахид бар зидди коррупсия аз 31 октябри соли 2003 таъмин карда шавад;

- созишномахои байналмилалй оид ба мубориза бо коррупсия барои мувофики максад будани хамрохшавии Ч,умхурии Точикистон ба Конвенсияи Шурои Аврупо дар бораи масъулияти гражданию хукукй барои коррупсия (Страссбург, 4 ноябри соли 1999), Конвенсияи Ташкилоти Х,амкорихои Икти-содй ва Рушд оид ба мубориза бо тибки пора харидани шахсони мансабдори давлатхои хоричй хангоми гузаронидани амалиёти байналмилалии мансабй (Истанбул, 21 ноябри соли 1997) ва гайра мавриди омузиш карор дода шавад;

- оид ба шартнома ва созишномахои байнидавлатй, байнихукуматй ва байниидоравй бо мамлакатхои Иттиходи Давлатхои Мустакил (ИДМ) ва хоричи дур дар бораи ёрии хукукй ва додугирифти чинояткорон корхо доир гардад» [6].

Инчунин дар ин самт андешидани тадбирхои судманд оид ба расонидани ёрй ба макомоти хифзи хукук, бозомузй ва такмили ихтисоси хизматчиёни давлатй ва макомоти зиддикоррупсионй, дар доираи чалби мутахассисон аз давлатхои хорича ба рох мондани хамкорихо, бахшида дар мавзуи коррупсия гузаронидани конфронс, семинар, тренингхои ватанй ва байналмилалй ва мониторингхо оид ба ичрои ухдадорихои байналмилалй ва г. такозои замон аст, таъкид шудааст.

Хуччатхои мазкур хамчун воситаи мухими муфид ва манбаи иттилоот оид ба стандартхои байналмилалии пешгирй ва мубориза бо коррупсия арзёбй гардад, аз чониби дигар хамчун рохнамои фаъолияти хайати кормандони макомоти Агентии мубориза бо коррупсия ва дигар идораю ташкилотхои давлатй ва чамъиятй махсуб аст;

- омузиши меъёр ва принсипхои стандартхои хукуки байналмилалй ва пахлухои он хамчун воситаи инкишофи махорат ва малакаи касбии мутахассисони ин самти фаъолият истифода мешавад;

- донистани санадхои хукукии байналмилалй оид ба пешгирй ва мубориза бо коррупсия зарур ва мухим аст. Зеро ин расмиятхо хамчун рохнамои фаъолияти кормандони макомоти мубориза бо коррупсия дар сохаи хукуки

инсон, ба таквият бахшидани фаъолияти пурсамари онхо таъсири мусбат мерасонад;

- санадхои меъёрии байналмилалии мубориза бо коррупсия тахкурсй ва манбаи асосии ташаккули эхтиром ва кадр намудани хукукхои асосии инсон аз чониби макомотхои давлатй ва масъулони ин сохди фаъолият ба шумор меравад;

- омузиши санадхои меъёрй хукукии байналхалкии мубориза бо коррупсия, яке аз омилхои рушди шахс дар сохаи хукуки инсон ба шумор меравад ва асоси фаъолияти хар як аъзои чомеаи шахрвандй бояд бошад.

Аз ин лихоз, эътибор додан ба чанбахои муфиди ин санадхои байналмилалии мубориза бо коррупсия вазифаи хар як аъзо - давлат бояд бошад ва дар ин замина андешидани чорахои мушаххаси тарбиявй - тарбияи чахонбинии зиддикоррупсионй такозои замон аст.

Бояд тазаккур дод, ки тадбирхои мухим ва тахкими усулхои мубориза бо коррупсия дар санадхои дигари байналмилалй мавриди баррасй карор дода шудааст, ки дар аксари онхо кишвари сохибистиклоли мо ба хайси яке аз аъзо -давлатхо ба ин хуччатхо шомил гардидааст.

Калидвожа: цанонбинии зиддикоррупсионй, коррупсия, цомеаи шахрвандй, щтисодиёти зерипардагй, циноятнои щтисодй, нуцуц, циноятнои коррупсионй

Пайнавишт:

1. Халифаев, Маризо Ниёзович. Хамонангсози сиёсати зиддикоррупсионй. Прокуратураи Тоцикистон 80 сол. -Душанбе: Сарпараст, 2004. -199с.

2. Маърузаи миллй оид ба цараёни татбщи паймони байналхалцй доир ба нуцуци сиёсй, ицтимой ва фарнангй аз цониби Цумнурии Тоцикистон. - Душанбе, 2008.

3. Конвенсияи Созмони Милали Муттанид бар зидди циноятнои муташаккили трансмиллй аз 15 ноябри соли 2000.

4. Фарнанги истилоноти нуцуц: зери танрири Академики АИ ЦТ Манмудов М.А. -Душанбе: Нашриёти «ЭР-граф», 2004. -543с.

5. Конвенсияи Созмони Милали Муттанид бар зидди коррупсия аз 31октябри соли

2003, бо царори Мацлиси намояндагони Мацлиси Олии ЦТ аз 16.04.2008 с. №952 ратификатсия карда шудааст.

6. Конвенция Организации Объединённых Наций против коррупции. Нью-Йорк, ООН,

2004. -с. 6.

7. Стратегияи мубориза бо коррупсия дар Цумнурии Тоцикистон барои солнои 2008

- 2012.

Reference Literature

1. KhalifayevM.N. Coordination of Anticorruption Policy. Procurator's Office of Tajikistan Republic - 80 years. -Dushanbe: Sarparast, 2004. -199pp.

2. National Report on Realization of the International Pact on Civil and Political Rights. -Dushanbe, 2008.

3. UNO Convention versus Transnational Organized Crime from November 15, 2000

4. The Dictionary of Juridical Terms. Under the editorship of Dr. of Law, Professor, academician of RTASMakhmudov M.A. -Dushanbe: "Er-Grif" publishing-house, 2004. -p.543.

5. UNO Convention versus Corruption from 31.10.2003 ratified by RTMajlisi Oli (upper chamber of the National Council) Majlisi Namoyandagon resolution (law chamber of representatives) from 16.04.2008, #952.

6. UNO Convention versus Corruption. New-York, UNO, 2004, p.6.

7. The Strategy of Combat against Corruption in Tajikistan Republic for 2008-2012. -Dushanbe, 2008, p.27.

Международные стандарты антикоррупционных действий и их роль в снижении уровня коррупции и теневой экономики в условиях глобализации

Ключевые слова: коррупция, социальное сопротивление, теневая экономика, экономика преступления, право, коррупционное поведение

В статье рассматриваются содержание и формы международных стандартов антикоррупционных действий, и их роль в снижении уровня коррупции и теневой экономики в условиях глобализации. Обосновываются методы и формы сочетания национальных и международных стандартов аникоррупционных действий в системе антикоррупционных стратегий и политики государства.

International Standards of Anticorruption Actions and their Role in Corruption Level Reduction and Shadow Economy under the Conditions of Globalization

Key words: corruption, social resistance, shadow economy, economy crime, law, corruptive behavior

The article dwells on the context and forms of international standards of anticorruption actions and their role in a reduction of corruption level and shadow economy under the conditions of globalization. Methods and forms of combining national and international standards of anticorruption actions in the system of anticorruption strategies and state policy are well-grounded.

Роцеъ ба муаллиф:

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

^асанов Шарифхуца Цозиевич, номзади илмуои нуцуц, дотсент, докторанти кафедраи назарияи щтисоди Донишкадаи молия ва щтисоди Тоцикистон, email: Sharifjon-8989@mail. ru

Сведения об авторе:

Хасанов Шарифхуджа Казиевич, кандидат юридических наук, доцент, докторант кафедры экономической теории Института финансов и экономики Таджикистана, e-mail: Sharifjon-8989@mail. ru

Information about the author:

Hasanov Sharifkhuja Kozievich, Candidate of Law, Associate Professor, doctoral student in economic theory, Institute of Finances and Economy of Tajikistan, e-mail: Sharifjon-8989@mail. ru

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.