Научная статья на тему 'ИЧКИ ИШЛАР ОРГАНЛАРИДА АХБОРОТ ТЕХНОЛОГИЯЛАРИНИНГ ТУТГАН ЎРНИ ВА РОЛИ'

ИЧКИ ИШЛАР ОРГАНЛАРИДА АХБОРОТ ТЕХНОЛОГИЯЛАРИНИНГ ТУТГАН ЎРНИ ВА РОЛИ Текст научной статьи по специальности «СМИ (медиа) и массовые коммуникации»

CC BY
60
19
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
АХБОРОТ ТЕХНОЛОГИЯСИ / ДАСТУРИЙ ТАЪМИНОТ / КИБЕРЖИНОЯТЧИЛИК / МАЪЛУМОТЛАР БАЗАСИ / АХБОРОТ МАНБАИ

Аннотация научной статьи по СМИ (медиа) и массовым коммуникациям, автор научной работы — Джабборов Ҳ.И.

Мазкур мақолада Ўзбекистон Республикаси Ички ишлар органларида ахборот технологияларнинг тутган ўрни ва муҳим аҳамияти хусусида сўз боради.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

ROLE AND ROLE OF INFORMATION TECHNOLOGIES IN INTERNAL AFFAIRS

This article discusses the role and importance of information technology in law enforcement agencies of the Republic of Uzbekistan.

Текст научной работы на тему «ИЧКИ ИШЛАР ОРГАНЛАРИДА АХБОРОТ ТЕХНОЛОГИЯЛАРИНИНГ ТУТГАН ЎРНИ ВА РОЛИ»

УДК 37.02

Джабборов \И.

Узбекистон Республикаси Ички ишлар вазирлиги Бухоро аадемик лицейи уцитувчиси

ИЧКИ ИШЛАР ОРГАНЛАРИДА АХБОРОТ ТЕХНОЛОГИЯЛАРИНИНГ ТУТГАН УРНИ ВА РОЛИ

Аннотация: Мазкур мацолада Узбекистон Республикаси Ички ишлар органларида ахборот технологияларнинг тутган урни ва мууим ауамияти хусусида суз боради.

Калит сузлар: ахборот технологияси, дастурий таъминот, кибержиноятчилик, маълумотлар базаси, ахборот манбаи.

Dzhabborov H.I.

lecturer

Internal Affairs of the Republic of Uzbekistan Bukhara Academic Lyceum of the Ministry

ROLE AND ROLE OF INFORMATION TECHNOLOGIES IN

INTERNAL AFFAIRS

Keywords: information technology, software, cybercrime, database, source of information.

Annotation: This article discusses the role and importance of information technology in law enforcement agencies of the Republic of Uzbekistan.

Ахборот технологияси - объект, жараён ёки ходиса (ахборот махсулоти)нинг холати т^рисида янги сифатдаги ахборот олиш учун маълумотларни туплаш, уларга ишлов бериш ва узатиш воситалари хамда усулларининг мажмуидан фойдаланувчи жараён1.

Ахборот технологияларининг кулланиш натижалари ахборот махсулотларида уз аксини топади. Ахборот махсулоти - ахборот жараёнларининг моддийлаштирилган натижаси, хужжатлаштирилган ахборот. Ахборот махсулотини махсулот шаклида такдим этилган барча турдаги ахборот ресурслари, дастурий махсулотлар, маълумотлар базалари ва банклари хамда бошка ахборотлар ташкил этади.

Ахборот технологияларининг максади, усул ва воситалари мавжуд. Ахборот технологияларининг асосий мацсади дастлабки ахборотни кайта ишлаш буйича максадли харакатлар натижасида фойдаланувчи учун зарур

1 Косимое С.С. Ахборот технологиялари: Укув кулланма. - Т., 2006.

ахборотни олишдан иборатдир. Маълумотларга ишлов бериш ва уларни узатиш ахборот технологияларининг усуллари хдсобланади. Ахборот технологияларининг воситалари - математик, дастурий, ахборий, техник ва бошка воситалардир. Улар ёрдамида дастлабки ахборот сифат жихатидан янги ахборотга кайта ишланади.

Ички ишлар органларида ахборот технологиялари мухим урин тутади. Ички ишлар органлари фаолиятида ахборот таъминотини жадаллаштириш, тезкор вазиятни тавсифловчи ишончли маълумотларни тизимлаштирилган холда йиFиш, уларни уз вактида ва сифатли тахлилини амалга ошириш бугунги кунда жиноятчиликка карши курашнинг мухим омилларидан бири хисобланади. Ахборот стратегик махсулотга, унга ишлов бериш воситаларидан, жумладан компьютер техникасидан самарали фойдаланиш эса бошкарув масалаларини хал этишда хаётий заруратга айланди.

Ички ишлар органлари ихтиёрий булинмасининг фаолияти, биринчи навбатда, хукукбузарлик ва жиноятларнинг олдини олиш ва очиш билан боFлик. К,онунни бузувчи субъектлар хакида маълумотларга эга булмасдан, мазкур масалани ижобий хал этиб булмайди.

Ички ишлар органларига тушадиган маълумотларнинг манбалари булиб алохида шахслар, мехнат коллективлари, муассасалар (касалхоналар, судлар ва б.), хукук-тартибот органлари хисобланади. Маълумотлар OFзаки хабар куринишида ва хужжат (билдиргилар, баённомалар, хабарлар ва б.) шаклида тушади.

Ички ишлар органларида маълумотлардан алохида ходимлар, турли хизмат ва булимлар, Узбекистон Республикаси ИИВ, Тошкент шахар ИИББ, вилоятлар ва транспортдаги ИИБнинг Ахборот марказлари, таълим муассасалари фойдаланади.

Ички ишлар органлари фаолиятида кулланиладиган махсус дастурий воситалар амалиётдаги муайян хукукий масалаларни хал этишга йуналтирилган булади. Уларнинг асосийларига:

- маълумотларга ишлов беришнинг автоматлашган тизимлари;

- автоматлаштирилган ахборот-кидирув тизимлари;

- автоматлаштирилган ахборот-маълумотнома тизимлари;

- автоматлаштирилган иш жойлари;

- автоматлаштирилган бошкарув тизимлари;

- автоматлаштирилган эксперт тизимлари;

- автоматлаштирилган карор кабул килишни куллаб кувватлаш тизимларини киритиш мумкин.

Махсус дастурий-аппарат комплекслар турли хил турдаги: суд-баллистика, суд-хатшунослик, криминалистик, суд-автотехник ва бошка экспертизаларни утказишда кулланилмокда.

Х,озирги кунда ички ишлар органлари ходимлари хар куни янгиланиб турадиган маълумотлар базаларидан замонавий компьютерлар ва алока воситалари оркали энг сунгги маълумотлар билан танишиш ва улардан

фойдаланиш имкониятларига эгалар. Бу эса кидирувдаги шахслар ва yFирланган автотранспорт воситаларини тезкор аниклашда катта кумак бермокда.

Узбекистон Республикаси ички ишлар органлари тизимини ислох килишнинг энг мухим йуналишларидан бири - ички ишлар органлари барча булинмаларининг фаолияти янада самарали булишини таъминлайдиган замонавий ахборот-коммуникация технологияларини кенг жорий этишдан иборат булиб, шу боис Узбекистон Республикаси Президентининг «Ички ишлар органларининг фаолияти самарадорлигини тубдан ошириш, жамоат тартибини, фукаролар хукуклари, эркинликлари ва конуний манфаатларини ишончли хдмоя килишни таъминлащда уларнинг масъулиятини кучайтириш чора-тадбирлари тyFрисида»ги ПФ-5005-сон (2017 йил 10 апрель) фармони билан тасдикланган Ички ишлар органлари тизимини тубдан ислох килиш комплекс чора-тадбирлар Дастурида ички ишлар органлари фаолиятига замона-вий ахборот-коммуникация технологияларини жорий этиш белгиланган.

Х,озирги кунда Ички ишлар вазирлиги ва вилоят ички ишлар бошкармалари Ахборот марказлари замонавий компьютерлар ва бошка техник воситалар билан жихозланганлиги туфайли жиноятлар очилишининг натижалари юкори булиб, айбдорларнинг шахсларини аниклашда эса тезкорликка эришилмокда.

Фойдаланилган манбалар:

1. Узбекистон Республикасининг Конституцияси.-Т.: «Узбекистон», 2019 й.

2. К,осимов С.С. Ахборот технологиялари: Укув кулланма. - Т., 2006.

3. «Ички ишлар органларининг фаолияти самарадорлигини тубдан ошириш, жамоат тартибини, фукаролар хукуклари, эркинликлари ва конуний манфаатларини ишончли химоя килишни таъминлашда уларнинг масъулиятини кучайтириш чора-тадбирлари тyFрисида»ги ПФ-5005-сон (2017 йил 10 апрель).

4. Akadem.mvd.uz

5. Lex.uz

6. Norma.uz

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.