Научная статья на тему 'ХОРАЗМ ВИЛОЯТИ ШЎРЛАНГАН ТУПРОҚЛАРИ ШАРОИТИДА ОЛМА ПАЙВАНДТАГЛАРИНИНГ ЎСИШ КУЧИНИ БАХОЛАШ'

ХОРАЗМ ВИЛОЯТИ ШЎРЛАНГАН ТУПРОҚЛАРИ ШАРОИТИДА ОЛМА ПАЙВАНДТАГЛАРИНИНГ ЎСИШ КУЧИНИ БАХОЛАШ Текст научной статьи по специальности «СМИ (медиа) и массовые коммуникации»

29
13
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
пайвандтаг / шурланган тупрок / ўсиш кучи / пайвандтаглар бир хиллиги / барг сатхи

Аннотация научной статьи по СМИ (медиа) и массовым коммуникациям, автор научной работы — Неъматулла Сатимбаевич Шерипбаев

МақоладаХоразм вилояти шўрланган ерларда етиштирилаѐтган олманинг тўртта пайвандтаглари (Уруғ пайвандтаг, ММ-106, ММ-111, Ҳазорасп)ни ўсиш кучи, бир-хиллик даражаси ва барг сатхи кўрсаткичлари келтирилган

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Похожие темы научных работ по СМИ (медиа) и массовым коммуникациям , автор научной работы — Неъматулла Сатимбаевич Шерипбаев

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему «ХОРАЗМ ВИЛОЯТИ ШЎРЛАНГАН ТУПРОҚЛАРИ ШАРОИТИДА ОЛМА ПАЙВАНДТАГЛАРИНИНГ ЎСИШ КУЧИНИ БАХОЛАШ»

Akademik M.Mirzaev nomidagi Bog'dorchilik, uzumchilik va vinochilik ilmiy-tadqiqot instituti

ytadqq

Volume 3 | Special Conference 1 | 2022 ME VA CHILIK VA UZUMCHILIKNING RIVOJLANISHIDA ILM-FAN

ХОРАЗМ ВИЛОЯТИ ШУРЛАНГАН ТУПРОЦЛАРИ ШАРОИТИДА ОЛМА ПАЙВАНДТАГЛАРИНИНГ УСИШ КУЧИНИ БАХОЛАШ

Неъматулла Сатимбаевич Шерипбаев

Академик М.Мирзаев номидаги богдорчилик,узумчилик ва виночилик илмийтадкикот институтитаянч докторанти

МаколадаХоразм вилояти шурланган ерларда етиштирилаётган олманинг туртта пайвандтаглари (Уруг пайвандтаг, ММ-106, ММ-111, Х,азорасп)ни усиш кучи, бир-хиллик даражаси ва барг сатхи курсаткичлари келтирилган.

Калит сузлар: пайвандтаг, шурланган тупрок, усиш кучи, пайвандтаглар бир хиллиги, барг сатхи.

Узбекистон Республикаси Президентининг 2018 йил 29 мартдаги ПФ-5388-сон «Узбекистон Республикасида мева-сабзавотчиликни жадал ривожлантиришга доир кушимча чора-тадбирлар тугрисида»ги Фармони хамда 2019 йил 17 июндаги ПФ-5742-сон «^ишлок хужалигида ер ва сув ресурсларидан самарали фойдаланиш чора-тадбирлари тугрисида»ги Фармонининг 2-иловасидаги К^ишлок хужалигида ер ва сув ресурсларидан самарали фойдаланиш концепциясини амалга ошириш буйича йул харитасининг 12- бандида Шурланган сугориладиган ерлардан шурга чидамли экинларни экиш учун фойдаланишвазифалари куйилган.

Узбекистоннинг шурланган худудлари шароитида интеркаляр усулда етиштирилаётган кучатларни усиш ва ривожланиши, морфо-биологик хусусиятлари хдмда уларнинг бир бири билан мутаносиблигини урганиш, улар орасидан шурланган худудларда интенсив олма богларини барпо килиш имконини берувчи истикболли пайвандтаг турларини танлаш, купайтириш ва пайвандлаш технологияларини ишлаб чи;иш долзарб вазифа хисобланади.

Тадкикот услубияти. Пайвандтагларнинг усиш кучи куртак пайванд килишдан олдин визуал аникланади ва балларда ифодаланади: кучли усиш - 5 балл, яхши - 4, уртача - 3, кучсиз - 2 ва жуда кучсиз - 1.

Пайвандтагларнинг бир хиллик даражаси куртак пайванд килишдан олдин аникланади ва уч балли бахолашда ифодаланади: юкори бир хиллик - 3 балл, уртача - 2 ва паст - 1 балл.

АННОТАЦИЯ

Google Scholar

Respublika anjumani

15-iyun, 2022

Akademik M.Mirzaev nomidagi Bog'dorchilik, uzumchilik va vinochilik

Volume 3 | Special Conference 1 | 2022 ME VA CHILIK VA UZUMCHILIKNING RI^)JLANISHID^ILM-FANYUTUQLAR^

H.K.nonflKOB (1931) ycny6u - 6apr caTxuHu ynapHuHr hh3hk^h napaMeTpnapu öyfiHHa xuco6nam.

Ycny6 myHra acocnaHraHKu, 6apr caTxu 6unaH yHuHr hh3hk^h napaMeTpnapu (y3yHnuru, энн Ba 6.) ypTacuga y3Bufi öofhhk^hk MaB^yg. Ycnyö öyfiHHa Hm Kyfiugaruna 6a^apnnagH. TaHnaMacgaH MyaöflH HaBHuHr 50 Ta 6apru annn onuHagu, ynapHuHr Kornypu MunnuMeTpnu KOF03ra Tymupunagu, 6aprHuHr энг y3yH 6yÖH Ba энг KeHr энн 6yÖHHa TyFpu TypT6ypnaK nrounagu. EapraapHuHr caTxu xuco6naHagu Ba 6apna 50 Ta 6apr TyFpu TypT6ypHaKnapu MafigoHu Tonunagu. CyHrpa 6apr caTxuHuHr ym6y TyFpu TypT6ypnaK MafigoHura HHc6aTH (K) xuco6naHagu, y x,ap 6up HaB ynyH gouMufi KarranuK xuco6naHagu. Eapna 50 Ta 6apr 6yÖHHa K KaTTanHrHHHHr ypTanacu HHKapunagu Ba 6apraap caTxuHu xuco6nam ynyH Kyfiugaru ^opMyna 6yfiHHa Ky^naHunagu:

S = l - b x K

Ey epga: l - 6apr y3yHnuru, b - 6apr энн, K - 6apr caT^HHHHr ym6y TyFpu TypT6ypnaK MafigoHura Huc6ara.

Tag^HKog HaTH^a^api.OnMa nafiBaHgTaraapHuHr ycum Kynu Ba 6up xunnuK gapa^acuHH 6axpnam nafiBaHgTaraapHuHr ycum Kynu KypTaK nafiBaHg KH^umgaH onguH Broyan aHHKgaHagu Ba 6annapga H^oganaHagu. ^agBanga myHH KypumMyMKHHKH nafiBaHgTaraapHuHr opacuga axmu ycum Kynuraara Ha3opaT YpyFnafiBaHgTar(ypTaHa 6anaHgnuru 64,4 cm) 6unaH 6up KaTopga 3- BapuaHTgaru MM - 111 (ypTana 6anaHgnuru 65,6 cm) hu TamKun Kungu. MM - 106 nafiBaHgTaru эca (ypTana 6anaHgnuru 65,6 cm) 6unaH ypTana ycum KynuHu TamKun этн6 3 6annga 6axpnaHgu. X,a3opacn nafiBaHgTaru (ypTana 6anaHgnuru 68,8 cm)hu Tammn этн6 6annu cucTeMaga 5 6annra эra 6yngu.

^agBa^ 1

naHBaHgTar^apHHHr ycum Kyni Ba öip xh^^hk gapawaciiHii aHiiK.iam

№ BapiaHraap naÖBaHflTar^apHHHr ypTana öa^aHfl^Hri (CM) Ycum KyHHHH ga Eip xh^ahk gapa^acHHH öa^o^am ga

1 YpyFnafiBaHgTar (Ha3opaT) 64,4 4 2

2 MM-106 56,8 3 3

3 MM-111 65,6 4 3

4 X^opacn 68,8 5 3

nafiBaHgTarnapHuHr 6up xunnuK gapa^acuHu 6a^onamgaHa3opaT YpyFraHBaHgTarauH^up xunnuKgapa^acu 6annu cucTeMaga ypTana (2 6ann)Hu TamKun этgн. Ha3oparra

Google Scholar

15-iyun, 2022 Respublika anjumani

54

Akademik M.Mirzaev nomidagi Bog'dorchilik, uzumchilik va vinochilik

Volume 3 | Special Conference 1 | 2022 MEVACHILIK VA UZUMCHILIKNING

RI^OJLAäiSmiS^aMimmmYmmmäimSL

нисбатан ММ-106, ММ-111 ва Х,азорасп пайвандтагларининг бир хиллик даражаси балли системада юкори (3 балл) ни ташкил этди.

Жадвал 2

Олма пайвандтагларнинг барг сатх,и курсаткичлари.

№ Пайвандтаглар Барг буйи (см) Барг эни (см) Барг сатх,и (см2) Барглар сони (бир тупда) Бир тупдаги уртача барг сатх,и (см2)

1 Уруг пайвандтаг (назорат) 6,96 3,9 19,4 43,2 838,2

2 ММ-106 6,5 3,68 17,2 40,2 691,2

3 ММ-111 6,62 3,9 18,3 45,6 842,5

4 Х,азорасп 6,8 3,7 15,1 45,6 828,2

Жадвалда куриниб турибдики бир тупдаги уртача барг сатхи буйича назорат Уруг пайвандтагида 838,2см ни ташкил этди. Назоратга нисбатан

уртача барг сатхи буйича энг юкори курсаткич ММ-111 пайвандтагида (842,5

2 v>

см ) кузатилди. Уртача барг сатхи буйича энг паст курсаткич ММ-106

л

пайвандтагида (691,2 см ) кузатилди.

Хулоса килиб шуни айтишимиз мумкинки назорат Уруг пайвандтагнинг уртача баландлиги 64,4 см ни ташкил этиб балли системада уртача усиш кучи 4 баллни (яхши) ташкил этди. Назоратга нисбатан яхши курсаткич Х,азорасп пайвандтаги булиб уртача баландлиги 68,8 см булиб балли системада уртача усиш кучи 5 баллни (кучли) ташкил килди.

Назорат Уруг пайвандтагнинг бил хиллик даражаси балли системада уртача 2 баллни ташкил килди. Назоратга нисбатан ММ-106, ММ-111 ва Х,азорасп пайвандтагларининг бир хиллик даражаси балли системада юкори 3 баллни ташкил этди.

Уртача барг сатхи буйича назорат Уруг пайвандтагда (838,2см2) кузатилди. Назоратга нисбатан уртача барг сатхи буйича энг юкори курсаткич

л

ММ-111 пайвандтагида (842,5см ) кузатилди.

Х,азорасп пайвандтаги бошка пайвандтагларга караганда яхши усиш кучи ва бир хиллик даражаси билан ажралиб турди.

REFERENCES

1. Андронов И.Г. Плодоводство на карликовых подвоях.-Кайнар, Алма-Ата, 1964.

Google Scholar

15-iyun, 2022 Respublika anjumani

55

Akademik M.Mirzaev nomidagi Bog'dorchilik, uzumchilik va vinochilik ilmiy-tadqiqot instituti

ytadqq

Volume 3 | Special Conference 1 | 2022 ME VA CHILIK VA UZUMCHILIKNING RIVOJLANISHIDA ILM-FAN

2. Афанасьев O.K. - Технология интенсивных яблоневых садов на слаборослых подвоях в УзССР.- Ташкент, 1989.

3. Жабровский И.Е. Оценка слаборослых подвоев яблони в коллекционном маточнике. - Научн.тр.Бюл.НИИ плодоводства. - 2005.

4. Арипов А.У., Арипов А.А. Уругли интенсив мева боглари // Тошкент «Sharq», 2013.

5. Алферов В.А. Влияние сроков агроприемов на качество саженцев яблони. -Краснодар, 2006.

Google Scholar

Respublika anjumani

15-iyun, 2022

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.