Scientific Journal Impact Factor (SJIF 2022=4.63) Passport: http://sjifactor.com/passport.php?id=22230
ХОМИЛАДОР АЁЛЛАР КИЙИМИ КОНСТРУКЦИЯСИНИ ИШЛАБ ЧЩИШ ВА МЕТОДИКАЛАРДА ТАХДИЛИ
Маловат Миркомиловна Рахмонова
Фаргона Политехника институти ЕСТ кафедраси ассистенти
АННОТАЦИЯ
Ушбу маколада хомиладор аёллар учун кийим конструксиясини ишлаб чикиш ва методикалари келтирилган.
Калит сyзлар: модел, тукислик, силует, улчам.
Хрмиладор аёллар кийимини лойихалаш бугунги кунда жуда мухим ва шу билан бир каторда долзарб масалалардан бири булиб келмокда. Бу масалани факатгина кийим лойихалашнинг индивидуал ёндашувида амалга ошириш мумкин. Бунинг куриниши шундан иборатки, хомиладорлик пайтида аёлларнинг кадди комат белгилари (16-18 дан то 38-40 хафталиккача) узгаришларга юз тутади. Бунда хар бир алохида комат учун ушбу узгаришлар индивидуалдир. Типавий лойихалашда хомиланинг турли муддатларида комат параметрларини узгаришини олдиндан аниклашнинг иложи йук, демак конструкциясини хисоблаш учун тула тукис ёпишиб турадиган кушимчалардан фойдаланиш лозим.
Хрмиладор аёллар конструкциясининг чизмасини чизаётганда хисоблаш учун дастлабки маълумот тарикасида аёл комати улчамлари ва кушимчалар кабул килинади. Утказилган антропологик улчам белгиларининг вакт мобайнида узгариш динамика тажрибаларидан куриниб турибдики, хомиладор аёл комати 18 хафтадан бошлаб хар хафтада жуда сезиларли кескин даражада узгариб тураркан. Мазкур ишдаги тадкикотлар икки боскичда амалга оширилган. Тадкикотнинг биринчи боскичида хомиладорликнинг турли муддатларидаги аёллар комати параметрлари узгариш утказилган ва хомиладорлик даврида елкали кийимни конструкциялаш учун зарур булган барча улчов белгилари усишдаги богликлик аникланган. Иккинчи боскичида хомиладорликнинг хар хил даврида улчов белгилари узгаришини хисобга олган холда, тукислик учун бериладиган кушимчаларнинг оптимал катталиги хисобланган.
Аёллар комати тадкикоти натижасида хомиладорлик муддатида улчов белгилари хар хил интенсивликда узгариши маълум булган. Бу тадкикотлар натижасидан фойдаланиб хомиладорликни барча даврини шартли равишда 3 та кисмга булиш имконини берди: биринчи давр 0 дан 16 хафталиккача, бу даврда асосий улчов белгиларисиз сезилмас ва аста секинлик билан усиб боради; учинчи
Scientific Journal Impact Factor (SJIF 2022=4.63) Passport: http://sjifactor.com/passport.php?id=22230
gaBp 28 gaH to 40 xa^TanuKKana, 6y gaBpga ynnoB 6enrnnapHHHHr ^agarnuK 6unaH ycu6 6opumu Ba MaKCHMan ycum TacHu^naHagu.
XpMHnagopnHKHHHr x,ap oftgaru ypTana ynnoB Senrunapu
YHHOB XpMHnagopnHK gaBpuga ycumu KaTTanuru cm
6enrunapH X,aMMa OH 16 gaH 28 28 gaH 36 36 gaH 40
ynyH 16-40 xa^Tarana xa^Tarana xa^Tarana
1 2 3 4 5
Cri 4,1 0,3 1,9 1,9
Crii 4,5 0,3 2,1 2,1
1 2 3 4 5
CniI 4,8 0,2 2,1 2,5
CriV 5,3 0,0 1,4 3,9
Ct 11,7 0,5 4,6 6,5
ce 9,7 0,2 3,4 6,0
B® 6,5 0,2 2,9 3,3
mr 1,7 0,0 0,4 1,3
ffle 1,8 0,0 0,5 1,3
Aim 2,3 0,0 1,1 1,2
atcii 0,7 0,0 0,3 0,4
On 2,2 0,0 0,8 1,4
XpMunagop aennap khhhmhh 6apna Myggaraapu ynyH SepunaguraH KymuMHanap MHKgopuHHHr KuftMaraapu
YHHOB 6enruna YHHOB SenrunapuH KymuM nanap KUHUM enumraHnurura Kapa6 6epunaguraH XoMunagopnuKHu Hr 6yTyH OH
pu u ycum KarranuKna homu KymuMHa CM gaBOMu ynyH 6epunaguraH
pu A18-40.cm KymuMHa
HUM KeHraHTupu min max
enumraH n raH
Crm 4,8 nr 3,0-4,0 6,0-7,0 8,0-9,0 11,012,0
Ct 11,7 nT 2,0-3,0 4,0-5,0 13,514,5 15,516,5
C6 9,7 n6 1,0-1,5 3,0-4,0 10,5-11 12,513,5
Scientific Journal Impact Factor (SJIF 2022=4.63) Passport: http://sjifactor.com/passport.php?id=22230
ДТС1 0,7 Пдтс 0,5 0,5 1,2 1,2
Шг 1,7 Пшп 0-0,5 1,1-1,5 1,7-2,2 2,8-3,2
Шс 1,8 Пшс 0,8-1,2 1,7-2,0 2,6-3,0 3,5-3,8
Оп 2,2 Пог 6,0-7,0 8,0-9,0 8,0-9,0 10,0-11
1-вариант. Хомиладорликнинг дастлабки даврида булган аёл кийимни барча даврига буюртиради. Бу холатда улчов белгилари улчамлари олинганда оддий холдаги холат деб кабул килинади ва конструкторнинг асосий вазифаси хомиладорликнинг барча даврида улчов белгилари максимал кийматгача усишини аввалдан кура билиши керак булади. Демак, улчов белгилари кушимчаси тананинг асосий белгилари буйича узгаришини хисобга олган холдан танланиши керак.
Конструкцияга киргизиладиган кушимча худди типавий кушимчаларда тавсия килинган йигиндидек хисобланиши ва улчов белгисига усиш катталиги хомиладорликнинг барча даврига муофик булиши керак:
П=Птип+Л 18-40
бу ерда: П - хомиладор аёллар учун кушимча катталиги; Птип - типавий кушимча катталиги; Д18-40 - хомиладорликнинг 18 дан то 40 хафталиккача булган даврдаги улчов белгиси усиш катталиги.
Таклиф килинган хомиладорликнинг охирги муддатидаги ёпишиб туришнинг зич ва эркин даражаси учун тула тукис ёпишиб турувчи кушимчалар катталиги 2 - жадвалда келтирилган.
2-вариант. Хомиладорликнинг хар кандай катта муддатида булган аёллар буюмни муддатнинг охири ойгача буюртма берадилар.
Бу холат конструктор (бичикчи) хомиладор аёлнинг хакикий муддатидаги улчов белгиларидан ташкари, уларни кейинчалик усишини хам инобатга олган холда, хомиладорликнинг кейинги муддатларида кийимни ёпишиб туриш даражасини етарлича таъминловчи кушимча катталигини танлашлари керак.
Мюллер и сын методикаси
Хомиладор аёллар конструкциясини яратишда 3 та методика танлаб олинди. Ушбу методикалар "Мюллер и сын", "ЦИНИШП" ва " ЕМКО СЭВ".
"«Мюлер и сын» методикаси улчов белгиларининг
Характеристикаси
№ Улчов белгиларини Шратли Киймати, см
номланиши белгилар
Scientific Journal Impact Factor (SJIF 2022=4.63) Passport: http://sjifactor.com/passport.php?id=22230
1 2 3 4
1. Byfi P 164
2. KyKpaK afinaHacu Or 96
3. Ben afinaHacu OT 76.6
4. EyKca afinaHacH O6 104
5. Kyn y3yHnHK Ap 54
6. YMH3 nyKypnuru r r np 20
7. OpT 6en y3yHnuru Acn 41
8. ByKca y3yHnuru Bs 63
9. ByfiuM y3yHnuru Ah 100
10. OpT SyfiHH y3yHnurH Arc 6,8
11. KyKpaK y3yHnuru opT SyfiHH yMH3 XHC0ÖCH3 BrII 27,5
12. Ong 6en y3yHnuru opT SyfiHH yMH3 XHC0ÖCH3 ATnII 45
13. OpT enKa KeHrnuru ffic 16,5
14. YMH3 KeHrnuru mnp 13.8
15. KyKpaK KeHrnuru mr 17
KoHcrpyKTHB ynacTKa^ap ßyHHna Ky^HMna^ap
№ KymuMHanapHH HOMnaHumu fflpaTnu Senrunap ^HfiMaTH, cm
1. ymh3 ny^ypnurura KymuMna nrnp 1-1,5
2. OpT SynaK KeHrnurura KymuMna nmc 0,5-1
3. ymh3 KeHrnurura KymuMna nmnp 1,5-2
4. KyKpaK KeHrnurura KymuMna nmr 1,5
Scientific Journal Impact Factor (SJIF 2022=4.63) Passport: http://sjifactor.com/passport.php?id=22230
11-расм. «Мюллер и сын» методикаси буйича хомиладор аёллар асос
конструкцияси чизмаси
Хулоса килилиб айтганда, бугунги кунда хомиладор аёлларга кийимларни лойихалаш мухим ва долзарб масалалардан биридир. Ушбу масала хомиладор аёл учун кийим лойихалашда алохида ахамият касб этади, чунки мазкур тоифадаги аёллар кадди коматида нисбатан киска муддат мобайнида жиддий физиологик ва антропометрик узгаришлар кузатилинади. Шу сабабли хомиладор аёллар кийимига доимий талаб кучли булган шароитда махсус илмий тадкикотни утказиш зарурати пайдо булди:
1. хомиладорлик давридаги аёл организмидаги даврлар буйича физиологик узгаришлар урганилди;
2. нотипавий коматнинг конструкциясининг хусусиятлари урганилди;
3. кийимига куйиладиган умумий талаблар курилиб хомиладор аёл учун мухим булган талаблар ишлаб чикилди, яъни эргономик, гигиеник, эстетик талаблар хомиладор аёл учун энг мухим талаблардан бири эканлиги урганилди;
4. дастлабки маълумотлар сифатида хомиладор аёлларнинг кийими конструкциясида хомиладор аёллар кадди-коматини вакт
Scientific Journal Impact Factor (SJIF 2022=4.63) Passport: http://sjifactor.com/passport.php?id=22230
5.
мобаёнида узгариш динамикасини хисобга олган холда кушимчалари курилиб, методикалар тахлилида кулланди; методикалар тахлилида турли хил методикалар танланиб конструкция чизмаларига узгартириш киритилди;
узгартиришлар макетлар куринишида тахлили килинди. Она ва булгуси бола соглиги турли хил омиллар таъсирига боглик булади. Шундай омиллардин бири кийимдир. Айни шу сабабли хомиладор аёллар учун хар тарафлама тугри келадиган, оммавий ишлаб чикариладиган кийимни яратиш долзарб мухим ахамият касб этади.
1. Гриншпан И.Я. «Конструирование мужской верхней одежди по индивидуалним заказам населения". М. Легпищпром 1982г., 46-49, 50-56, 62-8285 стр.
2. Фиш Р.П. «Конструирование мужской одежди на фигури с отклонениями" М.Легкаяиндустрия. 1978г., 66-69, 72-78, 115-118 стр.
3. Йе.А.Янчевская «Аёллар уст кийимини конструксиялаш". Тошкент. «О'китувчи" 1998й. 30-37, 86-87, 158 бет.
4. Коблякова Е.Б. "Основы конструирования одежди", Москва «Легкое индустрия", 1980 г.,100-112 стр.
5. Н.И.Гурянова, В.Н.Зуткова «Конструкрование одежди" Москва «Легкое индустрия", 1974 г., 80-92 стр.
6. хттп: www.матернитй.ру
ФОЙДАЛАНИЛГАН АДАБИЁТЛАР: