CC BY
32
Вестник КазНМУ, №2-2015
СТОМАТОЛОГИЯ STOMATOLOGY
УДК 616.724-009.62-08
Р.С. ИБРАГИМОВА, К.К. ТАЛИМОВ, К.З. ШАЛАБАЕВА, Ж.Ш. УГЛАНОВ
С.Д.Асфендияров атындагы Цаза; ¥лтты; медицина университетi Алматы, Цаза;стан
ХИРУРГИЯЛЬЩ СТОМАТОЛОГИЯ КЛИНИКАСЫНДА КЕТАНОВ ДЭР1С1Н ЦОЛДАНА ОТЫРЫП
ЕМ ЖУРПЗУДЩ НЭТИЖЕЛЕР1
Хирургиялы; стоматология клиникасында Кетанов дэрШн ;олдана отырып ауыру ce3iMi басым 48 нау;ас;а ЖYргiзiлген емнщ нэтижеа ;арастырылды.Кетанов дэрiсi бет -элпетi аймагында ауыру сезiмi азуа;ыт;а созылатын нау;астарды емдеуге,отадан ^Ui^i ауыру сезiмiн басуга жэне нейростоматологиялы; ауруларды кешендi емдеу Y^rn ;олдануга болатындыгына кез жеткiздiк.
TyüiHÖi свздер: Ауыру сезiмi,кетанов,стероидты емес ;абынуга ;арсы дэр1отадан ^Ui^i кезец,нейростоматологиялы; аурулар,ауру сезiмiн визуальды-аналогты шкала бойынша багалау(ВАШ).
Мэселенщ езекплш. Жак-бет элпет аймагы^рнеше анатомды-физиологиялык жэне анатомды-топографиялык ерекшелштермен сипатталады.Соньщ шшде атап айтатыны бай анимальд1 (эйресе сез1мтал)жэне вегетативт нервтермен камтамасыз е^луьБул факт осы аймактын кептеген аурулары,стоматологиялык хирургиялык оталар жэне олардан кешнп кезендер де кушт ауыру сез1м1мен сипатталатынын дэлелдейдъСонымен катар, анимальд> вегетативт нервтер бет элпетшщ эртурл1 жуйке ауруларынын дамуына да себепкер
болатындыктан,окулыктарда олар нейростоматологиялык аурулар деген терминмен белгт(1). Оларга вегетативт нерв жуйей мен бас-ми канкасы нерв жуйелершщ бузылыстарынын сиптомды жиынтыктарымен
катар,артрогенд1,стоматогенд1,вертеброгенд1 синдромдар да жатады(2). Наукастын дэршерге каралуына непзп себепкер ауру сез1м1 болгандыктан,оны жою кешенд емнщ басты максаты.Сондыктан нейростоматологиялык аурулар турш кешенд емдеу саласында жэне хирургиялык
стоматологиялык отадан кешнп ауру сез1мш басу ушш тшмд дэр1 -дэрмектерд ¡здеу жэне тэж1рбиеге енпзу улкен кызыгушылык тудырады. Жоспалы жэне жедел турде хирургиялык ота алган наукастардын 35 %-ы ауру сез1мшен зардап шегедi(J.Svensson, IV Конгресс EFIC,Прага, 2003ж). Есте сактайтын манызды нэрсе, ауру сезiмiнен коргану, ягни скальпельдiн денеге тиген уакытынан ота аякталганга дейiнгi кезен(3). Сондыктан кейбiр жагдайларда (закымды, эрi курделi тк жулу, дентальдi имплантация) ота кезшдеп жэне одан кейiнгi ауру синдромынын алдын-алу максатында аналгетик тагайындау дурыс шешiм болып табылады(4). Клиникалык тэжiрбиеде ауру синдромын басуга колданылатын дэрi болып кабынуга карсы эсер ететш стероидты емес препарат кен колданылады(ККСЕП). Жер шарында бул препаратты кунше 30млн.,жылына 300млн наукас кабылдайды(5). Бiрак ККСЕП колдану 70% наукастарда асказан мен он екi елi шектщ шырышты
кабыгынын кабынуына жол ашады немесе гастро-дуоденопатияларды тудырады(6). Мундай жагдайлар препаратты узак мерзiм колданганда дамиды(7). Хирургиялык стоматологиялык клиникаларда отадан кешнп ауру сезiмдерiн жэне нейростоматологиялык ауруларды кешенд емдеуде бул препараттар кыска мерзiмдi, 2-4 кун шамасында тагайындалатындыктан, узак курс жургiзудiн кажеттшш болмайды. Кетанов дэрiсi 10мг таблетка болгандыктан кыска курска(5 кун) тагайындалады да, созылмалы ауруларды емдеуге усынылмайды. Стоматологиядагы отадан кейiнгi ауру сезiмiмен нейростоматологиялык ауруларды емдеу максатында колданылган кетанов дэрiсiнiн касиеттерi зерттелд. Кетанов стероидты емес кабынуга карсы багытталган дэрi болгандыктан, ауру сезiмiн баса алатын, дене кызуын туйре алатын жэне кабынуга карсы касиетке ие. Ол простагландиндердiн синтезiн перифериялык тiндерде ЦОГ-1 жэне ЦОГ-2 белсендiлiгiн тежеу аркылы эсер ететшдштен, кiшiгiрiм ауру сезiмiн басу ушш колданылады. Зерттеу максаты: хирургиялык стоматология клиникасында ауру синдромын басу ушш наукастарда кетанов препаратынын ттмдШпн тексеру. Материалдар мен эдастерк жак-бет элпет аймагында ауру сезiмi бар 48 наукас тексершш, онын 16-сы ер адам, 32-й эйел адам жэне жас шамалары 16дан-30 жаска дейш болды. Барлык наукастар кетанов препаратын 10мг-нан кунiне 3 рет тамак iшерде жэне одан кейiн 5 кун кабылдады. Тексеруге катыскан барлык наукастарга темендегiдей зерттеулер iске асырылды:
- ауру сезiмiн визуальд1 - аналогты шкала бойынша багалау(ВАШ)
- наукастардын жоспарлы турде келген кездершде пайда болган жагымсыз кубылыстарын ^ркеу.
Дэрiнiн тиiмдi эсерi ВАШ -тын 10 - баллдык дэрежесiмен багаланды.
Таблица 1
Ауру синдромдарыныц сипаты Наукас саны
Ауру синдромыныц пайда болуы:
Дентальды имплантациядан кешн 12
Курдел! «атипиялык» тк жулудан кешн 7
Эндодонтиялык тк емделген соц 4
Нейро-стоматологиялык аурулар:
Шыкшыт буыныныц ауру сез1мд дисфункциясы 17
Шыкшыт буыныныц жедел артрит! 3
Одонтогенд невралгия 2
Дентальды плексалгия 3
Барлыгы: 48
Тексеруге енпзу критерилер!: - журек кан тамырларыныц, кан тузу жэне эндокринд
- клиникалык тексеруге катысуга наукастыц жуйелершщ бауырдыц, буйректщ ауыр патологиялары
келгамшщболуы. жэне психикалык аурулары. Тексеруден шыгарып тастау критерилер!:
Вестник КазНМУ, №2-2015
- жш локсу, диспепсия, эпигастралды аймакта ауру сез1м1, диарея, бас ауруы жэне айналуы.
- асказан мен он ею ел1 ¡шектщ жарасынын сонгы уш айда кайта ершу1
-ККСЕП ерш1тетш астма жэне дэр1ге сез1мталдыктын артуы.
- жуктшш жэне бала ем1зу кезещ
- ККСЕП дэркш кабылдап журген наукастар Тексерудiн нэтижелерг тексеруге катыскан барлык топтагы наукастарга ¡ске асырылды:
- ауру сез1мш визуальды - аналогты шкала бойынша багалау(ВАШ)
- наукастардын жоспарлы турде каралуга келгешнде пайда болган жагымсыз кубылыстарын т1ркеу.
ВАШ-тын орташа корытынды балыньщ динамикасы, тексеркке алган дэршщ жогаргы титмдштн керсетть Мысалы, отадан кешн дамыган ауыру сез1м1 бар наукастардын орташа ВАШ баллы 6,4±0,23 болса, 4 тэулштен кешн ол 1,6±0,34 балды курады. Курдел1 тк жулудан кешнп ауру синдромы, дентальды имплантациядан жэне ткт эндодонтиялык емдегенмен салыстарганда узактау болды. Нейростоматологиялык патологиялары бар топтын кепштп, шыкшыт буынынын ауру сез1мд дисфункциясы бар наукастар болды. Тексеруге осы синдромнан 1 айга-дешнп мерз1мде жапа шеккен наукастар алынып, оларда нейробулшык еттш генездеп бузылыстар аныкталды. Косымша окклюзиялык жэне ауыр депрессивт езгерктер кездеспедъ 4 наукаста тыныштык жагдайында пайда
болатын ауру сез1мдер1 2 тэулште басылып, ал кимыл кезшдеп ауру сез1мдер1 3-4-ш1 тэулштерде тиылды, 6 наукаста 4-5 тэулште, 7 наукаста 5-6 тэулште басылды. Жедел шыкшыт буынынын артрит1мен ауырган наукастардаауру сез1м1 5-6 тэулште басылды. Одонтогенд невралгияны емдеу кезшде ауру сез1м1 5-6 тэулште, дентальды плексалгияны емдегенеде ауру сез1м1 6-7 тэулште басылып, дэр1 жаксы терапиялык тшмдшш керсетть Нейростоматологиялык ауруларды емдегендеп ВАШ-тын орта косынды балы 5-куш 5,48±0,36-дан 1,84±0,32-дешн темендедь
Корытынды: ¡ске асырылган тексеру, жак бет элпет аймагындагы ауру сез1мш басу ушш колданылган кетанов дэркшщ жогаргы тшмдштн керсетт^ ягнидэршщ терапиялык эр-турл1 дэрежедеп тшмдтп 47 наукаста(98%) курады. Осы препаратты колдану нэтижесшде нейростоматологиялык аурулар кезшдеп (ауыз ашу шектелуь буын шулары) ауру синдромынын темендегешн байкадык .Дэршщ терк эсерш, тексеру сатысында керген жокпыз жэне дэр1 кабылдауды токтаткан жокпыз. Шеш1м: тексерк нэтижесшде алынган керсетгаштерге суйене отырып, кетанов дэркш кыска мерз1мдш жак -бет элпет аймагынын ауру сез1мдерш басу ушш жэне нейростоматологиялык патологияларды кешенд емдеу саласына колдануга болатындыгына кез жетгазш, онын тшмдышн аныктадык.
ЭДЕБИЕТТЕР Т1З1М1
1 Пузин М.Н. Нейростоматологические заболевания. - М.: Медицина, 1997. - 367 с.
2 Пузин М.Н., Вязьмин А.Я. Болевая дисфункция височно-нижнечелюстного сустава. - М.: Медицина, 2002. - 157 с.
3 Новиков Г.А., Осипова Н.А. Лечение хронической боли онкологического генеза. - М.: Медицина, 2005. - 164 с.
4 Насонов Е.Л. Нестероидные противовоспалительные препараты: проблемы безопасности лечения // Consillium medicum. -1999. - Т. 1., № 5. - С. 207-211.
5 Насонов Е.Л. Болевой синдром при патологии опорно-двигательного аппарата // Врач. - 2002. - №4. - С.15-19.
6 Schoenfeld P. Gastrointestinal safety profile of meloxicam: a meta-analysis and systematic review of randomized controlled trials / / Am. J. Med. -1999.-107(6A). - Р. 48-54.
Р.С. ИБРАГИМОВА, К.К. ТАЛИМОВ, К.З. ШАЛАБАЕВА, Ж.Ш. УГЛАНОВ
РЕЗУЛЬТАТЫ ИСПОЛЬЗОВАНИЯ ПРЕПАРАТА КЕТАНОВ В КЛИНИКЕ ХИРУРГИЧЕСКОЙ СТОМАТОЛОГИИ
Резюме: Проведено изучение эффективности применения в клинике хирургической стоматологии препарата Кетанов у 48 пациентов с болевым синдромом. Установлено, что препарат Кетанов является эффективным при непродолжительном лечении пациентов с болевым синдромом в челюстно-лицевой области и может быть рекомендован пациентам с послеоперационными болями и для включения его в комплексное лечение нейростоматологическихзаболеванияй.
Ключевые слова: боль, кетанов, нестероидный противовоспалительный препарат, послеоперационный период, нейростоматологические заболевания, визуально-аналоговая шкала оценки боли (ВАШ).
R.S. IBRAGIMOVA, K.K. TALIMOV, K.Z. SHALABAEVA, ZH.SH. UGLANOV
RESULTS OF USING DRUG KETANOV IN DENTAL SURGERY
Resume: We investigated the efficiency of application in surgical dentistry of drug Ketanov in 48 patients with a pain syndrome. It is found that the preparation Ketanov effective at short-term treatment patients pain syndrome of maxillofacial area. It is recommended that for patients with postoperative by pains and for inclusion in a comprehensivetreatment neuro-dental diseases and for inclusion ina comprehensive treatment neuro-dental diseases.
Keywords: the pain, ketanov, nonsteroidal anti-inflammatorydrug, postoperative period, euro-dental diseases,visual analogue scale Pain Assessment (VAS).
