Научная статья на тему 'Халықты дәрілік қамтамасыз ету саласындағы негізгі мемлекеттік және дамыған елдердегі саясаттағы бағыттар'

Халықты дәрілік қамтамасыз ету саласындағы негізгі мемлекеттік және дамыған елдердегі саясаттағы бағыттар Текст научной статьи по специальности «Фундаментальная медицина»

CC BY
120
15
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
дәрілік қамтамасыз ету / дәрілік көмек / дәрілік заттар / provision of medicines / medicinal help / medicines

Аннотация научной статьи по фундаментальной медицине, автор научной работы — Т. С. Сергалиев, А. А. Смагулова

Қазіргі кезеңде медициналық көмек көрсету деңгейінде тиімді дәрілік қамтамасыз ету тәсілдемесінің зерделенуі және формулярлы қадағалау принципімен стационар науқастарының дәрілік қамтамасыз етілуін жетілдіруі өзекті мәселе болуда. Дәрілік заттарды ұтымды қолдану және тиісті дәрілік қамтамасыз ету басқармасы үшін терең мағыналы болатын дәрілік формулярдың негізгі үдерісінің өңделуі дәрілік қамтамасыз ету саласының мәселесі болып табылады.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

THE MAIN DIRECTIONS OF THE STATE POLICY AND THE POLICY OF DEVELOPED COUNTRIES IN THE MEDICINES PROVISION FOR POPULATION

At the present stage actual are questions devoted to problems of improvement of provision of medicines by the inpatient with application of the principles of official regulation and justification of effective methods of provision of medicines at this level of delivery of health care. There are problems in the field of provision of medicines, first of all, in development of the medicinal form the main process having fundamental value for appropriate management of provision of medicines and rational use of medicines.

Текст научной работы на тему «Халықты дәрілік қамтамасыз ету саласындағы негізгі мемлекеттік және дамыған елдердегі саясаттағы бағыттар»

© КОЛЛЕКТИВ АВТОРОВ, 2015 УДК 610.2

Т. С. Сергалиев, А. А. Смагулова

ХАЛЬЩТЫ ДЭРГЛ1К КАМТАМАСЫЗ ЕТУ САЛАСЫНДОЫ НЕГ1ЗГ1 МЕМЛЕКЕТТ1К ЖЭНЕ ДДМЬ^ДН ЕЛДЕРДЕГ1 СДЯСДТТДFЫ БДFЫТТДР

КaрaFaнды мемлекеттiк медицина университет

Каз1рг1 кезенде медициналык кемек керсету денге^нде ти1мд1 дэр1л1к камтамасыз ету тэстдемеанН зерделену1 жэне формулярлы кадаралау принцип1мен стационар наукастарынын дэр1л1к камтамасыз ет1лу1н жет1лд1ру1 езект1 мэселе болуда. Дэр1л1к заттарды утымды колдану жэне ти1ст1 дэр1л1к камтамасыз ету баскармасы Yшiн терен марыналы болатын дэр1л1к формулярдын нег1зг1 удер1с1н1н енделу1 дэр1л1к камтамасыз ету саласынын мэселес болып табылады.

Клт сездер: дэршк камтамасыз ету, дэрiлiк кемек, дэртк заттар

Казакстан халкына Елбасымыздын Жолдауында денсаулык сактауды дамытудын бiрден бiр баFыты денсаулык сактау жYЙесiнiн жоFары технологиясын дамыту негiзiнде медициналык кызметтщ сапасын жаксарту болып табылады [19, 20, 21, 22].

Казiргi ^ам емiрiнде денсаулык сактау жYЙесi манызды орын алуда.Кез келген мемлекеттiн экономикалык к¥рылымында денсаулык сактау саласы материалдык, каржылык жэне адами ресурстардын кеп белiгiн пайдаланатын сектор болып табылады [24].

Казакстан РеспубликасындаFы нарыктык катынасты калыптастырудаFы пайда болFан элеуметтiк-экономикалык шарттар халыкты дэрiлiк камтамасыз етудiн мемлекеттк жYЙесiне тYбегейлi езгерiстер енгiздi [2, 15, 23].

РеспубликамыздаFы денсаулык сактау жYЙесiн дамытудын басты баFыты - саланы Fылыми дамыту,медициналык кемектi жет^ру, дэрiлiк камтамасыз етудi оптимизациялау жэне акпараттандыру [13, 17].

Аурушандыктын удайы есуi медициналык кез караспен Fана емес экономикалык жаFынан да стандарттау мэселесiнiн маныздылыFын керсетiп, мемлекет жэне жеке дара адам Yшiн едэуiр каржылык шыFындардын наукастарды карау жэне емдеу технологиясын бiрынFаЙFа келтiру кажеттшИ туындады.Денсаулык сактаудаFы шектеулi каржылык бюджет шартымен нарыктык карым-катынаска кешумен емдк-диагностикалык мекемелердiн емдеу к¥нына,емдеу технологиясынын тшмдтИ мен пайдалылыFы арасындаFы айырмашылыкка кеп кенш белiнуде. Т^ындардын медициналык кызмет керсету тиiмдiлiгi мен зерттеу сапасына деген

KызыFушылыктын артуы клиникалык жаFынан Fана емес экономикалык кез-караспен бар ресурстарды тиiмдi колдануда шыFындарды кыскарту кажеттiлiгiмен тYCiндiрiледi [1, 3, 27, 28].

Медициналык кемектщ сапасын бакылау C¥раFы Казакстаннын денсаулык сактау жуйеане де едэуiр мaFынaлы сурак туFызудa,ол келесi белгiлермен байланысты: бiрiншiден, мемлекеттк емес жекеменшкт формaдaFы медициналык мекемелердщ пайда болуы; екiншiден, медициналык кемектщ сапасын туармей денсаулык сaктaудaFы бар каржылык каражатты утымды пайдалану кажетттИ; Yшiншiден, медициналык кемектiн сапасын бакылайтын кукыктык негiздi калыптастыру кaжеттiлiгi. Осы aйтылFaндaрдaн медициналык кемектiн тиiмдiлiгi мен сапсын бaFaлaйтын, бакыланатын механизм калы птасты раты н медико-экономикалы к

стандарттарды енгiзу жэне ендеу кажетттИн жэне мaныздылыFын керуге болады [11, 18, 33, 39].

Сонымен коса, медициналык кемек керсету денгешнде тиiмдi дэрiлiк камтамасыз ету тэсiлдемесiнiн зерделенуi жэне формулярлы кaдaFaлaу принципiмен жоFaры мaмaндaндырылFaн медициналык кемек (ЖММК) алатын стационар наукастарынын дэрiлiк камтамасыз еттун жетiлдiруi езектi мэселе болуда. Дэршк заттарды утымды колдану жэне тшст дэрiлiк камтамасыз ету баскармасы Yшiн терен мaFынaлы болатын дэрiлiк формулярдын непзп Yдерiсiнiн енделуi дэрiлiк камтамасыз ету саласынын мэселеа болып табылады.ЖММК шартымен формулярлы жYЙенiн дамуы кептеген KиындыктaрFa тап болуда,алдымен, жоFaры технологиялы кемек керсету есебiмен

формулярды екдеу Yдерiсiн са;тау, келiсу, дэрiлiк ;амтамасыз ету жэне формулярлы; жYЙе саласындаFы норматив^ актiлерiн Yйлестiру ;ажетттИнщ шарттарында координациялау жэне утымды фармацев-тикалы; менеджменттi камтамасыз ету жэне отанды; фармакоэпидемиологиялы; жэне фармакоэкономикалы; базасынык болмауы [5, 6, 7, 38].

Бул негiзде,айтарлыктай дэрiлiк камтамасыз ету саласындаFыкалыптаскан талаптарды сактау талдау негiзiндегi жаFдай,казiргi кYшi бар закнамамен карастырылFан, кадаFалау ретiн

регламенттейтiн дэрiлердi бюджет немесе баска кездер есебЫен ЖММК керсету шартымен медикаменттердi клиникалы; жэне экономикалы; тиiмдi ;олдану ма;сатымен бас;ару шешiмдерiнiк релi есуде [9, 10, 14, 29].

Осыдан, казiргi кезекде дэршк ;амтамасыз етудi жетiлдiру жолдарына талдау жасау жэне ЖММК алатын стационар нау;астарын дэрiлiк ;амтамасыз ету жYЙесiндегi ресурстардыжина;таушы

технологияларынык механизмiн жYзеге асырудык екделуi езектi болып табылады [4, 16, 30, 32].

Кептеген мемлекеттерде дэршк заттардык шыFынына деген кез;арас орталыктандырылFан немесе денсаулы; са;тау ;ызме™ен,элеуметтк са;тандыру жYЙесiнiк атымен белгiленедi.Мiндеттi медициналы; са;тандыру жYЙесi басым елдерде шыFындарFа ;атысу амалдары Австрияда орын алатын, жYЙенiк ;атегориясына байланысты тYрленедi. Финляндия мен Швецияда шыFындарFа ;атысу шешiмдерiн жергiлiктi Yкiмет декгейiнде ;арастырылады, бiрак бекiтiлген ултты; максималды закнык шепмен [31, 35, 37].

А^Ш-та денсаулы; Yшiн жекеленген жауапкершiлiк басым,жеке медициналы; кемек жуйес дамып келедiд¥PFындардык белг^ бiр топтары Yшiн мiндеттi жэне ез ерюмен медициналы; са;тандыру баFыты басым [8, 34, 40].

ЕмделушЫщ дэрiлiк заттарды телеудегi Yлесiн аны;тайтын эр тYрлi механизм бар. Олардык макыздылары болып табылатындар:

- Рецепт жазып беру (Норвегия, Голландия, ¥лыбритания)

- Дэрiлiк заттык корабынык куны (Финляндия, Швеция)

- Дэрiлiк зат куныньщ тиянакталFан баFа белiгi, онык ез баFасынан тэуелсiз (Германия)

- Жалпы сактандыру тeлемдерiнен дэрiлiк заттардык телемдерЫе жYретiн сактандыруFа ;атысу немесе ;осымша телемдердiк тиянакталFан пайызы (Италия, Бельгия, Дания,) [12, 16, 25].

Осыдан, дамь^ан елдердщ денсаулы; сактауындаFы казiргi жаFдайы емдеу нэтижелерiнiк бэршама есуiмен ;оса шыFындардык тура;ты есуi де сипатталады.Осыган байланысты денсаулы; са;таудык ресурстарын тиiмдi эрi утымды ;олдануын ба;ылау C¥раFы бул елдерде алдыкFы ;атарда турады.

ЭДЕБИЕТТЕР

1 Абуов Д. Ж. Совершенствование лекарственного обеспечения в РК //Медицина. -2013. - №3. - С. 2-3.

2 Аппазов А. Д. Перспективы формирования аптечной сети в современных условиях //Сб. тез. докл. 11 междунар. выставки «Аптека». - М., 2008. - С. 3.

3 Ахметова З. Б. Ценовое регулирование на потребительском рынке: Зарубежный опыт /З. Б. Ахметова, А. С. Абен //Вестник КазНУ. - 2011. - №2. - С. 173.

4 Бабенова Г. Проблемы лекарственного обеспечения в РК //Фармация Казахстана. -2007. - №6. - С. 13-16.

5 Вартанян Ф. Е. Актуальные проблемы обеспечения лекарственными средствами населения развитых стран /Ф. Е. Вартанян, С. В. Рожецкая //Фармация. - 2009. - №3. - С. 39 -40.

6 Величковский Б. Т. Реформа и здоровье населения //Экономика здравоохранения. - 2008. - №4-5. - С. 28-31.

7 Глембоцкая Г. Т. Лекарственное обеспечение как один из путей повышения привлекательности медицинского страхования в условиях экономического кризиса /Г. Т. Глембоцкая, С. А. Богатырев //Фармация. -2010. - №4. - С. 25-28.

8 Доклад о состоянии здравоохранения в мире в 2000 г. Системы здравоохранения: улучшение деятельности. - ВОЗ, 2006. - 233 с.

9 Елманова Т. В. Организация первичной медико-санитарной помощи на муниципальном уровне /Т. В. Елманова, В. Н. Кикоть // Главврач. - 2006. - №7. - С. 15-24.

10 Жумабаев Н. Ж. Фармакоэкономиче-ский анализ в области повышения качества лекарственной помощи //Медицина и экология. - 2007. - №1. - С. 129-132.

11 Иванова И. В. Формирование различных моделей организации зарубежных систем здравоохранения /И. В. Иванова, А. Э. Авакян,

О. А. Иванова //Экология человека. - 2008. -№1. - С. 46-50.

12 Иванова О. А. Опыт рационального лекарственного обеспечения различных групп населения в зарубежных странах /О. А. Иванова, А. Э. Авакян, И. В. Иванова //Сиб. мед. экспресс. - 2007. - №1 (4). - С. 7-10.

13 Исаев Д. С. Модели формирования стандартов технологического обеспечения медицинских организаций: информ.-эксперт. пособие /Д. С. Исаев, М. Б. Калажанов, Ж. К. Надиров. - Алматы, 2008. - 25 с.

14 Исаев Д. С. Методические основы систематизации и стандартизации в области ресурсного обеспечения (технического и технологического оснащения) организаций здравоохранения: информ.-метод. пособие /Д. С. Исаев, С. Н. Третьякова, Ж. К. Надиров. - Алма-ты, 2008. - 29 с.

15 Касымова Г. П. Совершенствование организационных форм лекарственного обеспечения населения /Г. П. Касымова, Л. А. Кузнецова //Матер. II науч.-практ. конф. «Опыт, проблемы и перспективы реформирования системы здравоохранения в Республике Казахстан». - Алматы: ВШОЗ, 2007. - С. 155-156.

16 Ким С. В. Стратегия развития Республики Казахстан /С. В. Ким, Т. Н. Нурпеисов, Г. К. Бейсенбекова. - Алматы, 2007. - С. 80-83.

17 Кульжанов М. К. Стратегия развития здравоохранения Казахстана в 21 веке. - Алматы, 2007. - 240 с.

18 Кучеренко В. З. Основы стандартизации в здравоохранении в условиях ОМС. - М., 2006. - 390 с.

19 Казакстан Республикасынын Президент! - елбасы Н.Э. НАЗАРБАЕВТЫЦ Казакстан халкына Жолдауы 2006 жылFы 19 aкпaндaFы -«Бэсекеге кабтетт Казакстан, бэсекеге кабшетт экономика, бэсекеге кабшетт улт».

20 Казакстан Республикасынын Президент! - елбасы Н.Э. НАЗАРБАЕВТЫЦ Казакстан халкына Жолдауы 2007 жылFы «Жана Казакстан жана элемде».

21 Казакстан Республикасынын Президент! - елбасы Н.Э. НАЗАРБАЕВТЫЦ Казакстан халкына Жолдауы 2007 жылFы «Казакстан-2030 » стратегиясы калыптаскан мемлекеттщ жана саяси бaFыты.

22 Казакстан Республикасынын Президент! - елбасы Н.Э. НАЗАРБАЕВТЫЦ Казакстан халкына Жолдауы 2008 жылFы Казакстан халкынын эл-аукатын арттыру -мемлекеттк саясаттын басты максаты.

23 Казакстан Республикасы Прези-дент!н!н 2005 жылFы 13 кыр^йекте

Жарль^ымен бек!т!лген Денсаулык сактау !с!н реформалау мен дамытудын 20052010 жылдaрFaaрнaлFaнмемлекетт!кбaFдaрлa масы.

24 Лисицын Ю. П. Общественное здоровье и здравоохранение. - М.: ГЭОТАР-МЕД, 2008. - 520 с.

25 Максимкина Е. А. Из опыта льготного и бесплатного лекарственного обеспечения в Германии //Российские аптеки. - 2007. - №4 (4). - С. 27-29.

26 Мешковский А. П. О документах ВОЗ в сфере лекарственного обеспечения // Фарматека. - 2007. - №6. - С. 67-70.

27 Нургожин Т. С. Формулярная система основа рационального использования лекарственных средств /Т. С. Нургожин, Г. Т. Абуова //Вестник ЮКМА. - 2007. - №1(34) - С. 242-246.

28 Ормантаева Р. К. Формирование и развитие фармацевтического рынка в РК Фармация Казахстана. - 2006. - №6. - С. 13-16.

29 Перхов В. И. Результаты оказания высокотехнологичной медицинской помощи гражданам Российской Федерации в 1 полугодии 2007 года //Сб. матер. Всерос. науч.-практ. конф. «Высокие медицинские технологии». - М., 2007. - С. 79-80.

30 Садыкова С. Б. Организация оптовой реализации лекарственных средств и изделий медицинского назначения //Вестник ЮКМА. -2011. - №1. - С. 173-174.

31 Салтман Р. Б. Реформы системы здравоохранения в Европе /Р. Б. Салтман, Дж. Фигейрас //Анализ современных стратегий. -М.: ГЭОТАР-МЕД., 2006. - 432 с.

32 Харитонова И. Б. Оказание высокотехнологичной медицинской помощи медицинскими учреждениями субъектов Российской Федерации и муниципальных образований в 2007 году //Сб. матер. Всерос. науч.-практ. конф. «Высокие медицинские технологии». -М., 2007. - С. 83.

33 Чешское здравоохранение: проблемы политики //Фармацевтический вестник. -2007. - №24. - С. 13.

34 Шведов Н. А. Здравоохранение: Американская модель //Наука. - 2009. - №2. - С. 187.

35 Шеенко О. Н. Оптимизация лекарственного обеспечения населения в Российской Федерации //Здравоохранение. - 2007. -№7. - С. 11-25.

36 Шертаева К. Д. Организационно-правовые аспекты социальных гарантий бесплатного лекарственного обеспечения //Фарм.

Бюллетень. - 2006. - №1-2. - С. 13-15.

37 Шертаева К. Д. Применение информационных технологий в системе организации лекарственного обеспечения // Вестник ЮКМА. - 2009. - №2. - С. 229-230.

38 Старченко А. А. Управление лекарственным обеспечением в стационаре в системе обязательного медицинского страхования // А. А. Старченко, Ю. Н. Швецова, Е. Н. Третья-

кова //Фармация. - 2008. - №6. - С. 39-45.

39 Kleinke I. D. Expensive drugs lover health care costs //The wall street Journal Europe. - 2006. - V. 6, №7. - P. 48.

40 WHO Medicines Strategy: 2003-2006. Framework for action in Essential Drag and Medicines Policy //World Health Organization. - Geneva, 2007. - №2. - P. 58.

T S. Sergaiiyev, A. A. Smagulova

THE MAIN DIRECTIONS OF THE STATE POLICY AND THE POLICY OF DEVELOPED COUNTRIES IN THE MEDICINES PROVISION FOR POPULATION

At the present stage actual are questions devoted to problems of improvement of provision of medicines by the inpatient with application of the principles of official regulation and justification of effective methods of provision of medicines at this level of delivery of health care. There are problems in the field of provision of medicines, first of all, in development of the medicinal form - the main process having fundamental value for appropriate management of provision of medicines and rational use of medicines.

Keywords: provision of medicines, medicinal help, medicines

Т С Сергалиев, А. А. Смагулова

ОСНОВНЫЕ НАПРАВЛЕНИЯ ГОСУДАРСТВЕННОЙ ПОЛИТИКИ И ПОЛИТИКА В РАЗВИТЫХ СТРАНАХ В ОБЛАСТИ ЛЕКАРСТВЕННОГО ОБЕСПЕЧЕНИЯ НАСЕЛЕНИЯ

На современном этапе актуальными становятся вопросы, посвященные проблемам совершенствования лекарственного обеспечения стационарным больным с применением принципов формулярного регулирования и обоснованием эффективных методов лекарственного обеспечения на данном уровне оказания медицинской помощи. Имеются проблемы в области лекарственного обеспечения, прежде всего в разработке лекарственного формуляра - основного процесса, имеющего фундаментальное значение для надлежащего управления лекарственным обеспечением и рационального использования лекарственных средств.

Ключевые слова: лекарственное обеспечение, лекарственная помощь, лекарственные средства

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.