УДК 61
Ташибаева А.С.
4-курс студент «Мешргер шнщ колданбалы бакалавры», КВМК «Кекшетау жогары медициналык колледш» (Кекшетау, Казакстан)
ХАЛЫВДА АМБУЛАТОРИЯЛЬЩ - ЕМХАНАЛЬЩ КЭМЕК КЭРСЕТУД1 ¥ЙЫМДАСТЫРУДАГЫ
ТАЙМ-МЕНЕДЖМЕНТТ1ЖЕТ1ЛД1РУДЕГ1 МЕЙ1РГЕР РЭЛ1
Аннотация: цаз1рг1 замангы денсаулыц сацтаудагы мешргер кэс1б1н1ц рвл1 мен мацыздылыгы вте жогары. Бул мацалада халыцца амбулаториялыц - емханалыц квмек кврсетуд1 уйымдастырудагы тайм - менеджментт1жетшд1рудег1 мешргер рвл1 толыцтай ашылган, оган цоса мен мешргер цызметкерлертщ тайм-менеджетт1 жет1лд1ру процестдегг атцаратын цызметтер1 мен олардыц басты принциптер1не тоцталдым.
Мешргерлер Yшiн уацытты басцару - бул вз мтдеттерт тшмд1 орындауга жэне денсаулыц сацтаудыц жогары сапасын цамтамасыз етуге квмектесетт мацызды дагды. Бул мацалада 6i3 мешрбикелер Yшiн пайдалы болуы мYмкiн уацытты басцарудыц негiзгi принциптерт царастырамыз.
TYÜiH свздер: амбулаториялыц-емханалыц квмек, мешргер цызметкерлерi, тайм-менеджмент.
К1р1спе.
Амбулаторияльщ-емханальщ кемек езшщ мазм^ны, мэш мен келемi бойынша Казакстан Республикасыныц Денсаулык сактау жYйесiнде ерекше орын алады. Алгашкы медициналык-санитарлык кемектщ непзп буыны бола отырып, амбулаториялык-емханалык кемек сонымен катар емдш-профилактикалык кемектщ ец жаппай жэне колжетiмдi тYрi болып табылады. Амбулаториялык-емханалык кемектiц салыстырмалы тYPде темен к^нын жэне профилактикалык багыттылыгын ескере отырып, емдеу-профилактикалык кемектщ осы тYрiн дамыту, ауруханалык жэне жедел медициналык кемектен айырмашылыгы, Денсаулык сактау жYЙесiн реформалаудыц казiргi жагдайында басым болып табылады. K^^ri жагдайда МСАК бYкiл денсаулык сактау
жуйесшщ орталы; буыны, оныц уа;тылыгын, саба;тастыгын, сапасы мен тиiмдiлiгiн ;амтамасыз ететш жаппай медициналы; кeмектiц нег^рлым экономикалы; жэне элеуметлк к;олжетiмдi тYрi болып табылады, ол халы;ты сауы;тырудыц бYкiл процесiнiц ажырамас бeлiгiн прайды жэне непзшен медициналы; персоналдыц ;ызмепмен айкындалады. Уйымдастырушылы; жэне экономикалы; мiндеттердi ескере отырып, амбулаториялык-емханалык; мекемелерде инновациялы; взмети енгiзу сeзсiз.
Ресурстарды оцтайлы пайдалану, медициналы; кeмектiц ;олжепмдшп мен сапасын ;амтамасыз ету, пациенттiц емдеу-диагностикалы; процестщ, ал медицина ;ызметкершщ - езшщ кэсiби ;ызмепмен ;анагаттануы уа^тта медициналы; ^йымдар iздейтiн шешу жолдарыныц мiндеттерi болып табылады. Уа;ытылы, тиiмдi диагностикам; ;амтамасыз ету ;ажет емес ю-шаралар мен ауруларды емдеу, сонымен ;атар халы;тыц салауатты eмiр салтын (СЭС) ;алыптастыру бойынша ю-шараларды жандандыру, кэтом мотивациясын арттыру.
Тайм-менеджентдыц кiлтi болып табылады:
Жоспарлау,
Ма;сат ;ою,
Мiндеттерге басымды; беру,
Уа^тты Yнемдеу жолдарын аны;тау.
Тайм-менеджент медбикелерге аз уа;ыт iшiнде кeбiрек тапсырмаларды орындауга мYмкiндiк бередi. Б^л сондай-а; медбикелерге кYтiмiне н^сан келтiрместен оларга ;ойылган шектеулерге бейiмделуге кeмектеседi.
Уа;ыт тапшылыгы жагдайында медбикелер eз мшдеттерш орындай алумен ;атар, тайм-менеджент дагдылары медбикелерге ж^мыс нэтижелерiн жа;сартуга ^мектеседг Ецбек eнiмдiлiгiнiц артуы эдетте ж^мыстагы мотивацияныц жогарылауына жэне eз кезегшде ж^мыс;а ;анагаттануга экеледi.
Дегенмен, тайм-менеджентдыц жет!вдршген дагдылары медбикелерге кYтiмдегi осындай кемшiлiктердiц алдын алуга кeмектеседi. 0з ж^мысыныц эдiстерiн ;айта ;арау жэне олардыц тиiмдiлiгiн арттыратын эдеттердi ;абылдау ар;ылы медбикелер eз кестелерiнде кeбiрек уа;ыт бeле алады, б^л оларга
кулмдеп олк;ылык;тарды ба;ылау Yшiн ец жа;сы тэжiрибелердi ;олдануга мYмкiндiк бередi.
Амбулаториялы;-емханалы; кeмектi барлы; емханалар, диспансерлердiц эртYрлi тYрлерi, эйелдер консультациялары, амбулаториялар, Денсаулы; са;тау пункттерi кeрсетедi. Кдарп уа^тта амбулаториялы;-емханалы; мекемелердщ тYрлерi ^Р Денсаулы; са;тау жэне элеуметлк даму министрлiгiнiц 2022 жылгы 27 сэуiрдегi № ^Р ДСМ-37 б^йрыгымен бекiтiлген Mмемлекеттiк жэне муниципалды Денсаулы; са;тау мекемелерiнiц бiрыцFай номенклатурасымен" ай;^1ндалган.
Медициналы; ;ателштердщ алдын алудан бастап, тайм-менедженттiц д^рыс даFдыларымен дэлелдi емдеу эдiстерiн енгiзуге дейiн медбикелер олардыц ^йымдары пациенттер Yшiн оцтайлы нэтижелердi ;амтамасыз етуге кeмектеседi.
Зерттеу мак;саты:Халык;к;а амбулаториялы;-емханалы; кeмек кeрсетудi ¥ЙымдастырудаFы орта буын мейiргерлiк ;ызметшщ тайм-менеджментш зерттеу, жетiлдiру жолын ^сыну.
Зерттеу мшдеттер^
1.Амбулаториялы;-емханалы; кeмек кeрсету жаFдайында мейiргер iсiн ^йымдастырудыц эдеби ^здерш, мейiргер iсiндегi тайм-менеджмент ^ымын жэне ецбекл нормалауды зерттеу,
2.Уа;ытты бас;аруды баFалау Yшiн емханадаFы айма;ты; мешргерлермен сауалнама жYргiзу,
3.Бeлiмшелердiц орта медициналы; персоналыныц тайм-менеджментiн ^йымдастыруды жетiлдiру бойынша Fылыми-практикалык; ^сынымдар эзiрлеу.
Зерттеудщ нэтижесь
Зерттеу ж^мысы А;мола облысы Денсаулы; са;тау бас;армасыныц жанындаFы «^аланы; емханасы» ШЖ^ МКК Кeкшетау ;аласыныц бeлiмшелерiнде жYргiзiлдi.
Зерттеуге 18 жастан 60 жас;а дейiнгi айма;ты; мейiргерлер ;атысты.
Катысушылардыц жалпы саны 35 адамды ^рады.
^орытынды.
^орытындылай келе, ;ай жерде болмасын мейiргердiц рeлi Yнемi мацызды болып табылатын баса айтып eтемiз. БYгiнгi кYнi кiмге болса да уа;ыт
басты казына, сондыктан халыкка амбулаториялык - емханалык кемек кeрсетудi уйымдастыратын мекемелер де муны колдайтыны ce3ci3. Эр медициналык кемек керсететш мекемеде мешргердш болатынын карастыра отырып, олардыц тайм-менеджментте алар орны жогары екенш кeрсеттiк. Олар келген пациенттi пркеп, оган алгашкы кемек кeрсетедi. Кажет болган жагдайда, оларга психикалык колдау кeрсетедi, одан белек дэрп^ерге жазылатын пациенттердi компьютерге тiркеу аркылы уакытты да Yнемдей алады. Ал муныц бэрi халыкка амбулаториялык - емханалык кемек кeрсетудi уйымдастырудагы тайм-менеджменглжет!вдрудеп мейiргер рeлiн тагы да жогары екенш керсетедг
Сауалнаманы талдау нэтижесшде мейiргерлер Yшiн уакытты баскаруды жетiлдiрудш эдiстерi усынылды.
ЭДЕБИЕТКЕ ШОЛУ:
Медициналык-санитариялык алгашкы кемек керсету жэне азаматтарды медициналык-санитариялык алгашкы кемек уйымдарына пркеу ережесiн бекiту туралы // КР ДСМ-нiц 2009 жылгы 26 карашадагы №794 буйрыFыhttps://adilet.zan.kz/rus/docs/V090005953_/links;
Алгашкы медициналык-санитарлык кемек керсету каFидаларын бекiту туралы // КР Денсаулык сактау министрiнiц 2021 жылгы 24 тамыздагы № КР ДСМ-90 буйрыгы;
Архангельский, Г. Корпоративный тайм-менеджмент: Энциклопедия решений // Г. Архангельский. - М.: Альпина Паблишер, 2015. - 211 c.; Nurse Time Management: Tips and Techniques for Nurses and Nursing Studentshttps // online.regiscollege.edu/blog/nurse-time-management-techniques-and-tips