Научная статья на тему 'ГЛОБАЛ РАҚОБАТ ВА ФИРМА РАҚОБАТБАРДОШЛИГИНИ ТАЪМИНЛАШ ЙЎЛЛАРИ ВА УНИНГ МАМЛАКАТ ИҚТИСОДИЁТИДАГИ ЎРНИ'

ГЛОБАЛ РАҚОБАТ ВА ФИРМА РАҚОБАТБАРДОШЛИГИНИ ТАЪМИНЛАШ ЙЎЛЛАРИ ВА УНИНГ МАМЛАКАТ ИҚТИСОДИЁТИДАГИ ЎРНИ Текст научной статьи по специальности «Науки о Земле и смежные экологические науки»

CC BY
50
15
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
глобал рақобат / миллий иқтисодиёт / рақобатни ривожлантириш / иқтисодий модел. / global competition / national economy / competition development / economic model.

Аннотация научной статьи по наукам о Земле и смежным экологическим наукам, автор научной работы — Собитханов, Бобурмирзо Шавкат Ўғли

Ушбу мақола миллий иқтисодиётларнинг ўзаро боғлиқлигини кучайиши, жаҳон бозорларида рақобат ва молиявий-иқтисодий беқарорликнинг ортиши, мамлакатларнинг рақобатбардошликиги ўстириш ҳисобига барқарор иқтисодий ривожланишини таъминлаш йўллари тўғрисидаги қарашларни ўз ичига олган. Мақоладан иқтисодий сектор вакиллари ҳамда талабалар фойдаланишлари мумкин.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Похожие темы научных работ по наукам о Земле и смежным экологическим наукам , автор научной работы — Собитханов, Бобурмирзо Шавкат Ўғли

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

GLOBAL COMPETITION AND WAYS TO ENSURE THE COMPETITIVENESS OF THE FIRM AND ITS ROLE IN THE ECONOMY OF THE COUNTRY

This article contains views on the ways to ensure sustainable economic development by increasing the interdependence of national economies, increasing competition and financial and economic instability in world markets, increasing the competitiveness of countries. The article can be used by representatives of the economic sector as well as students.

Текст научной работы на тему «ГЛОБАЛ РАҚОБАТ ВА ФИРМА РАҚОБАТБАРДОШЛИГИНИ ТАЪМИНЛАШ ЙЎЛЛАРИ ВА УНИНГ МАМЛАКАТ ИҚТИСОДИЁТИДАГИ ЎРНИ»

Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences Scientific Journal Impact Factor Advanced Sciences Index Factor

О

R

VOLUME 2 | ISSUE 4/2 ISSN 2181-1784 SJIF 2022: 5.947 ASI Factor = 1.7

ГЛОБАЛ РАЦОБАТ ВА ФИРМА РАЦОБАТБАРДОШЛИГИНИ ТАЪМИНЛАШ ЙУЛЛАРИ ВА УНИНГ МАМЛАКАТ ЩТИСОДИЁТИДАГИ УРНИ

Собитханов Бобурмирзо Шавкат ртли Узбекистон Республикаси Давлат активларини бошкариш аиентлиги хузуридаги Буш турган объектлардан самарали фойдаланишни ташкил этиш марказининг Наманган вилояти худудий бошкармаси Булим бошлиги

АННОТАЦИЯ

Ушбу мацола миллий щтисодиётларнинг узаро бозлицлигини кучайиши, жауон бозорларида рацобат ва молиявий-ицтисодий бецарорликнинг ортиши, мамлакатларнинг рацобатбардошликиги устириш уисобига барцарор ицтисодий ривожланишини таъминлаш йуллари тузрисидаги царашларни уз ичига олган. Мацоладан ицтисодий сектор вакиллари уамда талабалар фойдаланишлари мумкин.

Калит сузлар: глобал рацобат, миллий ицтисодиёт, рацобатни ривожлантириш, ицтисодий модел.

This article contains views on the ways to ensure sustainable economic development by increasing the interdependence of national economies, increasing competition and financial and economic instability in world markets, increasing the competitiveness of countries. The article can be used by representatives of the economic sector as well as students.

Keywords: global competition, national economy, competition development, economic model.

Глобализация жараёнининг чукурлашуви шароитида миллий иктисодиётларнинг узаро богликдигини кучайиши, жахрн бозорларида ракобат ва молиявий-иктисодий бекарорликнинг ортиши, мамлакатларнинг ракобатбардошликиги устириш хисобига баркарор иктисодий ривожланишини таъминлаш йулларини топишга ундайди.

Ракобатбардошликнинг юкори даражаси мамлакат иктисодий салохдятини оширади, ахолининг турмуш даражаси усади ва сифатининг яхшиланишини таъминлайди.

Хар бир корхона учун ракобатнинг кучайиши шароитида унинг ракобатбардошлигини саклаб колиш ваошириш вазифалари биринчи уринга

ABSTRACT

КИРИШ

Oriental Renaissance: Innovative, p VOLUME 2 | ISSUE 4/2

educational, natural and social sciences ISSN 2181-1784

Scientific Journal Impact Factor Q SJIF 2022: 5.947

Advanced Sciences Index Factor ASI Factor = 1.7

чикади. Узбекистан бозорида ракобатнинг усиши мамлакат иктисодиётини ривожлантиришнинг устивор йуналишларидан бири сифатида белгиланган.

Мамлакатимиз Президенти Ш.М.Мирзиёев ташаббусига кура 2017-2021 йилларда Узбекистон Республикасини ривожлантиришнинг бешта устувор йуналиши буйича "Хдракатлар стратегияси" Давлат дастури ишлаб чикилди. Ушбу дастурда «таркибий узгаришларни чукурлаштириш, корхоналар ракобатбардошлигини ошириш хамда экспорт салохиятини юксалтириш» каби устувор вазифалар белгиланган.1.

Дунё мамлакатлари иктисодий ривожланишнинг кайси моделини танламасин мамлакат иктисодиётининг жахон хужалигидаги мавкеи ва урни унинг ракобатбардошлик даражаси билан белгиланади. Халкаро иктисодий ракобат техник тараккиётнинг энг мухим омили хисобланади ва унинг таъсирида ишлаб чикариш, бошкарув технологияларининг доимий янгиланиб бориш жараёни давом этади, ишлаб чикарилаётган махсулот турлари янгиланади ва сифати ортиб боради.

Ушбу тадкикотниг долзарблиги шундаки, хозирги вактда ракобат хар кандай мамлакат иктисодиётида ассосий рол уйнайди.

МУ^ОКАМА ВА НАТИЖАЛАР

Ракобат ва унинг мамлакат иктисодиётидаги урни

Ракобат - бу чекланган иктисодий ресурслар устидана назорат килиш учун мустакил иктисодий субъектлар уртасидаги карама-каршилик. Бу уз махсулотлари учун энг яхши маркетинг имкониятларини таъминлаш, харидорларнинг турли эхтиёжларини кондириш учун бозорга кирувчи компаниялар уртасидаги узаро таъсир, узаро богликдик ва курашнинг узига хос иктисодий жараёнди2. Шунингдек, ракобатнинг бошка таърифлари хам мавжуд. Ф.Перру ракобатни "хукумронликни доимий равишда бузиш билан тахдид килиш харакати ва уни ижодкорлик -танловни таъминлайдиган шундай уйин коидалари доирасида доимий ва кайта куриб чикиш"-деб таърифлайди. Инсон доимо киммат сотишга, арзонрок сотиб олишга, узига фойда келтиришга интилади. Ракобатнинг катъий маъноси, бир еиши бошкаси билан ракобатлашади, айникса бирор нарсани сотиш ёки сотиб олишда. 3

1 Узбекистон Республикаси Президентининг "Узбекистон Республикасини янада ривожлантириш буйича Х,аракатлар стратегияси тугрисида"ги ПФ-4947 сонли фармони 07.02.2017 й.

2 Гродских В.С. Экономическая теория / В.С. Гродских. - СПб.: Питер, 2017. - 208 с.

3 Голенко А.Г., Соколинский В.М. Экономическая теория: учебное пособие / А.Г. Голенко, В.М.Соколинский. -М.: Альфа, 2017. - 464 с.

Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences Scientific Journal Impact Factor Advanced Sciences Index Factor

O

R

VOLUME 2 | ISSUE 4/2 ISSN 2181-1784 SJIF 2022: 5.947 ASI Factor = 1.7

EyHgaH KypHHagHKH, paKoöarHH Ha^aKar Kypam, öanKH y3apo ratcup Ba ano^a ®;apaeHH cu^araga xaM ranKHH эrнпгaн. PaKoöar Kypamu Ba yHH xapaKaraaHrupyBHH Kynnap, MoHononuara Kapmu öomKapyB MexaHH3Mnapu xaKuga gacrnaÖKH TynasoHnn Ha3apufi Kpuganap $aKar XVIII acpHHHr ypranapura Kenuö nafigo öynraH. EyHga KnaccHK cuecufi HKrucog BammapH caHanraH A.Cmht Ba ^.PHKapgoHHHr xH3Maraapu Karragup. KefiHHru gaBpnapga O.neppy, A.Mapmann, ^.KefiHC, B.^eoHrteB, H.fflyMnerep, n.Cpa^a, M.noprep, O.Kornep Ba öomKanapHHHr MexHaraapu ry^afinu pa^oöar Ha3apuacu aHaga phbo^; rongu. PaKoöar Moxuarura ryxranap экaнмнз, yHH acocaH yn xun eHgamyBra öynum MyMKHH. ^yMnagaH, xynK-araop eHgamyBH, crpyKrypanu eHgamyB Ba ^yH^uoHan eHgamyB.

KopxoHa^apHHHr paKoßaTÖapgom^HrHHH omiipiim MyaMMOCH.

KopxoHanapHHHr paKpöaröapgomnHrHHH omupum MyaMMocH raoöarnamyB ^apaeHnapu Ba Y36eKHcroH HKrHcogHerHHHHr oHHKguruHHHr ycumu öunaH öofhhk xonga aoxHga axaMHarra эгa. PaKoöaröapgomnHK MaMnaKarnuHr ^axoH 6o3opHgarH MaBKeHHH axnur rap3ga raBCH^nafigu. ffly öunaH öupra, Y36eKHcroH KopxoHanapH ynyH pasoöar MafigoHH ce3Hnapnu gapa^aga KeHraagu: Maxannufi Hrnnaö HHKapyBHHnap xaM hhkh, xaM ramKH 6o3opnapga xopu^ufi KoMnaHHanap ÖHnaH paKoöaraamHrnnapH KepaK. AManuer myHH KypcaragHKH, Kynnaö Maxannufi KopxoHanap $aon paKoöaraamumra, paKoöargom пoзнцнaпapнн aHHKgamra Ba Fanaöa Ko3oHHmra rafiep эмac. EyHgafi Ba3HarHHHr acocHfi caöaönapu paKoöaröapgomnHKHH ratMHHnamu ynyH rH3HMnapHH aparHmHHHr Ha3apHfi Ba ycnyÖHfi acocnapHHHHr erapnu gapa^acuga umnaö HHKapunMaraHnHrH, KopxoHanapHHHr hhkh Ba ramKH MyxHr y3rapHrnnapHra ®;aBo6 öepumHHHr caMapanH öomKapyB Ba ramKHnufi MexaHH3MnapHHHHr fiyKguru xucoSnaHagu.

EyryHru KyHga 3aMoHaBHfi 6o3op xap xun rypgaru roBapnap Ba xH3Maraapra öofi Ba ÖH3 HKrucogufi ^aonuar umrupoKnunapu 6y mapourga KaHgafi paKoöarnamaerraHHHrHHH KypumHMH3 MyMKHH. PaKoöarHHHr ^yH^uanapu ^apaeHHH raKoMH^namrupum Ba KaMnunuKnapHH KaMafirupumra KaparunraH. PaKoöar 1-pacMga KemupunraH Kyfiugaru ^yH^uanapHH öa^apagu.

Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences Scientific Journal Impact Factor Advanced Sciences Index Factor

VOLUME 2 | ISSUE 4/2 ISSN 2181-1784 SJIF 2022: 5.947 ASI Factor = 1.7

Йуналтирувчи функция

Ракобат функциялари Инновацион ва мослашувчанлик

Жойлаштириш функцияси

Таксимлаш функцияси

Назорат функцияси

1-расм. Ракобат функциялари4 ХУЛОСА

Хулоса урнида шуни айтиш мумкинки, биз юкори даражага чика олмаган ракобатчилардан фарки уларок, факат бозорда кулай урин эгаллаган фирма уз максадига эришишга умид килиши мумкин, деган хулосага келишимиз мумкин.

Шунингдек, ракобатнинг роли ва функциялари мухимлигича колмокда. Ракобат бозор иктисодиётининг харакатлантирувчи кучи хисобланади. Ракобат канчалик юкори булса, махсулот сифати шунчалик юкори булади. Сифат канчалик юкори булса, талаб шунчалик юкори булади.

REFERENCES

1. Узбекистон Республикаси Президентининг "Узбекистон Республикасини янада ривожлантириш буйича Хдракатлар стратегияси тугрисида"ги ПФ-4947 сонли фармони 07.02.2017 й.

2. Гродских В.С. Экономическая теория / В.С. Гродских. - СПб.: Питер, 2017. -208 с.

3. Голенко А.Г., Соколинский В.М. Экономическая теория: учебное пособие / А.Г. Голенко, В.М.Соколинский. - М.: Альфа, 2017. - 464 с.

4. Журавлева Г.П. Экономическая теория. Микроэкономика- 1, 2. Ме-зоэкономика: Учебник / Г.П. Журавлева. М.: Дашков и К, 2016. -934 с.

4 Журавлева Г.П. Экономическая теория. Микроэкономика- 1, 2. Ме-зоэкономика: Учебник / Г.П. Журавлева. М.: Дашков и К, 2016. -934 с.

1183

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.