Научная статья на тему 'Гендерные исследования и лингвистические направления в художественном переводе'

Гендерные исследования и лингвистические направления в художественном переводе Текст научной статьи по специальности «Языкознание и литературоведение»

CC BY
162
15
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
Пол / Гендер / Мужской язык / Женский язык / Социальный пол / Гендерный стереотип / Гендер как культурный символ / Гендерная гармония / Гендерная система. / Sex / Gender / Male language / Female language / Social sex / Gender stereotype / Gender as cultural symbol / Gender harmony / Gender system.

Аннотация научной статьи по языкознанию и литературоведению, автор научной работы — Тоштемир Алимов

В статье описывается гендерные исследования и лингвистические направления в художественном переводе. Видно, что поведение мужчин и женщин в обществе, их восприятие мира объясняется социальными причинами и определяется термином гендер. Пол это биологический фактор, гормональное состояние, а гендер создается обществом как социальная модель женщин и мужчин, которая определяет их социальное положение и роль в обществе, семье, политической структуре, экономике, культуре, образовании и т.д. Пол и гендер, на наш взгляд, находятся на противоположных полюсах в жизни человека. Это специфический результат. Социализации человека в обществе определяется по гендерному признаку. Мужчины и женщины культурные продукты общества. Различение понятий пола и гендера в переводе произведений искусство, а правильное толкование и интерпретация гендерных терминов в художественном переводе выводит переводчика на новый теоретический уровень понимания социальных процессов этого перевода.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Gender research and linguistic directions in literary translation

In the article is described gender research and linguistic directions in literary translation. It is seen that the behavior of men and women in society, their perception of the world is explained by social reasons and is defined by the term gender. Sex is a biological factor, a hormonal state, and gender is created by society as a social model of women and men, which determines their social position and role in society, family, political structure, economy, culture, education, etc. Sex and gender in our view are located at opposite poles in a human life. This is a specific result of a person's socialization in society on the basis of gender. Men and women are cultural products of society. Distinguishing the concepts of sex and gender in the translation of works is art and the correct interpretation of gender terms in the literary translation bringing the translator to a new theoretical level of understanding of social processes.

Текст научной работы на тему «Гендерные исследования и лингвистические направления в художественном переводе»

Жамият ва инновациялар -Общество и инновации -Society and innovations

Journal home page: https://inscience.uz/index.php/socinov/index

Gender research and linguistic directions in literary translation Toshtemir ALIMOV 1

Karshi State University

article info

abstract

Article history:

Received January 2021 Received in revised form 15 January 2021 Accepted 20 February 2021 Available online 7 March 2021

Keywords:

Sex

Gender Male language Female language Social sex Gender stereotype Gender as cultural symbol Gender harmony Gender system

In the article is described gender research and linguistic directions in literary translation. It is seen that the behavior of men and women in society, their perception of the world is explained by social reasons and is defined by the term gender. Sex is a biological factor, a hormonal state, and gender is created by society as a social model of women and men, which determines their social position and role in society, family, political structure, economy, culture, education, etc. Sex and gender in our view are located at opposite poles in a human life. This is a specific result of a person's socialization in society on the basis of gender. Men and women are cultural products of society. Distinguishing the concepts of sex and gender in the translation of works is art and the correct interpretation of gender terms in the literary translation bringing the translator to a new theoretical level of understanding of social processes.

2181-1415/© 2021 in Science LLC.

This is an open access article under the Attribution 4.0 International (CC BY 4.0) license (https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/deed.ru)

Бадиий таржимада гендер тад;и;отлар ва лингвистик йуналишлар

_ аннотация_

Калит сузлар:

Жинс

Гендер

Эркак тили

Аёл тили

Ижтимоий жинс

Гендер стереотиплари

Гендер маданий рамз

сифатида

Гендер уйгунлиги

Гендер тизими

Бадиий таржимада гендер тадки;отлар ва лингвистик йуналишлар мак;оласида, жамиятда эркак ва аёлнинг хулк;-атвори, уларни дунёни идрок этиши ижтимоий сабаблар билан изох,ланади ва гендер атамаси билан белгиланиши куриб чи;илади. Жинс биологик омиллар, гормонал х,олатдир, гендер эса жамият томонидан аёллар ва эркаклар ижтимоий модели сифатида яратилади, бу уларнинг жамиятдаги оила, сиёсий тузилма, и;тисодиёт, маданият, таълим ва бош;аларда ижтимоий мав;еи ва ролини

1 Lecturer at Karshi State University, Karshi, Uzbekistan Email: toshtemiralimov@ gmail.com

белгилайди. Жинс ва гендер бизнинг назаримизда инсон хаётида ;арама-к;арши кутбларда жойлашган. Бу одамнинг жинсига мос равишда жамиятдаги ижтимоийлашувининг узига хос натижасидир. Эркаклар ва аёллар жамиятнинг маданий махсулотидир. Бадиий таржимада жинс ва гендер тушунчаларини фарклаш ва асарда гендер терминларини тугри тал;ин ;илиш бу таржимоннинг ижтимоий жараёнларни тушунишни янги назарий даражасига чи;ишни англатади. Ишнинг ма;сади: бадиий таржимада гендер тад;и;отларининг бош;а ижтимоий йуналишлар доирасидаги урнини ани;лашдан иборатдир.

Гендерные исследования и лингвистические направления в художественном переводе

_ аннотация_

В статье описывается гендерные исследования и лингвистические направления в художественном переводе. Видно, что поведение мужчин и женщин в обществе, их восприятие мира объясняется социальными причинами и определяется термином гендер. Пол - это биологический фактор, гормональное состояние, а гендер создается обществом как социальная модель женщин и мужчин, которая определяет их социальное положение и роль в обществе, семье, политической структуре, экономике, культуре, образовании и т.д. Пол и гендер, на наш взгляд, находятся на противоположных полюсах в жизни человека. Это специфический результат.

Социализации человека в обществе определяется по гендерному признаку. Мужчины и женщины - культурные продукты общества. Различение понятий пола и гендера в переводе произведений - искусство, а правильное толкование и интерпретация гендерных терминов в художественном переводе выводит переводчика на новый теоретический уровень понимания социальных процессов этого перевода.

Таржимашуносларнинг турли мамлакатларнинг турли тиллар материаллари буйича олиб борган тад;и;отлари шуни курсатдики, тилларнинг эркак ва аёл вариантлари мавжуд, улар талаффузнинг узига хос хусусиятлари, суз хосил ;илиш манбалари, грамматик шакллари, айрим лисоний воситалардан фойдаланиш частотаси билан тавсифланади. Гендерни белгилайдиган суз ва терминлар хусусиятлари бир биридан фар; килади, масалан, турли хил нут; турларида эркак ва аёл метафоралари (НД Арутюнова) [1], фразеология ва паремиологияда ;айд етилган эркаклар ва аёлларнинг бахолаш хусусиятлари бир-бирига тугри келмайди (ВН Телиа), Д.Ч.Малишевская, А.М. Емирова) [14; 22; 25], Бадиий таржимада эркак ва аёл муло;от услубларининг хусусиятлари очиб берилади.

Ключевые слова:

Пол Гендер

Мужской язык Женский язык Социальный пол Гендерный стереотип Гендер как культурный символ

Гендерная гармония Гендерная система.

Замонавий ижтимоий фан жинс ва гендерни ажратиб туради. Анъанага кура, улардан биринчиси одамларнинг анатомик ва физиологик хусусиятларини белгилаш учун ишлатилган булиб, уларнинг асосида инсонлар эркаклар ёки аёллар деб белгиланади Биологик фарцлардан ташцари, одамлар уртасида уларнинг ижтимоий роллари, фаолият шакллари, хулц-атвори ва хиссий хусусиятларининг фарцлари мавжуд. Антропологлар, этнографлар ва тарихчилар азалдан "одатда эркак" ёки "одатда аёл" тушунчасининг нисбийлигини урнатдилар. Дунёда цайд етилган аёллар ва эркаклар ижтимоий хусусиятларининг хилма-хиллиги ва одамларнинг биологик хусусиятларининг узига хослиги бизни хулоса цилишимизга имкон беради. Шундай цилиб, гендер тушунчаси пайдо булди, бу уларнинг биологик жинсига цараб жамиятни одамларга белгилайдиган ижтимоий ва маданий меъёрлар мажмуини англатади Бугунги кунда таржимашуносликда янги ёндашувлар ишлаб чицилмоцда, янги йуналишлар, курслар шаклланмоцда, уларнинг йуналиши бадиий таржимада гендернинг накадар мухим эканлигига царатилган: Бу энг мухим ва долзарб вазифадир. Тил ходисаларини урганишда бундай "шахсга йуналтирилган" ёндошиш таржимашуносликни куплаб бошца билим сохаларига фикран яцинлаштиради. Йигирманчи аср тилшунослигида билимларнинг турдош ва ёрдамчи йуналишлари: социолингвистика, психолингвистика, антропологик лингвистика, этнолингвистика, маданий тилшунослик, прагматик, когнитология ва бошцалар пайдо булади. Келинг, уларнинг баъзиларига таърифлар берайлик: Социолингвистика - тилшунослик, социология, ижтимоий психология ва этнография чоррахасида ривожланиб, тилнинг ижтимоий мохияти, унинг ижтимоий функциялари, таъсир механизми билан боглиц куплаб муаммоларни урганадиган фандир. У тилга оид ижтимоий омиллар ва тилнинг жамият хаётидаги урнини белгилайди. [13, 481-бет]. Психолингвистика - бу нутцни шакллантириш жараёнларини, шунингдек, нутцни идрок этиш ва шакллантиришни уларнинг тил тизими билан узаро боглицлигини урганадиган фан. Психолингвистика нутц фаолияти ва одамнинг психофизиологик нутцни ташкил этиш моделларини ишлаб чицади ва уларни психологик экспериментлар ёрдамида синаб куради. Шундай цилиб, тадцицот мавзуси буйича тилшуносликда психолингвистика методикалари психологияга яцинроц [13, п.404]. Маданий тилшунослик - бу тилшунослик ва маданиятшунослик туташган жойда вужудга келган ва халц маданиятининг тилда акс этган ва мустахкамланиб цолган куринишини урганадиган фан [15, с.8]. Когнитология - бу инсон томонидан ахборотни ассимиляция цилиш, туплаш ва ундан фойдаланиш жараёнлари урганиладиган фан сохасидир [6, с.6]. Прагматика - нутцда лингвистик белгиларнинг ишлашини урганадиган семиотик ва лингвистик тадцицотлар сохасидир. Тилшунослик прагматикасида аниц тасаввурлар мавжуд эмас, у нутц мавзуси, манзил олувчиси, уларнинг мулоцотдаги узаро таъсири, алоца холати билан боглиц масалалар тупламини уз ичига олади [26, с.389-390]. Гапириш, фикрлаш, хис цилиш инсоннинг асосий белгисидир. Аммо дунёда инсон икки шаклда - эркак ва аёлда намоён булади. Шундай цилиб, савол цонунийдир: "Тилда одам" - У ким? Ёки У? Эркакми ёки аёлми? Эркаклар ва аёллар дунёцарашлари бир хилми ёки фарц циладими? Агар улар мос келадиган булса, бунинг сабаби нима? Агар улар фарц цилсалар, унда нима учун?

Сунгги йилларда лингвистик ходисаларни урганишда антропоцентрик ёндошишга асосланган янги тад;и;от йуналишлари тилшуносликда жадал ривожланмо;да. Бизнинг мамлакатимизда бундай лингвистик сохаларга ;изи;иш тобора ортиб бораётган бир пайтда бадиий асарлар таржимасида хам гендер тад;и;отлари алохида урин тутади. \8-10\ Гендер тад;и;отларининг асосий концепцияси - бу гендер яьни аёллар ва эркаклар ижтимоий хул;-атворини, уларнинг бир-бирига булган муносабатларини белгилайдиган маданий хусусиятларнинг узига хос туплами сифатида тушунилади.

Бадиий таржимада гендер тад;и;отларининг асосий йуналиши - бу жамиятнинг эркаклар ва аёлларга булган муносабатини белгилайдиган маданий ва ижтимоий омиллар, шахсларнинг у ёки бу жинсга мансублиги билан богли; хатти -харакатлари, эркак ва аёл фазилатлари ха;идаги стереотипик гоялардир.

Маданият ва тил гендер муносабатларига сингиб кетган ва гендер биологик во;елик устидаги ижтимоий-маданий ва ижтимоий-жинсий муносабатлар тизими сифатида эркак ва аёл субстратларининг ички ;арама-;арши ва шу билан бирга динамик нисбатини акс эттирадиУшбу ну;таи назардан бадиий таржимада гендер масалаларини урганиш бош;а фанларнинг маълумотларини унинг тад;и;отларига жалб ;илишни назарда тутади.

Психолингвистика, прагмалингвистика, этнолингвистика,

когнитивлингвистика, маданиятлараро ало;а, сотсиолингвистика ва бош;а фанлар бадиий таржимада гендерни лингвистик тахлил ;илиш учун материал беради. Гендер тилшуносликда лингвистик ;арашларда хам, коммуникаторларнинг нут; хатти-харакатларининг хусусиятларида намоён буладиган когнитив ходиса сифатида ;аралади ва бадиий асарлар таржимасида зукколикни талаб килади.

Ушбу ишнинг долзарблиги гуманитар билимларининг янги йуналиши сифатида бадиий таржимада гендер тад;и;отларини ривожлантиришни батафсил куриб чи;иш зарурлигидан келиб чи;ади. Ушбу ма;оланинг ма;сади -мамлакатимиздаги ва чет эл лингвистик гендер тад;и;отлари буйича адабиётларни куриб чи;иш ва уз илмий муносабатларимизни билдиришдан иборатдир. Цуйидаги жихатларни куриб чи;адиган илмий ишларга алохида эътибор ;аратилди: гендер лингвистикасининг пайдо булиши ва шаклланиши тарихи, "жинс" ва " гендер " тушунчаларининг фар;ланиши, бадиий таржимада гендерни ани;лашнинг вариантлари, гендердан фойдаланиш имкониятларини ани;лаш матнни шакллантириш параметри сифатида куриб чикамиз. Таникли лингвист тад;и;отчилар А.В.Кирилина, Э.И.Горошко, О.А.Воронина, Г.Брандт, И.И.Халеева ва бош;алар уз тад;и;отларида самарали иш олиб боришди ва ижобий натижаларга эришдилар.

"Тилшуносликда гендер муаммолари" ма;оласида Э.И. Горошко таъкидлайдики, "гендер" тушунчаси замонавий лингвистик парадигмага бош;а гуманитар фанларга ;араганда анча кечро;, яъни утган асрнинг иккинчи ярмида кириб келган. Дастлаб бу сохада ишлар F арбда пайдо булган эркак ва аёл нут;ининг хусусиятларини тизимли тавсифлари герман ва роман тиллари гурухлари асосида пайдо булган. [Горошко: электрон. манба].

Махаллий тилшуносликка келсак, ушбу мавзу буйича биринчи мунтазам тад;и;отлар фа;ат 20-асрнинг 80-йилларнинг охири 90-йиллари бошларида олиб борила бошланди ва мамлакатимиз мустакилликка эришгандан сунг улар тез

суръатлар билан ривожлана бошладилар. Э.И. Горошкога кура рус тилшунослигида, ''хозирги пайтда бу жараён шу цадар жадал руй бераяптики, энди биз рус тилшунослигининг яна бир янги тармоги - лингвистик гендерология ёки гендер лингвистикасининг пайдо булиши хацида ишончли гаплаша оламиз'' [Горошко: электрон. манба].

Бадиий таржимада гендер параметрларини урганишга багишланган тадцицотлар сони айницса тез суръатлар билан усиб бормоцда. Олимлар гендер масалаларига цизициш жамиятининг очицлиги ёки феминистик гоялар таъсири билан боглиц деб хисоблайди [Кирилина, Томская 2005: 22].

Гендер муаммолари йуналишларини тахлил цилиш жараёнида тилшунослар гендер тадцицотларига оид учта асосий ёндашув тилшунослик ривожига жиддий таъсир курсатганлигини аницладилар. Ушбу йуналишлар орасида тадцицотчилар цуйидагиларни ажратиб курсатадилар:

1. Биринчи ёндашув аёллар ва эркаклар тилининг фацат ижтимоий мохиятини талцин цилишга царатилган булиб, жамиятдаги ижтимоий холатни цайта тацсимлашнинг узига хос хусусиятлари билан изохланадиган тил фарцларини аницлашга царатилган. Шу билан бирга, "эркак" ёки "аёл" тили нутцдаги шериклар ижтимоий иерархиянинг турли даражаларида булган холларда ишлатиладиган асосий тилдан бир хил функционал сифатида тавсифланади.

2. Социопсихолингвистик ёндашув "аёл" ва "эркак" тилларини жинсларнинг хулц-атворининг узига хос хусусиятларини лингвистик илмий жихатдан урганади. Ушбу йуналишда олимлар учун статистик курсаткичлар у ёки бу параметрларни аницлаш учун мухим ахамиятга эга. Бу эса эркак ва аёл нутц хатти-харакатларининг психолингвистик назарияларини яратиш учун асос булиб хизмат цилади.

3. Учинчи йуналиш вакиллари одатда жинсларнинг тил хатти-харакатларидаги фарцларнинг когнитив томонларини таъкидлайдилар. Улар учун нафацат фарцлар частотасини аницлаш ва унинг курсаткичлари билан ишлаш, балки лингвистик категорияларнинг когнитив асосларининг моделларини яратиш мухимроц булиб цолади [Колосова 1996: 27]. Замонавий илмий парадигмада ушбу учта ёндашув бир-бирини тулдирувчи деб хисобланиши ва фацатгина уларнинг умумийлиги билан тушунтириш мухимдир.

Гендер лингвистлари ишини умумлаштиришга уриниш цилиб, Э.А. Картушина замонавий гендер лингвистикасининг учта йуналишини номлайди. Унинг таснифи тилшунос сифатида моделлаштириш мавзусини танлашга асосланган. Ушбу йуналишлар бир бири билан чамбарчас боглицдир. Биринчидан, социолингвистик гендер жанрнинг узига хослигини, эркак ва аёлнинг коммуникатив хатти-харакатлари мавзуларини аницлашга царатилган. Ушбу йуналишнинг мацсади эркаклар ва аёлларнинг коммуникатив хатти-харакатларини моделлаштиришдир. Иккинчидан, психолингвистик гендер коллектив онгда "эркаклик" ёки "аёллик" билан боглиц булган ассоциалар мажмуини белгилайди ва гендер концепсияси сохасини моделлаштириш истицболлари билан белгиланади. Учинчидан, лингвокултурологик гендерлар тилда яратилган эркаклар ва аёллар билан боглиц булган воцеликнини урганишга царатилган [Картушина 2003: 23].

Шуни хам таъкидлаш керакки, бадиий таржимада тадцицотчиларнинг диццат марказида маърузачининг шахсияти ва унинг нутц хатти-харакатлари булган.

Психолингвистик эксперимент натижасида маърузачи аёл ва эркак аудитория матни учун "маърузачининг макрофактори" ва "матн макрофактори" деб таърифланган бир ;атор талаблар тавсифланди [Горошко 2005: 165]. Замонавий махаллий фанларда биологик ва ижтимоий-детерминистик ёндашувлар тарафдорларининг мухокамаларида уларнинг мохиятни тал;ин ;илиш билан бирга, бадиий таржимада хам жинсни урганишда турли хил услубий муносабатлар мавжудлигини эьтироф этадилар. А.В. Кирилинанинг фикрига асосланиб хулоса ;илишимиз мумкинки, бугунги кунда тилшунослар Гарб тенденцияларидан бироз фар; ;иладиган тил ва муло;отнинг гендер жихатларини урганиш учун илмий йуналишни ишлаб чикди. Нафа;ат Гарб, балки рус ва бош;а тилларнинг материалларида гендер масалаларига багишланган куплаб нашрларнинг пайдо булиши шундан далолат берадики, улар илгари гендер ну;таи назаридан тахлил ;илинмаган. Хозирда, мунтазам равишда конференциялар, семинарлар ва бош;а илмий форумлар утказилмокда, я;ин келажакда даврий нашрлар пайдо булади ва таржимашуносликда хам жинсларни урганиш учун илмий булимлар ташкил этилади.

Бундан таш;ари, лингвистик гендерологиянинг муста;ил илмий йуналиш сифатида мав;еини мустахкамлаш белгиларидан бири методологик характердаги бир ;атор асарларнинг пайдо булишидир. Унда маданиятлараро муло;отни у;итишда гендер ёндашувни куллаш масаласи, тилшуносликда гендерни урганишга оид умумий илмий ёндашувларни ишлаб чи;иш муаммолари куриб чи;илди, ани; илмий тад;и;от ма;садлари тил ва ало;анинг гендер жихатлари ва кейинги илмий тад;и;отлар исти;боллари шакллантирилди [Халеева 2001: 8].

Тахлил натижасида куйидаги хусусият ани;ланди: бадиий таржимада гендер ёндашуви асосан эркаклар ва аёллар уртасидаги биологик фарклар эмас, балки жамиятнинг ушбу фаркларга берадиган маданий ва ижтимоий бахоси катта ахамиятга эга деган фикрга асосланади. Уларнинг ижтимоий-маданий бахолаши ва тал;ини, шунингдек, ушбу тафовутлар асосида узаро муносабатлар тизимини барпо этиш мухимдир.

Бадиий таржимада "Гендер" тоифасини тахлил ;илиш унинг шаклланиш бос;ичларини махсус ма;ом ва тузилишга эга булган атама сифатида такдим этишга имкон берди. Бадиий таржимада гендер жамият томонидан эркаклар ва аёллар ролларини шакллантириш(куриш) нинг мураккаб ижтимоий-маданий жараёнини акс эттиради, турли жинсдаги одамнинг хул;-атвори, а;лий ва хиссий хусусиятларининг фаркларини таъкидлайди. Ушбу жараённинг натижаси, назарий тушунча булиб, "гендер" ижтимоий конструкция эканлигини эътироф этишдир. Жинсий фаркларни яратишнинг мухим элементлари - бу "эркакка" ва "аёлга" ;арши муносабатларнинг юзага келиб чи;иши билан богликдир.

Бизнинг тад;и;отимиз учун бадиий таржимада "гендер" тушунчасини ани;лашда ёндашувларнинг плюрализми алохида ахамиятга эга. Куриб чи;илган назарий материалларга асосланиб, биз замонавий таржимашуносликда ушбу атамани таърифлашга ягона ёндашув йуклигини ани;ладик. Купгина тад;и;отчилар томонидан ушбу атама тан олинганига ва унинг кенг кулланилишига карамай, махсус адабиётларни у;ишда пайдо буладиган ва жинсни тушунишда баъзи фарклар билан боглик булган катор кийинчиликлар мавжуд, шунингдек ушбу тушунчанинг киёсий янгилиги муносабати билан хозирги кунда лингвистик гендерологиянинг терминологик муаммолари таъкидланмокда:

биринчи Тендер атамалари лугати" нашр этилди, гендернинг лексикографик муаммоларига ;изи;иш ортди, бу бадиий таржимада янги илмий тад;и;отнинг назарий ривожланиш даражасининг ошганлигидан далолат беради. Шунга ;арамай, олимлар бадиий таржимада методологик база, терминологик тизим ва гендер тад;и;отларининг махсус усуллари етарли даражада ишлаб чи;илмаганлигини таъкидлайдилар.

Бундан таш;ари, шуни эътироф этиш керакки, муаллифнинг концептуал позицияси бадиий таржимада гендер тушунчасини ани;лашда асосий рол уйнайди. А.В.Кирилина томонидан таклиф ;илинган "гендер" тушунчасининг таърифларини тах,лил ;илгандан сунг, Н. Пушкарева, Н. Воробева, Г. Брандт, О.А. Воронина, А.В. томонидан берилган таърифдан фойдаланишга ;арор ;илинди. Биз ушбу ёндашувда "гендер" тушунчасининг узига хос хусусиятларини куриб чи;дик. Шунингдек, тилда ;айд этилган эркаклик ва аёллик тушунчаларини урганишга харакат ;илдик. Бу бизнинг илмий изланишимиз учун жуда мухимдир.

Иш давомида бадиий таржимада гендерни матн яратиш параметри сифатида ишлатиш имконияти тасди;ланди. Илмий тад;и;отчиларнинг фикрига кура (А.В.Кирилина, О.А. Пермякова, М.В. Гаранович) аёл ёки эркак жинси услубини англаш эьтироф этилди.

Ушбу ма;олани тайёрлаш учун урганилган назарий материал куплаб замонавий лингвистик тад;и;отлар марказида булган гендер фар;ларини батафсил куриб чи;иш учун асос булди Муаллифнинг провард максади бадиий таржимада гендернинг намоён булиш усуллари ва хусусиятларини урганишдан иборатдир.

фойдаланилган адабиётлар руйхати

1. Брандт Г.А. Природа женщины. - Екатеринбург: Изд-во Урал НАУКА, 1999.

2. Воронина О.А. Основы гендерной теории и методологии // Материалы Международной конференции «Гендерное образование», 4-5 ноября 2003. - Бухара. - С.72-80.

3. Горошко Е.И. Языковое сознание: Гендерная парадигма. - М.Харьков: Издательский Дом «ИНЖЭК», 2003.

4. Иващенко О.В. Гендерна наукова перспектива: Вщ св^огляду до пол^ики // Сощолопя: Теорiя, методи, маркетинг. - 1998. - №6. - С.78-92.

5. Кирилина А.В., Горошко Е.И. Гендерные исследования в лингвистике сегодня // Гендерные исследования. - 1999. - № 2. - С.234-241.

6. Agarwal, Bina (2001), The Hidden Side of Group Behaviour: A Gender Analysis Of Community Forestry Groups, QEH Working Paper Series, No.76.

7. Braunstein, Elissa and Folbre, Nancy (2001), To Honor and Obey: Efficiency, Inequality, and Patriarchal Property Rights, Feminist Economics, Vol. 7, No.1, p. 25-44.

8. Ашурова Д.У. Коммуникативно-когнитивная теория текста // Linguistics. -Тошкент, 2010. - С. 17-24;

9. Расулова М.И. Основы лексической категоризации в лингвистике. -Ташкент: Фан, 2005. - 268 с.;

10. Сафаров Ш. Когнитив тилшунослик. - Жиззах: Сангзор, 2006. - 89 б.;

11. Тухтасинов И.М. Лингвокультурологические и гендерные особенности сложных слов в художественном тексте (на материале английского и узбекского языков). Автореф. дисс. ... канд. филол. наук. - Ташкент: УзГУМЯ, 2011. - 30 с.

12. Халикова М.К. Фразеология как форма отражения национального менталитета: Автореф. дисс. . канд. филол. наук. - Ташкент, 1999. -24 с.

13. Эргашева Г.И. Applied linguistics: Terminology and Translation through gender discourse lens. - Tashkent: Navruz, 2018. - 154 p.

14. Nasrullayeva N.Z. Investigation of gender metaphors on the material of English phraseological units. // «Замонавий лингвистик тад;и;отлар ва чет тилларни у;итиш дидактикаси» Республика илмий-амалий анжумани материаллари. -Самарканд: СамДЧТИ, 2017 йил 28 апрель. - Б. 20-22.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.