Научная статья на тему 'ФУҚАРОЛИК ҲОЛАТИ ДАЛОЛАТНОМАЛАРИ ТУШУНЧАСИНИНГ ҲУҚУҚИЙ ТАВСИФИ'

ФУҚАРОЛИК ҲОЛАТИ ДАЛОЛАТНОМАЛАРИ ТУШУНЧАСИНИНГ ҲУҚУҚИЙ ТАВСИФИ Текст научной статьи по специальности «Право»

CC BY
75
14
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
фуқаро / жисмоний шахс / фуқаролик ҳолати далолатномалари / ҳужжат / давлат органи / ҳуқуқ лаёқати / муомала лаёқати / битим. / гражданин / физическое лицо / документы актов гражданского состояния / документ / государственный орган / дееспособность / сделка.

Аннотация научной статьи по праву, автор научной работы — Нурова, Зилола

Фуқаролик ҳолати актларининг асоси фуқаролик мақомининг ўзи сифатида қаралади. Фуқаролик ҳолати-бу муайян шахснинг ҳуқуқий аҳамиятга ега бўлган табиий ва ижтимоий характердаги ҳодисалар ва ҳаракатлар билан белгиланадиган хусусий ва жамоат ҳуқуқий муносабатлари соҳасидаги турли ҳуқуқ ва мажбуриятларнинг ташувчиси сифатида ҳуқуқий мақомидир. Ушбу фактлар ҳар бир шахсни индивидуализация қилади, унинг ҳуқуқий лаёқати ва жамиятдаги ҳуқуқий лаёқатини белгилайди, шунингдек унга юридик шахси учун муҳим бўлган бошқа шахсий хусусиятларни беради.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

ПРАВОВАЯ ХАРАКТЕРИСТИКА ПОНЯТИЯ АКТОВ ГРАЖДАНСКОГО СОСТОЯНИЯ

Основанием актов гражданского состояния считается сам статус гражданства. Гражданский статус – это правовое положение конкретного лица как носителя различных прав и обязанностей в сфере частных и публичных правоотношений, определяемое событиями и действиями естественного и общественного характера, имеющими юридическое значение. Эти факты индивидуализируют каждого человека, определяют его правоспособность и дееспособность в обществе, а также придают ему другие личностные характеристики, важные для его правосубъектности.

Текст научной работы на тему «ФУҚАРОЛИК ҲОЛАТИ ДАЛОЛАТНОМАЛАРИ ТУШУНЧАСИНИНГ ҲУҚУҚИЙ ТАВСИФИ»

Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences Scientific Journal Impact Factor Advanced Sciences Index Factor

VOLUME 2 | ISSUE 12 ISSN 2181-1784 SJIF 2022: 5.947 ASI Factor = 1.7

ФУКАРОЛИК ХОЛАТИ ДАЛОЛАТНОМАЛАРИ ТУШУНЧАСИНИНГ

хукукий ТАВСИФИ

Зилола Нурова

ТДЮУ мустакил изланувчиси

АННОТАЦИЯ

Фуцаролик уолати актларининг асоси фуцаролик мацомининг узи сифатида царалади. Фуцаролик уолати-бу муайян шахснинг ууцуций ауамиятга ега булган табиий ва ижтимоий характердаги уодисалар ва уаракатлар билан белгиланадиган хусусий ва жамоат ууцуций муносабатлари соуасидаги турли ууцуц ва мажбуриятларнинг ташувчиси сифатида ууцуций мацомидир. Ушбу фактлар уар бир шахсни индивидуализация цилади, унинг ууцуций лаёцати ва жамиятдаги ууцуций лаёцатини белгилайди, шунингдек унга юридик шахси учун мууим булган бошца шахсий хусусиятларни беради.

Калит сузлар: фуцаро, жисмоний шахс, фуцаролик уолати далолатномалари, уужжат, давлат органи, ууцуц лаёцати, муомала лаёцати, битим.

ПРАВОВАЯ ХАРАКТЕРИСТИКА ПОНЯТИЯ АКТОВ ГРАЖДАНСКОГО

СОСТОЯНИЯ

АННОТАЦИЯ

Основанием актов гражданского состояния считается сам статус гражданства. Гражданский статус - это правовое положение конкретного лица как носителя различных прав и обязанностей в сфере частных и публичных правоотношений, определяемое событиями и действиями естественного и общественного характера, имеющими юридическое значение. Эти факты индивидуализируют каждого человека, определяют его правоспособность и дееспособность в обществе, а также придают ему другие личностные характеристики, важные для его правосубъектности.

Ключевые слова: гражданин, физическое лицо, документы актов гражданского состояния, документ, государственный орган, дееспособность, сделка.

КИРИШ

Руйхатдан утган фукаролик холати далолатномалари билан белгиланадиган шахснинг фукаролик хрлати унинг турли хукук сохалари томонидан тартибга солинадиган мулкий ва шахсий номулкий муносабатлар иштирокчиси сифатидаги хукукий макоми билан бевосита боглик. Масалан,

932

Oriental Renaissance: Innovative, p VOLUME 2 | ISSUE 12

educational, natural and social sciences fV ISSN 2181-1784

Scientific Journal Impact Factor Q SJIF 2022: 5.947

Advanced Sciences Index Factor ~ ASI Factor = 1.7

оила конунчилиги никох ёшини, фукаролик конунчилигини - катталарнинг битимлар тузиш хукукларини, жиноий ва маъмурий конунчиликни - катталар ва вояга етмаганларга нисбатан кулланиладиган жавобгарлик чорасини белгилайди.

О.Ю.Ильина ва И.П.Бахтияровлар узларининг "фукаролик холати далолатномаларини оилавий хукукий муносабатлар субъектларини индивидуаллаштириш усули сифатида руйхатдан утказиш" 1 маколасида таъкидлаганларидек, фукаролик холати далолатномаларининг мохияти шундаки, улар шахсларнинг хукук ва мажбуриятларининг вужудга келиши, узгариши ёки тугатилишига олиб келмайди, балки хукук ва мажбуриятларнинг вужуда келиши, узгариши ёки бекор килиниши таъсир курсатади.

МУ^ОКАМА ВА НАТИЖАЛАР

Шахснинг фукаролик холати унинг хаётида содир булаётган вокеаларга ёки мавжуд макомни узгартиришга каратилган харакатларга мувофик узгаради: тугилиш пайтида хар бир шахсга ажралмас хукук ва мажбуриятлар туплами берилади, шунингдек, бошка хукукларга эга булиш имконияти хам (истикболи) мавжуд ва унга мувофик бошка мажбуриятларни уз зиммасига олади фукаролик холати; боланинг тугилиш актини руйхатдан утказган ва узини бу боланинг ота-онаси сифатида курсатган ёки унинг оталигини урнатган шахс ота-онанинг болага нисбатан хукук ва мажбуриятларини уз зиммасига олади.

Кандай булмасин, шахснинг фукаролик холатининг узгариши конуний ахамиятга эга фактлар таъсири остида содир булади. Юридик фактлар хукукий муносабатларнинг пайдо булиши, узгариши, тугатилиши учун бевосита асос булиб хизмат килади.

Умумий маънода, фукаролик холати актлари-бу хукукий муносабатларнинг пайдо булиши, узгариши ёки тугатилиши учун асосларни белгилайдиган юридик фактлар булиб, уларнинг мазмуни шахснинг жамиятдаги фукаролик холати хисобланади. Бирок, фукаролик холати далолатномалари бошка юридик фактлардан уларни белгиланган тартибда руйхатдан утказиш учун конун томонидан тан олинган эхтиёж ва улар яратадиган хукук ва мажбуриятларнинг узига хос хусусиятлари билан ажралиб туради.

Фукаролик холати актларининг таърифи шартли равишда "хужжатлар"дир. Хужжатнинг мохияти - бу битта харакат, шунингдек, алохида харакат,

1 Бахтиаров И.П., Ильина О.Ю. Регистрация актов гражданского состояния как способ индивидуализации субъектов семейных правоотношений // Гражданское право. 2009. № 3. С. 21.

933

Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences Scientific Journal Impact Factor Advanced Sciences Index Factor

VOLUME 2 | ISSUE 12 ISSN 2181-1784 SJIF 2022: 5.947 ASI Factor = 1.7

xapaKarnuHr HaMoeH Synumu caHanagu. AMMO 6y araMa SunaH $aKar ^yKaponuK-xyKyKufi MyHocaSaraap cySteKTuHuHr uxTuepufi xapaKaraapuHu TymyHum MyMKHH эмac, nyHKH KoHyH HHKapyBHHHHHr TanKHHHga "^yKaponuK xonara ganonarnoMacH" TymyHnacura KupuranraH Sapna xogucanapHuHr cogup этнпнmн SyHgafi xapaKar cySteKTuHuHr upogacura Sofhuk эмacgнp.

Ammo, mySxacro, ^y^aponuK xyKyKu Ba maxcHHHr xyKyKufi naeKarHHH y3rapTHpaguraH BoKeanapra HucSaraH Ky-raaHunaguraH "xapaKar" araMacuHu TyFpu aKC эттнpagнгaн Hapca 6y xapaKarauHr y3ura xocnuru xucoSnaHagu. ro^opuga afiTuS yranraHugeK, anoxuga xpgucanap pyfixaTgaH yTOasunumu KepaK Ba ynapHuHr xap SupuuHguBugyan xapaKar SunaH pyfixaTra onuHagu. Eup HenTa ^y^aponuK xonara ganonaraoManapu ynyH Surra e3yBHu Ty3um MyMKuH эмac, xyggu my BoKea ynyH gaBnaT pyfixaragaH yTOasunumu KepaK SynraH Sup Henra e3yBnapHu e3um MyMKuH эмac.

Oy^aponuK xyKywpu Ba Ma^SypuaTnapuHuHr nafigo Synumu ynyH acoc cu^arnga ^y^aponuK xonarn aKraapu OKHuHr 8-Moggacu SunaH SenrunaHagu, atHu ymSy Moggara Kypa ^y^aponuK xyKyKgapu Ba Ma^SypuaTnapu gaBnaT opraHnapu Ba Maxannufi y3uHu y3u SomKapum opraHnapuHuHr xapaKaraapugaH KenuS nu^agu Ba Sy xapaKaraap ^y^aponuK xyKyK^apu Ba Ma^SypuaTnapuHuHr nafigo Synumu ynyH acoc cu^arnga KoHyH SunaH TatMuHnaHagu.

EupoK, maxcHuHr ^y^aponuK xonaraHu yзгapтнpнmгa onuS KenaguraH mapT-mapouraap xyKyKufi axaMuaTra эгa Synumu ynyH ^yKaponuK xonaraHu yзгapтнpнm aKTu ^yKaponuK xonara ganonaTHoManapuHu Kafig этнm Syfiuna BaKonarau opraH ToMoHugaH KoHyH xy^^araapuga SenrunaHraH TapraSga pyfixaTgaH yraasunumu KepaK. fflyHgaruHa y ^yKaponuK Ba SomKa KoHyH xy^^araapu KouganapugaH KenuS nuKaguraH ^yKaponuK xyKyKgapu Ba Ma^SypuaTnapuHuHr nafigo Synumu ynyH acoc Synagu.

ffly SunaH Supra, ^yKaponuK xonarn ganonaraoMacu Senrunapura эгa SynraH xogucaHuHr cogup Synumu, acnuga, maxc MatnyM xyKyK Ba Ma^SypuaTnapra эгa SynraHga xan KunyBnu axaMuaT KacS этмafigн. ffly MyHocaSaT SunaH ^yKaponuK xonara ganonaTHoMacuHu тyFpнgaн-тyFpн yHu pyfixaTgaH yTKa3um ganonaraoMacugaH neKnam 3apyp KypuHagu.

fflyHgafi KunuS, MacanaH, uhcohhuot TyFunumu Ba TyFunumuHu pyfixaTgaH yTKa3um nax3anapu aManga BaKT Syfiuna moc KenMafigu, neKuH TyFunumHuHr SuonoruK ^apaeHu SomnaHraH nafiTgaH SomnaS uhcoh xyKyKufi naeKaTra эгa Synagu - amam xyKyKu, эpкннпнк Ba maxcufi gaxncu3nuK, ^yKaponuK-xyKyKufi MyHocaSaraap Ba ^yKaponuK MyHocaSaTnapu coxacugaru maxcнfiпamтнpнm,

Oriental Renaissance: Innovative, p VOLUME 2 | ISSUE 12

educational, natural and social sciences fV ISSN 2181-1784

Scientific Journal Impact Factor Q SJIF 2022: 5.947

Advanced Sciences Index Factor ~ ASI Factor = 1.7

фукаролик хукукий макомни бериш бевосита тугилганда руйхатга олиш билан боглик, хукукий муносабатлар субъектининг белгиловчи хусусиятлари, унинг номи ва хукукий макомни олиш бевосита тугилишни давлат руйхатидан утказиш далолатномаси асосида келиб чикади. Шахснинг улими ва уша шахснинг улимини руйхатдан утказиш харакати хам вакт буйича бир-биридан фарк килади, аммо мархумнинг хукук ва муомала лаёкатининг тугаши унинг жисмоний улими вактида содир булади ва бошка шахслар учун мерос хукукларининг пайдо булиши давлат руйхатидан утказилган пайтдан бошлаб содир булади.

И.П.Бахтиёровнинг фикрига кура, "фукаролик холати далолатномаларини руйхатдан утказиш оилавий хукукий муносабатларда шахсларни

о

индивидуаллаштириш усули деб таъкидлаш учун барча асослар мавжуд" .

Шубхасиз, шуни ёдда тутиш керакки, дастлаб фукаролик холати далолатномалари оилавий конунчилик сохасида мустахкамланиб, ривожланиб борди, бу ерда улар алохида ахамиятга эга булди. Бу давлат руйхатидан утказилиши керак булган ходисаларнинг унинг оилавий муносабатлари сохасидаги кишининг шахсига устунлигини белгилайди. Шуни унутмасликка керакки, шахснинг фукаролик холати тушунчаси кейинчалик фукаролик конунчилигини кенгрок тартибга солишга топширилди. Бинобарин, нафакат оилавий муносабатларда, фукаролик холати далолатномалари шахсни индивидуализация килади, балки хусусий фукаролик айланмасида хам бу зарур хисобланади. Яъни, фукаролик холати далолатномасини руйхатдан утказиш далолатнома руйхатдан утган шахс учун эмас, балки бутун жамият учун -хукукий муносабатлар субъектини идрок этиш ва унинг фукаролик холати ва фукаролик-хукукий муносабатларда, асосан оилавий муомалада иштирок этишга унинг фукаролик макоми-холати билан богликдир. Шундай килиб, факат ота-оналар фарзандини тарбиялашга нисбатан устувор хукукка эга, маълум бир боланинг ота-онаси макомини олиш эса тугилганлик тугрисидаги гувохномада шахсни она / ота сифатида белгилаш билан богликдир.

Шахсни фукаролик муомаласига кабул килишда бошка субъектлар контрагент хукукий лаёкатининг туликлигини хисобга олишади, бу асосан унинг вояга етиши билан бевосита боглик булиб, ушбу шахснинг маълум бир санада тугилганлигини давлат руйхатидан утказиш далолатномасидан келиб чиккан холда белгиланади. Шахснинг фукаролик холати-бу унинг хукук ва

2 Бахтиаров И.П., Ильина О.Ю. Регистрация актов гражданского состояния как способ индивидуализации субъектов семейных правоотношений ... С. 23.

Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences Scientific Journal Impact Factor Advanced Sciences Index Factor

VOLUME 2 | ISSUE 12 ISSN 2181-1784 SJIF 2022: 5.947 ASI Factor = 1.7

мажбуриятлари доираси булиб, у уни хусусий ва ижтимоий муносабатларининг субъекти сифатида белгилайди, аммо кенг маънода шахснинг хукук; ва муомала лаёкатидан фаркли уларок, фукаролик холати шахснинг муайян хукук ва мажбуриятларга эга булиш имкониятини назарда тутади ва фукаролик муомаласига кириш учун зарур шарт булиб хизмат килади.

Шахснинг хукукий лаёкати кенг маънода, яъни фукаролик хукукларига эга булиш ва масъулиятни уз зиммасига олиш кобилияти ФКнинг 17-моддасига мувофик белгиланади. Фукаролик холати далолатномалари билан белгиланадиган шахснинг ёши ва индивидуал шахсий хусусиятлари уларнинг хукукий лаёкатини кабул килишига, яъни хукукларни олиш ва амалга ошириш, мажбуриятларни кабул килиш ва уз зиммасига олиш лаёкатига таъсир килади3. Фукаронинг тулик хукукий лаёкати, конунчиликка мувофик, ун саккиз ёшга киради ва хар кандай холатда, шахс томонидан белгиланган ёшга эришиш ушбу шахснинг тугилганлик тугрисидаги гувохномасида курсатилган тугилган кундан бошлаб хисобланади. Шу билан бирга, руйхатдан утган фукаролик холати далолатномасининг йуклиги, шахснинг муайян хукук ва мажбуриятларини келтириб чикариши, унга одатдаги вазиятда тегишли далолатнома ёзувини тузиш билан вужудга келадиган хукук ва мажбуриятлар доирасини уз зиммасига олиш учун хар томонлама ва тулик жавобгарлик билан амалга оширишга имкон бермайди.

^онунда шахс маълум бир фукаролик макомини кабул килиши учун фукаролик холатини узгартириш далолатномасини руйхатдан утказиш учун барча зарур шарт-шароитларга эга булиш шарт булмаган алохида холатлар белгиланади. Шундай килиб, ФКнинг 28-моддасида вояга етмаганни эмансипация килиш тушунчаси, яъни васийлик ва хомийлик органи ёки ун олти ёшга тулган вояга етмаган суд карори билан тулик муомала лаёкати такдим этилади. Бундан ташкари, муайян шароитларда конун ун етти ёшга тулган вояга етмаганнинг никохга киришига рухсат беради. Шу билан бирга, вояга етмаган бола бу вазиятларда агар у нормал шароитда вояга етганида, уз зиммасига олган барча хукук ва мажбуриятларни уз зиммасига олади.

Бугунги кунга келиб, давлат руйхатидан утказиладиган хужжатлар орасида конун куйидагиларни аниклади: тугилиш, никох, ажралиш, фарзандликка олиш, оталик, исм узгариши, улим. Давлат руйхатидан утказилиши керак булган хар бир далолатнома асосида юридик факт мавжуд.

3 Маткурбанов Р. Правосубъектность как правовая категория в гражданском праве // Бюллетень Верховного суда Республики Узбекистан. - Ташкент, 2007. -№3. -С.38-40.

936

Oriental Renaissance: Innovative, p VOLUME 2 | ISSUE 12

educational, natural and social sciences fV ISSN 2181-1784

Scientific Journal Impact Factor Q SJIF 2022: 5.947

Advanced Sciences Index Factor ASI Factor = 1.7

OyKapOHHK xyKyKHH MyHOca6araap xyKyK Ha3apHacHga ropuguK ^aKraap ge6 aranaguraH xaeTHH mapOHraap acOcuga By^ygra Kenagu, y3rapagu Ba Tyraftgu. MpuguK $aKraap-6y aMangaru KOHyHnap Ba 6om^a xyKyKHH xy^^araap ^y^aponHK xyKyKgapn Ba Ma»6ypHtfraapHHHHr By^ygra Kenumu, y3rapTHpHnHmH eKH TyraranumH 6unaH 6ofhhk 6ynraH pean BOKenHK ^aKraapu, atHH, xyKyKHH MyHOca6araapgup4.

AHtaHara Kypa, ^yKaponHK xyKyKH Ha3apHacHga xyKyKHH ^aKraap HKKHTa acocHH rypyxra - xapaKaraap Ba xogncanapra 6ynHHagH. Yrn6y TacHH^HHHr xan KHnyBHH omhhh ropuguK ^aKTHH cognp этнmga cy6teKTHHHr upOgacuHHHr MaB^ygnuru xHCo6naHagn. X,apaKaraap cy6teKTHHHr upOgacura Kypa, xogncanap -maxcHHHr upOgacugaH KaTtu Ha3ap aManra Omupunagu.

OaKraap - xapaKaraap, y3 HaB6aruga, KOHyHHH Ba KOHyHra xhto$ xaTTH-xapaKaraapra 6ynHHagH5. HoKOHyHHH xapaKaraap cogup этнпнmн ^yKaponHK-xyKyKHH ^aBo6rapnurHHHHr 6omnaHHmura ohh6 Kenagu. ^OHyHufi xapaKaraap, y3 HaB6araga, 6up TOMOHnaMa, hkkh TOMOHnaMa Ba Kyn TOMOHnaMa Ba xyKyKHH xy^^araap 6ynraH ropuguK xarrn-xapaKaraapra 6ynHHagH. OKu6araapra Kapa6, wpuguK ^aKraap xyKyKHH By^ygra KenTupyBHH, xyKyKHH y3rapTupyBHH, xyKyKHH 6eKOp KHnyBHH Ba xyKyKHH thkhobhh ^aKraapra 6ynHHagH.

fflyHgafi khhh6, ^yKapOHHK xOnara garonaTHOManapuHH ropuguK $aKT HyKTaH Ha3apHgaH Kypu6 HHKcaK, ^yKapOHHK xOnarn garonaraOMacHHH maxcHHHr xyKywpu Ba Ma«6ypHflraapHHHHr By^ygra Kenumu, y3rapTHpHHHmH eKH 6eKOp KHHHHHmHra ohh6 KenaguraH 6Hp TOMOHnaMa eKH hkkh TOMOHnaMa KOHyH ftyn KyHraH xyKyKHH xOguca eKH xapaKaT cu^araga aHHKgam MyMKHH.

roKOpugarunapHH xucO6ra OnraH xOnga, garonarnOMaHH maxc ^yKapOHHK xOnaTHHHHHr a^panMac khcmh cu^arnga TymyHHmga ^yKapOHHK xOnara ganOnaTHOManapu HHcTHTyTHHHHr MypaKKa6nurHHH TatKHgnam KepaK. KypuHu6 Typu6gHKH, ^yKapOHHK xOnara TymyHnacu KeHrpOK, nyHKH y maxcHHHr Ta6uHH Ba h^thmohh xycycuaraapuHH y3 unura Onagu, yHHHr MaB^ygnuru 6unaH xyKyK Hyn KyHraH OKu6aTnapHHHr 6OmnaHHmu - maxcHHHr xycycHH xyKyKHH cOxacugaru xyKyK Ba Ma«6ypHflraaphh Onum Ba HyKOTHm 6unaH 6ofhhk. Ym6y xycycuaraapHHHr 6at3Hnapu ^yKapOHHK xOnarn garonarnOManapH 6unaH 6enrunaHagH, aMMO ^yKapOHHK MaKOMHHHHr MaB^ygnuru KOHyHHHHr Ma«6ypHH mapTHgup. fflaxcHHHr xyKyKHH MaKOMH-6y gaBnar TOMOHHgaH TaH OHHHraH Ba

4 rpa^gaHOKOe npaBO: yne6HHK g^a cTygeHTOB By3OB: B 4 t. / nOg peg. E.A.CyxaHOBa. M., 2010. T. 1: 06^aa nacTb. C. 123.

5 ^aM&roB H.K. ®yKapO^HK xyKyKuga MpuguK ^aKraapHHHr Ha3apuH Ba aMa^uft acOc^apuHH TaKOMH^amTHpHm: Mpug. $aH. HOM3. guc. ... aBTOpe$. - TOmKeHT: 2012. - 14 6.

937

Oriental Renaissance: Innovative, p VOLUME 2 | ISSUE 12

educational, natural and social sciences fV ISSN 2181-1784

Scientific Journal Impact Factor Q SJIF 2022: 5.947

Advanced Sciences Index Factor ASI Factor = 1.7

кафолатланган хукуклар, эркинликлар ва бурчлар тизими (конунчилик тартибида), шунингдек, хукук субъекти сифатида шахснинг конуний манфаатларидир. Хукук ва эркинликлар-бу давлат томонидан тан олинган ва таъминланган фукаронинг ижтимоий имкониятлари, мажбуриятлар-бу давлатнинг фукарога булган эътирозлари, унинг хатти-харакатларидир6.

Шахснинг хукукий макоми конституциявий хукук нормалари ва бошка хукук сохалари билан тартибга солинади. Шахснинг хукукий муносабатлардаги хукук ва мажбуриятлари унинг конституциявий хукук ва мажбуриятларидан келиб чикади ва конунчиликда аник ифодасини топади. Шахснинг хукукий макоми табиатан хукукий муносабатларда иштирок этувчи бошка шахсларнинг хукукий макомидан фарк килиши мухимдир.

Жисмоний шахснинг хукукий холати хукук ва муомала лаёкат билан шаклланган шахснинг хукук субъектлилиги доираси ва хусусиятига боглик Шубхасиз, фукаролик холати далолатномалари хукук ва мажбуриятларга, шунинг учун хукук ва муомала лаёкатга таъсир килади, шу муносабат билан улар хукукий макомнинг элементи сифатида юридик шахс ёки жамоат ташкилотлари эмас, факат жисмоний шахсларга нисбатан тан олиниши керак.

ХУЛОСА

Юкоридаги далиллардан куриниб турибдики, фукаролик холати далолатномалари хукукнинг тармок институтидир, чунки улар фукаролик хукуки сохаси томонидан тартибга солинади ва шахсларнинг фукаролик холатини акс эттиради. Шу билан бирга, улар тармоклараро институт сифатида хам тан олиниши мумкин, чунки улар фукаролик, оилавий, маъмурий хукук ва бошкалар нормалари билан тартибга солинади.

REFERENCES

1. Бахтиаров И.П., Ильина О.Ю. Регистрация актов гражданского состояния как способ индивидуализации субъектов семейных правоотношений // Гражданское право. 2009. № 3. С. 21.

2. Маткурбанов Р. Правосубъектность как правовая категория в гражданском праве // Бюллетень Верховного суда Республики Узбекистан. - Ташкент, 2007. -№3. -С.38-40.

3. Гражданское право: учебник для студентов вузов: В 4 т. / Под ред. Е.А.Суханова. М., 2010. Т. 1: Общая часть. С. 123.

6 Большой юридический словарь / Под ред. А.Я. Сухарева, В.Е. Крутских. 2-е изд. перераб. и доп. - М.: 2001. -С. 466.

Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences Scientific Journal Impact Factor Advanced Sciences Index Factor

VOLUME 2 | ISSUE 12 ISSN 2181-1784 SJIF 2022: 5.947 ASI Factor = 1.7

4. Иброхимов, А. А. У. (2021). КОРПОРАЦИЯНИ БОШКАРИШДА ФИДУЦИАР МАЖБУРИЯТЛАР ВА УЛАРНИ УЗБЕКИСТОНДА КУЛЛАШ ИМКОНИЯТЛАРИ. Oriental renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences, i(10), 841-853.

5. Doniyorbek, I. (2022). MAJBURIYATNI BAJARMAGANLIK UCHUN JAVOBGARLIKNI QO'LLASH MUAMMOLARI.

6. Azimjon, I. (2022). ZARAR-YURIDIK SHAXS ISHTIROKCHILARI VA BOSHQARUV ORGANLARI FUQAROLIK-HUQUQIY JAVOBGARLIGINING ZARURIY SHARTI SIFATIDA.

7. Imomniyozov, D. B. O. G. L. (2021). IKKIYOQLAMA SOLIQQA TORTMASLIK PRINSIPINING AHAMIYATI. Oriental renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences, i(10), 1174-1182.

8. O'G'Li, A. A. M. (2022). KORPORATSIYA USTAV KAPITALI FUNKSIYALARI VA UNGA OID MILLIY QONUNCHILIK NORMALARINI TAKOMILLASHTIRISH MASALALARI. Academic research in educational sciences, 3(8), 109-113.

9. Ахроркулов, А. (2022). НОТИЖОРАТ ТАШКИЛОТЛАРИ ТУГРИСИДАГИ КРНУНЧИЛИКНИ ТАКОМИЛЛАШТИРИШ МАСАЛАЛАРИ. Oriental renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences, 2(6), 893-902.

10. Ibrohimov, A. A. M. O. G. L., & Nechaeva, E. V. (2022). XALQARO INVESTITSIYA HUQUQIDA MILLIY REJIM VA ENG QULAY SHARTLAR REJIMI. Oriental renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences, 2(2), 414-425.

11. Гулямов, С., & Ахроркулов, А. (2022). НОТИЖОРАТ ТАШКИЛОТЛАР ФАОЛИЯТИНИ ТАРТИБГА СОЛИШНИНГ ХУКУКИЙ АСОСЛАРИ: МИЛЛИЙ ВА ХОРИЖИЙ ТАЖРИБА. Oriental renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences, 2(5), 1029-1041.

12. Жамалов Н.К. Фукаролик хукукида юридик фактларнинг назарий ва амалий асосларини такомиллаштириш: юрид. фан. номз. дис. ... автореф. -Тошкент: 2012. - 14 б.

13. Имомов, Н. (2020). ЭСТОППЕЛЬ И ЕГО ВЫРАЖЕНИЕ В ГРАЖДАНСКОМ ПРАВЕ. Review of law sciences, 2(Спецвыпуск), 43-48.

14. Большой юридический словарь / Под ред. А.Я. Сухарева, В.Е. Крутских. 2-е изд. перераб. и доп. - М.: 2001. - С. 466.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.