Научная статья на тему 'ФИЗИЧЕСКАЯ ДЕЯТЕЛЬНОСТЬ КАК ОДНА ИЗ ОСНОВНЫХ ЧАСТЕЙ ЗДОРОВОГО ОБРАЗА ЖИЗНИ ДЕТЕЙ'

ФИЗИЧЕСКАЯ ДЕЯТЕЛЬНОСТЬ КАК ОДНА ИЗ ОСНОВНЫХ ЧАСТЕЙ ЗДОРОВОГО ОБРАЗА ЖИЗНИ ДЕТЕЙ Текст научной статьи по специальности «Науки об образовании»

CC BY
63
22
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
ДЕЯТЕЛЬНОСТЬ / ФИЗИЧЕСКАЯ КУЛЬТУРА / ЗДОРОВЫЙ ОБРАЗ ЖИЗНИ / ДЕТИ / СПОРТ / ФИЗИЧЕСКИЙ ТРУД / ЗДОРОВЬЕ / ШКОЛЬНИКИ

Аннотация научной статьи по наукам об образовании, автор научной работы — Мамадносирова Мобегим Мирзомамадовна, Якубов Нигман Ибрагимович

Основной целью физической культуры является гармоничное равномерное развитии всех частый тела учащихся и интеллекта для защиты Родины. Физическая культура оказывает на население большое влияние усиливает усердие и компетентность в работе и ведет к долго -летаю. Физическая культура в любом возрасте оказывает влияние внешность восстановление сил, чудесное избавление от болезней. По этой причине начиная с первобытного общества до наших дней физическая культура играет огромную роль. Можно сказать, совершенствование физической культуры обеспечивает подрастающую молодеть не только обязанностей родителей, школы, но и требует внимания со стороны государства.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

PHYSICAL ACTIVITY AS A KEY COMPONENT OF A HEALTHY LIFESTYLE FOR CHILDREN

The main purpose of physical adulation, along with ensuring the realer development of old parts of the body of students is to prepare them mentally and physically for the defense of the motherland. Physically training has great impact on people strengthens their competence increases their ability to work help to see longevity. Spot at all ages is a wonderful tool for cultivating pumpkin to maintain strength and rumen potential. For this reason, in the history of rumen society from the earliest this to the present day physical education has been a means to ensure the maturity of many generations, It can bi said that ensuring the physical development of the younger generation is not only the work of parents and schools, but olso the work of state importance.

Текст научной работы на тему «ФИЗИЧЕСКАЯ ДЕЯТЕЛЬНОСТЬ КАК ОДНА ИЗ ОСНОВНЫХ ЧАСТЕЙ ЗДОРОВОГО ОБРАЗА ЖИЗНИ ДЕТЕЙ»

7. Репина, Л. П. Историческая наука на рубеже XX-XXI вв. / Л.П. Репина. М.: Кругъ, 2011. - 559 с.

8. Хальбвакс М. Коллективная и историческая память / М.Хальбвакс // Неприкосновенный запас, - 2005.- № 2-3 (40-41) - С. 8-28.

9. Шутценбергер А. Синдром предков. Трансгенерационные связи, семейные тайны, синдром годовщины, передача трав и практическое использование геносоциограммы. - М.: Изд-во Института Психотерапии, 2001.-240 с.

ПЕДАГОГИЧЕСКИЕ ФАКТОРЫ В МЕХАНИЗМАХ ФОРМИРОВАНИЯ ИСТОРИЧЕСКОЙ ПАМЯТИ

Статья посвящена выявлению и изучению педагогических факторов, основанных на анализе существующих во многих дисциплинах научных парадигм о механизмах формирования исторической памяти. Также рассматриваются научные и практические аспекты воспитания и развития исторической памяти, даются рекомендации по разработке научных гипотез педагогической науки по процессу генерации исторической памяти.

Ключевые слова: историческое сознание, историческая память, педагогические аспекты, педагогические факторы.

PEDAGOGICAL FACTORS IN THE MECHANISMS OF HISTORICAL MEMORY FORMATION

The article is devoted to the identification and study ofpedagogical factors based on the analysis of scientific paradigms existing in many disciplines about the mechanisms of historical memory formation. Scientific and practical aspects of education and development of historical memory are also considered, recommendations are given for the development of scientific hypotheses of pedagogical science on the process of generating historical memory.

Keywords: historical consciousness, historical memory, pedagogical aspects, pedagogical factors.

Сведение об авторе:

Тохириён Абдуллохи Шерализода - кандидат исторических наук. Ташкентский областной центр переподготовки и повышения квалификации работников народного образования. Заведующий кафедрой общественных наук. Тел: (+998) 903248855. Е-mail: levvel0861@gmail.com

About the author:

TokhiriyonAbdullokhiSheralizoda - Candidate of historical sciences. Tashkent regional center for retraining and advanced training of public education personnel. Head of the Department of Social Sciences. Phone: (+998) 903248855. E-mail: levvel0861@gmail.com

ФАЪОЛИЯТИ чисмонЙ ХДМЧУН ЧУЗЪИ АСОСИИ ТАРЗИ ХДЁТИ СОЛИМ БАРОИ КУДАКОН

Мамадносирова М.М., Якубов Н.И.

Донишгоуи давлатии омузгории Тоцикистон ба номи С. Айни

Сох,аи тарбияи чисмонй ва варзиш яке аз самтх,ои афзалиятноки сиёсати ичтимоии давлати Точикистон ба х,исоб рафта, ба таъмини оммавигардонии варзи,тах,ким бахшидани тарзи х,аёти солим ва омодасозии варзишгарони касбии точик барои иштирок дар мусоби;ах,ои байналмилалй равона гардидааст. ( Суханронии Пешвои миллат Эмомалй Раумон ба муносибати ба истифода додани мацмааи варзиш дар шаури Душаебе. 21 07.2020)

Таргибу ташвики тарзи х,аёти солим, машгул шудан ба варзиш бах,ри солимгардонии рух,у тан бояд яке аз масъалах,ои мухдми чомеаи х,ар давру замон бахусус, имруз аст, зеро давлати сох,ибистиклоли мо барои рушди варзиш ва машгул гардидан ба он тамоми шароитх,о фарохдм оварда шудааст.

Бо ташаббуси Пешвои миллат Президента кишвар ва Раиси шах,р Рустами Эмомалй барои солимгардонй ва солимии кудакон, наврасон ва чавонон майдончах,ои варзишй, клубх,ои варзишй ва касрх,о варзишй сохта ба истифода додаанд. Ин субботкорй бах,ри ру ба варзиш овардан ва тарзи х,аёти солими х,ар ша^рванд мебошад

Бояд кайд кард, ки варзиш дар саломатии инсон ахдмияти бузург дорад. Тавре табиби рози; Абуали ибни Сино фармудааст: "агар солиму бардам, тавонманд будан хохдд ва агар нахох,ед,ки ба муоинаи табибу истеъмоли дору ниёз дошта бошед, пайваста ба варзиши бадан машгул шавед".

Дар Донишкадаи тарбияи чисмонй устодони варзида дар пагодтрузй донишчуёнро барои обутоб додани бадан ба машкдои пагодирузй чалб меноянд. Инчунин дар муассисадои тадсилоти миёнаи умумй пеш аз огози дарс бо хонандагон машкдои пагодирузй гузаронида мешавад. Ин бадри солимй, бардамй ва бурдани тарзи даёти солим тадти унвони "Варзиш -гарави саломатй" баргузор мегардад.

Намуддои варзиши сабук ба монанди давидан, паридан, даво додани ашёдои вазнин, бозидои варзишй дамчун яке чузъи фаъолиятдои асосии тарзи даёти солим ба шумор мераванд.

Тачрибадо нишон медиданд, ки давидан як навъи варзиш аз дама бедтарин ва афзалтарин тарзи даёти солим ба дисоб меравад. Аз ин ру, ин навъи варзишро наврасон, чавонон ва датто калонсолон низ меписанданд. Бедуда нест, ки дамасола дар пойтахти азизамон 18-уми майро рузи дави миллй эълон намуда буданд. Хурду бузург, занон ва мардон дар ин мусобикаи варзишй бо майли хеш иштирок менамоянд.

Давиданро метавон барои ноил шудан ба максаддои гуногун - аз пурккуват намудани долатдои рудй то кам намудани вазн истифода бурдан мумкин аст. Х,ангоми давидан ва баъди он дам равандй хунофарй амалй мегардад,ки хуни нави тоза ва солим досил мешавад.

Х,ангоми давидан хоричшавии гази карбон дар организм фаъол мегардад, ба бедтарнамоии мубодилаи моддадо дар организм мусоидат мекунад. Вакти машгул шудан ба ин навъи варзиш аввалин шуда системаи дилу рагдо ба солимшавй огоз мекунанд.

Билохира то пиронсолй метавон бо ин навъи варзиш машгул шуда, тамоми умр пурра кафили солии рудй ва чисмонии худро каноатманд намуд. Мунтазам машгул шудан ба ин варзиш шахсро фаъол ва болида карда, худбадодидии шахсро баланд менамояд.

Яке аз кисмдои мудимтарин ва чудонашавандаи тарзи даёти солим, махсусан дар давраи мактабй машгулиятдои пайвастаи тарбияи чисмонй ва варзиш ба дисоб меравад. Адамияти он на тандо аз таъсири бевосита ба чисм машккунандагон (иштироккунандагон, инкишофи муътадили чисмонй, баркарории шакл ва функсияи чисм, обутобёбй) иборат аст, балки дар тарбияи саломатй, барои ташаккули кобилияти мустакилонаи машгулияти машкдои чисмонй, истифодабарии ондо ба максади тамрин, истиродат ва худтакмилдидии низ адамиятнок мебошад. Бо дарназардошти фикрдои мазкур тарбияи чисмонй дар ташаккули одатдои тарзи даёти солим дар байни кудакон ва наврасон адамияти махсусан мудимро касб мекунад.

Варзиш гарави саломатй буда, шахси ба он машгулшаванда дамавакт солиму бардам мемонад. Максад ва баргузории мусобикаи варзишй, дарёфти варзишгарони бомадорат, мустадкам намудани робитаи дустй байни кудакон, наврасон ва чавонон мебошад.

Максади асосии тарбияи чисмонй баробари таъмин намудани инкишофи солимии тамоми аъзои бадани хонандагон аз тайёр кардани меднати аклй ва чисмонии ондо, ба мудофиаи Ватан омода сохтан низ иборат аст. Ба инсон тарбияи чисмонй таъсири калон расонида, салодияташро мустадкам мекунад, кобилияти кориашро меафзояд, ба дидани умри дароз ёрй мерасонад.

Мазмун ва мундаричаи тарбияи чисмонй дар мафдумдои инкишофи чисмонй, ташхиси чисмонй, маданияти тарбияи чисмонй, машгулиятдои варзишй, маълумоти чисмонй ифодаи худро меёбад. Инкишофи чисмонй тагйирёбй ва рушд ёфтани аъзои ботинии насли наврас мебошад. Дар навбати аввал ба тагаирёбии дил ва шуш, инчунин системаи асабу даракат, шакли бадан, вазни пусту мушак, мукаммал инкишоф ёфтани бадан таъсир мерасонад.

Тарбияи чисмонй ба талабагон дар мактаб тавассути машкдои гимнастикй, бозидои сердаракат, варзиши сабук гузаронида мешавад. Тарбияи чисмонй бо тарбияи ахлокй вобастагии узвй дошта, ондо дамдигарро таквият мебахшанд. Масалан, кудак тавассути меднат чисман обутобёфта , дамчун шахси меднатдуст худро нишон дода метавонад ва ба кадри меднати одамони меднатдуст мерасад. Дар чунин кудакон фазилатдои ахлокй аз кабили дакикаткорй, каноатмандй, бурдборию покй, бавичдонй, адолатпешагй, баинсофй тарбия меёбад ва кудаконе, ки "меднат чист?"-ро намедонанд, дар ондо баръакс хусусиятдои тарсончакиву танбалй бедандешй, очизй, маккорй, дасуд, адоват, душманию разолат, дуруягй, хиёнаткорию ноинсофй барин иллатдоро дидан мумкин аст.

Бо усули махсус ва тачдизоти техникаи чисмонй саломатии хонандагон, савияи камолоти дар як шахсро ба таври чудогона метавон тадбик намуд: дар заминаи пешаки муайян кардани нормаи мукарраршуда ва аз он дур шудан (яъне риоя накардан) нишондидандаи доимии тарбияи чисмонй муайян карда мешавад. Ба мазмуни фаъолияти чисмонй индо дохил мешаванд:

1. Сохти ботинии аъзои инсон ва камолоти функсионалии (вазифаро ичро карда тавонистан) он. Идора кардани аъзои ботинй, асаб ва даракат, системаи устухону мушак, мавзунии бадан ва фаъолияти функсионалии он.

2. Мустахкам намyдани саломатии хонандагон.

3. Одат кардан ба коидахои гигиенй (хифзиссиха).

4. Махорати хонандагонро аз хар чихат ривоч додан.

5. Сифатхои чисмонй ва физиологии коргархои оянда — мехнаткашонро аз чихати касбy xyнаp ташаккyл додан, кобилияти кории онхоро афзyдан.

6. Омода кардани шароити мусоид бо назардошти хусусияти чисмонй ва синну соли хонандагон.

7. Дар хонандагон ташаккул додани хиссиёти ироданокй, сабру токат, интизоми катъй, дУстиву рафокат.

Самаранокии таълиму тарбияи кудакон ва наврасон ба саломатии онхо вобаста аст. Тандурустй омили мухими амалиёт ва рушди мувофикки бадани кудак мебошад. Дар мактабхо махфилхои тарбияи чисмонй, сексияхои варзишй, амал мекунанд, аз ин ру, бозихо, мусобикахо, экскурсия ва паходхо, идхо ва озмунхо дар машFyлиятxои тарбияи чисмонй ва корхои беруназсинфй ташкил ва гузаронида мешавад,ки ин гуна чорабинихо шавккмандии кудаконро ба варзиш зиёд намуда, ба солимгардонии онхо таъсири мусбй мерасонанд.

Солимии оила- солимии чомеа аст. Аз ин лихоз, тарбия чисмонии кудак аз оила то ба мактаб омадани кудакон шуруъ мешавад. Дар оила мувофикки тартиби руз кор кардану обутоби узвхои бадани худро кудакон аз калонсолон ёд мегиранд. Оила барои тарбияи чисмонии фарзандон имконият дорад, ки истифодаи онхо ба саломатии хонандагон таъсири мусбат мебахшад. Дар оила гимнатсикаи пагохирузй кунанд, дар вакташ газо хуранд, кор ва истирохат намоянд, ба обутоби узвхои бадан эътибор диханд, ба нишасту хест, рохгардии дурусти фарзандон бодиккат бошанд, манфиати чунин корхо дере нагузашта ба чашми ахли оила аён мегардад.

Хонандагон дар оила ба кори рузгору хочагй бояд одат кунонида шаванд. Агар ба корхои хочагии оила ёрй диханд, машкхои чисмониро аз хотир набароварда хар руз ичро намоянд, ахлоки хонандагон руз ба руз ва худ аз худ бехтар шуда меравад.

Х,ар сол масъалаи омода намудани урдугоххои истирохатии хонандагон ба кабули кудакон дар фасли тобистон дар комиссияи махсуси хукуматй баррасй мегардад. Хонандагони хурдсол ва наврасон дар урдугоххо дар ду ё се баст саломатиашонро баркарор намуда, соли хониши навро бо кувваи наву тоза истикбол менамоянд. Урдугоххо дар асоси тартиби рузи аник кор мебарад, бахри обутоби аъзои бадани хонандагони офтоб, об ва хавои хуши урдугох мусоидат менамояд.

Урдугоххо одатан дар чойхои хушманзараи берун аз шахр, ки обу хавои тоза, рузхои офтобй доранд, амал мекунанд, зеро ин чизхо барои обутоб додани узвхои бадани кудакон заруранд. Дар тартиби руз вакти хонандагон дуруст бояд таксим карда шавад. Х,ар руз ба гимнастикаи пагохирузй, тоза кардани чои зист, сайругашт дар хавои тоза, бо^ экскурсияхо, бозихо хавои кушод, кори махфилхо ва хоказо дар тартиби рузи урдугох вакт дода мешавад.

MашFyлиятxои тарбияи чисмонй дар натичаи корбарии инфиродй бо хонандагон, саломатии аъзои бадан сусту заиф шуда, нуксону иллатдори чисмонии онхо ва бачахои аз дарс озодшуда баркарор карда мешавад. Ба чуз ин бо назардошти шавку хавас ва саъю Fайpати бачахои сохиби кобилияти чисмонй хам, машFyлиятxои индивидуалй ба рох монда мешавад.

Амонашвили дар тачрибаи педагогии худ ба нияти хавасмандгардонии фаъолияти аклии хонандагон, аз таъсиррасонии чисмонй зуд-зуд истифода намуд. Масалан, у дар натичаи воситаи таъсиррасонии гуногун, навозиш кардани сари кудакон, дастони худро охистакак ба китфи онхо монда, рухбаланд гардонидан, дар партаи бача нишаста хамкори изхор кардан ба пурсамарии тарбия муваффак шудааст.

Хулоса, аз шароити фарохамоварда самаранок истифода бурда, ба варзиш, машки бадан, ки шарти асосии тарзи хаёти солим аст, машFyл шавем, то солимии шогирдонро таъмин созем. Шароити самарабахш барои ташаккули тарзи хаёти солим дар мактаббачагони хурдсол ва тарбияи ниёзхои онхо ба худкушодй ва тахкими саломатии онхо мусоид мекунад. Фаромуш накунем, ки саломатй гахари ноёб аст.

АДАБИЁТ

1.Абуалй Ибни Сино. Осори мунтахаб, Ч,илдаои 1 - 2. I А.И.Сино - Душанбе, 1980.

2.Барномаи давлатии тарбияи насли наврас дар Чумхурии Точикистон барои солхои 2013-2017 .Аз «1» августи 2012. - № 382

3.Барномаи рушди тарбияи чисмонй ва варзиш дар шахри Душанбе барои солхои 2014- 2015. Аз 11.11.2014 №514.

4.Губанова Л. Тарбияи чисмонй. II Л. Губанова, Ш. Сафаров Китоби дарсй барои синфхои 7-9. Душанбе, 2019.- 120 с

5.Крнуни Чумхурии Точикистон "Дар бораи тарбияи чисмонй ва варзиш"аз 16.04.2017. - №825

6. Каримова И.Х. Тарзи хаёти солим. / И.Х. Каримова, М.Б. Ниёзмухаммадова,Б. Ашурова, Т. Девоншоева -Душанбе.Маориф, 2016.-95с

7.Перевалова Л. А. «Педагогические взгляды М. В. Ломоносова». /Л.А. Перевалова - М., 1964. - 280с.

8. Рахимов Х. Педагогика. // Х. Рахимов, А. Нуров Душанбе, 2011.-460с.

9.Эмомалй Рахмон ( Суханронии Пешвои миллат Эмомалй Рахмон ба муносибати ба истифода додани мачмааи варзиш дар шахри Душаебе. 21 07.2020)

ФИЗИЧЕСКАЯ ДЕЯТЕЛЬНОСТЬ КАК ОДНА ИЗ ОСНОВНЫХ ЧАСТЕЙ ЗДОРОВОГО ОБРАЗА ЖИЗНИ ДЕТЕЙ

Основной целью физической культуры является гармоничное равномерное развитии всех частый тела учащихся и интеллекта для защиты Родины.

Физическая культура оказывает на население большое влияние усиливает усердие и компетентность в работе и ведет к долго -летаю.

Физическая культура в любом возрасте оказывает влияние внешность восстановление сил, чудесное избавление от болезней. По этой причине начиная с первобытного общества до наших дней физическая культура играет огромную роль.

Можно сказать, совершенствование физической культуры обеспечивает подрастающую молодеть не только обязанностей родителей, школы, но и требует внимания со стороны государства.

Ключевые слова: деятельность, физическая культура, здоровый образ жизни, дети, спорт, физический труд, здоровье, школьники.

PHYSICAL ACTIVITY AS A KEY COMPONENT OF A HEALTHY LIFESTYLE FOR CHILDREN

The main purpose of physical adulation, along with ensuring the realer development of old parts of the body of students is to prepare them mentally and physically for the defense of the motherland. Physically training has great impact on people strengthens their competence increases their ability to work help to see longevity. Spot at all ages is a wonderful tool for cultivating pumpkin to maintain strength and rumen potential. For this reason, in the history of rumen society from the earliest this to the present day physical education has been a means to ensure the maturity of many generations, It can bi said that ensuring the physical development of the younger generation is not only the work of parents and schools, but olso the work of state importance.

Keywords: activity, physical culture, healthy lifestyle, children, sports, physical labor, health, schoolchildren

Сведение об авторах:

Мамадносирова Мобегим Мирзомамадовна - старший преподаватель кафедры педагогики и психологии Таджиксгого государственного педагогического университета имени Садриддина Айни. Адрес 734025, Таджикистан,город Душанбе, проспект Айни 126. Email: omuzgor@ ddot. tj, mamadnosirova68@inbox.ruТелефон (+992) 934633693

Якубов Нигман Ибрагимович - магистрант кафедры педагогика и психология, факультет дошкольная и начальная образования Таджикского государственного педагогического университета. Адрес: Республика Таджикистан, Душанбе, р. Сино, пр. Лучоб 53, кв 9. Телефон: (+992) 900880440.

About the authors:

Mamadnosirova Mobegim Mirzomamadovna the senior teacher of the pedagogic and psychology chair of Tajik State Pedacocical University named after SadridinAini. Addres:b Tajikistan, 734025, Dushanbe prospect Aeni 126. E - mail: omuzgor@ ddot. tj, mamadnosirova68@inbox.ru Телефон: (+992) 934633693

Yakubov Nigman Ibragimovich - Master's Degree in of General department ofpedagogy and psychology, faculty of preschool and primary education of the Tajik State Pedagogical University. Address: Republic of Tajikistan, Dushanbe, p. Sino, pr. Luchob 53, apt 9. . Telefon: (+992) 900880440

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.