Научная статья на тему 'Эпилепсия кезіндегі жоғары психикалық қызметтер мен когнитивті тапшылықтық бҧзылыстарының анализі'

Эпилепсия кезіндегі жоғары психикалық қызметтер мен когнитивті тапшылықтық бҧзылыстарының анализі Текст научной статьи по специальности «Клиническая медицина»

CC BY
448
51
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
эпилепсия / когнитивті бұзылыстар / нейропсихологиялық әдістер / гнозис / праксис. / epilepsy / cognitive impairment / neuropsychological methods / gnosis / praxis

Аннотация научной статьи по клинической медицине, автор научной работы — С.К. Сабырханова

Эпилепсиядағы жоғары психикалық қызметтердің бұзылыстары басым когнитивті дефицитпен сипатталады, бұл 94,5% анықталды, когнитивті дефициттен І құрылымдық-қызметтік блок дисфункциясын куәлендіретін есте сақтаудың, ынта мен ойлаудың бұзылыстары белең алды. Когнитивті тапшылықтың айқындылығы ұстамалардың жиілігі мен түріне тәуелді; жиі, күрделі парциальді мен полиморфты ұстамалар когнитивті қызметтердің айқындау бұзылыстарымен сипатталады. Когнитивті қызметтердің көрсеткіштер деңгейлері эпилепсиямен дертті науқастарда дерттің ауырлығын бағалауда объективті критерийлер саналады, когнитивті дефициттің ауырлай түсуі қолайсыз болжамның критерийі есептеледі.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

DISTURBANCE ANALYSIS OF HIGHER MENTAL FUNCTIONS AND COGNITIVE DEFICITS ASSOCIATED WITH EPILEPSY

Pathology of higher mental functions in epilepsy is characterized mainly by cognitive deficits identified in 94.5%, with a predominance of memory disorders, attention and thinking, which testifies to the dysfunction I structural and functional unit of the brain. Intensity of cognitive deficit depends on the frequency and nature of seizures; frequent, complex partial seizures and polymorphic accompanied by more severe cognitive impairment. Indicators of cognitive functions of patients with epilepsy are objective criteria in assessing the severity of the disease, the growth of cognitive deficit is a poor predictor of.

Текст научной работы на тему «Эпилепсия кезіндегі жоғары психикалық қызметтер мен когнитивті тапшылықтық бҧзылыстарының анализі»

11 Яковлев Н.А., Слюсарь Н.Н., Фомичев В.В. Легкая черепно-мозговая травма: подходы к восстановительной терапии // Материалы III Международной конференции по восстановительной медицине (реабилитологии). - М.: 2000. - С. 202.

К.Б. РАИМКУЛОВА

ЖЕН1Л БАС-МИ ЖАРАКАТЫНЫН ЕРЕКШ1ЛЕКТЕР1 (ЭДЕБИЕТ БОЙЫНША)

ТYйiн: Ма^алада эдебиетке жалпы шолу жасалган, женiл бас ми жаракаттары ерекшiлектерi аны^талган. Мунда женiл бас ми жаракаттарынан туындайтын синдромдар Ti36eri, ^ауп факторлары жэне женiл бас ми жаракаттарыныц субъективтi клиникалыщ кер^ст^ жазылган.

ТYйiндi сездер: Женiл бас-ми жара^аты, жол-кэуелiк апаттар, мойын омырт^асыныц ерекше жаракаттары.

K.B. RAIMKULOVA

FEATURES OF MILD TRAUMATIC BRAIN INJURY (LITERATURE REVIEW)

Resume: The article presents a literature review,specified features of mild traumatic brain injury. Are described a number of syndromes that occur in mild traumatic brain injury, risk factors and subjective clinical manifestations of mild traumatic brain injury.

Keywords: Mild traumatic brain injury, car accident, whiplash injury of the cervical spine.

УДК 616.853:159.95

С.К. САБЫРХАНОВА

ОнтYстiк ^азацстан Мемлекетт'к фармацевтикалы;академиясы, Шымкент ;аласы

ЭПИЛЕПСИЯ КЕЗ1НДЕГ1 ЖОГАРЫ ПСИХИКАЛЫК КЫЗМЕТТЕР МЕН КОГНИТИВТ1 ТАПШЫЛЫКТЫК

Б¥ЗЫЛЫСТАРЫНЫН АНАЛИЗ1

Эпилепсиядагы жогары психикалы; цызметтерд'н бузылыстары басым когнитивт'1 дефицитпен сипатталады, бул 94,5% аны;талды, когнитивт'1 дефициттен I ;урылымды;-;ызметт'1к блок дисфункциясын куэленд'рет'ш есте са;таудын, ынта мен ойлаудын бузылыстары белен алды. Когнитивт'1 тапшылы;тын айцындылыгы устамалардын жиiлiгi мен тYрiне тэуелд'!; жи'¡, ку,рдел/' парциальд/' мен полиморфты устамалар когнитивт'1 цызметтерд'н ай;ындау бузылыстарымен сипатталады. Когнитивт'1 ;ызметтерд'н кврсетк'штер децгейлер'! эпилепсиямен дертт'1 нау;астарда дертт'н ауырлыгын багалауда объективт'1 критерийлер саналады, когнитивт'1 дефицитт'н ауырлай тYсуi ;олайсыз болжамнын критерий! есептелед'1.

ТYйiндi сездер: эпилепсия, когнитивт'1 бузылыстар, нейропсихологиялы; эд'!стер, гнозис, праксис.

№ркпе

Эпилепсия - диагноз ^ою мен ем сура^тарынан елеулi алга жылжыганына ^арамастан болжамы эр^илы, этиопатогенезi курдел^ клиникальщ кер^а полиморфты, бас миыныц созылмалы ауруы. Элеуметпк мацыздылыгы ете зор жэне кец таралгандыгына байланысты кептеген онжылды^тар бойында, эпилепсия, клиникалыщ жэне ^ызметпк мамандар арасында ау^ымды зерттеулер жYPгiзiлiп келе жат^ан аума^^а айналды [1,2]. Когнитивтi бузылыстардыц ^алыптасуына байланысты эпилепсияныц созылмалы прогредиенттi агымы нашарлай тYседi, ез кезегiнде оныц нау^астардыц элеуметтiк адаптациясына терiс ыщпалы пароксизмдт синдромныц зардаптарынан еш кем тYспейдi [3,4]. БYгiнгi та^ца когнитивтi бузылыстардыц ^алыптасуы мен себептерi турасындагы сура^тар дискуссия децгейшде, жэне мнезиялыщ-интеллектуальд ^ызметтщ темендеуiне тYPлi дэрежеде эсер ететш эпилепсиялыщ процестщ бiр^атар факторларын белумен Гана шектелген.

Дегенмен, аталган мэселе жете зерттелмеген жэне зерттеулер тэсiлдерi мен олардыц нэтижелершщ ^арама-^айшылы^тарымен сипатталады. Когнитивт бузылыстардыц даму механизмдерi, ауыр тYрлерiнil^ кец таралуы мен барыстарыныц ауырлыщ механизмдерi тYсiнiксiз [5-7]. Сонымен, эпилепсия дертi бар нау^астардагы когнитивт бузылыстарыныц

медициналыщ-элеуметпк мацыздылыгынык

жогарылыгы жэне бул мэселенщ жете талданбагандыгы бул жумыстыц езектiлiгiн аны^тайды. Зерттеудщ максаты: Эпилепсиямен ауыратындарда жогары психикалыщ ^ызметтер мен когнитивтi тапшылы^ъщ бузылыстарыныц ^урылымдарыныц анализiн жYPгiзу.

Зерттеудщ материалдары жэне эдiстерi

Аталмыш зерттеудщ негiзiн Yздiксiз клиникалыщ-неврологиялыщ ба^ылауда болган, эпилепсиямен дертт 55 нау^астыц - 27 ер rnd, 28 эйел адамдар, тексеру нэтижелерi ^урады. Симптомдыщ жэне криптогендi

201

эпилепсиясы, аурудык психоздыщ агымы, а^ыл-ес кемктт бар нау^астар ба^ылауга 1фсылмады. Алдын ала барлыщ нау^астардык анамнездт маглуматтары, неврологиялыщ статусы, нейрофизиологиялыщ жэне нейровизуализациялыщ тексерулершщ мэлiметтерi зерттелдi. Зерттелген нау^астардык жасы 15 пен 50 жас аралыгында болды, орташа жасы - 26,9±3,1. Бiлiм декгейше сай нау^астар келес топшаларга бвлiндi: жогары бiлiмдiлер - 18%; ая^талмаган жогары бiлiмдiлер - 26%; орта арнайы - 30%; орта - 20%; ая^талмаган орта бЫмдтер - 6%. Анамнезiндегi мэл1меттердщ анализi нау^астардык 30% дертЫщ уза^тыгыныц 5 жылга дейiн; 39% - 6-10 жыл; 26% - 11-15 жыл; ал 11% - 16 жэне одан квп жыл болгандыгын на^тады. Мономорфты (^арапайым, кYPДелi парциальд^ генерализацияланган) устамалары бар нау^астар саны 35 (63%), полиморфты (парциальдi мен генерализацияланган устамалардык бiрге мазалауы) устамалармен - 21 (37%). Мономорфты устамалардык iшiнде ^арапайым, кYPДелi парциальдi жэне генерализацияланган тYрлерi басым болды. Нау^астардык 45% устамалар жиi, олардык Ынде 24% аптасына 4 ретке дейш мазалаган. Орта жиiлiктегi устамалар нау^астардык 44%, ал сирегi - 11% ба^ыланды. Ремиссиядагы нау^астарды ^оса есептегенде, устамалардык орташа жиiлiгi айына 0,3 тек болды.

Эпилепсиямен ауыратын нау^астарга жэне ба^ылау тобындагы пациенттерге жогары психикалыщ

Есту жэне квру гнозисiн зерттеу парциальдi жэне екiншiлiк-генерализацияланFан устамалары бар нау^астардык 3-еуiнде (5,7%), свздiк естушщ сантала отырып, берiлген ы^а^ты ^урылымдарды ^айта жа^ыртудык жект бузылыстарын аны^тады. Естулiк гнозистщ дефектi ы^а^тарды жж, ы^а^тар сериясын дурыс баFаламаумен кврЫк тапты. Ь^а^тарды ^айта жа^ырту Yздiк-Yздiк сипат^а ие болды: жеке дара, бвлек-бвлек, хаостыщ со^ылар тYрiнде, на^ты ^айталанушы ыра^ыщ топтар болмады. Ь^а^тарды ^айта жа^ыртудык бiр сарын (енжар) ^атарFа айналуы сирек болмады. Эпилепсиясы бар нау^астарда сериялы^ есеп вте баяу темпте, жауап берудщ латентт кезекшщ узаруымен iске асырылFанын атай кету керек, орындалу

^ызметтерЫщ жаFдайы мен дамуын баFалау Yшiн А.Р.Лурия тэсЫмен нейропсихологиялыщ тексерулер динамикада жYPгiзiлдi. Зерттеу нэтижелерi

Эпилепсиясы бар нау^астарда диспраксиялыщ бузылыстар ^имылдар мен эрекеттердщ сынамасынан кврiндi: олар баяу ^ар^ында жасалды, бiр ^имылдан екiншi ^имылFа ^иынды^тармен ауысты, екi ^ол басында ^арама-^айшылы^ты ^имылдар да ^иыншылы^тармен орындалды. Кейбiр жаFдайларда реципроктi координацияFа жасалFан сынамаларда эр ^имылды жекелеп жасау бай^алды. К^имылдыщ актЫщ динамикалыщ уйымдасуынык бузылысы 5 (9%) нау^аста взара-координацияланFан ^имылдардык бiркелкiлiriнiк бузылысымен кврiндi.

Кинетикалыщ праксистi зерттегенде 7 (13%) нау^аста турFан турысынык праксисi сантала отырып, ба^ылау тобымен салыстырFанда ^имылдыщ актЫщ

персеверациясы аны^талды.

Эпилепсияда конструкциялыщ праксистщ бузылыстары сынамаларды айнадаFы бейнедей орындауымен немесе тапсырманы толыщ орындай алмауымен сипатталды, тапсырманы орындаудык ^иынды^ымен бЫнген квру-ке^спктт уйымдасуынык бузылысы бар 6 (10,9%) нау^аста бай^алды, бул ауыт^улар мидык твбелк ^ара^ус аймаFынык дисфункциясымен байланысты. Ка^ан жаFдайларда праксиске ^атысты бас^а бузылыстар аны^талмады.

ретплт бузылды, кейде сандыщ тапсырманык разрядтары са^талмады. Бiр^атар жаFдайларда нау^астарда бул сынама барысында инерттiлiк аны^талды, ол бiр ы^а^ъщ топтан бас^а ыра^ыщ топ^а ауысудык ^иынды^ымен сипатталды. Мундай бузылыстардык негiзiн, талап ^ойылып оты^ан ^имылдыщ актiнiк жеткiлiксiз вндiрiлуi ^урады, бiртiндеп ^ол жеткiзiлген сереотип инертт бола тYстi, бул мидык премоторлы жYЙелерiнiк за^ымданFанынан хабар бередi. Квру-ке^стттт гнозистiк жекiл бузылыстары ба^ылау тобымен салысты^анда барлыщ топтарда, кекiстiктiк праксис взгерген сол 6 (10,9 %) пациенттерде бай^алды, бул - уа^ыт пен дYниенiк тврт бурышын аны^тауда кврiндi. Конструкциялыщ праксистiк бузылуы

14% 12% 10% 8% 6% 4% 2% 0%

I Кинестетикалыщ праксис I Кеч1ст1кт1к праксис Динамикалыщ праксис

Сурет 1 - Эпилепсиясы бар нау^астардаFы праксис бузылыстарынык сипаттамасы

202

сынаманы айнадагы керш1стеи ет1п орындаумен немесе тапсырманы мулдем дерлт орындаИ алмауымен

сипатталды.

7,00% 6,00% 5,00% 4,00% 3,00% 2,00% 1,00% 0,00%

Есту жэне кору гнозиа

Керу-кещстштж гнозиа

Сурет 2 - Эпилепсиямен дертп нау^астардагы гнозистщ бузылыстарынык сипаттамасы (%).

Эпилепсиямен дертп нау^астардык жогары психикалыщ ^ызметтершщ жетекшм бузылысы болып - 90% аса жагдаИларда мнезиялыщ ^ызметЫщ бузылыстары аны^талды. Непзшде мнезиялыщ ^ызметтщ бузылыстары: ынтанык, ойлаудык булшулер1 устамалары жи1, пароксизмдт жагдаИлары бар нау^астарда тркелдГ

Есте са^таудык бузылыстары орталыщ нерв жуйесшщ патологиясы бар 52 (94,5%) пациенттердщ барлыгында ба^ыланды. Калган 3 (5,5%) нау^аста б1рнеше тексерулердщ езЫде есте са^таудык бузылыстары аны^талмады. Мнезиялыщ ^ызметтерден ай^ындылыгы жек1л дэрежелтер1 23 (44%) нау^аста; есте са^таудык шамалы ай^ындылы^тагы езгерктер1 19 (36%) нау^аста; ай^ын езгерктер 10 (19%) нау^аста аны^талды. Он сезд1 артынша ^айта жакгыртумен мнезиялыщ ^ызметш тексеруде, есте са^таудык нэтижелЫп ба^ылау тобымен салыстырганда шамалы ай^ындылы^тагы бузылыстары барларда 5,9±2,1 сезге; есте са^таудык салма^ты бузылыстарында 3,8±2,0 сезге тек болды. Он ертт такдалган сездерд1 есте са^тап, уа^ыт ете 2 топтагы сездерд1 ^айта жакгырту нэтижелер1мен мнезиялыщ ^ызметтерш тексеруде, жогары психикалыщ ^ызметтершщ бузылыстары барлыщ 52 пациенттерде ба^ыланды. Есте са^тауга тикт сездерд1 артынша жэне уа^ыт ете ^айта жакгыртуда, непзшен ^айталауга тикт сездер санынык азаюы мен есте са^таудык нэтижелЫп статистикалыщ сеымдттпен ба^ыланды. Барлыщ жагдайларда ¡здеыс стратегиясы мшдеттерге багытталды, нау^астар тэж1рибелерд1 журпзуге ^атысуда белсенд1 болды, бул персеверацияны куэленд1рдГ Ек1 топтагы нау^астарда да мнезиялыщ ^ызметтердщ бузылыстарынык жетекшм белпа - ¡здершщ интерференциямен жогары тежеушЫп болды. Гомогенд1 интерферециялыщ тэж1рибелерде ретробелсенд1 тежеушЫк эпилепсиямен дертп нау^астардык 85,7% жэне гетерогенд1 интерферециялыщ тэж1рибелерде 81,8% бай^алган. Екншл топтык сездерне ^атысты ретробелсенд тежеушЫк соншалы^ты ай^ын болды, т'птен б1р1нш1 топтык сездер1 жадынан ¡зс1з жогалды, немесе оларды ^айта жакгырт^анда нау^ас б1р1нш1 мен екншп топтардан сездерд1, ал

кейде он сездерден, араластырып ж1берд1, ягни контаминациялар пайда болды.

Есте уза^ уа^ыт са^тауды уа^ыт ете - 60 минуттан сок, зерттегенде 52 нау^астардык 25-i (48%) 5,1±2,0 сезд1; калган 52,0% 4,4±1,5 сезд1 Гана ^айта жакгыртып, ек дэлелд1 бузылыстарды керсетп. Эпилепсиясы бар нау^астардык есте са^тауынык бузылысынык бас^а ерекшелт - персеверация мен контаминация болып табылды.

Жагдайлардык 56,9% персеверация б1р сезд1 санасыз ^айталай берумен сипатталды. Бул нау^астарда объективт есте са^таудык бузылысы материалды сол мезетте жаттап алудык турл1 дефектерЦ нау^астар (толыщ са^талган декгейшен ай^ын темендеуге дежн), эруа^ытта бетен, интерференциялыщ эсерлерден ^аз1р гана такбаланган ¡здерд1 ^айта жакгыртудык жогары тежелпшттн керсетп.

Оларга екшшл топтык элементтерш (сездерш) усынганнан-а^ немесе бас^а жанама ^ызметпен кек1лш белгеннен-а^ (мысалы экпмемен, санмен), алдында гана усынылган элементтерге ^олдары жетпед1 немесе нау^астар ^аз1р гана усынылган материалды умытып ^алгандыгын себеп етт, есше туаруден толыгымен бас тартты, болмаса турл1 топтарда усынылган элементтерш араластырып алды, осындай мэнермен, ^айта жакгыртуга тикт материалдардык такдамалылыгын жогалтты. Он сезд1 есте са^тауда стимулдардык контаминациясы пациенттердщ 28 (53,8%) ба^ыланды. Сонымен, эпилепсиямен дертп нау^астардагы есте са^таудык бузылыстары жогары психикалыщ ^ызметтерд1к гнозис, праксис жэне сейлеу сия^ты ^ызметтер1н1к салыстырмалы са^талуында немесе мардымсыз б1л1нген бузылыстарынык непзшде сипатталды. Есте са^таудык осы бузылыстарынык барлыгы жалпы модальд1-бейспецификалы ^ сипат^а ие болды жэне усынылган материалды есте са ^тау мен ^айта жакгыртудык турл1 декгейлер1нде сезд1к, керулт пен ^имылды^ а^параттарды к ¡здерш ^айта жакгыртуда б1ркелк1 елшемдермен кершдк

Сенсомоторлы реакцияларды к екп1н1 мен ынтанык ерекшел1ктер1н зерттеу Шультен1 к 5 кестесшен

203

сандарды iздеп табу сипаттамасына 1^арап багаланды. Зерттеу барысында 42 (80,8%) нау^аста ынта концентрациясыныц шамасыздыгы ашылды, олар тапсырманы орындауда ^алыптыдан артыщ уа^ыт жумсады. Ал 25 (48,0%) нау^аста ынтаныц тура^сыздыты орын алды, олардыц нэтижелерi тYPлi ке рсеткiштер аралы гында тербелгенмен, уа^ытыныц узару тенденциясы болмады. Ынтаныц бузылысы мен жо тары титыщтагыштыгыныц ^оса^тасуы нау^аста сынаманыц эр кезектi сатысында ^ателер саныны ц к е беюiмен 20 (38,5%) кершдк

Ойлау е цбегiне ^абтеттЫк, шарша гыштыщ, жумысыныц ендiрiмдiлiгi, тапсырманы орындау сапасы Крепелинш ц тестiмен ба галанды. Нау ^астарды ц 94,5% ^ызметтщ белсендi

^амсыздандыруы мен динамикалыщ параметрлерiнiц (мидыц I блогi) ой жумысыныц кемуi мен тез шаршагыштыщ тYрiндегi темендеуi аны^талды. Ойлаудыц езгерiстерi есте са^таудыц бузылыстарымен параллель езгердi.

Ойлау процестерЫ зерттеу нау^астардыц 21-iнде (40,0%) ойлау процест^ екпiнiнiц баяулауымен, талдауга ^абтетЫц темендеуiмен, тYсiнiктер арасындагы

логикалыщ байланыстары мен о^игалар реттiлiгiнiц бузылысымен сипатталган ойлаудыц жецiл бузылыстарын керсеттi. Ойлау процестерЫц шамалы бузылыстары пациенттердiц 23чнде (45,0%) орын алды. Ба^ылау барысында барлыщ жагдаяттарды ^амти алмау, мацызды мен мацызсыз, екiншiлiк жагдайларды саралай алмау сия^ты, ойлаудыц дерекi бузылыстары пациенттердщ 8-iнде (15,0%) аны^талды. Сюжетт суреттердiц магынасын тYсiнулерiн зерттегенде, непзшен белек-белек суреттерден туратын, бiрегей о^иганы ерiстететiн, кYPДелiлеу суреттердiц анализiн жасаганда ауыт^улар аны^талды, суреттердiц жалпы магынасын тYсiнудiц ^иындыгына бетбурыс, белек белшектершщ анализi негiзiнде жалпы магынасын тужырымдаудыц ^иынды^тары да аны^талды. Нейропсихологиялыщ зерттеулердщ барысында бiздермен зерттелген нау^астардыц 52-сшде (94,5%) когнитивтi бузылыстар аны^талды, оныц iшiнде есте са^таудыц, ынтаныц, ойлаудыц шамалы ай^ындылы^тагы жэне жецiл бузылыстары басым болды. Бул керсеткiштердiц шшде жецiл бузылыстар 30 (57,7 %), шамалы ай^ындылы^тагы - 21 (38,2 %), ай^ын бузылыстар 5 (9,6%) жагдайда на^талды (сурет 3).

Есте сактау Зешн Ойлау Ой ж^мысы

Сурет 3 - Эпилепсиямен дертт нау^астардагы когнитивтi бузылыстардыц ^урылымы.

Талдау жэне туйшдеу.

Дорыта айт^анда, когнитивт бузылыстар - элемдi тану мен онымен ^арым-^атынас^а тYсуге жауап беретш, бас миыныц ец кYPДелi танымдыщ ^ызметтершщ бузылыстарынан дамитын ауыт^улар. Танымдыщ 1^абтет - а^ылдыц а^паратты ^адагалап жэне сэйкес тэртiптi багдарлау ^абшет^ буган ^оса зейiн салып, а^паратты есте сактау ^абшетк

Нейропсихологиялыщ зерттеулердщ барысында бiздермен зерттелген нау^астардыц 52-сшде (94,5%) когнитивтi бузылыстар аны^талды, оныц шшде есте са^таудыц, ынтаныц, ойлаудыц шамалы ай^ындылы^тагы жэне жецiл бузылыстары басым болды. Бул керсеткштердщ шшде жецiл бузылыстар 30 (57,7 %), шамалы ай^ындылы^тагы - 21 (38,2 %), ай^ын бузылыстар 5 (9,6%) жагдайда на^талды. Эпилепсияда есте са^таудыц, ынтаныц, ойлау процестерiнiц бузылыстары жэне психикалыщ процестердiц баяулауыныц жиi кездесет^ на^талган. КYPДелi парциальдi устамалар жогары дэрежеде психикалыщ

процестердiц баяулауына жалгасады. Когнитивтi ^ызметтердщ бузылысы аурудыц уза^ агымы мен нау^астардыц ересек жастарында басымыра^ ай^ын. Преморбидтi интеллектi жогары болган нау^астарда когнитивтi ^ызметтершщ темендеуi мардымсыз дэрежелерде, кештеу аны^талады да, жа^сы компенсацияланатыны на^талган.

Эпилепсиялыщ процестщ бас^а факторларыныц iшiнен когнитивтi сферага мацызды эсер еткендерi: устамалардыц жогары жшлт (аптасына 1 реттен жж) (р<0,03), екiншiлiк генерализацияланган устамалар (р<0,02), эпилепсияныц симптомдыщ тYPлерi (р<0,003). Когнитивт дефектiц ^алыптасуындагы мацызды релдi терапия факторы да ойнады. Нейролептиктермен ем ^абылдау когнитивтi 1^ызмеп^ керсеткiштерiнiц елеулi темендеуiне алып келдi (р<0,01). Когнитивт ^ызметтерге керi эсерiн барбитураттар да тигiздi (р<0,0001). Когнитивтi ^ызметтер бузылыстарыныц устамалар полиморфизмiмен, жецiл когнитивтi бузылыстардагы (р<0,006) бас миыныц органикалыщ за^ымдануларымен,

204

басынан еткерген нейроинфекциялармен, политерапия факторымен байланыстары да дэлелденген (р<0,01). Жалпы алганда, эпилепсиясы бар нау^астардыц 52-сшде (94,5%) аны^талган когнитивтi бузылыстар, негiзiнен жецт жэне орташа ай^ындылы^та керiндi. Антиэпилепсиялыщ терапияныц нэтижесiнде бузылыстар эволюциясыныц езгешелт бай^алды. Ай^ын когнитивтi

бузылыстар орташа ай^ындылыщ дэрежесiндегi бузылыстарга ауысты. Дегенмен, полиморфты устамалары бар нау^астарда ауырлыщ дэрежесiнiц регресi ба^ыланбады. Орташа ай^ындылы^тагы бузылыстары бар пациенттерде емнiц соцында когнитивтi дисфункцияныц оц динамикасы бай^алды, ягни жецiл бузылыстар орын алды.

ЭДЕБИЕТТЕР Т1З1М1

1 Гусев Е.И., Бурд Г.С. Эпилепсия. Ламиктал (ламотриджин) в лечении больных эпилепсией. - М.: 1994.- 62с.

2 Hauser W.A. Recent developments in the epidemiology of epilepsy // Acta. Neurol. Scand, 1995.- Vol.162 (suppl.) - P. 17-21.

3 Camfeield C.S., Camfeield P.R., Gordon K. et al. Incidence of epilepsy in childhood and adolescence: a population-based study in Nova Scotia from 1997 to 1985 // Epilepsia, 1996.- Vol. 37 (1). - P. 19.

4 Jallon P. Epilepsy in adults and elderly subjects. Epidemiological aspects, therapeutic strategies // Schweiz. Rundsch. Med. Prax, 1994.- Vol.83 (40).- P. 1126-1131.

5 Гехт А.Б. Эпилепсия: основные аспекты ведения и лечения// Избранные лекции по неврологии. - Издательство «Эйдос Медиа», 2006. - С.508-529.

6 Гехт А.Б., Авакян Г.Н., Гусев Е.Н. Современные стандарты диагностики и лечения эпилепсии в Европе. // Журнал невр. И психиатр., 1999. - Т. №7 - С. 4-7.

7 Воскресенская О.Н. Показатели качества жизни больных эпилепсией// Материалы IX съезда неврологов. - Ярославль: 2006. - С.34.

С.К. САБЫРХАНОВА

Южно-Казахстанская Государственная фармацевтическая академия, г. Шымкент

АНАЛИЗ НАРУШЕНИЙ ВЫСШИХ ПСИХИЧЕСКИХ ФУНКЦИЙ И КОГНИТИВНОГО ДЕФИЦИТА ПРИ ЭПИЛЕПСИИ

Резюме: Патология высших психических функций при эпилепсии характеризуется преимущественно когнитивным дефицитом, выявленным в 94,5%, с преобладанием нарушений памяти, внимания и мышления, свидетельствующем о дисфункции I структурно-функционального блока мозга. Выраженность когнитивного дефицита зависит от частоты и характера припадков; частые, сложные парциальные и полиморфные припадки сопровождаются более выраженными нарушениями когнитивных функций. Показатели уровня когнитивных функций больных эпилепсией являются объективными критериями в оценке степени тяжести заболевания, нарастание когнитивного дефицита является неблагоприятным прогностическим критерием.

Ключевые слова: эпилепсия, когнитивные нарушения, нейропсихологические методы, гнозис, праксис

S.K. SABYRHANOVA

South Kazakhstan State Pharmaceutical Academy, Shymkent

DISTURBANCE ANALYSIS OF HIGHER MENTAL FUNCTIONS AND COGNITIVE DEFICITS ASSOCIATED WITH EPILEPSY

Resume: Pathology of higher mental functions in epilepsy is characterized mainly by cognitive deficits identified in 94.5%, with a predominance of memory disorders, attention and thinking, which testifies to the dysfunction I structural and functional unit of the brain. Intensity of cognitive deficit depends on the frequency and nature of seizures; frequent, complex partial seizures and polymorphic accompanied by more severe cognitive impairment. Indicators of cognitive functions of patients with epilepsy are objective criteria in assessing the severity of the disease, the growth of cognitive deficit is a poor predictor of. Keywords: epilepsy, cognitive impairment, neuropsychological methods, gnosis, praxis

205

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.