Научная статья на тему 'Цераксонды ишемиялық инсультте қолданудың клиникалық тәжірибесі'

Цераксонды ишемиялық инсультте қолданудың клиникалық тәжірибесі Текст научной статьи по специальности «Клиническая медицина»

CC BY
666
48
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
ишемиялық инсульттің емі / цитиколин (Цераксон). / treatment for ischemic stroke / citicoline (Ceraxon).

Аннотация научной статьи по клинической медицине, автор научной работы — Қ. Құнанбай, Г.К. Уржанова, А.А. Айнабаева

Цитиколин (Цераксон) – нейропротективті дәрілік зат, инсульттің жедел кезеңінде және созылмалы цереброваскулярлы ауруларда қолданылады. Ишемиялық инсульпен (ИИ) ауыратын 24 науқаста (13 ер, 11 әйел, орташа жасы 68,2±9,3 жыл) Цераксонның 2000мг/тәулік көк тамырдан (к/т) 10 күн бойы , содан соң 35 тәулік бойы ішке қабылдағанда Цераксонның когнитивті қызметке қалай әсер ететінін бағалап, тиімділігі және қауіпсіздігі зерттелді. Емдеу барысында науқастар арасында өлімшілдік болған жоқ, қайталама инсульт, миокард инфаркты, басқа да қан тамырлық көріністер дамымады. Науқастардың көп бөлігінде (24-тен 18) неврологиялық бұзылыстардың біртіндеп кері дамуы байқалған және мүгедектік дәрежесі азайған. Цераксонның когнитивті қызметтерге оңтайлы әсері, ауру дамуының 45-ші күніне қарай жағдайының жақсарғаны анықталды. Алынған мәліметтер ИИ кезіндегі цитиколиннің тиімділігі мен қауіпсіздігін көрсететін үлкен көп орталықты зерттеулердің нәтижелерімен сәйкес келеді.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Похожие темы научных работ по клинической медицине , автор научной работы — Қ. Құнанбай, Г.К. Уржанова, А.А. Айнабаева

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

CLINICAL EXPERIENCE WITH CERAXON USED IN ISCHEMIC STROKE

Citicoline (Ceraxon) is a neuroprotective agent used in acute ischemic stroke (IS) and chronic cerebrovascular diseases. The efficiency and safety of Ceraxon intravenously in a dose of 2000 mg/day for 10 days, then orally for 35 days with evaluation of its effect on cognitive functions were studied in 24 patients (13 men, 11 women; mean age 68.2±9.3 years) with IS. During treatment, none of the patients died or developed recurrent stroke, myocardial infarction, or other vascular events. A gradual regression of neurological disorders and a lower degree of disability were observed in most patients (18/24). Ceraxon was found to have a positive effect on cognitive function and their improvement on day 45 after disease onset. The findings agree with the results of the multicenter studies showing the efficacy and safety of citicoline in IS.

Текст научной работы на тему «Цераксонды ишемиялық инсультте қолданудың клиникалық тәжірибесі»

эеж 616.1

к. К^НАНБАЙ, гк. УРЖАНОВА, А.А. АЙНАБАЕВА

С.ЖАсфендияров атындагы Казац ¥лттъщ Медицина Университетi Клиникалыц фармакология жэне фармакотерапия кафедрасы

ЦЕРАКСОНДЫ ИШЕМИЯЛЬЩ ИНСУЛЬТТЕ КОЛДАНУДЬЩ КЛИНИКАЛЫК ТЭЖ1РИБЕС1

Цитиколин (Цераксон) - нейропротективтi дэршк зат, инсульттщ жедел кезещнде жэне созылмалы цереброваскулярлы ауруларда цолданылады. Ишемиялыц инсульпен (ИИ) ауыратын 24 науцаста (13 ер, 11 эйел, орташа жасы 68,2±93 жыл) -Цераксонныц 2000мг/тэулiк квк тамырдан (к/т) - 10 кун бойы , содан соц 35 тэулiк бойы шке цабытдаганда Цераксонныц когнитивтi цызметке цалай эсер ететшн багалап, тшмдмт жэне ццуппаздг зерттелдi. Емдеу барысында науцастар арасында влiмшiлдiк болган жоц, цайталама инсульт, миокард инфаркты, басца да цан тамырлыц кершстер дамы/лады. Науцастардыц квп бел^нде (24-тен 18) неврологиялыц бузытыстардыщ бiртiндеп керi дамуы байцалган жэне MYгедектiк дэрежес азайган. Цераксонныц когнитивтi цызметтерге оцтайлы эсер1 ауру дамуыныц 45ш щгнше царай жагдайыныц жацсарганы аныцталды. Алынган мэлiметтер ИИ кезiндегi цитиколиншц тшмдлг мен цаутазд^н керсететш Yлкен кеп орталыцты зерттеулердiц нэтижелерiмен сэйкес келедi.

TYÜiHÖi свздер: ишемиялыц инсульттiц емi, цитиколин (Цераксон).

Та^ырып езектШп.

Казахстан Республикасында жылына 49 000-нан астам адам инсультке шалдыгады. Бiр ай шшде инсульт басынан еткерген нау;астардыц шжен 20%-ы eлiмшiлдiкпен, ал 80% нау;аста мугедектшпен ая;талады. Инсульттщ жедел кезецшде нейропротективт емдеудщ тшмдтп уза; уа;ыт бойы зерттеледъ Мидыц ишемиялы; за;ымдануы кезшде аньщталган езгерктер (;оздырушы амин;ышк;ылдардыц белсенуь кальцийдщ жасушааралы; кецiстiкке шыгуы, апоптоз, жасушаiшiлiк протеазалардыц белсену1, бос радикалдардыц за;ымдаушы эсерь ;абынуга жауап, жасушалы; мембраналардыц за;ымдануы) ми затыныц за;ымдану дэрежесiн темендететш сонымен ;атар нейропротективтi эсер ететш, инсульттiц жедел кезецiнде ;олданатын дэрШк заттарды зерттеуге негiз бередi[1-3, 15].

Жануарларда тэжiрибелiк зерттеулерде (мидыц жасанды ишемия нус;асы(моделЦ) кептеген дэрiлiк заттардыц тиiмдiлiгi туралы мэлiметтер алынган, б!рак; олардыц бiр де бiрiнiц тшмдШп ИИ-пен нау;астарда к0лемдi плацебоба;ылаулы зерттеулер журпзу кезiнде дэлелденген жо; [1-4].

Бiздiц елде инсультпен ауыратын нау;астарда эр TYрлi дэрiлiк заттар к;олданылады (актовегин, аплегин, винпоцетин, глиатилин, глицин, мексидол, нимодипин, пирацетам, семакс, церебролизин жэне т.б.) , сонда да бул ДЗ-ц тек жартысы гана к0лемдi плацебоба;ылаулы зерттеулерден еткен. Мундай нау;астарда Цераксонды (цитиколин,щ) ;олдану туралы мэлiметтер ;ызыгушылы; тудырады. Цераксон (цитиколин) к^рп уа;ытта метасараптама (метаанализ) деректерi бойынша оц эсерi бар, Еуропалы; усыныстарда нау;астарды емдеу кезiнде ^ркелген бул жалгыз нейропротективтi ДЗ [4]. Цитиколин (цитидин 5'-дифосфохолин, немесе ЦДФ-холин) - ;алыпты жагдайда адам агзасыныц барлы; жасушаларында болатын ;осылыс. Ол дифосфатты K0пiршемен байланыс;ан цитидин жэне холиннен ;¥ралады, негiзгi ми фосфолипидi - фосфатидилхолиннiц синтезiнде ;ажетть фосфолипидтердщ синтезi жолындагы (Кеннеди жолы) аралы; ;осылыс болып табылады. Клиникалы; зерттеулерде ЖYЙке ЖYЙесiнiц TYрлi аурулары бар нау;астарда жэне ерiктiлерде цитиколинмен емдеу ;;аушйздт аны;талд^1, ;аушт жанама эсерлер болмады, ;ан анализдерi,ЭКГ,ЭЭГ 0згерiссiз [5].

Мидыц белштш жэне транзиторлы толы; ишемиясыныц тэжiрибелiк нус;асында Цераксон фосфолипидтер жогалтуды азайтады жэне поли;аны;паган май ^^^^дары TYзiлуiн т0мендетедi, арахидон к;ышк;ылын ;осып, липидтердiц к;ышк;ылдануыныц ас;ын тотыгу процестерiн баяулатады[6-9]. Цитиколин ;урамына гаретш холин ацетилхолин TYзiлуiнiц негiзi ;ызметш ат;арады, мида ацетилхолин жеткiлiксiздiгi кезшде есте са;тау бузылысы жэне бас;а когнитивтi бузылыстар дамуы MYMкiн.

Соцгы 30 жылда Еуропаныц кейбiр елдерiнде, Жапонияда, АКШ-та ИИ жедел кезецшдеп нау;астарда цитиколиннiц нейропротективтi ;урылымы белсендi TYPДе зерттелiп жатыр. ^ K0лемдi кеп орталы;ты ;осарланган загип (слепой) плацебоба;ылаулы зерттеулерде ИИ кезшдеп цитиколиннiц тиiмдiлiгi АКШ-та ЖYргiзiлген[10-12]. ^ келемдi кепорталы;ты ;осарланган загип (слепой) плацебоба;ылаулы зерттеулерде цитиколиннiц эр TYрлi мелшерлерiнiц тиiмдiлiгi (500; 1000 жэне 2000 мг/тэулш) жэне плацебо ИИ-пен ауыратын 259 нау;астарда салыстырылды[10]. Барлы; нау;астар (65 эр цитиколиннiц тобында жэне 64 эр плацебоныц тобында) аурудыц 1-шi KYнiнен цитиколин немесе плацебо ;абылдады. Емдеу 6 аптага, одан кейiн ба;ылау тагы 6 аптага созылды. Емдеудiц тиiмдiлiгi неврологиялы; жеткiлiксiздiктiц

ай;ындылыгымен аны;талд^1, неврологиялы;

жеткШкйздш - инсульттiц ауырлы; шкаласы бойынша (NIN-NINDS - АКШ-тыц ултты; денсаулы; институты), MYгедектiк дэрежесi - Бартел индексi жэне Ренкин шкаласы бойынша, когнитивт ;ызметтердщ бузылысы -психикалы; статустыц ;ыс;а шкаласы бойынша багаланды. ИИ дамуыныц 12-шi аптасында барлы; осы сипатбелгiлер (критериялар) бойынша цитиколин ;абылдаган топта плацебо ;абылдаган топпен салыстырганда жа;сару аны;талд^1. ИИ дамыган соц 12-шi аптада (зерттеудiц бiрiншiлiк ма;саты) неврологиялы; кызметтiц ;алпына келушщ басым дэрежесi (Бартел индексi бойынша 90 балл жэне одан жогары) цитиколиншц 500 жэне 2000мг/тэулш дозасымен емделген нау;астарда плацебо тобымен салыстырганда на;ты жиiлiкпен аны;талды. . Келей зерттеуде ИИ-пен 394 нау;ас;а цитиколиншц шке 500 мг/тэулiк дозасы жэне плацебо салыстырылды [11]. Зерттеуге ми артериясыныц ортацгы бассейнiнде ИИ-i бар, неврологиялы; жеткiлiксiздiк дэрежесi инсульт ауырлы; дэрежесi бойынша 5 балл жэне одан да кеп нау;астарды ;осты. Жалпы алганда Бартел шкаласы жэне инсульт ауырлы; дэрежесi бойынша алдыцгы 6 аптада ем алгандар ИИ дамыган соц 12 апта ем алган нау;астармен салыстырганда - на;ты ;алпына келiп жа;сару^1 аны;талмады. Ай;ын дэрежеде бул плацебо тобында ИИ-дщ жецiл дэрежелi нау;астар (инсульт ауырлы; дэрежесi бойынша 8 балл жэне одан да аз - цитиколин тобында 22% нау;ас, ал плацебо тобында 34% нау;ас ) болганымен себеп болуы MYMкiн.Емнiц тиiмдiлiк сараптамасы неврологиялы; жеткiлiксiздiктiц ай;^1н дэрежесi бар нау;астарда (инсульт ауырлы; дрежесi бойынша 8 балл жэне жогары) цитиколинмен емделген (33%) топта плацебо тобымен(р=0,05) салыстырганда ете жа;сы ;алпына келудi керсета Бартел индексi бойынша 95 балл жэне одан жогары).

Тагы бiр зерттеуде цитиколиннiц 2000 мг/тэулiк (ауыз ар;ылы (пероралды) 2 рет ;абылдау) тиiмдiлiгiн орта ми артериясы бассейшндеп ИИ-пен 899 нау;астарда багаланд^1[12]. Ем инсульттщ 1-шi тэулiгiнде басталып, 6

апта бойы жалгастырылды, содан соц тагы 6 апта ба;ылау ЖYргiзiлдi. Зерттеуге инсульт ауырлы; дэрежесi бойынша 8 баллдан темен емес нау;астар алынды. Зерттеудiц соцгы HYKтесi инсульт дамыганнан сэттен 12^ аптада неврологиялы; ;ызметтершщ (инсульт ауырлы; дэрежесi бойынша 7 балл жэне одан жогары) ай;ын ;алпына келу болды. Емдеу соцында цитиколинмен емделген 52% нау;аста ай;ын ;алпына келу дэрежей, плацебо тобында 51% (айырмашылы; на;ты емес) аныщталды. Бiрак; ете жа;сы ;алпына келу на;ты жиШкте (мYгедектiк дэрежесi Ренкин шкаласы бойынша - 0-1 балл ) плацебо тобына к;араганда 20% (р=0,025), цитиколин ;абылдаган топтыц 26%-да аны;талды .

Цитиколинд ауыз ар;ылы (пероралды) к;олданудыц тиiмдiлiк сараптамасы бiрнеше плацебоба;ылаулы зерттеулер нэтижелерi негiзiнде ИИ кезiнде ДЗ-тыц эр TYрлi м0лшерiн (500; 1000 жэне 2000 мг/тэулш) багалады [13]. Сараптамага цитиколин ;абылдайтын 789 нау;ас, плацебо тобында орташа немесе ауыр дэрежелi айк;^1нд^1лы;ты инсульттi (инсульт дэрежей бойынша 8 балл жэне одан жогары) 583 нау;ас ;атысты. Ай;ын ;алпына келу (мYгедектiк дэрежесi Ренкин шкаласы бойынша - 1 балл немесе одан аз, MYгедектiк дэрежей Бартел шкаласы бойынша 95 балл немесе одан жогары, неврологиялы; бузылыстардыц керi дамуы - инсульт ауырлы; дэрежесi бойынша 8 балл жэне одан жогары) 25,2% нау;аста -цитиколин тобында жэне на;ты сирек жагдайда (р=0,003) -20,2% плацебо тобындагы нау;астарда ба;ыланды. К0бiне жш (27,9%) ай;ын ;алпына келу 2000мг/тэулш дозадагы цитиколинмен емделген нау;астарда ба;ыланды. Цитиколиндi ауыз ар;ылы (пероралды) ;абылдау ;аушйздт плацебо ;абылдаудан айырмашылыгы жо;. ИИ кезiнде Цераксонды ;олданудыц тагы бiр MYMкiн кестесi кек тамырдан 10 KYH бойы енгiзу, содан кешн iшке ерiтiндi TYрiнде 35 щн бойы ;абылдау. Цераксонмен осылай емдеу кестесi бiздiц елде нейропротективт ДЗ-ды тагайындау тэжiрибесiнде кец таралган, сонды;тан осы емдеудiц эсерi неврологиялы; жеткiлiксiздiктiц дэрежесiне, когнитивтi

;ызметтерге, сонымен ;атар элеуметтiк жэне турмысты; бетмделуше ИИ-пен ауыратын нау;астарда аны;тау ;ызыгушылы; танытуда. Зерттеу максаты.

ИИ нау;астарда Цераксон ;олдануд^1ц (кек тамырдан 10 KYH бойы енгiзiледi, содан кешн шке ерiтiндi TYрiнде 35 кун бойы ;абылдайды) тиiмдiлiгiн жэне ;;аушйздтн аны;тау,сонымен ;атар оныц когнитивтi ;ызметтерге эсерiн багалау.

Зерттеу эдiстерi мен материалдары.

Зерттеуге орта жастагы жэне кэрi жастагы нау;астар, ИИ дамыган соц алгаш;ы 48 сагатта госпитализацияланган жэне есiнiц бузылысы (кома, сопор) жо;,сонымен ;атар ауыр жэне тура;сыз соматикалы; аурулар, бас;а да ауыр неврологиялы; немесе психикалы; бузылысы бар нау;астар алынды.

Зерттеуге 50 жастан 83 жас;а дейiнгi (орташа жасы 68 жас) 24 нау;ас ендь Барлы; нау;астарга компьютерлi (КТ) жэне магнита-резонансты томография (МРТ) ИИ диагнозын на;тылау жэне бас;а аурулар жо; аны;тау ушiн жэне уй;ы мен омырт;а артерияларын дуплекст сканирлеу, ЭКГ, жалпы ;ан жэне зэр анализу биохимиялы; ;ан талдауы, кеуде торыныц рентгенологиялы; зерттеуi, керек жагдайда ЭКГ жэне т.б. зерттеулер ЖYргiзiлдi. Неврологиялы; статус АКШ-тыц ултты; денсаулы; институты усынган инсульт ауырлы; дэрежесi бойынша багаланды. Мугедектiк дэрежесiн Ренкин жэне Бартел шкалалары бойынша аны;тады. Нейропсихологиялы; зерттеуге психикалы; статусты багалайтын к;ыск;а шкала, мацдай дисфункциясын аны;тау тесттер батареясы, 12 сездi есте са;тау тестi ;олданылды.

Инсульт 18 нау;астыц каротидтi жуйесiнде, 6 нау;астыц вертебробазилярлы жуйесiнде орналас;ан. ИИ-тiц атеротромботикалы; ;осымша типi - 7 нау;аста, кардиоэмболиялы; - 6 нау;аста, лакунарлы - 7 нау;аста, ИИ-тiц бiрнеше себебi бiрлесуi мумкiн(анык; емес ИИ) -;алган 4 нау;аста белгiленген. Нау;астар ауруханада 12 куннен 32 щнге дейiн, орташа 22,2±5,2 кун болды.

Кесте 1 - ИИ-мен ауыратын 24 нау;астыц клиникалы; сипаттамасы

Наукастар сипаттамасы Кврсеткiш

Ер/эйел 13/11

Жасы, жылдар 68,2±9,3

Инсульт дамыган сэттен бастап уа;ыт, сагат 13,4±8,0

Неврологиялы; жеткiлiксiздiк дэрежесi, балл 6,8±4,8

Бартел шкаласы бойынша ;ызмет белсендiлiгi, балл 72,7±29,5

Ренкин шкаласы бойынша MYгедектiк дэрежесi, балл 2,7±1,0

Наукастар:

АГ-сы бар 21(87,5)

ЖYрекшелер фибрилляциясы бар 6 (25)

Анамнезiнде миокард инфарктi бар 3 (12,5)

Кайталанган ИИ бар 2 (8,3)

Кант диабет 3 (12)

Ескертпе. Жа;ша iшiнде - нау;астар пайызы (осында жэне 3-шi кестеде). Орташа керсетюштер (М±6) TYрiнде бершген. АГ- артериялы; гирептензия.

Кесте 2 - ИИ ауыратын 24 нау;астыц Цераксонмен 45 ^н бойы емдеу кезшдеп неврологиялы; статусы жэне мугедектiк дэрежесi

ИИ даму сэтшен бастап мерзiм, ^ндер Неврологиялык жеткiлiксiздiк дэрежесi, балл Ренкин шкаласы бойынша мYгедектiк, балл Бартел индексi бойынша мугедектж, балл

1-2 6,8±4,8 2,67±1,05 72,7±29,5

14 3,9±3,9* 2,04±1,12* 78,5±29,9

45 3,2±3,5* 1,83±1,05* 85,8±22,4*

Ескертпе. *- ИИ-ц 1-2-шi ^шмен салыстырганда р <0,05.

Нау;астарды ба;ылаудыц уза;тыгы 45 KYHдi ;урады, бул кезецде жаца ;ан тамырлы; жагдайлар (инсульт, инфаркт, жедел ;ан тамырлы; елiм),неврологиялы; статус, когнитивтi ;ызметтер, емнщ mymkîh болатын жанама эсерлерi багаланды.

Нау;астар ИИ-тiц жедел кезецiнде стандартты емдеуд ;абылдады (ацетилсалицил ;ыш;ылы 100-300 мг/тэулш, к0рсеткiш бойынша - гипотензивтi ДЗ жэне т.б.), сонымен ;атар Цераксонды кек тамырга енгiзу TYрiнде 10 щн бойы 2000мг/тэулiк, содан соц шке ;абылдауга ерiтiндi TYрiнде 2000 мг 35 щн бойы. Неврологиялы; статус жэне жанама эсерлердi багалау Yнемi нау;астардыц ауруханада болган кезецшде (20-28 щн) жэне аурудыц 40-45^i KYнiнде ЖYргiзiлдi. Нейропсихологиялы; зерттеу ИИ дамыган соц 14-шi жэне 45^i KYнiнде ЖYргiзiлдi, MYгедектiк дэрежесi Ренкин жэне Бартел бойынша TYCкен кезшде, 14-шi жэне 45-шi ^ш ЖYргiзiлдi. Зерттеу нэтижелерi.

Нау;астардыц TYCкен кездегi клиникалы; сипаттамасы 1-шi кестеде K0рсетiлген.

Ба;ылау кезецiнде елiмшiлдiк жагдай, ;айталамалы инсульт, миокард инфаркты жэне т.б. ;антамырлы; жагдайлар болмады. Ауруханадан шы;;ан соц барлы; нау;астар антитромботикалы; емдi жалгастырды: ацетилсалицил ;ыш;ылы 100-325 мг/тэулiк -кардиоэмболиялы; емес инсультте немесе варфарин 5-7,5 мг/тэулш - кардиоэмболиялы; инсультте. АГ-сы бар

барлы; нау;астар антигипертензизтi АК^ ;алпына келтiретiн ДЗ-тар ;абылдады. Жартысы (24-тен 10) нау;астар статиндер ;абылдауды жалгастырды. Нау;астарда Цераксонды жа;сы кетере алу аны;талды, тек 3 нау;аста бiрiншi к/т ДЗ енгiзу кезiнде еткшшi уй;ышылды; ба;ыланды, бас;а жанама эсерлер болган жо;. Барлы; пациенттер ем нэтижесш жа;сы деп багалады. Кеп нау;аста (24-тен 18) неврологиялы; бузылыстар бiртiндеп керi дамыды жэне MYгедектiк дэрежесi азаюы ба;ыланды. (кесте 2).

Когнитивт к;ызметтердi зерттеуде ИИ-ц 14^i жэне 45 -шi KYHдерiнде бiртiндеп жа;саруы бай;алды (кесте 3). Когнитивт бузылыстары ай;ын, деменция дэрежесiне жеткен нау;астарда бул бузылыстар анамнез мэлiметтерi бойынша инсульт пайда болганга дешн аны;талган. Цорытынды .

Бiздiц зерттеудщ нэтижесi Цераксонды к/т 2000 мг/тэулш 10 KYH бойы енгiзiп, эрi ;арай 35 KYH бойы ертндосш ;абылдаганда Цераксон тиiмдiлiгiн, жа;сы кетере алушылы;ты, на;ты жанама эсерлердiц жо;тыгын керсеттi. Емдеу кезiнде бiр де бiр елiмшiлдiк жагдай ба;ыланбады, барлы; жагдайда неврологиялы; бузылыстыц керi дамуы аны;талды. ИИ-тiц жедел кезецiнде Цераксонды ;олданудыц тиiмдiлiгi жэне ;аушаздМ - инсультпен нау;асты зерттейтiн iрi келемд кеп орталы;ты плацебоба;ылаулы зерттеулер нэтижелерше сэйкес келедi[10-12].

Кесте 3 - ИИ дамыган сэттен 14 жэне 45^i KYHдегi 24 нау;астыц когнитивт к;ызметтерi

ИИ дамыFын сэттен бастап Mep3iMi, кундер Цалыпты когнитивтi кызметпен Элиз конитивп бузылыстар бар наукастар Айкын когнитив^ бузылыстар Психикалык статусты баFалаудыц кыска шкаласы,балл Мацдайлык дисфункция аныкталу шкаласы, балл 12 сезд1есте сактау (свздер саны)

14 11(45,8) 8(33,3) 5(20,8) 23,0±9,7 13,1±6,7 8,2±4,7

45 14(58,3) 5(20,8) 5(20,8) 24,8±8,6* 14,9±5,4* 9,1±4,5*

Ескертпе. * - р <0,05 (ИИ-тщ 14-шi ^шмен салыстырганда).

К^рп уа;ытта ИИ кезшде цитиколинд ;олдануда бiршама клиникалы; тэжiрибе жина;талган. ОцтYCтiк Кореяда ИИ-пен ауыратын 4191 нау;астыц цитиколиндi ауыз ар;ылы (пероралды) тэулiктiк дозасы 500-ден 2000 мг-га дейiн, ауру дамуыныц алгаш;ы 24 сагатынан бастап (3736) немесе одан кеш (455), жэне 6 аптадан кем емес ;абылдаган ем нэтижелерше анализ ЖYргiзiлдi [9]. Емдеу нэтижесшде инсульт дамыганнан кешнп 6-шы апта соцында неврологиялы; жетгалшйздштщ жэне Бартел жэне Ренкин бойынша MYгедектiк дэрежесi темендеуi ба;ыланды. 12 апта бойы цитиколин ;абылдаган 125 нау;ас тобында цитиколиндi тек 6 апта бойы ;абылдаган топ;а ;араганда неврологиялы; ;ызметтердщ сенiмдi жа;саруы ба;ыланды. Цитиколиндi жа;сы кетере алу, ;аушт жанама эсер жо;тыгы аны;талды.

Бiздiц зерттеуде цераксонныц эсерi ИИ-тiц жедел кезецшде когнитивт ;ызметтерге оц эсерш керсеттi, бул бас;а авторлардыц мэлiметтерiне сэйкес[10-12, 14]. Цитиколин созылмалы цереброваскулярлы; аурулары бар кэрi адамдарда есте са;тау жэне езiн езi устау бузылыстарында жогаргы психикалы; ;ызметше оц эсерш керсетед [7, 15, 16]. ЖYргiзiлген зерттеулерде емдеу уза;тыгы 20 щннен 12 айга дейiн (7 зерттеу - 20 щннен 30 щнге дейiн, 1- 6 аптага дейiн, 4 - 2 айдан 3 айга дейiн, 1- 3 айдан кеп жэне 1 -12 айга дешн) ауыт;ыган. Цитиколиннiц есте са;тауга эсерi эр TYрлi типт цереброваскулярлы

аурулары бар 884 нау;аста зерттелдi. Бул кезде цитиколин ;абылдаган топтыц есте са;тау керсеткiштерi цереброваскулярлы; аурудыц типiне байланыссыз плацебо ;абылдаган топ;а ;араганда жа;сыра; болганы аны;талды (р<0,005). Эр TYрлi цереброваскулярлы; аурулары бар 814 нау;аста цитиколиннщ езiн езi устау жэне а;ылына эсерiн аны;тады. Бул кезде цитиколин ;абылдаган топтыц езiн езi устау жэне а;ыл керсеткiштерi цереброваскулярлы; аурудыц типше байланыссыз плацебо ;абылдаган топ;а ;араганда жа;сыра; болганы аны;талды(р<0,004). Когнитивт бузылыстары бар кэрi нау;астарда цитиколинге жа;сы кетере алушылы; аны;талды. Цераксон - бiздiц елiмiзде тiркелген, инсульттщ жедел кезецiнде (ИИ немесе мига ;ан ;уюлу) жэне созылмалы цереброваскулярлы; аурулар, когнитив^ бузылыстар, бассYЙек-ми жара;атында нейропротектор ретiнде емдеуге ;олданылатын ДЗ. Тэжiрибелiк зерттеулерде тромболизистен кейiн цитиколин ;олдану емнiц тиiмдiлiгiн арттыратыны керсетшдЦ17, 18], бул клиникалы; кеп орталы;ты плацебоба;ылаулы зерттеулердiц дэлелдеуiн талап етедъ

Инсультте жэне когнитивтi бузылыстарда цитиколиннщ тшмдштне байланысты кептеген сура;тар одан эрi ;арай зерттеудi талап етедь бул iрi келемдi плацебоба;ылаулы зерттеудщ ЖYргiзiлуiне негiз болд^1[19]. 2006 ж. бастап 56 клиникалы; орталы;тарда жаца iрi халы;аралы;

цитиколинщ ИИ-ц жедел кезещнде ;олдануын зерттеу -ICTUS (The International Citicoline Trial in acUte Stroke) зерттеу журпзтп жатыр.

Оныц алгаш;ы ма;саты - цитиколиншц басымдылыгын (плацебомен салыстырганда) ИИ дамыган сэттен 12-шi апта соныцда неврологиялы; кызметтерд ;алпына келтiретiнiн дэлелдеу. Калпына келудiц к0рсеткiштерi ретiнде кец танымал багалау шкалалары, мысалы АКШ-тын улттьщ денсаулы; институты усынган инсульттiц ауырлы;

дэрежесi шкаласы, Бартел индексi, Ренкин шкаласы ;олданылады.

Осылайша, бiздiц зерттеудщ нэтижесi Цераксонныц 45 кун бойы 2000 мг/тэулш терапиясыныц тиiмдiлiгi, ;аушйздт жэне жа;сы катере алушылыгы туралы куэландырады. Алынган мэлiметтер iрi квлемдi кеп ортальщты зерттеулердiц, соныц шшде ИИ кезiнде цитиколин тиiмдiлiгi жэне ;аушйздш,оныц когнитивтi ;ызметтерге оц эсерш беретiнi туралы мэлiметтерiмен сэйкес келед.

ЭДЕБИЕТТЕР Т1З1М1

1 Дамулин И.В., Парфенов В.А., Скоромец А.А. и др. Нарушения кровообращения в головном и спинном мозге. В кн.: Болезни нервной системы. Рук-во для врачей. Т.1. Под ред. Н.Н. Яхно. - М.: Медицина, 2005. - С. 232-303.

2 Инсульт: диагностика, лечение и профилактика. Под ред. З.А. Суслиной, М.А. Пирадова. - М.: МЕДпресс-информ, 2008. - 288 с.

3 Adams H.P., del Zoppo Jr.G., Alberts M.J. Guidelines for the Early Management of Adults With Ischemic Stroke: A Guideline From the American Heart Association/American Stroke Association Stroke Council, Clinical Cardiology Council, Cardiovascular Radiology and Intervention Council, and the Atherosclerotic Peripheral Vascular Disease and Quality of Care Outcomes in Research Interdisciplinary Working Groups: The American Academy of Neurology affirms the value of this guideline as an educational tool for neurologists. Stroke 2007;38:1655-711.

4 European Stroke Organisation (ESO) Executive Committee; ESO Writing Committee. Guidelines for management of ischaemic stroke and transient ischaemic attack. Cerebrovasc Dis 2008;25:457-507.

5 Lozano Fernandez R. Efficacy and safety of oral CDP-choline. Drug surveillance study in 2817 cases. Arzneimittelforschung 1983;33:1073-80.

6 Aronowski J., Strong R., Grotta J.C. Citicoline for treatment of experimental focal ischemia: histologic and behavioral outcome. Neurol Res 1996;18:570-4.

7 Conant R., Schauss A.G. Therapeutic Applications of Citicoline for Stroke and Cognitive Dysfunction in the Elderly: A Review of the Literature. Altern Med Rev 2004;9:17-31.

8 Hurtado O., Cardenas A., Pradillo J.M. et al. A chronic treatment with CDP-choline improves functional recovery and increases neuronal plasticity after experimental stroke. Neurobiol Dis 2007;26:105-11.

9 Schabitz W.R., Weber J., Takano K. et al. The effects of prolonged treatment with citicoline in temporary experimental focal ischemia. J Neurol

Sci 1996;138:21-5.

10 Clark W.M., Warach S.J., Pettigrew L.C. et al. A randomized dose-response trial of citicoline in acute ischemic stroke patients. Citicoline Stroke Study Group. Neurology 1997;49:671-8.

11 Clark W.M., Williams B.J., Selzer K.A. et al. A randomized efficacy trial of citicoline in patients with acute ischemic stroke. Stroke 1999;30:2592-7.

12 Clark W.M., Wechsler L.R., Sabounjian L.A., Schwiderski U.E.; Citicoline Stroke Study Group. A phase III randomized efficacy trial of 2000 mg citicoline in acute ischemic stroke patients. Neurology 2001;57:1595-602.

13 Dаvalos A., Castillo J., Alvarez-Sabin J. et al. Oral citicoline in acute ischemic stroke: an individual patient data pooling analysis of clinical trials. Stroke 2002;33:2850-7.

14 Cho H.J., Kim Y.J. Efficacy and safety of oral citicoline in acute ischemic stroke: drug surveillance study in 4,191 cases. Methods Find Exp Clin Pharmacol 2009;31:171-6.

15 Alvarez X.A., Laredo M., Corzo D. et al. Citicoline improves memory performance in elderly subjects. Methods Find Exp Clin Pharmacol 1997;19:201-10.

16 Fioravanti M., Yanagi M. Cytidinediphosphocholine (CDP-choline) for cognitive and behavioural disturbances associated with chronic cerebral disorders in the elderly. Cochrane Database Syst Rev 2005 Apr 18;(2):CD000269.

17 Alonso de Lecinana M., Gutierrez M., Roda J.M. et al. Effect of combined therapy with thrombolysis and citicoline in a rat model of embolic stroke. J Neurol Sci 2006;247:121-9.

18 Andersen M., Overgaard K., Meden P. et al. Effects of citicoline combined with thrombolytic therapy in a rat embolic stroke model. Stroke 1999;30:1464-71.

19 Bolland K., Whitehead J., Cobo E. et al. Evaluation of a sequential global test of improved recovery following stroke as applied to the ICTUS trial of citicoline. Pharm Stat 2009;8:136-49.

CLINICAL EXPERIENCE WITH CERAXON USED IN ISCHEMIC STROKE

Resume: Citicoline (Ceraxon) is a neuroprotective agent used in acute ischemic stroke (IS) and chronic cerebrovascular diseases. The efficiency and safety of Ceraxon intravenously in a dose of 2000 mg/day for 10 days, then orally for 35 days with evaluation of its effect on cognitive functions were studied in 24 patients (13 men, 11 women; mean age 68.2±9.3 years) with IS. During treatment, none of the patients died or developed recurrent stroke, myocardial infarction, or other vascular events. A gradual regression of neurological disorders and a lower degree of disability were observed in most patients (18/24). Ceraxon was found to have a positive effect on cognitive function and their improvement on day 45 after disease onset. The findings agree with the results of the multicenter studies showing the efficacy and safety of citicoline in IS.

Keywords: treatment for ischemic stroke, citicoline (Ceraxon).

КЛИНИЧЕСКИЙ ОПЫТ ПРИМЕНЕНИЯ ЦЕРАКСОНА ПРИ ШЕМИЧЕСКОМ ИНСУЛЬТЕ

Резюме: Цитиколин (Цераксон) - нейропротективное лекарственное средство, применяемое в остром периоде инсульта и при хронических цереброваскулярных заболеваниях. У 24 больных ишемическим инсультом - ИИ (13 мужчин, 11 женщин, средний возраст 68,2±9,3 года) изучены эффективность и безопасность применения Цераксона по 2000 мг/сутки внутривенно в течение 10 суток, затем внутрь в течение 35 суток с оценкой его влияния на когнитивные функции. За период лечения никто из больных не умер, не развилось повторного инсульта, инфаркта миокарда или других сосудистых событий. У большинства (18 из 24) больных наблюдали постепенный регресс неврологических нарушений, уменьшение степени инвалидности. Отмечено положительное влияние Цераксона на когнитивные функции, их улучшение к 45-му дню с момента развития заболевания. Полученные данные согласуются с результатами больших многоцентровых исследований, показавших эффективность и безопасность цитиколина при ИИ.

Ключевые слова: лечение ишемического инсульта, цитиколин (Цераксон).

УДК 61: 001 (043.2) (476)

А.М. ЖУКЕМБАЕВА, Д.И. КУПЕНШИЕВА, А. ТАЛFАТKЫЗЫ, Б. ТАШХОДЖАЕВ, С. ТЕЛЕЧИЕВА, Д. АМАНГЕЛЬДИЕВ, Е. АЛИБЕКОВ, Р. ЖЕТИМОВА, Д. КУКЕНОВ, А. Т^АНБАЕВА

Казахский Национальный медицинский университет им. С.Д. Асфендиярова

ЛЕЧЕНИЕ ОЖИРЕНИЯ: СОВРЕМЕННЫЕ АСПЕКТЫ

На данный момент ожирение становится серьезной проблемой для общества, более миллиарда человек имеют лишний вес. Основными признаками ожирения является накопление жировой ткани в организме. Основой лечения ожирения является правильное сбалансированное питание. В данной статье мы рассмотрели некоторые препараты для лечения ожирения - это сибутрамин и орлистат.

Ключевые слова: ожирение, жировая ткань, сбалансированное питание

Введение. По последним оценкам Всемирной организации здравоохранения (ВОЗ), более миллиарда человек на планете имеют лишний вес. Эта проблема коснулась всех слоев населения независимо от социальной и профессиональной принадлежности, возраста, места проживания и пола. В странах Западной Европы, например, от 10 до 20% мужчин и от 20 до 25% женщин имеют избыточную массу тела или ожирение.

Основным признаком ожирения является накопление жировой ткани в организме: у мужчин более 10-15%, у женщин более 20-25% от массы тела. Для диагностики ожирения и определения его степени применяют индекс массы тела (ИМТ, масса тела в кг/рост в м2), который является не только диагностическим критерием ожирения, но и показателем относительного риска развития ассоциированных с ним заболеваний.

Основой лечения ожирения является рациональное сбалансированное питание: гипокалорийное в период снижения и эукалорийное на этапе поддержания массы тела и обеспечивающее достаточное поступление энергии, витаминов и микроэлементов.

Изменение характера и режима питания - трудный и длительный процесс. Анализ дневника питания больного, в который он в течение недели, предшествующей визиту к врачу, записывал все, что съедает и выпивает, поможет:

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

- проанализировать пищевой рацион пациента, количество реально съеденной пищи, периодичность питания и ситуации, провоцирующие лишние приемы пищи;

- сформировать осознанное отношение к питанию;

- выявить нарушения в питании, которые привели к увеличению веса;

- определить изменения, которые необходимо ввести в рацион питания, чтобы снизить вес, а в будущем избежать ситуаций, приводящих к перееданию;

- правильно спланировать индивидуальный пищевой рацион.

На основании анализа пищевого дневника даются индивидуальные рекомендации по рациональному питанию.

Прежде всего, уменьшается поступление энергии с пищей. Этого можно достичь снижением калорийности суточного рациона, уменьшением потребления жиров и алкоголя. Индивидуальная суточная потребность рассчитывается по формулам с учетом пола, возраста, веса и уровня физической активности: для женщин

18-30 лет (0,0621 х масса в кг + 2,0357) х 240 31-60 лет (0,0342 х масса в кг + 3,5377) х 240 старше 60 лет (0,0377 х масса в кг + 2,7545) х 240 для мужчин

18-30 лет (0,0630 х масса в кг + 2,8957) х 240

31-60 лет (0,0484 х масса в кг + 3,6534) х 240

старше 60 лет (0,0491 х масса в кг + 2,4587) х 240

При минимальной физической нагрузке полученный

результат остается без изменения. При среднем уровне

физической активности - умножается на коэффициент 1,3,

при высоком уровне - на 1,5.

Для создания отрицательного энергетического баланса суточная калорийность уменьшается на 500 ккал, при этом для женщин она должна быть не менее 1200 ккал/сут, для мужчин - 1500 ккал/сут. Такой дефицит энергии обеспечит снижение массы тела на 0,5-1 кг в неделю. Если же исходная суточная калорийность питания составляла 3000-5000 ккал, проводится постепенное ее уменьшение (не более чем на 20%). После снижения массы тела на 10-15% пересчитывают суточную калорийность, что необходимо для последующего удержания достигнутого результата в течение 6-9 месяцев [10].

Ограничивается употребление жиров и легкоусваиваемых углеводов. Жир является наиболее калорийным компонентом пищи: в 1 г жира содержится 9 ккал. Жиры способствуют перееданию, поскольку придают пище приятный вкус и вызывают слабое чувство насыщения. Исследования показали прямую зависимость между количеством потребляемого жира и массой тела. Поэтому ограничение жира способствует уменьшению поступления калорий в организм и, тем самым, снижению массы тела. Доля жиров в рационе должна составлять 25-30%.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.