Научная статья на тему 'ЭНЕРГЕТИКАДА ТЕХНИК КОМПЕТЕНЦИЯЛАРНИ РИВОЖЛАНТИРИШНИНГ ДИДАКТИК ТИЗИМИНИНГ ТАРКИБИЙ МОДЕЛИ'

ЭНЕРГЕТИКАДА ТЕХНИК КОМПЕТЕНЦИЯЛАРНИ РИВОЖЛАНТИРИШНИНГ ДИДАКТИК ТИЗИМИНИНГ ТАРКИБИЙ МОДЕЛИ Текст научной статьи по специальности «Гуманитарные науки»

CC BY
0
0
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
Ахборот технологиялари / интеллектуал / техник компетенция / технологик таьлим. / Information technology / intellectual / technical competence / technological training

Аннотация научной статьи по Гуманитарные науки, автор научной работы — Назаров Ф.

Бўлажак мутахассис муҳандиснинг нормал касбий фаолиятини таъминлаш зарурати жамиятда юқори самарали ахборот технологияларини, университетда замонавий педагогик ва психологик фаннинг илғор ютуқларини жорий етиш асосида ўқув жараёнининг юқори технологик қобилиятини сақлаб қолиш вазифасини такомиллаштириш

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

STRUCTURAL MODEL OF THE DIDACTIC SYSTEM FOR THE DEVELOPMENT OF TECHNICAL COMPETENCIES IN ENERGY

The need to ensure the normal professional activity of a future specialist engineer to improve the task of maintaining the high technological capabilities of the educational process on the basis of the introduction of highly effective information technologies in society, advanced achievements of modern pedagogical and Psychological Science at the University.

Текст научной работы на тему «ЭНЕРГЕТИКАДА ТЕХНИК КОМПЕТЕНЦИЯЛАРНИ РИВОЖЛАНТИРИШНИНГ ДИДАКТИК ТИЗИМИНИНГ ТАРКИБИЙ МОДЕЛИ»

Назаров Ф., т.ф.н, катта уцитувчи ЖизПИ "Энергетика " кафедраси

ЭНЕРГЕТИКАДА ТЕХНИК КОМПЕТЕНЦИЯЛАРНИ РИВОЖЛАНТИРИШНИНГ ДИДАКТИК ТИЗИМИНИНГ

ТАРКИБИЙ МОДЕЛИ

Aннотация: Булажак мутахассис мууандиснинг нормал касбий фаолиятини таъминлаш зарурати жамиятда юцори самарали ахборот технологияларини, университетда замонавий педагогик ва психологик фаннинг илгор ютуцларини жорий етиш асосида уцув жараёнининг юцори технологик цобилиятини сацлаб цолиш вазифасини такомиллаштириш.

Калит сузлар: Ахборот технологиялари, интеллектуал, техник компетенция, технологик таьлим.

Nazarov F.

PhD, Senior Lecturer, Department of " Energy and electrical technology " Djizakh polytechnical Institute

STRUCTURAL MODEL OF THE DIDACTIC SYSTEM FOR THE DEVELOPMENT OF TECHNICAL COMPETENCIES IN ENERGY

Annotation: The need to ensure the normal professional activity of a future specialist engineer to improve the task of maintaining the high technological capabilities of the educational process on the basis of the introduction of highly effective information technologies in society, advanced achievements of modern pedagogical and Psychological Science at the University.

Keywords: Information technology, intellectual, technical competence, technological training.

Булажак мухдндис талаба учун зарур булган ваколатлар тузилмасидан келиб чикиб, биз куйидаги курсаткичлар ва мезонларни такдим этамиз, улар талабаларнинг ахборот технологияларидан фойдаланган хрлда физика дарсларида укув ва экспериментам фаолият жараёнида компетенцияларнинг ривожланишини ташхислашда кулланилиши мумкин. Ушбу курсаткичлар ва мезонларнинг баъзилари факат техник ваколатларга тегишли, баъзилари эса юкори малакали мутахассислар учун зарур булган умумийдир. Курсаткичлар:

- техник билимларнинг мавжудлиги;

- техник куникмаларни шакллантириш;

- техник университетда укиш учун киймат йуналишларининг устуворлиги ва келажакдаги касбий ва бошка фаолиятларда техник компетенцияларни куллаш;

- техник компетенцияларни уз-узини ривожлантиришда эхтиёжлар ва мотивларнинг мавжудлиги;

- ривожланган техник кобилиятлар. Мезонлар:

- техник билимларнинг изчиллиги, чукурлиги, хажми, мустахкамлиги;

- стандарт, узгартирилган ва ижодий вазиятда техник куникма ва билимларни самарали куллаш;

- киймат йуналишларининг маълум бир тузилиши;

- укув жараёнига кизикиш: техник университетда укишга булган эхтиёж, техник билимларни урганиш ва куллашда юкори мотивация;

- техник фикрлашнинг изчиллиги: аклнинг прогностиклиги, техник билимларни узатиш ва бирлаштириш, акс эттириш, техник муаммоларни хал килишда операцияларнинг минималлаштирилиши ва бошкалар.

Кейин техник ваколатлар куйидагича ифодаланиши мумкин. Умумий билим:

-гуманитар ва ижтимоий-иктисодий фанлар сохасидаги асосий назариялар;

- инсоннинг инсонга, жамиятга, атроф-мухитга муносабатини тартибга солувчи ахлокий ва хукукий нормалар;

- тирик ва жонсиз табиатда содир буладиган жараёнлар ва ходисалар;

- фикрлаш маданиятининг умумий конунлари;

- келажакдаги касбининг мохияти ва ижтимоий ахамияти, фаолиятнинг маълум бир сохасини белгилайдиган фанларнинг асосий муаммолари, уларнинг яхлит билим тизимидаги узаро богликлиги;

- соглом турмуш тарзи хакида;

- бошкариш усуллари;

- педагогик фаолият асослари;

- технологик фаолият сохасига тааллукли карорлар, фармойишлар, буйруклар, услубий ва норматив материаллар;

- техника фанлари, техника ва технологияларни ривожлантиришнинг асосий илмий-техник муаммолари ва истикболлари;

- технологик объектлар, мухандислик тизимлари, материаллар, махсулотлар ва иншоотлар, ускуналар ва технологик линияларни лойихалаш, яратиш ва улардан фойдаланиш тизимлари ва усуллари;

- экспериментал ва назарий тадкикотларни утказиш усуллари;

- тадкикот ва ишланмалар буйича махсус илмий ва патент адабиёти;

- замонавий офис ускуналари, компютер технологиялари, алока ва алока воситалари;

- квант физикаси: корпускуляр-тулкинли дуализм, принтсип

ноаникликлар, квант холатлари, суперпозиция принтсипи, квант харакат тенгламалари, физик катталик операторлари, атомлар ва молекулаларнинг энергия спектри, кимёвий богланиш табиати;

- статик физика ва термодинамика: термодинамиканинг учта принтсипи, термодинамик холат функциялари, фазавий мувозанат ва фазавий трансформациялар, мувозанатсиз термодинамика элементлари, классик ва квант статистикаси, кинематик ходисалар, зарядланган зарралар тизимлари, конденсацияланган холат;

- жисмоний семинар. Махсус фанлар буйича билим:

- мутахассислик асослари тугрисида;

- муайян ишлаб чикаришнинг замонавий усуллари ва узига хос хусусиятлари тугрисида;

- технологик материалларнинг таснифи ва хусусиятлари ва имкониятлари тугрисида

уларнинг замонавий ишлаб чикаришда кулланилиши;

- материаллар ишлаб чикариш технологияси тугрисида;

- саноат объектларининг узига хос хусусиятлари тугрисида;

- битта объектнинг тузилиши хакида;

- технологик жараённинг назарий тушунчалари ва методологияси ва унинг бахолаш тоифалари тугрисида.

- дизайн ва ишлашнинг турли боскичларида технологик материалларнинг рольи тугрисида.

Куникмалар:

-касбий ва ижтимоий фаолиятнинг хар хил турларида гуманитар ва ижтимоий-иктисодий фанлар усулларидан фойдаланиш;

- ижтимоий лойихаларни ишлаб чикишда инсоннинг инсонга, жамиятга, атроф-мухитга муносабатини тартибга солувчи ахлокий ва хукукий нормаларни хисобга олиш;

- ишингизни илмий асосда ташкил килинг,

- касбий функцияларни амалга ошириш билан боглик вазифаларни белгилаш ва шакллантириш, уларни хал килиш учун у урганган фанларнинг усулларидан фойдаланиш кобилияти;

- ёзма ва огзаки нуткда унинг натижаларини тугри (мантикий) тартибга солиш;

Использованные источники:

1. Khasanov M. et al. Optimal radial distribution network reconfiguration to minimize power loss by using mayfly algorithm //AIP Conference Proceedings.

- AIP Publishing, 2023. - Т. 2612. - №. 1.

2. Hasanov M., Urinboy J. Reconfiguration of Radial Distribution System to Minimize Active Power Loss //International Journal of Engineering and Information Systems (IJEAIS). - 2021. - Т. 5. - №. 2. - С. 154-156.

3. Jalilov O.A. ТУЛ^ИНЛИ ЭЛЕКТР СТАНЦИЯЛАР // Экономика и

социум. 2024. №5-2 (120). URL: https://cyberleninka.ru/article/n/t-l-inli-elektr-stantsiyalar (дата обращения: 21.09.2024).

4. Jalilov O.A. УЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИДА МУКОБИЛ ЭНЕРГЕТИКА ТИЗИМИНИНГ РУЛИ ВА АУДИТИ // Экономика и социум. 2024. №5-2 (120). URL: https://cyberleninka.ru/article/n/zbekiston-respublikasida-mu-obil-energetika-tizimining-r-li-va-auditi (дата обращения: 21.09.2024).

5. Жалилов У. А. У. и др. ЭЛЕКТР ЭНЕРГИЯ СИФАТ КУРСАТКИЧЛАРИ ВА УЛАРНИ ОШИРИШ ЧОРА-ТАДБИРЛАРИ //Academic research in educational sciences. - 2021. - Т. 2. - №. 4. - С. 113118.

6. Жуманов А. Н. и др. МУКОБИЛ ЭНЕРГИЯ МАНБАЛАРИДАН ЖИЗЗАХ ВИЛОЯТИНИНГ ТОЕЛИ ДУДУДЛАРИДА ФОЙДАЛАНИШ //Academic research in educational sciences. - 2021. - Т. 2. - №. 5. - С. 247254.

7. Жалилов У.А., Jalilov O.A. КУЛЛАНИЛАДИГАН ИСТЩБОЛЛИ ЭНЕРГИЯ ЗАХИРАЛАШ КУРИЛМАЛАРИНИ УКИТИШ ЖАРАЁНДАГИ ТАДЛИЛИ // Экономика и социум. 2024. №5-2 (120). URL: https://cyberleninka.ru/article/n/llaniladigan-isti-bolli-energiya-zahiralash-urilmalarini-itish-zharayondagi-ta-lili (дата обращения: 21.09.2024).

8. Qurbanov A., Baratov L., Jalilov O. SANOAT KORXONALARINING SAMARADORLIK KO'RSATKICHINI OSHIRISH MAQSADIDA ELEKTR YUKLAMALARI KARTOGRAMMASINI QURISH VA BPP NING O 'RNATILISH JOYINI ANIQLASH //Interpretation and researches. - 2023. - Т. 1. - №. 6.

9. Khasanov M. et al. Optimal allocation of distributed generation in radial distribution network for voltage stability improvement and power loss minimization //AIP conference proceedings. - AIP Publishing, 2023. - Т. 2612. - №. 1.

10. Khasanov M. et al. Optimal Sizing and Sitting of Distributed Generation in Distribution Network considering Power Generation Uncertainty //E3S Web of Conferences. - EDP Sciences, 2023. - Т. 434. - С. 01016.

11. Khasanov M. et al. Distribution network planning with DG units considering the network reconfiguration and reliability //E3S Web of Conferences. - EDP Sciences, 2023. - Т. 461. - С. 01053.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.