Научная статья на тему 'Емханалық кезеңдегі гипертониялық криздің тиімді алдын алу жолдарын зерттеу'

Емханалық кезеңдегі гипертониялық криздің тиімді алдын алу жолдарын зерттеу Текст научной статьи по специальности «Клиническая медицина»

CC BY
109
11
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
ЕМХАНАЛЫқ КЕЗЕң / ГИПЕРТОНИЯЛЫқ КРИЗ / АЛДЫН АЛУ ЖОЛДАРЫ

Аннотация научной статьи по клинической медицине, автор научной работы — Рысбеков Е.Р.

Цель исследования предложить оптимальные пути профилактики гипертонических кризов на амбулаторном этапе. Результаты исследования показали, что высокие показатели частоты гипертонических кризов на амбулаторном этапе связаны с отсутствием оптимальной эффективной антигипертензивной терапии и ответственного подхода больного к самостоятельному лечению. Решением проблемы профилактики гипертонических кризов на амбулаторном этапе может быть обучение пациентов навыкам оказания самопомощи при гипертонических кризах и самостоятельному контролю артериального давления, наряду с этим дает возможность снижению частоты тяжелых осложнении и повышению эффективности лечения.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

ИССЛЕДОВАНИЕ ОПТИМАЛЬНЫХ ПУТЕЙ ПРОФИЛАКТИКИ ГИПЕРТОНИЧЕСКИХ КРИЗОВ НА АМБУЛАТОРНОМ ЭТАПЕ

Әлемнің жетілген мемлекеттер арасында жүрек қан-тамыр аурулары ӛлім себебі ретінде бірінші орында. Соңғы жылдарда Батыс Европа, АҚШ, Канада, Франция мемлекеттерінде жүрек қан-тамыр аурулары бойынша ӛлім кӛрсеткіштері тұрақтала басталуы байқалса, біздің елімізде 1975 2006 жылдары 100 мың халық санына есептегенде 255,4-тен 535,5 ке дейін ӛскен. 1999 2006 жылдардың жалпы ӛлім кӛрсеткішінің 49 52% бӛлігін жүрек қан тамыр аурулары құраса, ол кӛрсеткіштен 30-дан 60% дейін жүрек ишемиялық ауруы кардиоваскулярлық ӛлім себебі болған. [1].

Текст научной работы на тему «Емханалық кезеңдегі гипертониялық криздің тиімді алдын алу жолдарын зерттеу»

Вестник КазНМУ, №4 - 2012

УДК 616.1/.4(076.5)

Е.Р.РЫСБЕКОВ

С.Ж Асфендияров атындагы Цаз¥МУ клиникалыц бш1м беру орталыгы

ЕМХАНАЛЫК КЕЗЕНДЕГ1 ГИПЕРТОНИЯЛЫК КРИЗДЩ, ТИ1МД1 АЛДЫН АЛУ ЖОЛДАРЫН ЗЕРТТЕУ

Элемнщ жетлген мемлекеттер арасында MYPen. цан-тамыр аурулары вл1м себеб\ ретнде б1р1нш1 орында. Соцгы жылдарда Батыс Европа, АЦШ, Канада, Франция мемлекеттер1нде ЖYPек цан-тамыр аурулары бойынша вл1м кврсеткштерi турацтала басталуы байцалса, б1здщ ел1м1зде 1975 - 2006 жылдары 100 мыц халыц санына есептегенде 255,4-тен 535,5 - ке дешн вскен. 1999 - 2006 жылдардыц жалпы влiм кврсеткiшiнiц 49 - 52% бвлгн журек цан - тамыр аурулары цураса, ол кврсеткштен 30-дан 60% дешн ЖYPек ишемиялыц ауруы кардиоваскулярлыц влiм себеб'1 болган. [1]. TyüiHÖi создер: емханалыц кезец, гипертониялыц криз, алдын алу жолдары

Кардиологиядагы медицинаныц бiрталай жетктттерЫе ;арамастан, гипертониялыц криздщ мэселес езект мэселе болып ;алуда жэне халы;тыц ецбекке ;абылетплтнщ темендеуi мен журек-;антамыр ас;ынуларыныц непзп бiр себебi болуда [2]. Дамыган мемлекеттерде криздiк жагдайлардыц даму жиЫпнщ темендеуi бай;алады, оны соцы 20 жылда артериальды; гипертонияныц дэрмектт емЫщ жа;саруы мен байланыстырады. Шетелдт авторлардыц мэлiметтерi мен, артериалды; гипертония мен ауыратын нау;астарда гипертониялы; криздщ саны 7-ден 1% дейiн темендеген [3].

Жедел жэрдем кемегiн жи ша;ырудыц себебi кеп жагдайда, ол артериалды гипертонияныц тиiмсiз толы; емес емi [4].

Жедел жэрдем кемепне ЖYгiнген нау;астардыц 50-70%-тi, антигипертензивт дэрмектердi тура;ты ;абылдамайды. Жоспарлы атигипертензивт ем алып ЖYPген нау;астар, кебшде нэтижесi аз жэне кэзiргi уа;ытта усынылмаган дэрмектердi ;олданады [5]. Нау;астардыц тура;ты емге ынтасыныц жо;тыгы, езЫщ ауыруы туралы а;паратыныц жеткiлiксiздiгi мен, езiн-езi ба;ылау дагдысыныц жо;тыгы мен, осы санаттагы нау;астардыц емханада ;анагаттанарлы;сыз ба;ылау сапасы мен ;оса дэрмектердi ;абылдау бЫктттнщ жо;тыгы мен байланысты [6].

Кесте 1 - Артериялды; гипертония, гипертониялы; криздi I

Артериалды; гипертонияныц нэтижелi ба;ылауына жету, тек нау;астыц емдеу процесiне саналы жэне белсендi ;атысуында гана MYмкiн. ЭртYPлi терапиялы; о;ыту эдiстерiн ;олдану, ;андай жаста болсада нау;астардыц антигипертензивтi емге ынтасын арттырады [7]. Зерттеудiц ма;саты - емханалы; кезецдеп гипертониялы; криздщ тиiмдi алдын алу жолдарын усыну.

Зерттеуге, емханалы; кезенде артериалды; гипертония, гипертониялы; кризбен ;аралган 18 - 75 жас аралыгындагы 30 нау;ас енгiзiлдi. Барлы; нау;астарга жалпы клиникалы; тексеру, ЭКГ зерттеу ЖYPгiзiлдi. Нэтижеа. Зертеуге енгiзiлген артериалды; гипертония, гипертониялы; кризбен 30 нау;астыц 12 (40%) ерлерд^ 18 (60%) эйелдердi курады. Нау;астардыц орта жасы 64 жаста болды. Оныц iшiнде 10 (33%) нау;ас - ецбекке ;абiлеттi жаста, ал 20 (67%) нау;ас - 60 жастан жогарыдагы адамдар. Артериалды; гипертония мен ауыратын орта мерзiмi 16 жылды курады. Нау;астардыц кепшмлт езiнде артериалды; гипертонияныц бар екендЫш бiлген, тек 2 (6,6% ) нау;аста алгаш рет аны;талган. Артериалды; гипертонияныц 2 дэрежес 33,3%-те (10 нау;ас), 56,6%-те (17 нау;ас) - 3ч дэрежесi жэне 10%-те (3 нау;ас) жекеленген систолалы; артериалды; гипертония орын алган.

курылымы.

Аталымдары Барлыгы

Артериалды; гипертония, гипертониялы; криз 30 (100%)

Ас;ынган криздер 7 (23,3%)

Алгаш аны;талган артериалды; гипертония, 2 (6,6%)

гипертониялы; криз

Бас;а аурулар мен ;осарланып журуг 25 (83,3%)

журек ишемиялы; ауруымен 19 (76%)

;ант диабе™ен 2 (8%)

семiздiкпен 6 (24%)

цереброваскулярлы; аурумен 14 (56%)

буйрек ауруымен 5 (20%)

Артериалды; гипертонияныц дэрежеск

II 10 (33,3%)

III 17 (56,6%)

жекеленген систолалы; артериалды; гипертония 3 (10%)

Жалпы ауру санынан, ас;ынган гипертониялы; криздер 23,3%-Ti (7 нау;ас) курады, оныц шшде 4-де гипертензивтiк энцефалопатия, ал 3 нау;аста журек ишемиялы; ауруыныц ершук

Артериалды; гипертония, гипертониялы; криздi нау;астрадыц 98%-де ;ауiп факторларыныц жэне ;осал;ы жагдайлардыц барлыгы аны;талды. Ец жи кездескен ;ауiп фаторлары ол генетикалы; бейiмдiлiк, жасы, семiздiк жэне дислипидемия.

Вестник КазНМУ, №4 - 2012

Артериалдык гипертония, гипертониялык кризде негiзгi клиникалык кeрiнiсi бас ауруы жэне басыныц айналуы -62%, журек айнуы жэне кусу - 12%, журек тусыныц ауру - 15%, кез алдыныц булдырлауы - 11% наукастарда кездестi.

Барлык наукаска ЭКГ зерп^ жургiзiлдi. Электрокардиограммада 19-да сол карыншаныц гипертрофия белгiлерi, 3-де миокардтыц тыртыктык eзгерiстерi, 8-де ыргактык бузылыстар, 7-де Гис будасы аякшаларыныц бeгемелерi аныкталды. 2 наукаста ЭКГ eзгерiстер болган жок.

Наукастарды арнай сураганда 36,6%-т (11 наукас) тураксыз емделген, ал 20%-т (6 наукас) мулдем ем алмаган, 16,6%-тi (5 наукас) нэтижеа темен дэрмектер кабылдаган (адельфан, андипал т.б.), калган 26,6%-тi (8 наукас) кебЫе жиi ангиотензин айналдырушы фермент ингибиторларын, бета-блокаторларды, кальций антагонистерiн жэне диуретиктердi колданган. Медициналык кемек керсеткенге дейш гипертониялык криздi басу максатында наукастар eзiндiк 7-i (23,3%) антигипертензивт дэрмектер (каптоприл, нифедипин, метопролол), 12ч (40%) дибазол, но-шпа, папаверин, андипал, 5- (16,6%) димедрол, валерянка, корвалол, 4ч (13,3%) нитроглицерин, валидол, аналгин колданса, 1-де

(3,3%) дэрмектерi болмаган, 1 (3,3%) наукас шара колданбай дэр^ер кабылдауына eзi келген. Артериалды гипертония, гипертониялык криздi наукастардыц 6 ауруханага жаткызылса, 1-i жатудан бас тартты.

^орытынды. Артериалды гипертонияныц криздi агымыныц ете жогары кeрсеткiшi ец алдымен тиiмдi нэтижелi антигипертензивтi емнщ жэне наукастрадыц eзiндiк емге жауапкершЫпнщ жоктыгымен байланысты. Наукастардыц 36,6%-де криздщ даму себебi тураксыз ем, 20% -де емнщ жоктыгы, ал 16,6%-де нэтижеа темен дэрмектер алган, тек 26,6%-т кeбiне жиi ангиотензин айналдырушы фермент ингибиторларын, бета-блокаторларды, кальций антагонистерЫ жэне диуретиктердi колданган. 7 наукаста (23,3%) гипертониялык криздщ аскынган турi болды. Емханалык кезенде гипертониялык криздщ алдын алу мэселеанщ шешiмi, артериалдык гипертониясы бар наукастарды артериалдык кысымын eзiндiк бакылауга жэне гипертониялык криз кезЫде eзiне кемек керсетуге окытып уйрету болуы мумкiн, сонымен катар ауыр аскынулардыц жиiлiгiн темендетуге, емнщ нэтижелЫпн жогарылатуга мумкiндiк бередi.

ЭДЕБИЕТ Т1З1М1

1 А.К. Джусипов, Ж. Абылайулы, Т.И. Аманов, К.П. Ошакбаев, Б.У. Абдукаримов и др. Проблемы и пути совершенствования специализированной кардиологической помощи населению Республики Казахстан. / МЗ РК. НИИК и ВБ. - Алматы: 2007. - 246 с.

2 В.С Задионченко., Т.И Белякова. Лечебная тактика при гипертонических кризах Российский кардиологический журнал 1998; 4: 512.

3 Laragh's L. Lesson XXV: How to Mechanistically Diagnose and Correctly Treat a Hypertensive Crisis AJH-September 2001; 14: 9: Part.

4 О.Б Полосьянц., Е.Г Силина. Фармакотерапия гипертонического криза. Российские аптеки 2003; 11.

5 А.Л Верткин., А.В Тополянский. Неотложная помощь при гипертонических кризах. // Неотложная терапия. 2001; 36-42: 81-88.

6 А.Н Брюханов., П.Т Лукьяненко., А.С Петрова. Школа гипертоника в поликлинике. //Врач. - 1998; 10: 19-20.

7 Kyngas H, Lahdenpera T. Compliance of patients with hypertension and associated factors. J Adv Nurs 2005; 29: 832-9.

Е.Р. РЫСБЕКОВ

ИССЛЕДОВАНИЕ ОПТИМАЛЬНЫХ ПУТЕЙ ПРОФИЛАКТИКИ ГИПЕРТОНИЧЕСКИХ КРИЗОВ

НА АМБУЛАТОРНОМ ЭТАПЕ

Резюме: Цель исследования - предложить оптимальные пути профилактики гипертонических кризов на амбулаторном этапе. Результаты исследования показали, что высокие показатели частоты гипертонических кризов на амбулаторном этапе связаны с отсутствием оптимальной эффективной антигипертензивной терапии и ответственного подхода больного к самостоятельному лечению. Решением проблемы профилактики гипертонических кризов на амбулаторном этапе может быть обучение пациентов навыкам оказания самопомощи при гипертонических кризах и самостоятельному контролю артериального давления, наряду с этим дает возможность снижению частоты тяжелых осложнении и повышению эффективности лечения.

E.R. RYSBEKOV

RESEARCH OF THE OPTIMAL WAYS OF PREVENTING HYPERTENSIVE CRISES ON THE AMBULATORY STAGE

Resume: The purpose of the research is to offer optimal ways to prevent hypertensive crises on the ambulatory stage. The results of the research showed that the high frequency of hypertensive crises on the ambulatory stage is connected to the lack of optimal antihypertensive therapy and responsible approach to the patient's self-treatment. The solution for preventing hypertensive crises on the ambulatory stage could include the following measures: training the patients in the self-help skills under the hypertensive crises circumstances, along with that, self-sustained blood preasure control could allow for the reduction of severe complications and improve treatment's efficiency.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.