Научная статья на тему 'Емхана мейірбикелерінің ӛмір сапасының еңбек ӛнімділігіне әсерін медициналық-әлеуметтік бағалау'

Емхана мейірбикелерінің ӛмір сапасының еңбек ӛнімділігіне әсерін медициналық-әлеуметтік бағалау Текст научной статьи по специальности «Науки о здоровье»

CC BY
88
9
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
емхана / ӛмір сапасы / медициналық-әлеуметтік бағалау / медициналық кӛмек сапасы. / clinic / quality of life / medical and social assessment / the quality of care.

Аннотация научной статьи по наукам о здоровье, автор научной работы — А.А. Айтманбетова, Н.А. Талкимбаева, Д.М. Нарбекова

Мейірбике кӛп тараған мамандықтардың бірі болуына қарамастан, бүгінгі күні, жер жүзі орта медперсоналмен қамтамасыз етілуден таршылық кӛріп отыр. Мейірбике ісіне қойылатын жаңа талаптарды қоғам сұранысында қанағаттандыру ең үлкен кәсіби әскердің ӛмір сүру деңгейіне қатысты аспектілерді зерделеп бағалау жүргізбей мүмкін емес. Алматы қаласының бірқатар амбулаторлық-емханалық мекемелерінде жұмыс жасайтын мейірбикелерді зерттеу олардың еңбек әрекетіндегі бірқатар қиындықтармен қатар түрлі жанұялық-тұрмыстық проблемалармен, сонымен қатар ӛмірді қамтамасыз етудің маңызды сұрақтарымен соқтығысатынын кӛрсетті.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

MEDICAL AND SOCIAL IMPACT ASSESSMENT OF QUALITY OF LIFE IN THE PERFORMANCE OF WORK NURSES

Despite the large number of army nurses , today , the whole world suffers shortages in their professional help. Societal needs in nursing in accordance with the new requirements, it is impossible, without estimate and analysis aspects of life and work of the staff. The choice of respondents nurses outpatient clinics Almaty showed that nursing staff together with the difficulties in their professional work facing the housing and household, as the problems of life support.

Текст научной работы на тему «Емхана мейірбикелерінің ӛмір сапасының еңбек ӛнімділігіне әсерін медициналық-әлеуметтік бағалау»

Вестник КазНМУ, №2(2)- 2014

ЭОЖ 614.253.52:378

А.А. АЙТМАНБЕТОВА, Н.А. ТАЛКИМБАЕВА, Д.М. НАРБЕКОВА

С.Ж. Асфендияров атындагы ;аза; улттын; медицина университет/'

ЕМХАНА МЕЙ1РБИКЕЛЕР1Н1И 0М1Р САПАСЫНЫН ЕИБЕК 9Н1МД1Л1ПНЕ ЭСЕР1Н МЕДИЦИНАЛЫК-ЭЛЕУМЕТПК БАГАЛАУ

Мей1рбике квп тараган маманды;тардыц б1р1 болуына ;арамастан, бYгiнгi ^ш, жер жYзi орта медперсоналмен ;амтамасыз етлуден таршылы; кврп отыр. Мейiрбике юне ;ойылатын жаца талаптарды ;огам суранысында ;анагаттандыру ец Yлкен кэсiби эскердiц вмiр сYPУ децгейне ;атысты аспект'терд'! зерделеп багалау жYргiзбей мYмкiн емес.

Алматы ;аласыныц бiр;атар амбулаторлы;-емханалы; мекемелернде жумыс жасайтын мешрбикелерд'! зерттеу олардыц ецбек эрекет'шдег': бiр;атар ;иынды;тармен ;атар тYрлi жануялы;-турмысты; проблемалармен, сонымен ;атар вм'рд'! ;амтамасыз етудiц мацызды сура;тарымен со;тыгысатынын кврсетт':.

ТYйiндi свздер: емхана, вм'р сапасы, медициналы;-элеуметт'ш багалау, медициналы; квмек сапасы.

Бупнп тацца мешрбике кеп тараган маманды^тардыц бiрi болуына ^арамастан маман ресурсыныц жеткштаздт -халы^аралыщ проблема, жер жYзi орта медперсоналмен ^амтамасыз еттуден таршылы^ керт отыр. Жаца экономикалы^ жагдайда сапалы медициналы^ кемектщ сапасы мен децгешне деген ^огам суранысын ^анагаттандыру медициналы^ ^ызметкерлердщ ец Yлкен эскерi - мешрбикелердщ емiр сYPУ децгейiне ^атысты аспектiлердi зерделеп багалау жYргiзбей мYмкiн емес [1,2].

Алматы ^аласыныц б^атар амбулаторлы^-емханалы^ мекемелерiнде жумыс жасайтын мейiрбикелердi зерттеу олардыц ецбек эрекетiндегi бф^атар ^иынды^тармен ^атар тYрлi жануялы^-турмысты^ проблемалармен, сонымен ^атар емiрдi ^амтамасыз етудщ мацызды сура^тарымен со^тыгысатынын керсеттi.

Сонды^тан олардыц жануялыщ емiрiндегi ^алыптас^ан ^арым-^атынастар, психологиялыщ жагдайлар, шиеленiс жагдайларыныц себептерi, жануямен бiрге бос уа^ытын еткiзу сия^ты мэселелер социологиялы^ сурау барысында ^амтылды. Зерттеу жиынтыгын ^ураган ^алалы^ екi емханалы^ мекеме жэне №18 ^алалы^ емхананыц «Таугуль», «Дубок» филиалдарыныц мейiрбике ^ызметЫдеплерден туратын 74 респондеттщ 32,4%-ы - отбасын курган жэне жануяларымен бiрге турады. 9з некелерiн толыгымен ба^ытты деп 59% респонденттер санайды, 28% - ба^ытты деуге болады деп шектелген, 1% - ба^ытты деп санамайды, ал 12% - бул сура^ты жауапсыз ^алдырган.

Жануядагы шиеленiс жагдайларыныц жете^ себебi болып материалды^ жэне турмыстагы ^иынды^тар (32,7%) аталган. Бас^а себет^ арасында жануя мэселелерiн шешуге бос уа^ыттыц болмауы (14,5%), ата-аналардыц кил^ жэне шиеленiстi кедергiлерi (8,3%), интеллектуальды тYPде ^анагаттанбау (5,2%), антипатия, сYйiспеншiлiктiц болмауы (3,9%), ^ызганша^тъщ (3,7%), денсаулы^пен байланысты медициналы^ сипатты себептер, (3,1%), тYнгi кезекшiлiктер аталган (3,0%).

Мектепке ^атысты мэселелер арасындагы езектi мэселе -мектептердщ материалды^-техникалыщ базасын жабды^тауда о^ушылардыц (ягни ата-аналардыц) атсалысуы аталды (18%). ^ызыгып ^атысатын мектеп Yйiрмелерiнiц сэйкес жагдаймен ^амтамасыз етiлмеуi, спортпен айналысу, балалардыц эстетикалы^ даму проблемалары 15,6% суралгандарды толгандыртан.

Педагогтардыц темен бЫктштне 12% шагымданган. Сонымен ^атар мацызды мэселе болып мектептердiц Yйден айтарлы^ ^ашы^тыгы саналады (8,6%). Айтылган мэселе мектепке дейiнгi келiк ^атынастарыныц кYPделiлiгiмен ас^ынады (4,4%). Мектептердiц педагогикалы^ мамандармен ^амтылу толымсыздыгы да балаларды о^ытуда бiлiм беру жэне б^м сапасына тiкелей эсер ететiн жагымсыз фактор (4,8%). Респонденттердiц басым кепшЫп (81%) демалысты жануяларымен Ys жагдайында енжар еткiзедi. 13,2% мейiрбикелер жауабынша, мYмкiндiгi болганда, жануямен белсендi тYPДе ^ала сыртына таза ауага шыгып демалуды ^алайды.

Маманныц денсаулыгы, демалыс жагдайларына, жалпы алганда, сэттi емiр сYPУ эрекеттерiне туртын жэне

коммуналды^ ^амтамасыз етiлуi, ^огамдагы материалды^ тургыда сенiмдiлiгi мацызды эсер етедi.

Сурау мэлiметтерi бойынша суралгандардыц 21%-ы ез пэтерлершде турады екен. Yлесi жагынан бул тугырта пэтер немесе белмен жалга алатындар жа^ын (28%). Жата^ханаларды паналагандар саны 23% ^ураса, коммуналды^ пэтерлерде немесе шагын жануяга арналган жата^ханаларда туратындар -16% тец. Суралгандардыц 6% - таныстары мен туыстарында турып жумыс жасап жYргендер, 6% болса ез жеке Yйлерiнде турады.

Медициналы^ ^ызметкерлердiц реальды табыс келемi олардыц элау^аты дэрежесiн сипаттайды. Сурау барысында мешрбикелерге айлы^ а^ыларыныц децгешн багалау усынылып, келесi нэтижелер алынды: респонденттердiц басым кепшiлiгi (68,7%) айлы^ келемi жануяныц орташа емiр децгешн ^амтамасыз етуге жарамсыз деп есептейд^ 1/3-не жуыгы (31,3%)

- орташа емiр децгейiн ^амтамасыз ете алады деп то^талган. 9мiр сапасын арттыру багытындагы усыныстар ^атарында барлы^ мешрбикелер дерлiк (94%) айлы^ а^ыны жогарылатуды, калган 6,0% - айлы^ а^ыга индексация жасауды атаган. Жогарыда кел^ртген мейiрбике персоналыныц элеуметтiк-материалды^ емiр сапасына ^атысты мэселелер оныц ез сураныстары мен мYмкiндiктерi шегiнде туйы^талмайды. Бул мэселенi шешуде, маманга ^олдау керсетуде мемлекет ролi -шешушк Осы орайда, зерттеу негiзiнде алынган мэлiметтер бойынша, мемлекет тарапынан ^у^ы^ты^ жэне элеуметтiк ^оргауды толы^^унды тек 8,7% респонденттер сезшетшЫ, калган 91,3% - керсетшетЫ ^олдау толы^^унды емес немесе ешбiр ^олдау сезiнбейтiндiктерiн аны^тады^.

Маман кекейiнде жYрген мемлекеттiк децгейдеп шешiлмеген мэселелер: 92,7% - теменп айлы^ а^ыны, 43,6% - кэаби-^у^ы^ты^ ^ортаусызды^ты, 32,2% - зейнекерлтте ^ам^орсыз ^алуды, 23,7% - шешшмеген тургын-турмыс мэселелерiн, 23,1%

- демалыс пен емделуге жагдайдыц жасалмаганын, 22,0% -^андай-да жецiлдiктердiц жасалмауы.

Зерттеудеп осы кеп^атарлы персонал ецбегiн медицинага арттырганымен, ^аншалы^ты ынталы немесе ез дэрежеанде орындап жYргендерi беймэлiм. Зертеу барысында жYргiзiлген кепфакторлы талдау непзшде мейiрбикенiц жумысымен ^анагаттану керсеткiшiнiц оган эсер ететiн факторларга тэуелдiлiгi сэйкеспк коэффициентi (х2) кемегiмен аны^талды. Ец жогарты дэрежедегi мYмкiндiкте (р<0,002) ецбекпен ^анагаттанудыц жогарыда келтiрiлген нэтижелердi

аргументтейтЫ материалды^ жэне моральды^ аспектiмен байланысы аны^талды. 99%-дан жогары (р<0,01) мYмкiндiкте ^анагаттану керсеткiшiнiц мацызды фактор - пациенттердН жагдайын жасауга мYмкiншiлiктiц жетiспеуi сия^ты жанама тYPде ^ажеттi ^урылгылармен, медикаменттермен, жалпы материалды^-техникалы^ базаны озы^ ^амтамасыз ету, сол сия^ты маман толы^тыгын, жумыстыц дурыс уйымдастырылуын, ецбек бел^андеп тэртiп сия^ты мейiрбике персоналыныц нау^ас^а жа^ындай тYсуiне мYмкiндiк беретЫ жагдайлармен байланысы дэлелдендi.

Жогарыда кел^ршген мэлiметтерден угатыныз, мейiрбике корпусы шугылданатын кэсiбiне енжар ^арауга себеп бар. Персонал Yшiн емiр сYPУДiЦ жэне кэаби ецбек етудiц моральды^ жэне материалды^ ^анагаттандырмауы

Вестник КазНМУ, №2(2)- 2014

медицинальи^ кемек керсетудщ рационалдыгын, маманныц денсаульщ са^тау практикасындагы тугырын эларетедг

ЭДЕБИЕТТЕР Т1З1М1

1 Сапина З.Е., Фомушкина И.А. Управление качеством сестринской помощи // Учебное пособие. - М.: АНМИ, 2006. -151 с.

2 Кауашев С.К. Вопросы управления и организации сестринского дела в подготовке медсестер-менеджеров // Ж.Мейiрiм-Милосердие, 2002. - №1. -С.30-31.

А.А. АЙТМАНБЕТОВА, Н.А. ТАЛКИМБАЕВА, Д.М. НАРБЕКОВА

МЕДИКО-СОЦИАЛЬНАЯ ОЦЕНКА ВЛИЯНИЯ КАЧЕСТВА ЖИЗНИ НА РЕЗУЛЬТАТИВНОСТЬ ТРУДА МЕДСЕСТЕР

Резюме : Несмотря на многочисленность армии средних медицинских работников, сегодня, весь мир претерпывает нехватку в их профессиональной помощи. Удовлетворенность общественной потребности в сестринском деле в соответствии с новыми требованиями, невозможно, без оцеки и анализа аспектов жизни и деятельности персонала.

Выбор в качестве респондентов медсестер амбулаторно-поликлинических учреждений г. Алматы показало, что средний медицинский персонал наряду с трудностями в их профессиональной деятельности сталкиваются с жилищно-бытовыми, также проблемами жизнеобеспечения.

Ключевые слова: поликлиника, качество жизни, медико-социальная оценка, качество медицинской помощи.

A.A. AITMANBETOVA, N.A. TALKIMBAEVA, D.M.NARBEKOVA

MEDICAL AND SOCIAL IMPACT ASSESSMENT OF QUALITY OF LIFE IN THE PERFORMANCE OF WORK NURSES

Resume: Despite the large number of army nurses , today , the whole world suffers shortages in their professional help. Societal needs in nursing in accordance with the new requirements, it is impossible, without estimate and analysis aspects of life and work of the staff.

The choice of respondents nurses outpatient clinics Almaty showed that nursing staff together with the difficulties in their professional work facing

the housing and household, as the problems of life support.

Keywords: clinic, quality of life, medical and social assessment, the quality of care.

УДК 616-083.98:614.88 (575.1)(5У)

А.К. МАДРЕЙМОВ

Врач скорой медицинской помощи Нукусского филиала Республиканского научного центра экстренной медицинской помощи Республики Узбекистан, г. Нукус

СОСТОЯНИЕ ЗАБОЛЕВАЕМОСТИ И ОРГАНИЗАЦИЯ ОКАЗАНИЯ СКОРОЙ МЕДИЦИНСКИЙ ПОМОЩИ НАСЕЛЕНИЮ РЕСПУБЛИКИ КАРАКАЛПАКСТАН

В данной статье проанализированы некоторые показатели деятельности отделений скорой медицинской помощи Республики Каракалпакстан за 2002-2012 гг. И выявлены актуальные проблемы службы скорой медицинской помощи, решение которых будет способствовать повышению ее эффективности. Разработаны рекомендации по устранению имеющихся недостатков, намечены дальнейшие пути усовершенствования этой службы.

Ключевые слова: организация, модернизация, скорая медицинская помощь, показатели деятельности службы скорой медицинской помощи Республики Каракалпакстан.

Введение.

Реформы системы здравоохранения, организация службы экстренной медицины и модернизация отделений скорой медицинской помощи, в Республике Узбекистан внесли свой положительный вклад в изменение структуры заболеваемости и смертности населения Республики Каракалпакстан. Основными директивными документами по модернизаций оказания скорой медицинской помощи населению Республики Каракалпакстан явились Государственная программа по развитию здравоохранения, утвержденная руководством страны.[1] В 1988 г. регион Приаралья признан ВОЗ зоной экологического бедствия. В 1993 г. на Саммите государств Центральной Азии -Казахстана, Узбекистана, Туркменистана, Киргизстана и Таджикистана - были созданы Координационный совет и фонд по спасению Арала и проблемам урегулирования экологического кризиса в Приаралье, председателем которого был избран Президент Республики Узбекистан И.А. Каримов.[2] Каракалпакстан является северным регионом Республики Узбекистан. Площадь его составляет 165 тыс. км2, население 1711800 человек. На долю городского населения приходится 48%, сельского - 52%. В республике имеется 12 городов, столица - г. Нукус с населением 289 тыс. человек. Республика

расположена в центре дельты реки Амударьи, на севере расположено Аральское море, на западе - плато Устюрт, на востоке - пустыня Кызылкум, на юге - горы Каратау. Климат резкоконтинентальный. Среднегодовая температура января -25°С, июля +37°С. Засоленность почвы от исчезновения Аральского моря составляет более 70%. В течение 30летия сложившаяся экологический неблагоприятная обстановка в регионе негативно влияет на состояние здоровья организма человека. [2] Цель.

Изучение качества оказания скорой медицинской помощи, динамики заболеваемости, смертности, обращаемости населения Республики Каракалпакстан за последние одиннадцать лет и роли службы скорой медицинской помощи в улучшений его здоровья. Методика исследования.

Нами проанализированы деятельность службы скорой медицинской помощи Республики Каракалпакстан за период с 2002 по 2012 гг., структура заболеваемости, смертности, обращаемости населения и ее связь с работой отделениями экстренной медицины, а также кадровый потенциал и оснащенность скорой медицинской помощи транспортными и

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.