Научная статья на тему 'ЭКОНОМИКО-МАТЕМАТИЧЕСКАЯ ОЦЕНКА ВЛИЯНИЯ МЕЖДУНАРОДНОГО ТУРИЗМА НА МИРОВУЮ ЭКОНОМИКУ'

ЭКОНОМИКО-МАТЕМАТИЧЕСКАЯ ОЦЕНКА ВЛИЯНИЯ МЕЖДУНАРОДНОГО ТУРИЗМА НА МИРОВУЮ ЭКОНОМИКУ Текст научной статьи по специальности «Экономика и бизнес»

CC BY
101
10
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
МЕЖДУНАРОДНЫЙ ТУРИЗМ / МИРОВАЯ ЭКОНОМИКА / КОРРЕЛЯЦИОННЫЙ АНАЛИЗ / РЕГРЕССИОННЫЙ АНАЛИЗ / ЭКОНОМЕТРИЧЕСКИЙ АНАЛИЗ / ДЕЯТЕЛЬНОСТЬ ТУРИСТИЧЕСКИХ АГЕНТСТВ / СРЕДНЕМЕСЯЧНАЯ НОМИНАЛЬНАЯ ЗАРАБОТНАЯ ПЛАТА / INTERNATIONAL TOURISM / WORLD ECONOMY / CORRELATION ANALYSIS / REGRESSION ANALYSIS / ECONOMETRIC ANALYSIS / ACTIVITIES OF TRAVEL AGENCIES / AVERAGE MONTHLY NOMINAL SALARY

Аннотация научной статьи по экономике и бизнесу, автор научной работы — Меджлумян Шогик

В целом туризм можно рассматривать как одно из наиболее эффективных проявлений услуг международной торговли, наряду с финансовыми и банковскими услугами. Это мощная экономическая и социальная движущая сила, которая генерирует инвестиции, рабочие места и доходы, развивая инфраструктуру страны и сохраняя национальные ценности. Потенциал международного туризма для мировой экономики обусловлен довольно большим весом в общей и прямой доли туристических услуг в мировом ВВП. В этом контексте основной целью статьи является оценка влияния туристического сектора на общие тенденции развития мировой экономики. Автор оценивает существующие взаимосвязи между доходами от международного туризма и мировым экономическим ростом. Ряд исследований демонстрируют потенциальное социально-экономическое значение туристического сектора с точки зрения экономического роста, роста доходов и общей конкурентоспособности. В этом контексте для Армении крайне важно оценить и понять с помощью эконометриического анализа, как сектор туризма влияет на среднемесячную номинальную заработную плату в стране.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

ECONOMIC-MATHEMATICAL ASSESSMENT OF THE IMPACT OF INTERNATIONAL TOURISM ON THE WORLD ECONOMY

Tourism can be considered as one of the most effective demonstrations of international trade services, together with financial and banking services. It is an important economic and social factor that brings investments, employment and income while developing the country's infrastructure and preserving national values. The importance of international tourism in the world economy relates to the rather large share of the total and direct share of tourism services in the world GDP. In this context, the main purpose of the paper is to assess how the tourism sector influences the general trends of world economic development. The correlations between international tourism revenues and global economic growth has been assessed by the author. Several studies demonstrate the potential socio-economic importance of the tourism sector in terms of a country's economic growth, revenue growth, and overall competitiveness. In this context, it is essential for Armenia to assess and understand through econometric analysis how the tourism sector affects the country's average monthly nominal salary.

Текст научной работы на тему «ЭКОНОМИКО-МАТЕМАТИЧЕСКАЯ ОЦЕНКА ВЛИЯНИЯ МЕЖДУНАРОДНОГО ТУРИЗМА НА МИРОВУЮ ЭКОНОМИКУ»

CfllhLi irbaLflMJ3UL

b^ic iptjipbuLUqflipnLßjLutj U LjLUr2LUl[LUpiÍLljtj

LUUUlIlflUltlLp

<UJUCKiUP<U3hL SLSbUflH3-3U.L

4P u uhauaq-ushL арпииерапмдзиъ

flLflPSh UaT-bSflhí3-3UL

SLSbUUU"Uí3-bUUSh4U4UL

«VblKUSUMULC

<t¿/Jt¿/2/uuvp/7t¿///7Í/ ipbipbunLpjLub huiiluip lífipLuqqujjlib qpnuuJ2P2nLpjLub L/LupUn-pmpjnLbß uiuijiSujbujilnpL[uJÓ к huiihii2lvuiphuijtib <bU-nu! qpnuui2P2Lujtib дшпш/т-¡ajnLbbbp[i pbqhuibnLp U nLqqu/ф iluiubuipuidb[i puiLluiL/uib tSbó LpbuuiL¡uipuip ^ппф Unhu/uuipuiL), qpnuuJ2P2nL[3jnLbp L/uipbifi к Л7/7í/7íx//7Í/¿7/ прщЬи ilfeuiqquijlib uinLippuij/ib óuinuijnLiajnLbbbpli шЛЬшшргутЬшфьр qpuUnpnLdbbp¡ig dbifp фрЬи/Ьиш^шЬ U ршЬ-L¡ujj¡ib ôiuniujnL[3jnLbbbpli hbip d¡iuiufib: iljb LpbLpbuuiiiuib ru ung¡iui[uiL]uib L/uipUnp 2Uipdfo mà к, npp ULpbqànLd к bbpqpnLdbbp, qpiuqL[iuónL[ajni.b U bL/LudnLip' d/iLudLuduj-builf quipqu/gbb[nL[ bpL¡pli bbfauiLjuinnLgL[uió^bbpb ni fufauibb[nL[ uiqquij/ib Lupdbpbbp/i LL]Luhu]LubnuIp: UnLjb hnqL¿ujóli h¡idbuiLjuib Ьщилршф к q/iLpuipL)b[, pb /7b$u]bu к qpn-иш2Р2Ш]^Ь ri[npLpp uiqqmd huidu/2tuuiphuijlib LpbLpbumpjiub quipquigduib pbqhuibnLp liftLpnLilbbpji Црш: -СЬфЬшф L/nqdfig qbuihujLpLlb[ bb dfeuiqquij/ib qpnuui2p2^jtib bL/ui-dnupbbpfi ni huidiu2lvLuphLuilib ipbipbuuiLfuib uiáfi iSfipL фп/и^шщ^шдтрупьЬ-

bbpp:

iffi 2ШРД hbifiuiqnLpnLiajnLbbbp шщшдгидпиЗ bb qpnuui2P2nL¡3juib n[npipfi l^uipUnp ungfiuii-LpbipbuuiLjuib b2LubuiLinL[ajnLbb uinuibä/ib bpl^pfi ipbipbuuiLjuib uiófi, bLjuidnLip-bbpfi LUL[b[UjgiIujb Ll pbqhuibnLp dpgnLbuiLfmpjuib pLupb[LUL[iJujb ipbuuibLymblig: Uju huiduiipbfiuipnLd, 'CuijuiuLpuib/i huiduip uinuibg^uij/ib к ьрЬьрЬиш£шфш1]шЬ L¡bp[nLÓm-pjuidp qbuihuiipb[b tiL hiuuL¡LubLLi[p, pb fib^Lqbu к qpnuu¡2P2nLpju¡b ri[npipb uibqpui-quinbnul bpLipli dfyfib LUiluujLjLijb шЬс[шЬш^шЬ ui2fiiuiLpuiL[uipäli фш:

<|iiftiuipuinbp. dfeLuqqLujfib qpnuui2P2nLpjnLb, huiduJ2lvuiphLujlib LpbipbunL/ajmb, l¡n-пЬцшд^пЬ L^bp[nLÔnLidjnLb, nbqpbufmb L¡bp¿nLÓnL[djnLb, ipbipbuLu^uj-

LfiLuLjLub i[bp[nLÖnL[djnLtj, qpriuuj2p2ujjlib qnpÓLuLjLU[nL[ajni.bbbpli qnp-ÓnLÚbnLIdjnLÚ, Úflg/lb uiúuiuljiub iubl¿iubiul]iub lU2fULULpLUL[LUpä

J EL: L83, C20

Lbpui6ni.|3jni.ti: d"iuiíiuliiul|iul||ig iu2fuwphnuj qpnuiu2P2i"iL[ajni.liQ hiuií-qIir|.hwlipwl|wli bplinyp t, |ili^ii|bu liiuli il|i2iuqqiuj|"ili inliinbuiul|iuli hiupiupb-priLfajnLlilibp|i l|iuplinpiuqnLjli piur|iur|.p|"ijlibp|ig úbl|Q: Clir|. npnuJ, il|i2iuqqiuj|"ili qpnuiu2P2ru[ajnLlili ni.r|r|iul||i Li iulinLqqiul||i libpiuqr|.nLij t |ilijii|bu iuqiuIiÖ|iIi bpl|plibp|i, iujliii|bu t[ iniupiuöiu2p2wlilibp|i ru Qlir|.hiulinLp hiuiliu2fuiuphiuj|ili inlnnbunL|3jiuli |ipiui[|ióiul||i i[piu: U"|i2iuqqiuj|ili inliinbuiul|iuli hiupiupbpnL-|3-jnLlilibp|i r^pulmpdiulj iniupiuinbuiuL| Ölibp|i qiupqiugdiulip qruqiuhbn, J|i2-iuqqiuj|ili qpnuiu2P2nL|3-jriLljQ i|bpiuöi|bit iuqqiuj|ili rn hiuJiu2fuiuphiuj|ilj inliinb-unL|ajiiili ójrur]bp|i luniugwiniup n|npin|i: ULjÍJ biufulauniug iuqqiuj|ilj hiupuinru-[3-jiuli iui|b|iugdiuli Li ptiLuli^nLfajLuti l|jiuljp|i npiul||i piupb|iui|diuli Jh2n9 t, ii|bu liiuli inbinbunLtajiuli iupr}jruljiui|bin n|npinlibp|ig Jbl|p, piuli|i np hul|iujiu-LjLuti r}bp ruli|i bpl|prud qpiuqi|iuönL|3jiulj iuu|iuhni|diulj, bnp iu2fuwiniuinbr|bp|i uinbqöiiiuli qnpöruii: Sliinburufajiuli nj il|i ójmq qpiuqi|iuönL|ajiuli riLnpinQ l|iup-qiui|npnq liiliuli lu qq.bg nLpjruli ^rnli|i: bpl|pnnJ qpnuiu2P2nL|ajiuli n|npin|i piupb-hiu2nq qiupqiugnLiÍQ li2iuliiul|iu|ji w qq.bg nLpjruli t ruliblinLiI nj ilfiiujli iuqiuIiÖ|iIi 2P2Lulilibp|i, iuj[li iuiipnr|2 iniupiuöp|i i[piu:

2pnuiu2P2nL|ajriLliQ giulil|iugiuö bpl|p|i hiuiíiup pliiul^rufajiuli piupbl|bgnL-pjiuli iiiul|iupqiul||i piupb[iui|iliuli l|iuplinpiuqnLjli ii|iujiliuli t, fillip hliiupiui|n-pnLfajnlIj t iniu[|iu iuii|iuhni|bLnL bl|iudruinljbp|n iuprynLliiui|bin i|bpiupiu2funLd, iniupiu&piuj|ilj hiudiujuii|i qiupqiugrud, iul|in|ii|iugljnLd t Ij^ll)bílj bbpq.pnLdiu-lujbiqbu tL ptiri-hiubriLp qnp&iupiup d|^2lUl|lUJpQ, iniuppbp iniup|ipiuj|ili fudpbp|ili iuiqiuhni[bLni[ hiuJbJiuiniupiup piupöp l[lupöluinpl[dq^ iu2fuiuiniuinb-qbpni[:

9-puiliuitinLpjuili uil|tiuipl|: Gliq.hiulinLp luriJiuiIp, qpnuiu2P2nL|ajnLlip bpbj) h|iilliiul|lull wqqbgnLfajruli rnli|i dxuiiiuliiliuli bpl|p|i i|]W inliinbuiul|iuli, 2P2UJ-l|iu ú|i2iui|iujp|i U ungfiiuL-inliinbuiuliiuli1: Sliinbuiul|iuli iunnLiini| duiiíiuliúiuli bpl|p|i i[piu hiuinl|iuli2iul|iuli luqqbgrufajriLli t pjnL2biniuj|ili bl|iuiinnnlibp|i iu6q, iupiniuqpriL|3jiuli Qliq[iujlinLiÍQ, libpqpruillibp|i fupiulinujQ, blifaiul|iuQnLgi|iuöp-libpfi nl Qliq.hiulinLp inliinbunLfajiuli qiupqiugnLÚQ: LT|n 2wp£ hbiniuqninrufajnLli-libp ijiiuuinnuj bli, np q.piul|iuli l|nnb[jiug|iiu l|iu qpnuiu2p2wj|ili bl|iuúnLinlibp|i U bpL|p|i inbinbuiuL|iulj iu6|i djigli.2: Lhuwpnli|i hiuJiu[uiupiub|i Sliinbuiuq|iinnL-

1 Sb'u Cooper C., Fletcher J., Fyall A., Gilbert D., Wanhill S., Tourism Principles and Practice: (4th Edition). Harlow: Financial Times Prentice Hall, 2008:

2 Sb'u Ahiawodzi A. K., Tourism Earnings and Economic Growth in Ghana, British Journal of Economics, Finance and Management Sciences, Vol. 7 (2), 2013, tg 187-203, Anson K. J., Thaliath A., A Study on Changes in GDP due to its Relative Dependence on Tourism Receipts, Atna, J Tour Stud, 11, 1, 2016, tg 17- 30, Eugenio-Martin J. L., Martin Morales N., Scarpa R., Tourism and economic growth in Latin American countries: A panel data approach, Social Science Research Network Electronic Paper. No. 26, 2004, http://www.feem.it/userfiles/attach/Publication/NDL20 04/NDL2004-026.pdf, Kreishan F. M.M., Tourism and economic growth: The case of Jordan, European Journal of Social Sciences, 15 (2), 2010, tg 229-234, Skerritt D., Huybers T., The effect of international tourism: An empirical analysis, Asia Pacific of Tourism Research, Vol.10, Issue 1,2005, t2 23-43:

120 PLLTjPbP C^SC 2020.3

PjluLi Li L|luulul[lupiliuti q.Li|png|i LibpLjlujlugnLgbp fbbifiiyui Tb lfb[[n-UuiJ-u/Lujnjfi Li Unfyuj <-lui[[bli «Srnp|iqilQ Li luöq bi|pnu|Lul|Luli bpLiplibpnuj» hbuiw-qnuniLtajriLlinLiJ nLunuJliuju|ipi|bL bb qpnuw2p2wj|ili bL|LuiinLLnlibp|i, <Lli-|i Li LUQliLnp|i ölui|lul|i J^Ll l|^n[гJL|Lua|L[uJÖnLfЭJnLLlllbpQ, grujg in lu [n l[, np qpnuw-2p2nlfajaili qiupqiugriLiIli nLiqiquuL||n Luqi^bgnLfajruli ruti|i luhluIiÖ|iIi L|bpgpwö bpL|-p|i LnlimbuiuL|Lulj lu6|i i[piu, |iuL| dbl| qpnuw2P2hL|h htu2L[ni[ ÖLufuubp|i aii[b-[LugnLJp L|wpb|ji t qpnuiu2P2Lujh^ &lunujjnLfajnLtitibpqliiuhiuindiutj npiul|iu-L|luIj gnlgiuli|i2 huidwpbL3:

SbinbunLtajLuli i[piu r}pail|Luli Luqr).bgnL|ajLulj 2linph|iL[ t, np wju ninpmp 2Luhair}pr}nLJ t bpl|ptjbp|i l|airiLUL[LupnLt3-jnLlilibp|ili, L)LuqJLul|bpLLjnLfajnLtjtibp|nlj U Lulihiumlibp|ilj plir|q.pl|i|b|ni. qpnuLU2P2nL|3jwtj LuprunLtiLupbpnL[ajLulj Jbg: <jnLpwlinglibpQ, hjnLpiuintibpQ, hnupb|tibpQ, qpnuw2p2wj|ili qpLUL^nLfajiuli ijujjpbpQ 2LuhaiQnLlibp|i hwiiuip luu|luhril|nlli bli bl|LuiInLLn, |ili£u|bu IiluLl paiq-ÜLUfa|iL[ LU2fuuJLnLULnbqbp ULnbqönLiI hanJiujliplibpriLiJ:

Uruppbj|i haiiJLU[ULupujli|i a|pn^)bunp Lbn Sujqnti, ni| bpL|wp Lniup|ilibp r|bl|wi|wpbL t 2pnuiu2P2nLfajLuli L|luqlui|lupiIujIi r|xi|png|i qpnuw2p2nl[ajwli L|nLLLnbmQ4 Li U"|i^|iqLuLi|i hwilw|uwpwli|i u|pni}>bunp H-Lutifibi 8. Uifibjup fipbtig J|i 2luPP L|_bp|_nLÖnLf3jnlLiLibpnllJ libpl|iujiugtjni.d bb56 inlimburupjiulj Llpw q_pn-uiu2p2nlpjluli n l 6aitiLULL|Luphnpri.nlfajlutj r|_p lu Lj lutj Luqr}bgnLpjailj hbrnltjaiL L|lu-pnr]nl|3jn

aiqqaij|ilj bL|ui dnLLntjbp|i U LupLnLupdnLj|a|i j2luIjluL||i lu6, intjinbuiul|iutj pLuqJiupL|jLuj|ilj t$bL|Ln, qpLuqLlw&nLiajLuli puipÖpLugrud, btlf9luL)LUnnLgl[lUbp|n pwpb|lul|nlli: Pwg|i qpnuiu2P2nLpjLuli n|npinnul uLnbqÖL|nq nLqqiuL||i LU2fuLULnLULnbqb-p|ig, lujLi LiluLl ailirnqqiuLili iu2[uuJLnuJLnbqbp|i uuibqöilujli L|aipUnp qnpö|ip t, npp qpiuqi|ujönLpjujli iIail|Lupr|.LuL|li Lui|b[iugLinLiJ t 2h^UJPUJPnLiaJUJ^ dbg, pwli-L|luj|iIi n|npinnul, uipiuLiua|npLnLuj|iLi Qlil|bpnLfajnLliLibpnLiJ U lujlLi:

<binuiqninnL|»juiti libpnrfuipuitinLpjnLti: 4bp|nLÖnL|3jrutilibp|i hwüwp uib-uluL|luIj, mbqbL|LumL[LuL|Luli U Jb|anr}LupLuljLuL|Luli h|nJp bb &wnLujb[ haijaiqq|i Ll LupinaiuiuhLiLuligli mljLnbuLuqbmljbp|i LU2fuLULnnL|ajnLtjlibpQ, q|nnLuL|Luli l|LuqJiu-L)bpLL|nLfajnLtjtibp|n i^wLinLiftjbpp, T-LuuluL|luIj li duidiutiiuL]iul||ig intiinbuiuq.|> iniul|iuli LnbunLfajmbLibpIn h|idtjLur|.pnLjptjbpQ, <luJoi2fLiLuphLuj|ili piuliL||i, 2pn-ULU2P2nL|3JLUll Ii ÖLUtlLULL|LUphnpr|.nLfajLUlj hlUjLU2|TJUjphLUj|nlj funphpr|.|i, « l[|l-6oil|LuqpLuL|Lulj L]nii|iinb|i, « tL|nlinJ|iL|Luj|i tiLufuLupLupnLpjLutj U 2pnuiu2P2nL-pjaili a|bLnujl|LuLi L|niI|iLnb|i uii|juJLLibpQ:

<wiIiu2fLiwphwj|-iti <LU.-fi U iJ|i2Ujqqujj|ili qpnuw2p2wj|iti bl|iuijnLinlibp|i, |iLi^a|bu LiluLl «-mil qpnuw2P2wj|iti qnpöwL|lu|nL|3jnltilibp|i qnpörulibnL|3jLuti Ll üh2hiJ luüuluL|luLi luIil|luIiluL|luIi lu2fuluuilui|lupö|i lI^Ll luqL|lu Ljnnb[jLug|nnlj

3 Sb'u De Mello-Sampayo F., De Sousa-Vale S., Tourism and Growth in European Countries: An Application of Likelihood-Based Panel Cointegration, Working Papers 17, 2012, tg 3:

4 https://www.su rrey.ac. u k/peopIe/leo-jago

5 Sb'u Jago L., The Value of Business Events, 2012, www.businesseventssydney.com.au:

6 Sb'u Stynes D. J., Economic Impacts of Tourism: A Handbook for Tourism Professionals, Illinois Bureau of Tourism, Illinois Department of Commerce and Community Affairs, Prepared by the Tourism Research Laboratory at the University of Illinois at Urbana-Champaign, 1997, tg 4:

l|iuii|hp|i piugiuhiujiniiiuli hiudiup |ipiiil|iuliiugi|hL t nhqphu|inli i|hp|nLdnL[ajruir фпрршс(.пц1| £uiroul|nLu|itihp|i hr|iuliiiil|ni( (Eviews 10 SV 5piuqpiuj|ili фшрЬр|1 lllipiuruliuilp): n-hqphu|inli i|hp|nLdnL|3jiuli q_L|"uluL[np [иЬгфрр 4iniJinfuujl|iulitih-p|i i|inful|ma|L[u6nLfajnLLiQ pliriLpiuqpnrL 15пг|_Ь[Ь 1|шпгидгшЛ| t: П-рш L||npшn-diuiip hliiupiui|np t qiunlinuj iulil|iufbi фпфп[иш1|ш1||1 iupdti£>lihpni( uiniuliiuL l|iufbijni[ фпфп^ыш1|ш1||1 mpd"bpLibp|n qlnuhiuiniul|iiililibpQ:

lTnq.b|ji l|iunm.gdiutjQ Jiuutjiiil|gnLd t фпфп^иш1|ш1|1|Ьр|1 bpL)nl iniupiu-шЬиш1|1

LUfirynLtigLujfiti (LiluIvjlul, bbpdfiti) ifinifin[vuiljujb (Y). qpiu lupdhplihpQ 5luui|npi|nLii bli iuj[ фпфп^иш1|ш1|ЬЬр|1 li q.np6nblibp|i iiiqq.bgnL|3jiudp, npnlig J|i Jшup bli|aiupl|i|nLd t qpuiljgdiiili, l|iuniui|iupdiiili li ицшЬш-i|npdiulj: fVbqpbu|inli i|bp|ni.&ni.|ajni.lini.d mprynLtjpmj|itj фпфп[иш1|шЬр ^nLtjL|g|nmj|n qbp t 1|шшшрпи1, np|i lupdtipp npn2i|nLd t фшишшр1|-libp|i qbp l|iuiniupnq, piugiuinpnq фпфп^ъ1ш1|шЬ1|Ьр|1 iupd"bj)ljbpni[, puigujLppnq (LubLjuifu, LupLpuidfib) фпфп[иш^шЬ (X). r}iu qpiubgdiulj Ы|[эшр1|1|пг[ фпфп[иш1|ш1| t, прр lil|iupiuqpnLii t |ipiiil|iuli inliinhuiu-l|iuli hiuiliul|iiipq|i qnp&iupl|iiiiili u|iujiiiulilibpQ: n-hqphu|inli i|hp|nL&nL-pjiuli ilb^ iutil|iufbi фпфп[иш1|ш1|1|Ьрр hiulir|.hu bli qiu|jiii npii|hu Y upqjrnlipuj|ili $rulil|g|iiuj|i фшитшр1|1|Ьр: Tpiutip |npblig ptinljfanl[ 1|шрпг[Ы| [h^tiL |iLija|bu u|iuiniuhiul|iuli, iujtiii|hu t[ nj u|iuiniuhiul|iiili: <nr|.i|iudnLiI inhq qiniud 1л1ипЬиш^шфш1|ш1| hm2i[hmi|nL|3jnLlilihpQ gnyg bli инифи, np ш1лпЬиш^шфш1|ш1| |abuinbp|i grugnilil^hpli tiuii|bu Qlir}nLljb|Ji bli, |iuL| q.bmbpJ|ilimg^j|i qnp&iul||igp piui|iiil|iulj nLdbq t: 4|ipiuni|bi bb liiuli qpni$|il|iiil|iiilj, (принЦпбш^ш^Ь U hiudiuliiupq.iujl'ili ^Ьр^&ги^гиЬЬЬр' nLurud-liiuu|ipb[ni[ iuji qnp&nljlibp|i шqr).bgnl|ajnlIi[i q.|iiniiipl|i|nrL фпфп[ъ1ш1|шЬЬЬр|1 1[рш:

Ьрш1|ш1лидЬЬ[П1[ hiuJiuliiiiuli i|ji6iul|iiiqpiiil|iiili L[bpL^L&nLfajnLlitibp' hbiu-piui|np t qiunlinul piugiuhiujinhL ii|i 2ШПР uiliinbuiul|iuli qnpdnlilihp|i iujliii||iu|i фп^^шиц^шбп^тЬ, npp hliiupiui[npnLfajnLli L|iniu Qliinpb[riL 6|i2in [afipiufulihp U |ipiul|iuliiuglibLnL liii|iuiniul|iunLqqi|iud inliinhuiul|iuli piurLiupiul|iulinLfajnLli:

4bp[nL6nL|»jnLti: U"|i2iuqqiuj|ili qpnuiu2P2nL|3jrulili pliqqpl|nLiI t Ll' 2rul|iu-jiul|iuli inliinburiLfajiuli nLiqqnLfajnlIiIibpq, li' hiuuiupiul|nLfajiuli ung|iiu[iul|iuli qui pqiug liiuli hliiupiui[npnLfajnLlilibpQ: Cliq. npnul, ипд|пш[ш1|ш1| nLiqiqnLjajnLtilib-pp qpnuiu2P2nL[ajiulj huiduip SiuhiujiilJ bli npiqbu biqiuiniuL|, |iul| 2ni.l|iujiul|iii-lip' lujq. liii|iuiniuL||i |ipiuL|iuljiugJiuli d|i2ng8: 2pnuiu2P2nL|ajiuli «ипд|1ш[ш1|1и-iJriLfajiub» duiu|ili t фшшлпи! IjiuLi lujb, np 1950 p. hiuliquiniuljiuLnL liii|iuiniu-l|ni[ iupinbpL||ip t iibl|ljb[ pliqiuJbljQ 25 J[b Jiupq., |iuL| 2018 p. qpnuiu2P2|iL|" libp|i hiuub[ 11.4 J|iL|iLupq.|i9:

7 Sb'u II. U. hjui^|il|juiti, U. ITniluhujuti, <ml|npjmli. Sbinbumq.[iinmL|mli

fubr).|npbbpfi фбш1|шс!.рш1|шЬ i[bp[nL6nL|ajnLliQ SPSS фшрЬ|э|п q.np6mr).pi5mi5p, С'ЛЭС br\bq.ljm5np[i iJmuljm6jnLr\, 2015, tg 5-6, https://asue.am/upload/files/structure/SPSS_methodical_PDF.pdf:

8 Sb'u Коковский Г. И., Обеспечение конкурентоспособности туриндустрии России на международном рынке туристских услуг, Санкт-Петербург, 2010, tg 3:

9 Sb'u International Tourism highlights, UNWTO, 2019 edition, tg 2, https://www.e-

unwto.org/doi/pdf/10.18111/9789284421152:

PllTjPbP C^SC 2020.3

QIilujlu&, Qliq-hiulinLp wmiiuilp, LntiinbunLpjLuli i|piu qpnuw2P2i"iLpjLuli q.piuL|Ujli wqi")^!'^^!!!!^^^ Lujti IiluLl npn2wL||i pLugwuwL|Luti bpuitiqlibp iilIi|i, oplilnuli' LupuiLuhnupQ, lul[luLir|_ujL|Luti qpwqi|wdnL|3jruti|ig 2tiqnLiILibpQ, ubqnliwj|"ili qnpdaiqpl|nLfajnLLi[], |ili^a|bu IiluLl L|bgnLpjuiti &Lu[uubp|i lu6q: lip-uiLuhnup|i ll|lupluqujjnllI ijinqp liLL|LULnLuL|LuL|bln bpL|p|ig rpiLpu t qw|jiu: Upuj ll|lum6luriljbp|ig JbL|li lujIj t, np, op|iliLuL|, LupmwuLuh JluIijluIi L|lulqlhlu[ mbo-plibnq hjnLpLulingbbpp ULnwgL|LU& bL|luJnLLnlibpp ryupu bli hLubrnJ mbr]LuL|Lutj mLupLu6p|ig, L|lu J uiL|b|ji fun2np qpnuw2p2wj|itj Ll 6wliluli|Luphnpr|.LuL|Lutj pbL|b-pnLfajnLtitibpQ liLufuLumbuijnq LULL|pwliplibptj m 6LunLujnL|ajnLlilibpp qbmJ bb L|btjLnpntjLugL|LU&, npu|buq|i r|.pLuljp 5bnj) pbpbli [LuijLuqnLjb qlinij10:

2pnuLU2P2nLtajmlili, pum fnLfajLutj, hLubqbgbnLJ t WL|Lutjr}LuL|Luli LU2fuw-uiLuuibqbpli L|npuin|iti, bpp hLumL|LULL|bu quipquignq bpLiplibpnuj LU2fuLULnnq-

llbpQ qjnLqLULnllLnbunLfajLull, LUpiqjnLllLUpbpnLfajLutl, h LutljDLU p f|J n Lb lu p ti p n l|3j luli , 6L|linpunLpjLuli, LutiuiLunLnliLnbunLfajLuli n[npLnlibp|ng Luuui|i6LuliLupLup Lnbqw-l[in[xii|nllI bti n-bu||i qpnuui2p2wj|ili &wiuujnLpjnLtilibp|i n[npui: huL| ubqnliLuj|ili qnpdujqpL|nLfajnLLiQ L|Lupnq t fipwL|Luli fulir|.|ip q.LunliLU[ qpnuui2p2wj|"ili tiLquj-uiLuL|LuL|bLn bpL|plibp|i hwilwp, npnlij) ¿bti L|wpnq &wnwjnLpjnLlilibp inpwLiLU-r|.pbL uiLupijuj pn[np br[LutiLuL|tibp|nti: Ulu L|Lupnq t hLubqbgbb[ bpLub, np bpL|p|i npn2lul|h LnLupLu6pbbpmJ inbr|LuL|Lutj pbwL^nLpjnLlip hlupl|lur].pl[lu& [h^h wi|b|]i puipSp q|ib L[6Lupb[ utitiriJi, qi|Lup6Lulipljbp|i, LnpuitjuLi|npLn|i Ll lujl L|bligwr]lu-j|itj &lufuubp|i hwdwp: PwjgliLujliLL|bu, pLuqdLup|iL[ hbmwqnLnnLpjnLtjlibp L|btjLn-pnbwgbL bb qpnuuJ2P2Luj|ilj n|npm|i lu6|i 2^nph|iL[ bpL|pbbp|i LnliLnbuwL|Luli oqnLLnbbp|i l[plu, Lupr^jmbprnJ qpnuw2P2ni.[ajLuli n|npui|i u|bLnwL|Luli

LU2wL|gnL[ajnLliQ bpL|plibp|i L|luniul[lupnLpjriLtitibp|n L|nqiJ|ig Luuui|i6LuliLupLup LUL|b[LulinLlJ t11:

2pnuLU2P2ru[ajLuti Ll 6wlilull|Luphnpr|.nLpjLuti hLuiIu^fuLuphwjIili funphpr|.|i lni|jlu[tibp|i hfiiiLuli ijpuj htiluplui|np t qliLuhuJuibL qpnuuJ2P2nLpjLuli Ll 6luIilu-LL|LUphnpr|.nLpjLull |"lll£LL|bu mqqLuL||l, LUjllLL|bu t[ Qlir|.hLulinLp llbpr|.pnLlI[] hLUllLU2" fuLuphujj|iLi LntiuibunLfajLuti db2: <lulIlu5lujIi qdwLi|lulnl|bp 1-|i lp l|j lu [ti bp ¡n1 2006-2018 pp. Qtipuigpnul hLudu^fuLuphLujIili mtjLnbunLpjLutj Jb2 qpnuLU2P2m-pjwli Ll 6wliluli|Luphnpr|.ni.|3jLutj qIjr).hLutinLp Ll nLqqujL||i bbpr|.pnliftjbp|i inuipb-L|luIi lu6|i uibiiLi|bpq L|Luqiib[ bli hluiilullilulnwufuwliluplup 3.3% Ll 3.2%:

Ctiq. npmd, 2006 p. hwiibilLuin, 2018-|nli hwilLU2fuLuphLuj|"ili inliLnbunLpjuiti Jb2 qpnuuJ2P2nLpjLulj Ll 6wtjlull|Luphnpr}nLpjLutj pbr^hLulinLp libpr|.pnLdtj Luijb-[Lugb[ t 46.1 %-nL[' LiLuqilbinLf 8.81 mp[ti LLLTL r}n|Lup, |iuL| qpnuLU2P2nLpjLub Ll 6lublull|LUphnpr|.nLpjLUlj d LiqiqLU Lj |n lj bp r|_p n Liili bp q hLuJLU2fLJLUphLUj|llj LnlimbunL-

PjluIi Jb2, 2006 p. hLuJbJuiin, 2018-|ntj Lui|b|Lugb[ bb 44%-nil' L|LuqJb[nL[' 2.75 mp[ti LLLTL r>n[Lup:

10 Sb'u Cooper C., Fletcher J., Fyall A., Gilbert D., Wanhill S., Tourism Principles and Practice:

(4th Edition). Harlow: Financial Times Prentice Hall, 2008, t2 87: " Sb'u Kumar J., Hussain K., A Review of Assessing the Economic Impact of Business Tourism: Issues and Approaches. International Journal of Hospitality and Tourism Systems, 7(2), 2014, tg 49-55, ISSN: 0947-6250 Print:

- J

-5. 0

15.0

n n n П П 100

I I IJ J -

I I I I Inn

............... ■ ■

20062007200820092010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018

Я Гкг|г|ш1ф tjtjpr|.pn liJq Gtir].hiutirup tihpr|.pruilQ

Qliri-hmtinLp líiuutiiupiudtitiQ hiuiJiu2[iJiuphiujfiti <Ъ1ЛmJ azS гнфтшЦф iSiuutuupiudfibp hiuiíiu2[uiuphiuj|itj Cbll-rud

0.0

9-дшщш1п1|Ьр 1. 3pnuui2p2ni[&juiti U 6iubujii]iuphnpq.nipjiulj ptii}hiutinLp h niqqiulffi iîiuubiupiudlib[] hiudiu2lviuphujjlih CbU.-niJ, 2006-2018 [a/a., ipp[b Ullb 1}П[шр, %n

2pnuu2P2mj|iLi lï|n 2шрр gni.giuti|i2lihp|i il^li uinl|iu l|nnh[jiiig|"inli l|iuii|h-p|i piugiuhiujinruiÍQ 1|шр1тр ti2uitiiul|nLpjnLli пЛф qpnuiu2P2nLpjiuli qiupqiu-gnnJÏJbp|n lupâiutiiuqpiïiiili U l|mlifuumhunLiítihp|i hiuiíiup, |iIijq hpL|plihp|i qpn-uiu2P2iuj|iti h|iiÏÏJiuL|iiili Qmqiíui|iiipnLpjnLlitihp|i U u|hiniuL|iiili piu qiupiuli lutin l-pjrutilihp|i h|iiJp t: liju huùiuinhpuinruiï, L|iuplinp t Иши1|ш1|ш[ nl qliiuhiuint¡L, pt¡ |iLijli||iu|i фп^шщ^шдтр^ЛЬЬр l|iuti ii|i2iuqqiuj|"ili qpnuiu2p2wj|iti diu-JiulinLdtjhp|i n L hiu dii^funiphiiijl'itj inlnnhurupjiutj Jb2 qpnuiu2p2ni.pjiutj Li 6iu-liiuii|iuphnpq.nLpjiutj n|npinni.d pbq.hiulinLp libpq.prudlibpl'i, |ilijii|bii liiuli d^uiq-q.mj|nlj qpnuiu2P2iuj|iti bL|iudnLinlibp|i Li hiuJu2fuLuphmj|ili inliinbunil|iiili iu6|i d^b: Gliq. nprud, inliinbuiujii^iuL|iiili dnq.b[libpp L|iunnLgi|bL bb' hiu2i[h luntib-|ni[ bpL|nL hbiupiui|np 1|шр1|ш01|ЬрЬ (h|iii|npbq) iunl|iiijnLpjnLliQ: 2pnjiuL|iiili i|iupl|iuô|i qbuiprud grugiuli|i2tibp|i bpl|ru [udprud jl|iu L|nrib|jmg|inlj l|iuu|i[iiiôn-l|3jnlIj, qpiutip iulil|iufu bli, U hiuiíhijiiiini|nrL lupdtiplihpQ jbli тшррЬрфпи!: bpL|pnpri_' mjLQliinpiuli£>iuj|iti i|iupl|iiiô|i u|iupiuqiujnLii gni.giuti|i2tihp|i bpl|riL fuiípnuí iunL|iu t miljiii|lihp|i фп[ъ|1^ши|1|1110п1р|ги1|:

<iuiíiu2Kiiuphiuj|"ili CLlI-fi iîb2 qpnuiu2P2i"iLp|iuti Li óiutiiuii|iiiphnpq.nLp|iuti QliqhiutiriLp U ruqr|iiil||i iiiuuliiupiudti|i ь[Ьр[пLÖnLpjnLtiq griLjg t iniu|jiu, np qh~ uimpL|i|nq 2006-2018 pp. ptipiugpruii qpnuiu2P2nLpjiuli Li óiuliiiiii|iuphnpqnL-pjiuli Qtirj-hmlinLp diuutiiupiud'l'itiQ hiudiu2tiJiuphiuj|iti CLIi-rud 1пиипш1л|Ь[ t iniupbl|iutj Jh2h^D 9.9%-|i uiuhdiulinLd, |iul| пщдшЬф Jшullшpшcl"|^lJp, 3.1%ф: 2018 p. qpnuui2P2nLpjiuli Ii 6iutjiiiii|iiiphnpq.nLpjiiili рЬг^ИшЬтр diuutjiupiuclfi-lip hiudii^fuiuphiujl'itj CLUL-rud l|iuqdb[ t 10.3%, |iuL| ruqr]iuL]|i Jшullшpшct■|^lJp, 3.2%:

liju hiudiuinbpuinnLd, L|iupbnp t tjuiL d^rnqqiujlili qpnuiu2p2wj|'itj bl|iu-druinlihp|i Li hiuijiu2Kiujphiuj|-iti <Lli-|i df^Li L|nrih[jiiig|"inti L|iuii||i piugiuhiuj-innuÎQ: U"|"iti£L ш qq.bg rupjiu Ii qliiuhiuinnuj |ipiuL|iiitiiiigtihLQ |nc|-wp|ipdi|hL bli pi|iuj|iti 2шР£>Ьр[Г 1трйш1|прЬ[П1 qpiutigrud шп1|ш hliiupiui|np innl|nuiuj|"ili iniuiniulinLdtihpQ: 4-limhmini|b[ t tiiuU. hiudiu2Knuphiuj|nli <Lli-|i Li iljigiuqqiu-

12 9-ôiuii|iiiinl)hpQ L|mqJi[b[ t <ш Jm2fuiuphmj[ili pmliL||i ru apnuiu2P2nL|ajiuti Li 6ш1|ша|шрИпрг|.ги pjmli hiui]iu2fuiuphiujfüi [unphpr|.|i ini|jiu[libp[i hfiJmli ь[рш:

124 PllTjPbP cnsc 2020.3

jfiti qpnuui2p2wj|ili tiL|UJ JriLLnlibpIn ilf^U. Ljnnbjujg|nntj L|wu|Q (0,9716), L|iu pb[|i t qln-uhiuuibL npo|bu rndbq, rgpiulpiuli l|wu|:

^duiujuiuilibp 2. <Ludui2fuujphuijfiti <bU-fi U iffeuiqquijftb qpnuiu2p2uijlih blfiudmiplibpli dfyb Ijtinbijujgfinti liwu/p'3

-PluIj|i np hLuJiu2fuLuphLuj|ilj OjIL-|i Li d^wqqwjhtJ qpnuiu2p2wj|'ili bL|iu-JnLinlibp|i d^b. iunl|iu t rudbq L|nribyLug|inli L|lull|, nLum|i htjiupiui|np t H-Pwlig JligU iunl|w nbqpbu|inli l|iuu||i qliiuhiuinnLdp: Uju u|iupwqiujnLd, npiqbu aib-L|iufu i|ini|infuwL|wli, hailir|.bu t qw|]iu haidui2fuwphwj|iti cbll-li, |iuL| L|ixi|xijujl i|ini|infuujL|wir d|i2Luqqujj|iLi qpnuui2p2wj|iti trl|LUJnLLnlJbpQ: n-bqpbu|inti i|bp-[rudnLpjaiLip qtiwhiuini|bL t, pb |ili^Lulini| bli d|i2wqqwj|iti qpnuui2p2wj|iti bl|LudnLLnljbpQ L|iufui|w& hwiliu2fuwphwj|iti <Lli-|ig:

ITbqpbu|inli i|bp[nl&nLpjnlIi |ipwL|wtiwglibLnL hiuiliup liiufu uitihpwdt^in t, np pn[np 2Luppbpp uiniug|intiwp [|ilibli, 2wppbp|i uinwg|inliwpnLpjnLliQ uinniq-i|b[ t n-|if)h"3>nqbp (Dickey-Fuller) pbuin|i d|i2ngni[ (umaig|inliLupnLpjnLlj iuub-|ni[ bL|iuin|i mbblip lujIj, np u|iuiniuhiul|iutj qnp&plipiug|i npn2iul||i hiuinL|nL-pjmlilibp ^bb l[inl(in[ui[nlJ diu diutjiuL||i plipaigprnJ:): Pn|np ijinil'infLiiuLiiutjtjbpli Lunai^hiJ inwppbpnLpjwijp uiniug|intiwp bli, fiti^Q L pny[ t inw|jiu |ipwl|wliwg-lib[ nbqpbu|iiu: hpiul|iuliiugi|bL t nbqpbu|intj i|bp|nL&nLpjnLlf ifinppiiiqnLjli pai-niuL|nLu|iijbp|i bqailiLuL|nL[, Eviews 10 SV &pwqpiuj|ili i|iwpbp|i l||ipwriiiwilp:

<t>|ipunli|i L|nnb[jLug|inli i|b p |n l&n Lpj n lIi q gmjg t inui|]"iu, np hwiliu2fuwp-hiuj|ili <Lli-|i U iJ|i2Luqqujj|ili qpnuiu2p2wj|ili bl|wijnLintibp|i dfigL nLqjiq q&iu-L|luu| L|lu, |iuL| L|nnbyaig|inlj qnp6iuL||igp L|iuqdni.d t 0.9716: TpLublig L|iu-pbLh t blipiur|.pb[, np L|nnbyiug|inli i|bp|nl&nLpjiutj J|i i|inL)in|xiLuL)Luti|n q6aij|ili ijinijinfunLpjnLlip haidwa|winiuufijwtjwpwp ifinLl'infunLpjnLli t uinbq&rud Jjmu i|inL(infuLuL|luli|i Jnin: Unr|.bLh luprymlipljbpp gnyg bli miu[|iu, np R2=0.944100, |ilij|ig iqbinp t bqpujL|Lugljb[, pb iunL|w ini|jiu[libp|i iniuiniulinLdtjbpp nppiulinij t hbiupiui|np piugiuinpbL dnr].b[nil: Uju u|iupiuqiujnLd, d^wqqwjlili qpnuiu-2P2luj|iIi bl|LUJnLLntibp|n i|ini|infunLpjnLliQ 94% r|.bu|gbpnLLi piugwinpi|nlii t hiu-ilui2fuwphwj|iti <LU.-ni|;

13 "-LbpLnLdnLfajLuti hwiSiup hfiijp bli diuniujb[ <luJai2|xiLuphujj|n'U piutil|fi U apnuw2P2nL[ajwti

hlUljLU2|ULUphLUj[lll L|LUqjLuL|bpLL|nL|ajLUll Lnbr\bl|LULnL[LuL|LUll 2LntilJLUpLU'llllbpQ'

https://data.worldbank.org/indicator/ST.INT.ARVL II https://www.unwto.org/statistics:

UrytiLuiulj 1

CiuJiu2liiiuphiujliti <LLL-fr U dfipuiqquijfiti qpnuui2p2iuj[iti blfiudniiptibp/i

Dependent Variable: RECEIPTS

Method: Least Squares

Sample(adjusted): 2006 2017

Included observations: 12 after adjusting endpoints

Variable Coefficient Std. Error t-Statistic Prob.

C GDP

-232.8700 114.0334 -2.042121 0.0684 21.07666 1.621805 12.99580 0.0000

Adjusted R-squared S.E. of regression Sum squared resid Log likelihood

R-squared

0.944100 Mean dependent var

0.938510 S.D. dependent var

51.23658 Akaike info criterion

26251.88 Schwarz criterion

1236.567 206.6227 10.86180 10.94261 168.8909 0.00000

Durbin-Watson stat

-63.17078 F-statistic 0.340012 Prob(F-statistic)

0

2pnuiu2P2ni.pjni.liQ hiudiu2tuiuphiuj|iti inliinbuni.pjni.liQ utimgnq L|iuplinp Lur\pjrnplibp|ig t, np|i rj.bplj nl iu qrj.bg ni.pjni.liQ |il^ii|bu LuriLuliÖ|ili bpL|pbbp|i <Lli-|i, wjliujbu t[ hLuJiu2fuLuphujj|ili <Lli-|i i[pw pbpiuqtjiuhiuinbi L|iupb|]i: U"|i[|inliLui|np qpnuiu2P2hL|^':iPh 6iuiji|inpr|.nLpjnLtilibpQ Li ixijgb[nLfajnlLiLibpq qpn-uiu2P2Luj|ili qpiuikrupjiuli ijiujpbp rnqqujL||inpbli iulir|.pwr|.wnlinLiï bli bpL|plibp|i bL|wiinuntibp|i iiwL|iupr|.wL|libp|i ilpaT iuL|in|ii|wglibLn4 inliinbuwL|wli hujiiujj-liwu|iuinL|bpQ |iLi^a|bu uii[jwl bpL|p|i, iujliii|bu t[ hwiiw2fuwphwj|iti intiinbunL-pjiuli hiuiiiup: U"|iLiLinLjli <±luJluLiujL|, hwiiw2fuwphwj|ili <Lli-|i U ii|i2wqqwj|iti qpnuai2P2Lujh^ bL|iuiinLinlibp|i lif^Li inliinbuw£wi|iwL|wti L|wfLii|wönLpjwti pai-giuhiujinnLdp hliiupiui|npni.pjnLtj t iniu|Jiu qtiiuhiuinb|nL qpnuiu2p2wj|"itj bL|iu-dniinlibp|i qqiujni.lini.pjni.lili nl hiu dw2fLiwphwj|itj intiinbuwL|wli mwmwlinLdtjb-p|ig |iplul[|i6luL|luj|iIi wlid|i2wL|wtj L|wfuL|wôni.pjnLtjQ:

lijuLi||iunL[, iJ|n2UJCLcl-UJjh^J qpnuiu2p2wjhtj 2ni.L|wli bpL|plibp|i ung|iw|-inliinb-ULuLjLuti qwpqwgdwli hqnp rud" t, fupiulirud t bpL|prnJ wpinwpdnijp|i

libphnupp, qpwqi|wôni.pjwli dwL|wprjiuL||i w6q, wi|b[wgtjnLJ t bpL|p|i pwpbljb-gnLpjLuli iiwL|wpr|.wL|li ru qiupqiugliruii ii|i2wtiâtiwj|"ili hwpwpbpnLpjnLtitibpQ: Clinph|ii| riLdbq pwqüwpLß|i t$bL|in|"r qpnuw2P2nLpjnLliQ hwliqbglinui t mw-piuL||ig inpwliuii|npinwj|"iti b. L|wu||i bbpwL|WQrugi|wö{)|i, qjinqaiuiliuibunLpjiuli U wnLunpfi qwpqwgiiwliQ: Clir|.hwtinLp wniiwiip, lifigwqqwjliti qpnuw2P2i"iL-pjaili wprynLtiiupbpnLpjriLliQ hwlir|.bu t qw|]iu npujbu pwi|iuL|wli pwprj. hwiiw-L|wpq: U"|iLiLinLjli d~wijwliwL|, qpnuw2P2iiLpjwli n|npin|i grugiuli^lj wti£wi|i L|w-pLmp t, li rj.piutinL[ hliwpwijnp t qtiwhwinb[ wqqwj|itj Lnlimburupjaib qiupqiug-dwb wum|i6wtjQ: 2pnuw2p2wj|iti wpryni.liwpbpni.pjnLtjQ L. rj.puj qiupqaigrnJli w ii| w h ni[nlJ bb pbwL|jni.pjwtj qpwqi|wôni.pjwli Ii bL|iudnwilibp|i wi|b|wgdwtj Qlirj.hwtinLp inliinbuwL|wli fubr|.|iptjbp|i [nL&nLJQ, liu|wuinb|nL[ mbrnburupjaili hwdiuii|iuiniuufuiutj hwinL|wôtjbp|i hwpwönLtj qwpqwgdwliQ:

U.nwtiä|iti bpL|p|i LnlimbunLpjaib i[pw qpnuw2p2ni.pjwtj n|npm|i iuqrj.bg ni.-pjnLliQ qliwhwinb|nl hwiiwp wtihpwdt^in t huJuLjaitiaiL, pb |il^ii||"iu|i ijinfu-Lj lu uj l[aiön n lIiLi bp bli wnLjw qpnuw2P2iiLpjwti n|npuiQ tiLjwpwqpnq gmgw-

PllLPbP CnSC 2020.3

Li|i2Libp|i U bpl|p|i intiint¡uiul|ujti iuó|i, qpuqi|iuônL[ajiuli, hl|iuiíruinlit¡p|i ru hiup-L|bp|i iî^Il:

Я-0ши|шш1|Ьр 3.

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

Uujnujjniiajnibbbpli ipbuuilifi db¡> qpnuui2p2iuj¡ih qnpóuil¡iu[ni-pjnibbbp[i qnpónibbnipjmb (L_tourism_serive) U dfiçfib luJulu-Ifiub uibiliubiuliiub iu2¡uiuipiui¡iupá (LWAGE), 2001-2018 ¡»p.14

<|ldlll|b|nil iunl|iu nLUnLd^u|ipnL|3jnLlltjhp|l nL L[bp[ПL&nL|3JПLtltlЬp|п l[puT hhriJiliiulili |прш1|ш1|шдрЬ[ t hhu'lluqnlnnL|э■JnLll, u|iupqt¡|nL hiudiup, [ab hiujiuu-шш^шЬ ôiuiuujnL|3jnLtjlibp|i n [n p in n L J qpnuiu2P2UJj|'itj qnpôiul|iuLnL|3jnLtjtjbp|i q.npônlIiЬnL[3jnLtiti |"iliju|hu t uitir|.pujr|.iuritinLii hpl|p|i LÎhsh^1 wiïuiul|ujti iulii|iu-lnul|iuti iu2fuiuiniui|iupâ|i i|piu, |iLijq hbuipiui|npnL|3jruti 1цлш qliiuhiuinh|nL U hiuul|iutiiu|nL hpl|p|i pluul^nLpjiuli hl|iuiiruinlihp|i шф[шдйш1| hiupgruií qpn-иш2Р2ги|Э]ш1| l|iupLnpnL[ajni.lili nl li2iuliiul|nL|3jnLliQ: iuqr|.hgnL[ajiuli qtiiu-

hiuinnui |ipiul|iuliujglit¡LQ |nc|-wp|ipiïi|hL bli [ai|iuj|ili 2шррЬрр' 1трйшф1рЬ|ги hiuiíiup r|_pmtignnJ uml|iu ИЬшршфчр innl|nuiuj|iti тштшЬгийЬЬрр:

UrytiLumlj 2

1-f}j}f}-3)ni[bp (Dickey-Fuller) pbq.iiujbi¡iuó i[fi6iuliiuqpiul]iub pbuip

Зрп]ш1]шЬ hfiLynptiq' фпфп[иш^шЬЬ núj¡i ú¡iLUi¡np Lupdujip llpinuiöhti ihnihnhjmLimlilibnn hiuuiniuinruti bti

UlnghlJ ш15иш1^ш1| шЬфиЬш^шЬ ш2[иш1лил|шр0 ÖiuniujrupjnLtitihpfi n|npuirud qpnuu^pgwjht1 q.npôiul|iu|nL|ajnLtitihp|i q.npônLtihnL|ajnLti

S-фб -3.675

-0.944279

0.0028 0.3622

íTbqpbu|inli i[bp[nL&nl|3jпlIj |ipiul|iuliiugtjb|nL hiudiup liiu[u iutjhpiud"b2in t, пр рп[пр 2шррЬрр uiniug|inliiup [Jitjhti, 2wppbp|i итшд^пЬшрп^тЬр uinruq-i|b[ t ntij)|i-íbni.|bp |abuin|i J^ngnij: Pn[np фпфп[гли1|шЬ1|ЬрЬ шпш^Ь^ ьпшр-phpnL|ajiu Jp uiniug|intjiup bb, U ргид t inui|jiu nhqpbu|iiu:

ITbqpbu|inli L[bp[nL&nLfajnlLi t |ipul|ulimgi|b[ фпрршцлф £>iuruul|nLu|ilih-p|i hr|iutiujl|ni[, Eviews 10 SV ôpiuqpiuj|iti фшрЬр|1 l||ipiurHÍiuijp: ПрьцЬи l|iufu-jiu[ фпфп[иш1|шЬ г}|илшр1|1[Ь[ t ÔLurimjnL|3-jnLljlibp|i nLnpmrnJ qpnuui2p2wjhtj

14 '-Ibp^LÔnLpjmli hiudiup hfidp bti ôiuniujh[« i|]ióiul|iuq.piul|iuti l|nd|iinhfi inhrihl|iuini|iul|iuti 21пЬ11шрш1Л|Ьрр' https://www.armstat.am/am/ :

qnp&wl|WLnLpjnLtilibp|i qnpdnLtibnLpjrutiQ, |iul| wtil|iufu ijini|infuwl|wtr d^fiLi iuijuwl|wli wtii|wliwl|wli w2fuwuiiui|wp6Q:

LLqjnLuuilj 3

Uiunu/jnipjnititibpli ri[npipnid qpnuiu2p2uijliti qnpdiulfu/[nipjnibbbpli qnpdnibbmpju/b U dfigfib LuJuLul/Luh lutiiliuhuilputi w^/uifi/iiui/iu/it)/) dfyb nbqp bull rib dnijbifi bl/ujpujqlipp

Variable Coefficient Std. Error t-Statistic Prob.

C -1.471644 3.599871 -0.408805 0.6881

LWAGE 2.066970 0.316622 6.528190 0.0000

R-squared 0.727043 Mean dependent var 21.99172

Adjusted R-squared 0.709983 S.D. dependent var 1.596731

S.E. of regression 0.859891 Akaike info criterion 2.640417

Sum squared resid 11.83061 Schwarz criterion 2.739348

Log likelihood -21.76376 F-statistic 42.61727

Durbin-Watson stat 1.881686 Prob(F-statistic) 0.000007

tJLUriLujnL|ajnlIjLibpn[npinruJ qpnuiu2p2wj|itj q-np6ujL)uj[nLfajnLbtibpq.np-SrulibriLpjiutj li J|i2hLi iuduiul|iutj iutji|iutjiul|wtj iu2fuiuiniui|wp(5|i ^hP"

unti|i l|nnb[jwg|inli L[bp[nL&nLf3jujtj hiuiIiuSiujlT qtiwhiuini|bL t nLdbq q&iuj|ili lium]1 0.79 l|nnb[jwg|"inti qnpdwl|gni{: R2 grugiuli|i2Q uiniugi|bL t 0.727043, |iLijq h|iiJp t inui|jiu blipiur|.pbLnL, np iunl|uj ini|jw|libp|i uiLuiniulinLiItjbpQ piu-i|iul|iuliwjwi|i |wi[ bti piugiuinpi|nLd Jnr|bLnL[, |iul| dnr|.b|ni[ piugiuinpi|nLd uii4juj[libp|i iniuiniutinLiItibp|i Qtiquj JbtiQ 28%-q:

Spnuiu2P2UJj|iLi &luqlujnnlIiLibpb nLqr|wl||-inpbli wlir|.pwr|.writinLij bli bpl|-p|i plir|.hujlinLp miluibuiuL|luIi qiupqiugiliuti, |ilija|bu Liiuli ptiLuL|^nLfajLuti piupb-l|bgrupjwli diul|iupr}iul||i iu6|i i[piu: liju haiJiumbpumnul, wniuligpiujl'itj t mtiinbuiudiupbdiuin|'il|iul|iuli qtJluhwlnwl|lullQ, hiuul|iutjiu|nL hiudiup, pb <iu-jiuuiniutinLii qpnuiu2P2Luj|iLi qnp&wl|W|nLpjnLtilibp|i qnpdrulibnLpjwli iul|in|ii|w-grudli |iLija|bu t wbr|.pujr|.writinLij d^fili lulIuluL)luIj wtii|wliwl|wli iu2fuwiniu-i[iup5|i i[pw, nPD bpl|p|i ptiiul|jnLpjiutj paipbl|bgnLpjLuli iuuin|i6iulip humiul|bg-linq L|aipLinp gnLg|ij t:

U"|ililinLjli d"LU JluLiujL), <iujiuuinwlinLij qpiur|i|wdlibp|i pi|ji U &wnwjnLpjni.li-libp|i ninpinrud qpnuiu2P2Lujh^ qnp&wl|iu|nLpjni.tjlibp|i qnp&rulibnLpjiutj, bpl|p|i intiinbuwl|wti iu6|i nl ii|i2wqqwj|"ili qpnuui2p2wj|ili d"wikutinLiIlibp|i il^b. ifinfu-l|iuu|i|w&nLpjnLtjlibp|i piugiuhiujindiuli liu|iuiniul|nil hbq|iliujL||i L|nqJ|ig hiu2~ i|aipl|L[b[ t ^hpunlili L|nnbyaig|inli i|bp|nLdnLpjniti, np|i hwiIwSiujtr uiniugi|bL t li2i|w& gnLgiuli|i2libp|i J^Li prnj[ piugiuuiul|iuli l|iuii|: hli^iqbu li l|iupb|Ji tp blipiur}pb[, r|_pluLjlutj L piui[iul|iutj rndbq L|nrib[jLug|nnLi ijinful|iuii|i|iu&nLpjnLtj t iunl|iu j|i2ujqqluj|ili qpnuiu2p2wj|itj duidiutjnLdlibp|i b &lunuujnl[ajnLlitibpn|np-innni qpnuiu2P2Lujh^ qnp&wl|W|nLpjnLlilibp|i qripSnLtibrupjiuti il|i2b (0.87):

PllLPbP C^SC 2020.3

24-

cr

Jb

I 20

э

23

22

a 19-

18

4-àuiu|iuinl|bp 4. tJuimujnifajnibbbpli n[npipmd qpnuui2P2uij[ib qnpóiuljiuiniiajnib-bbpfi qnpânibbnipjiub U d¡i£¡ib Luduujlpub iubi[uibiulpub ш2(иш-ipuiiluipäli dfi£b nbqpbufinb dnqb[

bqpuiliuigmpjruti: 2pnuiu2P2i"iLpjiuti uiijhliiuiïhô uQmi|bLnLíaJnL^D bpLjp|n intiinhurupjiuli dbg фпг\|п lihphnup|i шщшИпфпиЛ t, fiti^Q hiuinL|UJii|hu tiuL|iuli t qiupqiugnrL inlnnhunLpjrutjlibp rubbgnq bpl|plibp|i hiudiup: Piug|i r|.piuli|ig, qpnuui2P2nLpjni.liQ inliinhurupjiuliQ piuqdiuqiutjhgi|iuô (ф^Ьрифф^шд^шй) qiupqiugiíiuli hlimpui|npnLpjnLtitihp t uiiu|jiu, fupiulmuj t bpL|pnnJ qpiur|i|iu-ônLpjiuti uióq Li, fihiupL|h, nLqqiuL||inphli iulir|.piur|xuritinLii t inhr|iuL|Ujli hlipiu-L|mnrugi|iuôplibp|i piupt¡|iui|dLutj 1[Рш: 2pnuiu2P2nLpjnLtjQ biuü. fupiulinLd t ÖbQtimpLjmin|npnLfajnLtjQ, J2UJL|nLtaLUjh^ duiniutjqni.pjiutj u|iuhu|iutjni.dQ: LLju luiihliQ hfiijp t inuj|jiu blipmqpb[riL, np hiuinL|UJU|hu ifinpp L qiupqiugnq bpL|plibp|i uibmhunLpjrutitihp|i hiuiiiup qpnuiu2P2i"iLpjnLtiQ qiupqiugiiiuti fipiu-L|iutj hliiupiui|npnLpjnLli t, np|i ш Jpnq^ tibprncHj iutjhpiuclt¡2Ln t oqmiuqnpôb[:

LLjиll|иnl[, d|iiuliqiudiujli huiniuL| L|mpnq tiïjjD lupÖiutiiuqpbL, np qpnuiu-2P2nLpjmli ипд|пш[-1л1|1лЬиш1|ш1| mqqbgnLpjnLliLi m ti2LutiiuL|nLpjnLliQ lîbô bli bpL|p|i QliqhmlinLp piuphL|hgnLpjiuli iiiuL|iupr|.iuL||i piupöpiugiiiuli inhuiuliL|jnL-1фд: <iujiuuiniutjQ, ii|iujdiuliiui|npi|iuô iu2[uiuphiuqpiuL|iuli гфррп1[, ptiiulnJi-diujiuL|iuli LL|iujdiutitjbpni[ пL u^indiwd2LuL|ni.pjiuj|'ili hiupnLuin duiniutjqni.-pjiuiíp, nili|i piuqiíiuójnLq qpnuiu2P2wjl"|t| iupryriLli£>|i qiupqiugiiiuli iipgniliujL| lihprud": Puig|i q.piuti|ig, iuqqiuj|ili funhiulingti m iuqq|i hjrupiuuhp liL|iupiuq|ipQ Lu n^ фпр11ш[ qnp&nlilibp bti, npnbp L|iupnrL hb fupiub г}шпЬш[ qpnuiu2p2wj|'itj iupr}jni.tjiupbpni.pjiuli qiupqiugdiutj hiuiliup: Ц"|пЬ.ЬпуЬ diudiutiiul|, |ilijii|bu grujg ini|hg i|bp[nlônlpjnlliq, qpnuiu2P2i"iLpjiuti intiinhuiuL|ujti li2iutiiuL|nlpjnlliq líhp bpL|p|i hiudiup qbabu piui|iupiup ^t: hhiupL|h, iulihpiudtï2in t Иш2ф шаЬЬ[ liiuLi lujtj, np <iujiuuiniuliQ ипд|лш[-1л1ллЬиш1|ш1| piui[iuL|iuli |Пф2 diupiniu-hpiui|hptjbp|i iun2Li f iupiniuqiur]p, qnpôiuqpL|ni.pjiutj пl luripiuinrupjiuli piupöp diuL|iupr|.iuL|, hL|iudnLintihp|i шЬИш^шишрш^шф piu2fui|LuönLpjruti, npntip nLiqiqujL||n iuqq.bgnLpjruti rutihti bpL|p|i QliqhulinLp inlnnhuiuL|Ujti qiup-qiugdiutj i[pw: lljr}ni.hiutjr}bpä, црпии^рзифЬ n[npinp d|iiutjqiudiujli «prudriq» li2iutiiuL|ni.pjnLtj t гиЬЬ1|Ш[ bpL|p|i ипд|лш[-1л1|1лЬиш1|шЬ J|^2ШL[шJp|^

«шппг^шдйшЬ» qnpônnî:

Oqinuiq.np6i|iu6 q.puil]iutiru|a]ni.b

1. -Ppnjiuti LI., hjiu^|il|jiuti U., Uni|u|"iujiuti U., <iul|npjiuti 4., Stiinb-uuiq.|iinuil|uiti |xitir|.|nptibpfn i[|i6uil|uiq.piul|iutj SPSS фшрЬ[э[1 q.np&uir|.piiiuJp, i'TISi br|bq.tiui5np|i iIuiutiui6jnLrL, 2015, https://asue.am/upload/files/structure/SPSS_methodical_PDF.pdf:

2. Коковский Г.И., Обеспечение конкурентоспособности турин-дустрии России на международном рынке туристских услуг, Санкт-Петербург, 2010.

3. Ahiawodzi А.К., Tourism Earnings and Economic Growth in Ghana, British Journal of Economics, Finance and Management Sciences, Vol. 7 (2), 2013.

4. Anson K.J., Thaliath, A., A Study on Changes in GDP due to its Relative Dependence on Tourism Receipts, Atna, J Tour Stud, 11, 1, 2016.

5. Cooper C., Fletcher J., Fyall A., Gilbert D., Wanhill S., Tourism Principles and Practice: (4th Edition). Harlow: Financial Times Prentice Hall, 2008.

6. De Mello-Sampayo F., De Sousa-Vale S., Tourism and Growth in European Countries: An Application of Likelihood-Based Panel Cointegration, Working Papers 17, 2012.

7. Eugenio-Martin J. L., Martin Morales N., Scarpa R., Tourism and Economic Growth in Latin American countries: A Panel Data Approach, Social Science Research Network Electronic Paper. No. 26, 2004.

8. Jago L., The Value of Business Events, 2012, www.businesseventssydney.com.au.

9. International Tourism highlights, UNWTO, 2019 Edition.

10. Kreishan F. M.M., Tourism and economic growth: The Case of Jordan, European Journal of Social Sciences, 15 (2), 2010.

11. Kumar J., Hussain K., A Review of Assessing the Economic Impact of Business Tourism: Issues and Approaches. International Journal of Hospitality and Tourism Systems, 7(2),2014, ISSN: 0947-6250 Print.

12. Stynes D. J., Economic Impacts of Tourism: A Handbook for Tourism Professionals, Illinois Bureau of Tourism, Illinois Department of Commerce and Community Affairs, Prepared by the Tourism Research Laboratory at the University of Illinois at Urbana-Champaign, 1997.

13. https://data.worldbank.org

14. https://www.unwto.org

15. https://www.armstat.am/am/

130 PlTbPbP CbSC 2020.3

ШОГИК МЕДЖЛУМЯН

Аспирант факультета экономики и менеджмента ЕГУ

Экономико-математическая оценка влияния международного туризма на мировую экономику,- В целом туризм можно рассматривать как одно из наиболее эффективных проявлений услуг международной торговли, наряду с финансовыми и банковскими услугами. Это важный экономический и социальный фактор, который генерирует инвестиции, рабочие места и доходы, развивая инфраструктуру страны и способствуя сохранению национальных ценностей. Потенциал международного туризма в мировой экономике обусловлен довольно большим весом совокупной и прямой доли туристических услуг в мировом ВВП. В этом контексте основной целью статьи является оценка влияния туристического сектора на общие тенденции развития мировой экономики. Автор оценивает существующие взаимосвязи доходов международного туризма и мирового экономического роста.

Ряд исследований демонстрируют потенциальное социально-экономическое значение туристического сектора с точки зрения экономического роста, роста доходов и общей конкурентоспособности. В этом контексте для Армении крайне важно оценить и понять с помощью эконометриического анализа, как сектор туризма влияет на среднемесячную номинальную заработную плату в стране.

Ключевые слова: международный туризм, мировая экономика, корреляционный анализ, регрессионный анализ, эконометрический анализ, деятельность туристических агентств, среднемесячная номинальная заработная плата. JEL: L83, С20

SHOGHIK MEJLUMYAN

PhD Student at the Department of Economics and Management at YSU

Economic-mathematical Assessment of the Impact of International Tourism on the World Economy.- Tourism can be considered as one of the most effective demonstrations of international trade services, together with financial and banking services. It is an important economic and social factor that brings investments, employment and income while developing the country's infrastructure and preserving national values. The importance of international tourism in the world economy relates to a quite large share of the total and direct share of tourism services in the world GDP. In this context, the main purpose of the paper is to assess how the tourism sector influences the

general trends of world economic development. The correlations between international tourism revenues and global economic growth have been assessed by the author.

Several studies demonstrate the potential socio-economic importance of the tourism sector in terms of a country's economic growth, revenue growth, and overall competitiveness. In this context, it is essential for Armenia to assess and understand through econometric analysis how the tourism sector affects the country's average monthly nominal salary.

Key words: international tourism, world economy, correlation analysis, regression analysis, econometric analysis, activities of travel agencies, average monthly nominal salary. JEL: L83, C20

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.