Научная статья на тему 'DRACOCEPHALUM DIVERSIFOLIUM RUPR. НИНГ БАЛАНДЛИК МИНТАҚАЛАРИ ВА ИҚЛИМ КЎРСАТКИЧЛАРИ БЎЙИЧА ТАРҚАЛИШИ'

DRACOCEPHALUM DIVERSIFOLIUM RUPR. НИНГ БАЛАНДЛИК МИНТАҚАЛАРИ ВА ИҚЛИМ КЎРСАТКИЧЛАРИ БЎЙИЧА ТАРҚАЛИШИ Текст научной статьи по специальности «Науки о Земле и смежные экологические науки»

64
6
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
баландлик / ѐғингарчилик / харорат / Тиѐншон / Помиролой / DIVA-GIS / Map-Viever / SRTM. / altitude / precipitation / temperature / Tianshan / Pamiralay / DIVA-GIS / Map-Viever / SRTM.

Аннотация научной статьи по наукам о Земле и смежным экологическим наукам, автор научной работы — Т. Х. Махкамов, Ф. И. Акбаров, Д. Х. Рахматова

Мақолада Dracocephalum diversifolium нинг экологияси тўғрисида маълумотлар келтирилган. D. diversifolium нинг мавжуд координаталарини баландлик минтақалари бўйича жойлашувини моделлаштириш шуни кўрсатдики, бу тур тоғ минтақасига ҳос бўлиб, текисликларда кузатилмади. Турнинг баландлик минтақалари бўйича тарқалиш диапазони 1089 м (Помиролой) – 3363 м (Помиролой) ташкил этиб, ўртача баландлик Тиѐншон 2190 м, Помиролой 2244 м га тўғри келди. Шимолдан (Тиѐншон) жанубга (Помиролойга) борган сари турнинг баландлик диапазони ортиб бориши кузатилди. D. diversifolium тарқалган майдонларда йиллик ѐғинларнинг умумий амплитудаси 297 мм (Тиѐншон) – 967 мм (Помиролой) эканлигини кўрсатди. Ёғинларнинг ўртача кўрсатгичи Тиѐншон 530 мм, Помиролой 693 мм га тенг. Йиллик ѐғинлар учун энг оптимал оралиқ 600– 800 мм ҳисобланиб, унга намуналарнинг 40% тўғри келади. Йиллик ўртача ҳарорат бўйича таҳлиллар D. diversifolium -4.1°–12.03°С оралиғида тарқалганлигини кўрсатди. Моделлаштириш натижаларига кўра шимолдан (Тиѐншон) жанубга (Помиролой) борган сари, D. diversifolium нинг мавжуд ўсиш нуқталарининг баландлик диапазони, йиллик ѐғинлар миқдори ва ўртача ҳарорат ортиб борди. Биоиқлимий тенденциялар орасида, D. diversifolium гербарий намуналари йиғилган координаталар учун BIO14 энг юқори чекловчи хусусятга эга бўлиб 7 та координатани ўз ичига олди.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Похожие темы научных работ по наукам о Земле и смежным экологическим наукам , автор научной работы — Т. Х. Махкамов, Ф. И. Акбаров, Д. Х. Рахматова

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

DISTRIBUTION OF DRACOCEPHALUM DIVERSIFOLIUM RUPR. BY HIGH REGIONS AND CLIMATE INDICATORS

The article provides information on the ecology of Dracocephalum diversifolium. Modeling the location of the existing coordinates of D. diversifolium above the altitudinal belts showed that this species is specific to the highlands and does not occur on the plains. The distribution area of the species in the altitudinal zones was 1089 m (Pamiralay) 3363 m (Pamiralay), the average height was 2190 m in Tianshan and 2244 m in Pamiralay. The elevation range of the species was observed to increase from north (Tianshan) to south (Pamiralay). D. diversifolium showed that the total amplitude of annual precipitation in the distributed territories was 297 mm (Tianshan) 967 mm (Pamiralay). Average rainfall is 530 mm in Tianshan and 693 mm in Pamiralay. The optimal range of annual precipitation is 600–800 mm, which is 40% of the samples. Analysis of the average annual temperature showed that D. diversifolium was distributed in the range of -4.1-12.03 °C. According to the modeling results, the range of heights of the existing growth points of D. diversifolium, the amount of annual precipitation and the average temperature increased from the north (Tianshan) to the south (Pamiralay). Among bioclimatic trends, herbarium specimens of D. diversifolium had the highest limiting property BIO14 for the collected coordinates and included 7 coordinates.

Текст научной работы на тему «DRACOCEPHALUM DIVERSIFOLIUM RUPR. НИНГ БАЛАНДЛИК МИНТАҚАЛАРИ ВА ИҚЛИМ КЎРСАТКИЧЛАРИ БЎЙИЧА ТАРҚАЛИШИ»

Academic Research in Educational Sciences VOLUME 2 | ISSUE 12 | 2021

ISSN: 2181-1385

Scientific Journal Impact Factor (SJIF) 2021: 5.723 Directory Indexing of International Research Journals-CiteFactor 2020-21: 0.89

DOI: 10.24412/2181-1385-2021-12-719-727

DRACOCEPHALUM DIVERSIFOLIUM RUPR. НИНГ БАЛАНДЛИК МИНТАЦАЛАРИ ВА ЩЛИМ КУРСАТКИЧЛАРИ БУЙИЧА ТАРЦАЛИШИ

Т. Х. Махкамов

Тошкент давлат аграр университети

Ф. И. Акбаров

Узбекистан Республикаси Фанлар академияси Ботаника институти

Д. Х. Рахматова

Мирзо УлуFбек номидаги Узбекистан Миллий университети

mturobzhon@mail.ru

АННОТАЦИЯ

Маколада Dracocephalum diversifolium нинг экологияси тугрисида маълумотлар келтирилган. D. diversifolium нинг мавжуд координаталарини баландлик минтакалари буйича жойлашувини моделлаштириш шуни курсатдики, бу тур tof минтакасига хос булиб, текисликларда кузатилмади. Турнинг баландлик минтакалари буйича таркалиш диапазони 1089 м (Помиролой) - 3363 м (Помиролой) ташкил этиб, уртача баландлик Тиёншон 2190 м, Помиролой 2244 м га тугри келди. Шимолдан (Тиёншон) жанубга (Помиролойга) борган сари турнинг баландлик диапазони ортиб бориши кузатилди. D. diversifolium таркалган майдонларда йиллик ёгинларнинг умумий амплитудаси 297 мм (Тиёншон) - 967 мм (Помиролой) эканлигини курсатди Ёгинларнинг уртача курсатгичи Тиёншон 530 мм, Помиролой 693 мм га тенг. Йиллик ёгинлар учун энг оптимал оралик 600800 мм хисобланиб, унга намуналарнинг 40% тугри келади. Йиллик уртача харорат буйича тахлиллар D. diversifolium -4.1°-12.03°С оралигида таркалганлигини курсатди. Моделлаштириш натижаларига кура шимолдан (Тиёншон) жанубга (Помиролой) борган сари, D. diversifolium нинг мавжуд усиш нукталарининг баландлик диапазони, йиллик ёгинлар микдори ва уртача харорат ортиб борди. Биоиклимий тенденциялар орасида, D. diversifolium гербарий намуналари йигилган координаталар учун BIO14 энг юкори чекловчи хусусятга эга булиб 7 та координатани уз ичига олди.

Калит сузлар: баландлик, ёгингарчилик, харорат, Тиёншон, Помиролой, DIVA-GIS, Map-Viever, SRTM.

Academic Research in Educational Sciences VOLUME 2 | ISSUE 12 | 2021

ISSN: 2181-1385

Scientific Journal Impact Factor (SJIF) 2021: 5.723 Directory Indexing of International Research Journals-CiteFactor 2020-21: 0.89

DOI: 10.24412/2181-1385-2021-12-719-727

DISTRIBUTION OF DRACOCEPHALUM DIVERSIFOLIUM RUPR. BY HIGH

REGIONS AND CLIMATE INDICATORS

ABSTRACT

The article provides information on the ecology of Dracocephalum diversifolium. Modeling the location of the existing coordinates of D. diversifolium above the altitudinal belts showed that this species is specific to the highlands and does not occur on the plains. The distribution area of the species in the altitudinal zones was 1089 m (Pamiralay) - 3363 m (Pamiralay), the average height was 2190 m in Tianshan and 2244 m in Pamiralay. The elevation range of the species was observed to increase from north (Tianshan) to south (Pamiralay). D. diversifolium showed that the total amplitude of annual precipitation in the distributed territories was 297 mm (Tianshan) - 967 mm (Pamiralay). Average rainfall is 530 mm in Tianshan and 693 mm in Pamiralay. The optimal range of annual precipitation is 600-800 mm, which is 40% of the samples. Analysis of the average annual temperature showed that D. diversifolium was distributed in the range of -4.1-12.03 °C. According to the modeling results, the range of heights of the existing growth points of D. diversifolium, the amount of annual precipitation and the average temperature increased from the north (Tianshan) to the south (Pamiralay). Among bioclimatic trends, herbarium specimens of D. diversifolium had the highest limiting property BIO14 for the collected coordinates and included 7 coordinates.

Keywords: altitude, precipitation, temperature, Tianshan, Pamiralay, DIVA-GIS, Map-Viever, SRTM.

KHPHm

Y36eKHCTOH ^nopacugaru o6opureH Ba uHTpogy^HT ycHMHHKnapHH 6нoэкoпoгнк xycycH^raapHHH ypraHum ^agan paBumga onu6 6opunMOKga [1, 2]. ammo KuMMaT6axo xy^anHK axaMH^rara эгa 6ynraH TypnapHHHr TapKanurn KOHyHH^raaphhh ohh6 6epum 6yHHna urnnap geapnu MaB^yg эмac.

Dracocephalum L. TypKyMH Nepetinae KeH^a Tpu6acu Mentheae Tpu6acu Lamiaceae ounacu TapKu6ura Kupagu. TypKyMHHHr gyHe MHKecuga 76 Typu [3], Y36eKHCTOHga 15 Typu ynpamu Kaftg этнпгaн [4].

TypKyM 6yHHna gacTna6KH MatnyMOTnap K.^uHHeHHHHr "Species plantarium" (1753) acapuga KemupunraH [5]. K.^HHHeHHUHr ym6y acapuga Dracocephalum TypKyMuHuHr 11 Typu Tyrpucuga MatnyMOT KenTupunraH: Dracocephalum virginianum L. (Physostegia virginiana (L.) Benth.),

Academic Research in Educational Sciences VOLUME 2 | ISSUE 12 | 2021

ISSN: 2181-1385

Scientific Journal Impact Factor (SJIF) 2021: 5.723 Directory Indexing of International Research Journals-CiteFactor 2020-21: 0.89

DOI: 10.24412/2181-1385-2021-12-719-727

Dracocephalum canariense L. (Cedronella canariensis (L.) Webb & Berthel.), Dracocephalum pinnatum L., Dracocephalum austriacum L., Dracocephalum ruyschiana L., Dracocephalum grandiflorum L., Dracocephalum moldavica L., Dracocephalum canescens L. (Lallemantia canescens (L.) Fisch. & C.A.Mey.), Dracocephalum peltatum L. (Lallemantia peltata (L.) Fisch. & C.A.Mey.), Dracocephalum nutans L., Dracocephalum thymiflorum L.

Dracocephalum diversifolium Rupr. Урта Осиёда кенг таркалган тур хисобланиб, Н.С. Абдуллаева [4] томонидан Узбекистан флорасида куйидаги жамоаларда учраши кайд этилган: хдр хил утли - бузбошли - наъматакзор (Rosa ecae - Dracocephalum diversifolium - Poa bulbosa - Oxytropis lehmannii, Hypericum scabrum, Festuca valesiaca); хдр хил утли - кашкарбедали -бузбошзор (Dracocephalum diversifolium - Mellilotus officinalis - Carex pachystylis, Poa bulbosa, Hypericum scabrum); бетагали - бузбошли - бодомчазор (Amygdalus spinosissima - Dracocephalum diversifolium- Festuca valesiaca); бозулбангли - бузбошли - наъматакзор (Rosa maracandica -Dracocephalum diversifolium - Lagochilus seravschanicus).

Dracocephalum diversifolium ер устки кисмида 1,25-1,50% эфир мойи мавжуд булиб, асосий таркибий кисмлари: сабинен (20.7%), ß-пинен (10.6%), DL-лимонен (7.5%), транс-валеренил ацетат (7,5%), м-цимол (6.2%), 1,8-цинеол (5.0%), T-кадинол ацетат (4.4%), 5-кадинен (3.9%), кариофиллен (2.4%) [6]. Шу билан бирга Dracocephalum diversifolium таркибида алкалоилар [7, 8,], флавоноилар [9, 10], ёг кислоталари [11] мавжуд.

ТАДЦЩОТ ОБЪЕКТИ ВА УСЛУБИЁТИ

Тадкикот объекти Марказий Осиёда кенг таркалган, Lamiaceae оиласи вакили Dracocephalum diversifolium.

Турни Марказий Осиё буйлаб кенг таркалганлиги сабабли Тиёншон ва Помиролой тог тизмаларидан 40 та усиш нукталари олинди. Усиш нукталари буйича маълумотлар 1 жадвалда келтирилди.

Жадвал 1.

Гербарий намуналари терилган маъмурий худудлар, координаталар сони ва олинган манбалар

Тизмалар Маъмурий Координаталар Маълумот олинган

худудлар сони манбалар

Тиёншон Киргизистон 16 MW, GBIF

Крзогистон 4 MW, GBIF

Помиролой Узбекистон 18 TASH

Киргизистон 2 GBIF

Google Scholar Scientific Library of Uzbekistan

Academic Research, Uzbekistan 721 www.ares.uz

Academic Research in Educational Sciences VOLUME 2 | ISSUE 12 | 2021

ISSN: 2181-1385

Scientific Journal Impact Factor (SJIF) 2021: 5.723 Directory Indexing of International Research Journals-CiteFactor 2020-21: 0.89

DOI: 10.24412/2181-1385-2021-12-719-727

Dracocephalum diversifolium нинг гербарий намуналарини мавжуд нукталар ва потенциал таркалиши мумкин булган худудларнинг биоиклимий курсаткичларини аниклашда DIVA-GIS ва Map-Viever [12, 13] дастурлари ёрдамида амалга оширилди, баландлик минтакалари буйича таксимланиши SRTM (Shuttle Radar Topography Mission - NASA JPL) [14] асосида модeллаштирилди.

ОЛИНГАН НАТИЖАЛАР ВА УЛАРНИНГ ТАХЛИЛИ

D. diversifolium нинг мавжуд координаталарини баландлик минтакалари буйича жойлашувини моделлаштириш шуни курсатдики, бу тур тог минтакасига хос хусусиятларга эга булиб, текисликларда тур намуналари кузатилмади. Турнинг баландлик минтакалари буйича таркалиш диапазони 1089 (Помиролой) - 3363 (Помиролой) м. ташкил этиб, уртача баландлик Тиёншон 2190 м, Помиролой 2244 м га тугри келди. Шимолдан (Тиёншон) жанубга (Помиролойга) борган сари турнинг баландлик диапазони ортиб бориши кузатилди (1 -расм).

N

А

1-расм. D. diversifolium баландлик минтакалари буйича таркалиши

Хар кандай усимликларнинг географик таркалиши ва ареалини шаклланишида баландлик диапазони, хдмда иклим курсатикичларини таъсири

Academic Research in Educational Sciences VOLUME 2 | ISSUE 12 | 2021

ISSN: 2181-1385

Scientific Journal Impact Factor (SJIF) 2021: 5.723 Directory Indexing of International Research Journals-CiteFactor 2020-21: 0.89

DOI: 10.24412/2181-1385-2021-12-719-727

жуда катта ахамиятга эга. Шунинг учун бу омилларнинг тур намуналари мавжуд худудлардаги курсаткичлари аникланди (2-жадвал).

Моделлаштириш натижалари D. diversifolium таркалган майдонларда йиллик ёгинларнинг умумий амплитудаси 297 мм (Тиёншон) - 967 мм (Помиролой) эканлигини курсатди. Ёгинларнинг уртача курсатгичи Тиёншон 530 мм, Помиролой 693 мм га тенг. Йиллик ёгинлар учун энг оптимал оралик 600-800 мм хисобланиб, унга намуналарнинг 40% тугри келади (2-расм).

Жадвал 2.

Dracocephalum diversifolium гербарий намуналари мавжуд худудларнинг баландлик диапазони ва иклим курсатикичлари

Тизманинг Баландлик, Йиллик Йиллик Йиллик Йиллик

номи м уртача энг ю^ори энг паст EFинлар,

^арорат, °С ^арорат, °С ^арорат, °С мм

Тиёншон 2840 -1 20,2 -20.1 737

Тиёншон 3317 -3,7 17,1 -23.8 607

Тиёншон 2523 1 21,8 -18.9 570

Тиёншон 3012 -2 18,9 -21.8 607

Тиёншон 1946 4 25,1 -15.7 482

Тиёншон 2196 1,6 23,6 -17.2 516

Тиёншон 1623 2,2 27,1 -13.9 421

Тиёншон 3316 -4,1 16,5 -25 499

Тиёншон 2222 1,9 22,6 -19.1 405

Тиёншон 1183 1,1 22,6 -12.1 493

Тиёншон 1637 7,2 27,2 -14 502

Тиёншон 2829 0,2 20,9 -18.6 769

Тиёншон 1563 5,3 28,5 -11.1 648

Тиёншон 2253 0,1 21,4 -20.3 297

Тиёншон 2121 8,1 23,3 -18.1 384

Тиёншон 2176 2,8 24,2 -16.3 680

Тиёншон 1659 2,7 27,6 -12.8 501

Тиёншон 1795 4 24,7 -17.2 318

Тиёншон 1637 7,2 27,2 -14 502

Тиёншон 1958 4,1 25,5 -14.9 675

Уртача: 2190 2.1 23.3 -17.6 530

Помиролой 1393 10,1 30,1 -7.1 424

Помиролой 1089 12,03 31,9 -5.1 392

Помиролой 1409 9,5 29,9 -7.9 482

Помиролой 1769 8,1 28,1 -8.9 636

Помиролой 2724 2,9 22,1 -14.3 805

Помиролой 3630 -2,8 16,3 -20.1 965

Помиролой 2904 1,8 20,1 -15.5 830

Academic Research in Educational Sciences VOLUME 2 | ISSUE 12 | 2021

ISSN: 2181-1385

Scientific Journal Impact Factor (SJIF) 2021: 5.723 Directory Indexing of International Research Journals-CiteFactor 2020-21: 0.89

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

DOI: 10.24412/2181-1385-2021-12-719-727

Помиролой 3663 -2,8 16,1 -20.2 967

Помиролой 2784 2,2 21,1 -15.1 856

Помиролой 2182 5,8 25,6 -11.4 751

Помиролой 1923 4,3 27,2 -9.8 687

Помиролой 1923 4,3 27,2 -9.8 687

Помиролой 1923 4,3 27,2 -9.8 687

Помиролой 1923 4,3 27,2 -9.8 687

Помиролой 1923 4,3 27,2 -9.8 687

Помиролой 2586 3,4 23,1 -14 832

Помиролой 2453 4,1 24,6 -15.2 457

Помиролой 2453 4,1 24,6 -15.2 458

Помиролой 2116 6,1 26,3 -11.6 784

Помиролой 2125 4,4 26,2 -11.5 789

Уртача: 2244 4.5 25.1 -14 693

Йиллик уртача харорат буйича тахлиллар D. diversifolium -4.1°-12.03°С оралигида таркалганлигини курсатди. Бу турнинг усиши учун энг кулай йиллик уртача харорат 0°-5°С га тенг булиб, мавжуд координаталарнинг 60% ни уз ичига олади (3-расм).

Уртача йиллик харорат Тиёншонда 2.1°С, Помиролойда 4.5°С га тенг. Йиллик энг юкори хароратнинг уртача курсаткичи Тиёншонда мавжуд координаталар учун 23.3°С, энг паст харорат -17.6°С ни ташкил этса, бу курсаткичлар Помиролойда 25.1°С ва -14°С га тенг.

2-pacM. D. diversifolium repGapHH HaMyHa.napH MaB^yg K00pgHHaTa.napHH hh^hk erHHrapHH^HK

GyñHHa «oñ^amyBH

Google Scholar Scientific Library of Uzbekistan

Academic Research, Uzbekistan 724 www.ares.uz

Academic Research in Educational Sciences VOLUME 2 | ISSUE 12 | 2021

ISSN: 2181-1385

Scientific Journal Impact Factor (SJIF) 2021: 5.723 Directory Indexing of International Research Journals-CiteFactor 2020-21: 0.89

DOI: 10.24412/2181-1385-2021-12-719-727

3-pacM. D. diversifolium repSapufi HaMyHagapu MaB^yg ycum HyKTagapHH fiugguK

ypTana xapopaT Syfiuna ^ofigarnyBu

Mogeggamrapum Hara^agapura Kypa muMoggaH (TueHmoH) ^aHyöra (noMupogofi) SopraH capu, D. diversifolium HHHr MaB^yg ycum HyKTagapuHHHr SagaHgguK guana3oHH, fiugguK eFHHgap MHKgopu Ba ypTana xapopaT opraS Sopgu. ^eMaK, oguS SopugraH TagKUKoTgap reorpa^uK KoHyH^raapra TyguK moc Keggu.

MatgyM Sup ^ofigapga TypgapHHHr ycumura Tatcup этyвнн MyafiaH ÖHOHKguMHH neKHOBnap MaB^yg. repSapufi HaMyHagapu MaB^yg KoopguHaTagap ynyH afiHaH yma neKgoBHH, aHH cagSufi Tatcupra эгa SuouKguMufi y3rapyBHaHguK тeнgeнцнaпap aHHKgaHgu. BuouKguMufi тeнgeнцнaпap opacuga, D. diversifolium repSapufi HaMyHagapu fiurugraH KoopguHaTagap ynyH BIO14 (KyproK^uguK ofigaru eruHrapnugHK) энг WKopu neKgoBHH xycycarra эгa SyguS 7 Ta KoopguHaTaHH y3 HHura oggu. By KoopguHaTagapHHHr 6 Tacu noMupogofira Tyrpu Keggu. BIO6, BIO10, BIO11, BIO18 Ba BIO19 SuouKguMufi тeнgeнцнgapga эсa, xen Kacu KoopguHaTagapra HucSaTaH neKgoBHH Tatcupra эгa эмaс (4-pacM).

Academic Research in Educational Sciences VOLUME 2 | ISSUE 12 | 2021

ISSN: 2181-1385

Scientific Journal Impact Factor (SJIF) 2021: 5.723 Directory Indexing of International Research Journals-CiteFactor 2020-21: 0.89

DOI: 10.24412/2181-1385-2021-12-719-727

4-pacM. D. diversifolium repöapuö HaMyHanapu MaB^yg ycum HyKTanapra HeKTOBHH öhohkhhmhh тeнgeнцнflпap Tatcupu

3Hr rapögaru öunaH энг mapKgaru ycum HyKTacu opacugaru Maco^a 1022 km, 3Hr mHMonHH Ba ^aHyöuö ycum HyKTanap opacugaru Maco^a 372 km, TneHrnoH Ba noMuponofiga MaB^yg Sup-Supura энг akhh ycum HyKTanapuHHHr Maco^acH 172 km hh TamKun этgн.

XY.HOCA

D. diversifolium HHHr öanaHgnuK MHHTaKanapu 6yÖHHa TapKanumga mHMongaH (TueHmoH) ^aHyöra (noMuponofira) öopraH capu TypHHHr öanaHgnuK guana3oHH opTHÖ öopumu Ky3aTHngu. D. diversifolium TapKanraH MafigoHnapga HHnnHK erHHnapHHHr yMyMHH aMnnmygacu 297 mm (TueHmoH) - 967 mm (noMHponofi) экaнпнгннн KypcaTgu. EFHHnapHHHr ypTana KypcaTrunu TueHmoH 530 mm, noMHponofi 693 mm ra TeHr. hh.mhk eruHnap ynyH энг omuMan opanuK 600-800 mm xucoönaHHÖ, yHra HaMyHanapHHHr 40% Tyrpu Kenagu. huhhuk ypTana xapopaT 6yÖHHa Taxnunnap D. diversifolium -4.1°-12.03°C opanuruga TapKanraHnuruHH KypcaTgu. bhohk^hmuh тeнgeнцнaпap opacuga, D. diversifolium repöapuH HaMyHanapu HurunraH KoopguHaTanap ynyH BIO14 энг WKopu neKnoBHH xycyc^ira эгa öynuö 7 Ta KoopguHaTaHH y3 unura ongu.

Academic Research in Educational Sciences VOLUME 2 | ISSUE 12 | 2021

ISSN: 2181-1385

Scientific Journal Impact Factor (SJIF) 2021: 5.723 Directory Indexing of International Research Journals-CiteFactor 2020-21: 0.89

DOI: 10.24412/2181-1385-2021-12-719-727

REFERENCES

1. Sotiboldieva D.I., Mahkamov T.X. Component Composition of Essential Oils Curcuma longa L.(Zingiberaceae) Introduced in Uzbekistan // American Journal of Plant Sciences, 2020. №11. - Р. 1247-1253.

2. Сотиболдиева Д., Махкамов Т.Х., Дусчанова Г.М. Анатомо-гистологическое строение корневища Curcuma longa L. (сем. Zingiberaceae) в условиях интродукции) // АндДУ "Илмий хабарнома", 2019. №1. - Б. 55-60.

3. Plants of the World Online. http://www.plantsoftheworldonline.org/ (accessed 15.12.2021).

4. Абдуллаева Н.С. Узбекистонда таркалган Dracocephalum L. туркуми турларининг географияси, экологияси ва ахамияти: дис... биол. (PhD) -Гулистон, 2020. - 38 б.

5. Linnaeus, C. Species plantarum. Ed. 1. Vol. 2. Holmiae. 1753. - P. 594-596.

6. Мелиева Ш.О., Бобакулов Х.М., Абдуллаева Н.С., Эшбакова К.А., Каримов А. Эфирное масло и летучие компоненты Dracocephalum diversifolium // Химия растительного сырья. - 2020. №2. - С. 87-92.

7. Хожиматов К.Х. Пряно-ароматические растения Узбекистана. Ташкент, 1992.

- С. 48.

8. Хожиматов О.К. Лекарственные растения Западного Тянь-Шаня (в пределах рес. Узбекистан). Дисс....докт. биол. наук. - Ташкент, 2008. - 316 с.

9. Денекеева М.Ф., Алимбаева П.К., Гаммерман А.Ф. // Растительные ресурсы. 1967. Т. 3, вып. 1. С. 47-52.

10. Медведева Р.Г. Лекарственные растения Казахстана. Алма-ата, 1972.

- С. 305.

11. Kakasy A.Z. New phytochemical data on Dracocephalum species. Theses of the Ph.D. dissertation. Budapest, 2006. - 14 p.

10. Hijmans R.J. et al. DIVA-GIS 7.5 // A geographic information system for the analysis of species distribution data. - 2012.

11. Hijmans R. J., Guarino L., Mathur P. DIVA-GIS Version 7.5 Manual. 2012. - 71 p.

12. Shuttle Radar Topography Mission - NASA JPL. http://www.2jpl.nasa.gov (accessed 15.03.-17.03.2021).

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.