ДОИР БА БАЪЗЕ ВИЖАГИҲОИ ПУБЛИСИСТИКАИ ҲАЦВИИ БАҲРИДДИН АЗИЗӢ Текст научной статьи по специальности «СМИ (медиа) и массовые коммуникации»

ТДУ 83,3(2Т) ТКБ 8Т (1)

Носиров Осимбой Орифович, унвонцуи кафедраи журналистика ва назарияи тарцумаи МДТ "ДДХ ба номи акад.Б.Гафуров" (Тоцикистон, Хуцанд)

Носиров Осимбой Орифович, соискатель кафедры журналистики и теории перевода ГОУ "ХГУ имени акад. Б.Гафурова" (Таджикистан, Худжанд)

Nosirov Osimboy Orifovich, claimant for candidate degree of the department of journalism and theory of translation under the SEI "KhSU named after acad. B. Gafurov" (Tajikistan, Khujand), E-mail:osim-22@mail.ru

Вожа^ои калиди: адабиёти тоцик, Бацриддин Азизи, насри тоцик, жанри цикоя, тацриз, адабиёти асри бист, нацди адаби, уацви публитсисти, уацви матбуоти

Мацола роцеъ ба баъзе хусусиятцои публисистикаи цацвии адиби муосири тоцик Бацриддин Азизи бацс менамояд. Тазаккур меравад, ки матбуоти солуои 20-30-уми тоцик барои бунёд ва густариши тафаккури тащидй, шаклгирии жанруои адаби ва журналисти, публисистика ва уацви публисисти нацши босазое дорад.Б.Азизи чун як эцодкор ва равшанфикр дар радифи садуо адиб дар ин муборизауо ширкат варзида, ба афкори дар он замон мубрам - рауои аз мафкураи феодали ва пасмондауои замони гузашта пайрави менамуд. Кайд кардан мешавад, ки нобаробариуои уаёти муосир, сиёсату корбарии масъулин ва ноуудабароии роубарону директорони совхоз, колхозу корхонауо уамеша объекти тащиди журналист уисоб меёфтанд. Б. Азизи дар аксар маводаш симои аслии цаурамонуояшро барои хонанда тавассути уацв, уацви кинояомез ранцу писханд фош месозад. Хулоса мешавад, ки публисистикаи цацвии матлабуои Б.Азизи то имруз барои бозтоби масоили мубрами замони адиб ва раванди ташаккули цомеаи нав, усулуои цадиди давлатдори, уамчунин шаклгири, рушд, ташаккул ва тауаввули адабиёту фаруанги милии тоцикон дар солуои 20-30-и царни ХХ сауми арзанда мебозанд.

Ключевые слова: таджикская литература, Бахриддин Азизи, таджикская проза, рассказ, рецензия, литература двадцатого столетия, литературная критика, публицистическая сатира, печатная сатира

Статья посвящена рассмотрению вопросов об особенностях юмористической публицистики современного таджикского писателья Б.Азизи. Отмечается, что таджикская печать 20-30-х годов ХХ века сыграла значительную роль в возникновении и распространении критического мышления, формировании литературных и журналистских жанров, публицистики и публицистической сатиры. Б.Азизи, как творческий и образованный человек, участвуя в ходе этой борьбы наряду с сотнями других литераторов, следовал актуальной в то время позиции -избавлению от феодального способа мышления и пережитков прошлого. Отмечается, что распространенное в то время неравенство, политика и стиль работы ответственных лиц, непрофессионализм руководителей и директоров совхозов, колхозов и предприятий всегда считались объектом журналистской критики. Б. Азизи во многих своих материалах раскрывает перед читателем истинное лицо своих персонажей посредством юмора, иносказательной и рекомендательной сатиры. Делается вывод о том, что юмористическая публицистика Б. Азизи до сих пор вносят значительный вклад в освещение актуальных проблем того времени и процесса формирования нового общества, новых методов государственного управления, а также становления, развития и эволюции таджикской национальной литературы и культуры в 20-30-х годах ХХ века.

Key words: Tajik literature, Bahriddin Azizi, Tajik prose, story, review, literature of the twentieth century, literary criticism, journalistic satire, printed satire

The article dwells on the consideration of issues beset with features of humorous journalism of modern Tajik writer B. Azizi. It is underscored that the Tajik press referring to the 1920-ies and 1930-ies played a

ДОИР БА БАЪЗЕ ВИЖАГЩОИ ПУБЛИСИСТИКАИ ЦА ЦВИИ БАХРИДДИН АЗИЗИ

ОСОБЕННОСТИ ЮМОРИСТИЧЕСКОЙ ПУБЛИЦИСТИКИ БАХРИДДИНА АЗИЗИ

FEATURES OF HUMORISTIC PUBLICISM BYBAHRIDDINA AZIZI

significant role in the emergence and dissemination of critical thinking, formation of literary and journalistic genres, journalism and journalistic satire.B. Azizi as a creative and educated person who participated in this struggle along with hundreds of other writers followed the current position at that time - getting rid of the feudal way of thinking and remnants of the past. It is noted that the inequality widespread at that time, the policy and style of work of responsible persons, lack of professionalism of heads and directors of state farms, collective farms and enterprises have always been considered the object of journalistic criticism. B. Azizi in many of his materials reveals to the reader the true face of his characters through humor, allegorical and recommendatory satire. It is concluded that humorous journalism of B. Azizi still makes a significant contribution in to highlighting the topical problems of that time and the process of forming a new society, new methods of government, as well as the formation, development and evolution of Tajik national literature and culture referring to the 20-ies - 30-ies years of the XX-th century.

Дар давраи истиклолият тахкик ва омузиши мухимтарин масъалахои фархангу таърихи миллй, аз чумла суннатхои адабиву публитсистй вусъат пайдо кард. Ахли тахкик дар пажухиши масъалахои мухими сохахои гуногуни чомеа бо диду назари нав муносибат намуда, дар ин росто асархои арзишманде офаридаанд, ки барои дарку шинохти асолати миллй заминаи мусоид фарохам овард. Аз чумла, дар сохаи публитсистика низ корхои нисбатан шоён ба анчом расонида шудаанд, ки барои журналистикаи миллй мархалаи сифатан нав махсуб мешаванд. Махз дар замони истидлолияти давлатии кишвар тахкиди масъалахои нихоят мухими публитсистика чараён гирифт. Мухаккикон тавонистанд бо такя ба сарчашмахои хаттй ва бо назардошти тахаввули журналистикаи чахонй мактаби пажухандагии журналистикаи миллиро асос гузоранд. Дар ин замина таваччухи олимон ба осори хачвй низ назаррас мебошад. Зимнан осори хачвй объекти пажухиши ду сохаи илм -адабиётшиносй ва публитсистикашиносй карор гирифтааст. Аз чумла мухаккикон В. Асрорй, Х. Мирзозода, А. Мавлонов, С. Махдиев, Д. Обидов, А. Саъдуллоев, С. Солехов, И. Усмонов, М. Шукуров, М. Муродов ва дигарон дар пажухиши осори хачвй аз равзани ин ду соха нигаристаанд. Албатта, дар ин миён пажухишхои С. Солехов, И. Усмонов ва М. Муродов чанбаи аз публисистикашиносй бартарй дорад. Матбуоти солхои 20-30-уми точик барои бунёд ва густариши тафаккури танкидй, шаклгирии жанрхои адабй ва журналиста, публитсистика ва хачви публитсистй накши босазое дорад. Аз таърихи журналистикаи точик равшан аст, ки дар ин давра матбуот барои созмондихии тафаккуру назари нав хидмат карда, барои рушди хачви публитсистй сахми арзишмандеро дорост. Дар рузномаву мачаллахои "Шуълаи инкилоб", "Овози точик", "Рахбари дониш", "Мушфикй", "Бигиз" ва гайра асосан маколахо дар мавзуи инкори гузашта ва таргиби сиёсати нав ба нашр мерасиданд. Хдмчунин, дар матбуоти он давра масъалахои мухими сиёсй баррасй мешуданд, равандхои рушди иктисодии давлати навтаъсис равшан баён мегардиданд ва хабархои рузмарра ба мардум расонида мешуд. Ин раванд на танхо чехрахои нави журналистикаи точикро равшан кард, балки ба рушди публисистика, хоса публисистикаи хачвй накши муассире бозид. Дар аксар рузномахо гушахои хачвй таъсис дода шуданд ва матлабхо дар жанрхои фелетон, памфлет, лукма ва гайра ба табъ мерасиданд. Гушаи "Тозиёна"-и рузномаи "Шуълаи инкилоб" аввалин гушаи хачвй дар матбуоти точик махсуб мешавад ва бино ба таъкиди мухакик М.Муродов ин гуша "дар заминаи таъсири хачви адабиёти классикии точику форс ба вучуд омада, хусусияти умумй дорад. Дар он махсусан услуби хачвнигории У.Зоконй эхсос мешавад" [5, с.105]. Бояд тазаккур дод, ки дар саромади журналистика ва публитсистикаи точик адибон карор доштанд ва дар эчоди макола, памфлет, фелетон, лукма, ки жанрхои нави журналистика махсуб мешуданд ва дар омезиш бо махорати нигорандагии адабии эчодкорон тахия мегардиданд, аз тачрибаи бойи адабиёти классикии точик корбаст кардаанд. Дар матбуоти даврй дар таклид ба асархои безаволи намояндагони адабиёти классикии точику форс бахшхои хачвй таъсис меёфтанд, ки намунахои хуби эчоди хачви матбуотй ба хдсоб мераванд. Рочеъ ба таъсири адабиёти классикй ба матбуоти хачвии точик мухаккики номвар В. Асрорй мушаххасан чунин таъкид менамояд. "Оид ба анъана ва приёми адабиёти хачвии классикй "Хористон"-и "Хорпуштак"-ро низ нишон додан мумкин аст."Хористон"-и "Хорпуштак" дар асоси принсипхои "Гулистон"-и Саъдй тартиб ёфта, ба услуб ва сохти хикояти он то ба андозаи муайяне пайравй мекунад" [3, с.172]. Метавон зикр кард, ки адабиёти пургановати форсу точик ва истифодаи усул нигориши адибони классикй барои равнаку рушди адабиёт ва баъзан жанрхои журналиста, хоса публисистикаи хачвй сахми боризе дошта, дар ташаккули журналистикаи миллй накши арзандае доштааст. Дар ин замина донишманди дигар С. Солехов низ андешаи арзишманде иброз намуда, зикр медорад, ки дар баробари истифодаи тачрибаи бойи адабиёти классикй адибон ва публисистон аз хачви рус ва

дигар халкхо фаровон истифода бурдаанд. "Х,ачви советии точик, хачви мохиятан ва сифатан наве буда, дар асоси анъанахои хачви классикй ва фолклори точик тараккй кард, лекин тачрибаи бойи хачви револютсионии рус ва дигар халкхоро низ истифода намуд" [7, с.143]. Дар рузном а таъсис додани гушахои хачвй гояи хуб буд ва дар радифи рузномаи "Шуълаи инкилоб" дигар чаридахо низ тасмими кушодани гушахои хачвиро гирифтанд. Барои мисол, рузномаи "Овози точик" гушахои "^исми хачвй", "Тозиёна", "Адабиёти хачвй", рузномаи "Точикистои сурх" гушаи "Гушмол" ва рузномаи "Бедории точик" гушаи "Торсакй"-ро таъсис доданд. Гушахои хачвии рузномахо байни мардум махбубият пайдо карданд. Таъсис ва ба нашр расидани мачаллахои "Мушфикй", "Бигиз", "Мулло Мушфикй" дар публитсистикаи точик падидаи арзишманд бахо дода мешавад. Гуша ва мачаллахои хачвй то андозае барои рушди публисистикаи хачвии точик накши босамаре бозиданд. Чуноне зикр гардид, мавзуоти матлабхои матбуоти даврй дар солхои 20-30-и асри ХХ асосан муборизаи синфй, танкиди сиёсати феодалй, мубориза ва махкуми бокимондахои гузашта ва таргиби сиёсати нави даврони шурой махсуб шуда, махз матбуот дар ин раванд эчодкоронро ба сифати журналист ва публитсистони номвар ба майдони эчод овард.Чуноне ки ишора рафт, ибтидои асри ХХ давраи муборизахои шадиди мафкуравй махсуб мешуд. Б.Азизй чун як эчодкор ва равшанфикр дар радифи садхо адибон дар ин муборизахо ширкат варзидааст. ^айд кардан чоиз аст, ки нобаробарихои хаёти муосир, сиёсату корбарии масъулин ва ноухдабароии рохбарону директорони савхоз, колхозу корхонахо низ хамеша объекти танкиди журналист хисоб меёфтанд. Б. Азизй дар аксар матлабхояш симои аслии кахрамонхояшро барои хонанда тавассути хачв - хачви кинояомезу тавсиядиханда фош месозад. Аслан, дар катори кахрамонхояш шароит ва мухит низ чун кахрамон баромад намуда, чонибдори ин ё он раванди ташаккули афкори чомеа мебошанд. Мухакик С.Солехов зикр менамояд, ки "солхои 20-30, ки аз мураккабтарин даврахои таърихи халки точик ва мубориза барои сотсиализм мебошад, манбаи бузурги гоя ва образхои бадеии хачви советии точик гардиданд" [7, с.11]. Яъне, мубориза барои сотсиализм чун гояи тафаккурсоз самти эчоди назм ва наср, накду танкидро муайян кард ва хачв чун силохи асосии журналистону мунаккидон хизмат намуд. Б. Азизй аз зумраи шахсиятхои эчодиест, ки дар тахаввули хачви публитсистй накши босамаре дорад. Накши Б. Азизй на танхо дар густариши жанри хикояи замони нав назарас мебошад, балки дар идомаи суннатхои адабй чун хачвнигор хидматхои мондагорро ба анчом расонидааст. Махз бо осори у метавон ташаккули хикояхои фелетонгунаро бо назардошти принсипхои насри реалистй ба мушохида гирифт. Б.Азизй дар радифи адибон ва журналистон бо нашри маколахои тезу тунд барои бунёди насри нави сотсиалистй, ки баъдан бо истилохи насри реалистй маъруф шуд, сахм дорад. Аз нигохи накди ростин имруз аксари маводи эчодкардаи Б.Азизиро метавон публисистика ва журналистика унвон кард, зеро образнокии матлабхои Б.Азизй чандон равшан набуда, муаллиф бештар ба факт ва мушкилй таваччух зохир намудааст. Мухаккик М. Муродй Б. Азизиро дар радифи зиёиёне ном мебарад, ки барои рушди адабиёт ва публисистика матлабхои зиёде навиштаанд ва бо он пойдевори адабиёт ва публисистикаро гузоштаанд [5, с.140]. Ба андешаи С. Табаров Б. Азизй яке аз адибоне махсуб мешавад, ки барои инкишофи хачв дар адабиёт хизматхои шоёне кардааст [7, с.150]. Бо маколахои хачвии худ Б.Азизй на танхо гурух ё синферо ба риштаи танз ва танкид кашидааст. Голибан Б.Азизй барои бунёди чомеаи ростин ва ормонй эчод мекард ва матлабхо нашр менамуд. Маъруф Рачабй низ дар мисоли чанд адиб накши Б.Азизиро дар муборизаи синфй мухим арзёбй менамояд. "Дар адабиёти бадей, масалан, дар насри С.Айнй, Ч,.Икромй, Х,.Карим, Р. Ч,алил, Б.Азизй ва дигарон тасвири мавзуъхои мазкур (колективонидани хочагихои кишлок, муборизаи синфй) бо мазмунхои каблан аз чониби фирка таъйин шуда хеле сурат гирифт" [6,с.33].Б. Азизй дар радифи адибони номвар фелетон ва хикояхои хачвии худро дар мавзуоти ичтимоиёт, сиёсат, забон, фарханг, адабиёт ва гайра эчод кардааст. Матлабхои "Ширу шакар", "Формализм ба чй маънй?", "Хурчин", "Анбори гул", "Зайнит", "Дех кучо дарахтон кучо?" ва гайра намунахои хуби хачви солхои 20-30 садаи ХХ махсуб мешаванд. Чанд хусусияти хачви Б.Азизиро метавон ба таври зайл дастабандй намуд: а) Кутохбаёнй. Ба таври мушаххас ва муъчаз баён кардани масъалаи мухими чомеа аз нигоранда махорати баланди эчодиро такозо мекунад. Яке аз хусусияти эчодиёти публитсистии Б. Азизй дар кутохбаёниаш буда, адиб дар хикоя ва фелетонхояш як масъалаи мубрамро ба риштаи тахлил ва бахси сахт мекашад ва ба хонанда чехраи аслии ин ё он табакаи чомеаро нишон медихад. Барои мисол, аввалин чумлаи фелетони "Бинои расво шудан ба чанд аст"-и Б.Азизй характеру симои аслии кахрамонро ошкор менамояд. "Дар пеши оина истода муйи сарро аз байни шона гузаронида галстукро бастан имруз хам ду соат вакти мудирро гирифт...[1,

c.6l]. Бо ин чумлаи аввалин публитсист ишора бар он дорад, ки мудир нафари бепарво буда, вакти зиёди кории худро дар орову торо ва пардоз мегузаронад. Бо мутолиаи ин чумла метавон ба хулоса расид, ки мудир агар танхо барои муйи сар шона кардан ва галстук бастан ду соат вакт масраф кунад, ба корхои хочагй ва масъалахои бунёдии колхозу савхозхо куллан вакт надорад. Ч,умлаи дигари ин матлаб аз забони грамофон гуфта мешавад: "Зи дасти танбалони шухратпараст як дам наосудам" [l, c.62]. Ибораи фавкуззикр шояд иктибос набуда, андешаи худи муаллиф бошад. Грамофон на танхо танинандоз мешавад, балки барои кушодан ва равшан кардани характери мудир кумак менамояд. Х,амагй бо ин ду чумлаи кутох публитсист бо махорати баланди нигорандагй тавонистааст, ки образи типии мудирони ишратпарастро ба риштаи тахлил ва танкид кашад. б) Номхои худсохти хачвии кахрамонхо. Б.Азизй аз зумраи публитсистоне ба шумор меравад, ки дар эчоди маводи хачвии матбуотй дар катори унсурхои мухими хачвсоз ва сохтори композитсионй ба кахрамонхояш номхои хачвй гузоштааст ва бо баёни номи кахрамонхо эчодкорона максади худро баён намудааст. ^ахрамонхои маводе, ки аз нигохи жанр байни хикоя ва фелетон карор дорад ва "Зани директор" унвон гирифтааст, номхои ачиб доранд. Директор Хдрдамхаёлов ва завчааш Махтобхоним аз кабили мансабдороне махсуб мешаванд, ки бо вучуди бедонишй ва камсаводй худро донишманду босавод метарошанд. Мухим будани саводомузй ва забондониро дарк карда, бо вучуди балад набудан галат бо русй харф мезананд. Б.Азизй кахрамони худро Хдрдамхаёлов унвон карда характер ва образи онро шарх медихад. Завчаи Х,ардамхаёлов Махтоб бо гирифтани вожаи "хоним" бовикору хавобаланд буданаш фош мешавад. Х,амчунин, чанд номхои худсохт ва хачвиро аз эчодиёти публитсист Б.Азизй метавон мисол овард. Дар матлаби "Х,асанзадагй" кахрамон бо номи Муллохасрат, дар "Як кубба кукнорй" кахрамонхо бо номхои Домуллокачкул, Сумалакмахсум, Лукидонхуча, Гочалакмирзо, дар "Бори зарурй" кахрамонхо бо унвони Худписандов, Хушомадов ва гайрахо. Чунин унвон гирифтани образхо аз нигохи таркиб номхои худсохти муаллиф буда, мазмунан хачвиянд ва хисолу олами битинии ;ахрамононро рунамо менамоянд. Номхои кахрамонхо танхо аз хачву хандаи холй иборат набуда, муаллиф ба ин кабил шахсон нафрат дорад ва мехохад ба холашон мардум биханданд ва аз чехраи асосии онхо огох бошанд. в) Хулосаи кутох ва мантики матлаб. Дар хамаи фелетонгунахои Б.Азизй вокеа ба интихо мерасад ва хулосаи адиб чумлаи охирини уст. Аксари матлабхояшро муаллиф хамагй бо як ва ё ду чумла чамбаст мекунад. Метавон чанд мисолро дар ин замина иктибос овард. Х,икояи "Бузкашй": "Касе, ки мотаму азодории Мохбибиро медид, бешак дилаш сухта мегуфт: Сангинчон фидои орзуи асптозй шуд" [l, c.18]. Фелетони "Бинои расво шудан ба чанд навъ аст": "Хоним либосхои мудирро чутка карданй шуда ба даст гирифта буд, ки чашмаш ба кисаи кастум ба як мактуб афтод. Гирифта хонд, ки мазмунаш хамин буд: "Ичрои алифбои нав... аз кор гирифта шуд" [2,c. 63]. Матлаби "Аз масчид ба клуб": "Домулло Шариф, ки ба сутун такя карда истода буд, якбора "во шариато" гуён бо пушташ ба миёнаи куча афтода, ба даруни лой дасту пой мезад" [l, c. 8G]. Фелетонгунахои Б.Азизй вобаста ба мавзуъ масъалагузорй мешаванд ва бо охирин чумла матлаб аз чониби муаллиф хулоса мегардад. Махорати публитсист дар он зохир мешавад, ки мохирона тамоми мавзуот ва масъалахои дар матн баён шуда, ки мунтазам огоз шуда, бо занчирбандии вокеа ташаккул меёбад, хамагй бо як чумла чамъбаст менамояд. г) Санъати саъч. Тарзи усули баёни баъзан нигоштахои Б.Азизй ба назари мо чолиб намуд. Адиб дар аксар маврид аз санъати саъч истифода намудааст. Барои мисол метавон як порчаи "Худкардаро даво нест"-ро иктибос овард. "... чураи боб, бо он мурги бирён ва кабоб, хам шишахои майи ноб..." [l, c.60]. Аз нигохи мо ин усули нигориш матни хачвиро боз хам чолиб карда, аз доштани махорати баланди эчодии адиб шаходат медихад. Хдчвнавис бо ёрии истифодаи хунармандонаи кофия чонибхои манфии масъалаи мавриди назарро фош менамояд. Аммо хандаи хачвнавис хандаи беозор ва оддй набуда, аломати кахру газаб ва нафрату адовати мардуми мехнаткаш аст. Яке аз хусусияти самти эчоди матбуоти солхои 20-30-и асри ХХ бо имзои мустаор эчод кардани маколахои танкидй хисоб меёбад. Ин то чое барои таъмини бехатарии хаёти эчодкор хизмат мекард. Аммо имруз дар равшан кардани шахсият ва тахкики эчоди нависанда мушкилй пеш меорад. То кунун шахсияти баъзе аз имзохои мустаор муайян карда нашудааст ва осори арзишманди онхо ба таври умумй тахкик карда шуда, чудогона мавриди омузиш карор нагирифтаанд. Б.Азизй дар катори дигар эчодкорони замонаш аз имзохои мустаор фаровон корбаст кардааст. Бино ба таъкиди муха;кик М.Муродов Б.Азизй дар хар нашрия имзои мустаори худро доштааст ва маколахои худро дар рузнома ва мачаллахои "Овози точик", "Мулло Мушфикй", "Мушфикй", "Бигиз", "Рохбари дониш"ва гайра бо имзохои мустаор ба нашр расонидааст. "Масалан дар мачаллаи "Бигиз" бештар бо имзои мустаори "Нотарс", дар мачаллаи "Мушфикй" "Шаккок",

дар "Мулло Муш фикй " " Тарсакй ", "Нимтарс", "Афандй" асархояшро чоп намудааст" [4, с. 95]. Т8ъкид кардан ба маврид аст, ки мавсуф дар маколахои илмй, илмй-оммавй, такризхо, мухбирнома, хабар, очерк ва дар баъзан лавхахои танкидй бо имзои Б.Азизй матлаб нашр кардааст . !^айд кардан ба маврид аст, ки журналист дар маколаву лавхахои танкидй бештар аз истехзо, киноя, ташбех, зарбулмасалу макол фаровон корбаст кардааст, ки ин низ аз доштани сабки вижаи адиб шаходат медихад.Метавон ба чунин хулоса расид, ки Б.Азизй яке аз поягузорони хачви публитсистии точик ба хисоб меравад ва тавассути эчодиёти пайдарпай ва босамар дар самти тахия ва нашри хачви матбуотй заминаи мустахкам гузоштааст. Бо эчоди як катор хикояву фелетон дар баробари аз вазъи замон огох будан ва бо такя аз рухияи сиёсати замон хикояхо эчод кардан, у чун як фарди фаъоли чомеа дар мухимтарин масъалахои замонаш, ки мавзуоти дог махсуб мегардиданд, бетараф набудааст ва дар ин замина бо эчоди мунтазам барои шаклгирй ва ташаккули тафаккури танкидй сахми бориз гузоштааст. Мавсуф аз равшанфикроне ба хисоб меравад, ки дар навиштани матлабхои насрй махорати баланд дошта, нигоштахояш бо хусусияти вижаи эчодй ва санъати суханварй аз матлабхои дигар эчодкорон тафовут дорад. Х,ачвиёти Б.Азизй дар шакли хикояхои хурди хачвй ва фелетону лукма дар матбуоти давр нашр шудаанд ва фарогири мавзуоти алифбо, забон, махкуми акидахои буржуазй, танкиди нишонахои бади замони нав ва илму адаб мебошанд. Б.Азизй дар фелетонхояш бештар чонибдори мардуми мехнаткаш ва оддй буда, намояндагони барчастаи сиёсати замонашро бо овардани далелехо танкид ва мазаммат мекунад. ^ахрамонхои публитсист дар аксар нигоштахояш тахайюлй набуда, протитипи мардуми захматкаш махсуб мешаванд. Хусусияти хачви Б.Азизй дар он зохир мешавад, ки адиб бо гуфтани сухани хачвй танхо максади хандонданро надорад. Дар фелетон, памфлет, лукма ва маколахои у хачв як василаи танкид ва изхори афкори инлоди ба мушкилоти шахсони мансабдор ба хисоб меравад.Бояд тазаккур дод, ки сол то сол мухтавои хачвиёти Б.Азизй ташаккул ёфтаанд ва аз мутолиаи маводаш метавон хулоса кард, ки у низ дар баробари эчод ва мутолиа аз нигохи диду назари журналистй мавзухои чолибро интихоб мекард ва ба мавзухои мубраму дог тавассути тозиёнаи хачву тарз даст мезад. Хдчвияхои Б.Азизй то имруз барои бозтоби масоили мубрами замони адиб ва раванди ташаккули чомеаи нав, усулхои чадиди давлатдорй, хамчунин шаклгирй, рушд, ташаккул ва тахаввули адабиёт, журналистика ва фарханги милии точикон дар солхои 20-30-и карни ХХ сахми арзандае мебозанд.

ПАЙНАВИШТ:

1. Азизй, Б. Зани директор/Б.Азизй. - Душанбе: Ирфон, 1969. - 208 с.

2. Азизй, Б. Худкардаро даво нест/Б.Азизй// - Мушфикй. - 1930. -№ 13-14

3. Асрорй, В. Халк ва адабиёт/В.Асрорй. - Душанбе: Ирфон, 1968. - 176 с.

4. Муродов, М. Б. Хдчв дар публитсистикаи Бахриддин Азизй /М.Б.Муродов// Баъзе масъалахои журналистика ва хачви публитсистй.- Душанбе: Деваштич, 2005.- С. 95-100.

5. Муродов, М.Б. Публитсистикаи хачвй (масъалахои пайдоиш, инкишоф ва тахаввул)/М.Б.Муродов. - Душанбе: Ирфон, 2015. - 230 с.

6. Рачабй, М. Таърихи танкид ва адабиётшиносй. Асосхои назариву эстетикии адабиёти точкии мархалаи якуми шуравй. Солхои 1920-1954/М.Рачабй. - Душанбе: Адиб, 1997. - 176 с.

7. Солехов,С. Х,ачв дар матбуоти точики солхои 20-30/С.Солехов.-Душанбе:Дониш,1969.-143 с.

8. Табаров, С. Х,аёт, адабиёт, реализм/С.Табаров. - Душанбе: Ирфон, 1966. - с.322.

REFERENCES:

1. Azizi, B. The Director's Wife/B. Azizi.- Dushanbe: Cognition, 1969. - 208 p.

2. Azizi, Б. There is no Cure for Self-Harm / B.Azizi // - Mushfiqi. - 1930. -№ 13-14

3. Asrori, V. Folklore and Literature/V.Asrori.- Dushanbe: Cognition, 1968. - 176 p.

4. Murodov, М. B. Parody in Bakhriddin Azizi's Journalism / М.B.Murodov // Some issues of journalism and parody.- Dushanbe: Devashtich, 2005.- P. 95-100.

5. Murodov, M.B. Humorous Journalism (issues of origin, development and evolution). - Dushanbe: Cognition, 2015. - 230 p.

6. Rajabi, M. History of Criticism and Literary Criticism. Theoretical and aesthetic bases of the Tajik literature of the first Soviet period. 1920-1954/ M.Rajabi.-Dushanbe: Man-of-Letters, 1997. - 176 p.

7. Solehov, S. Humor in the Tajik press in the 20-ies and 30-ies. - Dushanbe: Knowledge, 1969. - 143 p.

8. Tabarov, S. Life, literature, realism/S.Tabarov.-Dushanbe: Cognition, 1966. - p.322.