Научная статья на тему 'Determination of leading professional factors, forming morbidity degenerative and inflammatory by the diseases of joints'

Determination of leading professional factors, forming morbidity degenerative and inflammatory by the diseases of joints Текст научной статьи по специальности «Фундаментальная медицина»

CC BY
49
8
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
ДЕГЕНЕРАТИВТі АУРУЛАР / БУЫН / КәСіБИ ФАКТОРЛАР / ДЕГЕНЕРАТИВНЫЕ ЗАБОЛЕВАНИЯ / СУСТАВЫ / ПРОФЕССИОНАЛЬНЫЕ ФАКТОРЫ / DEGENERATIVE DISEASE / JOINTS / CYTOKINES / PROFESSIONAL FACTORS

Аннотация научной статьи по фундаментальной медицине, автор научной работы — Темиркулова Ш.Ә., Мусахова М.О., Джакипбекова З.Қ., Несмеянова Е.П.

Профессиональная деятельности человека и его функциональное состояние во многом зависят от конструктивных особенностей обслуживаемой техники, технологических процессов и организации производства, то есть от того, насколько полно в конструкциях производственного оборудования и организации рабочих мест. Несоблюдения этих требований приводит к ухудшению санитарно-гигиенических условий, увеличению тяжести труда, заболеваемости.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Связь профессиональных факторов с дегенеративными заболеваниями суставов

Direct dependence of a condition and level of physical inability on working conditions is defined. Principal views of industrial harm for pathologies of Disorders of the musculoskeletal system device are the arduous toil, vibration, stereotype of the movements leading to an overstrain of muscles and the copular device. All aforesaid defines necessity of improvement of working conditions.

Текст научной работы на тему «Determination of leading professional factors, forming morbidity degenerative and inflammatory by the diseases of joints»

Vestnik KazNMU №2-2018

СПИСОК ЛИТЕРАТУРЫ

1 http: //www.who.int/mediacentre/factsheets/fs300/en/

2 Nikolopoulos TP, Vlastarakos PV. Treating options for deaf children // Early Hum Dev. - 2010. - №86(11). - Р. 669-674.

3 Kral A, O'Donoghue GM. Profound deafness in child-hood // N Engl J Med. - 2010. - №363(15). - Р. 1438-1450.

4 Markman TM, Quittner AL, Eisenberg LS, Tobey EA, Thal D, Niparko JK, Wang N-Y. Language development after cochlear implantation: an epigenetic model // J Neuro-dev Disord. - 2011. - №3(4). - Р. 388-404.

5 Newborn hearing screening and cochlear implantation: Impact on spoken language development (PDF Download Available). Available from:https://www.researchgate.net/publication/259564878_Newborn_hearing_screening_and_cochlear_implantation_Impact_on_spoke n_language_development [accessed Jan 15 2018].

6 Boons T, Brokx J, Frijns J, Philips B, Vermeulen A, Wouters J, van Wieringen A.Newborn hearing screening and cochlear implantation: impact on spoken language development // B-ENT. - 2013. - Suppl 21. - Р. 91-98. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24383227

7 Prof. Milan Profant, Zuzana Kabatova & Ludovika Simkova From hearing screening to cochlear implantation: cochlear implants in children under 3 years of age // Acta Oto-Laryngologica. - 2008. - Vol. 128 , Iss. 4. - Р. 54-57.

А.Р. Медеулова12, Л.К. Кошербаева2, А. Нурба^ыт2, А. Альжанов3, К.С. Байгонова3

1К,огамдыц денсаулыц сацтау жогаргы мектебi 2 С.Ж. Асфендияров атындагы %азац ¥лттыцмедицинауниверситетi 3Эл-Фараби атындагы %азац Yлттыцуниверситетi

КАЗАХСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЬЩ ОЦТУСТ1К АЙМАГЫНДАГЫ АУДИОЛОГИЯЛЬЩ

К6МЕК САРАПТАМАСЫ

ТYЙiн: Букыэлемдж денсаулык; сацтау уйымыныц багалауы бойынша, букы элем бойынша 360 миллион есту кем^тИнен зардап шегедь жэне оныц 32 миллионы - балалар.Балалык; ша;ты; терец есту кем^этпнщ ец жаркын салдары ауызек сейлеуд^ темендеушен кунделж^ ;арым-к;атынастыц бузылуына алып келедЩаза;стан Республикасында жаца туылган балалардыц естуiн тексеру скринингi 2009 жылдан басталды. Осы зерттеу аясында балаларга зерттеу ЖYргiзiлу барысында 4 зерттелшген айма;та:Алматы ;аласы,Жамбыл облысыДызылорда облысы жэне ОцтYCтiк Цаза;стан облысында нейросенсорлы сацыраулык;тыц 4 децгейi аны;талды. ТYЙiндi свздер: анализ, аудиологиялык; кемек, е^р

A. Medeulova12, L. Kosherbaeva 2, A. Nurbakhyt2, A. Alzhanov3, K.Baigonova3

1High School of Public Health 2Asfendiyarov Kazakh National Medical University 3Al-Farabi Kazakh National University

ANALYSIS OF AUDIOLOGICAL ASSISTANCE IN THE SOUTHERN REGION OF THE REPUBLIC OF KAZAKHSTAN

Resume: The World Health Organization estimates that 360 million people worldwide suffer from hearing loss and 32 million of them are children. The most striking consequence of the child's deep hearing loss is the deterioration in the development of the spoken language with its impact on everyday communication. In the Republic of Kazakhstan, hearing screening for newborns has been started since 2009. In the framework of this study, we analyzed children diagnosed with sensorineural hearing loss of 4 degrees in 4 study regions: galmaty, Zhambyl oblast, Kyzylorda oblast and South Kazakhstan oblast. Keywords: analysis, audiological assistance, region

ЭОК 616.7-036.86:613.6:314.4

Ш.Э. TeMip^yAOBa, М.О. Мусахова, З.Ц. Джакипбекова, Е.П. Несмеянова

Кожа Ахмет Ясауи атындагы Халыцаралыц цазакц-турш университетi, Шымкент ц.

ДЕГЕНЕРАТИВТ1 БУЫН АРУЛАРЫНЫН, КЭС1БИ ФАКТОРЛАРМЕН БАЙЛАНЫСЫ

Адамныц кэ^би K,bi3Memi жэне оныц функционалды жагдайы Ke6iHece цызмет ememiH техниканыц KOHcmpyKmuemi epe^eAiKmepiHe, технологиялыц npo^cmep мeн вндipiс мeкeмeлepiнe, ягни жумыс орындарындагы квпmeгeн вндipiсmiк ц^рал-жабдык^арга mэуeлдi болып кeлeдi. TipeK-цозгалыс ЖYйeсiнiц паmологuясына алып кeлemiн вндipiсmiк фа^орлар болып: ауыр жумыс, вибрация, сmepeоmuпmi цозrалысmаp. Бул mалапmаpды орындамау санumаpлыц-гuгueналыц жагдайдыц нашарлауына, e^eK цызмemiнiц, ауpушацдыцmыц улгаюына, мyгeдeкmiккe алып кeAeдi. TyrnHdi свздер: дeгeнepаmuвmi аурулар, буын, кэ^би факmоpAаp

^рек-;имыл аппаратыныц патологиясымен нау;астардыц саны есл, бул медико-социалды жэне экономикалы; мацызды мэселе деп ;абылданды. Ресми турдеп мэлiметтерге суйенш, жалпы жумысшылардыц жартысынан Ke6i физикалы; ецбектщ эр-тYрлi дэрежедеп ;аркындыльиынан бос емес [1]. Адамныц сешмдь нэтижелi

ецбектерi жэне оныц функционалды жагдайы ;ызмет керсетш жат;ан техниканыц конструктивтi ерекшелжтерше байланысты, ягни технологиялы; процестер, ендiрiс орындары, ендiрiс жабды;тарыныц конструкциясы жэне жумыс орындарын уйымдастыру эргономиканыц заманауи талаптарында есепке алынады

[2]. Бул талаптардыц орындалмауы санитарлы гигиеналык талаптардыц нашарлауына, ецбек ауырлыгыныц артуына, вндiрiс тапсырыстарыныц орындалуында колайлы емес жумыс калпына, улкен квлемдегi дененщ иiлуiне, жумыстык ЖYKтеменiц ете жогары каркынына жэне баскаларга алып келедi [2,3]. Европалык бiрлестiктердiц мэлiметтерi бойынша 130 млн жумысшыныц 45% эр-тYрлi массадагы ЖYKтi колмен квтередi немесе алып ЖYредi, жиi кайталанатын стереотипт кимылдарды жэне колайсыз жумыс калпында жумыс iстейдi, ол ауырсыну синдромымен ЖYретiн жогары дэрежеде кацка булшык ет бузылысына, елеулi социалды салдарга [4], соцында тiрек - кимыл аппаратыныц ауруына алып келедi. 2004 жылы тiркелгендердiц 10125 жагдайы кэаби аурулар жэне уланулар: физикалык ЖYKтемемен байланысты аурулар жэне жеке органдар мен ЖYЙелердiц шамадан тыс ЖYKтемесiмен 17,3% курайды [4]. Кэсiптiк жэне кэсштж емес сипаттагы кауш тобын аныктау максатында Yлкен масштабты зерттеу ЖYргiзiлдi, ецбек шарттарымен езара байланысы аныкталды, тiрек - кимыл аппаратыныц бузылысы вибрация, KYЙзелiс жэне ауыр физикалык ецбекпен байланысты екенi дэлелдендi [5,6]. Сондыктан, жетекшi кэсiби факторлардыц аныкталуы, тiрек-кимыл аппаратындагы аурушацдыкты

калыптастыруы, наукастардыц реабилитациясын жетiлдiру жэне мYгедектiктi ескерту сурактарыныц шешiмiнде ерекше орын алады.

Бiздщ жумысымыздыц мандаты тiрек -кимыл аппаратыныц дегенеративт ауруларымен кэсiптiк факторлардыц арасындагы байланысын аныктау. Материалдар жэне эд^тер: ТК^А ауруы салдарынан алгаш рет мYгедектiкке ушыраган топтагы адамдардыц социалды - гигиеналык мшездемесш аныктау Yшiн зерттеушiлермен баскару тобындагыларга социологиялык сауалнама ЖYргiзiлдi. Сол максатпен жасы мен жынысына байланысты 400 сау адам жэне 400 мYгедек адам тацдап алынды. Олардыц iшiнде 35,3% ецбекке жарамды жастагы (40-49 жас) адамдар болды. Бакылау тобында бул топ 34,9% курады.

Зерттеу нэтижелерк негiзгi топтагы мYгедектердiц басым квпшiлiгi 49,1% техникалык кэсiппен айналысады,

шш

1ИШС ЭСа^ЖМЩ (П?2-2018 \ р

кызметкерлер 37,4%, кэсiпкерлер 10,1% калган 3,1% зейнеткерлер. Бакылау тобында кебшесе жумысшы маманынан (47,8%), кызметкерлер 39,2%, 2% кэсшкерлер, калгандары зейнеткерлер курады.

Непзп топтагы басым адамдардыц жумыс дэрежес зерттеулерде аныкталды, кейбiреулерiнiц жалпы ецбек дэрежес 30 жылдан астам 39,7%, бакылау тобында жумыс дэрежес 30 жылга дейiнгiлер кешбасында; негiзгi топтыц аз белiгiн (12,8%) жалпы жумыс дэрежес 9 жылга дейiнгi мYгедектер курайды; бакылау тобында 13,1% жумыс дэрежес 10-19 жылдагылар. 67,9% адамдарда алгашкы аньщталган мYгедектiк тiрек - кимыл аппаратыныц аурулары салдарынан мYгедектiк алганга дейiн физикалык KYштемелi жумыс басым болган, ал баскару тобындагыларда 44,9% психоэмоционалды KYштемемен байланысты кэсш басым болган.

65,2% сурастырылган мYгедектер ездерiнiц материалды камтамасыз етiлуiн сол уакытта канагаттанарльщсыз деп бага бердь тек 0,48% гана материалдык жагдайы жаксы болган. Бакылау тобындагы 56,4% адамдар ездершщ материалды жагдайы канагаттанарлык; 14,2% канагаттанарлы емес деп багалайды.

МYгедектiк курылымында Ш-топта 63,4 мYгедек, одан кейiн 11-топ мYгедектерi 36,3%, 1-топ мYгедектер сурастыргандар iшiнде 2,4 болды. МYгедектiкке дейiн басым адамдар жылына 1 рет 37,73% немесе 2 рет 36,39% реабилитация курсынан еткен. Ш-топтагы мYгедектер арасында ецбек кабiлеттiлiгiн сактагандардыц Yлес салмагы 37,78%, ал II-топтагы мYгедектер арасында 26,77% курайды. МYгедектердi ецбек шартына байланысты белiп зерттегенде мYгедектердiц кеп белiгi 67,42% П-топтагылар жэне Ш-топтагы мYгедектер 58,53% Олардыц 3,68% ездерш толыкканды ецбекке жарамды жэне калган 5,81% ецбекке жарамды болып табылады: жагдайы жасалган жумыс мекемелершде 5,81% II- топ мYгедектерi жэне 3,68 % Ш-топ мYгедектерi жумыс аткарган.

Сараптама корытындысына карай мYгедектердiц басым белiгi: 53,71% 11-топ жэне 44,97% Ш-топ мYгедектерi техникалык мамандыктармен, ал калган 7,86% жэне 4,09% табигатты коргау жэне экология салаларында жумыс жасайтындарын керсеттi.

Кесте 1 - МYгедектiк тобына жэне ецбектщ тYрiне карай, тiрек-кимыл аппаратыныц бузылысы нэтижесшен алгаш мYгедек атанган

Ецбектщ тYрi II топ мYгедектерi III топ мYгедектерi

Абс. сан % Абс. сан %

Техникалык 123 53,71 286 44,97

Гуманитарлы 38 16,59 96 15,09

Экологтар 18 7,86 51 8,02

Шенеунiктер 21 9,17 106 16,67

Табигат коргаушылары 0 0 26 4,09

Баска мамандык иелерi 29 12,66 71 11,16

Барлыгы 229 100,0 636 100,0

^рек-кимыл аппаратыныц бузылысы нэтижесiнен алгаш мYгедек атанган наукастардыц элеуметтiк-гигиеналык анализдерiнiц керсеткiшi : ец кеп 53,71% мYгедектер техникалык мамандыктарда жумыс жасайды, 49,06% кара жумыс иегерлерi: олардыц 26,55% 30-га дейiнгi жас аралыгында, 26,55% 30дан жогары жас аралыгындагы мYгедектер: 61,56% мYгедектер канагаттанарлык жагдайда жумыс жасаган: 68,39% мYгедектерде жумыс барысында физикалык ЖYKтеме байкалган: 5,81% III топ мYгедектерi жэне 3,68% II топ мYгедектерi жагдайы жаксы жумыс орындарында кызмет аткарган.

Цорытынды: тiрек- кимыл апаратыныц бузылысы бар мYгедектерде ауыр кауш тудырушы фактор ретiнде ауыр

ЖYмыс тYрлерi, вибрация, козгалыс стереотиш, булшыкеттер мен байлам аппараттарыныц шамадан тыс жумсалуы жатады. Жогарыда керсетiлгеннiц барлыгы жумыс жагдайын жаксартуды талап етедь негiзгi шараларга, бiрiншi кезекте автоматизациялау жэне жумыс ЖYЙелерiнiц механизациясы, рациональд ецбек режимi жэне демалысы, жумыс тYрiнiц кайталануы, бригада курамыныц кебекн жэне т.б. [1,2,7,8]. Сонымен катар жумыс уакыттарында, жумыстан тыс уакыттардагы жумыска кабшетш кайта калпына келтiру женiндегi коплексл профилактикалык шаралар ЖYргiзiлуi тиiс [9,10].

Vestnik KazNMU №2-2018

ЭДЕБИЕТТЕР Т1З1М1

1 Измеров Н.Ф. Мед. Газета. - 2006. - № 74. - С. 10-11.

2 Комплексная профилактика развития перенапряжения и профессиональных заболеваний спины у работников физического труда: Методические рекомендации (утв. МЗСР РФ, 07.09.2006 г., № МР 2.2.92128-06).

3 Матюхин В.В., Афанасьева Р.Ф., Елизарова В.В., Ямпольская Е.Г., // Сб. научных трудов Тверского гос. ун-та. Тверь: Мин-во общего и профессионального образования. - 2002. - С. 13-24.

4 Матюхин В.В., Е.Г. Шардакова Э.Ф., Ямпольская, Елизарова В.В., Лагутина Г.Н. // VI конгресс «Профессия и здоровье». - М.: 2005. - С. 115-117.

5 Майко О.Ю., Багирова Г.Г. Функциональные индексы при оценке эффективности лечения гонартроза препаратами структум и хондролон // Тер. архив. - 2006. - №6. - С. 47-52.

6 Felson D.T., Goggins J Nin J et al. The effect of body weight on progression of knee osteoarthritis is dependent on alighment // Arthr. And Rheum. - 2004. - №50(12). - Р. 3904-3909.

7 Зайцева Е.М., Смирнов АВ, Алексеева ЛИ. Оценка минеральной плотности костной ткани субхондральных отделов бедренной и большеберцовой костей при гонартрозе // Научно-практическая ревматология. - 2005. - №1. - С. 27-30.

8 Чичасова НВ. Проблема боли при остеоартрозе // Лечащий врач. - 2007. - №2. - С. 50-56.

9 Олюнин Ю.А. Хроническая ревматическая боль. Особенности развития и принципы лечения // Русский медицинский журнал. -2013. - №21(6). - С. 304-309.

10 Олюнин Ю.А. Хронический синовит в ревматологии. Оценка активности и тактика лечения // Русский медицинский журнал. -2005. - №13(8). - С. 548-551.

Ш.Э. Темiр^улова, М.О. Мусахова, З.Ц. Джакипбекова, Е.П. Несмеянова

Международный казахско-турецкий университет имени Ходжи Ахмеда Яссави, г. Шымкент.

СВЯЗЬ ПРОФЕССИОНАЛЬНЫХ ФАКТОРОВ С ДЕГЕНЕРАТИВНЫМИ ЗАБОЛЕВАНИЯМИ СУСТАВОВ

Резюме: Профессиональная деятельности человека и его функциональное состояние во многом зависят от конструктивных особенностей обслуживаемой техники, технологических процессов и организации производства, то есть от того, насколько полно в конструкциях производственного оборудования и организации рабочих мест. Несоблюдения этих требований приводит к ухудшению санитарно-гигиенических условий, увеличению тяжести труда, заболеваемости. Ключевые слова: дегенеративные заболевания, суставы, профессиональные факторы.

Sh.A. Temirkulova, M.O. Musahova, Z.K. Djakipbekova, E.P. Nesmeyanova

Ahmet Yassawi International Kazakh - Turkish University, Kazakhstan, Shymkent

DETERMINATION OF LEADING PROFESSIONAL FACTORS, FORMING MORBIDITY DEGENERATIVE AND INFLAMMATORY BY THE DISEASES OF JOINTS

Resume: Direct dependence of a condition and level of physical inability on working conditions is defined. Principal views of industrial harm for pathologies of Disorders of the musculoskeletal system device are the arduous toil, vibration, stereotype of the movements leading to an overstrain of muscles and the copular device. All aforesaid defines necessity of improvement of working conditions. Keywords: degenerative disease, joints, cytokines, professional factors.

УДК 613.62(574)

С. Царабалин, А. TeMipAaH

С.Ж. Асфедияров атындагы Казак ¥лттыц медицина университетi

ЦАЗАЦСTАНДАFЫ Ж¥МЫСШЫ ЦАУЫМНЫН, ДЕНСАУЛЫГЫН KpPFAy ЦЫЗМЕТШ ¥ЙЫМДАСТЫРУДЫН 9ЗЕКТ1 МЭСЕЛЕЛЕР1

Мацалада Казахстан Республикасындагы жумысшы цауымныц денсаулыгын цоргау Kbi3MemiH уйымдастыру талдауы керсетлген, ол бiздiц елiмiздiц турацты дамуы Yшiн мацызды фактор болып табылады. Республикада кэ^би аурулар цызметтщ дамуы сипатталган, курылымдар керсетiлген, норматuвтiк кужаттарда кемшiлiктер белгiленiп, талданады. Кызметтi уйымдастыруды жацсарту жэне кадрларды дайындау сапасын арттыружолдарыусынылган. TyrnHdi свздер: жумысшы цауымныц денсаулыгы, кэ^би аурулар цызмет^ алдын алу

Kipicne.

ДДС¥ Дуниежузыж Ассамблеясыныц 60-ншы сессиясында ;абылданган Жаhандык; Жоспарга сэйкес 2008 - 2017 жылдардагы жумысшылар денсаулыгы бойынша te-эрекеттер жумысшы ;ауымныц денсаулыгын ;оргау ерекше езект мэселенщ бiрi жэне ултты; жобаларды тшсл турде дамытуды, жумысшы ;ауымныц денсаулыгын ;оргау бойынша зацнамалы; ;ужаттарга ;ажетт тузету енпзудь

сонымен ;атар осы мацызды мэселеш шешуде мемлекеттж тэсiлдердi ;абылдаудыталап етедi [1]. Жумысшы ;ауымныц денсаулыгы ;огамныц эл-ау;аты мен тура;тылыгыныц стратегиялы; элеует болып табылады. Цызметкерлердщ денсаулы; жагдайына ецбек жагдайы мен ецбек Yрдiсiнiц эртYрлi факторлары тер^ эсер етедь Республикада кептеген енеркэсштж кэсшорындарда кэаби аурулардыц дамуына себеп болатын, жумыс орындарыныц санитарлы;-

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.