Научная статья на тему 'Көмір өндірісі кәсібіндегі артериалды гипертонияның эпидемиологиялық жағдайы'

Көмір өндірісі кәсібіндегі артериалды гипертонияның эпидемиологиялық жағдайы Текст научной статьи по специальности «Науки о здоровье»

CC BY
62
15
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Область наук

Аннотация научной статьи по наукам о здоровье, автор научной работы — Р. Ж. Қарабаева

The simultaneous epidemiological study has been conducted, and those results have shown the high prevalence of arterial hypertension spread at miners, which reliably exceeds the same index among ground-based workers. The stage dependant determination of arterial hypertension at miners has been revealed. The average degree of the production dependency of the arterial hypertension has been determined. The highest relative risk of the disease development is noticed among professional groups of cleaning sections miners

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Похожие темы научных работ по наукам о здоровье , автор научной работы — Р. Ж. Қарабаева

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

EPIDEMIOLOGICAL SITUATION RELATED TO THE ARTERIAL HYPERTENSION AT THE ENTERPRISES OF CARBON INDUSTRY

Проведено одномоментное эпидемиологическое исследование, в результате которого показана высокая распространенность артериальной гипертонии у шахтеров, достоверно превышающая таковую среди наземных рабочих. Выявлена стажевая детерминированность артериальной гипертонии у шахтеров. Определена средняя степень производственной обусловленности артериальной гипертонии. Наиболее высокий относительный риск развития заболевания отмечен в профессиональных группах горнорабочих очистных участков

Текст научной работы на тему «Көмір өндірісі кәсібіндегі артериалды гипертонияның эпидемиологиялық жағдайы»

G. G. Yeremicheva, B. T. Tukbekova, V. F. Ocherednyuk, I. A. Bagina, O. A. Laushkina CLINICAL-ENDOSCOPIC AND MORPHOLOGICAL CHARACTERISTIC OF CHRONIC GASTRITIS IN CHILDREN WITH ULCEROUS DISEASE OF DUODENUM

It was studied the clinical-endoscopic and morphological characteristic of chronic gastritis in 38 children with ulcerous disease of duodenum. It was determined, that the clinical picture of gastritis in the examined patients is characterized by the syndrome of gastric dyspepsia, that promote the clinical polymorphism of ulcerous disease. There is the dependence between the pain syndrome and anatomical localization of the ulcer in duodenum.

Г. Г. Еремичева, Б. Т. Тукбекова, В. Ф. Очереднюк, И. А. Багина, О. А. Лаушкина ¥ЛТАБАРЫНДА ЖАРАСЫ БАР БАЛАЛАРДАРЫ СОЗЫЛМАЛЫ ГАСТРИТТЩ КЛИНИКО-ЭНДОСКОПИЯЛЬЩ ЖЭНЕ МОРФОЛОГИЯЛЬЩ СИПАТТАМАСЫ

¥лтабарында жарасы бар 38 баладары созылмалы гастритпч клинико-эндоскопиялык жэне морфологиялык сипаттамасы зеpттелдi. Зерттелген наукастардары гастритпч клиникалык картинасы асказан диспепсиясы синдромымен сипатталатыны аныкталран, ол жара жаракатыныч клиникалык картинасыныч полиморфизмше ыкпал етедi. Ауыру синдромы болуы мен ултабардары жараны анатомиялык окшаулаудыч арасында тэуелдiлiк бар.

Р. Ж. Карабаева

К9М1Р 9НД1Р1С1 К6С1Б1НДЕГ1 АРТЕРИАЛДЫ ГИПЕРТОНИЯНЬЩ ЭПИДЕМИОЛОГИЯЛЫК ЖАРДАЙЫ

Ечбек гигиенасы жэне кэсiби аурулар улттык орталыры, Караганды к

Ечбеклч колайсыз жардайлары жумысшылардыч денсаулырына керi эсер етуi созылмалы аурулардыч всуiмен кврiнедi. К,аз1рп кезде кешендi вндiрiстiк-кэсiби факторлары, соныч iшiнде шамалы каркынды факторлары косарланып ^шейю^ч эсерiнен квп себептi жалпы соматикалык аурулардыч квбеюiне экеледi. Кейбiр внеркэсiп салаларында бул аурулар вндiрiске байланысты немесе жумыска байланысты деп саналады [3, 4].

6ндiрiске байланысты ауруларды зерттеу взектiлiгi олардыч кеч таралуына, ауруды калыптастыратын вндiрiс-кэсiби факторларыныч жете зерттелмегендiгiне, влiм кврсеткiштерiне, вмiр CYPУ узактылырына, уакытша немесе туракты жумыс кабiлеттiгiнiч жойылуына катыс-ты. Бул топка жYрек-тамыр (артериалы гипертония, журек^ч ишемиялык ауруы), жуйке-пси-хикалык, тiрек-кимыл жYЙесi ауруларын жаткы-зура болады [2]. Бул аурулар кейбiр кэсiби топтар iшiнде жи кездеседi де, дерт дамуында ечбек жардайларыныч эсер ету механизмi зерттелген. Эпидемиялогиялык зерттеулердi гигие-налык зерттеулерiмен байланыстыра отырып позициясын аныктаура жэне дэлелдер алура болады [8, 9]. Кэаби контингенттердiч iшiнде проспективт когортты зерттеулер факторлардыч узактылырын жэне каркындылырын ескеруге мYмкiндiк бередi. Бул жерде каушп тобын калып-тастыру жэне кэсiби-вндiрiстiк факторларымен жанаспайтын тобын тексеру бойынща журriзi-летiн эпидемиологиялык бакылау аркылы мачыз-ды акпаратка кол жеткiзiледi.

Казiргi кезде жYргiзiлген зерттеулер артериялды гипертонияны жэне жYректiч ишемиялык ауруын квмiр внеркэсiбiнде вндiрiске байланысты аурулар катарына жаткызады. Бiрак жYрек-тамыр дертiнiч вндiрiске байланысты катынастык дэрежесi аныкталмаран. бдеби мэлiметтерге сэйкес Кузбасс, Донбасс кеншЬ лерiнде жYрек-тамыр ауруын зерттеу - осы дертщ кеч таралрандырын кврсеттi. Авторлар кеншшердеп жYрек-тамыр ауруыныч арым ерек-шелктерш, жеке атаранда осы дерттiч жасаруын, жYрек ишемиялык ауруыныч аурусыздану тYрiнiч, ярни жасырын тYрiнiч, жылдам аскынуын, жYрек ыррарыныч бузылуыныч жиiлеуiн аныктады [1, 5, 6, 7]. Караганды квмiр бассейнiнiч кеншiлерiнде жYрек-тамыр дерт аз зерттелген. Сонымен коса, эр аумактары кен орындарыныч тау геологиялык ерекшелiктерi жэне эртYрлi ечбек шарттары, кауып факторларыныч мачыздылыры бiр популя-цияда бiрдей емес, сондыктан бiр популяцияда алынран нэтижелер баска популяциядары нэти-желерiмен салыстырура келмейдi. Осыран байланысты бiздiч зерттеу мацсатымыз Караганды квмiр бассейнiнiч кеншiлерiндегi артериялы ги-пертонияныч таралуына эпидемиологиялык тексеру жYргiзу.

ЭД1СТЕР МЕН МАТЕРИАЛДАР Квмiр внеркэсiбiндегi вндiрiс жумысшы-ларында артериалды гипертонияны жэне оныч кауiп факторларын аныктау Yшiн эпидемиологиялык зерттеулер жYргiзiлдi. Барлыры 4055 жумысшы соныч iшiнде 3238 адам жерасты жумысшылары (1 топ), 817 жерYCтi жумыс-шылары (2 топ) каралды. Зерттеу кан кысымы-ныч дечгейiн влшеу, журек сорысыныч житИн аныктау, антропометриялык влшемдер, кауiп жэне вндiрiс факторлары, кэсiби бардар туралы мэлiметтер енгiзiлген скрининг-картаны колдану аркылы жургiзiлдi [7]. Артериялы гипертония кан кысымы >140/90 мм. сынап баранасымен жэне гипотензивтiк дэрмектер колдану жардайындары калыпты кан кысымы да саналды. Артериалды

гипертония диагнозы ДД¥ (1999) усынран жктелуге негiзiлделген [10].

Барлык кеншiлер стаждык топтарра: (жер асты кеншiлерi Yшiн) 0-5, 6-10, 11-15, 16-20, 20 жылдан жорары жэне тас квмiр копарушы жэне казбашылар сонымен коса квмекшi мамандыктары кеншiлер - кэсiби топтарына жiктелдi.

Н6ТИЖЕЛЕР

Артериялды гипертония жерасты жумысшыларында 35,6%, ал жер Yстi жумысшыларында -25,2% (р<0,001) курады.

Кеншшердщ кэсiби топтарында Аг таралуы тас квмiр копарушы кеншiлер арасында 37,64%, казбашыларда 34,88%, квмекшi мамандыктарда -

- 35,09% курады. Кеншшердiч кэаби ечбек жолын жекелеп талдаран кезде квме^ маман-дыктары 1657 кенш^ч 32,8% узак уакыт бойы жер асты жумыстарында ечбек етiп, тек кешнп жылдары рана квмекшi мамандыктарра ауыскан-дарына квз жеткiзуге болады. Бул категория-дары тексерiстен вткен кеншшер арасында АГ 44,2% курады. Мундары негiзгi мамандыкта 10 жылра дейiн ечбек етiп, кейiннен квме^ мамандыктарра ауыскан тау кеншшершде АГ 32,2% кураса, 10 жылдан аса ечбек еткендер арасында

- 50% курайды.

Жерасты жумысшыларыныч эртYрлi кэсiби топтарында ауру жишИн талдаранда, таралуында айтарлыктай айырмашылыктыч жорына карамас-тан, кэсiби бардарын зерттегенде негiзгi кэсiп иелерi аурура шалдыккыш екенi мэлiм болды.

Жумыс втiлiне байланысты жерасты жу-мысшыларыныч арасында ечбек втiлi жорары жумысшылары басым. Артериялы гипертонияныч таралуы залалды жардайындары ечбек стажы квбейген сайын жиiлейдi (сурет). 6тiлi «0-5 жыл» тобында АГ 14,5%, «6-10жыл» тобында - 30,9% , «11-15 жыл» тобында 32,4%, «16-20 жыл» тобында -45,9%, 20 жылдан жорары тобында -56,6%.

Ечбек стажы «6-10 жыл» болран топта АГ таралуыныч ^рт жэне статистикалык мачызды жорарылауын ерекше атап кеткен жвн (р<0,05). Келес «11-15 жыл» тобында ауру жишИ сол дечгейде, ал келер «16-20 жыл», «20 жылдан жорары» топтарда АГ - ныч таралуы эрдайым всуде. Жорары втiлдi жумысшылардыч жартысынан квбiнде АГ аныкталран.

Топтардары АГ талдау мынаны кврсеттi: 1-топта тексершгендердщ iшiнде АГ 1-дэрежесi -38,5%, АГ 2-дэрежес -47,1%, АГ 3-дэрежеа -14,4%; 2-топта жорарыра сэйкес- 35,9%, 47,6%, 16,5% курады. АГ курылымы топтар iшiнде айтарлыктай айырмашылыры болмады, екi топтада 2 дэрежедеп АГ басым болды.

Корреляциялык талдау жер астында ечбек ететш АГ сыркаттанран кеншiлерде (САК - г=0,45 (р<0,05), ДАК - г=0,55 (р<0,05)) АК-мен ечбек ету жылдарыныч узактыры арасында тырыз байланыс бар екендИн кврсеттi.

Тау-кен жумыскерлершде АГ вндiрiске байланыстылыры орта дэрежеде екендИ

56,6%

0-5 лет 6-10 11-15 16-20 >20 лет лет лет лет

Сурет. Жер астында ечбек етет1н тау кенштердщ стаждык топтарында АГ таралуы

салыстырмалы кауыпты (ОR) талдау аркылы кврсетiлдi. АГ-ныч вндiрiске байланыстылык дэрежесiн аныктау Yшiн кеншiлерде салыстырмалы кауыпы (OR) жэне вндiрiс факторларыныч себеп Yлесi есептелдi.

Жерасты жумысшыларында бул кврсетюштер: RR 1,64(х2 =30,9, р<0,0001), EF=39% курады. Алынран кврсеткiштер вндiрiске байланыстылык дэрежесiнiч орта дечгейiне сэйкес келедк

АГ вндiрiске негiзделу дэрежесi жер астында ечбек ететiн тау кеншiлердiч эрбiр кэсiби топтарында аныкталды. Казбашы кеншiлерде RR=1,59 (х2 = 15,35, р<0,01), EF=37,1%, тас квмiр копарушыларда - RR=1,79 (Х2 = 25,62, р<0,01), EF=44,1%, квмекшi мамандыктары кеншiлерде RR= 1,6 (х2=24,65, р<0,01), EF=37,5%.

Корыта келгенде, вндiрiске байланысты дерттердi аныктауда эпидемиологиялык эдiстердi колдану, олардыч ечбек медицинада дурыс жоспарлап, жузеге асыру дэлелдемелi кврсетюш-тер бередк Ол зерттеушiлер Yшiн мачызды болып табылады.

ЖYргiзiлген эпидемиологиялык зерттеулер квмiр внеркэсiп жумысшыларында, кэсiби сарап-тау шарты жорары болрандырына карамастан, АГ даму кауыпы жорары. Бiз кеншшердеп АГ стаждык детерминациясын аныктадык. Жер астында ечбек ете™ кеншшер арасындары эр тYрлi кэсiби топтарда сыркаттыч таралуын талдау аркылы ечбек ету жолы дэлелдегендей, негiзгi мамандыктары кеншiлердiч артериалды гипер-тензияра шалдыру каупiнiч жорары екенiне квз жетюздк. Квмiр кеншiлерi Yшiн АГ вндiрiске байланысты болуы мYмкiн, сондыктан жYрек-та-мыр дертiнiч алдын алу шараларын жасау, жетш-дiру жэне кечшен жYргiзу кажет.

КОРЫТЫНДЫ

1. Квмiр шахталарында ечбек ететiн кеншiлерде артериалды гипертонияныч таралуы 35,6 % жэне жер Yстiнде ечбек ететiн кеншшер арасында артериалды гипертогияныч таралу жишИнен едэуiр жорары (25,2 %, р<0,05).

2. Кеншiлердегi артериалды гипертонияныч вндiрiске негiзделгендiгiнiч орташа дэрежес аныкталды: сыркат дамуыныч салыстырмалы

Медицина и экология, 2008, 1

кауп 1,64 (х2 = 30,9, р<0,001), вндiрiс факторларыныч этиологиялык фракциясы - 39%. 6ДЕБИЕТТЕР

1. Валуцина В. М. К методике расследования случаев внезапной сердечной смерти, инфаркта миокарда, мозгового инсульта на предприятиях угольной отрасли /В. М. Валуцина, Г. С. Переде-рий, О. П. Головня //Сб. тр. «Актуальные проблемы гигиены труда, профессиональной патологии и медицинской экологии Донбасса». - Донецк, 2005. - С. 272 - 275.

2. Измеров Н. Ф. Медицина труда /Н. Ф. Из-меров, А. А. Каспаров. - М: Медицина, 2002. -391 с.

3. Измеров Н. Ф. Условия труда как фактор риска развития заболеваний сердечнососудистой системы //Вестник РАМН. - 2003. -№12. - С. 38 - 41.

4. Покровский В. И. Современные проблемы экологически и профессионально обусловленных заболеваний //Медицина труда и пром. экология. - 2003. - №1. - С. 2 - 6

5. Черкесов В. В. Влияние условий труда в угольных шахтах на распространенность ишеми-ческой болезни сердца среди горнорабочих /В. В.

Черкесов, Г. П. Кобец, Р. А. Копытина // Медицина труда и пром. экология. - 1996. - №6. - С. 19 - 22.

6. Черкесов В. В. Медико-социальные проблемы сердечно-сосудистой патологии у горнорабочих угольных шахт Донбасса //Медицина труда и пром. экология. - 1998. - №2. - С. 6 - 10.

7. Эльгаров А. А. Частота артериальной гипертонии у горнорабочих /А. А. Эльгаров, А. Б. Карданов //Матер. конф. «Региональные проблемы профилактической медицины». - Великий Новгород, 1999. - С. 103 - 104.

8. Эпидемиология неинфекционных заболеваний /Под ред. А. М. Вихерта, А. В. Чаклина. -М.: Медицина, 1990. - 270 с.

9. Эпидемиология связанных с работой болезней и несчастных случаев. 10-й Доклад объединенного комитета МОТ/ВОЗ по профессиональной гигиене. - Женева, 1991. - С. 11 - 33.

10. WHO-OSH Hypertension Guidelines Committee. 1999 World Health Organization - International Society of Hypertension Guidelines for the Management of Hypertension //J. Hypertens. - 1999. - V. 17. - P. 151 - 183.

Поступила 15.12.07

R. Zh. Karabayeva

EPIDEMIOLOGICAL SITUATION RELATED TO THE ARTERIAL HYPERTENSION AT THE ENTERPRISES OF CARBON INDUSTRY

The simultaneous epidemiological study has been conducted, and those results have shown the high prevalence of arterial hypertension spread at miners, which reliably exceeds the same index among ground-based workers. The stage dependant determination of arterial hypertension at miners has been revealed. The average degree of the production dependency of the arterial hypertension has been determined. The highest relative risk of the disease development is noticed among professional groups of cleaning sections miners.

Р. Ж. Карабаева

ЭПИДЕМИОЛОГИЧЕСКАЯ СИТУАЦИЯ ПО АРТЕРИАЛЬНОЙ ГИПЕРТОНИИ НА ПРЕДПРИЯТИЯХ УГОЛЬНОЙ ПРОМЫШЛЕННОСТИ

Проведено одномоментное эпидемиологическое исследование, в результате которого показана высокая распространенность артериальной гипертонии у шахтеров, достоверно превышающая таковую среди наземных рабочих. Выявлена стажевая детерминированность артериальной гипертонии у шахтеров. Определена средняя степень производственной обусловленности артериальной гипертонии. Наиболее высокий относительный риск развития заболевания отмечен в профессиональных группах горнорабочих очистных участков.

С. Т. Кизатова

СРАВНИТЕЛЬНАЯ ХАРАКТЕРИСТИКА СОСТОЯНИЯ ЗДОРОВЬЯ ДЕТЕЙ ОТ МАТЕРЕЙ С ВИЧ-ИНФЕКЦИЕЙ

Кафедра детских болезней №2 Карагандинской государственной медицинской академии

Эпидемия ВИЧ/СПИДа является комплексным глобальным кризисом, который продолжает ухудшаться. Ежедневно происходит заражение более 14 тыс. человек, из них более 2 тыс. детей [3].

Распространение ВИЧ-инфекции среди населения привело к росту смертности и снижению численности трудоспособного населения, его жизненного уровня, замедлению темпов экономического роста, в ряде стран отмечается депопуляция [4]. Эпидемия ВИЧ-инфекции затронула женщин и детей, поэтому актуальными стали вопросы предотвращения передачи ВИЧ от инфицированной матери ребенку во время беременности, родов и в период грудного вскармливания, жизнеустройства «отказных» детей, рожденных ВИЧ-инфицированными матерями, оказания им медико-социальной помощи, их воспитания и образования [1,2].

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.