Научная статья на тему 'БУРҒИЛАШ ДАСТГОҲИ АЙЛАНТИРУВЧИ – ЎЗАТУВЧИ МЕХАНИЗМИ ЎЗАТИШИНИ ГИДРАВЛИК ТИЗИМИ, УНИНГ УНУМДОРЛИГИГА ДИНАМИК ЖАРАЁНЛАРНИ ТАЪСИРИНИ ТАДҚИҚОТИ ВА ТАҲЛИЛИ'

БУРҒИЛАШ ДАСТГОҲИ АЙЛАНТИРУВЧИ – ЎЗАТУВЧИ МЕХАНИЗМИ ЎЗАТИШИНИ ГИДРАВЛИК ТИЗИМИ, УНИНГ УНУМДОРЛИГИГА ДИНАМИК ЖАРАЁНЛАРНИ ТАЪСИРИНИ ТАДҚИҚОТИ ВА ТАҲЛИЛИ Текст научной статьи по специальности «Механика и машиностроение»

CC BY
110
25
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
Бурғилаш стави / мажбурий ва хусусий частоталар / тебранишлар / амплитуда частота характеристикаси / динамик коэффициент / скважина / айлантирувчи -ўзатувчи механизм / drill string / forced and natural frequencies / vibration / amplitude / frequency response / dynamic factor / borehole / rotary feed mechanism / буровой став / вынужденные и собственные частоты / вибрация / амплитуда частотная характеристика / коэффициент динамичности / скважина / вращательно – подающий механизм

Аннотация научной статьи по механике и машиностроению, автор научной работы — Муминов Р.О., Махмудов Ш.А., Бойназаров Г.Г.

Ушбу мақолада бурғилаш ставини айланишлар ва ўзатишлар системаларининг бир хил оғирликдаги принципиал динамик модели кўрсатилган. Бурғилаш ставини айланиши ва ўзатиши тизимларини динамиклик коэффициентларини мажбурий ва хусусий частоталарини нисбати моделлаштириш натижалари кўриб чиқилган. Жадвалларда эса бурғилаш стави ўқига келтирилган инерция моменти, бикрликка тескари бўлган катталик, бикрлик ва демпфирловчи параметрлари келтирилган. Бурғилаш дастгоҳларини бурғилаш жараѐнидаги ҳажмий унумдорлиги, дастгоҳни ўзатиш механизми ҳамда компрессорни ўрнатилган қувватлари, вращатель ўзатишлари механизмини айланишлар энергитек сиғими ва бурғулашни нисбий тезлигини аниқлаш формулалари ифодаланган. Шунингдек бурғилаш стави айланиши ва ўзатиши тизимини динамиклик коэффициентини бурғилаш стави узунлиги, скважинадаги штангалар сони ва бурғиланадиган тоғ-жинси мустаҳкамлиги боғлиқлигини алгоритмлари келтирилган.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Похожие темы научных работ по механике и машиностроению , автор научной работы — Муминов Р.О., Махмудов Ш.А., Бойназаров Г.Г.

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

The article shows a fundamental one-mass dynamic model of the system for feeding and rotating the drill string. The results of modeling the coefficients of dynamism of the systems of rotation and feed of the drilling rod of the ratio of the forced and natural frequency are considered. The tables show the moment of inertia normalized to the axis of the drill string, compliance, stiffness and damping parameters. The formulas are expressed for the volumetric productivity of the drilling rig in the drilling mode, the installed powers of the drives of the rotator and the feed mechanism of the machine tool and compressor, the energy intensity of the drives of the rotator of the feed mechanism and compressor rotation, and the specific drilling speed. And also given the coefficients of dynamism of the systems of rotation and feed of the drill string, depending on the length of the drill string, the number of rods in the well and the strength of the drilled rock according to the algorithm.

Текст научной работы на тему «БУРҒИЛАШ ДАСТГОҲИ АЙЛАНТИРУВЧИ – ЎЗАТУВЧИ МЕХАНИЗМИ ЎЗАТИШИНИ ГИДРАВЛИК ТИЗИМИ, УНИНГ УНУМДОРЛИГИГА ДИНАМИК ЖАРАЁНЛАРНИ ТАЪСИРИНИ ТАДҚИҚОТИ ВА ТАҲЛИЛИ»

DOI: 10.24412/2181-1431-2021-1-47-54 УДК 622.24.05.

Ж1

Муминов Р.О., Махмудов Ш.А., Бойназаров Г.Г.

БУРГИЛАШ ДАСТГО^И АЙЛАНТИРУВЧИ - УЗАТУВЧИ МЕХАНИЗМИ УЗАТИШИНИ ГИДРАВЛИК ТИЗИМИ, УНИНГ УНУМДОРЛИГИГА ДИНАМИК ЖАРАЁНЛАРНИ ТАЪСИРИНИ ТАДКИКОТИ ВА ТА^ЛИЛИ.

Муминов Р.О. доцент кафедры Технология машиностроения, кандидат технических наук, Навоийский государственный горный институт, г. Навои, Республики Узбекистан, rashid 81@mail.ru., Махмудов Ш.А. и.о. доцента кафедры Горная электромеханика, кандидат технических наук, Навоийский государственный горный институт, г. Навои, Республики Узбекистан, Бойназаров Г.Г. ассистент кафедры Электро энергетика, Навоийский государственный горный институт, г. Навои, Республики Узбекистан, gayrat.boynazarov.1983@mail.ru

Аннотация: В статье показано принципиальная одно массная динамическая модель системы подачи и вращения бурового става. Рассмотрено результаты моделирование коэффициентов динамичности систем вращения и подачи бурового става отношения вынужденной и собственной частоты. В таблицах приведена момент инерции, приведенный к оси бурового става, податливость, жесткость и демпфирующие параметры. Выражены формулы объемная производительность бурового станка в режиме бурения, установленные мощности приводов вращателя и механизма подачи станка и компрессора, энергоемкости приводов вращателя механизма подачи и вращения компрессора, и удельная скорости бурения. А также приведено коэффициентов динамичности систем вращения и подачи бурового става в зависимости от длины бурового става числа штанг в скважине и прочности буримой породы по алгоритму.

Ключевые слова: буровой став, вынужденные и собственные частоты, вибрация, амплитуда частотная характеристика, коэффициент динамичности, скважина, вращательно - подающий механизм.

Abstract: The article shows a fundamental one-mass dynamic model of the system for feeding and rotating the drill string. The results of modeling the coefficients of dynamism of the systems of rotation and feed of the drilling rod of the ratio of the forced and natural frequency are considered. The tables show the moment of inertia normalized to the axis of the drill string, compliance, stiffness and damping parameters. The formulas are expressed for the volumetric productivity of the drilling rig in the drilling mode, the installed powers of the drives of the rotator and the feed mechanism of the machine tool and compressor, the energy intensity of the drives of the rotator of the feed mechanism and compressor rotation, and the specific drilling speed. And also given the coefficients of dynamism of the systems of rotation and feed of the drill string, depending on the length of the drill string, the number of rods in the well and the strength of the drilled rock according to the algorithm.

Key words: drill string, forced and natural frequencies, vibration, amplitude, frequency response, dynamic factor, borehole, rotary - feed mechanism.

Аннотация: Ушбу мацолада бургилаш ставини айланишлар ва узатишлар системаларининг бир хил огирликдаги принципиал динамик модели курсатилган. Бургилаш ставини айланиши ва узатиши тизимларини динамиклик

коэффициентларини мажбурий ва хусусий частоталарини нисбати моделлаштириш натижалари куриб чикилган. Жадвалларда эса бургилаш стави укига келтирилган инерция моменти, бикрликка тескари булган катталик, бикрлик ва демпфирловчи параметрлари келтирилган. Бургилаш дастго^ларини бургилаш жараёнидаги %ажмий унумдорлиги, дастго^ни узатиш механизми цамда компрессорни урнатилган кувватлари, вращатель узатишлари механизмини айланишлар энергитек сигими ва бургулашни нисбий тезлигини аниклаш формулалари ифодаланган. Шунингдек бургилаш стави айланиши ва узатиши тизимини динамиклик коэффициентини бургилаш стави узунлиги, скважинадаги штангалар сони ва бургиланадиган тог-жинси муста^камлиги богликлигини алгоритмлари келтирилган.

Таянч сузлар: Бургилаш стави, мажбурий ва хусусий частоталар, тебранишлар, амплитуда частота характеристикаси, динамик коэффициент, скважина, айлантирувчи -узатувчи механизм.

Бургилаш дастго^лари айлантирувчи -узатувчи механизмини айланиши ва узатишини механик тизимларини бикрлик ва демпфирловчи параметрларини уларни тебранишларини спектрларига таъсирини урнатиш учун юкланишни динамик коэффициентини *ар бир тизим учун караб чикамиз, кайсики [1,2,3,4,5,6,7,8,9,10] ишларда олинган натижалар билан мувофикликда, куйидаги куринишга эга буламиз:

кд1 (ю/юх) = 1 + АЧХ1 (ю/юх) (1)

Бургилаш стави айланиши (1 расмга каранг) ва узатишини (2 расмга каранг) бир массали динамик тизимини инерциал, бикрлик ва демпфирловчи параметрларини аниклагандан сунг, тебранишлари мажбурий ва хусусий частоталари нисбатини - ш/шх спектирида динамиклик коэффициентини моделлаштириш (MathCAD тадбикий дастурлар пакети) билан амалга оширилган [11,12,14].

MathCAD тадбикий дастур пакетидан фойдаланиб моделлаштириш

АЧХ_.,„ =

Фст

1

К

1 -

m

2 Л2

ю„

+

Mi

У n 2 m

Jm

m„

V caaw у самл

(2)

АЧХ„ =■

С,

2 V (

1 -

Мп

ю„

(3)

(2) ва (3) тенгламаларини - амплитуда -частотали характеристикаларини резонансли зонада амплитуда буйича 10% дан куп булмаган, частота буйича эса 0,75 дан куп булмаган нисбий хатоликларни таъминлайди.

Mgsinmt

1 - расм. Бургилаш стави системаларини бир хил принципиал динамик модели

аиланишлар огирликдаги

Posinrat

2 - расм. Бургилаш стави узатишлар системаларини бир хил огирликдаги принципиал динамик модели

ва

Бургилаш ставини айланиши (1 расм) м узатишини (2 расм) тизимларини динамиклик коэффициентларини - (ш/ шсайл) мажбурий ва ^ хусусий частоталари нисбати оралигида - 0< ш/

шсайл<2,0 моделлаштириш натижалари мос равишда 3 ва 4 расмларда келтирилган. Моделлаштириш, маколада баён этилган услубга мувофик ^исобланган, 1, 2, 3, ва 4 жадвалларда келтирилган инерциал (массали), бикрлик ва демпфирловчи параметрларда бажарилган.

о а,? 1,5 2,и

Мажбурнн ва хусусий теоранишлар часготаси нисоати

3 - расм. Бургилаш стави айланишлар тизимини (АЧХ) динамиклик коэффициенти

Бургилаш стави айланишлар тизимининг динамиклик коэффициенти богликлигини та^лили (3 расм) шундан далолат берадики, бургилаш чукурлигини (штангалар сони) 12м дан 22м гача (2 тадан 3 тагача) ошиши ^исобига, унинг демпфирланиш коэффициентини 9,866 10 дан 10,617105 Нмс/рад гача ва уни динамик инерция моментини 24,568 кг м2 дан 28,354 кг м2 гача ошиши, динамиклик коэффициентини 1,86 дан 1,78 гача камайишига олиб келади.

Уз навбатида бургилаш ставини узатиш тизимини динамиклик коэффициенти богликликлигини та^лили эксплуатация вактида бургилаш чукурлигини (штангалар

сонини) массаси

ошиши ^исобига унинг ^аракатланувчи 5,117103 кг дан 6,822 103 кг гача ошади:

- узатиш тизимини конструкциясини заводли варианти (4а расм) динамик тизимини демпфирланиш коэффициенти = 1,12107 Нс/м билан динамиклик коэффициентини 2,72 дан 2,59 гача камайишига олиб келади (5,01% гача);

- узатиш тизимини конструкцияси инновационли варианти (4б расм) динамик тизимни демпфирланиш коэффициентида = 2,8107 Нс/м пневмогидравлик аккумуляторларни урнатиш ^исобига йигинди бикрлиги (зарядланиш босимида р0 = 0,5 МПа 0,343 109 Н/м дан 0,274 109 Н/м гача) ни пасайишида *ам динамиклик коэффициенти 2,48 дан 2,20 гача (12,72% га) камайишига олиб келади;

Таъкидлаш лозимки, чукурлиги 12м скважиналарни бургилашда узатиш тизимида инновацион вариантли конструкциясини эксплуатацияси (завод варианти

1

х

х

2

2

ст

m

m

+

2

V m сп У

И

эксплуатациясига солиштирилганда) динамиклик коэффициенти 2,78 дан 2,48 гача (9,67%) ва 2,59 дан 2,20 гача (17,22%) мое равишда чукурлиги

17-22 метргача (учта штанга) пасайишига олиб келади.

II 0.5 1,0 1,7 2,0 Мажбурсс б л хусуспп тебранвшлар частотасп нпсбатп

4 - раем. Бургилаш ставини узатишлар тизимини конструкциялар вариантини динамиклик коэффициенти (АЧХ): заводли - а; инновационли - б.

1 жадвал

Вращатель трансмиссияси i - чи элементи номланиши Бургилаш стави укига келтирилган инерция моменти, кг м2 Бикрликка тескари булган катталик, рад/Нм Бикрлик, Нм/рад

1 2 3 4

Тишли яриммуфта 0,700 9,980 10-10 1,000 109

Стакан ГМТ.016 1,253 2,164-Ю-0 4,600 10'

Тишли гилдирак ГМТ.017 0,500 - -

Вал 009 иккита подшипник билан 0,014 8,670 10-7 1,15010°

Тишли гилдирак 005 0,107 - -

Тишли гилдирак паразитли 2,354 - -

Тишли гилдирак шпинделли 4,570 1,330 10-8 7,500 107

Тишли гилдирак эл./дв. 0,013 - -

Тишли гилдирак 003 2,740 - -

Олти киррали шпиндель 4,443 Гидропатрон полати

пастки ю^ориги пастки ю^ориги

6,050 10-8 1,830-10"' 1,653 10' 5,447 10°

Бургилаш штангаси 3,786 1,700 10-° 0,586 10°

бурги 0,275 - -

2 жадвал

Бургилаш чукурлиги / штангалар сони, м/ед. Бургилаш стави укига келтирлган инерця моменти, кг м2 бикрлик, 108 Нм/рад

Гидропатрон долати

пастки юкориги

12/2 24,568 9,94° 9,94°

17-22/3 28,354 9,94° 9,94°

3 жадвал

Бургилаш чукурлиги/ штангалар сони, м/бирлик АИлантирувчи узатувчи механизмни Иигинди ^аракатчан массаси - m, -103 кг Узатиш механизми конструкцияси ук буйича бикрлиги, 10 Н/м

заводли инновационли

12/2 5,117 0,343 0,274

4 жадвал

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

Бургилаш чукурлиги / штангалар сони, м/бир. Динамик тизимда келтирилган демпфирланиш коэффициентлари

ставни айланиши- уЕ, 105 Нмс/рад Узатиш механизми конструкцияси варианти учун -jn, 107 Нс/м

завод инновацион

12 / 2 9,886 1,12 2,8

17-22 / 3 10,617

Бургилаш дастго^и СБШ-250МНА-32 айлантирувчи - узатувчи механизми бургилаш ставининг айланиши ва узатиши тизимини динамиклик коэффициенти катталикларини та^лилий натижалари 5 - жадвалда келтирилган.

5 жадвал

Бургилаш дастго^ларини айлантирувчи -узатувчи механизми параметрларини бургилаш режимида унинг курсаткичларига таъсирини аниклашни АУМ га етказиб бериладиган кувват балансини ^исобга олган *олда бургилаш жараёнини амалга ошириш учун куйидаги ифодани тузамиз.

Q6 (Hwe + HwP + HWK) = Майл + Np + Nk (4)

бу ерда: Q6 - бургилаш режимидаги бургилаш дастго^ларини *ажмий унумдорлиги, м /сек ва куйидаги ифода ёрдамида аникланади [17,18]: Q6 = nD 2V6m/4, м3/сек (5) м/с/Вт (10).

равишда вращатель

Nайл, 6

Ny, Nk - мос

айланишлари ва дастго^ни узатиш механизми *амда компрессорни урнатилган кувватлари [4,15,16], Вт;

HШR, H\

wy,

Бургилаш чукурлиги / штангала р сони, м/бир. Динамиклик коэффициенти / тебранишларни хусусий частоталари - шх

АИланиш механизм и — кд.айл1 Узатиш механизмини конструкцион варианти -

заво д инновацио н

12 / 2 1,86 2,72 2,48

17-22 / 3 1,78 2,59 2,20

Hk - мос равишда вращатель узатишлари механизмини айланишлар энергетик сигими *амда компрессорни айланиши, Нм/м3 ва куйидаги ифодалар ёрдамида аникланади:

HWe =

<т7,36 • Ю-2 (tgaJ2 + ИгЩтм^Кс {0,2 2 kdy) mF%6\D т+2 кдайлкду,Нм/м3 (6)

- узатиш механизми учун

HWy = икду, Нм/м

- компрессор учун

HWK = 5Рдкмай

(7)

H+ hn

V пЛкС о sa

Нм/м3 (8)

Тенглама (4)ни унг кисмини вращатель айланиши, дастго^ни узатиш механизми ва компрессорни урнатилган куввати йигиндисига (N^+Ny+Nk) булиб, бургулашни нисбий тезлиги учун - V6 (м/с/Вт) куйидаги ифодани оламиз:

Уб.т =

nD U 1HVi

мтт <9)

Кейинчалик (9) тенгламасини (4), (5), (6), (7) ва (8) ифодаларни ^исобга олган *олда карьер бургилаш дастго^ларини техник унумдорлигига нисбатан ечиб, бургилаш дастго^ларини динамик, кинематик ва куч параметрларига боглик булган бургилаш тезлигини ифодасини оламиз [5,7,8,10,11]:

nD2

a köy( 1 + 7 , 3 6 • 1 0- 2 {tg 0 , 5 а х + ц J Кутм к К { 0 , 2 2 kdy) mF^Kß1KD т+2 кд,айл) + 0 ,5 рд км

Кейинчалик, ифода (10)

H+hn ' ц пЦ к с о s а тенгламани

моделлаштирамиз:

Олинган катталикларни ^исобга олган *олда (5 жадвалга каранг) бургилаш стави айланиши ва узатиши тизимини динамиклик коэффициентини бургилаш стави узунлиги (скважинадаги штангалар сони) ва бургиланадиган тог-жинси муста^камлиги - а богликлигини куйидаги алгоритмлар буйича караймиз:

- биринчидан тог-жинсига долотани кириб боришини нисбий тезлигини *исоби L = 12метр; 50106Па<а<200Ю6Па кадами 50 106Па; kd,aüni = 1,86; 2,4<ka9<2,8 кадами 0,1; D = 0,2м; k1 = 11, 10, 8, 2; ff1=n/2; ^ = 0,625; К9тм = 1; Р9кЛк = 2 105Н; р = 2,5 105 кг/м3; kMaü = 1,65; а = 300; пп = 0,92; Пк = 0,6); m = 1,75 булгандаги богликликни аниклаймиз.

- иккинчидан тог-жинсига долотани кириб боришини нисбий тезлигини *исоби L = 17метр; 50106Па<а<200 106Па кадами 50 106Па; kdaaüni = 1,86; 2,4<ka9<2,8 кадами 0,1; D = 0,2м; k1 = 11, 10, 8, 2; ff1=n/2; ^ = 0,625; К9тм = 1,15; Рщ.бк = 2 105 Н; р = 2,5 10s кг/м3; kMaü = 1,65; а = 30°; Пп = 0,92; Пк = 0,6); m = 1.75 булгандаги богликликни аниклаймиз.

- учинчидан тог-жинсига долотани кириб боришини нисбий тезлигини *исоби L = 22метр; 50106Па<а<200 106Па кадами 50 106Па; kdaüni = 1,86; 2,4<kôn<2,8 кадами 0,1; D = 0.2м; k1 = 11, 10, 8, 2; а1=п/2; U1 = 0,625; К9тм = 1,15; Ро.,6к = 2 105 Н; р = 2,5 105 кг/м3; kMaü = 1,65; а = 30°; пп = 0,92; Пк = 0,6); m = 1.75 булгандаги богликликни аниклаймиз.

5 - расм. Долотани тог-жинсига кириб боришини нисбий тезлигини - V6 динамиклик

коэффициентига - k^ богли^пиги графиги,

бургилаш стави узунлигида (скважина штангалар сони): 12м (2 бир.) - а; 17м (3 бир.) - б; 22 м (3 бир.) - в.

Юкорида келтирилган алгоритмлар буйича бургилаш жараёнини динамиклигини ^исобга олган *олда (kdaüni , kô.9i) тог-жинсига долотани кириб бориши нисбий тезлигини - V6 моделлаштириш натижалари 5a,6,e расмларда курсатилган [6,12,13,16].

Моделлаштиришда олинган натижалар та^лилидан (5a,6,e расм) куйидагилар аникланди:

- узатиш тизими динамиклик коэффициентини - kd.9i ошиши билан тог-жинсига долотани кириб бориши нисбий тезлиги - V6 чизиксиз пасаяди ва бургилаш стави узунлиги (скважина штангалари сони) боглик булмаган равишда кичик динамиклик коэффициентида катта кийматга эга булади;

- бургилаш ставини узунлиги - L (скважина штангалари сони) 12м (2 бир.); 17м (3 бир.); 22м (3 бир.) да узатиш тизими динамиклик коэффициенти 2,78 дан 2,48 гача (9,67% гача) камайиши тог-жинсига долотани кириб бориши нисбий тезлигини - V6 ортишига олиб келади:

- бургиланувчи тог-жинсини муста^камлигида мос равишда amin = 50106Па 2,2 10-8 дан 2,5 10-8 м/с/Вт гача; 2,010-8 дан 2,310-8 м/с/Вт гача; 1,8-10"® дан 2,110-8 м/с/Вт гача;

- бургиланувчи тог-жинсини муста^камлигида мос равишда amax = 200 106Па 0,9 10-8 дан 1,1 108 м/с/Вт гача; 0,8410-8 дан 1,010-8 м/с/Вт гача; 0,8210-8 дан 0,98 10-8 м/с/Вт гача.

Тог жинсига долотани кириб бориши нисбий тезлиги - V6 бургилаш ставини турлича узунликларида узатиш тизимининг динамиклик коэффициентига - kd9 (скважинани штангалар сонига) ва бургиланадиган тог-жинсини муста^камлигига таъсирини англаш учун портлатиладиган скважиналар бургиланиш таннархини маълум булган богликликдан аниклаймиз:

Си — Cft

a

+ C6(l -

а -.Уб(кдуб) /,j i

' 100% ' 100% уб(кдри)'

сум/пог.м (11) бу ерда Д - бургилаш ишларида эксплуатацион сарфни тахминий - доимий кисми, %, Д = 85% [12];

Сб, Си - мос равишда, айлантирувчи -узатувчи механизмли бургилаш дастго^ларини заводли ва инновационли конструкцияларини экслуатацияси вактидаги бургилаш ишларини таннархи, сум/пог.м;

Vб(кдуб), У6(кдуи) - мос равишда, айлантирувчи - узатувчи механизмли бургилаш дастго^ларини заводли ва инновационли конструкцияларини экслуатацияси вактидаги долотани тог-жинсига кириб бориши нисбий тезлиги, м/с/Вт.

Кейинчалик, айлантирувчи - узатувчи механизмли бургилаш дастго^ини заводли

конструкциясини эксплуатацияси вактидаги бургилаш ишлари таннархи катталиги - — С§ га (11) тенгламани чап ва унг томонини булиб, айлантирувчи - узатувчи механизмли инновационли конструкцияли дастго^ни эксплуатация вактидаги бургилашини нисбий таннархини оламиз:

Си

Сб

Д

+ (1

а л Уб(кдуб)

(12)

100% ' 100% Уб(кдуи)

Айлантирувчи - узатувчи механизмли инновационли конструкцияли дастго^ни эксплуатация вактидаги бургилашини нисбий таннархини (12 тенглама) 5 расмда келтирилган натижаларни ^исобга олган *олда бургиланадиган тог жинси муста^камлигига ва скважинани чукурлигига (штангалар сони) богликлиги 6 - расмда курсатилган [1,9,10,16,18].

?1> 11И1 151) 511"

Бургнлана,знган тог жннсларннннг мустадамлвгв, МПа 6 - раем. АУМ инновацион конструкцияли дастго^ини эксплуатацияси вактида бургилашни нисбий таннархини бургиланувчи тог жинслари муста^камлиги ва скважиналар узунлигига (штангалар сони) богликлик графиги.

6 - расмда келтирилган натижалар та^лили шуни курсатадики, скважинани чукурлиги 17м булганда, бургиланадиган тог-жинсини муста^камлиги 50МПа дан 200МПа гача ошиши билан бургилашни нисбий таннархи айлантирувчи - узатувчи механизмли инновационли конструкцияли дастго^ни эксплуатацияси вактида 8% гача чизиксиз пасаяди, скважинани чукурлиги 22м булганда эса 6.8% гача пасаяди.

Хулоса

1. Урнатилдики, бургилаш стави айланишлар тизими демпфирланиш коэффициентини 9,866 105 дан 10,617105 Нмс/рад гача ва уни инерциясини динамик моментини 24,568кг м2 дан 28,354кг м2 гача бургилаш чувурлигини (штангалар сони) 12м дан 22м гача (2 дан 3 гача) ошириш ^исобига, оширилиши динамиклик

коэффициентини 1,86 дан 1,78 гача камайишига олиб келади.

2. Урнатилдики, бургилаш чукурлиги (штангалар сони) 12м дан 22м гача (2 тадан 3 тагача) ошириш ^исобига бургилаш стави айланишлар тизими ^аракатчан массасини 5,117103 кг дан 6,822 103 кг гача эксплуатация вактида ошиши:

- СБШ-250МНА-32

бургилаш дастго^ини

узатиш

тизими

динамик

системасини

->7

демпфирланиш коэффициенти = 1,1210 Нс/м динамиклик коэффициенти 2,72 дан 2,59 гача (5,01% гача) камайишига олиб келади;

- инновацион узатиш тизимли СБШ-250МНА-32 бургилаш дастго^ини, динамик тизимини демпфирланиш коэффициенти = 2,8107 Нс/м да пневмогидравлик аккумуляторни урнатилиши ^исобига йигинди бикрлигини камайтиради (зарядланиш босими р0 = 0,5МПа да 0,343 109

Н/м дан 0,274 109 Н/м гача), *ам динамиклик коэффициентини 2,48 дан 2,20 гача (12,72% га) камайишига олиб келади;

3. Урнатилдики, чукурлиги 12м булган скважинани бургилашда (иккита штанга билан) инновацион тизимли узатмали СБШ-250МНА-32 бургилаш дастго^ини эксплуатацияси динамиклик коэффициентини 2,72 дан 2,48 гача (9,67% га) ва мос равишда, чукурлиги 17^22м ли скважинани бургилашда (учта штанга билан) 2,59 дан 2,20 гача (17,72% га) пасайишига олиб келади.

4. Тог жинсларига долотани кириб бориши нисбий тезлигини моделлаштириб -Ve (5а,б,в расм) бизга куйидагилар урнатилди:

- узатиш тизимини динамиклик коэффициентини - кду ошиши билан тог жинсига долотани кириб боришини нисбий тезлиги - V5 чизиксиз равишда камаяди ва бургилаш стави узунлиги - L (скважинадаги штангалар сони) боглик булмаган *олда кичик динамиклик коэффициентида катта кийматга эга булади;

- узатиш тизимини динамиклик коэффициентини 9,67% га камайиши бургилаш стави узунлиги - L (скважинадаги штангалар сони) 12м (2 бир.); 17м (3 бир.); 22м (3 бир.) да долотани тог жинсларига кириб бориши нисбий тезлигини - V5 ортишига олиб келади:

- бургиланадиган тог жинсларини муста^камлигида amin = 50106Па мос равишда 2,2 10-8 дан 2,5 10-8 м/с/Вт гача; 2,0-10-8 дан 2,310-8 м/с/Вт гача; 1,8-10"® дан 2,110-8 м/с/Вт гача га тенг булади;

- бургиланадиган

тог

°

жинсларини

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

муста^камлигида amax = 200 106Па тегишлича 0,9 10-8 дан 1,1 10-8 м/с/Вт гача; 0,8410-8 дан 1,010-8 м/с/Вт гача; 0,8210-8 дан 0,9810-8 м/с/Вт гача га тенг булади;

5. Урнатилдики, скважинани 17метргача чукурлигида бургиланадиган тог жинсини муста^камлигига 50МПа дан 200МПа гача ортиши билан инновацион конструкцияли айлантирувчи - узатувчи механизмли дастго* эксплуатациясида бургилашни нисбий таннархи 8% гача чизиксиз равишда пасаяди, скважина чукурлиги 22 метр булганда эса 6,8% га пасаяди.

Адабиётпар

[1]. Кантович Л.И. Подэрни Р.Ю., Муминов Р.О. Влияние параметров вращательно - подающего механизма бурового станка на его производительность/ // ГИАБ, №11, М.: изд-во «Горная книга», 2010. - С. 396 - 399.

[2]. Сандалов В.Ф. Муминов Р.О. Обоснование и выбор кинематических параметров бурового станка для обуривания породного массива тремя рядами взрывных скважин с одного места стояния/ // Материалы международной научно -технической конференции «Современная техника и технология горно-металлургической

отрасли и пути их развития», Навои, изд-во НГМК, 2010. - С. 181 - 182.

[3]. Кантович Л.И. Козлов С.В., Муминов Р.О. Обоснование и выбор параметров вращательно - подающего механизма карьерного бурового станка // ГИАБ, № 5, М.: изд-во «Горная книга», 2011.- С. 225 - 229.

[4]. Подэрни Р.Ю. Механическое оборудование карьеров: Учеб. для вузов.-7-е изд., перераб. и доп. - М.: Издательство «Майнинг Медиа Групп», 2011.- 640 с.: ил. «Майнинг Медиа Групп».

[5]. Подэрни Р.Ю. Хромой М.Р., Прасолов С.К. //Система подачи бурового станка с рекуперативном гидрообъемным приводом/ Научный вестник Московсого государственного горного университета.2012.№10. С. 75-85.

[6]. Эгамбердиев И.П., Муминов Р.О., Хайдаров Ш.Б., Рахмонова Г.Х., Бойназаров Г.Г. Методика расчета динамических характеристик опорных узлов // Материалы Международной научно-технической конференции на тему: «Современная техника и технологии горнометаллургической отрасли и пути их развития». -Навои, 2013. - С. 232-233.

[7]. Муминов Р.О., Эгамбердиев И.П., Бойназаров Г.Г. Исследования динамических параметров вращательно-подающего механизма бурового станка // Горный вестник Узбекистана. -Навои, 2013. - №1. - С. 89-91 (05.00.00; №7).

[8]. Муминов Р.О., Эгамбердиев И.П., Бойназаров Г.Г. Исследования динамических параметров вращательно-подающего механизма бурового станка // Горный вестник Узбекистана. -Навои, 2013. - №1. - С. 89-91 (05.00.00; №7).

[9]. Эгамбердиев И.П., Муминов Р.О., Бойназаров Г.Г. Влияние динамических параметров вращательно-подающего механизма бурового станка на его производительность // Бойназаров Г.Г. Горный вестник Узбекистана. -Навои, 2013. - №1. - С. 91-92 (05.00.00; №7).

[10]. Тошов Б.Р., Муминов Р.О. Динамические особенности гидрообъёмной системы подачи вращательно - подающего механизма бурового станка. Горный Вестник Узбекистана №58, июль-сентябрь 2014. С 113-114. Навои.

[11]. Муминов Р.О., Зохидов О.У. Математическая модель уравнения движения динамических систем вращательно - подающего механизма бурового станка. Горный Вестник Узбекистана №60, январь март 2015. С 88-90. Навои.

[12]. Абдуазизов Н.А., Муминов Р.О., Бойназаров Г.Г., Мустафоев О.Б. Надёжность гидросистем горных машин. Научный журнал Интернаука Москва 2017г №17 (21) С 27-30.

[13]. Кузиев Д.А. Пятова И.Ю., Клементьева И.Н., Пихторинский Д. Алгоритм определения максимальной мощности привода подачи карьерного бурового станка/ //-М.: ГИАБ, 2019. -

№ 1, С. 128-133. 5

[14]. Истамов М.Ф., Каюмов У.Э., Мусурманов Э. Ш., Муминов Р.О. Инерциальные и жесткостные

Journal of Advances in DEVELOPMENT OF

Engineering Technology Vol. 1(3) 2021 MINING DEPOSITS

параметры динамических систем вращательно-подающего механизма бурового станка. ВЕСТНИК НАУКИ И ОБРАЗОВАНИЯ. 2019. № 8 (62).Часть 3

[15]. Курбонов У.К., Муминов Р.О. Повышение износостойкости буровых коронок с применением каталитического азотирования. Социально-экономические и экологические проблемы горной промышленности, строительства и энергетики Сборник материалов 15-ой Международной конференции по проблемам горной промышленности, строительства и энергетики 29-30 октября 2019 г. Минск - Тула - Донецк В 4 томах, Том 3

[16]. Egamberdiev I.P., Atakulov L., Muminov R.O., Ashurov Kh.Kh. Research of Vibration Processes of Bearing Units of Mining Equipment. Volume 9, No.5, September - October 2020 International Journal of Advanced Trends in Computer Science and

Engineering Available Online at

http://www.warse.org/IJATCSE/static/pdf/file/iiatcse1

25952020.pdf

[17]. Muminov R.O., Boynazarov G.G. Analysis of dynamic and hardness parameters rotation and feeding systems of the drilling rig. SOI: 1.1/TAS DOI: 10.15863/TAS International Scientific Journal Theoretical & Applied Science p-ISSN: 2308-4944 (print) e-ISSN: 2409-0085 (online) Year: 2020 Issue: 11 Volume: 91 Published: 05.11.2020 http://T-Science.org.

[18]. Muminov R.O. Research of the kinematic parameters of loading of the basic mechanisms of the drilling rig during drilling of the step. SOI: 1.1/TAS DOI: 10.15863/TAS International Scientific Journal Theoretical & Applied Science p-ISSN: 2308-4944 (print) e-ISSN: 2409-0085 (online) Year: 2021 Issue: 01 Volume: 93 Published: 26.01.2021 http://T-Science.org

LO

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.