CC BY
2ISSN 2992-9024 (online) 2024, №10
INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY
Original paper
,JH}IOb
BOSHLANG'ICH TA'LIMDA AXBOROT TEXNOLOGIYALARI
© M.M. Berdiyev1H_
1Termiz davlat pedagogika instituti, Termiz, O'zbekiston
Annotatsiya
KIRISH: ushbu maqolada bo'lajak boshlang'ich sinf o'qituvchisi oldida turgan asosiy vazifalardan biri dunyoqarashni kengaytirish, atrofimizdagi olam haqidagi bilimlarni chuqurlashtirish, bolalarning aqliy faoliyatini faollashtirish, nutqni rivojlantirish omillari haqida so'z boradi.
MAQSAD: bo'lajak boshlang'ich sinf o'qituvchilarining o'z mutaxassislik fanini o'qitishda metodik tayyorgarligini takomillashtirishdan iborat.
MATERIALLAR VA METODLAR: tadqiqot miqdoriy va sifatli tadqiqotlarni birlashtirgan aralash usullardan foydalanadi. Materiallar tanqidiy fikrlash va o'qituvchilar ta'limiga oid akademik adabiyotlar, o'quv qo'llanmalari va o'quv materiallarini o'z ichiga oladi.
MUHOKAMA VA NATIJALAR: bo'lajak boshlang'ich sinf o'qituvchilarining o'z mutaxassislik fanini o'qitishda metodik tayyorgarligini takomillashtirishda ta'lim jarayonini maqsadga muvofiq tarzda tashkil etishda, bu jarayonning maqsadi, vazifalarini yaxshi tushunishlarida, innovatsion ta'lim, axborot-kommunikatsiya texnologiyalarini va raqamli texnologiyalarni har tomonlama chuqur o'zlashtirishlari zarur bo'ladi.
XULOSA: axborot texnologiyalaridan faqat o'quv jarayonida emas, balki uzluksiz ta'lim tizimida faoliyat yuritayotgan o'qituvchilami ilmiy-texnik va maxsus axborot bilan ta'minlaydigan axborot ishida, ta'lim tizimini boshqarishda va kadrlarning malakasini oshirish hamda ularni qayta tayyorlash tizimida ham foydalanish mumkin.
Kalit so'zlar: kompyuter, ko'nikma, malaka, texnologiya, madaniyat, o'quv ko'nikmalari, muloqot, axborot madaniyati, yangi axborot ko'nikmalarni shakllantirish va rivojlantirish.
Iqtibos uchun: Berdiyev M. M. Boshlang'ich ta'limda axborot texnologiyalari. // Inter education & global study. 2024. №10 B.122-127.
ИНФОРМАЦИОННЫЕ ТЕХНОЛОГИИ В НАЧАЛЬНОМ ОБРАЗОВАНИИ
© М.М. Бердиев1И
1Термезский государственный педагогический институт, Термез, Узбекистан_
Аннотация
ISSN 2992-9024 (online) 2024, №10
Ilmiy-nazariy va metodik jurnal Научно-теоретический и методический журнал Scientific theoretical and methodical journal
INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY
ВВЕДЕНИЕ: в данной статье одной из основных задач будущего учителя начальных классов является расширение мировоззрения, углубление знаний об окружающем мире, активизация мыслительной деятельности детей, факторов речевого развития.
ЦЕЛЬ: совершенствование методической подготовки будущих учителей начальных классов при преподавании предмета своей специальности.
МАТЕРИАЛЫ И МЕТОДЫ: в исследовании используются смешанные методы, сочетающие количественные и качественные исследования. Материалы включают академическую литературу, учебные пособия и учебные материалы по критическому мышлению и педагогическому образованию.
ОБСУЖДЕНИЕ И РЕЗУЛЬТАТЫ: совершенствование методической подготовки будущих учителей начальных классов к преподаванию предмета своей специальности будет необходимо для того, чтобы они грамотно организовывали учебный процесс, хорошо понимали цель, задачи этого процесса, всесторонне овладевали инновационным образованием, информационно-коммуникационными технологиями и цифровыми технологиями.
ЗАКЛЮЧЕНИЕ: информационные технологии могут быть использованы не только в учебном процессе, но и в информационной работе, обеспечивающей научно-техническую и специальную информацию преподавателям, работающим в системе непрерывного образования, в управлении системой образования и в системе повышения квалификации и переподготовки кадров.
Ключевые слова: компьютер, навыки, квалификация, технология, культура, навыки обучения, общение, информационная культура, формирование и развитие новых информационных навыков.
Для цитирования: Бердиев М.М. Информационные технологии в начальном образовании. // Inter education & global study. 2024. №10. С. 122-127.
INFORMATION TECHNOLOGY IN PRIMARY EDUCATION_
© Muxiddin M. Berdiyev1®
1Termez State Pedagogical Institute, Termez, Uzbekistan_
Annotation
INTRODUCTION: in this article, one of the main tasks of a future primary school teacher is to expand the worldview, deepen knowledge about the world around us, activate children's mental activity, the factors of speech development.
AIM: to improve the methodological training of future primary school teachers in teaching the subject of their specialty.
MATERIALS AND METHODS: the study uses mixed methods combining quantitative and qualitative research. The materials include academic literature, textbooks and teaching materials on critical thinking and teacher education.
© intereduglobalstudy.com
2024, ISSUE 10
INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY
DISCUSSION AND RESULTS: improving the methodological training of future primary school teachers to teach the subject of their specialty will be necessary so that they competently organize the educational process, understand the purpose and objectives of this process well, comprehensively master innovative education, information and communication technologies and digital technologies.
CONCLUSION: information technologies can be used not only in the educational process, but also in information work providing scientific, technical and special information to teachers working in the system of continuing education, in the management of the education system and in the system of professional development and retraining.
Key words: computer, skills, qualifications, technology, culture, learning skills, communication, information culture, formation and development of new information skills.
XXI asr - yuqori kompyuter texnologiyalari asri. Xozzirgi zamon yoshlari hayotida axborot texnologiyalari muhim rol o'ynamoqda. Axborot madaniyatida o'qituvchining roli ham o'zgarmoqda - u axborot oqimining muvofiqlashtiruvchisiga aylanishi kerak. Shunday ekan, o'qituvchi bola bilan bir tilda muloqot qilish uchun zamonaviy metodlarni, yangi ta'lim texnologiyalarini o'zlashtirishi zarur.
Yangi axborot texnologiyalarining jadal rivojlanishi va ularning mamlakatimizda joriy etilishi zamonaviy bolaning shaxsiyatining rivojlanishida o'z izini qoldirdi. Bugungi kunda "O'qituvchi - o'quvchi - darslik" an'anaviy sxemasiga yangi bo'g'in - kompyuter, maktab ongiga esa kompyuter ta'limi joriy etilmoqda. Ta'limni axborotlashtirishning asosiy qismlaridan biri o'quv fanlarida axborot texnologiyalaridan foydalanish hisoblanadi.
O'zbekiston Respublikasi Prezidentining 2020 yil 5 oktyabrdagi "Raqamli O'zbekiston 2030" stategeyasini tasdiqlash va uni samarali amalga oshirish chora -tadbirlari to'g'risida"gi PF6079 sonli Farmoniga asosan mamlakatimizda raqamli iqtisodiyotni faol rivojlantirish, barcha tarmoqlar va sohalarda, eng avvalo, davlat boshqaruvi, ta'lim, sog'liqni saqlash va qishloq xo'jaligida zamonaviy kommunikatsion texnologiyalarini keng joriy etish bo'yicha kompleks chora- tadbirlar amalga oshirilmoqda. Respublikada raqamli industriyani jadal rivojlantirish, milliy iqtisodiyot tarmoqlarining raqobatbardoshligini oshirish, shuningdek, 2017-2021 yillarda O'zbekiston Respublikasini rivojlantirishning beshta ustuvor yo'nalishi bo'yicha Harakatlar strategiyasini "Ilm, ma'rifat va raqamli iqtisodiyotni rivojlantirish yili"da amalga oshirishga oid davlat dasturida belgilangan ijrosini ta'minlash maqsadida barcha vazirliklar birgalikda tumanlarda IT infratuzilmasini yaratishni, kompyuter uskunalari bilan jihozlanishni nazarda tutgan holda maktabgacha va umumta'lim maktablari hamda sog'liqni saqlash muassasalarini raqamlashtirishni yakunlash bo'yicha choralar ko'rish, shuningdek, axborot tizimlarini joriy etish va mas'ul hodimlarni o'qitishni tashkil etsin, deb takidlanadi.
For citation: Muxiddin M. Berdiyev. (2024) 'Information technology in primary education', Inter education & global study, (10), pp. 122-127. (In Uzbek).
INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY
O'qitishning zamonaviy axborot texnologiyalari talabaning emas, u, eng avvalo, o'qituvchining texnologiyasidir. O'quvchi zamonaviy axborot texnolo-giyasini o'rganmaydi, balki uning mahsulotidan o'qitishning texnik vositasi sifatida foydalanadi. O'qituvchi zamonaviy texnologiyalarini qo'llab darsga tayyorlanadi, darsni tashkil qiladi, talabalar bilimini nazorat qiladi va uning vazifasi ta'lim mazmunini takomillashtirish uchun kompyuterlashtirishning eng yuqori darajasidagi axborot texnologiyalarini ta'lim jarayoniga olib kirishdan iborat bo'ladi.
Hozirgi vaqtda zamonaviy axborot-kommunikatsiya texnologiyalaridan foydalangan holda o'quv jarayonini kichik yoshdagi o'quvchining o'zini o'zi anglash omili sifatida tashkil etish zarurati mavjud, bu erda elektron vositalar axborot manbalari sifatida tobor a ko'proq foydalanilmoqda.
Boshlang'ich maktab uchun bu ta'lim maqsadlarini belgilashda ustuvorliklarni o'zgartirishni anglatadi: birinchi bosqich maktabida ta'lim va tarbiya natijalaridan biri bolalarning zamonaviy kompyuter texnologiyalarini o'zlashtirishga tayyorligi va ma'lumotlarni yangilash qobiliyati bo'lishi kerak. keyingi o'z-o'zini tarbiyalash uchun ularning yordami bilan olingan. Ushbu maqsadlarga erishish uchun boshlang'ich sinf o'qituvchisi ish amaliyotida kichik yoshdagi o'quvchilarni o'rgatishning turli strategiyalarin i va birinchi navbatda, ta'lim jarayonida axborot-kommunikatsiya texnologiyalaridan foydalanishni qo'llash zarur bo'ladi.
Maktab bolalarni zamonaviy jamiyatda hayotga tayyorlashga majburdir, shuning uchun o'quv jarayonini axborotlashtirish ta'limning ustuvor yo'nalishlaridan biridir. Ushbu muammoni hal qilish uchun oilalar va maktablar bolalarni kompyuter fanining nazariy asoslari va kompyuterdan amaliy foydalanish bilan tanishtirishlari kerak, bu esa ekskursiya va o'yinlar darajasida emas, balki muntazam mashg'ulotlar shaklida bo'lishi kerak.
Boshlang'ich maktabda o'qitish uchun axborot texnologiyalarining kiritilishi o'quvchilarni barcha ovquv fanlari doirasida kognitiv va amaliy faoliyat samaradorligini oshirish vositasi sifatida foydalanishga tayyorlaydi.
Kichik yoshdagi o'quvchilarni o'qitishda kompyuterdan foydalanish rivojlanayotgan fan muhitini boyitib, o'zgartiruvchi elementga aylanishi kerak. Zero, aynan shu yoshda bolaning aqliy qobiliyatining intensiv rivojlanishi sodir bo'ladi, uning keyingi intell ektual rivojlanishiga zamin yaratiladi.
Boshlang'ich maktabda turli darslarda axborot-kommunikatsiya texnologiyalaridan foydalanish o'vquvchilarning atrofdagi dunyoning axborot oqimlarida harakat qilish qobiliyatini rivojlantirishga imkon beradi; axborot bilan ishlashning amaliy usullarini egallash; zamonaviy texnik vositalardan foydalangan holda axborot almashish imkonini beruvchi malakalarni shakllantirish.
Axborot-kommunikatsiya texnologiyalaridan foydalangan holda darslar, ayniqsa, boshlang'ich maktabda dolzarbdir. 1-4-sinf o'quvchilari vizual-majoziy fikrlashga ega, shuning uchun o'z ta'limini iloji boricha yuqori sifatli tasviriy materiallardan foydalanib, nafaqat ko'rishni, balki eshitish, his-tuyg'ularni va tasavvurni ham jalb qilish juda muhimdir.
INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY
yangilikni idrok etish. Aytgancha, bu erda bizda kompyuter slaydlari, animatsiyalarning yorqinligi va o'yin-kulgilari mavjud.
Boshlang'ich sinflarda turli darslarda axborot-kommunikatsiya texnologiyalaridan foydalanish o'qitishning tushuntirishli tasvirlangan usulidan faol usulga o'tish imkonini beradi, bunda bola o'quv faoliyatining faol subyektiga aylanadi.
Maktab o'quvchilariga nafaqat fanni o'rgatish, balki o'zining ijobiy imkoniyatlarini ro'yobga chiqara oladigan, mayl va qobiliyatlarini yuzaga chiqara oladigan barkamol shaxsni tarbiyalash ham maktabning eng muhim vazifalaridan biridir. Hozirgi rivojlanish bosqichida ta'limining eng muhim yo'nalishlaridan biri uni axborotlashtirishdir, shuning uchun ta'lim jarayoniga axborot-kommunikatsiya texnologiyalarini joriy etish va qo'llash bo'yicha maqsadli ishlarni amalga oshirish muhim va zarurdir. Ushbu ish jarayonida talabalar yangi ma'lumotlarni izlash va ular bilan ishlashning amaliy usullarini o'rganadilar, kompyuter savodxonligini o'zlashtiradilar, buning natijasida ta'lim jarayonida bilimlarni o'zlashtirish uchun motivatsiya kuchayadi, bola faol sub'ektga ay lanadi. Ta'lim faoliyati va o'z qobiliyatlarini o'z-o'zini amalga oshirish uchun katta imkoniyat mavjud.
Ta'lim maqsadlarini belgilashda ustuvor yo'nalishlarni o'zgartirish kerak: maktabning birinchi bosqichida ta'lim va tarbiya natijalaridan biri bolalarning zamonaviy kompyuter texnologiyalarini o'zlashtirishga tayyorligi va ularning yordami bilan olingan ma 'lumotlarni yangilash qobiliyati bo'lishi kerak. keyingi o'z-o'zini tarbiyalash.
Bo'lajak fizika fanlar o'qituvchilarining o'z mutaxassislik fanini o'qitishda metodik tayyorgarligini takomillashtirishda ta'lim jarayonini maqsadga muvofiq tarzda tashkil etishda, bu jarayonning maqsadi, vazifalarini yaxshi tushunishlarida, innovatsion ta 'lim, axborot-kommunikatsiya texnologiyalarini va raqamli texnologiyalarni har tomonlama chuqur o'zlashtirishlari zarur bo'ladi. Zamonaviy axborot jamiyatida media ta'lim, ta'lim jarayonida mediadan foydalanish, zamonaviy o'qituvchining ommaviy axborot vos italari bilan ishlash ko'nikmasini shakllanishda, ommaviy axborot vositalari yordamida ta'lim mohiyatini, ochib berish, pedagogik salohiyatining oshishi va turli ommaviy axborot vositalaridan foydalanish shartlarini tushunishiga, ta'lim jarayonida (axborot texnologiyalari, Internet, ijtimoiy tar-moqlar, ekran san'ati, televizor, reklama, interaktiv o'yinlar, kompyuter animatsiyasi va boshqa-lar), pedagogik modellar va ulardan foydalan-ishga tayyorligini shakllantirish vositasi sifatida qaraladi.
Zamonaviy axborot jamiyatida media ta'lim, ta'lim jarayonida mediadan foydalanish, zamonaviy o'qituvchining ommaviy axborot vositalari bilan ishlash ko'nikmasini shakllantishda, ommaviy axborot vositalari yordamida ta'lim mohiyatini, ochib berish, pedagogik salohiyatining oshishi va turli ommaviy axborot vositalaridan foydalanish shartlarini tushunishiga, ta'lim jarayonida (axborot texnologiyalari, Internet, ijti-moiy tarmoqlar, ekran san'ati, televizor, reklama, interaktiv o'yinlar, kompyuter animatsiyasi va boshqalar), pedagogik modellar va ulardan foydalanishga tayyorligini shakllantirish vositasi sifatida qaraladi.
ADABIYOTLAR RO'YXATI | СПИСОК ЛИТЕРАТУРЫ | REFERENCES
INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY
1. O'zbekiston Respublikasi Prezidentining 2019-yil 29- apreldagi "O'zbekiston Respublikasi Xalq ta'limi tizimini 2030- yilgacha rivojlantirish konsepsiyasini tasdiqlash to'g'risida"gi Farmoni.
2. Jumayeva Sh. S. Eshboboyeva M. THE ADVANTAGES OF USING PEDAGOGICAL TECHNIQUES IN PRIMARY SCHOOL LESSONS. International Multidisciplinary Research in Academic Science (IMRAS). Volume. 6, Issue 07, November (2023) .592-596p
3. B. A. Djurayeva T. N. Qori Niyoziy nomidagi O'zbekiston Pedagogika Fanlar lilmiy Tadqiqot Institute, Toshkent
4. Kulmuminov, U., & Mukhtarova, L. (2023). POSSIBILITIES OF CREATIVE THINKING AND ITS MANIFESTATION IN THE EDUCATIONAL PROCESS. Open Access Repository, 4(02), 81-84.
5. Kulmuminov, U. (2023). CREATIVE TEACHING IN THE DEVELOPMENT OF CREATIVE EDUCATION. Open Access Repository, 4(2), 434-437.
6. KULMOMINOV, O. (2023). ISSUES OF DEVELOPMENT OF STUDENT'S CREATIVE SKILLS IN WORLD SCIENCE. World Bulletin of Social Sciences, 27, 54-56.
7. Kulmominov, O. (2023). TECHNOLOGY FOR DEVELOPMENT OF CREATIVE THINKING SKILLS OF PRIMARY CLASS STUDENTS IN NATURAL SCIENCE TEACHING. Open Access Repository, 9(10), 112-116.
8. Kulmominov, O., & Ibragimova, F. (2024). DEVELOPMENT OF CREATIVE ABILITY OF STUDENTS IN PRIMARY EDUCATION AS A PEDAGOGICAL PROBLEM. World Bulletin of Social Sciences, 34, 66-69.
MUALLIF HAQIDA MA'LUMOT [ИНФОРМАЦИЯ ОБ АВТОРЕ] [AUTHORS INFO]
^Berdiyev Muxiddin Maxmudovich, boshlang'ich ta'lim kafedrasi o'qituvchi, [Бердиев
Мухиддин Махмудович, преподаватель кафедры начального образования],
[Muxiddin M. Berdiyev, teacher of the Department of Primary Education]; manzil:
O'zbekiston, Termiz tumani, At-Termiziy ko'chasi, 1A-uy [адре^ Узбекистан, ул. Ат-
Термизи, 1А, г. Термезский район], [address: Uzbekistan, Termez District, At-Termizi
Street, House 1A]6 [email protected].
