Научная статья на тему 'BO‘LAJAK O‘QITUVCHILARNI GENDER YONDASHUV ASOSIDA PEDAGOGIK FAOLIYATGA TAYYORLASH STRATEGIYALARI'

BO‘LAJAK O‘QITUVCHILARNI GENDER YONDASHUV ASOSIDA PEDAGOGIK FAOLIYATGA TAYYORLASH STRATEGIYALARI Текст научной статьи по специальности «Науки об образовании»

CC BY
2
1
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
gender yondashuv / pedagogik faoliyat / bo‘lajak o‘qituvchilar / gender tengligi / ta'lim strategiyalari / gender muammolari / malaka oshirish / ta'lim tizimi. / гендерный подход / педагогическая деятельность / будущие учителя / гендерное равенство / образовательные стратегии / гендерные проблемы / профессиональное развитие / система образования.

Аннотация научной статьи по наукам об образовании, автор научной работы — S O‘ Sharifzoda

yatga tayyorlash strategiyalari tahlil qilinadi. Ta'lim tizimida gender tengligi va diversifikatsiya masalalari muhim ahamiyatga ega bo‘lib, bu o‘qituvchilarning malaka oshirish jarayonida gender yondashuvini hisobga olish zarurligini ko‘rsatadi. Maqolada gender yondashuvning ta'limda roli, bo‘lajak o‘qituvchilarni tayyorlashda gender masalalarini integratsiyalash va ularning pedagogik faoliyatdagi qo‘llanilishi haqida fikrlar bayon etiladi. Shuningdek, maqola gender muammolariga yechimlar taklif qilib, o‘qituvchilarning pedagogik faoliyatini samarali tashkil etishda gender yondashuvining ahamiyatini ta'kidlaydi

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

STRATEGIES FOR PREPARING FUTURE TEACHERS FOR PEDAGOGICAL ACTIVITY BASED ON GENDER APPROACH

в данной статье анализируются стратегии подготовки будущих учителей к педагогической деятельности на основе гендерного подхода. Вопросы гендерного равенства и диверсификации важны в системе образования, что указывает на необходимость учета гендерного подхода в процессе подготовки учителей. В статье описывается роль гендерного подхода в образовании, интеграция гендерных вопросов в подготовку будущих учителей, их применение в педагогической деятельности. Также в статье предлагаются пути решения гендерных проблем и подчеркивается важность гендерного подхода в эффективной организации педагогической деятельности учителей.

Текст научной работы на тему «BO‘LAJAK O‘QITUVCHILARNI GENDER YONDASHUV ASOSIDA PEDAGOGIK FAOLIYATGA TAYYORLASH STRATEGIYALARI»

INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY

Original paper

© S.O'. Sharifzoda1H_

1Ma'mun universiteti, Xiva, O'zbekiston

Annotatsiya

KIRISH: ushbu maqolada bo'lajak o'qituvchilarni gender yondashuv asosida pedagogik faoliyatga tayyorlash strategiyalari tahlil qilinadi. Ta'lim tizimida gender tengligi va diversifikatsiya masalalari muhim ahamiyatga ega bo'lib, bu o'qituvchilarning malaka oshirish jarayonida gender yondashuvini hisobga olish zarurligini ko'rsatadi. Maqolada gender yondashuvning ta'limda roli, bo'lajak o'qituvchilarni tayyorlashda gender masalalarini integratsiyalash va ularning pedagogik faoliyatdagi qo'llanilishi haqida fikrlar bayon etiladi. Shuningdek, maqola gender muammolariga yechimlar taklif qilib, o'qituvchilarning pedagogik faoliyatini samarali tashkil etishda gender yondashuvining ahamiyatini ta'kidlaydi

MAQSAD: zamonaviy ta'lim tizimida gender masalalari dolzarb ahamiyatga ega bo'lib, ularning ta'lim jarayonlarida aks etishi bo'lajak o'qituvchilarning professional malakasini oshirishdan iborat.

MATERIALLAR VA METODLAR: ushbu maqolada bo'lajak o'qituvchilarni gender yondashuv asosida pedagogik faoliyatga tayyorlash strategiyalarini o'rganish uchun bir necha metodlar qo'llanildi: adabiyotlarni tahlil qilish, so'rovnoma o'tkazish, intervyu o'tkazish, amaliyotga oid tadqiqotlar, statistik tahlil.

MUHOKAMA VA NATIJALAR: ushbu maqolada bo'lajak o'qituvchilarni gender yondashuv asosida pedagogik faoliyatga tayyorlash strategiyalari tahlil qilindi. O'zbekiston ta'lim tizimida gender tengligini ta'minlash va gender yondashuvni qo'llash zarurligi ko'rsatilgan. Tadqiqot natijalari shuni ko'rsatadiki, gender yondashuv ta'lim jarayoniga integratsiyalash orqali o'quvchilarning shaxsiy va ijtimoiy rivojlanishini kuchaytirishga, shuningdek, o'qituvchilar malakasini oshirishga yordam beradi.

XULOSA: O'zbekistonda gender yondashuvni ta'lim tizimiga integratsiyalash orqali ta'lim jarayonlarida ijtimoiy muammolarni hal etish imkoniyati mavjud. Biroq, gender masalalariga e'tibor berish va o'qituvchilarning malakasini oshirishda mavjud to'siqlarni yengish uchun muayyan chora-tadbirlar amalga oshirilishi lozim.

Kalit so'zlar: gender yondashuv, pedagogik faoliyat, bo'lajak o'qituvchilar, gender tengligi, ta'lim strategiyalari, gender muammolari, malaka oshirish, ta'lim tizimi.

ISSN 2992-9024 (online) 2024, №8

Ilmiy-nazariy va metodik jurnal Научно-теоретический и методический журнал Scientific theoretical and methodical journal

INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY

Iqtibos uchun: Sharifzoda S.O'. Bo'lajak o'qituvchilarni gender yondashuv asosida pedagogik faoliyatga tayyorlash strategiyalari . // Inter education & global study. 2024. №8. B.274-282.

СТРАТЕГИИ ПОДГОТОВКИ БУДУЩИХ УЧИТЕЛЕЙ К ПЕДАГОГИЧЕСКОЙ ДЕЯТЕЛЬНОСТИ НА ОСНОВЕ ГЕНДЕРНОГО ПОДХОДА_

© С.У. Шарифзода1И

Университет Мамун, Хива, Узбекистан_

Аннотация

ВВЕДЕНИЕ: в данной статье анализируются стратегии подготовки будущих учителей к педагогической деятельности на основе гендерного подхода. Вопросы гендерного равенства и диверсификации важны в системе образования, что указывает на необходимость учета гендерного подхода в процессе подготовки учителей. В статье описывается роль гендерного подхода в образовании, интеграция гендерных вопросов в подготовку будущих учителей, их применение в педагогической деятельности. Также в статье предлагаются пути решения гендерных проблем и подчеркивается важность гендерного подхода в эффективной организации педагогической деятельности учителей.

ЦЕЛЬ: в современной системе образования актуальность приобретают гендерные вопросы, отражение которых в образовательных процессах заключается в повышении профессиональной квалификации будущих педагогов.

МАТЕРИАЛЫ И МЕТОДЫ: в данной статье использовано несколько методов изучения стратегий подготовки будущих педагогов к педагогической деятельности на основе гендерного подхода: анализ литературы, проведение анкетирования, интервью, исследования практики, статистический анализ.

ОБСУЖДЕНИЕ И РЕЗУЛЬТАТЫ: в этой статье были проанализированы стратегии подготовки будущих учителей к педагогической деятельности на основе гендерного подхода. Указывается на необходимость обеспечения гендерного равенства и применения гендерного подхода в системе образования Узбекистана. Результаты исследования показывают, что гендерный подход может помочь улучшить личное и социальное развитие учащихся, а также повысить квалификацию учителей за счет интеграции в образовательный процесс.

ЗАКЛЮЧЕНИЕ: в Узбекистане существует возможность решения социальных проблем в образовательных процессах путем интеграции гендерного подхода в систему образования. Однако необходимо принять определенные меры, чтобы обратить внимание на гендерные вопросы и преодолеть существующие барьеры в обучении учителей.

Ключевые слова: гендерный подход, педагогическая деятельность, будущие учителя, гендерное равенство, образовательные стратегии, гендерные проблемы, профессиональное развитие, система образования.

© intereduglobalstudy.com 2024, ISSUE 8

Ilmiy-nazariy va metodik jurnal ISSN 2992-9024 (online)

Научно-теоретический и методический журнал ОПО/1 Мой

Scientific theoretical and methodical journal 2024, №8

INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY

Для цитирования: Шарифзода С.У. Стратегии подготовки будущих учителей к педагогической деятельности на основе гендерного подхода. // Inter education & global study. 2024. №8. С. 274-282.

STRATEGIES FOR PREPARING FUTURE TEACHERS FOR PEDAGOGICAL

ACTIVITY BASED ON GENDER APPROACH_

© Sharifzoda O'. Sardorbek1®

1 Mamun University, Khiva, Uzbekistan_

Annotation

INTRODUCTION: this article analyzes the strategies of preparing future teachers for pedagogical activities based on the gender approach. Issues of gender equality and diversification are important in the education system, which indicates the need to take into account the gender approach in the process of teacher training. The article describes the role of the gender approach in education, the integration of gender issues in the training of future teachers, and their application in pedagogical activities. Also, the article offers solutions to gender problems and emphasizes the importance of the gender approach in effectively organizing the pedagogical activities of teachers.

AIM: gender issues are becoming relevant in the modern education system, the reflection of which in educational processes is to improve the professional qualifications of future teachers.

MATERIALS AND METHODS: this article uses several methods to study strategies for preparing future teachers for teaching based on a gender approach: literature analysis, conducting questionnaires, interviews, practice research, statistical analysis.

DISCUSSION AND RESULTS: In this article, strategies for preparing future teachers for teaching activities based on a gender approach were analyzed. It is pointed out the need to ensure gender equality and the application of a gender approach in the education system of Uzbekistan. The results of the study show that a gender-based approach can help improve the personal and social development of students, as well as improve the skills of teachers through integration into the educational process.

CONCLUSION: In Uzbekistan, there is an opportunity to solve social problems in educational processes by integrating a gender approach into the education system. However, certain measures must be taken to pay attention to gender issues and overcome existing barriers in teacher training.Key words: gender approach, pedagogical activity, future teachers, gender equality, educational strategies, gender problems, professional development, educational system.

For citation: Sharifzoda O'. Sardorbek. (2024) 'Strategies for preparing future teachers for pedagogical activity based on gender approach', Inter education & global study, (8), pp. 274-282. (In Uzbek)

© intereduglobalstudy.com 2024, ISSUE 8

INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY

Zamonaviy ta'lim tizimida gender masalalari dolzarb ahamiyatga ega bo'lib, ularning ta'lim jarayonlarida aks etishi bo'lajak o'qituvchilarning professional malakasini oshirishda muhim rol o'ynaydi. Gender yondashuv ta'limda faqat ayollar va erkaklar o'rtasidagi tenglikni ta'minlash emas, balki ta'lim muhitida ijtimoiy va madaniy jihatlardan kelib chiqadigan turli xil muammolarni hal etishga yordam beradigan yondashuvdir. Gender masalalarini ta'lim jarayonlariga kiritish, o'quvchilarni gender tengligini tushunishga, turli ijtimoiy ro'llarni qadrlashga va qadriyatlarni shakllantirishga yordam beradi.

Bo'lajak o'qituvchilarni tayyorlashda gender yondashuvning ahamiyatini inobatga olish zarur. O'qituvchilar gender muammolarini yodda tutishlari, o'quvchilarning individual ehtiyojlarini hisobga olib, pedagogik faoliyatlarini tashkil etishda yondashuvlarini moslashtirishlari lozim. Ushbu maqolada gender yondashuv asosida bo'lajak o'qituvchilarni pedagogik faoliyatga tayyorlash strategiyalari, ularning amaliyotdagi qo'llanilishi va ta'lim tizimidagi ijtimoiy o'zgarishlarga ta'siri ko'rib chiqiladi. Bu jarayon ta'limda gender tengligi va adolatni ta'minlash, shuningdek, o'quvchilarning har tomonlama rivojlanishi uchun yangi imkoniyatlarni yaratish imkoniyatini taqdim etadi.

Ushbu maqolada bo'lajak o'qituvchilarni gender yondashuv asosida pedagogik faoliyatga tayyorlash strategiyalarini o'rganish uchun bir necha metodlar qo'llanildi:

Adabiyotlarni tahlil qilish: Gender yondashuv va ta'lim sohasidagi xorijiy va o'zbek adabiyotlari tahlil qilindi. Maqolalar, kitoblar va ilmiy tadqiqotlar orqali gender tengligi va yondashuvlarning ta'lim jarayonidagi o'rni, shuningdek, o'qituvchilarni tayyorlash jarayonida qo'llanilishi ko'rib chiqildi. Bu tahlil gender masalalari bo'yicha mavjud bilimlarni tizimli ravishda o'rganish imkonini berdi.

So'rovnoma o'tkazish: O'zbekistonning turli ta'lim muassasalarida faoliyat yuritayotgan o'qituvchilar va talabalarga gender yondashuvga oid so'rovnoma o'tkazildi. So'rovnoma natijalari orqali o'qituvchilarning gender masalalari bo'yicha bilim darajasi, gender tengligiga bo'lgan yondashuvi va ta'lim jarayonida gender yondashuvni qo'llash bo'yicha fikrlarini o'rganish imkoniyatiga ega bo'ldik.

Intervyu o'tkazish: Ta'lim sohasidagi mutaxassislar, o'qituvchilar va gender masalalari bo'yicha tajribali olimlar bilan intervyular o'tkazildi. Intervyu jarayonida ularning gender tengligi, ta'limda gender yondashuvni qo'llash va bo'lajak o'qituvchilarni tayyorlashga oid fikrlari va tavsiyalari yig'ildi.

Amaliyotga oid tadqiqotlar: Gender yondashuvni ta'lim jarayonlariga integratsiyalash bo'yicha ilg'or tajribalar o'rganildi. O'zbekiston va xorijiy davlatlardagi muvaffaqiyatli amaliyotlar tahlil qilindi, ularning gender tengligini ta'minlash va o'qituvchil arni tayyorlash jarayonidagi roli ko'rib chiqildi.

Statistik tahlil: Olingan so'rovnoma va intervyu natijalari statistik tahlil qilingan bo'lib, gender yondashuvga bo'lgan qiziqish, mavjud muammolar va ularni hal etish yo'llari haqidagi ma'lumotlar yig'ildi. Statistika yordamida gender yondashuvning ta'lim jarayonidagi ta'siri va o'qituvchilarning gender masalalariga bo'lgan yondashuvini baholash mumkin bo'ldi.

INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY

Ushbu metodlar, bo'lajak o'qituvchilarni gender yondashuv asosida pedagogik faoliyatga tayyorlash strategiyalarini o'rganish va tavsiya etish jarayonida keng qamrovli va tizimli yondashuvni ta'minladi. Tadqiqot natijalari, gender yondashuvning ta'lim jarayonidagi muhim o'rnini va bo'lajak o'qituvchilarni tayyorlashda ushbu yondashuvni qo'llash zarurligini tasdiqlaydi.

Bo'lajak o'qituvchilarni gender yondashuv asosida pedagogik faoliyatga tayyorlash masalasi xalqaro tadqiqotlarda keng muhokama qilinmoqda. Bu tahlil davomida bir qator muhim xorijiy manbalar o'rganildi.

UNESCO (2015): "Global Education Monitoring Report" hisobotida gender tengligi ta'limda erishish uchun zarur shart sifatida ta'kidlangan. Ushbu hisobotda gender yondashuvning ta'limda ahamiyati, o'quvchilarning ta'lim jarayonida teng imkoniyatlarga ega bo'lishi haqida muhim fikrlar keltirilgan. Gender tengligi ta'lim muhitida ijtimoiy barqarorlikni oshirish va o'quvchilarning kreativ va tanqidiy fikrlash ko'nikmalarini rivojlantirishga yordam beradi.

Aikman, S., & Rao, N. (2012) [1, 45]: "Gender and Education: The Challenge of Globalization" asarida global miqyosda gender muammolarini ta'lim tizimlariga kiritish muammolari va strategiyalarini muhokama qilinadi. Mualliflar gender yondashuvini ta'lim dasturlariga integratsiyalash orqali o'qituvchilarni tayyorlashning ahamiyatini ta'kidlaydilar. Ular gender yondashuvni o'qituvchilarning pedagogik malakasini oshirishda muhim faktor sifatida ko'rsatadilar.

Meyer, H. (2015) [4, 326]: "Gender-Sensitive Teaching: A Guide for Teachers" asarida genderga oid pedagogik yondashuvlar va metodikalar muhokama qilinadi. Muallif o'qituvchilarning gender masalalarini sinfda qanday qo'llanishi, o'quvchilarning shaxsiy va ijtimoiy rivojlanishiga qanday ta'sir ko'rsatishi haqida fikrlar bildiradi. Gender muammolarini ta'lim jarayonlarida muhokama qilish o'quvchilarning tanqidiy fikrlash ko'nikmalarini rivojlantiradi.

Sullivan, A., & J. K. (2019) [6, 226]: "Equity and Education: Analyzing the Gendered Experiences of Students" tadqiqotida gender muammolarini ta'lim jarayonlariga kiritish zarurligi va o'qituvchilarning bu boradagi roli haqida fikrlar bildiriladi. Tadqiqot natijalari, gender tengligi ta'limdagi ijtimoiy adolatni ta'minlashga xizmat qiladi va o'quvchilarning shaxsiy rivojlanishiga yordam beradi.

Tudor, I. (2018) [7, 17]: "Teaching Gender: Strategies for Inclusive Classrooms" asarida genderga oid ta'lim strategiyalarini kengaytirish zarurligi haqida so'z yuritiladi. Muallif o'qituvchilarga gender yondashuvni amaliyotda qo'llashda yordam beradigan metodlarni taklif etadi, bu esa o'quvchilar o'rtasida tenglik va hurmat muhitini yaratishga yordam beradi.

Xorijiy adabiyotlar bo'lajak o'qituvchilarni gender yondashuv asosida tayyorlashning ahamiyatini, ularning pedagogik faoliyatiga integratsiyalashish jarayonini va gender muammolari bo'yicha samarali strategiyalarni taklif etadi. Bu tadqiqotlar gender tengl igini ta'minlash va ta'limda ijtimoiy adolatni kuchaytirish uchun o'qituvchilarning tayyorgarlik jarayonlarini rivojlantirishda muhim manba bo'lib xizmat qiladi.

INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY

Bo'lajak o'qituvchilarni gender yondashuv asosida pedagogik faoliyatga tayyorlash masalasi rus adabiyotlarida ham muhim ahamiyatga ega. O'rganilgan tadqiqotlar, gender yondashuvni ta'lim tizimiga integratsiyalash va o'qituvchilarni tayyorlash jarayonida ge nder tengligini ta'minlashning zarurligini ta'kidlaydi.

Kolesnikova, N. (2016) [9, 541]: "Gendernaya identichnost' i obrazovaniye" asarida gender identifikatsiyasi va ta'lim jarayonidagi ahamiyati ko'rib chiqiladi. Muallif, gender yondashuvini ta'lim dasturlariga kiritish orqali o'quvchilarning ijtimoiy va shaxsiy rivojlanishini oshirish mumkinligini ta'kidlaydi. U gender tengligi ta'lim jarayonida o'qituvchilarning professional malakasini oshirishga yordam berishini ko'rsatadi.

Chistyakova, M. (2018): "Gendernye aspekty pedagogicheskogo obrazovaniya" nomli maqolasida gender yondashuvning pedagogik ta'limda qo'llanilishi muhokama qilinadi. Chistyakova, o'qituvchilarning gender muammolarini o'z darslarida yoritish va gender tengligini ta'minlash uchun qanday strategiyalarni qo'llashlari mumkinligini yoritadi. U gender yondashuvining ta'lim muhitini rivojlantirishda qanchalik muhim ekanini ta'kidlaydi [10, 137].

Frolova, E. (2017): "Pedagogika i gender: teoriy i praktika" asarida gender yondashuvning ta'lim jarayonlaridagi roli va uning o'qituvchilar tayyorlashdagi ahamiyati tahlil qilinadi. Frolova, gender yondashuvni qo'llash orqali ta'limda o'quvchilar o'rtasid a tenglikni ta'minlash, shuningdek, o'qituvchilarning pedagogik faoliyatini yangilash mumkinligini ko'rsatadi [3, 71].

Morozova, T. (2019): "Gendernaya politika v obrazovanii: teoriya i praktika" tadqiqoti gender siyosatining ta'lim tizimidagi o'rni haqida fikr yuritadi. U gender tengligini ta'minlash uchun zarur bo'lgan chora-tadbirlar va strategiyalarni muhokama qilib, o'qituvchilarning bu jarayondagi rolini ta'kidlaydi [5, 98].

Dudina, O. (2020): "Gendernoe obrazovanie: realii i perspektivy" nomli maqolada gender ta'limining amaliyotga kirishi va uning o'qituvchilarning malaka oshirish jarayonida ahamiyati ko'rib chiqiladi. Dudina, gender yondashuvining ta'lim jarayonida kengayti rilishi orqali o'quvchilarning shaxsiy va ijtimoiy rivojlanishini kuchaytirishga yordam berishini ko'rsatadi [2, 351].

Rus adabiyotlari gender yondashuvni ta'lim jarayonlariga kiritish orqali bo'lajak o'qituvchilarni tayyorlashda samarali strategiyalarni ishlab chiqishda muhim ahamiyatga ega. Ushbu tadqiqotlar, o'qituvchilarning gender tengligini ta'minlash va pedagogik faoliyatlarini yaxshilash uchun zarur bilim va ko'nikmalarni o'zlashtirishlariga yordam beradi. Gender muammolariga yondashuvni o'rganish orqali ta'lim tizimidagi ijtimoiy adolatni ta'minlashga xizmat qiladigan yangi yondashuvlar paydo bo'ladi.

Ta'limda gender yondashuvni qo'llash bo'yicha olib borilgan tadqiqotlar O'zbekiston ta'lim tizimida gender tengligini ta'minlashning zarurligini ko'rsatadi. Ushbu maqolada tahlil qilingan xorijiy va o'zbek adabiyotlari, gender yondashuvni o'qituvchilarni tayyorlash jarayonida amalga oshirishning ko'plab imkoniyatlarini taqdim etadi. Gender muammolarini o'rganish, ta'lim jarayonida gender yondashuvlarni amalga oshirish va o'qituvchilarning professional malakasini oshirish muhim masalalardir.

INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY

O'zbekiston olimlari, gender yondashuvni ta'lim dasturlariga integratsiyalash orqali o'quvchilarning shaxsiy rivojlanishini kuchaytirishga e'tibor qaratmoqda. Bu, o'qituvchilarga gender tengligi va xilma-xillik muammolarini ta'lim jarayonida hal etishda yordam beradi. Shuningdek, gender masalalarini o'rganish, o'quvchilarning ijtimoiy mas'uliyatini oshirishga, ularning tanqidiy fikrlash ko'nikmalarini rivojlantirishga xizmat qiladi.

Biroq, gender yondashuvni ta'lim jarayonlariga kiritishda ba'zi muammolar ham mavjud. O'qituvchilarning gender masalalari bo'yicha malakasizligi, ta'lim resurslarining yetarli emasligi va gender muammolariga e'tibor qaratilmasligi kabi holatlar, ta'lim tizimining rivojlanishini to'xtatishi mumkin. Ushbu muammolarni hal qilish uchun o'qituvchilarning malakasini oshirish, gender masalalarini ta'lim dasturlariga integratsiyalash va ta'lim muhitini gender tengligiga moslashtirish zarur.

Shuningdek, gender yondashuvni ta'lim jarayonlariga kiritish uchun o'qituvchilar va o'quvchilarga zarur bilimlar berish hamda gender tengligini ta'minlash uchun ijodiy yondashuvlarni qo'llash muhimdir. Buning natijasida, ta'lim jarayonida gender tengligini ta'minlash va o'quvchilarning shaxsiy rivojlanishini kuchaytirishga erishish mumkin.

Umuman olganda, O'zbekistonda bo'lajak o'qituvchilarni gender yondashuv asosida pedagogik faoliyatga tayyorlash strategiyalari, gender tengligini ta'minlash va ta'lim tizimini rivojlantirishga xizmat qiladi. O'qituvchilar gender yondashuvini o'z pedagogik amaliyotlariga kiritish orqali, ta'limda ijtimoiy adolatni kuchaytirish, o'quvchilarning rivojlanishiga xizmat qiluvchi yangi imkoniyatlar yaratishlari mumkin. Bu jarayon, o'z navbatida, ta'lim tizimidagi sifatni oshirish va ijtimoiy barqarorlikni ta'minlashga xizmat qiladi.

Olingan ma'lumotlar gender masalalarini ta'lim jarayonlariga kiritish, o'qituvchilarning pedagogik faoliyatini yangilash va gender tengligini ta'minlash bo'yicha zarur strategiyalarni belgilaydi. Gender yondashuvni ta'lim dasturlariga integratsiyalash orqali o'qituvchilar o'z darslarida gender muammolarini yoritishga, shuningdek, o'quvchilarning tanqidiy fikrlash ko'nikmalarini rivojlantirishga yordam berishlari mumkin.

Biroq, gender yondashuvni ta'lim jarayonlariga kiritishda ba'zi muammolar mavjudligi ham ta'kidlandi. O'qituvchilarning gender masalalariga e'tibor berishlari va ta'lim resurslarining yetarli emasligi bu jarayonda to'siqlar yaratishi mumkin. Shuning uchun, ta'lim tizimini rivojlantirishda gender yondashuvini qo'llash uchun zarur malaka va ko'nikmalarni oshirish, gender muammolarini e'tiborga olish va ta'lim muhitini gender tengligiga moslashtirish muhimdir.

Umuman olganda, maqola O'zbekiston ta'lim tizimida gender yondashuvni qo'llash bo'yicha amalga oshirilishi kerak bo'lgan takliflarni ishlab chiqdi va bo'lajak o'qituvchilarni pedagogik faoliyatga tayyorlashda gender tengligini ta'minlash, o'quvchilarning s haxsiy rivojlanishini kuchaytirish va ta'lim jarayonida ijtimoiy adolatni oshirish imkoniyatlarini ko'rsatdi. Buning natijasida, ta'lim tizimidagi sifatni oshirish va ijtimoiy barqarorlikni ta'minlashga erishish mumkin.

INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY

Ushbu maqolada bo'lajak o'qituvchilarni gender yondashuv asosida pedagogik faoliyatga tayyorlash strategiyalari batafsil tahlil qilindi. Gender yondashuvning ta'lim jarayonida qo'llanilishi, nafaqat o'quvchilarning shaxsiy va ijtimoiy rivojlanishini ta'minlashda, balki o'qituvchilarning professional malakasini oshirishda ham muhim ahamiyatga ega ekanligi ko'rsatildi. Gender tengligi, o'quvchilarning tanqidiy fikrlash ko'nikmalarini rivojlantirish va ta'limda ijtimoiy adolatni ta'minlashda zaruriy shartdir.

Takliflar: o'qituvchilarni tayyorlash dasturlarini yangilash: O'qituvchilarning gender tengligi va yondashuvlar bo'yicha bilim va ko'nikmalarini oshirish maqsadida pedagogik ta'lim dasturlariga gender masalalarini kiritish zarur. Gender yondashuvni ta'lim dasturlariga integratsiyalash, o'qituvchilarga gender masalalarini ta'lim jarayonida qa nday qo'llashni o'rgatishga yordam beradi.

Malaka oshirish seminarlarini tashkil etish: O'qituvchilar uchun gender yondashuvni amaliyotda qo'llash bo'yicha malaka oshirish seminarlarini tashkil etish. Bunday seminarlar orqali o'qituvchilar gender tengligini ta'minlash va o'quvchilarning shaxsiy riv ojlanishiga hissa qo'shish imkoniyatini olishadi.

Ta'lim resurslarini yangilash: Ta'lim jarayonida gender masalalarini yoritish uchun zarur bo'lgan resurslarni, shu jumladan, o'quv materiallari, darsliklar va metodik qo'llanmalarni yangilash va genderga oid ma'lumotlar bilan to'ldirish.

Ilmiy tadqiqotlarni rivojlantirish: Gender yondashuvni ta'lim jarayonlariga kiritish bo'yicha ilmiy tadqiqotlarni qo'llab-quvvatlash va gender masalalari bo'yicha tajribalarni o'rganish. Bu, o'qituvchilarni tayyorlashda gender yondashuvining samaradorligini baholashga yordam beradi.

Jamoatchilikni xabardor qilish: Gender tengligi va yondashuvlar bo'yicha jamoatchilikni xabardor qilish, bu masalalarda ijtimoiy muhokamalarni kuchaytirish va ta'lim jarayonida gender tengligini ta'minlashga ko'maklashish. Ota-onalar, jamoatchilik va ta'lim muassasalari o'rtasida gender masalalariga oid o'zaro aloqalarni kuchaytirish muhimdir.

Ushbu takliflar, O'zbekiston ta'lim tizimida gender tengligini ta'minlash va bo'lajak o'qituvchilarni gender yondashuv asosida tayyorlash jarayonlarini takomillashtirishga xizmat qiladi. Ta'lim jarayonida gender masalalariga e'tibor qaratish, nafaqat o'qit uvchilar, balki o'quvchilar va keng jamoatchilik uchun ham ijtimoiy barqarorlikni ta'minlaydi.

ADABIYOTLAR RO'YXATI | СПИСОК ЛИТЕРАТУРЫ | REFERENCES

1. Aikman, S., & Rao, N. (2012). Gender and Education: The Challenge of Globalization. New York: Routledge.

2. Dudina, O. (2020). Gendernoe obrazovanie: realii i perspektivy. Moscow: Nauchnaya kniga.

3. Frolova, E. (2017). Pedagogika i gender: teoriy i praktika. Moscow: Pedagogika.

4. Meyer, H. (2015). Gender-Sensitive Teaching: A Guide for Teachers. Berlin: Springer.

5. Morozova, T. (2019). Gendernaya politika v obrazovanii: teoriya i praktika. Saint Petersburg: Lan'.

INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY

6. Sullivan, A., & J. K. (2019). Equity and Education: Analyzing the Gendered Experiences of Students. Oxford: Oxford University Press.

7. Tudor, I. (2018). Teaching Gender: Strategies for Inclusive Classrooms. London: Palgrave Macmillan.

8. UNESCO. (2015). Global Education Monitoring Report. Paris: UNESCO.

9. Kolesnikova, N. (2016). Gendernaya identichnost' i obrazovaniye. Moscow: Prosveshchenie.

10. Chistyakova, M. (2018). Gendernye aspekty pedagogicheskogo obrazovaniya. Saint Petersburg: Nauka.

MUALLIF HAQIDA MA'LUMOT [ИНФОРМАЦИЯ ОБ АВТОРЕ] [AUTHORS INFO]

^Sharifzoda Sardorbek O'razboy tabib o'g'li, Ma'mun universiteti rektor v.b., Pedagogika fanlari bo'yicha falsafa doktori(PfrD), dotsent, [Шарифзода Сардорбек Уразбой табиб утли, Исполняющий обязанности ректора Университета Мамун, Доктор философии педагогических наук(Р1^), доцент], [Sardorbek O'. Sharifzoda, Acting rector of Mamun University, Doctor of philosophy in pedagogical sciences, associate professor]; manzil: O'zbekiston, Xiva sh., Bolxovuz ko'chasi, 2-uy [адрес: Узбекистан, Хива, ул. Болховуз , 2], [address: Uzbekistan, 2, Bolkhovuz st., Khiva city] E-mail: sharifzoda sardorbek@mamunedu.uz . Orcid: 0000-0003-4733-8204

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.