CC BY
0
Haydarov T. T.
Jizzax Politexnika institute O'zbekiston, Jizzax
BO'LAJAK MATEMATIKA O'QITUVCHILARNI TAYYORLASHDA INNOVATSION TEXNOLOGIYALAR
Annotatsiya. Ushbu maqolada matematika fanini o'qitishda innovatsion metodlardan foydalanish, dars jarayonida zamonaviy texnologiyalardan foydalanish haqida so'z yuritiladi. Matematika fani insonning intellektini, diqqatini rivojlantiradi, ko'zlangan maqsadga erishish uchun qat'iyat va irodani tarbiyalaydi, algoritmik tarzdagi tartib-intizomlilikni ta'minlaydi va tafakkurini kengaytiradi.
Kalit so'zlar: Texnologiya, Interaktiv ta 'lim vositalari, Matematika o'qitishda texnologiya, Digital texnologiyalar, Virtual Reality, Interaktiv ta'lim vositalari, Online o 'qitish platformalari, AI-based Learning Systems, Gamification.
Khaidarov T.T.
Jizzakh Polytechnic Institute Uzbekistan, Jizzakh
INNOVATIVE TECHNOLOGIES IN THE TRAINING OF FUTURE
MATHEMATICS TEACHERS
Annotation. This article talks about the use of innovative methods in the teaching of mathematics, the use of modern technologies in the course of the lesson. The science of mathematics develops a person's intellect and attention, educates determination and will to achieve the intended goal, provides algorithmic discipline and expands his thinking.
Keywords: Technologies, Interactive educational tools, Mathematics teaching technologies, Digital technologies, Virtual reality, Interactive educational tools, Online learning platforms, Artificial intelligence-based learning systems, Gamification.
Bo'lajak matematika o'qituvchilarini tayyorlashda innovatsion texnologiyalar juda muhim ahamiyatga ega. Quyidagi texnologiyalar va yo'llar o'qituvchilarni tayyorlashda yordam berishi mumkin:
1. Texnologiya yordamida individualizatsiya: Texnologiya yordamida o'qitish va o'rganishni individualizatsiya qilish mumkin. Bu, har bir o'quvchining o'zining tezligida va darajada o'rganishiga imkon beradi.
2. Interaktiv ta'lim vositalari: Interaktiv doskalar, darhol javob berish tizimlari (IRS), kurs boshqaruv tizimlari va Internet asosida ishlaydigan vositalar o'qitishni individualizatsiya qilishga va interaktiv qilishga yordam beradi.
3. Matematika o'qitishda texnologiya: Matematika o'qitishda texnologiyadan foydalanish, o'qituvchilarni tayyorlashning eng muhim masalalaridan biri hisoblanadi. Bu, o'quvchilarga matematik kontekstda maxsus texnologik resurslarni o'rganish, texnologiyani qanday va qachon to'g'ri foydalanishga e'tibor qaratish va matematika o'qitish va o'rganishda texnologiya bilan bilimlarini qo'llash uchun imkoniyatlar berishni o'z ichiga oladi.
4. Digital texnologiyalar: Digital texnologiyalar matematika ta'limida keng tarqalgan. Ular sinf otagida o'qitish va o'rganishni katta darajada o'zgartirishga qodir. Digital texnologiyalar matematika o'qitishda vaqt talablarini, o'qitish va o'rganishning vaqtini, matematika qilishning tabiati va asosiy ko'nikmalar va yuqori darajadagi ko'nikmalarga nisbatan o'zgarishlar, darsliklar, o'qitish amaliyotlari va baholash o'zgarishi mumkin^_Bu texnologiyalar va yo'llar o'qituvchilarni tayyorlashda juda samarali bo'lishi mumkin. Lekin, bu texnologiyalarni qo'llash uchun o'qituvchilar texnologiyaga oid ko'nikmalarga ega bo'lishi kerak.
Matematika o'qituvchilari uchun quyidagi innovatsion texnologiyalardan foydalanish mumkin:
1. Virtual Reality (VR) va Augmented Reality (AR): VR va AR texnologiyalari matematika o'qitishda yangi perspektivalarni ochadi. Ular o'quvchilarga murakkab tushunchalar va jarayonlarni tushunishga yordam beradi.
2. Interaktiv ta'lim vositalari: Interaktiv doskalar, darhol javob berish tizimlari (IRS), kurs boshqaruv tizimlari va Internet asosida ishlaydigan vositalar o'qitishni individualizatsiya qilishga va interaktiv qilishga yordam beradi.
3. Online o'qitish platformalari: Khan Academy, Coursera, EdX kabi platformalar matematika o'qitishda juda samarali bo'lishi mumkin. Ular o'quvchilarga o'zlarining tezligida o'rganishga imkon beradi va o'qituvchilarga o'quvchilarining taraqqiyotini kuzatishga yordam beradi.
4. AI-based Learning Systems: AI-asoslangan o'quv tizimlari o'quvchilarning individual o'rganish talablarini hisobga oladi va ularning o'rganish jarayonini moslashtiradi.
5. Gamification: O'yinlashtirish matematika o'qitishni qiziqarli va samarali qiladi. Bu texnika o'quvchilarni rag'batlantiradi va ularning o'rganish jarayoniga qiziqishni oshiradi.
6. Flipped Classroom: Bu texnika o'qituvchilarga sinfda amaliy mashg'ulotlarga ko'proq vaqt ajratishga imkon beradi, chunki o'quvchilar dars materiallarini uyda o'rganishadi.
Bu texnologiyalar matematika o'qitishni samarali qilishga yordam beradi, ularning samaradorligi o'qituvchining texnologiyaga oid ko'nikmalarga ega bo'lishiga bog'liq. Bu texnologiyalarni o'rganish uchun juda ko'p resurslar mavjud, lekin eng muhim narsa bu texnologiyalarni o'z sinfingizda qanday
qo'llashni o'rganish. Bu texnologiyalar va tizimlar har qanday soha uchun mos keladi, lekin ularning samaradorligi o'qituvchining texnologiyaga oid ko'nikmalarga ega bo'lishiga bog'liq.
Foydalanilgan adabiyotlar:
1. Отакулов С. Задачи управления ансамблем траекторий дифференциальных включений. Lambert Academic Publishing, 2019.
2. Otakulov S., Haydarov T.T. The nonsmoth optimal control problem for model dynamic system under conditions of incomplete information. Science and Innovation, 2022, No 1. -pp. 349-359.
3. Otakulov S., Rahimov B. Sh., Haydarov T.T.The nonsmoth optimal control problem for ensemble of trajectories of dynamic system under conditions of indeterminacy. Middle European Scientific Bulletin, vol. 5, October 2020. pp. 3842.
4. Axadova, K. (2023). Bo'lajak muhandislarni kasbiy faoliyatga tayyorlashda qo'llaniladigan zamonaviy metodlar. O'zbekiston milliy universiteti.
5. Axadova, Komila. «Texnik oliy ta'limda matematikaning mutaxassislik fanlari bilan integratsiyasini ta'minlash vositalari».Science and innovation (2022).
6. J. Khamidov, and K. Akhadova. «THE ROLE OF MATHEMATICS IN THE FORMATION OF DESIGN COMPETENCE OF FUTURE ARCHITECTS AND BUILDING ENGINEERS»Science and innovation, vol. 2, no. A1, 2023, pp. 97102. doi: 10.5281/zenodo.7541432.
7. Axadova, K. "TEXNIKA OLIY O'QUV YURTLARIDA OLIY MATEMATIKA FANINI O'QITISHDA KOMPETENSIYAVIY YONDASHUVNI AMALGA OSHIRISH MUAMMOLARI" JizPI Nashriyoti, 2021.
8. Axadova, K. "Bo'lajak muhandislarning matematik kompetentligini rivojlantirish masalalari". Namangan Davlat Universiteti, 2022.
9. Axadova, Komila. «TEXNIK OLIY TA'LIMDA MATEMATIKANING MUTAXASSISLIK FANLARI BILAN INTEGRATSIYASINI TA'MINLASH VOSITALARI».Science and innovation (2022).
10. VA, Soatov UA Axadova KS TENGLAMA, and TENGSIZLIKLARNI YECHISHNING BA'ZI NOSTANDART USULLARI. «HAQIDA//Tafakkur ziyosi ilmiy-uslubiy jurnali. -2021/2-son». 118-122.
11. Akhadova, K. S. «PROBLEMS OF DEVELOPING MATHEMATICAL COMPETENCIES OF FUTURE ENGINEERS».Academic research in educational sciences 3.3 (2022): 316-323.
"Экономика и социум" №5(120)-2 2024
www.iupr.ru
252
