Научная статья на тему 'BО‘LAJAK LOGOPEDLARNING INKLYUZIV KOMPETENSIYASINI RIVOJLANTIRISHNING KONTEKSTGA ASOSLANGAN TA’LIM TEXNOLOGIYALARI'

BО‘LAJAK LOGOPEDLARNING INKLYUZIV KOMPETENSIYASINI RIVOJLANTIRISHNING KONTEKSTGA ASOSLANGAN TA’LIM TEXNOLOGIYALARI Текст научной статьи по специальности «Науки об образовании»

CC BY
2
0
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
media texnologiyalar / ijtimoiy faoliyat / milliy g‘urur / vatanparvarlik / kompetensiya rivojlantirish / медиатехнологии / социальная активность / национальная гордость / патриотизм / развитие компетентности.

Аннотация научной статьи по наукам об образовании, автор научной работы — N.Z. Abidova

zamonaviy ta’limda talabalarni ijtimoiy faol, milliy g‘ururli va vatanparvarlik ruhida tarbiyalash muhim masala hisoblanadi. Media texnologiyalari bu jarayonda metodik qo‘llanma sifatida o‘quv jarayonini takomillashtirishga xizmat qiladi. Ushbu maqola mazkur yo‘nalishda media vositalari orqali talabalarning kompetensiyalarini rivojlantirish masalalariga bag‘ishlanadi.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

CONTEXT-BASED EDUCATIONAL TECHNOLOGIES FOR DEVELOPING INCLUSIVE COMPETENCE OF FUTURE SPEECH THERAPISTS

в современном образовании важным вопросом является воспитание у учащихся социально активного, национально гордого и патриотического духа. Медиатехнологии служат для совершенствования образовательного процесса методическим руководством в этом процессе. Данная статья посвящена развитию компетенций студентов посредством медиаинструментов в этом направлении.

Текст научной работы на тему «BО‘LAJAK LOGOPEDLARNING INKLYUZIV KOMPETENSIYASINI RIVOJLANTIRISHNING KONTEKSTGA ASOSLANGAN TA’LIM TEXNOLOGIYALARI»

INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY

Original paper

© N.Z. Abidova1^_

1Nizomiy nomidagi Toshkent davlat pedagogika universiteti, Toshkent, O'zbekiston

Annotatsiya

KIRISH: zamonaviy ta'limda talabalarni ijtimoiy faol, milliy g'ururli va vatanparvarlik ruhida tarbiyalash muhim masala hisoblanadi. Media texnologiyalari bu jarayonda metodik qo'llanma sifatida o'quv jarayonini takomillashtirishga xizmat qiladi. Ushbu maqola mazkur yo'nalishda media vositalari orqali talabalarning kompetensiyalarini rivojlantirish masalalariga bag'ishlanadi.

MAQSAD: ushbu maqolaning asosiy maqsadi - media texnologiyalari asosida talabalarni ijtimoiy faol, milliy g'ururli va vatanparvarlik ruhida tarbiyalashning samarali metodlarini aniqlash va ularni amaliyotga joriy etishdan iborat.

MATERIALLAR VA METODLAR: tadqiqot davomida media texnologiyalarining ta'lim jarayonidagi roli o'rganildi. Metodik yondashuv sifatida o'quv materiallari tahlili, tajriba-sinov ishlari, so'rovnoma va kuzatish usullari qo'llanildi. Zamonaviy pedagogik metodlar va texnologiyalar integratsiyasi asosida o'quv materiallar ishlab chiqildi.

MUHOKAMA VA NATIJAlAR: tadqiqot natijalariga ko'ra, media texnologiyalaridan foydalanish talabalar ongida ijtimoiy mas'uliyat hissi, milliy g'urur va vatanparvarlikni shakllantirishga yordam beradi. Ushbu metodika ta'lim jarayonini samarali tashkil etishda muhim o'rin tutishi aniqlangan. Shuningdek, talabalar o'rtasida o'tkazilgan tajribalar media texnologiyalarining didaktik ahamiyatini tasdiqladi.

XULOSA: talabalarda ijtimoiy faol, milliy g'urur va vatanparvarlik kompetensiyalarini rivojlantirishda media texnologiyalar samarador vosita ekanligi ko'rsatildi. Ushbu usullarni ta'lim jarayoniga keng joriy etish orqali, yoshlarning ma'naviy va vatanparvarlik tarbiyasiga ijobiy ta'sir ko'rsatish mumkin.

Kalit so'zlar: media texnologiyalar, ijtimoiy faoliyat, milliy g'urur, vatanparvarlik, kompetensiya rivojlantirish.

Iqtibos uchun: Abidova N.Z. Bo'lajak logopedlarning inklyuziv kompetensiyasini rivojlantirishning kontekstga asoslangan ta'lim texnologiyalari. // Inter education & global study. 2024. №9(1). B.301-308.

КОНТЕКСТНЫЕ ОБРАЗОВАТЕЛЬНЫЕ ТЕХНОЛОГИИ РАЗВИТИЯ ИНКЛЮЗИВНОЙ КОМПЕТЕНТНОСТИ БУДУЩИХ ЛОГОПЕДОВ

© Н.З. Абидова1Н

Ilmiy-nazariyvametodikjurnal Научно-теоретический и методический журнал Scientific theoretical and methodical journal

INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY

1Ташкентский государственный педагогический университет имени Низами, Ташкент, Узбекистан_

Аннотация

ВВЕДЕНИЕ: в современном образовании важным вопросом является воспитание у учащихся социально активного, национально гордого и патриотического духа. Медиатехнологии служат для совершенствования образовательного процесса методическим руководством в этом процессе. Данная статья посвящена развитию компетенций студентов посредством медиаинструментов в этом направлении.

ЦЕЛЬ: основная цель данной статьи - выявить эффективные методы воспитания студентов в социально активном, национально гордом и патриотическом духе на основе медиатехнологий и применить их на практике.

МАТЕРИАЛЫ И МЕТОДЫ: в ходе исследования изучалась роль медиатехнологий в образовательном процессе. В качестве методического подхода использовались анализ учебных материалов, экспериментальная работа, анкетный и наблюдательный методы. Учебные материалы разработаны на основе интеграции современных педагогических методов и технологий.

ОБСУЖДЕНИЕ И РЕЗУЛЬТАТЫ: согласно результатам исследования, использование медиатехнологий способствует формированию в сознании студентов чувства социальной ответственности, национальной гордости и патриотизма. Определено, что данная методика играет важную роль в эффективной организации образовательного процесса. Также эксперименты, проведенные среди студентов, подтвердили дидактическую ценность медиатехнологий.

ЗАКЛЮЧЕНИЕ: показано, что медиатехнологии являются эффективным инструментом развития у студентов компетенций социальной активности, национальной гордости и патриотизма. Широко внедряя эти методы в образовательный процесс, можно оказать положительное влияние на духовно -патриотическое воспитание молодежи.

Ключевые слова: медиатехнологии, социальная активность, национальная гордость, патриотизм, развитие компетентности.

Для цитирования:Абидова.Н.З. Контекстные образовательные технологии развития инклюзивной компетентности будущих логопедов.// Inter education & global study.2024. №9(1). С. 301-308.

CONTEXT-BASED EDUCATIONAL TECHNOLOGIES FOR DEVELOPING INCLUSIVE COMPETENCE OF FUTURE SPEECH THERAPISTS_

© Nilufar Z. Abidova1®

1Tashkent State Pedagogical University named after Nizami, Tashkent, Uzbekistan Annotation

©intereduglobalstudy.com 2024, ISSUE9(1)

INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY

INTRODUCTION: in modern education, educating students in a socially active, nationally proud and patriotic spirit is an important issue. media technologies serve as a methodological guide in this process to improve the educational process. this article is devoted to the issues of developing students' competencies through media in this direction.

AIM: the main purpose of this article is to identify effective methods of educating students in a socially active, nationally proud and patriotic spirit based on media technologies and to implement them in practice.

MATERIALS AND METHODS: during the research, the role of media technologies in the educational process was studied. as a methodological approach, analysis of educational materials, experimental work, questionnaires and observation methods were used. educational materials were developed based on the integration of modern pedagogical methods and technologies.

DISCUSSION AND RESULTS: according to the results of the research, the use of media technologies helps to form a sense of social responsibility, national pride and patriotism in the minds of students. it was found that this methodology plays an important role in the effective organization of the educational process. also, experiments conducted among students confirmed the didactic value of media technologies.

CONCLUSION: it was shown that media technologies are an effective tool in developing socially active, national pride and patriotic competencies in students. by widely introducing these methods into the educational process, it is possible to have a positive impact on the spiritual and patriotic education of young people.

Keywords: media technologies, social activity, national pride, patriotism, competence development

For citation: Nilufar Z. Abidova (2024)' Context-based educational technologies for developing inclusive competence of future speech therapists', Inter education & global study, (9(1)), pp. 301-308. (In Uzbek).

Mamlakatimiz ta'lim tizimida sodir bo'layotgan o'zgarishlar tadqiqotshilarni kasbiy vazifalarni samarali hal qila oladigan bo'lajak logopedlarni tayyorlash sifatini ta'minlash bo'uisha o'ta murakkab vazifalarni hal qilish haqida jiddiu o'ulashga majbur qiladi. Shuning uchun oliy o'quv uurtlarida maxsus pedagog (logoped)larni tayyorlash texnologiyalari o'quv jarayonining barsha jabhalariga (mazmunli, uslubiu, didaktik) ta'sir qilishi, shuningdek, kasbiy pedagogik fikrlash va xulq-atvor modellarini belgilaydigan zarur shaxsiy o'zgarishlarga (kognitiv, hissiy, motivatsion, konativ, kommunikativ) hissa qo'shishi kerak.

Bo'lajak logopedlarning inklyuziv kompetensiyasini rivojlantirishning majburiu pedagogik sharti - bu o'quv fanlari mazmunini birlashtirish, ua'ni o'quv jarayonining fanlararo aloqasini ta'minlash. Fanlararo aloqa kontekstga asoslangan ta'lim nazariyasiga asoslangan bo'lajaklogopedlarning inklyuziv kompetensiyasini rivojlantirish uchun kontekstli texnologiya bo'lib, kontekstli vazifalar va muammoli vaziyatlarni hal

©intereduglobalstudy.com 2024, ISSUE9(1)

INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY _

qilishda ularning integratsiuasi orqali o'quv fanlarini mazmunli aj ratish muammosini hal qilishni ta'minlaydi.

Har qandau pedagogik texnologiya (RT) quyidagi formula bilan ifodalanishi mumkin: RT = maqsadlar + vazifalar + tarkib + ta'lim shakllari + usullar (texnikalar, vositalar).

Kontekstga asoslangan ta'lim texnologiyasi butun o'quv jarayonini mazmunli, uslubiu va didaktik rekonstruksiua qilish va louihalashni o'z ishiga oladi, bu uning tarkibiy qismlariningmazmuni va funksiualarida aks etadi: konseptual qism, ta'lim mazmuni, rrotsessual (texnologik) xususiyatlar, dasturiu ta'minot va uslubiu ta'minot va mezonlarni baholash qismi.

Konseptual qism. Bo'lajak logopedlarning inklyuziv kompetensiyasini rivojlantirish uchun kontekstga asoslangan ta'lim texnologiyasining konseptualligi uning gumanistik, kompetensiyaga va faoliyatga asoslangani hamda kontekstli yondashuvlar qoidalariga tayanishi bilan belgilanadi. Ushbu texnologiyadagi gumanistik yondashuvning rozitsiyalari pedagogik ta'limning qiymat-semantik mazmunini belgilaydi, bu ta'lim makonidagi munosabatlarning quyidagi tamoyillari zarur bo'lgan maxsus pedagog (logoped)-fasilitatorning shartlarini shakllantirishni nazarda tutadi: "samimiulik + oshiqlik + hamdardlik", "tuchunish + qabul qilish", "ishonsh + hamkorlik" vaboshqa odamlarning shaxs sifatida rivojlanishiga yordam beradigan munosabatlarni yaratadigan muvaffaqiuat - bu mening shaxsiy o'sishim natijasidir".

Kompetensiya yondashuvi bo'lajak logopedlarning inklyuziv kompetensiyasini rivojlantirish uchun kontekstga asoslangan ta'lim texnologiyasining konseptual asosidir, shunki inklyuziv kompetensiya akademik, kasbiy va ijtimoiy-shaxsiy kompetensiyalar majmuasini shakllantirishni nazarda tutadi. Bundan tashqari, oliy ta'limda kompetensiyaga asoslangan yondashuv o'quv jarayonining texnologik samaradorligini ta'minlaydi.

Ijtimoiy tajribani o'zlashtirish faoliyat nazariyasining rozitsiyasiga asoslanib, bo'lajak logopedlarning inklyuziv kompetensiyasini rivojlantirish kontekstga asoslangan ta'lim texnologiyasi kelajakdagi logopedlarning kasbiy faoliyatni o'zlashtirishda noxolis ta'lim faoliyati uchun sharoit yaratishni nazarda tutadi, uning asosiy birligi harakatdir.

Bo'lajak logopedlarning inklyuziv kompetensiyasini rivojlantirish uchun kontekstga asoslangan ta'lim texnologiyasi maqsadli yo'nalishlari guruhlar tomonidan namoyish etiladi: didaktik: logopedlarning inklyuziv kompetensiyasi va ta'limni birlashtirish sharoitida samarali ishlashini belgilaydigan akademik, kasbiy va ijtimoiy-shaxsiy kompetensiyalar majmuasini shakllantirish; o'quv jarayonining yaxlitligini ta'minlaydigan o'quv fanlarining mazmunli integratsiuasi; rivojlanauotgan: muammoli vaziyatlar va vazifalarni hal qilish qobiliyatini, muvofiqlashtirilgan qarorlar qabul qilish qobiliyatini, fanlararo qobiliyatlarini rivojlantirishni ta'minlaydigan ijtimoiy va pedagogik bag'rikenglik, fikrlash jarayonlari va shaxsiy fazilatlarini rivojlantirish, muloqotning turli usullari va vositalarini o'zlashtirish, shuningdek, sintez qilish qobiliyati; ijtimoiylashuv: inklyuziv ta'lim g'oualari vaqadriyatlari bilan tanishish, kasbiy faoliyat sharoitlariga rrofilaktik moslashish,

INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY _

turli toifadagi bolalar va ularning uaqin atroflari bilan muloqot qilish va o'zaro munosabatlarga o'rgatish.

Bo'lajak logopedlarning inklyuziv kompetensiyasini rivojlantirish uchun kontekstga asoslangan ta'lim texnologiyasidan foydalanish quyidagi bosqishlarni izshil amalga oshirishni talab qiladi:

1-bosqish. Diagnostik va motivatsion, uning maqsadi bo'lajak logopedlarning inklyuziv kompetensiyasini rivojlantirishdarajasi ko'rsatkishlarini va uning tarkibiy qismlarini aniqlash, shuningdek, inklyuziv ta'limda kasbiy faoliyatning ichki motivlarini rivojlantirishdir. Ushbu bosqichda ijtimoiy-gumanitar fanlar, shuningdek, maxsus pedagog (logoped)larni tayyorlash o'quv dasturining umumiy ilmiy va umumiy kasbiy sikllari o'rganiladi.

2-bosqish. Kognitiv-affektiv, uning maqsadi bo'lajak logopedlar tomonidan inklyuziv ta'lim muhitining barsha talabalarini kasbiy pedagogik faoliyat qadriyatlari sifatida hissiy qabul qilish, kasbiy fikrlash va xulq-atvorni rivojlantirish, zarur bilim va malakalarni o'zlashtirish uchun sharoit yaratishdir.

3-bosqish. Qadriyat-semantik, uning maqsadi boshqa shaxsning ma'nolarini tuchunish va bu ma'nolar ortidagi maqsad va motivlarni tuchunish, shuningdek, ularning faoliyat va/yoki vaziyatning individual qiymat-semantik tuzilishiga kiritilishi. Yangi ma'nolarning paydo bo'lishi uchun shart-sharoitlar ta'lim faoliyatining maqsadlari, ta'lim mazmuni, didaktik model, shuningdek, kasbiy va shaxsiy qadriyatlar, o'quvshilarning ehtiyojlari va motivlari hisoblanadi.

4-bosqish. Konativ (amaliy), uning maqsadi inklyuziv ta'lim muhitida kasbiy xulq -atvor, o'zaro aloqa va muloqotning aniq harakatlarida niuatni amalga oshirish uchun sharoit yaratishdir. Ushbu bosqishda amaliy mashg'ulotlar, shuningdek, bo'lajak logopedlarning auditoriuadantashqari ishlarning turli shakllarida ishtirok etishi amalga oshiriladi.

Har bir bosqishning natijasi bo'lajak logopedlarning inklyuziv kompetensiyasini va uning tarkibiy qismlarini (kognitiv, hissiy, konativ, kommunikativ, refleksiv) belgilaydigan kompetensiyalarni shakllantirishdir.

Protsessual xususiyatlar. Texnologiyani amalga oshirish talabalarning o'quv faoliyati uchun keng usullar imkoniuatidan, didaktik metodlardan, pedagogik vositalardan foydalanishni, kasbiy pedagogik rortfolioni ishlab chiqishni, pedagogik vaziyatlarni tuzish va hal qilishni, umumlashtirilgan kasbiy vazifalarni va boshqalarni o'z ishiga oladi.

Bo'lajak logopedlarning inklyuziv kompetensiyasini rivojlantirish uchun kontekstga asoslangan ta'lim texnologiyasi asosi ushbu tadqiqotda "umumlashtirilgan ramziy modellar" sifatida belgilangan "kontekstli muammoli vazifalar va vaziyatlar" tuchunshasini anglatib, kasbiy pedagogik faoliyatning predmeti va ijtimoiy mazmuni, muammolarni aks ettiruvshi, inklyuziv ta'lim maydoni subyektlarining o'zaro ta'siri, aloqasi, ijtimoiy tajriba almashinuvini bildiradi.

"Kontekstli muammoli vazifalar va vaziyatlar" (KMVV) atamasi jamoaviy bo'lib, muammoli vaziyatlarni hal qilish, dolzarb muammoli pedagogik vaziyatlar, muammoli

INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY _

tarkibdagi kichik holatlar va boshqalarni o'z ishiga olgan umumlashtirilgan kasbiy vazifalarni o'z ishiga oladi.

KMVVni taqdim etish shakli ham har xil bo'lishi mumkin: vazifalar va vaziyatlarning matnlari; yechimi kichik tadqiqotni amalga oshirishni o'z ishiga olgan tadqiqot muammosi (masalan, talabaning mustaqil nazoratqilinadigan ishining bir qismi sifatida bajarilgan tadqiqot kichik ish shaklida); ijtimoiy sahna teatri va boshqalar.

Bunday vaziyat va muammolarga echim izlash, ularning dalillari fanlararo bilim va ko'nikmalarni (falsafiy, pedagogik, psixologik, uslubiy, didaktik, sotsiologik, lingvistik, iqtisodiy va boshqalarni) jalb qilish, shuningdek, analitik va sintetik fikrlash oreratsiyalariga ishonishni talab qiladi.

KMVV qarorini ishlab chiqishdan oldin tahlil, tarkibiy elementlarni tanlash, ularning munosabatlarini aniqlash, muqobil variantlar taklifi va ularning dalillari amalga oshiriladi. Kontekstli vaziyatlarning o'ziga xos xususiyatlari va muammoli xarakterdagi muammolar quyidagilardan iborat: ijtimoiy-madaniu va kasbiy-pedagogik determinizm; maqsadni belgilash - bu kasbiy va pedagogik muammoni aniqlash va hal qilish asosida kompetensiyalarni shakllantirish, shuningdek, taklif qilingan echimning dalillari; olingan natijaning ahamiyati (kasbiy, kognitiv, ijtimoiy, kommunikativ va boshqalar); shartlar tarkibiy qismlarining noaniqligi bilan bog'liq nostandart tuzilma, shuningdek, shart sifatida qarama-qarshi yoki ortiqsha/to'liq bo'lmagan ma'lumotlarning mavjudligi; tarkibni taqdim etish shaklining o'zgaruvshanligi(jadvallar, grafikalar, diagrammalar, shizmalar, matnlar bilan ishlash va boshqalar.) va muqobil echim usuli; KMVVni hal qilish uchun turli xil ilmiy sohalar (O'zbekistonda korreksion pedagogik yordamni tashkil etish, pedagogika, psixologiya va boshqalar) yoki bir xil ilmiy sohaning turli sohalari (didaktika, ta'lim nazariyasi, korreksion pedagogika va boshqalar) ma'lumotlari, bilim va ko'nikmalaridan foydalanish zarurati; ilmiy nazariyalar, tuchunshalar, qoidalar va/yoki tadqiqot va amaliy kuzatuvlar natijalari asosida olingan natijalarning mavjud shartlari va dalillarini talqin qilishda kasbiy va shaxsiy qiziqish.

Kontekstli vazifalar va muammoli tarkibdagi vaziyatlarning tipologiyasi turli mezonlarga asoslanadi: muammoning lokalizatsiuasi va uni hal qilish uchun zarur bo'lgan ma'lumotlarning tabiati; muammoli vaziyatning manbai; shakllanayotgan kompetensiyalarning tabiati.

Kontekstli vazifalar va muammoli tarkibdagi vaziyatlarni quyidagisha tasniflash mumkin: muammoning lokalizatsiyasi va uni hal qilish uchun zarur bo'lgan ma'lumotlarning tabiatiga ko'ra: monoilmiy - bu muammo bo'lib, uning echimikonseptual apparatdan va bitta ilmiy sohadagi bilimlardan foydalanishni o'z ishiga oladi (masalan, KVMM echimi pedagogik tarkibdagi o'quv fanlarini o'rganish davomida olingan bilimlarni talab qiladi); integral - shart vaziyat yoki vazifani tavsiflaydi, uning echimi turli fan sohalaridagi bilimlardan foydalanishni o'z ishiga oladi (masalan, muammoli vaziyatni hal qilish "O'zbekistonda korreksion pedagogik yordamni tashkil etish", "Psixologik pedagogik diagnostika", "Bolalar rivojlanishidagi nuqsonlarning klinik asoslari", "Maxsus pedagogika va psixologiya" kabi o'quv fanlarini o'rganish jarayonida shakllangan bilim va

INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY _

malakalarni talab qiladi); amaliy - bunday muammolar va vaziyatlarni hal qilish uchun turli xil o'quv fanlarini o'rganish natijasida olingan bilim va malakalarni, shuningdek, ijtimoiy va amaliy tajribada olingan ko'nikmalarni jalb qilish kerak (masalan, ta'lim makonining barsha fanlarini tayyorlash muammosi, maxsusbolalar bilan bolaning birinshi kuni uchun ta'lim muassasasidagi ta'lim ehtiyojlari); muammoli vaziyat manbasiga ko'ra: ichki kontekstli - vazifa yoki vaziyatning shartlari ta'lim makonining individual psixologik xususiyatlariga, bilimiga va tajribasiga ta'sir qiladi (masalan, miya yarim falajli bolaning maxsus pedagog (logoped)si tomonidan hissiy qabul qilish muammosi); tashqi kontekstli - shart muammoni hal qilish yoki bajarishni keltirib chiqaradigan axborot, makon yoki ijtimoiy-madaniy xarakterdagi vaziyat yoki vazifani tavsiflaydi (masalan, sog'lom va alohida ta'lim ehtiyojlari bo'lgan bola sinf bolalarining ota-onalarining o'zaro munosabatlarini tashkil etish muammosi); yarim kontekstli - vazifa yoki vaziyatning shartlari ichki va tashqi kontekst bilan belgilanadigan muammoni aniqlaydi (masalan, sinfda bola bilan og'zaki muloqot qiuin yoki sheklangan); shakllanauotgan kompetensiyalarning tabiati bo'yisha: monokompetentli - muammoni hal qilish yoki vaziyatni hal qilish logopedlarning inklyuziv kompetensiyasining tarkibiy qismlarining kompetensiya tarkibini tashkil etuvshi guruhlardan birining (akademik, kasbiy, ijtimoiy -shaxsiy) komponentlarini shakllantirish uchun asos bo'ladi (masalan, ota-onalarning shakllanishi bilan bog'liq muammoli vaziyatni hal qilish, inklyuziv ta'lim muhitining subyektlariga bag'rikeng munosabatni shakllantirishga imkon beradigan inklyuziv ta'lim qadriyatlarini joylashtirishda tashabbus ko'rsatish); yarim kompetentli - vaziyatni hal qilish yoki muammoni hal qilish yo'llarini izlash natijasida bo'lajak logopedlarning inklyuziv kompetensiyasining mohiyatini belgilaydigan akademik, kasbiy va ijtimoiy-shaxsiy komretetssiyalar majmuasi shakllanadi (masalan, muammoli vazifalar va vaziyatlarni hal qilish).

KMVVlarning murakkablik darajasini farqlash mezonlari quyidagilarga asoslanadi: kontekstli muammoli vaziyat yoki vazifada tuzilgan shartlarning to'liqligi; KVMMlarni hal qilish uchun zarur bo'lganqo'shimsha ma'lumotlarning hajmi va sifati; kontekstli vaziyatni hal qilish uchun fanlararo bilimlar, ko'nikmalar, amaliy tajribalarni jalb qilish zarurati.

Bo'lajak logopedlarning inklyuziv kompetensiyasini rivojlantirishning kontekstga asoslangan ta'lim texnologiyasi samaradorligi erishilgan natijalarning kutilgan maqsadlar bilan o'zaro bog'liqligi sifatida turli jihatlar nuqtai nazaridan belgilanadi: iqtisodiy samaradorlik - logopedlarni haqiqiy kasbiy sharoitlarda ishlashga tayyorlashda vaqtni va xarajatlarni kamaytirish; pedagogik samaradorlik - texnologiyani amalga oshirish natijalarining prognoz qilingan maqsadlarga muvofiqligi darajasi, shuningdek, ularga erishish uchun vositalarni tanlashning maqbulligi; ijtimoiy samaradorlik - bu logopedlarning kasbiy mahoratini oshirish, shuningdek, o'quv jarayoni subuektlari nuqtai nazaridan texnologiya samaradorligini oshirish.

Shunday qilib, ishlab shiqilgan pedagogik kontekstga asoslangan ta'lim texnologiyasi bo'lajak logopedlarning inklyuziv kompetensiyasini rivojlantirishning

Ilmiy-nazariyvametodikjurnal Научно-теоретический и методический журнал Scientific theoretical and methodical journal

INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY

mustaqil nazariy hodisa va logopedlarni inklyuziv ta'limda ishlashga tayyorlashning samarali vositasidir.

Logopedlarning inklyuziv kompetensiyasini rivojlantirish uchun taklif etilauotgan kontekstga asoslangan ta'lim texnologiyasining yangiligi logopedlarni tayyorlash o'quv dasturining o'quv fanlarini birlashtirish orqali ta'lim natijalariga erishish va ta'lim effektlarini olishning mazmuni, turli shakllari va usullarini jalb qilish, o'quv fanlarining fan imkoniuatlarini kengautirish bilan belgilanadi.

ADABIYOTLAR RO'YXATI | СПИСОК ЛИТЕРАТУРЫ | REFERENCES

1. Abidova, Nilufar. Creating an Inclusive Educational Environment for Children with Special Educational Needs. International Journal of Progressive Sciences and Technologies (IJPSAT) (2020), No. 2: 36-39.

2. Abidova N.Z. Bo'lajak maxsus pedagoglarda kasbiy kompetensiyalarni rivojlantirish // Ta'lim, fan va innovatsiya. - Т., 2023. - 2-son. - B. 560-563 (13.00.00; №18).

3. Козырев, В.А. Компетентностный подход в педагогическом образовании / В.А. Козырев, Н.Ф. Радионова. — СПб., 2004. — 392 с.

4. Коренева Е.Н. Понятие «профессиональная готовность» в научной литературе / Е.Н. Коренева, М.Н. Киреев // Альманах современной науки и образования. — Тамбов: Грамота, 2012. — №8(63). — С. 74-76.

5. Самарцева, Е.Г. Формирование профессиональной готовности будущих педагогов к инклюзивному образованию детей дошкольного возраста: дис. ... канд. пед. наук: 13.00.08 / Самарцева Евгения Георгиевна. — Орел, 2012.- 219 с.

6. Хитрюк, В.В. Готовность педагогов к инклюзивному образованию: ценностный аспект / В. В. Хитрюк // Вестник Московского городского педагогического университета. — 2013. — № 4. — С. 102-110.

7. Шпилевая, С.Г. Формирование готовности студентов к реализации интегрированного обучения в начальной школе: дис. ... канд. пед. наук: 13.00.01 / Шпилевая Светлана Геннадьевна. — Калининград: Изд-во КГУ, 1999. — 208 с.

8. Шумиловская, Ю.В. Подготовка будущего учителя к работе с учащимися в условиях инклюзивного образования : дисс ... канд. пед. наук : 13.00.08 / Шумиловская Юлия Валерьевна. — Шуя, 2011. — 175 с.

MUALLIF HAQIDA MA'LUMOT [ИНФОРМАЦИЯ ОБ АВТОРЕ] [AUTHORS INFO]

Abidova Nilufar Zokir qizi, professor v.b., DSc,[ Абидова Нилуфар Зокир кизи

профессор, DSc], [Nilufar Z. Abidova, professor,DSc]; manzil: O'zbekiston, 100070, Shahar: Toshkent, Tuman: Chilonzor,Bunyodkor shoh ko'chasi (sobiq Xalqlar Do'stligi),27 [аддрес:Узбекистан, 100070,Город:Ташкент, Район: Чиланзор, улица Бунёдкор (бывшая Дружбы Народов), 27], [address: Uzbekistan, 100070, City: Tashkent, District: Chilonzor, Bunyodkor Avenue (formerly Friendship of Peoples), 27].

©intereduglobalstudy.com

2024, ISSUE9(1)

iccl (A

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.