Научная статья на тему 'BOʼLАJАK BIOLOGIYA OʼQITUVCHILАRIDА RАQАMLI TEXNOLOGIK KOMPETENTSIYASINI RIVOJLАNTIRISH'

BOʼLАJАK BIOLOGIYA OʼQITUVCHILАRIDА RАQАMLI TEXNOLOGIK KOMPETENTSIYASINI RIVOJLАNTIRISH Текст научной статьи по специальности «Науки об образовании»

CC BY
31
5
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Журнал
Science and innovation
Область наук
Ключевые слова
Рақамли таълим(РТ) / PISA / рақамли компетенция / multimedia / virtual laboratoriya / STEM / STEAM / тexnik resurslar / тa’lim resurslari / мasofaviy ta’lim.

Аннотация научной статьи по наукам об образовании, автор научной работы — Madraximova Munojatxon To’Lanboyevna

Ta’lim tizimini raqamlashtirish bilan bog‘liq tadqiqotchilar tomonidan amalga oshirilgan ishlar tahlili elektron ta’lim yordamida mobil va internet texnologiyalarini erkin qo‘llay olувчи mutaxassislarni mehnat bozori talablariga moslashtirish, бўлажак биология ўқитувчиларин замон билан ҳамнафас бўлишга рақамли компетентиликни ривожлантириш ва янги mеtоdikаlаrни қўллашга ундайди.Мақолада рақамли таълимни PISA 2009, PISA 2012, PISA 2015 va PISA 2018даги аҳамиятини очиб берувчи ўрганилган тадқиқот натижалари билан бирга биология фанини ўрганишдаги рақамли технологияларнинг имкониятларини ёритишга ҳаракат қилинди.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему «BOʼLАJАK BIOLOGIYA OʼQITUVCHILАRIDА RАQАMLI TEXNOLOGIK KOMPETENTSIYASINI RIVOJLАNTIRISH»

"RAQAMLI TA'LIMNING ZAMONAVIY TENDENTSIYALARI VA ULARNI TA'LIM-TARBIYA

JARAYONIGA TADBIQ QILISH YO'LLARI" MAVZUSIDAGIRESPUBLIKAILMIY-AMALIY KONFERENSIYASI

25-oktabr 2023-yil

BO'LAJAK BIOLOGIYA O'QITUVCHILARIDA RAQAMLI TEXNOLOGIK KOMPETENTSIYASINI RIVOJLANTIRISH Madraximova Munojatxon To'lanboyevna

Qo'qon Davlat pedagogika institutining biologiya kafedrasi o'qituvchisi https://doi.org/10.5281/zenodo.10035998

Annotatsiya. Ta'lim tizimini raqamlashtirish bilan bog'liq tadqiqotchilar tomonidan amalga oshirilgan ishlar tahlili elektron ta'lim yordamida mobil va internet texnologiyalarini erkin qo'llay olyenu mutaxassislarni mehnat bozori talablariga moslashtirish, булажак биология уцитувчиларин замон билан цамнафас булишга рацамли компетентиликни ривожлантириш ва янги mеtоdikаlаrнu цуллашга ундайди.Мацолада рацамли таълимни PISA 2009, PISA 2012, PISA 2015 va PISA 2018даги ацамиятини очиб берувчи урганилган тадцицот натижалари билан бирга биология фанини урганишдаги рацамли технологияларнинг имкониятларини ёритишга царакат цилинди.

Kalit so'zlar: Рацамли таълим(РТ), PISA, рацамли компетенция, multimedia, virtual laboratoriya, STEM, STEAM, тexnikresurslar, тa'lim resurslari, мasofaviy ta'lim.

Аннотация. Анализ работ, проведенных исследователями, связанный с цифровизацией системы образования, с помощью электронного обучения, адаптацией специалистов, которые могут свободно использовать мобильные и интернет-технологии, к требованиям рынка труда, развитием цифровых технологий. компетентность будущих учителей биологии идти в ногу со временем и новыми методами. В статье предпринята попытка пролить свет на потенциал цифровых технологий в изучении биологических наук, а также на результаты исследования, которые выявили важность цифрового образования в PISA 2009, PISA 2012, PISA 2015 и PISA 2018.

Ключевые слова: Цифровое образование (RT), PISA, цифровая компетентность, мультимедиа, виртуальная лаборатория, STEM, STEAM, технические ресурсы, образовательные ресурсы, дистанционное образование

Abstract. The analysis of the work carried out by researchers related to the digitization of the educational system with the help of e-learning, adaptation of specialists who can freely use mobile and Internet technologies to the requirements of the labor market, development of digital competence of future biology teachers to keep up with the times, and new methods The article tried to shed light on the potential of digital technologies in the study of biological science, along with the results of the study, which revealed the importance of digital education in PISA 2009, PISA 2012, PISA 2015 and PISA 2018.

Keywords: Digital education (RT), PISA, digital competence, multimedia, virtual laboratory, STEM, STEAM, technical resources, educational resources, distance education.

Кириш

Iqtisodiyotni raqamlashtirish sharoitida baholash jarayonlarida kompyuter texnologiyalaridan foydalanish umumiy ta'lim sifatini baholash, xususan, ta'lim yutuqlarini baholashni rivojlantirishning eng muhim yo'nalishlaridan biri hisoblanadi. Agar ilgari test sinovlarini topshirishda kompyuter shaklini qo'llash orqali test sinovlari jarayoni samaradorligi va tejamkorligini oshirish ustuvor vazifa bo'lgan bo'lsa, endilikda asboblarni raqamlashtirish muammosi birinchi o'ringa chiqmoqda.

"RAQAMLI TA'LIMNING ZAMONAVIY TENDENTSIYALARI VA ULARNI TA'LIM-TARBIYA

JARAYONIGA TADBIQ QILISH YO'LLARI" MAVZUSIDAGI RESPUBLIKA ILMIY-AMALIY KONFERENSIYASI

25-oktabr 2023-yil

"Taraqqiyotga erishish uchun raqamli bilimlar va zamonaviy axborot texnologiyalarini egallashimiz zarur va shart. Bu bizga yuksalishning eng qisqa yo'lidan borish imkoniyatini beradi"1 ^apxaKHKaT npe3HgeHTHMH3 TatKHg.naraHHgeK ôugungi kunda raqamli jamiyatda muvaffaqiyatga erishish uchun raqamli kompetensiyalarni egallash katta hajmdagi ma'lumotlarni qayta ishlash, Hnternet va boshqa ommaviy axborot vositalarida topilgan ma'lumotlarni tanqidiy baholash KaÔH jarayonlarning barchasi raqamli texnologiyalardan qanday foydalanish mumkinligini tushunishni talab qiladi.

Bugungi kunda ta'limning maqsadi - hayot davomida o'rganishga qodir va axborot makonida osongina harakatlana oladigan har bir shaxsning rivojlanishi va o'zini o'zi anglashi uchun sharoit yaratishdir.

Tadqiqotning metodologiyasi va obyekti

Ma'lumki, TIMSS va PISA xalqaro qiyosiy tadqiqotlarning so'nggi bosqichlarida test taqdimotining kompyuter shaklidan foydalanilgan. Shu bilan birga, ochiq topshiriqlar tahlili shuni ko'rsatadiki, raqamlashtirish sezilarli darajada nafaqat topshiriqlar shaklini, balki sinovdan o'tayotgan ko'nikmalarni ham o'zgartiradi va ba'zi topshiriqlar ishtirokchilardan turli raqamli kompetentsiyalarni namoyish etishni talab qiladi.

Jie Xu, Rusi Yu PISA 2009, PISA 2012, PISA 2015 va PISA 2018 bo'yicha o'rganish TagKHKOTnapHga AKTga asoslangan ijtimoiy mediadan maktabdan tashqarida foydalanishning ta'siri turli maqsadlar va foydalanish turlari bo'yicha o'zgarib turamHHH va ta'sirchan modellar nisbatan o'zgarmagan.nHrHHH, yquvchilarning maktabda AKTga asoslangan ijtimoiy tarmoqlardan foydalanishi PISA 2009dan PISA 2018gacha bo'lgan davrda umumiy raqamli o'qish ko'rsatkichlari h®»6hh 6y.nMaraH.nHrHHH, AKTga asoslangan ijtimoiy mediaga ijobiy munosabatda bo'lgan talabalar raqamli o'qishni baholashda salbiy munosabatda bo'lganlarga qaraganda yaxshiroq natija ko'rsatHmHHH HHHK.naflH.nap.

Zhang va Liu foHKpuqa gunyo bo'ylab 1 241 031 talabani qamrab olgan PISA 2000 dan PISA 2012 ga qadar bo'lgan ma'lumotlarga asoslanib, ular AKTdan foydalanishning doimiy salbiy ta'sirini va AKTdan o'ziga bo'lgan ishonchning vaqt o'tishi bilan o'quvchilarning matematika va fan bo'yicha ko'rsatkichlariga ijobiy ta'sirini aniqladi, bu esa AKTdan foydalanishning ta'sirchan namunalari ekanligini ko'rsatadi.

Xuddi shunday barqaror ta'sir Zhong (2011) tomonidan ham aniqlangan bo'lib , unda uyda AKTdan foydalanish PISA ning ikki sikli (ya'ni, PISA 2003 va PISA 2006) bo'yicha 16 ta mamlakatda o'smirlarning o'z-o'zidan ma'lum qilgan raqamli ko'nikmalariga ijobiy bog'liqligi aniqlangan.

Jie Xu, Rusi Yu PISA 2009, PISA 2012, PISA 2015 va PISA 2018 bo'yicha o'rganish TagKHKOTnapH Hara^acuga 3 Ta runoTe3ara Ke.nHHflH:

Gipoteza 1

O'smirlarning AKTga asoslangan ijtimoiy mediadan foydalanishi va ularning raqamli o'qish ko'rsatkichlari o'rtasidagi munosabat turli xil foydalanish sozlamalari, foydalanish maqsadlari va foydalaniladigan ijtimoiy media turlariga qarab farq qiladi.

Gipoteza 2

1 / http://uza.uz/oz/politics/zbekiston-respublikasi-prezidenti- shavkat-mirziyeevning-oliy-25-01-2020.

239^1

"RAQAMLI TA'LIMNING ZAMONAVIY TENDENTSIYALARI VA ULARNI TA'LIM-TARBIYA

JARAYONIGA TADBIQ QILISH YO'LLARI" MAVZUSIDAGI RESPUBLIKA ILMIY-AMALIY KONFERENSIYASI

25-oktabr 2023-yil

O'smirlarning AKTga asoslangan ijtimoiy media foydaliligi va maktabda AKTga asoslangan ijtimoiy mediaga umumiy munosabati ularning raqamli o'qish ko'rsatkichlariga ijobiy ta'sir ko'rsatadi.

Gipoteza 3

9 yil davomida, ya'ni PISA 2009dan PISA 2018gacha bo'lgan davrda o'smirlarning raqamli o'qish ko'rsatkichlariga AKTga asoslangan ijtimoiy tarmoqlarning ta'sirchan namunasi nisbatan o'zgarishsiz qolmoqda.

Barber M, Mourshed M тадкикотларида RTdan foydalanish orqali o'quvchilar bilim darajasini oshirishga erishish faqatgina ayrim hollarda sodir bo'lishi mumkinлигини, бу xulosa pedagogik innovatika Xalqaro tadqiqotlar xulosalari bilan mos ке^шини, у bir necha mamlakatlarda, jumladan Rossiyada утказилганда х,ам RT o'quv faoliyatining aynan yangicha yuqori samaradorlikka ega metodlarni qo'llab quvvatlash uchun ham yaxshigina vosita sifatida xizmat qilishi mumkinligini ko'rsatdi. [2]

M.Vedechkina,F. Borgonoviлар дiqqat va kognitiv rivojlanishni shakllantirishda raqamli texnologiyalarning roli хдкида тадкикот ва урганишларни интеграциялаб, бугунги ракамли технологиялардан фойдаланишда texnologiya va inson bilishi o'rtasidagi o'zaro ta'sir murakkab va ko'p qirrali томонларини мух,окамасини очиб беришда куплаб адабиётлар тах,лил килган.

"Bilimlari tabiiy fanlar kabi rivojlanuvchi kuchga ega bo'lgan fanlar kam. Ularning mavzusi mavhum falsafiy pozitsiya emas, balki tabiatning jonli hodisasi, ularning vositalari to'g'ridanto'g'ri kuzatishlar bo'lib, ular birinchi bo'lib fikrni mustaqil faoliyatga o'rganadi va uni real asosda saqlaydi. Insonni butun tabiat bilan bevosita bog'Fликлигини таъминлайди. [9,12b]

An'anaviy sinf ko'rsatmalari darhol o'quv muhitini, tezroq baholashni va ko'proq ishtirok etishni ta'minlay olmaydi. Aksincha, raqamli ta'lim vositalari va texnologiyalari bu bo'shliqni to'ldiradi

Raqamlashtirish ta'limga faoliyatga asoslangan yondashuvga zid kelmasligi, balki uni to'ldirishi juda muhimdir. Biz bilish nazariyasidagi gnoseologik asoslarni (gnoseologiya -yunoncha "gnosis" - bilish) hisobga olib bilimlarning (sezgilar, in'ikoslar, g'oyalar, tushunchalar) ob'ektiv voqelik bilan bog'liqligining qonuniyatlari va imkoniyatlari o'rganiladi, bilish jarayonining bosqichlari va shakllari, shartlari va uning falsafiy va uslubiy asosi bo'lib, uning ishonchliligi va haqiqat mezonlari [4]

Biologiya faniga kognitiv qiziqishning shakllanishi va talabalarning o'quv faoliyatining motivatsiyasi ko'plab omillarga bog'liq bo'lib, ularning asosiylari materialning mazmuni va hajmi, o'qitishning moddiytexnik bazasi, tashkiliy shakllar va o'qitish usullari ташкил этади.

Бугунги кунда биология фанларини ураганиш учун, булажак биология укитувчиларини Халкаро бах,олаш дастурларига тайёрлаш учун ракамлашган замонавий таълим мух,ити зарур.Zamonaviy raqamli ta'lim muhiti tarkibiy кисмлари куйидагилар:

Texnik resurslar: komp'yuterlar, planshetlar, mobil qurilmalar, tarmoqlar, videotizimlar, interaktiv ekranlar kiradi.

Ta'lim resurslari: dasturiy ta'minot, elektron ta'lim resurslari, axborot- ta'lim portallari, masofaviy ta'lim tizimi, elektron kutubxonalar, bulutli resurslar, vebinarlar, telekonferensiyalar kiradi. Jarayonlarni boshqarish:

Мasofaviy ta'lim: elektron pochta, ijtimoiy tarmoqlar, bulutli shaxsiy kabinet, o'qitish shakllari .

"RAQAMLI TA'LIMNING ZAMONAVIY TENDENTSIYALARI VA ULARNI TA'LIM-TARBIYA

JARAYONIGA TADBIQ QILISH YO'LLARI" MAVZUSIDAGI RESPUBLIKA ILMIY-AMALIY KONFERENSIYASI

25-oktabr 2023-yil

Elektron o'quv qurollari tabiiy fanlar bo'yicha o'z qo'llanilishini topdi. Biologiya fanini yprganishning barcha bosqichlarida yrçyB Kyllanmalaridan foydalaniladi-virtual laboratoriyalar va tirik organizmlarning interaktiv modellaridan foydalanish, elektron tashuvchilardan foydalangan holda barcha turdagi sinovlar. Tirik organizmlar va ularning xususiyatlarini foto va videolar, multimediali taqdimotlar yordamida yprganish mumkin.Yqitishning turli bosqichlarida qo'llanilishi mumkin: bilimlarni yangilash (onlayn test); yangi materialni o'rganish (elektron darslik); multimedia taqdimoti; virtual laboratoriya); materialni birlashtirish (simulyatorlar).

virtual ekskursiya shaklida biologiya darslarida talabalarning mustaqil ishi uchun multimedia taqdimotidan elektron o'quv vositasi sifatida foydalanish variantini taqdim etadilar.Virtual ekskursiya - mustaqil kuzatish va zarur faktlarni to'plash uchun sharoit yaratish maqsadida real hayot ob'ektlarini (muzeylar, bog'lar, shahar ko'chalari) virtual ko'rsatishda haqiqiy ekskursiyadan farq qiladigan o'rganishning tashkiliy shakli2

Ta.na6a.napHH Xanrçapo 6ax,o.nam flacrypnapura TaHëp^amga STEM va STEAMra acoc.naHraH ëHgamyB^ap 3apypaTHHH naMgo kh^AH.

STEAM ta'limi o'quv fanlarini integratsiyalash usullaridan biri bo'lib, bu zamonaviy innovatsiyalarni talab qiladi. STEM va STEAM o'rtasidagi asosiy farq shundaki STEM aniq ilmiy tushunchalarga e'tibor qaratadi. STEAM xuddi shu tushunchalarni o'rganadi, lekin buni ijodiy jarayonda qo'llaniladigan tadqiqot va muammoli o'rganish usullari orqali amalga oshiradi. STEM yondashuvining joriy etilishi o'quvchilarning tabiiy va texnik fanlarga qiziqishi uchun old shart-sharoitlarni yaratadi. STEAM kompetensiyasini shakllantirishning asosiy usullari muammoli ta'lim, o'quv loyihalari usuli va tadqiqot-kognitiv uslub 6y.nH6,Muammoga asoslangan usul rivojlanishga hissa qo'shadi.STEAM ta'limining o'ziga xos xususiyati shundaki, loyiha faoliyati amaliy ishlarni (qo'l mehnati, ijodkorlik) va ilmiy tadqiqotlarni birlashtiradi. Fanlarning integratsiyasi (tabiiy fanlar, umumiy texnik va texnologik fanlar, o'qitish san'ati va ijtimoiy ahamiyatga ega fanlar) loyiha faoliyatiga asoslanadi va kelajakda innovatsion faoliyat uchun asos bo'lishi mumkin[19].STEM, STEAM ta'limi zamonaviy ta'lim hodisasidir. Uning maqsadi yuqori darajada tashkil etilgan fikrlashni rivojlantirish va talabalarni olingan bilimlarni samarali qo'llashga o'rgatishdir.

Axborotni o'z hayotidan misollar bilan bog'lash va o'rganish istiqbollarini aniqlash orqali o'quvchilarning muammoni hal qilish va tanqidiy fikrlash kabi yuqori darajadagi ko'nikmalarini rivojlantirishra эpнmн.пaAн. ffly ypHHga Tat^HM gapa^acHHH omupumga KorHHTHB caMapagop^HKHH x,aM Myx,HM OMH^ x,HCo6-naHagH.

Darhaqiqat, smartfonlar va noutbuklar kabi ko'plab interaktiv texnologiyalar ko'p vazifali yordamchi sifatida ishlab chiqilgan va foydalanuvchilarning maksimal samaradorligini rag'batlantiradi Masalan, onlayn qidiruv paytida bir vaqtning o'zida bir nechta oynani ochish, turli sahifalar o'rtasida almashish va hatto hujjat yuklab olinishini kutayotganda butunlay boshqa onlayn vazifaga o'tish juda oson. Vazifalarni o'zgartirishning bunday xatti-harakati ko'proq ma'lumotni qayta ishlashni osonlashtirishi va uzoq muddatda kognitiv samaradorlikni oshirishi mumkin [20]

Tadqiqot natijalari va muhokamasi

Ta'lim tizimini raqamlashtirish bilan bog'liq tadqiqotchilar tomonidan amalga oshirilgan ishlar tahlili raqamli ta'lim muhitini: texnik-texnologik, axborot- mazmunli, kommunikativ

"RAQAMLI TA'LIMNING ZAMONAVIY TENDENTSIYALARI VA ULARNI TA'LIM-TARBIYA

JARAYONIGA TADBIQ QILISH YO'LLARI" MAVZUSIDAGI RESPUBLIKA ILMIY-AMALIY KONFERENSIYASI

25-oktabr 2023-yil

komponentlardan iborat ekanligi ta'kidlaydi. Ayniqsa, fanlarning axborot-mazmunli komponentini to'ldirish bilogiya axborot ta'lim muhitini botanika yo'nalishida ("Botanika" va "Suv o'simliklari"): makrofit suv o'tlari gerbariy kolleksiyasini raqamlashtirilgan ko'rinishlari va dengiz o'simliklari, suv o'tlari tallomining raqamli ma'lumotlar bazasi, gistologik kesmalari, Yapon dengizi suv o'tlarining makro tasvirlari, shuningdek, tabiiy gidrobiont oziq muhiti, turli test muhitiga oid mavzuviy test topshiriqlari yaratilgan va "Stepis" onlayn kursi orqali biologiya o'qituvchilarini kasbiy malakasini oshirish va qayta tayyorlash yo'lga qo'yilgan

^уйида raqamli texnologiyalarning ахдмиятини адабиётлар тах,лилида куриб чикамиз: O'qitish samaradorligini oshirishда-яxshi rejalashtirishни,oson va amaliy o'rganishни, tezkor baholash ва resurslarлардаен кенг фойдаланилган х,олада, yangi ko'nikmalar х,осил килинади.[1]

Masofaviy ta'limni targ'ib qilishда-texnologik taraqqiyot masofaviy ta'limni kuchaytirdi. U barcha o'quv resurslariga oson kirishni,o'qituvchi bilan qulay muloqot qilish imkonini beradi.[17] O'qituvchilar ijtimoiy ta'lim platformalari kabi o'quv vositalari va texnologiyalaridan foydalangan holda guruhlarni boshqarishlari mumkin.

Virtual синфларни yaratишда- talabalarning o'rganishini baholashi, fikr-mulohazalarini to'plashi va ularning so'rovlariga javob berishi mumkin bo'lgan virtual sinflarni targ'ib qildi.[5]

Bilim va tushunish ko'nikmalarini shakllantirishда- o'quvchilarning individual va jamoa bo'lib rivojlanishini ta'minlash uchun bilim, tushuncha va ko'nikmalarni shakllantirishga intiladi.[14]

Inklyuziv ta'lim muhitini yaratishда- har xil qobiliyat darajasiga ega bo'lgan har bir talabaga bir joyda o'rganish uchun teng imkoniyat yaratadi.

Jamoada ishlash va muloqot qilish ko'nikmalarini rivojlantirishда- рaqamli texnologiyalar ushbu ko'nikmalarni rivojlantirishda muhim rol o'ynaydi. [15]

Ta'lim resurslaridan foydalanish imkoniyatlarini kengaytirishда- бШш! saqlash, ma'ruzalarni videoga olish va yumshoq nusxada eslatmalarning mavjudligi talabalarga o'zlariga qulay bo'lgan resurslardan foydalanishni osonlashtirdi.[6]

O'quv dasturini to'ldirish uchun talabalarga murojaat qilishда-тalabalar sinfda turli xil boshlang'ich ta'lim darajalariga ega va o'qituvchilar ko'pincha eng yuqori qatlamga dars berishga majbur bo'lib, ko'plab talabalarni ortda qoldiradilar. Ushbu texnologiyalar bunday talabalarga o'z dasturlarini to'ldirishda yordam beradi [3]

Ta'limning innovatsion usulini o'zgartirишда- уqituvchilar endi ixtisoslashtirilgan ta'limni boshqarish tizimlaridan foydalangan holda ishlarni belgilashlari, to'plashlari va baholashlari mumkin, bu esa o'quvchilar va ota-onalarni ularning yutuqlari haqida xabardor qiladi. [8]

Doskaga bo'lgan talabni kamaytirишда- ^ra taxtalar PowerPoint taqdimotlari,SMART доскалар , onlayn kurslar va videolar bilan almashtirildi[16]

Кo'rгазmали воситаларни qiziqarli qilishда-рaqamli ta'lim tufayli sinfda o'qitish yanada qiziqarli va ishtirokchi bo'ldi. Ular nafaqat o'qituvchining aytganlarini tinglaydilar, balki uni ekranda ham ko'rishadi. Bu yoshlar uchun vizual o'rganishni osonlashtiradi. [10] Raqamli sinflardagi amaliy mashg'ulotlardagi o'quv materiallari talabalarga interaktiv onlayn taqdimotlar orqali tafsilotlarga ko'proq e'tibor berishga imkon beradi

"RAQAMLI TA'LIMNING ZAMONAVIY TENDENTSIYALARI VA ULARNI TA'LIM-TARBIYA

JARAYONIGA TADBIQ QILISH YO'LLARI" MAVZUSIDAGI RESPUBLIKA ILMIY-AMALIY KONFERENSIYASI

25-oktabr 2023-yil

Та1аЬа1агнинг o'z-o'zini бошкариш qobiliyatiHii ривожлантиришда-та1аЬа1аг

o'quv vositalari va texnologiyalaridan foydalangan holda o'z-o'zini boshqarish qobiliyatini shakllantirishlari mumkin. Ular bilishlari kerak bo'lgan narsalarni aniqlashlari, onlayn resurslarni topishlari va ulardan foydalanishlari, o'rganganlarini muammoga qo'llashlari va hatto sharhlarni tahlil qilishlari mumkin.[7] Natijada ular Tanqidiy fikrlash qobiliyatlarini yaxshilaydi

Bilimlarni kengaytirishда-рaqamli ta'lim vositalari va texnologiyasidan foydalanadigan talabalar ko'proq ishtirok etadilar va ko'proq o'rganishni xohlashadi. Ular o'zlarining faol o'rganayotganliklarini hatto sezmasliklari ham mumkin, chunki ular tengdoshlarni o'qitish, jamoada ishlash, muammolarni hal qilish, teskari o'qitish, kontseptsiyani xaritalash, o'yinlashtirish, sahnalashtirish, rol o'ynash va hikoya qilish kabi qiziqarli yondashuvlar orqali o'rganmoqdalar. [11]

Videoga asoslangan ta,limда- Talabalar orasida ko'ngilochar va videoga asoslangan o'quv ta'limi bilan texnologiyalarga asoslangan aralash ta'lim keng tarqalgan. Ushbu turdagi o'qitish va o'qitish vositasi yuqori darajada ishtirok etadi. O'qitish uslubining bu shakli nafaqat audio-video, balki o'quv dasturlari, podkastlar, elektron kitoblar va boshqalarni ham o'z ichiga oladi. [13]

O'qituvchilarning ish yukini kamaytirishда-Укитувчининг дарсга тайёргарлик куриш имкониятини кенгайтиради, тезлаштириб, самарали килади.Маълумотларни такдим этиш кулайлашади, талабалар билан ишлаш, назорат килиш ва бах,олашни осонлаштиради. O'qituvchilar o'zlarining materiallari jonli, qiziqarli va dolzarb bo'lishini ta'minlash uchun barcha mavjud onlayn resurslardan foydalaнган х,олда дарсларни гибрид олиб бориш имкониятини беради. Бу эса укитувчининг ортикча энергия сарфлаши ва дарс давомида иккиёклама муносабатлар мувозанатини саклайди.

Raqamli ta'lim ijodkorlikni rivojlantiradi va o'quvchilarga muvaffaqiyat tuyg'usini beradi, an'anaviy usullardan tashqari fikrlash orqali qo'shimcha o'rganishni rag'batlantiradi. Barcha davlatlar televidenie, radio, onlayn va mobil platformalar kombinatsiyasidan foydalangan holda masofaviy ta'lim texnologiyalarini o'zlashtira oldi , bu tahsinga sazovor. Bular axborotga oson kirishni, axborotni oson saqlashni, axborotni saqlashni oshirishni va axborotni taqdim etishni yaxshilashni ta'minlaydi; ta'lim yanada interaktiv bo'lib, bilim almashishni osonlashtirdi va o'rganishga ishtiyoqni oshirdi [12]

Хулоса.

Таълим тизимида ракамли технологияларнинг хусусиятларидан самарали фойдаланишни методларини урганиш, gibrid o'qitish va o'rganishни таъминловчи texnologiyaларни узлаштириш.Булажак биология фани укитувчиларида ракамли texnologiyadan mas'uliyatli va strategik foydalanishni o'rgatiш, тугри qaror qabul куникмаларини ривожлантириш зарур.

REFERENCES

1. A. Stone, J. Briggs, C. Smith SMS and interactivity-some results from the field, and its implications on effective uses of mobile technologies in education Proceedings. IEEE International Workshop on Wireless and Mobile Technologies in Education, IEEE (2002, August), pp. 147-151

2. Barber M., Mourshed M. How the World's Best-Performance School Systems Come Out on Top, McKinsey & Company, 2007. [Электронный ресурс]. Доступно: http:// mckinseyonsociety. com/downloads/reports/Education/Worlds_School_Systems_Final. pdf

"RAQAMLI TA'LIMNING ZAMONAVIY TENDENTSIYALARI VA ULARNI TA'LIM-TARBIYA

JARAYONIGA TADBIQ QILISH YO'LLARI" MAVZUSIDAGIRESPUBLIKAILMIY-AMALIY KONFERENSIYASI

25-oktabr 2023-yil

3. B. Williamson, R. Eynon, J. Potte Pandemic politics, pedagogies and practices: digital technologies and distance education during the coronavirus emergencyLearning, Media and Technology, 45 (2) (2020), pp. 107-114

4. Гордова, А. Ф. Цифровизация и деятельностный подход в экологическом образовании как условие возрождения интереса к естественным наукам / Биологическое и экологическое образование студентов и школьников: актуальные проблемы и пути их решения: Материалы V Международной научно-практической конференции (7-8 февраля 2020, г. Самара, РФ). - Самара: СГСПУ, 2020. - 314 с.

5. E.Y. Barakina, A.V. Popova, S.S. Gorokhova, A.S. Voskovskaya Digital Technologies and Artificial Intelligence Technologies in Education European Journal of Contemporary Education, 10 (2) (2021), pp. 285-296

6. AvraamidouProspects for the use of mobile technologies in science educationAACE Journal, 16 (3) (2008), pp. 347-365

7. K. Ordov, A. Madiyarova, V. Ermilov, N. Tovma, M. MurzagulovaNew trends in education as the aspect of digital technologies International journal of mechanical engineering and technology, 10 (2) (2019), pp. 1319-1330

8. O. Zawacki-Richter The current state and impact of Covid-19 on digital higher education in Germany Human Behavior and Emerging Technologies, 3 (1) (2021), 218-226

9. Пономарёва, И. Н. Особенности в работе учителя-биолога современной средней школы / Сб. XX международной практической конференции, посвящённой 100-летию кафедры методики обучения биологии и экологии РГПУ им. А.И. Герцена. (5-7 декабря 2022 г., Санкт-Петербург) выпуск 20/ под. ред. проф. Н.Д. Андреевой. -СанктПетербург: «Своё издательство». - 2022. - С. 23-26.12-стр

10. R.T. Clift, L. Mullen, J. Levin, A. Larson Technologies in contexts:: implications for teacher education Teaching and teacher education, 17 (1) (2001), pp. 33-50

11. R. Harris, J.D. Bransford, S.P. Brophy Roles for learning sciences and learning technologies in biomedical engineering education: A review of recent advancesAnnu. Rev. Biomed. Eng., 4 (1) (2002), pp. 29-48

12. R. Grainger, Q. Liu, S. GeertshuisLearning technologies: A medium for the transformation of medical education?Med. Educ., 55 (1) (2021), pp. 23-29

13. C. Giovannella Effect induced by the Covid-19 Pandemic on students' perception about technologies and distance learningLudic, Co-design and tools supporting smart learning ecosystems and smart education, Springer, Singapore (2021), p105-116

14. S. Mystakidis, A. Christopoulos, N. Pellas A systematic mapping review of augmented reality applications to support STEM learning in higher education Education and Information Technologies (2021), pp. 1-45

15. S. Lukyanov, N. Popov, I. Sikarev, E. Rumyantseva, O. Petrieva Digital learning technologies within geo-information management E3S Web of Conferences, 258, EDP Sciences (2021)

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

16. S. Papadakis, M. Kalogiannakis Exploring preservice teachers' attitudes about the usage of educational robotics in preschool education Research Anthology on Computational Thinking, Programming, and Robotics in the Classroom, IGI Global (2022), pp. 807-823

17. Camilleri M.A, A.C. Camilleri The acceptance of learning management systems and video conferencing technologies: Lessons learned from COVID-19 Technology, Knowledge and Learning (2021), pp. 1-23

"RAQAMLI TA'LIMNING ZAMONAVIY TENDENTSIYALARI VA ULARNI TA'LIM-TARBIYA

JARAYONIGA TADBIQ QILISH YO'LLARI" MAVZUSIDAGI RESPUBLIKA ILMIY-AMALIY KONFERENSIYASI

25-oktabr 2023-yil

18. S.Raxmatova "Ракамли таълим мух,итида биология укитувчисининг тайёргарлигини такомиллаштириш" 13.00.02 -diss. UDK: 371.14:37.011.3-051:57/44-bet

19. Н. А. Моисеенко, А. Б. Темирова "Научной образование как основа формирования инновационной компетентности в условиях цифровой трансформации общества" УДК 37.01 DOI: 10.34708/GSTOU. 2022.16.33.007.63-бет

20. Hwang, Y., Kim, H., and Jeong, S. H. (2014). Why do media users multitask?: motives for general, medium-specific, and content-specific types of multitasking. Comput. Hum. Behav. 36, 542-548. doi: 10.1016/j.chb.2014.04. 040.13- бет

21. Караханова Л. М. Новые интерактивные электронные ресурсы в современном открытом образовании в обучении естественных наук //Academic research in educational sciences. - 2021. - Т. 2. - №. CSPI conference 1. - С. 1303-1305.

22. Караханова Л. МУЛЬТИМЕДИЙНЫЕ ТЕХНОЛОГИИ НА УРОКАХ ЗООЛОГИИ //Збiрник наукових праць Уманського державного педагопчного ушверситету.2011. -№. 23. Jie Xu, Rusi Yu AKTga asoslangan ijtimoiy medianing o'smirlarning raqamli o'qish qobiliyatiga ta'siri: PISA 2009, PISA 2012, PISA 2015 va PISA 2018 bo'yicha o'rganish.https://doi.org/10.1016/i.compedu.2021.104342 .44 бет

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.