CC BY
1Педагогическая наука и практика
117
АКТУАЛЬНЫЕ ПРОБЛЕМЫ ВОСПИТАНИЯ
ПОДРАСТАЮЩЕГО ПОКОЛЕНИЯ
УДК 373.1.02
ГРНТИ 14.25.05
БІЛІМ БЕРУ ҮДЕРІСІНДЕГІ ҰЛТТЫҚ
ТӘРБИЕНІҢ РӨЛІ
Аннотация
В данной статье рассматривается роль национальных ценностей в сфере воспитания
подрастающего поколения. Это направление
воспитания должно внести значительный, а в
некоторых случаях, и решающий вклад в дело
формирования достойных граждан, подготовки квалифицированных и сильных защитников
Отечества.
Annotation
The article considers the role of national
values in upbringing younger generation. Such
education should make a significant and decisive
contribution to raising worthy citizens, training
qualified specialists of the country.
Қазіргі уақытта білім беру қарқынды дамып
келеді, әрдайым жаңа технологиялармен байытылады. Педагогикалық процеске тиімді бағыттар мен жаңа әдістер мен тәсілдерді енгізу барысында инновациялық әдістер ерекше шабыт
әкелді. Соған қарамастан, жаһандану дәуірінде
әр мемлекет өзінің менталитетін, ұлттық ерекшеліктерін сақтауға тырысады.
4(42)/2023
Рахметалина А.М.,
Қостанай облысы әкімдігі
білім басқармасының
«Науырзым ауданының білім
бөлімі» ММ әдіскері
Қостанай облысы,
Науырзым ауданы
Негізгі сөздер: ұлттық құндылықтар, тәрбие, тұлға,
қоғам, процесс, сапа, даму.
Ключевые слова: национальные ценности, воспитание, личность, общество, процесс, качество, развитие.
Key words: national values,
education, personality, society,
process, quality, development.
АКТУАЛЬНЫЕ ПРОБЛЕМЫ ВОСПИТАНИЯ ПОДРАСТАЮЩЕГО ПОКОЛЕНИЯ
Аңдатпа
Бұл мақалада жас ұрпақты тәрбиелеу саласындағы ұлттық құндылықтардың рөлі қарас
тырылады. Тәрбиенің бұл бағыты лайықты азаматтарды қалыптастыру, білікті және мықты
Отан қорғаушыларды даярлау ісіне елеулі, ал
кейбір жағдайларда шешуші үлес қосуы тиіс.
АКТУАЛЬНЫЕ ПРОБЛЕМЫ ВОСПИТАНИЯ ПОДРАСТАЮЩЕГО ПОКОЛЕНИЯ
118
Педагогическая наука и практика
Қазақстан Республикасының білім
беру жүйесінде жалпыадамзаттық
және ұлттық құндылықтарды дамытуға бағытталған қарқынды өзгерістер
орын алуда. Білім деңгейі-мемлекет
пен қоғамның табысты дамуының кепілі.
Ұлттық білім беру қазіргі әлемдегі өзекті мәселелердің біріне айналуда. Өркениет пен ел экономикасының тұрақтануына, патриотизмге
байланысты ұлттық білім беруді ағарту қажет.
Ең бастысы-кең білімді үйлесімді
тұлғаны тәрбиелеу, Қазақстанның
жаңа азаматын қалыптастыру. Ұлттық
мұраға (дәстүрлерге, әдет-ғұрыптарға,
мәдениетке) деген мақтаныш пен терең
құрмет сезімін тәрбиелеу, сабақтарда
оқушылардың өз Отанына, туған жеріне құндылық қатынасын қалыптастыру бойынша жүйелі жұмысжүргізу өте
маңызды [1].
Қазіргі уақытта Қазақстан Респуб
ликасында білім беру жүйесі жаңғыртылуда. Отандық білім беруді жетілдіру
қажеттілігі бірқатар басым мемлекеттік міндеттерден туындады: әлемнің
дамыған 30 елінің қатарына кіру үшін
бәсекеге қабілетті адами капиталды
қалыптастыру, әлемдік нарықтық экономика мен ашық азаматтық қоғамның
қажеттіліктеріне сәйкес өскелең ұрпақты оқыту мен тәрбиелеудің деңгейі
мен сапасын арттыру, өскелең ұрпақта
этномәдени және азаматтық бірегейлікті қалыптастыру бойынша тиімді
тетіктерді, инновациялық технология
лар мен әдістемелерді енгізу, мемлекет тарихын, мемлекеттік тілді білуге
негізделген, Қазақстан халықтарының
ұлттық мәдени құндылықтарын пайдалану, тәрбиеленушілерде патриоттық құндылықтарды қалыптастыру
бойынша шет елдердің тәжірибесін
пайдалану, қазақстандық патриотизм
идеяларында ұлттық тәрбие жүйесін
байыту.
Бүгінгі таңда біздің елімізде қоғам
мен тұтастай мемлекеттің заманауи
қажеттіліктеріне бағытталған тұтас
тәрбие жүйесі құрылды. Сондықтан
соңғы жылдары Қазақстан Республикасының білім беру жүйесінде тәрбиені дамыту ең басым бағыттардың
біріне айналды. Мемлекеттің білімді,
адамгершілік, іскер, таңдау жағдайында өз бетінше шешім қабылдауға
дайын, ынтымақтастыққа және мәдениетаралық өзара іс-қимылға қабілетті, елдің тағдыры үшін жауапкершілік
сезіміне ие адамды тәрбиелеуге арналған әлеуметтік тапсырысы Қазақстан Республикасы Президентінің
жыл сайынғы Жолдауларында көрініс
табады [2].
Азаматтың жеке басының рухани-адамгершілік дамуы мен тәрбиесін қамтамасыз ету Қазақстан Рес
публикасының қазіргі мемлекеттік
саясатының негізгі міндеті болып табылады. Негізгі ұлттық құндылықтар
рухани-адамгершілік
құндылықтар
жүйесінде ашылады: қазақстандық
патриотизм-Отанға, халыққа, туған
жерге деген сүйіспеншілік, азаматтық-
Отанға қызмет ету, құқықтық мемлекет, азаматтық қоғам, көпмәдениетті
бейбітшілік, отбасы-махаббат пен денсаулық, ата – аналарға құрмет, еңбек
пен шығармашылық-еңбекке, шығармашылыққа және жасампаздыққа құрмет, табиғатқа деген сүйіспеншілік Туған жер, экологиялық тәрбие, басқа
халықтардың мәдениетін құрметтеу,
прогресс, ынтымақтастық.
Жалпы орта білім білім берудің
барлық деңгейлеріне ортақ болып та4(42)/2023
Педагогическая наука и практика
4(42)/2023
Біздің ұлттық құндылықтарымызды
халықаралық деңгейге көтере алатын
адамды тәрбиелеу:
• адамда ұлттық сананың қалыптасуы;
• жас ұрпақ үшін сана, махаббат,
мақтаныш, ұлттық рухтың дамуы;
• ана тілі мен дініне, оның тарихы,
мәдениеті, өнері, дәстүрлері, рухани
және мәдени мұрасынақұрмет;
• жомарттық, сенімділік және патриотизм сияқты жас ұрпақтың қиындықтарына тап болған кезде ғана түпкі
мақсатқа жету.
Сондықтан ұлттық білім-елдің болашағы.
ӘДЕБИЕТТЕР:
1.Сагынаева Г.Р. Национальные ценности – это основа системы непрерывного образования / Г. Р. Сагынаева. –
Текст: непосредственный // Молодой
ученый. – 2017. – № 10.1 (144.1). – С.
82-84.
2.Керімбаева М.С. «Ұлттық құндылықтарды қалыптастырудағы мектептің рөлі». Астана, 2007 ж.
3.Қоянбаев Ж.Б, Қоянбаев Р.М. Педагогика. Алматы, 2002. – 244 с.
АКТУАЛЬНЫЕ ПРОБЛЕМЫ ВОСПИТАНИЯ ПОДРАСТАЮЩЕГО ПОКОЛЕНИЯ
былатын және білім алушының мінез-құлқы мен қызметін ынталандыратын тұрақты тұлғалық бағдарлары
болуға арналған білім алушыларға
ұлттық және жалпыадамзаттық құндылықтарды сіңіруге бағытталған [3].
Жалпы орта білім беру мазмұнындағы базалық құндылықтар ретінде: қазақстандық патриотизм және
азаматтық жауапкершілік; құрмет;
ынтымақтастық; еңбек және шығармашылық; ашықтық; өмір бойы білім
беру айқындалды.
Білім беру құндылықтарын қалыптастыру негізінде білім алушыларда
дамуға тиіс:
1)Қазақстан мүдделеріне қызмет
етуге дайындық;
2)Қазақстан Республикасының Конституциясы мен заңдарының нормаларын құрметтеу және сақтау;
3)әлеуметтік жауапкершілік және
шешім қабылдау қабілеті;
4)мемлекеттік тілді меңгеруге ынталандыру;
5)Қазақстан халқының мәдениеті мен дәстүрлерін, әлемнің мәдени
әртүрлілігін құрметтеу;
6)Рухани келісім мен толеранттылық идеяларын ұстану;
7)қоршаған әлемге оң көзқарас және
экологиялық тепе-теңдікті сақтау;
8)шығармашылық және сыни ойлау;
9)коммуникативтілік және ақпараттық-коммуникациялық құралдар мен
технологияларды тиімді пайдалана
білу;
10)өмір бойы оқуға және өзін-өзі
жетілдіруге ынталандыру.
Осылайша, басты мақсат – жас ұрпақты ұлттық құндылықтар мен адами
құндылықтарды, рухани және мәдени
мұраның сабақтастығын сақтай отырып тәрбиелеу.
119
