CC BY
13
БЕЛАРУСЬ I РАЗВ1ВАНЫЯ КРА1НЫ: КАЛ1Й, НАФТА I ТРАКТАРЫ
Сяргей Богдан
Рэзюмэ
Беларусь працягнула свае адносшы з краiнамi развiванага свету, трыма-ючыся прагматычнай лiнii. Афiцыйны Мшск пазбягау iдэалагiчных праек-тау, дазваляючы сабе толькi вербальную падтрымку блiзкiх яму лiвшска-га i арыйскага рэжымау, а таксама выконваючы нормы мiжнароднага права у сферах вайсковага i вайскова-тэхнiчнага супрацоушцтва. Асноунай задачай беларускай палпым у дачыненнi да развiваных дзяр-жау было пашырэнне кола партнёрау. Да гэтага падштурхоувалi i цяжкае эканамiчнае становiшча крашы, якая сутыкнулася з велiзарным адмоу-ным сальда вонкавага гандлю, i мiжнародная сiтуацыя, што прымусiла Мшск адмовщца ад кантактау з шэрагам арабскiх крашау.
Тэндэнцьй:
• шэраг даунiх партнёрау беларускага кiраунiцтва - Лiвiя, Сiрыя, а таксама Егтет - фактычна знiклi з пералку кiрункау беларускай вонкавай пал^ыю;
• вонкавая палiтыка беларускага урада арыентуецца перш за усё на КНР, арабшя краiны Персiдскай затою, Венесуэлу ды 1ран;
• у эканамiчным плане роля стасункау з развiванымi краiнамi iстотна не змянтася (прыкладна 10% беларускага экспарту); найважнейшае мес-ца у структуры беларускага экспарту займалi калiйныя i азотныя угна-еннi, i толькi за iмi iшлi хiмiчныя прадукты, прадукцыя машынабудаван-ня i iншыя тавары. Гэта - устойлiвая сiтуацыя, якая замшае пераадо-ленню адмоунага гандлёвага сальда за кошт нарошчвання паставак у развiваныя краiны.
Агляд падзеяу
КНР. Беларусь наурад цi займае у кiтайскай вонкавай пал^ы-цы якое-кольвек iстотнае месца, нягледзячы на усе шсшуацьп беларускага юраунщтва. Красамоуна, што падчас сваёй лет-няй паездю у Казахстан, Расею i Украiну старшыня КНР Ху Цзшьтао устрымауся ад наведвання Беларусi. У беларусюх стасунках з КНР пераважаюць кантакты на узроуш прадстау-шкоу ведамствау i аргашзацыяу, непасрэдна защкауленых у супрацоунщтве, але не вышэйшых палiтычных прадстаунiкоу,
што адрозшвае ix ад дачыненняу Беларусi са шматлiкiмi iншымi развiванымi KpaiHaMi.
Так, у сакавжу Беларусь наведау вiцэ-прэзiдэнт Кгтайскай карпарацып авiяпрамысловасщ (AVIC International) Джан Хуэй. У чэрвенi адбыуся Bi3iT у Беларусь юраунщтва карпара-цьп «Вялжая сцяна» (камерцыйныя запускi i пастаую спада-рожшкау), якое прымау сам юраушк крашы.
Беларускае юраунщтва разглядае КНР як пэуную мадэль для будаунщтва беларускай дзяржавы, альтэрнатыву заxоднiм нормам. Сутыкнуушыся з фшансавым крызiсам, А. Лукашэн-ка запраау у чэрвенi экспертау Народнага банка Кгтая на чале з дырэктарам дэпартамента фiнансавага рынку Се До, спа-дзеючыся пачуць ад ix зручнейшыя для сябе рэцэпты выхаду з крызiсу, адрозныя ад прапановау МВФ. Былы амбасадар Бе-ларуа у КНР, цяперашнi вiцэ-прэм'ер А. Тозж рэгулярна агуч-вае ютайсюя рашэннi тых або iншыx праблем у розных галь нах (ад сярэдняй школы да «ютайсюх нормау» у будаунщтве).
Беларускiя улады ускладаюць вялiкiя надзеi на КНР як кры-нiцу iнвестыцый. У гэтым звязку асабл1вае значэнне Кiтай — а у пэунай ступенi i астатнiя развiваныя краiны — набывае на тле пагаршэння узаемiнау з Захадам i умацавання расiйскага кантролю над беларускай эканомiкай. Аднак, як зазначаюць эксперты, «Кiтай актыуна крэдытуе Беларусь, але вось швес-тыцып укладаць не спяшаецца»1.
У верасш КНР вылучыла Беларусi крэдыт на USD 1 млрд пад закупку ютайсюх таварау, але яго умовы сапрауды зы-скоуныя для Беларусь якая адчувае праблемы з прыцягнен-нем фiнансавыx сродкау. Падчас вiзiту У Банго была таксама падшсаная дамова аб удзеле Кiтая у беларускай прыватыза-цыi i аб стварэнш кiтайска-беларускага прамысловага парка. На яго тэрыторып плануецца стварыць буйныя вытворчасцi по-бытавай тэxнiкi i электронiкi, а таксама машынабудавання i бiямедыцыны.
У 2011 аб'ём таваразвароту з Кiтаем павялiчыуся на 31% i склау больш за USD 3 млрд. Працягвала расцi адмоунае саль-да, якое павялiчылася на 27% i склала USD 1 617 млн. Ключа-
См.: Заяц Д. Минск ждёт от Пекина инвестиций, но Китай готов давать только кредиты // Naviny.by [Электронный ресурс] Точка доступа: http://news.tut.by/economics/252625.html.
BbiMi экспартнымi TaBapaMi сталi калшныя угнаенш (44% уся-го аб'ёму экспарту) i капралактам (25%).
1ндыя. З прычыны шэрагу аб'ектыуных абставшау — за-межнaпaлiтычнaй i iдэaлaгiчнaй apыентaцыi Мшска i Дэлi, а таксама структуры ix экaномiк — белapускa-iндыйскiя ста-cyHKi далёка саступаюць сувязям з Ютаем. Тым не менш 1ндыя з'яуляецца iстотным кipункaм беларускай вонкавай палтгыкь
На пачатку жшуня 1ндыя aфiцыйнa выказала сваю защ-кауленасць у нaбыццi акцыяу «Белapуськaлiя»2. У жшут (26 — 27) адбыуся афщыйны вiзiт у Беларусь iндыйскaй дэлегацьп на чале з сакратаром мшютэрства замежных спрау Санджа-ем Сшгхам пры удзеле былога сакратара па угнаеннях мiнiстэpствa сельскай гaспaдapкi Сутану Бехурып, у звязку з чым iндыйскiя СМ1 нaпiсaлi аб магчымасщ набыцця 20% «Бе-лapуськaлiя». Рашэнне пачаць перамовы з Беларуссю было прынятае па вынiкax нарады урада 1ндып 10 жшуня пад стар-шынствам пpэм'еp-мiнiстpa. Анaнiмныя кpынiцы у iндыйскiм юраунщтве кажуць, што асноунай праблемай з'яуляецца «за-вышаная» ацэнка беларусюм бокам кошту кaмпaнii (USD 30 млрд). У той самы час, «хоць жнiвеньскi вiзiт не прывёу да пэуных крокау па набыцщ долi у "Беларуськалп", шдыйсюя aфiцыйныя асобы паведамляюць, што Беларусь у рамках не-aпублiкaвaнaй дамовы пaгaдзiлaся даць Iндыi першае "права на адмову" (right of refusal), кaлi яна наважыцца прадаць долю у кампанп»3.
Блiзкi Усход
1ран. У лютым пасол 1рана зaявiу, што яго кpaiнa pэaлiзуе у Белapусi iнвестыцыйныя праекты на суму каля USD 1.5 млрд, а у стадып перамовау знаходзяцца новыя праекты на суму яшчэ больш за USD 1 млрд. У якасщ прыкладау ён назвау будаунщ-тва комплексу «Мaгнiт-Мiнск» на суму каля EUR 250 млн, а таксама будаунщтва транспартна-лапстычнага цэнтра у СЭЗ
Гезгала С. Рэальны пaкупнiк. 1ндыя aфiцыйнa выказала защкауленасць у акцыях «Белapуськaлiя» // Наша Шва [Элетронны рэсурс] Кропка доступу: http://nn.by/?c = ar&i = 58321.
Malik A. India, Belarus may ink non-disclosure pact // Livemint.com. 2012. 14 лютага [Элетронны рэсурс] Кропка доступу: http://www.livemint. com/2012/02/14000657/India-Belarus-may-ink-nondis.html?h = B.
2
«Мшск». 1рансюя праекты шырока рэкламуюцца на стадыi намерау, але шмат яюя з ix не пераходзяць нават у стадыю практычнай распрацоую, таму да такix заявау варта ставщца з асцярогай.
Значная частка iранскix швестыцыйных праектау 1рана (а таксама Ютая i некаторых iншыx краiн) звязаная з шзкатэхна-лагiчнай або «бруднай» вытворчасцю. Прыкладамi з'яуляюцца намеры iранскix прадпрымальнiкау наладзiць вытворчасць дроту у Рэчыцы, збудаваць цэментавы завод i арганiзаваць здабы-чу друзу. Хоць пасол узгадау i зборачную вытворчасць легкав-iкоу, аднак 15 лютага першы вiцэ-прэм'ер Уладзiмiр Сямашка заявiу, што урад хоча адмовщца ад зборкi iранскix аутамабтяу: «Мы вельмi незадаволеныя дзейнасцю гэтага прадпрыемства. За пяць гадоу працы прадалi усяго тысячу аутамабтяу».
У сакавжу (2 — 4) адбыуся вiзiт мшютра юстыцыi В. Гала-ванава у 1ран. Ён правёу перамовы з мшютрам юстыцыi Мур-тазом Бахщяры i быу прыняты кiраунiком судовай улады Са-дэкам Ларыджанi i старшынём парламента Алi Ларыджанi. Падчас вiзiту была падпiсаная дамова аб выдачы, але, як свед-чыць практыка ратыфiкацыi беларуска-iранскix дамовау, пад-пiсанне дакумента не азначае яго хуткага уступлення у сiлу.
Адгукаючыся на амерыканскiя санкцыi у дачыненш да бе-ларускix кампанiяу, яюя працуюць з 1ранам, на пачатку чэр-веня прэзiдэнт 1рана выстушу з заявай, у якой папярэдзiу аб «змовах заxоднix дзяржау, наюраваных на то, каб паставiць на калеш вольныя краiны»,4 i указау на важнасць устойлiвыx палiтычныx i эканамiчныx стасункау памiж 1ранам i «незалеж-нымi ды антыгегеманiсцкiмi крашамЪ> — Венесуэлай, Эква-дорам i Беларуссю5.
У жнiунi стала вядома аб выхадзе «Беларусьнафты» з пра-екту па здабычы нафты на радовшчы Джафейр i спыненнi працы у нафтавай галше 1рана. 1рансю бок абвесцiу пра не-выкананне кампанiяй дамоуленасцяу па аб'ёме здабычы як аб прычыне скасавання кантракта.6 На думку некаторых бела-
ta.: Iran warns of West plots against nations // Press TV. 2011. Jun 9 [Electronic resource] Mode of access: 2011 http://edition.presstv.ir/detail/
183864.html. TaM »a.
ta.: http://www.svaboda.org/content/article/24299296.html.
4
pycKix СМ1, спыненне праекту звязанае з санкцыям^ уведзе-rnrni ЗША у сакавжу 2011 супраць «Беларуснафты» за супра-цоунщтва з 1ранам.
Гэтая падзея хавае у сабе нямала загадак. Паводле афщый-ных паведамленняу, фактычны суткавы аб'ём здабычы не пе-равышау 2.8 тыс. барэляу пры дамоуленых 3.5 тыс.7 Пры гэ-тым у лютым iранскi амбасадар абвесщу, што суткавая выт-ворчасць нафты на Джафейры дасягнула 15 тыс. барэляу i зуам неузабаве падвоiцца. Больш за тое, у момант закрыцця праекту Нацыянальная нафтавая кампашя 1рана, пазбягаючы лiшняй агалосю, завяршала падрыхтоуку да адкрыцця улас-нага прадстаунщтва у Мiнску. Афщыйныя беларускiя СМ1 практычна не асвятлялi згортвання праекту.
На пачатку кастрычшка старшыня Нацбанка Н. Ермакова заявка аб намеры Беларусi прыцягнуць крэдыты з 1рана на суму USD 400 млн. Аднак, ул1чваючы агучаныя падрабязнасцi i практыку беларуска-iранскiх адносш, атрыманне такога крэ-дыту падаецца малаверагодным.
Катар. У трауне (17—19) адбыуся працоуны вiзiт намес-нiка мiнiстра замежных спрау С. Алейнiка у Катар, а 15 — 16 жнiуня у Катары пабывау з афiцыйным вiзiтам А. Лукашэн-ка. Трывалыя сувязi памiж краiнамi былi наладжаныя з 2007 года. Характэрна, што, у адрозненне ад першага вiзiту бела-рускага прэзiдэнта у 2001, друп вiзiт не спалучауся з навед-ваннем якiх-кольвек iншых краiнау рэпёна, як гэта зазвычай робiцца падчас такiх паездак. Актывiзацыя стасункау з Катарам, яю адкрыта падтрымлiвау паустанне у Лiвii, дэманструе прагматычнасць беларускай палiтыкi, а таксама другаснасць рыторык беларускiх уладау, якiя на словах дэманстравалi падтрымку Кадафi.
Падчас вiзiту быу падпiсаны вялiкi пакет дакументау. Катару прапанавалi некалью праектау, у тым лiку па стварэнш вытворчасцi комплексных угнаенняу, будаунщтве шматфунк-цыянальнага спартова-гасцiнiчнага комплексу, стварэнш су-польнага прадпрыемства па здабычы калшнай руды (па iншых звестках, продаж частю акцыяу «Беларуськалiя»), пра-ект па стварэннi гандлёва-лагiстычных цэнтрау у Беларусi з удзелам катарсюх кампанiяу i г. д.
Гл.: http://www.svaboda.org/content/article/24299296.html.
Кантакты працягнулюя, у кастрычшку адбыуся працоуны вiзiт у Беларусь дэлегацып на чале з мшютрам унутраных спрау Катара шэйхам Абдалом бэн Насэрам бэн Халiфам аль-Танi. У стасунках Беларусi з арабскiмi краiнамi значная частка кан-тактау закранае сiлавыя ведамствы — сферы абароны i бяс-пекь Прыкметная роля у iх належыць сыну прэзiдэнта Вжта-ру Лукашэнку.
Аман. У траунi (4 — 7) Беларусь наведала аманская дэлега-цыя на чале з намесшкам мiнiстра замежных спрау шэйхам Ахмедам бэн Юафам бэн Абейдам аль-Харсi для правядзен-ня кансультацыяу. Далей, 24 — 25 трауня у Беларусь завiтау мiнiстр абароны Амана Сашд Бадр бiн Сауд аль-Бусаiды. Па iнфармацыi аманскага друку, ён быу прыняты «вщэ-прэз^дэн-там Беларус па пытаннях нацыянальнай бяспею i палщып» Вiктарам Лукашэнкам. Падчас сустрэчау абмяркоувал1ся пы-таннi двухбаковых стасункау.8 Няясна, як вiзiт мшютра быу звязаны з выставай абароннай прадукцып, што працавала у той час у Мшску. Параунальна развггы у эканамiчным дачыненнi Аман утрымлiвае дыспрапарцыйна вялiкае войска, таму бела-рускi бок можа арыентавацца на супрацоунщтва у сферы абароны i унутраных спрау.
Турцыя. Семнаццатага трауня 2011 у Мiнску адбыуся чар-говы раунд палiтычных кансультацыяу памiж мiнiстэрствамi замежных спрау Беларус i Турцыi на узроунi намесшкау мiнiстрау. Такога кшталту кантакты з'яуляюцца асновай бе-ларуска-турэцкiх стасункау, дагэтуль у адносiнах з Турцыяй нават вiзiты мiнiстрау былi нячастай з'явай. Да пераарыента-цыi вонкавай пал^ыю Турцыi пасля прыходу да улады юламь стау, Анкара практычна трымалася лiнii Еурасаюза, мiнiмiзу-ючы кантакты з Беларуссю.
У лютападзе (2 — 3) адбыуся вiзiт у Беларусь мшютра культуры i турызму Турцыi Эртугрула Гюная, пад час якага падш-саныя дакументы аб стварэнш да 2015 супольнай вытворчасщ беларускiх трактароу у Турцыi магутнасцю 5 тыс. адзiнак. Улетку турэцкая кампанiя «Дэ Тэкстыль» выйграла буйны тэн-дар на праект стварэння вытворчасщ камвольных тканш на
Ibrahim AI Ami. Badr meets vice-president for security affairs of Belarus // Oman Tribune [Electronic resource] Mode of access: http://www. omantribune.com/index.php?page = news&id = 92393&heading=Oman.
аснове мшскага ААТ «Камволь», пры гэтым кошт праекту можа дасягнуць USD 200 млн.
У 2011 таваразварот памiж Беларуссю i Турцыяй склау USD 447.7 млн (122.9% у параунанш з 2010), з узрослым негатыу-ным сальда у памеры USD 318.7 млн.9 У апошшя пяць гадоу таваразварот памiж краiнамi павялiчыуся больш як у пяць ра-зоу. На пачатку снежня турэцю пасол аптымiстычна адгукнуу-ся пра магчымасщ для працы турэцкiх бiзнесоуцау у Беларусi: «Найпершай прычынай, чаму турэцюя прадпрымальнiкi ва-гаюцца наконт швеставання або вядзення бiзнэсу у Беларусi, з'яуляецца тое, што яны мяркуюць, што не змогуць даць рады расейцам на гэтым рынку, але яны памыляюцца»10.
Лацтская Америка
Куба. У лютым (21—23) Беларусь наведала кубшская дэлега-цыя на чале з мшютрам замежных спрау Бруна Радрыгесам Парыльям. З мшютрам сустрэуся А. Лукашэнка, якi абвесщу, што Куба «з'яуляецца адным з нашых асноуных партнёрау у Цэнтральнай i Лащнскай Амерыцы». Куба супрацоушчае з Беларуссю яшчэ з савецюх часоу. Аб'ём таваразвароту у 2011 дасягнуу рэкордных USD 50.2 млн, з iх беларускi экспарт склау USD 34.1 млн. Гэта прыкметнае дасягненне, бо у 2010 таваразварот склау толью USD 7.4 млн.
Венесуэла. Пры канцы сакавжа агенцтва УН1АН паведа-мiла аб адмове Беларуо ад венесуэльскай нафты у звязку з больш зыскоунымi расейскiмi пастаукамi. Беларускiя афi-цыйныя асобы абверглi гэтую iнфармацыю — пастаую, у прыватнасцi у рамках схемы абмену на азербайджанскую нафту, сапрауды працягнулiся. У адрозненне ад 1рана, у Венесуэле беларусю бок пры садзейнiчаннi кiраунiцтва краь ны удала рэалiзуе шэраг праектау па здабычы нафты i ма-дэршзацьп краiны.
9 См.: Торгово-экономические отношения // Министерство иностранных дел Беларуси. [Электронный ресурс] Точка доступа: http:// turkey.mfa.gov.by/rus/belbelg/trade/
10 Гл.: Mustafa Edib Yilmaz. Turkey-Belarus relations: Where are they headed? // Sunday's Zaman. 2011. 18 December [Electronic resource] Mode of access: http://www.todayszaman.com/news-266014-turkey-belarus-relations-where-are-they-headed.html.
У красавжу (26 — 30) адбыуся працоуны вiзiт вялжай дэле-гaцыi на чале з першым нaмеснiкaм пpэм'еp-мiнiстpa Сямаш-кам у Венесуэлу. У гэтай краше з 27 верасня па 3 кастрычшка знаходз^ася дэлегацыя на чале з памочшкам пpэзiдэнтa па спецыяльных даручэннях Вiктapaм Шэйманам, якая прыняла удзел у пасяджэнш Беларуска-Венесуэльскай кaмiсii высока-га узроуню. Па вынiкax вiзiту абвешчана аб новых сумесных праектах, звязаных з БМЗ, а таксама будаунщтвам газапра-вода на тэрыторып Венесуэлы. В. Шэйман адзначыу: «Тавара-зварот пaмiж нaшымi кpaiнaмi у 2006 складау усяго каля USD 5 млн. Сёлета ён павшен дасягнуць USD 2 млрд»11.
На пачатку кастрычшка «Беларуснафта» абвесщла, што у 2012 венесуэльска-беларускае супольнае прадпрыемства (СП) плануе пaвялiчыць здабычу нафты да 1.5 млн т за кошт паве-лiчэння колькaсцi пляцовак для здабычы — СП будзе весщ распрацоуку ужо 9 радовшчау.12 У 2010 «Петралерабелаве-несалана» здабыла 741 тыс. т нафты, у 2011 гэты аб'ём, як мяр-куецца, дасягнуу 1.1 млн т. Беларусю бок мае намер распра-цоуваць нафтавыя paдовiшчы у Венесуэле сумесна з самой Венесуэлай i Кггаем.13 Хутчэй за усё гэта звязана з адсутнас-цю у Беларуа неабходных iнвестыцыйныx сродкау. Раней такая праблема адсутнасщ у беларускага боку грошай узнiкaлa пры paзгоpтвaннi праекту нафтаздабычы у 1ране у 2006 — 2007 гг.
Восьмага-трынаццатага трауня 2011 адбыуся працоуны вiзiт aфiцыйнaй дэлегацып на чале з нaмеснiкaм мшютра замежных спрау С. Алейшкам у Калумбю i Эквадор. У студзеш-жнiунi таваразварот з Калумбiяй склау USD 78.6 млн, беларусю экспарт — USD 73 млн.14 Наладзщь стасуню з Эквадорам атры-малася, верагодна, дзякуючы дапамозе Чавеса, яю мае нядрэн-ныя стасуню з левым урадам гэтай крашы. У студзенi-жнiунi таваразварот з Эквадорам склау USD 31.3 млн, з ix экспарт — USD 11.7 млн.15 Перспектывы супрацоунщтва выглядаюць
ta.: http://news.tut.by/economics/252881.html.
rA.: http://news.tut.by/economics/253414.html.
Belarus, China to join oil deposit project in Venezuela // Xinhua [Electronic resource] Mode of access: http://english.peopledaily.com.cn/90883/
7610633.html.
ta.: http://www.mfa.gov.by/press/news_mfa/d0b054dd0972b7d0.html. ta.: http://www.mfa.gov.by/press/news_mfa/e132adbfc17a89a6.html.
2
3
14
неадназначна, бо Эквадор з'яуляецца адной з самых аддале-ных ад Беларуа крашау свету.
Узаемадзеянне працягнулася: 9—11 кастрычшка адбыуся вiзiт калумбiйскай дэлегацыi на чале з намесшкам мiнiстра замежных спрау Пацi Ландонья Харамiльё, а 16—18 кастрычшка з афщыйным вiзiтам Беларусь наведау мiнiстр замежных спрау, гандлю i iнтэграцыi Эквадора Рыкарда Пацiньё Арока.
Бразшя адкрыла з чэрвеня сваё пасольства у Мiнску. Гэта краiна з'яуляецца адным з галоуных гандлёвых партнёрау Беларусь Аб'ём таваразвароту дасягнуу шка у 2008 годзе, склау-шы USD 1.229 млрд (з ix беларускi экспарт USD 1.074 млн). Прауда, у наступныя гады гандаль скарацiуся, склаушы USD 862.6 млн, па вышках 2010 года. Асноуным артыкулам экспар-ту з'яуляюцца калшныя угнаеннi.
1ншыя краты
Ырма. Кантакты з Бiрмай актывiзавалiся за апошшя пару га-доу — Беларусь защкауленая у новых партнёрах. Зрэшты, у адносiнаx з Бiрмай беларусю бок мае складанасцi з прапано-вай таварау i паслугау, щкавых бiрманскаму боку, а таксама з забеспячэннем выканання пагадненняу i ix аплаты. Першага-трэцяга снежня адбыуся першы афiцыйны вiзiт у Бiрму ура-давай дэлегацыi на чале з прэм'ер-мшютрам М. Мяснiковiчам. Па вышках перамовау быу падпiсаны шэраг дамовау аб су-працоунiцтве.
В'етнам. У лютым адбыуся вiзiт у В'етнам дэлегацып Мiнiстэрства абароны на чале з начальшкам галоунага упрау-лення iдэалагiчнай працы А. Гурам. У гэтай краше з 28 люта-пада па 1 снежня з афщыйным вiзiтам знаходз^ася урадавая дэлегацыя на чале з прэм'ер-мшютрам М. Мяснiковiчам. В'етнам з'яуляецца традыцыйным партнёрам Беларусi з савецюх часоу i супрацоунiцтва з iм характарызуецца стабiльнасцю. За пяць гадоу краiны павялiчылi таваразварот больш чым утрая, i да канца 2011 ён, паводле прагнозау, мусiу дасягнуць USD 300 млн, пры гэтым у беларуска-в'етнамсюм гандл1 мае месца Устойлiвае дадатнае сальда на карысць Беларусi.
Iнданезiя. Пятнаццатага верасня у Мiнску адбылося трэ-цяе пасяджэнне Мiжурадавай беларуска-iнданезiйскай камiсii па гандлёвым, эканамiчным, навуковым i тэxнiчным супрацоу-
нщтве пад сустаршынствам намеснщы MiHicTpa замежных справау 1нданезп Рэтно Марсуды. BÎ3ÎT iнданезiйскай дэлега-цыi быу чарговым крокам у наладжванш супрацоунщтва, по-бач з адкрыццём у жшуш беларускага пасольства у 1нданезй. Адносiны з Джакартай набылi сур'ёзны характар толькi з 2009 года. Таваразварот з гэтай крашай у 2010 склау USD 170 млн, а па вышках першых сямi месяцау 2011 — USD 130 млн.
Зiмбабвэ. Сёмага-дзявятага красавжа адбыуся вiзiт у Беларусь вщэ-прэз^дэнта Зiмбабвэ Джона Нкома.16 Зважаючы на складаную эканамiчную сггуацыю i рызыку, звязаную з вядзеннем бiзнэсу у Зiмбабвэ, наурад щ можна казаць аб яюх-кольвек перспектывах супрацоунщтва з ёй у найблiжэйшай будучынi. Гэты вiзiт хутчэй кладзецца у рэчышча дэманстра-тыуна антызаходнiх крокау беларускага юраунщтва пасля выбарау. Балазе Дж. Нкома вядомы як важная постаць зiмбаб-вшскага рэжыму, яму забаронены уезд у ЗША.
Новым партнёрам Беларусi у Афрыцы можа стаць Гана, куды 8—13 лiстапада адбыуся вiзiт памочшка прэзiдэнта па спецыяльных даручэннях В. Шэймана у складзе дэлегацыi «спонсарау» з Беларусi, Расеi ды Польшчы. Менавiта В. Шэй-ман ачолiy дэлегацыю17, што сведчыць аб спробах беларускага боку шырэй выкарыстаць фармат шматбаковага супрацоу-нiцтва у адносiнах з афрыканскiмi краiнамi. Афщыйна мэтай Беларусi з'яуляецца стварэнне супольных прадпрыемствау, а таксама пастаую у Гану угнаенняу i сельскагаспадарчай тэхшкь Беларусь таксама прапаноувае збудаваць сэрвюны цэнтр для рамонту верталётау MI-17 для усёй Афрыкi. В. Шэй-ман ужо у трэцi раз наведвае Гану у складзе таюх дэлегацыяу.
Падсумаванне
Па вынiках года можна казаць аб рацыяналiзацыi i аптымiза-цыi дачыненняу з крашам1 трэцяга свету. 1дэалопя у iх пры-сутнiчае у мiнiмальнай ступеш — менавiта таму Беларусь лёг-ка пераходзiць ад кантактау з Чавесам да наладжвання стасункау з яго калумбiйскiмi непрыяцелям^ ад сяброуства з
Гл.: http://www.govemment.gov.by/be/content/3709.
Гл.: http://www.ghananewsagency.org/details/Social/10-member-
delegation-of-investors-in-Ghana/?ci = 4&ai=35346.
Кадафi да супрацоунщтва з ягоным зацятым ворагам — ка-тарскiм эмiрам. Дыверофжаванне сувязяу iдзе у лагiчным напрамку: адкрыццё прадстаунiцтвау у 1нданезп i Игерып, вiзiт беларускай дэлегацыi у Марока, спроба узнаулення сувязяу з 1ракам i пауторнае адкрыццё пасольства гэтай краiны з'яуляюцца лепшым таму пацвярджэннем. Цалкам верагодна, што, зразумеушы магчымыя наступствы амерыканскiх санкцыяу, Мiнск сапрауды прагматычна адмовiуся i ад нафтавага праекту у 1ране.
Беларусь не можа ^нараваць развiваныя краiны, але яна не можа i замянщь за iх кошт iншыя кiрункi супрацоунiцтва. Як прызналi беларускiя афiцыйныя асобы, за кошт венесуэль-скай нафты Мшск здолеу выгандляваць лепшыя умовы паста-вак расейскай нафты. Аднак несумнеуна, Расея i iншыя су-седшя краiны заусёды будуць мець для Беларуа большае зна-чэнне, чым краiны трэцяга свету.
