Научная статья на тему 'Банк персонали бошқаруви'

Банк персонали бошқаруви Текст научной статьи по специальности «Экономика и бизнес»

CC BY
91
19
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
банк / банк персонали / бозор иқтисодиёти / инфратузилма / самарадорлик / меҳнатни ташкил қилиш / рақобат / бозор талаблари / хизмат кўрсатиш / манфаатдорлик / фойда. / bank / personnel of bank / market economy / infrastructure / efficiency / organization of work / competition / market needs(requirements) / sphere of services / interest / profit.

Аннотация научной статьи по экономике и бизнесу, автор научной работы — Норинбоев О. Қ.

Мақолада бозор иқтисодиёти муносабатлари шароитида банк персоналини бошқариш, унинг самарадорлигини ошириш масалалари кўриб чиқилган. Банк ижтимоий инфратузилмасининг банк персонали бошқаруви самарадорлигини таъминлашдаги ўрни ёритиб берилган.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

MANAGEMENT OF THE BANK PERSONNEL

There are considered issues of management efficiency increase of banks personnel in conditions of the transition to market economy. There is lightened importance of social infrastructure in increasing of efficiency banks personnel management.

Текст научной работы на тему «Банк персонали бошқаруви»

Норинбоев О.К.,

Toшкeнт Дaвлaт тexникa yi-i^epc^e^ тaдк1ик1oтчиcи

БАНК ПЕРСОНАЛИ БОШКАРУВИ

НОРИНБОЕВ О.Ц. БАНК ПЕРСОНАЛИ БОШЦАРУВИ

Мaк1oлaдa 6o3op иктишдиёти мyнocaбaтлapи шapoитидa бaнк пepcoнaлини бoшкapиш, унинг caмapaдopлигини oшиpиш мacaлaлapи ^иб чикилгaн. Бaнк ижтимoий инфpaтyзил-мacининг бaнк пepcoнaли бoшкapyви caмapaдopлигини тaъминлaшдaги ypни ёpитиб бepил-

Taянч ибopaлap: бaнк, бaнк пepcoнaли, 6o3op иктиcoдиёти, инфpaтyзилмa, caмapaдop-лик, мex1нaтни тaшкил килиш, paкoбaт, 6o3op тaлaблapи, xизмaт ^^тиш, мaнфaaтдopлик, фoйдa.

НОРИНБОЕВ О.К. УПРАВЛЕНИЕ БАНКОВСКИМ ПЕРСОНАЛОМ

В ^a^e paccмoтpeны вoпpocы пoвышeния эффeктивнocти yпpaвлeния пepcoнaлoм бaн-в ycлoвияx пocтpoeния pынoчныx oтнoшeний. Оcвeщeн poль coциaльнoй инфpacтpyктy-pbi в пoвышeнии эффeктивнocти в yпpaвлeнии бaнкoвcким пepcoнaлoм.

Ключeвыe cлoвa: пepcoнaл бaнкa, pынoчнaя экoнoмикa, инфpacтpyктypa, эффeктив-нocть, opгaнизaция тpyдa, кoнкypeнция, pынoчныe пoтpeбнocти, cфepa ycлyг, зaинтepeco-вaннocть, пpибыль.

NORINBOEV O.R. MANAGEMENT OF THE BANK PERSONNEL

There are considered issues of management efficiency increase of banks personnel in conditions of the transition to market economy. There is lightened importance of social infrastructure in increasing of efficiency banks personnel management.

Keywords: bank, personnel of bank, market economy, infrastructure, efficiency, organization of work, competition, market needs(requirements), sphere of services, interest, profit.

1Бозор uçmucoduëmu муносабатлары шароцтцда банк хцзмат курсатцшц унда банд булган ходцмлар бошцарувц орцалц амалга ошuрuладu.

Бaнк xизмaтлapидa бaнд бyлгaн nepco-нaл мex1нaтидaн caмapaли фoйдaлaниш унинг бoшкapyв aппapaтининг тaшкилий тapкиби-ra x,aM бoFлик. Бaнк бoшкapyви тapкиби x,ap биp бaнкнинг мaкcaдлapидaн кeлиб чик^н x1oлдa мycтaкил paвишдa тaшкил этилaди. Бaнк пepcoнaлининг бoшкapyв тapкиби 3a-pyp бyлгaн шapтлap, ycлyблapнинг умумий йиFиндиcидaн ибopaт 6УЛИ6, yлap бaнк дapa-жacидa мaълyм мaкcaдлapни aмaлгa oшиpиш учун пepcoнaлнинг интeллeктyaл вa жиcмo-ний кoбилиятлapидaн тулик фoйдaлaниш-

ни тaъминлaши кepaк. Бaнк пepcoнaлини тypкyмлaш вa бoшкapишнинг caмapaдopли-ги дapaжacи унинг ижтимoий-иктиcoдий pи-вoжлaниши билaн бoFлик.

Бaнк ижтимoий инфpaтyзилмacининг шaкллaниши xизмaт кypcaтишдa бaнд бул^н пepcoнaлнинг xaётий тypмyш дapaжaлapи-нинг у^б бopишигa, yлapнинг иктиcoдий нaтижaлapигa бoFликдиp. Дeмaк, бaнк пepcoнaлининг ижтимoий вa иктиcoдий x1oлaтлapи yлapнинг мex1нaт килиш дapaжa-лapи билaн бoFликдиp. Бaнклapдa xизмaт

ИКТИСОД ВА МОЛИЯ I ЭКОНОМИКА И ФИНАНСЫ 2014, б

1-расм. Банкнинг ижтимоий инфратузилмаси

курсатишнинг иктисодий жих,атдан ривожла-ниб бориши уларда банд булган персонал-нинг ижтимоий-иктисодий х,олатларини бо-зор иктисодиёти шароитидан келиб чиккан х,олда таъминлаб бориш даражасига боFлик. Хизмат курсатиш субъектлари булган банк персоналининг фаолиятларини ривожланти-ришда куйидагиларга эътибор бериш зарур:

- банк персонали хизмат курсатиш сама-радорлигининг усиб боришини таъминлаш учун уларнинг таркибий тузилмаларини та-комиллаштириб боришга, малакаларини оширишга, иккинчи хизмат килиш ихтисос-лигига эга булишга;

- банк хизмат курсатиш персоналининг малакавий даражаларининг усиб боришини таъминлаш билан бирга, уларнинг мех,нат интизомига, техника хавфсизлигига риоя килишига, экологик мух,итни яхшилашга эътиборни кучайтиришга;

- банк хизмат курсатиш персонали билан рах,барлар уртасидаги муносабатларни мукобиллаштиришни таъминлашга;

- хизмат курсатиш персоналининг мех,нат килиш фаолиятларини самарали ташкил этишга;

- хизмат килиш учун зарур булган тур-муш шароитларини яратиш, мех,нат килиш

манфаатдорлиги иш х,акининг усиб бориши билан раFбатлантирилишига асосланиши ке-рак.

Банк хизмат курсатиш персоналини бош-кариш унинг олдида турган асосий мак-садларга эришиш билан боFлик булган муаммоларни илмий ва амалий равишда х,ал этишга каратилган булиши керак. Банк-ларда персонал мех,натини ташкил этиш шароитларига ва уни мух,офаза килиш да-ражаларига х,ам боFлик. Банкда персонал хизмат курсатишини ташкил этиш, унинг са-марадорлигини ошириш, мех,натни мух,офаза килиш хизмат курсатиш жараёнини техни-кавий жих,атдан куроллантириш даражасига бOFЛ и к.

Банкнинг хизмат курсатиш сох,аларида персонал мех,натини ташкил этиш билан боFЛ и к булган зарурий ижтимоий инфра-тузилма куйидагилардан ташкил топади (1-расм).

Банк сох,аларида банд булган персонал учун зарур булган мех,нат килиш инфрату-зилмаларини ташкил этиш, хизмат курсатиш жойларини эстетик жих,атдан жих,озлаш, иш вактидан ташкари дам олиш вактларини самарали ташкил этиш учун зарурий шароит-ларнинг яратилиши х,ам мех,нат унумдор-

ИКТИСОД ВА МОЛИЯ / ЭКОНОМИКА И ФИНАНСЫ 2014, 6

лигининг ошиб боришига, хизмат курсатиш даражаси сифатининг ошишига ва унга сарф этилаётган хизмат вактининг тежалишига, хизмат харажатларининг камайишига олиб келади.

Банк хизмат курсатиш персонали учун зарур булган ижтимоий ва мех,нат килиш шарт-шароитларининг яратилиши уларнинг мех,нат унумдорлигининг микдорий ва сифат жих,атидан усиб боришини таъминлайди.

Банк хизмат курсатишида банд булган персонал учун яратиладиган ижтимоий-иктисодий ва маънавий-ахлокий шарт-шароитларни жамиятнинг умумий ижтимоий-иктисодий ривожланишини таъминлаш учун зарур булган шароитларни яратишнинг бир кисми деб х,исоблаш керак.

Бозор муносабатлари талабларига асос-ланган шароитда банк хизмат курсатиш персоналининг фаолияти анъанавий банк ходимлари томонидан курсатиладиган хиз-матлардан тулик фарк килади (2-расм).

Эркинлаштирилган ракобатга асосланган бозор иктисодиёти шароитида банк хизмат курсатиш персоналидан фойдаланиш даражаси куйидаги шароитларга:

- банк хизмат курсатишини бозор талабларига риоя килган х,олда ташкил этишга;

- банк хизмат курсатиш жараёнини ташкил этиш уни бошкариш билан боFЛик булган карорларни унинг булимларига уз вактида етказиб берилишига;

- хизмат курсатишда персонални мех,нат килиш жойларидан унумли фойдаланиш тад-бирларини ишлаб чикишга;

- банк хизмат курсатиш сох,аларида мех,нат унумдорлигини таъминлаш учун илFор технологиялардан фойдаланишни ташкил этишга;

- персонал малакасининг усиб боришини таъминлашга;

- банк хизмат курсатиш сох,аларида илFор хизмат курсатиш технологияларини куллаш эвазига хизмат курсатишда ва бошкарувда банд булган персонал сонини кискартиришга асосланиши зарур.

Банкни хизмат курсатиши учун зарур булган персонал билан таъминлашни унинг йуналишларига караб, ички ва ташки ша-роитларини эътиборга олган х,олда амалга ошириш зарур. Банк персоналини бошкариш

банк бошкарувининг бир кисми булиб, персонал бошкаруви хизмат курсатиш сох,асида банд булган персонал уртасидаги муно-сабатларнинг ташкил топиш даражаси-га х,ам боFЛ и к. Банк персонали бошкаруви хизмат курсатиш жараёнининг самарадор булишининг асосий шарти булиши керак. Факатгина банк персоналининг бошкаруви оркали хизмат курсатиш жараёнида банд булган ходимлар мех,натларининг унумдорлигини ошириб бориш, мех,нат натижалари-нинг сифат даражасида талабга жавоб бе-риши ва улар уртасидаги муносабатларни банк максадларига асосланган х,олда ташкил этишни таъминлашга эришиш мумкин.

Банк персоналини танлаш ва кабул этиш-да бошкарув менежерининг роли катта. Персонал бошкаруви менежери банкнинг х,ар бир хизмат курсатиш жойларига мос келади-ган мутахассисларни танлашга эътибор бе-риши керак. Менежер банк хизмат курсатиш йуналишлари буйича керак булган микдорда хизмат курсатиш персоналини кабул килиш билан бирга, талабга жавоб берадиган хо-димларни танлаб олиши зарур.

Банк хизмат курсатиш персоналини танлаб олишда уларнинг бошкаруви билан шуFулланувчи менежер танлаб олинаётган ходимда куйидаги жих,атларнинг мавжудли-гига эътибор бериши зарур:

- персонал аъзоларини хизмат курсатиш жараёнида мустакил фикрга эга булган х,олда уни самарали ривожлантириш буйича зарур булган карорларни кабул килишига;

- персоналнинг нафакат хизмат курсатиш жараёнининг ходими сифатида, балки бозор иктисодиёти талабларини эътиборга олган х,олда моддий манфаатдорлик асосида ис-теъмолчилар талабларини х,ам эътиборга олган х,олда хизмат курсатишини ривожлан-тиришга;

- хизмат курсатиш билан боFЛик булган харажатларни тах,лил килиш, уни камайти-риш буйича зарур булган чора-тадбирларни куришига;

- банк хизмат курсатиш таркибларини би-лиш, уни такомиллаштириш буйича фикрлаш кобилиятларига эга булишига;

- зарур булган х,олда уз фикр-муло-х,азаларини химоя кила оладиган, уни амалга ошира оладиган булишига;

ИКТИСОД ВА МОЛИЯ / ЭКОНОМИКА И ФИНАНСЫ 2014, 6

БАНКЛАР ВА МОЛИЯ БОЗОРЛАРИ / БАНКИ И ФИНАНСОВЫЕ РЫНКИ 19 _/

2-расм. Банкларда персонал томонидан хизмат курсатиш фаолиятларини анъанавий ва замонавий равишда

олиб боришдаги фарк,лар

- хизмат курсатишни самарали олиб бо-ришда унинг энг оптимал шаклларини тан-лай олишига;

- персоналнинг мустакил фикрлаши, х,амкасблари билан турли самарали фикрлар билан узаро фикр алмашувига;

- хизмат курсатишда банд булган иш вактидан мустакил равишда самарали фой-даланишни ташкил этишига;

- персонал ходимларга уз фикрини тушун-тира оладиган ва икки томон манфаатларига монанд карорларни кабул килишига.

Банк хизмат курсатиш персоналини тан-лашда, албатта, уларнинг хулк-атворларига х,ам эътибор бериш зарур. Хизмат курсатиш персоналининг хулк-атворлари инсоннинг табиий, рух,ий ва одоб каби хусусиятла-ри, уларнинг хизмат курсатишга булган му-носабатлари, хизмат курсатиш сох,аларида буладиган янгиликларга интилишлари, узини-узи бошкара олишлари, мех,натга булган кизикишлари каби муносабатлардан иборат булиб, улар катта ах,амиятга эга. Банк персонал бошкаруви менежери х,ар бир ходим фикрига эътибор бера оладиган, ке-рак булса уни тарбия кила оладиган рах,бар булиши керак. Банкнинг персонал бошкаруви рах,барининг ана шундай хусусиятларга эга

булиши самарали хизмат курсатишни ва уларнинг сифатли, талабга жавоб берадиган даражада булишини таъминлайди. Персонал бошкаруви менежери хизмат курсатиш персонали талабларини эътиборга олган х,олда бошкарувни амалга ошириши хизмат курсатиш жараёнида ходимлар уртасида, хо-димлар билан уларни бошкарувчи менежер-лар уртасида буладиган зиддиятликларнинг уз вактида олдининг олинишини ёки бар-тараф этилишини таъминлайди. Бошкарув менежери у билан ходимлар уртасида юза-га келиши мумкин булган келишмовчилик-ларнинг олдини олиш учун доимий равишда куйидагиларга:

- банк персоналининг мех,нат килиш ша-роитларининг яхшиланиб боришига;

- персоналнинг мех,натидан манфаатдор-лик даражасининг усиб боришини таъмин-лашга;

- конунларга риоя килган х,олда персоналнинг мех,нат хавфсизлигини таъминлашга;

- персонал билан бошкарув менежери уртасидаги муносабатларнинг дустона, узаро х,урматга асосланган х,олда ташкил этилишига;

хизмат курсатиш персонали бошкарувини демократик асосда олиб бо-ришга эътибор бериб бориши зарур.

Адабиётлар:

1. Банковское дело. / Под ред. О.И.Лаврушина. - М., "Финансы и статистика", 2001.

2. Белоглазова Г.И., Кровилецкая Л.П. Банковская дело. (Учебник.) - 2003.

3. Управление персоналом организации. (Учебник.) / Под ред. А.Я.Кибанова. - М.: "ИНФРА-М", 1997.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.