Научная статья на тему 'Балалар емханасындағы фондық патологиялары бар балалардың диспансерлік бақылау нәтижелерін сараптау'

Балалар емханасындағы фондық патологиялары бар балалардың диспансерлік бақылау нәтижелерін сараптау Текст научной статьи по специальности «Клиническая медицина»

CC BY
2946
216
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
теміртапшылықты анемия / диспансеризация / қауіп қатер факторы / iron deficiency anemia / dispanserisatiya / risk factors

Аннотация научной статьи по клинической медицине, автор научной работы — И З. Мамбетова, К Н. Тажиева, В Р. Шим

Теміртапшылықты анемия — жер бетінде кең тараған патологиялық үрдіс, оның саны барлық анемиялардың 80-95% құрайдыАлматы қаласындағы №4 және №8 ҚБЕ-дағы фондық патологиялармен диспансерлік бақылаудың сапасы анықталды. Фондық патологиялармен, соның ішінде теміртапшылықты анемиямен 81 бала, созылмалы тамақтанудың бұзылыстарымен 65 бала, мешел ауруымен 52 бала диспансерлік бақылауда болған. Темір тапшылық анемиямен есепте тұратын барлығы 81 баланың амбулаторлық картасы (ф-112-у) бойынша сараптама жасалды. Тексеруге алынған диспансерлік топтағы балалардың 15-і (19 %) 1 жасқа дейінгі балалар, 31-і (38 %) 1-3 жастағы балалар, ал қалған 35-і (43 %) 3-5 жастағы балалар болды. №4 және №8 Қалалық балалар емханасындағы диспансеризация сапасы жоғары деңгейде ұйымдастырылған. Төмендегі шараларға аймақ дәрігерлерінің назарларын аударуға ұсынылады:  Аналарғаанасүтіментамақтандырудыңмаңызыннасихаттау  ТТА-ныңантенатальдыпрофилактикасынжүргізу  Қосымша тамақтандыруды уақтында енгізу  Темір тапшылық жағдайын ерте анықтап, тиімді ем – шаралар қолдану  Тамақтану рационына темірге бай тағамдарды мезгілімен енгізу  Диспансерлік бақылауды белсенді жүргізу. Балаларда жиі кездесетін фондық патологияларға теміртапшылықты анемия, дистрофиялар, мешел аурулары жатады.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Похожие темы научных работ по клинической медицине , автор научной работы — И З. Мамбетова, К Н. Тажиева, В Р. Шим

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

ANALYSIS OF THE EFFECTIVENESS OF PROPHYLACTIC MEDICAL EXAMINATION OF CHILDREN WITH UNDERLYING PATHOLOGIES IN OUTPATIENT

Among the background diseases worldwide iron deficiency anemia has a leading role and is 80-95%. Bases City Children's policlinics number 4 and 8 fromAlmaty analyzed the effectiveness of clinical examination of children with iron deficiency anemia. Conducted a retrospective analysis of case histories of children (p. № 112 / y) randomized 81 children aged up to 5 years with iron deficiency anemia. Of these, 15 (19%) children one year of life, 1-3 years 31 children (38%) and 5.3 35 children (43%).Policlinical supervision for children with this disorder according to the analysis delivered at a high level and fully complies with the standards of reference. We have invited local doctors to pay attention to solving the problems of prevention of iron deficiency anemia in young children: •Conduct regugyarnye conversation among mothers about the importance of breastfeeding; • Provide antenatal prevention of iron deficiency anemia; • Timely introduction of complementary foods to children in the first year of life decreed period of time; •Early diagnosis and prompt treatment of iron deficiency in children. • Enter in the diet of foods rich in iron; • Provide timely medical examination of children.

Текст научной работы на тему «Балалар емханасындағы фондық патологиялары бар балалардың диспансерлік бақылау нәтижелерін сараптау»

УДК 614.2:613.71/73-078=053.5-943.72

И.З. МАМБЕТОВА, К.Н. ТАЖИЕВА, В.Р. ШИМ

С. Ж. Асфендияров атындагы Казац ¥лттъщ Медицина УниверситетI Амбулаторлы-емханалъщ педиатрия кафедрасы

БАЛАЛАР ЕМХАНАСЫНДМЫ ФОНДЬЩ ПАТОЛОГИЯЛАРЫ БАР БАЛАЛАРДЫН, ДИСПАНСЕРЛ1К БАЦЫЛАУ

НЭТИЖЕЛЕР1Н САРАПТАУ

Тем!ртапшылыцты анемия — жер бет!нде кец тараган патологиялыц урд1с, оныц саны барлыц анемиялардыц 80-95% цурайдыАлматы цаласындагы №4 жэне №8 КБЕ-дагы фондыц патологиялармен диспансерл!к бацылаудыц сапасы аныцталды. Фондыц патологиялармен, соныц !ш!нде тем!ртапшылыцты анемиямен 81 бала, созытмалы тамацтанудыц бузылыстарымен 65 бала, мешел ауруымен 52 бала диспансерл!к бацылауда болган. Тем!р тапшылыц анемиямен есепте туратын барлыгы 81 баланыц амбулаторлыц картасы (ф-112-у) бойынша сараптама жасалды.

Тексеруге алынган диспансерл!к топтагы балалардыц 15-1 (19 %) 1 жасца дешнг! балалар, 31-1 (38 %) 1-3 жастагы балалар, ал цалган 35-1 (43 %) 3-5 жастагы балалар болды.

№4 жэне №8 Калалыц балалар емханасындагы диспансеризация сапасы жогары децгейде уйымдастырылган. ТвмендегI шараларта аймац дэр!герлершц назарларын аударуга усынылады:

• Аналаргаанасут!ментамацтандырудыцмацызыннасихаттау

• ТТА-ныцантенатальдыпрофилактикасынжург!зу

• Косымша тамацтандырудыуацтында енг!зу

• Тем!р тапшытыцжагдайын ерте аныцтап, тшмд! ем - шаралар цолдану

• Тамацтану рационына тем!рге бай тагамдарды мезглмен енг!зу

• Диспансерл!к бацытауды белсендI жург!зу.

Балаларда жиI кездесетш фондыц патологияларга тем!ртапшылыцты анемия, дистрофиялар, мешел аурулары жатады. ТYйiндiсвздер: тем!ртапшылыцты анемия, диспансеризация, цаут цатер факторы

Анемия — ;ан гемоглобиншщ жалпы мелшершщ азаюымен сипатталатын патологиялы; жагдай. Гемоглобиннщ (Нв) жалпы мелшершщ азаюы кебше эритроциттер саныныцазаюыменк;осарланады.

Темiртапшыльщты анемия (ТТА) — ;ан сарысуында, суйек миында, деполарда темiрдщ жеткпеушен дамитын анемия. Темiрдщ тапшылыгынан гемнщ жэне курамына темiр юретш акуыздардыц синтезi бузылады. Темiрдщ тапшылыгы ею TYрлi бузылыс;а экеледi — сидеропенияга жэне анемияга. Гемоглобин синтезшщ бузылысынан анемия дамыса, миоглобиннщ жэне ;урамына темiр юретш ферменттердщ синтезшщ бузылысынан сидеропениялы; синдром пайда болады. Сидеропениялы; синдром анемияныц кершкшен бурын дамиды, бiрак наукас оныц белплерш елеместен ЖYре бередi. Темiртапшылыкты анемия — жер бетiнде кец тараган патологиялы; YPДiс, оныц саны барлы; анемиялардыц 80-95% ;урайды. Мешел (рахит (rhacЫtis)) - сэбилер мен жас балаларда кездесетш ауру. Оган бала 2 айлыгынан 2 жас;а дейiн, эсiресе анасыныц емшек CYтiн ембеген жагдайда жиiрек шалдыгады. Бул ауру непзшен кальций, фосфор, Д витаминшш (эргокальцийферол), минерал туздарыныц жеткпеушен жэне организмде зат алмасудыц бузылуынан болады. Бул заттар организмде сэбидщ ;ац;а CYЙектерiнiц дурыс ;алыптаспауына жэне ЖYЙке ЖYЙесiнiц ;ызметше эсер етедь Д витаминiнiц негiзгi кездерi емшек CYтi, сары TYCтi кекенiстер жэне олардыц шырыны, балы; майы, т.б. Адам организмшде, терiсiнде Д витамиш KYHнiц ультракулгш сэулесшщ эсершен тузшедь

Дистрофиялар - созылмалы тама;танудыц бузылыстары салдарынан келiп шыгатын патологиялы; жагдайлар. Крректш заттардын жеткiлiксiз немесе кеп мелшерде TYсуiне байланысты физикалы; дамудыц тура;ты езгерiстерi, iшкi агзалардыц жэне ЖYЙелердiц морфологиялы; жэне функциялы; жагдайларыныц езгеруi, зат алмасудыц жэне иммунитеттщ бузылыстары пайда болады. Ерте жастагы балалар арасында дистрофияныц келесi TYрлерi кездеседi:

- гипотрофиялар - бойымен салыстырганда бала салмагыныц кемiстiгi,

- гипостатура - баланыц салмагы мен бойь^рдей артта ;алуы,

- паратрофиялар - баланыц салмагы мен бойыныц ;алыпты жагдайдан арты; болуы.

Алматы ;аласындагы №4 жэне №8 К£Е-дагы фонды; патологиялармен диспансерлш ба;ылаудыцсапасы

аны;талды. Фонды; патологиялармен, соныщшшде темiртапшылыкты анемиямен 81 бала, созылмалы тама;танудыц бузылыстарымен 65 бала, мешел ауруымен 52 бала диспансерлш ба;ылауда болган. Темiр тапшылы; анемиямен есепте туратын барлыгы 81 баланыц амбулаторлы; картасы (ф-112-у) бойынша сараптама жасалды.

Тексеруге алынган диспансерлш топтагы балалардыц 15^ (19 %) 1 жас;а дейiнгi балалар, 31-i (38 %) 1-3 жастагы балалар, ал ;алган 35-i (43 %) 3-5 жастагы балалар болды.

Алиментарлы фактор Антенатальд] фактор А1Ж аурулары Шала туылган балалар

Диаграмма 1 - Темiр тапшылы;ты анемияныц жиiсебептерi

525

Кесте 1 - Темiртапшылыкты анемиясына экелген алиментарлы факторлар

Тексершген топ

Ана CYтiмен дурыс тамактандырылмаган

Темiрi аз косымша тагамдар

Дурыс косымша тамактандырылмаган

1жаскадейi нпбалалар

Абс.саны

%

Абс. саны

33

%

Абс.саны

40

%

27

5

6

4

- 1-3 жас;а дешнп балалардыц 11-де бiртектi тамактану себебiнен анемия дамыды.

- 3-5 жас;а дейiнгi балалардыц 13-де утымды тамактанбаудыц себебiнен анемия аньщталды.

Кесте 2 - Темiр тапшылыкты анемияныц жиi себебi болатын антенатальдi факторлар

ЖYKтiлiк кезiндегi анасыныц аурулары Ауырган балалардыц саны

1 жас;а дейiнгi 1-3 жас;а дешнп 3-5 жаскадешнп

Анасындагы ТТА 3 4 1

Ауыр гестоз 2 2 -

Созылмалы аурулар 4 4 -

Элеуметтiк жагдайы нашар 2 6 2

Курсак iшiндегi инфекциялар 2 1 1

Зиянды эдеттер 2 2 1

Кесте 3 - Гематологиялык зерттеулер нэтижесiне байланысты жiктеуi

Гематологиялык зерттеу бойынша анемияныц ауырлы; дэрежелерi Баланыцжасы

1 жас;а дешнп балалар 1-3 жас;а дешнп балалар 3-5 жаскадешнпбалалар

I дэреже (110 - 91 г/л) 14 бала (18%) 22 (27%) 25 (31%)

II дэреже (91 - 75 г/л) 1 бала (1%) 8 (10%) 9 (11%)

III дэреже (75 г/л темен) - 1 (1%) 1 (1%)

Кесте 4 - Емдеу-профилактикалык ш-шаралары

Этгазшген шаралар 1 жаска дешнп бала 1-3 жаска дешнп бала 3-5 жаска дешнп бала

¥тымды тамактандыру (ана 15 бала 31 бала 35 бала

CYтiмен тамактандыру, 6 айдан

бастап косымша тамактандыру,

курамында темiрге бай

тагамдарды тагайындау, )

Баланыц дурыс KYтiмi (кYH 15 бала 31 бала 35 бала

тэртiбi, таза ауада серуендеу,

жукпалы инфекциялардыц

алдын алу, массаж, гимнастика)

Темiр препараттарын 9 10 -

тагайындау 3-5 мг/кг, узактыгы 6 21 15

4-8 апта; - - 12

Актиферринтамшы - - 3

Ферлатум сироп - - 5

Ферравит таблетка

Мальтофер капсула

Тардиферон таблетка

Санасол сироп 4 5 4

Киндер-биовиталь сироп 5 9 6

Мультитабс Бэби тамшы 6 - -

Алфавит таблетка - 9 10

Санавит таблетка - 8 15

Кесте 5 - Сараптама нэтижелерi

Диспансерлш топ Темip препараттарыныц кабылдау узактыгы Диспансеризацияныц тшмдшш

2 ай 3-4 ай 6 айда есептен шыгарылган 12 айда есептен шыгарылган 12 айдан соц есептен шыгарылган

1 жаска дешнп балалар 9 бала 60% 6 бала 40% 2 бала 13% 13 бала 87% -

1- 3жаскадешнп балалар 8 бала 26% 23 бала 74% 2 бала 7% 28 бала 90% 1 бала 3%

3-5 жаскадешнпб алалар 15 бала 43% 20 бала 57% 5 бала 14% 27 бала 78% 3 бала 8%

Кесте 6 - Диспансеризацияныц тшмдышн аныктау

Диспансеризацияныц тшмдШпн аныктау 1 жаска дешнп балалар 1-3 жаска дешнп балалар 3-5 жаска дешнп балалар

ЖYЙелi бакыланган 15 (100%) 25 (81%) 28 (80%)

ЖYЙелi бакыланбаган -уакытша кетш калган -жеке медициналык орталыктарында бакыланган -бакылауга келмеген жэне уакытылы анализдер тапсырмагандар 6 (19%) 2 3 1 7 (20%) 3 2 2

Сауыгып есептен шыгарылгандар 15 (100%) 30 (97%) 32 (91%)

12 айдан кешн бакылауда ЖYpгендеp - 1 (3%) 3 (9%)

Аурудыц алдын алуда ец ;ажетт шарт: баланы 1 - 2 жас;а жеткенше, эсiресе, 6 айга дейiн мшдетп турде емiзу ;ажет.Жаца туган нэрестелерде алгаш;ы алты айында ана суп негiзгi темiр K0зi болып табылады. Сэби тез 0сетiндiктен оган тек ;ана сут жеткiлiксiз болады, сондьщтан алты айдан соц ;осымша тама;тандыруда тагам рационына темiрге бай тагам ешмдерш енгiзуге назар аударган жен (бауыр, ет, балы;, бурша; ту;ымдас немесе ;осымша тама;тандыруга арналган ;ажетт витаминдер мен темiрмен байытылган ешмдер). Алгаш;ы екi жас

аралыгында балаларга шэйдiц барлык Typi мен кофе беруге болмайды. Оныц орнына табиги сусындар, кисель, сары TycTi кекешстердщ, жемiстеpдiц (сэбiз, аскабак, сары ерш, т.б.) шырынын беруге болады. Осы енiмдеpдi емшектегi сэбиi бар аналар да кецшен пайдаланганы жен. Баланы таза ауага жиi шыгару кажет. К^ауш-катер тобындагы балаларга курамында витаминдердщ кец жинагы жэне микpоэлементтеpi, соныц iшiнде темipi бар витаминдiк препараттарды тагайындауга болады.

CnHCOK ЛИТЕРАТУРЫ

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

1 Н.А. Коровина. Железодефицитная анемия у детей. // Клин. Мед. - М.: 2006. - №84(12). - С.13-19.

2 Клеменов А.В. Железодефицитная анемия у детей: клиника, диагностика, лечение. - М.: 2005. - 136 с.

3 Земцовский Э.В. Анемии у детей. - СПб.: Изд-во «Ольга», 2007. - 80 с.

4 Рахимова К.В., Стафиевская З.И. Железодефицитная анемия у детей // Медицина. - Алматы: 2013. - № 3. - С. 77-80.

5 Рахимова К.В., Стафиевская З.И. Питание детей с ЖДА // Медицина. - Алматы: 2013. - № 3. - С. 81-86.

И.З. МАМБЕТОВА, К.Н. ТАЖИЕВА, В.Р. ШИМ

Кафедра Амбулаторно-поликлинической педиатрии КазНМУ имени С. Д. Асфендиярова.

АНАЛИЗ ЭФФЕКТИВНОСТИ ДИСПАНСЕРИЗАЦИИ ДЕТЕЙ С ФОНОВЫМИ ПАТОЛОГИЯМИ В УСЛОВИЯХ ПОЛИКЛИНИКИ

Резюме: Среди фоновых заболеваний в мировом масштабе железодефицитная анемия занимает лидирующую роль и составляет 80-95%.

На базах ГДП № 4 и 8 г. Алматы был проведен анализ эффективности диспансеризации детей с железодефицитной анемией. Был проведен ретроспективный анализ историй развития детей (ф. № 112/у) методом случайной выборки у 81 ребенка в возрасте до 5-ти лет с железодефицитной анемией.

Из них 15 человек (19 %) - это дети 1 года жизни , 1-3 лет - 31 детей (38 %) и 3-5 лет - 35 детей(43 %).

Диспансерное наблюдение за детьми с данной патологией согласно результатам анализа поставлен на высоком уровне и

полностью соответсвует стандартам ведения.

Нами предложено обратить внимание участковым врачам на пути решения проблем профилактики железодефицитной анемии у детей раннего возраста:

• Проводить регугярные беседы среди матерей о значеннии грудного вскармливания;

• Проводить антенатальную профилактику железодефицитной анемии;

• Своевременное введение прикорма детям первого года жизни в декретированные сроки;

• Ранняя диагностика и своевременное лечение железодефицитных состояний у детей.

• Вводить в рацион питания продукты обогащенные железом;

• Проводить своевременную диспансеризацию детей.

Ключевые слова: Железодефицитная анемия, диспансеризация, факторы риска.

I.Z. MAMBETOVA, K.N. TAZHIEVA, V.R. SHIM

Kazakh National Medicine University of S. Asfendiyarov Department: Policlinicpediatriya

ANALYSIS OF THE EFFECTIVENESS OF PROPHYLACTIC MEDICAL EXAMINATION OF CHILDREN WITH UNDERLYING PATHOLOGIES IN OUTPATIENT

Resume: Among the background diseases worldwide iron deficiency anemia has a leading role and is 80-95%. Bases City Children's policlinics number 4 and 8 fromAlmaty analyzed the effectiveness of clinical examination of children with iron deficiency anemia. Conducted a retrospective analysis of case histories of children (p. № 112 / y) randomized 81 children aged up to 5 years with iron deficiency anemia.

Of these, 15 (19%) - children one year of life, 1-3 years - 31 children (38%) and 5.3 - 35 children (43%).Policlinical supervision for children with this disorder according to the analysis delivered at a high level and fully complies with the standards of reference. We have invited local doctors to pay attention to solving the problems of prevention of iron deficiency anemia in young children:

• Conduct regugyarnye conversation among mothers about the importance of breastfeeding;

• Provide antenatal prevention of iron deficiency anemia;

• Timely introduction of complementary foods to children in the first year of life decreed period of time;

• Early diagnosis and prompt treatment of iron deficiency in children.

• Enter in the diet of foods rich in iron;

• Provide timely medical examination of children. Keywords: iron deficiency anemia, dispanserisatiya, risk factors

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.