Научная статья на тему 'БАҲОУДДИН НАҚШБАНД РУБОИЙЛАРИ ЖАМЛАНГАН ПОКИСТОНДАГИ МАНБА'

БАҲОУДДИН НАҚШБАНД РУБОИЙЛАРИ ЖАМЛАНГАН ПОКИСТОНДАГИ МАНБА Текст научной статьи по специальности «Философия, этика, религиоведение»

CC BY
14
5
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
Баҳоуддин Нақшбанд / сўфий / рубоий / шарҳлар / Муҳаммад Содиқ Қусурий / “Рубоиёти Хожа Нақшбанд” / қаноат / яқин. / Bahauddin Naqshband / Sufi / rubai / comments / Muhammad Sadiq Kusuri / “Rubayoti Khoja Naqshband” / satisfaction / completion.

Аннотация научной статьи по философии, этике, религиоведению, автор научной работы — Наврўзова, Гулчеҳра Нигматовна

Мақолада Нақшбандия таълимотининг асосчиси Баҳоуддин Нақшбанднинг ҳозиргача имий жамоатчиликга маълум бўлмаган Покистонда нашр этилган ва Муҳаммад Содиқ Қусурий томонидан тартибга келтирилган “Рубоиёти Хожа Нақшбанд” асари ҳақида маълумот берилган.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

SOURCE IN PAKISTAN OF BAHOUDDIN NAQSHBAND RUBAI'S COLLECTED

The article presents information about the work of Bahauddin Naqshband, the founder of Naqshbandiyya, published in Pakistan under the editorship of Muhammad Sadiq Kusuri, who is not yet known to the general public.

Текст научной работы на тему «БАҲОУДДИН НАҚШБАНД РУБОИЙЛАРИ ЖАМЛАНГАН ПОКИСТОНДАГИ МАНБА»

Oriental Renaissance: Innovative, (E)ISSN: 2181-1784

educational, natural and social sciences 4(01), Jan., 2024

SJIF 2024 = 6.131 / ASI Factor = 1.7 www.oriens.uz

БАХОУДДИН НАЦШБАНД РУБОИЙЛАРИ ЖАМЛАНГАН ПОКИСТОНДАГИ МАНБА

Наврузова Гулчехра Нигматовна

Бухоро мухандислик-технология институти "Ижтимоий фанлар" кафедраси

профессори, фалсафа фанлари доктори Тел: +998914117707 email: premium.pro gress@mail.ru

АННОТАЦИЯ

Мацолада Нацшбандия таълимотининг асосчиси Бауоуддин Нацшбанднинг уозиргача имий жамоатчиликга маълум булмаган Покистонда нашр этилган ва Мууаммад Содиц Кусурий томонидан тартибга келтирилган "Рубоиёти Хожа Нацшбанд" асари уацида маълумот берилган.

Калит сузлар: Бауоуддин Нацшбанд, суфий, рубоий, шарулар, Мууаммад Содиц Кусурий, "Рубоиёти Хожа Нацшбанд", цаноат, яцин.

ABSTRACT

The article presents information about the work of Bahauddin Naqshband, the founder of Naqshbandiyya, published in Pakistan under the editorship of Muhammad Sadiq Kusuri, who is not yet known to the general public.

Key words: Bahauddin Naqshband, Sufi, rubai, comments, Muhammad Sadiq Kusuri, "Rubayoti Khoja Naqshband", satisfaction, completion.

КИРИШ

Янги Узбекистонда Учинчи Ренессанс пойдеворини барпо этишда учун маънавий меросимизнинг ахамияти катта. Маънавий меросимизнинг цивмматбахо хазиналаридан бири тасаввуф фалсафасидир. Тасаввуф таълимотининг меъёрдаги, хушёрлик, мехнатсеварлик ва инсонпарварликка асосланган йулларидан бири Нацшбандия таълимотидир. Нацшбандия таълимотининг асосчиси Бахоуддин Нацшбанд номи билан машхур Мухаммад ибн Мухаммад Бухорий (1318-1389)дир[5,7-11]. Бахоуддин Нацшбанд маънавий мероси хацида "Мацомот" [2] рисолалар[13,14] асосида маълумотга эга булдик. Унинг "Аврод" [3] рисоласи ва цудсий, хикматли сузлари[6] хацида тадцицотлар олиб бордик. Аммо тадциц этилган манбаларда рубоийлари хацида жуда оз маълумот топган эдик. Яцинда Покистонда нашр этилган Бахоуддин Нацшбанд рубоийлари жамланган манбани[1] топишга муяссар булдик. Бу манба Бахоуддин Нацшбанд рубоийларини мукаммал урганиб фалсафий тахлил этишга имкон беради.

SJIF 2024 = 6.131 / ASI Factor = 1.7

МУХ,ОКАМА ВА НАТИЖАЛАР

Бахоуддин Накшбанд рубоийлари жамланган манбанинг номи "Рубоиёти Хожа Накшбанд"дир[1]. "Рубоиёти Хожа Накшбанд" асарини топишга ёрдам берган Имом Бухорий халкаро илмий-тадкикот маркази Илмий тадкикотлар булими бошлиги, тарих фанлари буйича фалсафа доктори (PhD), катта илмий ходим Мехрожиддин Амоновга миннатдорчилик изхор киламиз. Бу асар 1997 йилда Покистоннинг Лахор шахрида чоп этилган. Манбада китобнинг номи "Рубоиёти Хожа Накшбанд" эканлиги ва уни тартибга келтириб, урду тилига шарх этган олимнинг исми Мухаммад Содик Кусурий эканлиги кайд этилган.

"Рубоиёти Хожа Накшбанд" 184 сахифадан иборат. 12-39-бетларда "Мукаддима" ёзилган. "Мукаддима"нинг муаллифи Хазрат профессор Сайид Мухаммад Зокир Хусайн Шох Сохиб Чиштий Сиалвий Мад Зиллий (Равалпинди)дир. Урду тилада ёзилган асарнинг "Мукаддима" кисмини филология фанлари доктори (PhD), Тошкент давлат шаркшунослик университети "Урду тили, адабиёти, Покистон маданияти ва тарихи" кафедраси мудири Шарахметова Мухлиса Ансоридиновна таржима этишга ёрдам берганлари учун миннатдорчилик билдирамиз.

Манбадан маълум буладики, Бахоуддин Накшбанднинг 137 рубоийлари бор экан. Бу Бахоуддин Накшбанд маънавий меросининг янги киррасини бизга намоён этади ва уларни урганиш вазифасини куяди.

Биз Бахоуддин Накшбанднинг 137 рубоийсини араб графикасидан кирилл графикасига угириб, "Бахоуддин Накшбанд Рубоийлар" номи билан Бухоронинг "Дурдона" нашриётидан 2023 йилда нашр этдик[4]. Бу рисола 84 бетдан иборат булиб, Бахоуддин Накшбанд рубоийларини манбада ракамлаштирилган куринишида ва сахифалари курсатилган холда чоп этилган.

Рубоийлар тахлили курсатадики, Бахоуддин Накшбанд бу шеърият туридан яхши хабардор булган. У кишининг рубоийлари мазмун жихатидан Абу Саид Абул Хайр, Умар Хайём, Абдулхолик Гиждувоний, Хожа Али Ромитаний гоялари билан уйгундир. Улар муножот куринишига ёзилган булиб тавхид, инсон, комил инсон, нафс, акл, калб каби тушунчаларни фалсафий тахлил этишга ёрдам беради.

"Рубоиёти Хожа Накшбанд" асарининг 8-ракамли рубоийсида инсон каноат килганида камолга етиб якин илмидан бахраманд булишини Бахоуддин Накшбанд таъкидлаган.

J^i ^^ j 4J Ь

jbjS JJA^ fL jjb jjj jl J

SJIF 2024 = 6.131 / ASI Factor = 1.7

Ë Paö, 3H KaHoaraM TaBOHrap rapgoH, B-a3 Hypu aKHH gunaM MyHaBBap rapgoH. Acöoöh MaHH gunôaHgau caprapgoHpo, Be MHHHaTH MaxnyK Myaccap rapgoH[1:48].

Ma3MyHH:

Ë napBapgurop, KaHoaTHM una MeHH KygpaTnu Kun, ^khh HypuHrgaH KanÖHMHH MyHaBBap Kun. CeHra KyHrun öoFnaraH 6y caprapgoH acôoôuHH, MaxnyK MHHHaTHCH3 Myaccap Kun.

BaxpyggHH HaKmöaHg 6y pySoufinapu öunaH caöp Ba KaHoaT hhcohhh Kyn-Kygparnu Ba hmkohhath KeHr KunumuHH TatKugnaMoKga. KaHoarnu hhcoh Kanöu aKHH HypugaH MyHaBBap 6yna onumuHH KypcamoKga. fflox, HaKmöaHg KanÖHHH Onnoxra öornaraH hhcoh cu^arnga MymKunnapHH MaxnyK - xanK KunuHraHnap MHHHaTHCH3 Myaccap KunumHH cypafigu.

^khh - BaxpyggHH HaKmöaHg ^HKpuna, acn 3oTHHHr (TaHrpuHHHr) Hypu Ba cu^araapuHH ugpoK этнmgaн HÖopargHp.BaxpyggHH HaKmöaHg "ABpog" puconacura ë3HnraH "KaH3 an uöog" mapxuga "aKHH" yn gapa^aga SynuHumu KypcaranraH: I.Hhm-an aKHH - 6y Acn 3oTHHHr HypH Ba cu^araapuHH ôunum, y ganunnap ôocKH^ugaH öomnaHagu. By HnMra эra öynraHnapga Matpu^ar xpnu ôynagu Ba 6y gapa^a aBnuënapHHHr MapTaöacura lyrpu Kenagu. 2. AfiH-an aKHH - 6y öocKH^garu öunum ^yTyxnap öunaH öofhhk öynagu. YHHHr xpnarn ^atMgup. By gapa^a xoc aBnuënapHHHr MapTaôacngup. 3. X,aKK-an aKHHga hhcoh My^accan önnuMra эra ôynagu. YHHHr xpnu ^aMt-yn ^atMgup. By pacyn Ba Haôufinap Ba xaKHKaT axguHHHr gapa^acugup. KyptoHH KapuMHHHr "TaKaccyp" cypacuga "aKHH" x,aKuga oaT 6op.

HnM-an-aKHH TacaBBy^ Matpu^aruHHHr aBBanru 3HHacHgup. YHHHr Hara^acuga Kacö KunuHraH önnuM opKanu hhoxhh MoxuaT aManra omagu.

AfiH-an aKHH unM-an aKHHgaH KefiHHru TacaBBy^ufi Matpu^ar 3HHacugup. By 3HHagarunapra unoxufi cupnap Kam$ öynagu.

X,aKK-an-aKHH TacaBBy^ufi Matpu^arauHr oxupru 3HHacHgup. YHHHr BocuTacu una xaKHKaTHH Tyna ugpoK KHnagunap[12].

SJIF 2024 = 6.131 / ASI Factor = 1.7

ro^opagarn ^HKpnapgaH Kenu6 HHKaguKH, X,a3paT BaxoygguH HasmôaHgHHHr ^HKpuna, akhh hhmh op^anu cy^HH TaHrpuHH 3oth Ba cu^araapuHHHr HypnapuHH agpoK KHnagu.

XY.TOCA

1. noKHCTOHga Hamp этнпгaн "Py6ouëTH Xo^a HaKmöaHg" acapu BaxoygguH Ha^möaHggaH 137 Ta pyöouH ca^naHraHnuru hcöottobhh MaHÖagup.

2. EaxpyggHH Ha^môaHg pySoufinapuHH Ma3MyH-MoxHATHHH aHraa6 ^anca^HH Taxnun этнm my coxa MyraxaccHcnapHHHHr Ba3H^acHgup.

3. Pyôoufinapra ë3unraH mapxnapHH ypgy TunugaH Tap^HMa этн6 repMeHeBTHK ycnyôga TymyHum Ba TymyHTupum gon3ap6 Ba3H^agup.

2. A6yn MyxcuH MyxaMMag bokhp höh MyxaMMag Anu. Ma^OMOTH Xo^a BaxoygguH Ha^môaHg / OopcuHgaH Tap^HMoH, cy3 6omu, H3ox Ba nyrar Myannu^H MaxMyg X,acaHHH. - TomKeHT: Y36eKHcTOH, 2019. - 335 6.

3. BaxoyggHH Ha^m6aHg. ABpog (TyngupunraH hkkhhhh Hamp). Maspna, H3ox Ba mapxnap Myarnu^H, Tap^HMoH r.H HaBpy3oBa. T.: "Sano standart" HampuëTH, 2019. 112 6.

4. BaxoyggHH HarçmôaHg. Pyöouönap. Byxopo: "^ypgoHa" HampuëTH, 2023 - 84

5. BaxoyggHH Ha^möaHg. (MaHÖanap Taxnunu). Tynna6 Hampra TaôëpnoBHH, Ma^ona, H3ox Ba mapxnap Myarnu^H. r. H. HaBpy3oBa. T.: "Sano standart" HampuëTH, 2019. 256 6.

6. BaxoyggHH HarçmôaHg. X,HKMarau cy3nap. Bahouddin Nakshband. Words of wisdom. X,HKMaTHH cy3napHH TynnoBHH Ba Ma^onanap Myarnu^H. r. H. HaBpy3oBa, X,HKMarau cy3napHH HHraro Tunura Tap^HMa этyвнн 3. PacynoB. "Sadriddin Salim Buxoriy". "Durdona" nashriyoti. 2020. 52 6.

7. HaBpy3oBa r. HaKm6aHgua TacaBBy^HH TatnuMoTH Ba 6apKaMon hhcoh Tapöuacu. - TomKeHT: OaH, 2005. - 233 6.

8. HaBpy3oBa r. H HaKm6aHgua - KaMonoT fiynu. - TomKeHT: OaH, 2007. - 189 6.

9. HaBpy3oBa r. BaxoygguH Ha^m6aHg. (Pucona). T.: "ABU MATBUOT-KONSALT" HampuëTH, 2011. 24 6.

10. HaBpy3oBa r.H. Xo^a BaxoyggHH Ha^m6aHg xaëTH Ba MatHaBHH Mepocu. -T.: OaH, 2021. - 244 6.

REFERENCES

6.

SJIF 2024 = 6.131 / ASI Factor = 1.7

11. Navruzova G.N. Bahauddin Naqshband - the seventh pir of Bukharai Sharif (Noble Bukhara). Islom tafakkuri (Maxsus son), 2020. 5-8-6.

12. Наврузова Г.Н. Бахоуддин Накшбанд илм хусусида. Islom tafakkuri (Maxsus son), 2023. 2-сон. 3-10-бет.

13. Рисолахои пирон ва пайравони тарикати Накшбандия. Душанбе: 2017. 456

14. Яъкуб Чархий. Рисолаи унсия. (Дустона сухбат). Таржимон ва шархлар муаллифи. С. Рахмонов. Самарканд: "Самарканд давлат чет тиллар университета" нашриёти, 2022. 78 б.

б.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.