Научная статья на тему 'БЎЗСУВ ОҚОВА СУВЛАРИНИ БИОТЕХНОЛОГИК УСУЛДА ТОЗАЛАШ НАТИЖАЛАРИ ВА МАЪЛУМОТЛАРИ'

БЎЗСУВ ОҚОВА СУВЛАРИНИ БИОТЕХНОЛОГИК УСУЛДА ТОЗАЛАШ НАТИЖАЛАРИ ВА МАЪЛУМОТЛАРИ Текст научной статьи по специальности «Нанотехнологии»

CC BY
38
7
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Область наук
Ключевые слова
СУВ ХАВЗАЛАРИНИ ТОЗАЛАШ / БУЗСУВ ОКОВА СУАЛАРИ

Аннотация научной статьи по нанотехнологиям, автор научной работы — Алимова М.И., Эгамбердиев Н.Б.

Илмий ишнинг долзарблиги. Оқава сувларини органо-минерал моддалардан оғир металларадан ҳамда патоген микроорганизмлардан юксак сув ўсимликлари пистия ёрдамида тозалашнинг янги самарали биотехнологиясини. Шоякубов,Айтметова, Исмоилхаджаев, Эгамбердиевлар урганганишган [1-3]. Бизнинг илмий ишимизда конкрет Қибрай мусаллас заводининг оқава сувларни биологик тозалаш усуллари, параметрлари ва жараён натижалари келтирилган.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

RESULTS AND INFORMATION OF BIOTECHNOLOGICAL TREATMENT OF BOZSUV WATERWATER

Relevance of scientific work. A new effective biotechnology for the treatment of wastewater from organo-minerals from heavy metals and pathogenic microorganisms using aquatic plants pistachios. Shoyakubov, Aytmetova, Ismailkhadjaev, Egamberdiev were trained [1-3]. In our scientific work, the methods, parameters and process results of biological treatment of wastewater of a specific Qibray wine plant are presented.

Текст научной работы на тему «БЎЗСУВ ОҚОВА СУВЛАРИНИ БИОТЕХНОЛОГИК УСУЛДА ТОЗАЛАШ НАТИЖАЛАРИ ВА МАЪЛУМОТЛАРИ»

УДК.628.163.(575.12)

Алимова М.И. независимый исследователь Эгамбердиев Н.Б. профессор

Национальный исследовательский университет "Ташкентский институт инженеров ирригации и механизации сельского хозяйства"

БУЗСУВ ОЦОВА СУВЛАРИНИ БИОТЕХНОЛОГИК УСУЛДА ТОЗАЛАШ НАТИЖАЛАРИ ВА МАЪЛУМОТЛАРИ

Аннотация: Илмий ишнинг долзарблиги. Оцава сувларини органо-минерал моддалардан огир металларадан уамда патоген микроорганизмлардан юксак сув усимликлари пистия ёрдамида тозалашнинг янги самарали биотехнологиясини. Шоякубов,Айтметова, Исмоилхаджаев, Эгамбердиевлар урганганишган [1-3]. Бизнинг илмий ишимизда конкрет К,ибрай мусаллас заводининг оцава сувларни биологик тозалаш усуллари, параметрлари ва жараён натижалари келтирилган.

Калит сузлар: сув хавзаларини тозалаш, Бузсув окова суалари.

Alimova M.I. independent researcher Egamberdiev N.B. professor

National Research University "Tashkent Institute of Irrigation and

Agricultural Mechanization Engineers"

RESULTS AND INFORMATION OF BIOTECHNOLOGICAL TREATMENT OF BOZSUV WATERWATER

Annotation: Relevance of scientific work. A new effective biotechnology for the treatment of wastewater from organo-minerals from heavy metals and pathogenic microorganisms using aquatic plants pistachios. Shoyakubov, Aytmetova, Ismailkhadjaev, Egamberdiev were trained [1-3]. In our scientific work, the methods, parameters and process results of biological treatment of wastewater of a specific Qibray wine plant are presented.

Keywords: water basin cleaning, Buzsuv okova questions.

Сув хавзаларини санитар гигиеник тоза саклашда окава сувларини тозалайдиган курилмаларни куриш хдмда тозалаш усулларини янада такомиллаштириб бориш хдмда тозаланган окава сувларини кайта ишлатиш, хозирги вактдаги давлат сиёсати даражасидаги ечилиши зарур булган илмий муаммолардан бири булиб колмокда.

Илмий изланишлар Бузсув окова сувларини биотехнологик усулда тозалаш натижалари органо минерал моддалар ва OFир металлар билан ифлосланган окава сувларни тозалашга баFишланган.

Объект ва материал ва услублар. Урганилаётган объект сифатида Бузсув окова сувларини биотехнологик усулда тозалаш усуллари гидрохимияда ва алгологияда кабул килинган стандарт усулларидан фойдаландик [1].

Олинган натижалар ва уларнинг тахлили. Илмий ишимизнинг дастлабки вазифалари сув хавзаларида усувчи сув утларини таркибини урганиб уларни ичидан окава сувларни тозалашда фойдаланиш учун соф холда ажратишни ва саноат окав сувларини тозалашда куллашни уз олдимизга максад килиб куйдик.

Юксак сув усимликлари пистия ёрдамида кайта тозаланган окава сувлар турли хил органо минирал моддалардан ва патоген микроорганизмлар(ичак таёкчалари бактериялари) дан хам тозаланди (жадвал 1). К,ибрай заводи окава сувларда устирилган пистия биомассаларини термик кайта ишлангандан кейин кишлок хужалик хайвонларининг ва парандаларни бокишга тавсия этилади. Пистия ёрдамида тозаланган окова сувини техник максадларда хамда суFорма дехкончиликда куллаш мумкин. Чунки окова сув чикиндилардан OFир металлардан хамда ичак таёкчасидан тозаланган.

Бузсув окова сувларини биотехнологик усулда тозалаш хар бир фасл ойларда урганиб сувдаги зарур курсаткичлар, рН, ранги, хиди ва бошка камёвий элементлар микдорини хисобга олдик.

Бузсув окова сувларини биотехнологик усулда тозалаш иншоатининг биологик ховузларида юксак сув усимликларидан пистия сув усимлигини устириш натижасида сувда эриган кислород микдори 5.26 дан. 0.14мг/л. органик углерод 4.60дан 3.59 мг л гача фосфор 0.88 дан 0.85 мг.л гача КН 4.6 дан 0.4 мг/ л гача Ш2водород сулфиддан куланса хиди хам пистия устирилганда хиди йуколганлиги исботланди.

Жадвалдан куриниб турибтики окова сувларнинг узи хам органик моддаларга бой, чунки озик-овкат саноати окова сувларидир. Бу сувларда асосан органик чикинди моддалар, оксиллар, ачитки чукмалари мавжуд. Шунинг учун хам бу мухитда пистия сув ути яхши усади. Буни жадвалнинг биринчи тажрибада куриш мумкин. Окова сувларни 75%, 50 % да уларга 25%, 50% тоза сув куйиб аралаштириб устирганимизда хам пистия сув утиларни яхши усаётганлиги кузатилди. Албатта стандарт мухитда эса окова сувни тозалаш юкори самара берди.

Демак Бузсув окова сувларини биотехнологик усулда тозалаш озик-овкат саноати окова сувларини пистия сув ути билан устириш максалга мувофик экан.

Жадвал 1

Бузсув oKoea сувларини биoтехнoлoгик усулда тoзалаш okobîî сувларини пистия сув ути иштирркида тoзaлaш_

№ Тaжpибa тypлapи МУХИТ Пистиянинг хул биомaссaси мг/л

Экилгaн пистия микдори мг/л Кyндaлик усиш мг/л 15-кунлик биомaссa микдори мг/л 1-ойлик биомaссa микдори мг/л

1 Нaмyнa (фaкaт оковa сув) 150 36,5 328.8 618,5

2 Окава сув 75% тоза сув 25% пистия экилган 150 29.6 284.3 541.6

3 Окава сув 50% тоза суви50% пистия экилган 150 22.2 246.5 462.3

4 Намуна стандарт мухитпистия экилган 150 46.5 396.6 958.6

Етиштирилган биомассани турли максадларди яни кишлок хужалик хайвонлари ва паррандаларини бокишда, оксил витаминли ва минерал озука сифатида, биоуFит ва биогаз олишда ундан ташкари, тупрок структурасини яхшилашда "яшил уFит" сифатида фойдаланиш мумкин. Хулоса:

1. Олинган натижалардан куриниб турибдики озив-овкат заводларини чунончи Бузсув окова сувларини биотехнологик усулда тозалаш органик моддалар куплиги сабабли сув утлари яхши усади ва бу окава сувлрни яхши тозалади.

2. Биологик тозаланган окава сувларни кайта суFорма дехкончиликда куллаш мумкин.

3. Пистия сув усимликларни биомассасини эса ем сифатида чорвачиликда (стерилизация килингандан сунг) ёки биологик уFит сифатида ишлатиш мумкин.

Фойдаланилган адабиётлар:

1. Шоякубов. Р. Ш, Аитметова. К,.И, К,ондратъева. В.П. Очистка сточных вод, "Ч П О электрохимпром" УЗБ биол. Журнал 1994 №3 ст 25.27.

2. Эгамбердиев. Н.Б, Якубов. Х, Шоякубов.Р. Исследование биохимического состава микроводорослей хлорелле сцинедесмуса. Журнал композиционные материалы. 2005 №3 ст 52-54.

3. Исмоилходжаев Б.Ш.Определение тяжелых и токсичных металлов как загрязнитель окружаюшей среды. СБ трудов РНТК ТИМИ 2009 ст 26 -29.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.