CC BY
0УДК 340.131.2
КАЗАХСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫЦ БАС МЕМЛЕКЕТТ1К САНИТАРИЯЛЫЦ ДЭР1ГЕР1НЩ ТОТЕНШЕ ЖАГДАЙ КЕЗ1НДЕ ШЫГАРАТЫН КАУЛЫЛАРЫН КАБЫЛДАУ ЖЭНЕ КУШ1Н ЖОЮДЫЦ КЕЙБ1Р МЭСЕЛЕЛЕР1
Зарина Нурбекцызы Аманжолова
Казацстан Республикасы Жогаргы Сотыныц бас консультанты; «М.С.Нарикбаев атындагы КАЗГЮУуниверситет1» АК-ныц докторанты; Казацстан Республикасы, Астана ц.; e-mail: zarina.amanzholova1986@gmail.com
Аннотация. COVID-19 коронавирустыц инфекциясымен халыц жаппай ауруына байла-нысты енгiзiлген твтенше жагдай кезтде Казацстан Республикасыныц Бас мемлекеттж санитариялыц дэр^ермен шыгарылган цаулылардыц негiзiнде Казацстан территориясын-да жеке жэне зацды тулгалардыц бiрцатар азаматтыц цуцыцтары шектелдi. Мацала ая-сында бул шектеуге негiз болган цаулылардыц цуцыцтыц табигаты COVID-19 пандемия-сына дейiнгi жэне mrn^i тэжiрибенi негiзге ала отырып зерттелдi.
Автормен К,Р Бас мемлекеттж санитариялыц дэр^ердщ цузыреттщ шегт белгшеу барысында оныц твтенше жагдайдыц енгiзiлуiне дейiнгi ц¥зыретi аныцталды. Нацты-рац айтылса, шектеу w-шаралары, оныц штде карантинтц енгiзiлуiне себеп болатын инфекциялыц аурулардыц тiзбесiнде коронавирустыц инфекциясыныц болмауы, алайда Бас мемлекеттж санитариялыц дэр^ермен цабылданган цаулыларыныц зацдылыгы оныц цузыретте сэйкестт айцындалды.
Сонымен цатар, мацала аясында Бас мемлекеттж санитариялыц дэрiгерiмен цабылданган цаулылардыц цуцыцтыц табигаты оныц цолданыс узацтыгы мен цабылдану про-цеЫне царай зерттелдi. Осы орайда, зацга тэуелдi нормативтж цуцыцтыц акт реттде цабылданган цаулылардыц жт кушт жою Yрдiсiне байланысты оныц зац техникасыныц талаптарына сэйкестт аныцталды.
Зерттеу барысында КР Бас мемлекеттж санитариялыц дэрiгерiмен COVID-19 пан-демиясыныц таралуын тежеуте байланысты жэне коронавирустыц инфекцияга дейт цабылданган цаулылардыц эдшет органдарында мiндеттi мемлекеттж тiркеуден втуiне |г цатысты бiрiздiлiк мэселеЫ квтерiлдi. Кр «К¥цыцтыц актшер туралы» зацында кврШс тапцан нормаларга сэйкес мiндеттi мемлекеттж тiркеудi цажет ететт цуцыцтыц нор-
<
0_
о мативтж актiлерi тiзбесiнiц арасында КР Бас мемлекеттж санитариялыц дэрiгерiмен
цабылданатын жеке жэне зацды тулгалардыц азаматтыц цуцыцтары мен бостандыцта-рын шектеуге алып келетт цаулылардыц болмауы, санитариялыц дэр^ердщ цуцыцтыц § мэртебест аныцтауды цажет еттi.
§ ТуйЫ свздер. COVID-19 коронавирустыц инфекциясы, твтенше жагдай, Бас мемле-£ кеттж санитариялыц дэр^ер, цаулы.
< НЕКОТОРЫЕ ВОПРОСЫ ПРИНЯТИЯ И ОТМЕНЫ
§ ПОСТАНОВЛЕНИЙ ГЛАВНОГО ГОСУДАРСТВЕННОГО
5 САНИТАРНОГО ВРАЧА РЕСПУБЛИКИ КАЗАХСТАН,
ИЗДАВАЕМЫХ ПРИ ЧРЕЗВЫЧАЙНОМ ПОЛОЖЕНИИ
<
о
о <
со <
н
>
о s
н
о
ш ш
Аманжолова Зарина Нурбековна
Главный консультант Верховного Суда Республики Казахстан; докторант АО «Университет КАЗГЮУ имени М. С. Нарикбаева»; г.Астана, Республика Казахстан; e-mail: zarina.amanzholova1986@gmail.com
Аннотация. В период чрезвычайного положения, введенного в связи с массовой заболеваемостью населения коронавирусной инфекцией COVID-19, на основании постановлений, изданных Главным государственным санитарным врачом Республики Казахстан, на территории Казахстана был ограничен ряд гражданских прав физических и юридических лиц. В рамках статьи была исследована правовая природа постановлений, положивших начало
этому ограничению, исходя из опыта до и после пандемии COVID-19.
В ходе установления автором пределов компетенции Главного государственного санитарного врача РК была определена его компетенция до введения чрезвычайного положения. В частности, выявлено отсутствие коронавирусной инфекции в перечне инфекционных заболеваний, при которых вводятся ограничительные мероприятия, в том числе карантин, однако законность постановлений, принятых Главным государственным санитарным врачом, соответствует его компетенции.
Кроме того, в рамках статьи изучена правовая природа постановлений, принятых главным государственным санитарным врачом РК, исходя из продолжительности их действия и процесса принятия. В связи с тенденцией к частой отмене постановлений, принятых в качестве подзаконного нормативного правового акта, установлено его соответствие требованиям юридической техники.
Входе исследования был поднят вопрос последовательности в отношении обязательной государственной регистрации в органах юстиции постановлений, принятых главным государственным санитарным врачом РК в связи с сдерживанием распространения пандемии COVID-19 и до коронавирусной инфекции. Отсутствие среди перечня правовых нормативных актов, требующих обязательной государственной регистрации в соответствии с Законом РК «О правовых актах» постановлений, принимаемых главным государственным санитарным врачом РК, повлекших ограничение гражданских прав и свобод физических и юридических лиц, потребовало определения правового статуса санитарного врача.
Ключевые слова. Коронавирусная инфекция COVID-19, чрезвычайное положение, Главный государственный санитарный врач, постановление.
SOME PROBLEMS OF ADOPTION AND CANCELLATION OF RESOLUTIONS OF THE CHIEF STATE SANITARY DOCTOR OF THE REPUBLIC OF KAZAKHSTAN ISSUED IN CASE OF EMERGENCY
Amanzholova Zarina Nurbekovna В
m
Chief Consultant of the Supreme Court of the Republic of Kazakhstan; doctoral student of JSC "M. S. Narikbayev KAZGUU University ", Astana, Republic of Kazakhstan; e-mail: zarina.amanzholova1986@gmail.com
Abstract. During the state of emergency imposed in connection with the mass morbidity of the s
population with coronavirus infection COVID-19, on the basis of resolutions issued by the Chief y
State Sanitary Doctor of the Republic of Kazakhstan, a number of civil rights of individuals and A
legal entities were restricted on the territory of Kazakhstan. The article investigated the legal >
nature of the regulations that initiated this restriction, based on the experience before and after o
the COVID-19 pandemic. 0
When the author established the limits of competence of the Chief State Sanitary Doctor j
of the Republic ofKazakhstan, his competence was determined before the introduction of the state ™
of emergency. In particular, the absence of coronavirus infection in the list of infectious diseases £
for which restrictive measures are introduced, including quarantine, was revealed, but the legality B
of the decisions adopted by the Chief State Sanitary Doctor corresponds to his competence. S
In addition, the article analyzes the legal nature of the resolutions adopted by the Chief State p
Sanitary Doctor of the Republic of Kazakhstan, based on the duration of their validity and g
the adoption process. Due to the tendency to frequent cancellation of resolutions adopted as a g
subordinate regulatory legal act, its compliance with the requirements of legal technology has o
been established. s
In the process of the research, the question of coherency in relation to the mandatory state ©
registration in the judicial authorities ofthe resolutions adopted by the ChiefState Sanitary Doctor p
of the Republic of Kazakhstan in connection with curbing the spread of the COVID-19 pandemic >
and before coronavirus infection was raised. The absence among the list of legal regulations s
requiring mandatory state registration in accordance with the Law of the Republic ofKazakhstan p
"On Legal Acts" of resolutions adopted by the Chief State Sanitary Doctor of the Republic №
of Kazakhstan, which entailed the restriction of civil rights and freedoms of individuals and legal 4
entities, required the determination of the legal status of a sanitary doctor. 5
Key words. Coronavirus infection COVID-19, state of emergency, Chief State Sanitary Doctor, 22
resolution. 3
CO
DOI: 10.52026/27885291 2023 75 4 232
со
CN О CN
Û.
<
Û.
0
е
1
о
ш
о
ш с
<
ш H
о
<
о
о <
со <
I>
о
s
s m н
о
ш Ой
Юркпе
БYгiнгi KYнгe дeйiн aдaмзaт тaрихындa aдaмдaрдын жaппaй ayрyлaрынa бaйлaныс-ты коFaмдык кaтынaстaрды кукыктык peт-тeyгe кaтысты киындыктaр тyындaFaн eмeс. БYкiл элeмдe aдaмдaрдын жaппaй COVID-19 коронaвирyстык инфeкциясынa шaлдыFyы-Ha бaйлaнысты ДYниeжYзiлiк дeнсayлык сaктay уйымы бул iндeттi коFaмдык дeнсa-улык сaктay сaлaсындa орын aлFaн тeтeншe aхyaл1 рeтiндe жaриялaFaн болaтын.
Бул хaбaрлaндырyдaн гейш элeм мeм-лeкeттeрi хaлыктын кзлыпты eмiр снятый шeктey бойыншв шнрнлнр колдвта 6нстн-ды. Алвадв бiркaтaр мeмлeкeттeрдiн, онын iшiндe ^нзнкстнн дв 6ap, колдaныстaFы тe-тeншe вхувл рeжимiн кукыктык pexxeyre бaFыттaлFaн нормвтивтш aктiлeрi жвптай жукталы aypyFa бaйлaнысты тyындaFaн KOFaмдык кaтынaстaрды pexxeyre бeйiмдeл-мeгeндiгi бaйкaлды. ^Р «Тeтeншe жaFдaй тур&лы» жэнe «Aзaмaттык корFay турвлы» зннднры хмы^ыи, жвптай жукталы aypyFa шaлдыFyынa бaйлaнысты тeтeншe aхyaлды кукыктык pexxeyre бaFыттaлFaн ноpмaлapды мYлдeм ^м^тв^ы.
Эдiстеp мен материалдар
Мaкaлa вясындв ЖYpгiзiлгeн 3epxxey жу-мысынын бapысындa кeлeсiдeй бipнeшe жвлпы Fылыми жэте apнaйы эдiстep reB^-нeн колдвнылды: в^лиз, синтeз, ЖYЙeлiлiк, хронологиялык, сaлыстыpмaлы-кукыктык жэнe форм&льды кукыктык эдiстep. 3ep^ тeyдiн мaтepиaлдapы отвндык ноpмaтивтiк кукыктык aктiлepi мeн зepттeyшi Faлымдap-дын eнбeктepiнe нeгiздeлдi.
Негiзгi бвлiм
Нэтижелер мен талцылау
2019 жылдын жeлтоксaн aйындa Кы^й-дын Ухвнь кaлaсындa aлFaш peт aныктaлFaн COVID-19 коротавирустык эпидeмиясынын пaндeмия дeнгeйiнe жeткeнiн хaбapлaFaн ДYниeжYзiлiк дeнсayлык свкгау уйымы осы вркылы мeмлeкeттepдi пaндeмиянын тврв-луын тeжey Yшiн тeз врвдв кaжeттi шврв-лврды ЖYзeгe всыру ^pe^rm eскepттi. Бул орвйдв, жвптай инфeкциянын вдвм дeнсay-лыFы Yшiн тeндipeтiн кayпi кукыктык тэpтiп
Yшiн киындык тyFызды.
Бул кукык сaлaсындaFы институттврдв бурын-сонды болмaFaн мэсeлeлepгe влып гелдь Осылaйшa, коFaмдык дeнсayлык свкгау сaлaсындaFы тeтeншe вхувл жврия-лaнFaнымeн элeм мeмлeкeттepi зaннaмaлык aктiлepiнe свй шуFыл шapaлap колдвта 6ВСТВ-ды. Мeмлeкeттepдiн бip бeлiгi кукыктык ЖYЙeлepiнe свй КонститyцияFa ЖYгiнiп жeкe жэнe ЗВНДЫ тулFaлapдын кукыкгары мeн звнды бостaндыктapын жaн-жaкты шeктey-re нeгiз болвтын «тeтeншe жaFдaй» peжимi-нe ЖYгiнсe, кeлeсiлepi бул мэсeлeнi шeшy вясындв e3re шapaлapFa ЖYгiндi.
«Kaзaкстaн Рeспyбликaсындa тeтeншe жaFдaйды eнгiзy турвлы» ^Р Пpeзидeнтiнiн 2020 жылFы 15 нaypыздaFы № 285 ЖapлыFы-та сэйгес COVID-19 коротавирустык пaндe-миясыта бaйлaнысты aзaмaттapдын, eмipi мeн дeнсayлыFын коpFay мaксaтындa Рeспyб-ли^ныи, бврлык ayмaFындa тeтeншe жaFдaй peжимi жapиялaнFaн eдi2. Отвндык тэжipибe кepсeткeндeй, тeтeншe жaFдaй кeзiндe жэнe ол eнгiзiлгeнгe дeйiн ^Р Бвс мeмлeкeттiк св-нигариялык дэpiгepiмeн кaбылдaнFaн кву-лылapдын, нeгiзiндe Рeспyбликa ayмaFындa жeкe жэнe звнды тулFaлapдын, конституци-ялык кукыктвры шeктeлyгe жвтты. Алвй-дв, ^Р Конституциясынын, 39-бвбынын 1-тapмaFынa свй aдaмнын, жэте aзaмaттын кукыктвры мeн бостaндыктapы конституци-ялык курылысты коpFay, коFaмдык тэртшп, aдaмнын, кукыктвры мeн бостaндыктapын, хвлыктыц дeнсayлыFы мeн имaндылыFын свкгау мaксaтынa кaжeттi шaмaдa Faнa жэнe тeк звя^н шeктeлyi мYмкiн. Сондыкган дв ^Р Бвс мeмлeкeттiк свнитвриялык дэрй^р-мeн кaбылдaнaтын кayлылapдын, кукыктык тaбиFaтынa кызыFyшылыкты тyындaтaды.
KP Бaс MeMne^mmrn сaнumapuялъщ cspí-гepдiц K,Y3upemi
^Р 2020 жылFы 7 шiлдeдeгi «Х&лык дeн-сayлыFы жэнe дeнсayлык свкгау ЖYЙeсi турв-лы» № 360-VI кодeксiнiн, (будвн эpi - Кодeкс) ЗУ-бвбынв сэйкeс хмы^ыи, сaнитapиялык-эпидeмиологиялык сaлaмaттыFы сaлaсын-дaFы мeмлeкeттiк бв^шву мeн кaдaFaлayды ЖYзeгe aсыpaтын лayaзымды aдaмдapдын, кв-тврындв ^Р Бвс мeмлeкeттiк свнитвриялык
' «Чpeзвъlчaйнaя сumуaцuя» угыиыныц цa3aц mmme ay()apMaai; KP «Твmeншe жaгдaй myparn» 3a^ma сэйтс «чpeз-вычaйнaя сumуaцuя» жзш «чpeзвычaйноe положeнue» у^ыли^ы б^с^й «mвmeншe жaгдaй» ()en aудapъыгaндыцmaн, мщит aHm^a mYсiнiспeушiлiк mуындaл^aуы Yшiн бул Yгъmдap бвлeк квpсemiлдi.
2 «Kaзaцсmaн Peспублuкaсындa mвmeншe жaгдaйды e^i3y myparn» KP Пpeзuдeнmiнiц 2020 жыыгы 15 нaуpыздaгы №285 Жapлыгы //https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U2000000285 [Дama обpaщeнuя: 19.01.2023]
дэрiгерi жэне онын орынбасарлары бар. Сонымен катар, Кодекстщ 104-бабынын 3-тармагына сэйкес КР Бас мемлекетик санитариялык дэрiгерiмен кабылданатын кау-лылардын негiзiнде шектеу ю-шаралары ен-гiзiледi жэне KYшi жойылады, онын iшiнде карантиндi де айтып етуге болады3.
Казакстан Республикасынын террито-риясында COVID-19 коронавирустык ин-фекциясынын таралуын тежеуге байланы-сты енпзшген тетенше жагдай режимiнiн уа;ыты аясында келесiдей Yш нормативтiк кукыктык акт колданыста болганымен, бYгiнгi KYнi бул актiлердiн KYшi жойылып, бекiтiлген ережелер жанадан кабылданган буйрыкта керiнiс тапты4:
1. 2015 жылгы 25 акпандагы КР ¥лттык экономика министрiнiн «Пайда болу жэне таралу каупi тенген кезде шектеу ю-шаралары, онын шшде карантин енгiзiлетiн ин-фекциялык аурулар тiзбесiн бекiту туралы» №130 буйрыгы (будан эрi - ¥лттьщ экономика министрiнiн 2015 жылгы №130 буй-рыгы)5;
2. 2015 жылгы 20 наурыздагы КР ¥лт-тык экономика министрiнiн «Казакстан Республикасынын аумагында шектеу ю-ша-раларын, онын iшiнде карантиндi ЖYзеге асыру кагидаларын бекiту туралы» №239 буйрыгы (будан эрi - ¥лттык экономика ми-нистрiнiн 2015 жылгы № 239 буйрыгы)6;
3. 2020 жылгы 6 мамырдагы КР Ден-саулык сактау министрiнiн «Денсаулык сактаудын кейбiр мэселелерi туралы» № КР ДСМ-45/2020 буйрыгы (будан эрi - Денсаулык сактау министршщ 2020 жылгы № КР ДСМ-45/2020 буйрыгы)7.
КР ¥лттык экономика министрiнiн 2015 жылгы № 239 буйрыгынын 6-тармагына
сай жукпалы аурулардын таралуын тежеуге багытталган iс-шаралар КР Бас мемлекеттiк санитариялык дэрiгерi немесе онын орын-басарынын тиiстi шешiмiнен кейiн ЖYзеге асырылады. Денсаулык сактау министрiнiн 2020 жылгы № КР ДСМ-45/2020 буйрыгына сай енпзшген езгерютерге дейiн шектеу ша-раларын колдануга негiз болатын жукпалы аурулардын тiзiмi келесiдей болды:1) оба; 2) тырыскак; 3) сары кызба; 4) вирусты гемор-рагиялык кызбалар; 5) ауыр катты респира-торлык синдром (АКРС); 6) вирустын жана кiшi тYрiнен пайда болган адам тумауы; 7) халыкаралык медициналык-санитариялык ережелершщ (2005) № 2 косымшасына сэйкес халыкаралык манызы бар когамдык денсаулык сактау саласындагы тетенше жагдайлардын пайда болатын баска да ин-фекциялык аурулар8.
Cэйкесiнше, Денсаулык сактау ми-нистрiмен 2020 жылгы 6 мамырда кабыл-данган № КР ДСМ-45/2020 буйрыгына дей-iнгi заннама аясында КР Бас мемлекетик санитариялык дэр^ершщ пандемия кезiнде жеке жэне занды тулгалардын кукыктары мен бостандыктарына эсер еткен каулылар-ды кабылдауга катысты онын кузыретше байланысты бiркатар сурактар туындайды. Осындай каулылардын бiрi ретшде КР Бас мемлекеттiк санитариялык дэр^ершщ 2020 жылгы 12 наурыздагы № 20-ПГВр каулысын9 айтуга болады. Аталган каулынын негiзiнде кепшiлiк iс-шараларды етюзуге тыйым са-лынды, онын шшде мерекелiк, концерттiк, мэдени, спорттык ю-шаралар жэне баскала-ры; жогары жэне орта бШм беру уйымдары кашыктыктан окытуга кешiрiлдi.
КР ¥лттык экономика министршщ 2015 жылгы 25 акпандагы № 130 буйрыгын-
3 «Халыц денсаулыгы жэне денсаулыц сацтау жуйесг туралы» КР 2020 жылгы 7 шглдедегг №360^1 кодека // https://adilet.zan.kz/kaz/docs/K2000000360#z934 [Дата обращения: 15.01.2023]
4 «Шектеу к-шараларын, оныц штде карантишН жYзеге асыру цагидаларын жэне пайда болу жэне таралу цаут тенген кезде шектеу к-шара.лары, оныц штде карантин енг1зыетт инфекциялыц аурулардыц тгзбест б>екту туралы» КР Денсаулыц сацтау министржц 2020 жылгы 21 желтоцсандагы №КР ДСМ-293\2020 буйрыгы //https://adilet.zan.kz/kaz/docs/V2000021853 [Дата обращения: 20.01.2023]
5 «Пайда болу жэне таралу цаут тенген кезде шектеу к-шаралары, оныц штде карантин енг1зыетт инфекциялыц аурулар тгзбест б>екту туралы» 2015 жьыгы 25 ацпандагы КР ¥лттыц экономика министржц № 130 буйрыгы //https://adilet.zan.kz/kaz/docs/V1500010527#z1 [Дата обращения: 20.01.2023]
6 «Казацстан Республикасыныц аумагында шектеу к-шараларын, оныц штде карантишН жузеге асыру цагидаларын б>екту туралы» 2015 жылгы 20 наурыздагы КР ¥лттыц экономика министрнц № 239 буйрыгы // https://adilet.zan.kz/ kaz/docs/V1500010826#z1 [Дата обращения: 20.01.2023]
7 «Денсаулыц сацтаудыц кейбпр мэселелер1 туралы» 2020 жычгы 6 мамырдагы КР Денсаулыц сацтау министрнц №КР ДСМ-45/2020 буйрыгы // https://adilet.zan.kz/kaz/docs/V2000020596#z1 [Дата обращения: 20.01.2023]
8 «Пайда болу жэне таралу цаут тенген кезде шектеу к-шаралары, оныц штде карантин енг1зыетт инфекциялыц аурулар тгзбест б>етту туралы» 2015 жылгы 25 ацпандагы КР ¥лттыц экономика министржц № 130 буйрыгы. Мурагаттыц версия //https://adilet.zan.kz/kaz/archive/docs/V1500010527/25.02.2015 [Дата обращения: 22.01.2023]
9 «Казацстан Республикасында пандемия кезецтде коронавирустыц инфекцияныц экелту1 мен таралуына жол б>ермеу жетндег1 шараларды кушейту туралы» Казацстан Республикасы Бас мемлекеттж санитариялыц дэрггертщ 2020 жылгы 12 наурыздагы № 20-ПГВр цаулы // https://online.zakon.kz/Document/?doc_id=39485622&pos=5;-106#pos=5;-106 [Дата обращения: 23.01.2023]
го гп
0 н
1
^
И I
О
>
З
А
^
0
1 О Д А
сг
О
ГО А
А
го о го
о
I ©
о
"О А
"О
ю о ю
со
со
CN О CN
Û.
<
Û.
О
е
о
ш
о
ш £
с
<
ш H
о
-О
<
О
О <
со <
I>
о
s ^
s H
о
ш ш
да бектлген тiзiмде жэне одан бурын да ешкашан «коронавирустык инфекциясы-нын» болмаганы анык, дегенмен буйрыктын мурагаттагы нускасында онын орнында «Халыкаралык медициналык-санитариялык ережелершщ (2005) № 2 косымшасына сэйкес халыкаралык манызы бар когамдык денсаулык сактау саласындагы тетенше жагдайлардьщ (орыс тiлiнде «чрезвычайная ситуация») пайда болатын баска да инфек-циялык аурулар» деп керсетiлген.
Эз кезегiнде, 2020 жылы 30 кантар-да ДYниежYзiлiк денсаулык сактау уйымы COVID-19 шдетш халыкаралык манызы бар денсаулык сактау саласындагы тетенше ахуал деп жариялаган болатын10. Демек, инфекциялык аурулардын iшiнде «коро-навирустык инфекция» жазылмаса да, КР ¥лттык экономика министршщ 2015 жылгы 25 акпандагы № 130 буйрыгы бойынша халыкаралык денгейде когамдьщ денсаулык сактау саласындагы тетенше жагдайдьщ жариялануына итермелеген инфекциялык аурудын Республика территориясында орын алуы Бас мемлекеттiк санитариялык дэр^ герiне ез кузыретi шепнде эрекет етуге негiз болды. Сэйкесшше, бул КР Бас мемлекеттiк санитариялык дэрн^ерше COVID-19 корона-вирустык пандемиясынын белен алуын те-жеу Yшiн енгiзiлген тетенше жагдай кезiнде шешiмдер кабылдауга мYмкiндiк бердi.
КР Денсаулык сактау министршщ 2020 жылгы № КР ДСМ-45/2020 буйрыгыньщ негiзiнде пайда болу жэне каут тенген кезде шектеу iс-шаралары, онын iшiнде карантин енпзшетш инфекциялык аурулардын тiзiмi-не «Вирустын жана кiшi типi тудырган коро-навирустык инфекциясы» енгiзiлген едь Бул ДYниежYзiлiк денсаулык сактау уйымынын коронавирустык инфекцияга катысты когам-нын денсаулыгын сактауга багытталган са-лада тетенше ахуалды жариялаганнан кейiн 3 айдан астам уакыт етiсiмен, Казакстанда тетенше жагдайдьщ жариялануынан 52 ^н еткеннен кейiн гана езгерiстер орын алды.
КР Бас мемлекетт!к санитариялъщ дэр!-гергмен цабылданатын цаулылар
Халык денсаулыгы жэне денсаулык сактау ЖYЙесi туралы кодекстiн 38-бабынын 2-тармагына сэйкес Бас мемлекетик санитариялык дэр^ерлердщ 7 сипаттагы каулы-ларды шыгаруга кукылы, алайда отандык заннама каулыдан баска КР Бас мемлекеттiк санитариялык дэр^ерше нормативтiк ак-тiлер шыгаруга руксат берiлмейдi.
Казакстан Республикасынын Денсаулык сактау министрлЫнщ Санитариялык-эпиде-миологиялык бакылау комитетiнiн ресми сай-тында 2020 жылдын 01 кантарынан бастап 2023 жылдын 01 акпанына дейiнгi аралыкта КР Бас мемлекеттiк санитариялык дэрь герiмен кабылданган 102 каулы шыгады11. КР Халык денсаулыгы жэне денсаулык сактау жуйеа туралы кодекстiн 104-бабына сэйкес каулылар букаралык акпарат куралдарында жариялануы жэне орындалуы тиiс. Каулы-ларды зерттеу барысында олардын кукыктык табигатын аньщтауга байланысты келесiдей сурактарды белiп шыгаруга болады.
Бiрiншiден, КР Бас мемлекеттiк санитариялык дэрiгерiмен кабылданган каулы-лардын езiнiн турактылыгымен ерекше-ленбеуi, ягни жана каулынын кабылдануы оган дейiн колданыста болган каулылардын KYшiн жоюга алып келш отырды. Осындай каулылардын КР Бас мемлекетик санитариялык дэр^ершщ 2022 жылгы 25 науры-здагы «Казакстан Республикасындагы коро-навирустык инфекциясынын профилактика шаралары туралы» № 16 каулысынын12 ка-былдануынын хронологиялык тарихын ка-райтын болсак, осы каулыдан бастап КР Бас мемлекеттiк санитариялык дэрп^ершщ 2020 жылгы 16 наурыздагы «КР тетенше жагдай-ды енпзу туралы» Казакстан Республикасы Президентiнiн Жарлыгына сэйкес Казакстан Республикасы халкынын кауштдЫн камта-масыз ету женiндегi шаралар туралы» № 25-ПГВр каулысы13 аралыгында 45 каулынын KYшi жойылды. Бул келесiдей керiнiске ие:
10 Заявление по итогам второго совещания Комитета по чрезвычайной ситуации в соответствии с Международными медико-санитарными правилами, в связи со вспышкой заболевания, вызванного новым коронавирусом 2019 г. (nCoV) // https://www.who.int/ru/news-room/detail/30-01-2020-statement-on-the-second-meeting-of-the-international-health-regulations-(2005)-emergency-committee-regarding-the-outbreak-of-novel-coronavirus-(2019-ncov) [Дата обращения: 23.01.2023]
11 Казахстан Республикасыныц Денсаулыц сацтау министрлштц Санитариялыц-эпидемиологиялыц бацылау коми-теттщ ресми сайты // https://www.gov.kz/memleket/entities/kkkbtu/documents/10?created_date=2020-01-01%20-%20 2023-02-08&lang=kk&type=_55 [Дата обращения: 25.01.2023]
12 «Казахстан Республикасындагы коронавирустыц инфекциясыныц профилактика шаралары туралы» КР Бас мем-лекеттж санитариялыц дэр1герШц 2022 жылгы 25 наурыздагы №16 каулысы // https://online.zakon.kz/Document/?doc_ id=33480547#activate_doc=2 [Дата обращения: 27.01.2023]
13 «КР тетенше жагдайды енг1зу туралы» Казахстан Республикасы Президентжц Жарлыгына сэйкес Казахстан Республикасы халцыныц кау1пс1здшн цамтамасыз ету жетндег1 шаралар туралы» КР Бас мемлекеттж санитариялыц дэр1-гернц 2020 жылгы 16 наурыздагы № 25-ПГВр цаулысы // https://online.zakon.kz/Document/?doc_id=33742464&pos=4;-
1. 2020 жылгы 16 наурызындагы № 25-ПГВр каулысы 06.01.2022-14.03.2020 жыл аралыгында кабылданган 10 каулынын KYшiн жойды.
2. 2020 жылдын 22 наурызындагы №26-ПГВр каулысы № 25-ПГВр каулынын кушш жойды14.
3. 2020 жылдын 1 сэуiрiндеri № 30-ПГВр каулысы № 26, 27, 28, 29-ПГВр каулылардын KYшiн жойды15.
4. 2020 жылдын 9 сэуiрiндеri № 32-ПГВр каулысы № 30-ПГВр каулынын KYшiн жойды16.
5. 2020 жылдын 1 мамырындагы № 35-ПГВр каулысы № 32,33,34-ПГВр каулылардын KYшiн жойды17.
6. 2020 жылдын 22 мамырындагы № 37-ПГВр каулысы № 35-ПГВр каулынын кушш жойды18.
7. 2020 жылдын 26 маусымындагы № 43-ПГВр каулысы 22.05.2020-15.06.2020 аралыгында кабылданган 5 каулынын кушш жойды19.
8. 2020 жылдын 23 казанындагы № 57-ПГВр каулысы № 43-ПГВр каулынын кушш жойды20.
9. 2020 жылдын 25 желтоксанындагы № 67-ПГВр каулысы № 57-ПГВр каулынын
21
кушш жойды21.
10. 2021 жылдын 2 кыркуйепндеп № 38-ПГВр каулысы № 67-ПГВр каулынын кушш жойды22.
11. 2022 жылдын 14 наурызындагы № 12-ПГВр каулысы 27.10.2020-22.01.2022 жыл аралыгындагы 17 каулынын кушш жойды23.
К^Р Бас мемлекетик санитариялык дэрь герiмен кабылданган каулылардын бiрiнiн KYшi жойылып, екiншiсiн кабылдау процеа, олардын тым жиi ауыстырылып, алдьщгыла-рынын KYшi кыска мерзiм арасында жойылып отыруы заншыгармашыльщ техникасынын сапасы бойынша жэне онын талаптарынын мшдети колданылуына байланысты сурактар тугызады, ейткеш нормативтiк кукыктык ак-тiлердiн сапасы зан техникасынын талапта-рын устануга тiкелей байланысты болады. Эйткенi, зан техникасы денгейiнiн жогары денгейде болмауы кабылданган актiлердiн сапасы мен тшмдЫпне терiс эсерiн тигiзедi [1, 5 б.].
Десе де, зан техникасынын талаптарынын сакталуы тек нормативтш кукыктык ак-тiлердiн курылымына емес, онын мазмунына да катысты колданылуы тиiс, ягни кукыктык актiлердiн курылымы логикалык, стилисти-
106#роа=4;-106 [Дата обращения: 27.01.2023]
14 «КР твтенше жагдайды енгiзу туралы» Казацстан Республикасы Президенттщ Жарлыгына сэйкес Казацстан Респу-бликасы халцыныц цаутаздтн цалтамасыз ету жвнiндегi шаралар туралы» КР Бас меяшекеттш санитариялыц дэр> гертщ 2020 жылгы 22 наурызындагы №26-ПГВр цаулысы // https://online.zakon.kz/Document/?doc_id=37404546&pos=4;-106#роа=4;-106[Дата обращения: 27.01.2023]
15 КР твтенше жагдайды енгiзу туралы» Казацстан Республикасы Президенттщ Жарлыгына сэйкес Казацстан Республикасы халцыныц цаутаздтн цалтамасыз ету жвнiндегi шаралар туралы» КР Бас меяшекеттш санитариялыц дэр> гернц 2020 жылгы 1 сэуiрiндегi №30-ПГВр цаулысы // https://online.zakon.kz/Document/?doc_id=36396371&pos=2577;-46#роа=2577;-46[Дата обращения: 27.01.2023]
16 «КР твтенше жагдайды енгiзу туралы» Казацстан Республикасы Президенттщ Жарлыгына сэйкес Казацстан Республикасы халцыныц цауiпсiздiгiн цаятаяшсыз ету жвнiндегi шаралар туралы» КР Бас яиеяшекеттш санитариялыц дэркертщ 2020 жьыгы 9 сэуiрiндегi №32-ПГВр цаулысы // https://online.zakon.kz/Document/?doc_id=39662644&pos=4;-106#ро.ч=4;-106[Дата обращения: 27.01.2023]
17 «КР твтенше жагдайды енгiзу туралы» Казацстан Республикасы Президенттщ Жарлыгына сэйкес Казацстан Республикасы халцыныц цаутаздтн цаятаяшсыз ету жвнiндегi шаралар туралы» КР Бас яиеяшекеттш санитариялыц дэр> гернц 2020 жылгы 1 лиаяшрындагы №35-ПГВр цаулысы // https://online.zakon.kz/Document/?doc_id=39556118&pos=4;-106#ро.ч=4;-106[Дата обращения: 27.01.2023]
18 «Казацстан Республикасыныц халцы арасында коронавирустыц инфекция ауруыныц алдын алу жвнiндегi шараларды одан эрi кушейту туралы» КР Бас мемлекетж санитариялыц дэр^ертщ 2020 жылгы 22 лиаяшрдагы №37 цаулысы // https://online.zakon.kz/Document/?doc_id=36229297&pos=5;-106#pos=5;-106[Дата обращения: 27.01.2023]
19 «Казацстан Республикасыныц халцы арасында коронавирустыц инфекция ауруыныц алдын алу жвнiндегi шараларды одан эрi кушейту туралы» КР Бас мемлекетж санитариялыц дэр^ертщ 2020 жылгы 26 яшусыиындагы №43-ПГВр цаулысы //https://online.zakon.kz/Document/?doc_id=37566604&pos=6;-44#pos=6;-44 [Дата обращения: 27.01.2023]
20 «Казацстан Республикасыныц халцы арасында коронавирустыц инфекция ауруыныц алдын алу жвнiндегi шараларды одан эрi кушейту туралы» КР Бас мемлекетж санитариялыц дэркертщ 2020 жылгы 23 цазанындагы №57-ПГВр цаулысы //https://onlme.zakon.kz/Document/?doc_id=39324428&pos=5;-106#pos=5;-106 [Дата обращения: 27.01.2023]
21 «Казацстан Республикасыныц халцы арасында коронавирустыц инфекция ауруыныц алдын алу жвнiндегi шараларды одан эрi кушейту туралы» КР Бас мемлекетж санитариялыц дэркертщ 2020 жылгы 25 желтоцсанындагы №67-ПГВр цаулысы // https://online.zakon.kz/Document/?doc_id=34095298&pos=4;-106#pos=4;-106 [Дата обращения: 27.01.2023]
22 «Казацстан Республикасыныц халцы арасында коронавирустыц инфекция ауруыныц алдын алу жвнiндегi шараларды одан эрi кушейту туралы» КР Бас мемлекетж санитариялыц дэркертщ 2021 жылдыц 2 цыркYйегiндегi №38-ПГВр цаулысы //https://online.zakon.kz/Document/?doc_id=36843002&pos=5;-106#pos=5;-106 [Дата обращения: 27.01.2023]
23 «Казацстан Республикасыныц халцы арасында коронавирустыц инфекция ауруыныц алдын алу жвнiндегi шараларды одан эрi кушейту туралы» КР Бас мемлекетж санитариялыц дэркертщ 2022 жылдыц 14 наурызындагы №12-ПГВр цаулысы //https://online.zakon.kz/Document/?doc_id=39771845&pos=5;-106#pos=5;-106 [Дата обращения: 27.01.2023]
го гп
0 н
1
^
И I
О
>
З
А
^
0
1 О Д А
сг
О
ГО А
А
го о го
о
I ©
о
"О А
л
"О
ю о
N3
со
со
CN О CN
Û.
<
Û.
0 е
1
О ш О ш
SE
с
<
ш H
о
-О
<
О
О <
со <
i>
0 s s
1 H
о
LU OQ
квлык жэте гpaммaтикaлык тaлaптapFa свй болуы жeткiлiксiз, кукыктык aктiлepдiн мвзмуны eмipлiк шындыккв сэйкeс, элey-мeттiк кaжeттiлiктepдiц ^ртют бeкiтyi тиiс [2, 25 б.].
Екшшдан, COVID-19 коронввирустык пaндeмиясынын, тapaлyын тeжeyгe бaИлaны-сты КР Бвс мeмлeкeттiк свнитвриялык дэрь гepмeн кaбылдaнFaн кayлылapдын, eшкaйсы-сы Эд^т министpлiгiндe тipкeyдeн eтпeгeн. «Бул Ypдiс тeк COVID-19 пaндeмиясынын вясындв кaбылдaнFaн кayлылapFa Faнa квтыс-ты мв элдe пaндeмияFa дeйiн Бвс мeмлeкeттiк свнитвриялык дэpiгepлepмeн кaбылдaнFaн кayлылap Эд^т министрлИ^ тipкeyдeн e^ пeдi мe?» - дeгeн сурвк epiксiз ту^1ндвйды.
Жумвгулов М.И. жэнe Жумвгулов Д.М. «Пaндeмия коротвирусной инфeкции COVID-19 в Кaзaхстaнe: вдминистрвтив-но-пpaвовыe aспeкты» airai мaкaлaлapындa COVID-19 коротвирустык инфeкциясынa квтысты КР Бвс мeмлeкeттiк свнитвриялык дэpiгepiмeн кaбылдaнFaн кayлылapдын, эдiлeт оpгaндapындa тipкeyдeн eткiзy кaжeттiгiн anFa твртвды, тipкey нeгiзi peтiндe бул ^улы-лврдв кaмтылFaн epeжeлepдщ жeкe жэнe звн,-ды тулFaлapдын, звнды мYДдeлepiн шeктeyгe тiкeлeй кaтыстылыFын кepсeтeдi [3, 46 б.].
КР Эд^т министрлЫнщ КР ноpмaтивтiк кукыктык a^mep^^ aкпapaттык-кукыктык ЖYЙeсi «Эд^т» бaзaсындa жapиялaнFaн КР Бвс мeмлeкeттiк свнитвриялык дэр^ гершщ кayлылapын ^pan^rn болсвк, COVID-19 пaндeмиясы вясындв квбыл-дaнFaн кayлылapдын, тipкeyдeн eткeндiгi турвлы aкпapaт кaмтылмaFaн. Алвйдв, ге-лeсi кayлылapFa кeз ЖYгipтeтiн болсвк, квй-шылыктapдын, бвр eкeндiгiн aн,Fapaмыз.
КР Бвс мeмлeкeттiк свнитвриялык дэр^ гершщ 2003 жылдын, 6 кapaшaдaFы «Физи-квлык фaктоpлapдын, х&лык дeнсayлыFынa тepiс эсep eтyiн тeмeндeтy жeнiндeгi шврв-лвр тур^ы» № 12 квулысы КР Эдiлeт мини-стpлiгiндe 2003 жылдын, 6 жeлтоксaнындa № 2595 ^галд^4.
КР Бвс мeмлeкeттiк свнитвриялык дэр^
гершщ 2004 жылFы 15 сэyipдeгi «Свудв, KOFaмдык тaмaктaнy, твмвк eнepкэсiбi объ-eCT^pim^ бaзapлapдын, кeктeмдeгi-жaзFы кeзeн,дeгi жумыскв дaйындыFын бвйквуды e™^ турвлы» № 6 кэулысы КР Эд^т ми-нистpлiгiндe 2004 жылдын 13 мaмыpындa № 2849 тipкeyдeн eni25.
Дeмeк, Бвс мeмлeкeттiк свнитвриялык дэpiгepмeн кaбылдaнFaн кayлылapдын, Эдiлeт министpлiгiндe тipкeyдeн eткiзy бойыншв бipiздiлiк кaлыптaспaFaндыFын тYсiнeмiз.
КР 2016 жылFы 6 сэyipдeгi № 480-V «Кукыктык aктiлep турвлы» збнынын; нор-мaлapын твлдвй кeлe, «КР Бвс мeмлeкeттiк свнитвриялык дэpiгepiмeн кaбылдaнFaн кв-улылвр мeмлeкeттiк тipкeлyгe жвтвды мв?» - дeгeн сурвккв жвувп iздeй кeлe, бipiншiдeн, КР Бвс мeмлeкeттiк свнитвриялык дэрн^ршщ кукыктык мэpтeбeсiн, eкiншiдeн, кayлылap-дын, тaбиFaтын вныктау кaжeттiгi туындвйды.
«Кукыктык aRrrnep турвлы» звн^н ««aRFa тэyeлдi ноpмaтивтiк кукыктык вк-тiлepгe» бepiлгeн aныктaмaFa сэйкeс звцнв-мвлык жэте свтысы бойыншв eзгe дe жоFa-ры туpFaн ноpмaтивтiк кукыктык aктiлepдiн нeгiзiндe жэнe (нeмeсe) олврды орындву Yшiн жэнe (нeмeсe) одвн эpi iскe всыру Yшiн шыFapылaтын, зaн,нaмaлык aктiлep26 болып тaбылмaйтын eзгe дe ноpмaтивтiк кукыктык aктiлep27. Бул aныктaмaFa КР Бвс мeмлeкeт-тiк свнитвриялык дэрп^ршщ квулысын сэй-кeстeндipiп ^р^к, бipiншiдeн, дэpiгepдiн кayлылapы КР Хвлык дeнсayлыFы жэнe дeн-свулык свкгау ЖYЙeсi кодeксiнiн, 38-бвбынын
2-тapмaFынa свй сaнитapиялык-эпидeмияFa кврсы жэнe сaнитapиялык-пpофилaктикa-лык iс-щapaлapды ЖYpгiзy турвлы ^улы-лвр шыFapy куKЫFынa, КР ¥лттык экономии министршщ 2015 жылFы № 130 жэж № 239 буйpыктapынa, КР Пpeзидeнтiнiн жapлыFынa нeгiздeлe шыFapылFaны внык; eкiншiдeн, КР Бвс мeмлeкeттiк свнитврия-лык дэpiгepiмeн кaбылдaнFaн кayлылap зaн,нaмaлык aктiлepдiн, кaтapынa кipмeйдi. Дeмeк, звн^н бepiлгeн aныктaмaны твл-двй кeлe КР Бвс мeмлeкerтiк свнитвриялык
24 «Фuзuкaлыц фaкmоpлapдыц х^лыщ дeнсaулыгынa mepw sœp emym mвмeндemу жвнiндeгi шapaлap myparn» KP Eae л^eлшeкemmiк сaнumapuялъщ ()3pKepm^ 2003 жылдыц 6 кapaшaдaгы №12 щоулысы // https://adilet.zan.kz/kaz/docs/ V030002595_ Дama обpaщeнuя: 03.02.2023]
25 «Cay()a, когaл^дык maua^a^, mmiaK внepкэсiбi об)ъeкmiлepiнiц, бaзapлapдыц квкmeл^дeгi-жaзгы жумысцц дaйындъlгъlн бaщqуды вшилзу myparn» KP Bœ л^eлшeкemmiк сaнumapuялъщ ()3pKepm^ 2004 жыыгы 15 сэуipдeгi №6 Kay-лысы //https://adilet.zan.kz/kaz/docs/V040002849_ [Дama обpaщeнuя: 04.02.2023]
26 K¥Kыкmык aкmiлep myparn зaцныц 1-бaбыныц 7)-mapл^aкшaсынa сайтс «aa^wuamK aкm - Kaзaксmaн Peспyблu-тсыныц Консmumyцuясынa взгepiсmep м^н mолъщmъlpyлap e^i3emm зaц, консmumyцuялъщ зaц, кодeкс, шогыpлaнды-pылгaн зaц, зaц, Kaзaксmaн Peспyблuкaсы T^temm^ зaц кYшi 6MP yaцыmшa ^улым, Kaзaксmaн Peспyблuкaсы Пapлa-мeнmiнiц щулысы, Kaзaксmaн Peсnyблuкaсы Пapлqueнmi Сeнamыныц жзж Мэжшстщ кayлъыapъl» [Дama обpaщeнuя: 15.03.2023]
27 «K¥Kъщmъщ aкmiлep myparn» KP 2016 жыыгы 6 сэyipдeгi №480-V3a^i // https://adilet.zan.kz/kaz/docs/Z1600000480 [Дama обpaщeнuя: 04.03.2023]
дэр^ершщ каулыларын заща тэуелд1 норма-тивик кукыктык актшердщ катарына жаткы-за аламыз. Будан белек, отандык заннама-мен заща тэуелд1 нормативик кукыктык актшердщ т1з1мшде келесщей актшер бар:
1) КР Президенинщ нормативик кукыктык жарлыктары;
2) КР Yкiметiнiн нормативик кукыктык каулылары;
3) КР Орталык сайлау комиссиясы-нын, КР Жогары аудиторлык палатасынын, КР ¥лттык Банкiнiн жэне езге де орталык мемлекетик органдардын нормативтiк кукыктык каулылары, КР министрлершщ жэне езге де орталык мемлекетик органдар басшыларынын нормативтiк кукыктык буй-рыктары, орталык мемлекеттiк органдардын ведомстволары басшыларынын нормативтiк кукыктык буйрыктары;
4) мэслихаттардын нормативтiк кукык-тык шешiмдерi, экiмдiктердiн нормативтiк кукыктык каулылары, эюмдердщ норма-тивтiк кукыктык шешiмдерi жэне тексеру комиссияларынын нормативтiк кукыктык каулылары заща тэуелдi нормативтiк кукыктык актiлердiн жобалары болып табылады28.
Бул тiзiмнiн 3 жэне 4 тармактарында керiнiс тапкан нормативтiк актiлердiн зан-нын 35-1 бабынын 1-тармагына жэне КР Yкiметiнiн 2016 жылгы 6 казандагы № 568 каулысына29 сэйкес мшдети тYPде эдiлет органдарына иркелуге жататындыгын бай-каймыз. КР Бас мемлекетик санитариялык дэрiгер - хальщтьщ санитариялык-эпидеми-ологиялык саламаттыгы саласындагы мемлекетик бакылау мен кадагалауды ЖYзеге асыратын лауазымды адам. Сэйкесiнше, нормативик актiлерi мемлекеттiк тiркеуге жататын органдардын жэне олардын басшыларынын катарына КР Бас мемлекеттiк санитариялык дэрп^ершщ кукыктык мэрте-бесiне сай жаткызылмайтындыгы аныктал-ды. Демек, отандык заннама бойынша КР Бас мемлекеттiк санитариялык дэрiгерiмен кабылданатын каулыларга катысты мшдети мемлекетик тiркеудi кажет етпейдi.
Кукыктык актiлер туралы заннын 42-ба-бына CYЙенетiн болсак, мiндеттi мемлекетик тiркеудi кажет етпейтiн актiлерге кол койылганнан кейiн олар KYшiне енедь Сондай-ак, азаматтардын кукыктарына,
бостандыктары мен мiндеттерiне катысты кукыктык актiлердi ресми жариялау оларды колданыска енгiзудiн мiндеттi шарты болып табылады. Осы тектес норма КР Халык денсаулыгы туралы кодексiнiн 104-бабында бекiтiлгендiгi жогарыда айтып етiлген бола-тын. Демек, КР Бас мемлекетик санитариялык дэрiгерiмен кабылданатын каулылар оган кол койылганнан кейiн ез кушше енедi.
Осы логикага CYЙенетiн болсак, басты мэселе ретiнде Бас мемлекетик санитариялык дэр^ершщ кукыктык мэртебесiн жэне онымен шыгарылатын каулынын кукыктык табигатын жан-жакты эрi толык зерттелме-гендiгiн айту кажет.
Корытынды
COVID-19 коронавирустык инфекция-сын тежеуге байланысты тетенше жагдай енгiзiлгенге дешн КР Бас мемлекеттiк санитариялык дэрп^ершщ каулыларды кабыл-дау кукыгына катысты кузыреи, коронавирустык инфекциянын шектеу iс-шаралары, онын iшiнде карантин енпзуге алып келетiн инфекциялык аурулардын катарында бол-магандыгына карамастан, аныкталды.
КР Бас мемлекеттiк санитариялык дэр^ герiмен кабылданган каулылардын колда-ныс мерзiмiнiн узактыгы зан техникасынын сапасына KYмэн тудырткан едi. Зерттеу ба-рысында зан техникасы кукыктык актшщ курылымдык сипатына гана емес, мэтш мазмунынын элеуметтiк кажеттiлiктерге сай болу керекигш керсеттi.
COVID-19 коронавирустык инфекция-сына дешнп жэне кейiнгi КР Бас мемлекетик санитариялык дэрiгерiмен кабылданган каулыларды Эдшет министрлiгiнде ирке-уден ету бойынша бiрiздiлiктiн жоктыгы аныкталды, ягни COVID-19 инфекциясы-на дешн кабылданган каулылардын iшiнде Эдшет министрлiгiнде тiркеуден еткендiгiн керсететiн тэжiрибе бар, ал COVID-19 ин-фекциясынан кейiнгi кабылданган каулылардын Эдшет министрлЫнен тiркеуден етпеген YPДiсi байкалды. Макала аясында отандык заннамага ЖYргiзiлген зерттеу бойынша КР Бас мемлекетик санитариялык дэрп^ершщ кукыктык мэртебесше сэйкес онымен кабылданатын каулылардын мшдети мемлекетик тiркеудi кажет етпейинд^ гi туралы корытынды шыкты.
28 «Зацга тэуе.п нормативтж цщыцтыц актыердщ жобаларын эзiрлеу, келку цагидаларын бекту туралы» КР Уюметтщ 2016 жыыгы 6 цазандагы №569 цаулысы // https://adilet.zan.kz/kaz/docs/P1600000569 [Дата обращения: 24.03.2023]
29 «Нормативтж цуцыцтыц актiлердi эзiрлеу, келку жэне мемлекеттж тiркеу цагидаларын бекту туралы» КР УтметШц 2016 жьыгы 6 цазандагы №568 цаулысы // https://adilet.zan.kz/kaz/docs/P1600000568#z5 [Дата обращения: 27.03.2023]
го гп
0 н
1
^
И I
о
>
З
А
^
0
1 О Д А
сг
О
ГО А
А
го о го
о
I ©
о
"О А
л
"О
ю о
N3
со
co
CN O CN
0.
<
0.
0 ©
1
o
OQ
o
OQ
SE
IZ
<
OQ H O -0
<
q:
0
1
o <
co <
I>
0
1
s
s i H
o
LU 00
e^EBHET
1. MemodunecKue рекомендации no opopMnemuw nopMamuenux npaeoeux aKmoe (wpu-dunecmn mexmum): MemodunecKoe nocoóue / PyK. aem. Konn. u ped. P.K. CapneKoe. - AcmaHa: ry «Hmmumym 3aKomodamenbcmea PecnyónuKu Ka3axcmaH», 2019. - 163 c // https://zqai.kz/ sites/default/files/met.rek_._po_yur.tehnike_russk.pdf [flama oópa^emun: 16.02.2023]
2. flaeudoea M.ñ. TeopemunecKue npoóneMU onpedenemun nomnmun wpudunecKoü mex-huku e omenecmeeHHoü meopuu npaea //BecmHUK Bonry. Cepun 5. Bbin. 9. 2007. - C. 23-30 // https://cyberleninka.ru/article/n/teoreticheskie-problemy-opredeleniya-ponyatiya-yuridicheskoy-tehniki-v-otechestvennoy-teorii-prava/viewer [flama oópa^emun: 13.02.2023]
3. MyMasynoe M.H., MyMasynoe fl.M. namdeMun KopoHaeupycHoü umpe^uu COVID-19 e Ka3axcmame: adMumucmpamueHo-npaeoeue acneKmu //hpaeo u socydapcmeo 2021. № 2 (91). C. 40-60. //https://km.kazguu.kz/articles/articles/view/id/513 [flama oópa^emun: 20.02.2023]
REFERENCES
1. Metodicheskie rekomendacii po oformleniju normativnyh pravovyh aktov (juridicheskaja tehnika): Metodicheskoe posobie / Ruk. avt. koll. i red. R.K. Sarpekov. - Astana: GU «Instituí zakonodatel'stva Respubliki Kazahstan», 2019. - 163 s // https://zqai.kz/sites/default/files/met. rek_._po_yur.tehnike_russk.pdf [Data obrashhenija: 16.02.2023]
2. Davydova M.L. Teoreticheskie problemy opredelenija ponjatija juridicheskoj tehniki v otechestvennoj teorii prava // Vestnik VolGU. Serija 5. Vyp. 9. 2007. - S. 23-30 // https:// cyberleninka.ru/article/n/teoreticheskie-problemy-opredeleniya-ponyatiya-yuridicheskoy-tehniki-v-otechestvennoy-teorii-prava/viewer [Data obrashhenija: 13.02.2023]
3. Zhumagulov M.I., Zhumagulov D.M. Pandemija koronavirusnoj infekcii COVID-19 v Kazahstane: administrativno-pravovye aspekty //Pravo i gosudarstvo 2021. № 2 (91). S. 40-60. //https://km.kazguu.kz/articles/articles/view/id/513 [Data obrashhenija: 20.02.2023]
