Научная статья на тему 'ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДАҒЫ ФРАНЧАЙЗИНГТІК БИЗНЕС:МӘСЕЛЕЛЕРІ ЖӘНЕ ДАМУ ПЕРСПЕКТИВАЛАРЫ'

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДАҒЫ ФРАНЧАЙЗИНГТІК БИЗНЕС:МӘСЕЛЕЛЕРІ ЖӘНЕ ДАМУ ПЕРСПЕКТИВАЛАРЫ Текст научной статьи по специальности «Социологические науки»

CC BY
16
3
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
НЕГіЗГі СөЗДЕР: ФРАНЧАЙЗИНГ / ФРАНШИЗА / ФРАНЧАЙЗИ / ЭКОНОМИКА / БИЗНЕС

Аннотация научной статьи по социологическим наукам, автор научной работы — Самархан Н.А., Нуркенова Макпал Жанбыршиновна

Франчайзинг- (ағылш. franchіse - лицензия, айрықша құқықтық); франшиза (фр. franchise - жеңілдік) - коммерциялық концессия, нарықтық субъектілер арасындағы қарым-қатынастардың түрі, бір тарап (франча́йзер) екінші тарапқа (франчайзиге) ақы (роялти) үшін белгілі бір бизнес түрін, әзірленген бизнес-моделін және оның жүргізу әдісін пайдалануға береді.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

FRANCHISE BUSINESS OF THE REPUBLIC OF KAZAKHSTAN:PROBLEMS AND PERSPECTIVE DEVELOPMENT

Franchising is the practice of the right to use a firm's business model and brand for a prescribed period of time. The word "franchise" is of Anglo-French derivation-from franc, meaning free-and is used both as a noun and as a (transitive) verb.

Текст научной работы на тему «ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДАҒЫ ФРАНЧАЙЗИНГТІК БИЗНЕС:МӘСЕЛЕЛЕРІ ЖӘНЕ ДАМУ ПЕРСПЕКТИВАЛАРЫ»

выражается в приверженности некоммерческих организаций выбранным целям и задачам с минимальным лагом на протяжение всей деятельности организации.

Стратегический менеджмент некоммерческими организациями должно учитывать сущностные характеристики, свойственные всей совокупности некоммерческих организаций: нематериальность и социальная значимость целей, запрет на распределение прибыли между участниками организации, жесткое законодательное регламентирование механизма управления и т.д.

Использованные источники:

1. Федеральный закон "О некоммерческих организациях" от 12.01.1996 N 7 -ФЗ

2.Молчанова О. П. Стратегический менеджмент некоммерческих организаций. — ЮРАЙТ Москва, 2016. — С. 261.

3.Рудиченко С.С., Рылов Д.В. Маркетинговый подход в системе управления предприятием. - Материалы международной научно-практической конференции, г. Новосибирск, 2016. - С. 4-6.

4.Рылов Д.В., Глухих Л.В. Экономика и предпринимательство. -Методические аспекты определения экономической эффективности реализации конкурентной стратегии производственного предприятия. - №7 (36), 2013. - С. 320-322

Самархан Н.А. магистрант Казахский университет экономики, финансов и международной торговли (КазУЭФМТ)

Астана, Казахстан

Научный руководитель - Нуркенова Макпал Жанбыршиновна

PHD,старший преподаватель Samarkhan Nurziya Aidoskyzy Graduate student of The Kazakh university of Economics, Finance and

International Trade (KazUEFIT) Astana,Kazakhstan Scientific director-Nurkenova Makpal Zhanbyrshinovna

PHD, Senior Lecturer КАЗАХСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДАГЫ ФРАНЧАЙЗИНГТ1К БИЗНЕС: МЭСЕЛЕЛЕР1 ЖЭНЕ ДАМУ ПЕРСПЕКТИВАЛАРЫ Франчайзинг- (азылш. franchise — лицензия, айрыцша цуцыцтыц); франшиза (фр. franchise — жецтдт) - коммерциялыц концессия, нарыцтыц субъекттер арасындагы царым-цатынастардыц mypi, 6ip тарап (франчайзер) екiншi тарапца (франчайзиге) ацы (роялти) ушт белгт бiр бизнес турт, эзiрленген бизнес-моделт жэне оныц жyргiзу sdicrn пайдалануга бередi.

Heri3ri сездер: франчайзинг, франшиза, франчайзи, экономика, нарыц, бизнес.

FRANCHISE BUSINESS OF THE REPUBLIC OF KAZAKHSTAN:PROBLEMS AND PERSPECTIVE DEVELOPMENT.

Franchising is the practice of the right to use a firm's business model and brand for a prescribed period of time. The word "franchise" is of Anglo-French derivation—from franc, meaning free—and is used both as a noun and as a (transitive) verb.

Key words: franchising, franchise ,franchisee,economy,market, business.

Казакстан Республикасындагы бизнестщ дамуына колайлы жагдай жасау - б^л езшдш салыктык саясатты кайта карастыру мен каржылай-несиелей колдауды карастыратын элемдш мэселе.

Кiшi бизнеске, езге iрi экономикалык жYЙелердiц ендiрiс желiсiне косылу аркылы дамуына да болады. М^ндай интеграцияныц ^йымдастырушылык формалары эртYрлi - лизинг, франчайзинг, белгш бiр каржылай кепiлдiк пен косалкы контракт непзшде жеткiзiлiм жэне т.б. секiлдi болуы мYмкiн. Соныц iшiндегi франчачйзингке казiргi кезде алдыцгы сатыда.

Франчайзинг (агыл. franchise, «лицензия», «артыкшылык»), франшиза (фран. franchise - жещлдш, артыкшылык), коммерциялык концессия -нарыктагы субъектiлердiц арасындагы карым-катынастыц тYрлерi. Онда бiр жак (франчайзер) екiншi жакка (франчайзиге) дайын бизнес-модельдi колдана отырып, белгiлi бiр бизнест жYргiзу Yшiн телем телеу (роялти) аркылы берiлетiн к¥кык. Б^л дамыган лицензиялаудыц формасында, бiр тарабтыц (франчайзер) екiншi тарабка (франчайзиге) езiнiц тауарлык белгiлерi немесе атауын колдана отырып, франчайзер атынан кызмет етуге р^ксат бередi [1] .

Франчайзинг кiшi жэне iрi бизнестiц ортак косындысы ретiнде сипатталады. М^ндай косынды - iрi компанияныц Yлкен тэжиiрбесi, коммерциялык кYшi мен ресурстарыныц жэне кэсшкердщ энергиясы мен мiндетiнiц косындысынан туган одак.

Казакстан Республикасында франчайзингтi ю жYзiнде асырумен байланысты катынастарды 2002 жылдыц 24 маусымындагы кабылданган «Кешендш кэсiпкерлiк лицензиясы (франчайзинг )туралы » зацы реттейдi . Осы зацмен коса Казакстанда франчайзингтi дамыту жэне франчайзинглк компаниялар мен оган кызыгушылык , мYДделiк танытушы зацды т^лгаларды бiрiктiру максатында 2002 жылдыц акпан айында Казакстандык франчайзинг ассоциациясы (КфА) к¥рылды.

Казакстанда тараган франчайзинг тYрлерi. Франчайзинг франчайзер мен франчайзи арасындагы езара карым-катынастар н^скаларына, сондай-ак олардыц езара к^кыктары мен мiндеттерiн белуге байланысты тYрлi нысандарда бола алады. Казакстандагы франчайзинг нарыгы ерекшелiктенiц бiрi сублицензиялык, ягни субфранчайзинг.

Халыкаралык франчайзерлер (ресей немесе TYpiK) ездершщ мастер-франчайзи (субфранчайзерлерi) аркылы эрекет етедi, ал казакстандык компаниялар ез кезегшде субфранчайзи (сублицензиат) ретiнде болады. Тiкелей классикалык катынастар ете аз: франчайзер - франчайзи. Хальщаральщ франчайзерлер Казакстанмен тжелей ж^мыс iстеуге асыкпайды [2].

М^ндай жагдайлардыц себептерi ете кеп:

1.Халыктын, жэне сату нарыгы тыгыздыгыныц жеткiлiксiздiгi;

2.Франчайзингтiц халыкаралык нарыгындагы жергiлiктi кэсiпкерлердiц белсендi еместiгi;

3.Жергшкл т^тынушылардыц ресейлiктермен бiрыцFай тiлдiк катынасы;

4.Франчайзингтiц ел iшiндегi кешу жаFдайларыныц ете аз болуы.

Казакстан нарыFындаFы франчайзинг тYрлерiнiц катынасы:

Барлык тауарлар санатыныц ритейль45%

Кызметтер (коFамдык тамактануды коса)-30%

0ндiрiс-2%

Аралас нысандар ендiрiсi+сауда, кызметтер+ сауда жэне т.б.)-23%

Казакстанда ендiрiстiк сектор жеткiлiктi тYPде киын дамуда -жергiлiктi нарыкта барлык желщен барлыFы 2% эрекетке енпзшген. Осыныц салдарынан франчайзинг белсендi тYPде колданылуда, бiрiншi кезекте кызмет керсету саласы мен саудада. Болашакта енеркэсшж франчайзинг Yлесi есуi мYмкiн, бiрак казакстандык жаFдайда мемлекеттiц колдауынсыз елiмiздщ дамуыныц осы сатысында мYмкiн болуы ете аз.

Казакстандык франчайзинглк желшер. Егер жергiлiктi франчайзингтiк желелер туралы айтсак, онда саныныц аз болуы бiркатар себептермен шарттастырылFан, олардыц непзпс жергiлiктi нарык Yшiн бизнес жYргiзудщ осы тYрiнiц жацалыFы болып табылады.

Казакстанда бiрнеше отандык франшиза мэлiмденген 2010 жылмен салыстырFанда 2012 жыгаы желтоксанда олар ендi 60-ка жуык болды, олардыц 6 шетелде эрекет етед^ б^л Happylon, ShBS, Mimioriki, Kuralai, Biba, Zibroo, Red Dragon [3].

2014 жылдыц басында КазакстандаFы франчайзингтiк жYЙелер саны 340 жетл. Эрбiр желi орташа 4-5 франчайзинглк орынды есептейдi. Желiдегi франчайзингтiк орындардыц ец кеп саны - 55, ец азы -1. БYгiн Казакстанда франчайзинг Yлесi кэсiпкерлiкте 1%-3,5% аспайды, б^л ретте 25000 аса адам франчайзинг секторында ж^мыс аткаруда. Франчайзинг талаптарымен ж^мыс iстейтiн енеркэсiптердiц жылдык айналымы 2016 жылы болжаммен $3 млрд жакын [4].

¥сыныс: Шетелдш тэжiрибеше негiзделе отырып, Казакстан Республикасында шарт алдындаFы сатыда франшиза туралы акпаратты ашу тэртiбiнiц ережелерi мен стандарттарын енгiзу мYмкiндiгiн карастыру.

Франчайзингке мемлекетлк колдау керсету элемдш тэжiрибеге сэйкес жалпы кэсiпкерлiкке колдау керсетуден белшбейд^ ягни франчайзинг ынталандыру бойынша барлык багдарламалар шагын жэне орта кэсшкерлкл дамыту багдарламаланыц баламасы болып табылады. Б^л толык кисынды, ейткеш франчайзинг кэсiпкерлiктiц ажыратылмас белiгi болып табылады жэне кэсшкерлж алацда эрекет етуге тшс.

Егер елде кэсшкерлштщ дамуы Yшiн жагымды атмосфера к^рылса, онда франчайзинг каркынды дамитын болады.

ПайдаланFан здебиеттер:

1.https://kk.wikipedia.org

2.А.А. Т^рсынбаев Доклад «КР экономикалык кризистен шыгуында ШОБ мацызды жол»]

3.FinGate ЖШС. «Казакстан Республикасындагы франчайзинг нарыгыныц кYЙi жэне оныц дамуын талдау» зертттеулершн, нэтижелерi туралы есеп

4. www.kupi-franshizu.ru мэлiметтерi

УДК 352.075

Самохвалова Т.В. студент магистратуры 2 курс, факультет «Экономики и менеджмента» Курский государственный университет

Россия, г. Курск

СОЦИАЛЬНАЯ ПОДДЕРЖКА НАСЕЛЕНИЯ КАК ВАЖНЕЙШИЙ ФАКТОР БЛАГОСОСТОЯНИЯ ОБЩЕСТВА (НА ПРИМЕРЕ МУНИЦИПАЛЬНОГО ОБРАЗОВАНИЯ Г. КУРСК)

Данная статья посвящена проблемам социальной поддержки населения города Курска. Рассмотрены понятия социальной защиты, социальной поддержки. Внимание уделяется мерам социальной поддержки различных категорий граждан.

Ключевые слова: социальная поддержка населения, социальная политика, социальная защита.

SOCIAL SUPPORT OF THE POPULATION AS THE MOST IMPORTANT FACTOR OF WELFARE OF SOCIETY (ON THE EXAMPLE OF THE MUNICIPALITY THE CITY OF KURSK) This article is devoted to problems of social support of the population of the city of Kursk. Concepts of social protection, social support are considered. The attention is paid to measures of social support of various categories of citizens.

Keywords: social support of the population, social policy, social protection.

Тема социальной поддержки населения всегда является актуальной в современных условиях жизни общества. Реализация государственной социальной политики была и остается важнейшим аспектом развития любого города, влияющим не только на качество и уровень жизни его

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.