Научная статья на тему 'АЁЛЛАР ТАДБИРКОРЛИГИНИ БОШҚАРИШ МЕХАНИЗМИНИ ХОРИЖ ТАЖРИБАСИ'

АЁЛЛАР ТАДБИРКОРЛИГИНИ БОШҚАРИШ МЕХАНИЗМИНИ ХОРИЖ ТАЖРИБАСИ Текст научной статьи по специальности «Экономика и бизнес»

CC BY
365
77
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
аёллар тадбиркорлиги / кичик бизнес ва хусусий тадбиркорлик / 7(а) кредит дастури / мақсадли дастурлар / SBA / бизнес юритиш / кичик инновацион бизнес / оилавий тадбиркорлик. / женское предпринимательство / малый бизнес и частное предпринимательство / кредитная программа 7(а) / целевые программы / SBA / ведение бизнеса / малый инновационный биз­ нес / семейное предпринимательство.

Аннотация научной статьи по экономике и бизнесу, автор научной работы — Хусанова Зулфия Рахматуллаевна

Кичик бизнес ва хусусий тадбиркорлик фаолиятини ривожлантиришнинг хориж тажрибаси таҳлили шуни кўрсатадики, аксарият мамлакатларда давлатнинг мақсадли дастурлари асосида тадбиркор­ лик фаолиятини қўллаб­қувватлашда аёллар ва ёшлар тадбиркорлиги етакчи ўринни эгаллайди. Бу турдаги дастурлар доирасида тадбиркорлик фаолиятини бошлаш кўп ҳолатларда оилавий тадбир­ корлик сифатида ўз аксини топади. Тадбиркор аёллар оилавий бизнесни ривожлантиришда бор имкониятларини ишга солишлари амалиётдан барчага маълум бўлган ҳолат ҳисобланади. Жумла­ дан, мақолада аёллар тадбиркорлигини бошқариш механизмини хориж тажрибаси масаласи АҚШ давлати ҳамда Европа давлатлари мисолида кўриб чиқилган.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Похожие темы научных работ по экономике и бизнесу , автор научной работы — Хусанова Зулфия Рахматуллаевна

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

ЗАРУБЕЖНЫЙ ОПЫТ МЕХАНИЗМА УПРАВЛЕНИЯ ЖЕНСКИМ ПРЕДПРИНИМАТЕЛЬСТВОМ

Анализ зарубежного опыта развития малого бизнеса и частного предпринимательства показы­ вает, что в большинстве стран женское и молодежное предпринимательство играет ведущую роль в поддержке предпринимательства на основе целевых государственных программ. Открытие биз­ неса по программе такого типа часто называют семейным бизнесом. Общеизвестно, что женщины­ предприниматели полностью используют свой потенциал для развития семейного бизнеса. В част­ ности, в статье рассматривается вопрос зарубежного опыта управления женским предприниматель­ ством на примере США и стран Европы.

Текст научной работы на тему «АЁЛЛАР ТАДБИРКОРЛИГИНИ БОШҚАРИШ МЕХАНИЗМИНИ ХОРИЖ ТАЖРИБАСИ»

Хусанова Зулфия Рахматуллаевна,

Андижон давлат университети "Иктисодиёт" кафедраси катта укитувчиси

АЁЛЛАР ТАДБИРКОРЛИГИНИ БОШКАРИШ МЕХАНИЗМИНИ ХОРИЖ ТАЖРИБАСИ

УДК: 331

ХУСАНОВА З.Р. АЁЛЛАР ТАДБИРКОРЛИГИНИ БОШ^АРИШ МЕХАНИЗМИНИ ХОРИЖ ТАЖРИБАСИ

Кичик бизнес ва хусусий тадбиркорлик фаолиятини ривожлантиришнинг хориж тажрибаси тах,лили шуни курсатадики, аксарият мамлакатларда давлатнинг максадли дастурлари асосида тадбиркорлик фаолиятини куллаб-кувватлашда аёллар ва ёшлар тадбиркорлиги етакчи уринни эгаллайди. Бу турдаги дастурлар доирасида тадбиркорлик фаолиятини бошлаш куп х,олатларда оилавий тадбиркорлик сифатида уз аксини топади. Тадбиркор аёллар оилавий бизнесни ривожлантиришда бор имкониятларини ишга солишлари амалиётдан барчага маълум булган х,олат х,исобланади. Жумла-дан, маколада аёллар тадбиркорлигини бошкариш механизмини хориж тажрибаси масаласи АК.Ш давлати х,амда Европа давлатлари мисолида куриб чикилган.

Таянч сузлар: аёллар тадбиркорлиги, кичик бизнес ва хусусий тадбиркорлик, 7(а) кредит дастури, максадли дастурлар, SBA, бизнес юритиш, кичик инновацион бизнес, оилавий тадбиркорлик.

ХУСАНОВА З.Р. ЗАРУБЕЖНЫЙ ОПЫТ МЕХАНИЗМА УПРАВЛЕНИЯ ЖЕНСКИМ ПРЕДПРИНИМА ТЕЛЬСТВОМ

Анализ зарубежного опыта развития малого бизнеса и частного предпринимательства показывает, что в большинстве стран женское и молодежное предпринимательство играет ведущую роль в поддержке предпринимательства на основе целевых государственных программ. Открытие бизнеса по программе такого типа часто называют семейным бизнесом. Общеизвестно, что женщины-предприниматели полностью используют свой потенциал для развития семейного бизнеса. В частности, в статье рассматривается вопрос зарубежного опыта управления женским предпринимательством на примере США и стран Европы.

Ключевые слова: женское предпринимательство, малый бизнес и частное предпринимательство, кредитная программа 7(а), целевые программы, SBA, ведение бизнеса, малый инновационный бизнес, семейное предпринимательство.

KHUSANOVA Z.R. INTERNATIONAL EXPERIENCE OF WOMEN'S ENTREPRENEURSHIP MANAGEMENT'S MECHANISM

Analysis of international experience in the development of small business and private entrepreneurship shows that in most countries, women's and youth entrepreneurship plays a leading role in supporting entrepreneurship based on targeted government programs. Starting a business with this type of program is often referred to as a family business. It is common knowledge that women entrepreneurs are using their full potential to develop family businesses. In particular, in the article is discussed the issue of international experience in managing women's entrepreneurship on the example of the United States and European countries.

Key words: women's entrepreneurship, small business and private entrepreneurship, loan program 7(a), targeted programs, SBA, doing business, small innovative business, family entrepreneurship.

ИКТИСОД ВА МОЛИЯ / ЭКОНОМИКА И ФИНАНСЫ 2021, 3(139)

Кириш.

Бугунги кунда жахонда банд булган инсонлар-нинг деярли ярмини аёллар ташкил этган холда, жами ЯИМнинг 37 фоизи аёллар томонидан ишлаб чик,арилади. Жахон ик,тисодиётида аёллар тад-биркорлиги кичик бизнес ва хусусий тадбиркор-ликни ривожлантиришнинг мухим омилига айлан-ган булиб, узок муддатли даврда бизнес юритиш сохасини баркарорлигини таъминлашида аёллар тадбиркорлигини ривожлантириш зарурияти юкори хисобланади.

Мамлакатимизда аёлларга Fамхурлик килиш, уларнинг бандлигини таъминлаш буйича мувофиклаштирилган ишларни амалга ошириш, бандлик дастурларини ишлаб чикишда замона-вий ёндашувларни кенгайтириш каби масалаларга алохида эътибор каратилмокда.

2017-2021 йилларда Узбекистан Республика-сини ривожлантиришнинг бешта устувор йуналиши буйича харакатлар стратегиясида "... аёлларнинг ижтимоий-сиёсий фаоллигини ошириш, уларни тадбиркорлик фаолиятига кенг жалб к,илиш, оила-вий асосларни янада мустахкамлаш" вазифалари белгиланган [1].

Мавзунинг долзарблиги. Берилган прогноз-ларга кура, эркаклар ва аёлларнинг бизнес юритиш сохасидаги иштирокини тенглигини таъминлаш оркали 2025 йилга бориб жахон ЯИМ хажмини 26 фоизга ошириш мумкин булади [2].

2017 йилда халкаро экспертлар томонидан жахонда тадбиркор аёллар фаолиятини урганиш ва уни рейтингини тузиш мак,садида "Mastercard Index of Women Entrepreneurs" мавзусидаги тадк,ик,от амалга оширилди.

Муаммонинг цуйилиши. Ушбу тадк,ик,от нати-жаларига кура, аксарият холатларда тадбиркор аёллар бизнес фаолиятини юритишда молиявий ресурсларнинг етишмовчилиги муаммосига дуч келадилар. Жумладан, 2017 йилда 163 миллион-дан ортик, тадбиркор аёллар уз бизнесларини йулга куйишни исташган булса, кейинчалик уларнинг 1/3 к,исми капитал етишмовчилиги муаммосига дуч келган ва ушбу холат тадбиркор аёллар фаолиятига салбий таъсир курсатган. Шу билан бир к,аторда муваффак,иятсизликка учраган тадбиркор аёлларнинг 40 фоизида уз бизнесини ташкил этиш, уни бошк,ариш сохасидаги билим ва куникмаларнинг етишмаслиги холати аник,ланган [3].

Тадцицот мацсади. Бугунги кунда жахонда АКШ ик,тисодиёти бозор ик,тисодиёти шароитида аёллар тадбиркорлигини ривожлантиришда етак-

чилик к,илмокда. Ушбу вазиятни инобатга олган холда аёллар тадбиркорлигини ривожлантиришнинг АКШ тажрибасини урганиш мухим ахамият касб этади. 1988 йилда мамлакатда аёлларга тадбиркорлик юритиш хукукини беришнинг конуний асослари ишлаб чик,илган. Шу билан бир к,аторда, аёллар тадбиркорлигини ривожлантиришни куллаб-кувватлаш мак,садида АКШ Конгресси кошида Кичик тадбиркор аёллар Секцияси ташкил этилган. Ушбу Секция уз фаолияти давомида тадбиркор аёлларни куллаб-кувватлашга к,аратилган турли давлат дастурларини ишлаб чик,к,ан. Жумладан, аёлларга тадбиркорлик фаолиятини ташкил этиш ва уни бошк,ариш буйича таълим бериш мар-казлари, Аёллар бизнес марказлари фаолиятини ташкил этиш, тадбиркор аёлларга уз фаолиятига турли консультатив хизматлар курсатиш буйича марказларни ташкил этилиши шулар жумласидан. Амалга оширилган ислохотлар натижасида мамлакатда кичик бизнес сохасида аёллар тадбиркор-лиги улушининг 1990 йилларда 7 фоизни ташкил этган булса, 2000 йилларга келиб, 60 фоиздан орт-ганлиги кузатиш мумкин. (нимага нисбатан улуши? Жами тадбиркорликдаги улуши 60%га етдими?) Шу билан бир к,аторда 1994-1999 йилларда мамлакатда к,ишлок, худудларида аёллар тадбиркорлигини ривожлантиришга устуворлик к,аратилди. Натижада фермер хужаликлари таркибида тадбиркор аёлларнинг улуши тахлил этилаётган даврда 13 фоиздан 30 фоизга етди [4].

Мазкур изланишни амалга оширишдан мацсад аёллар тадбиркорлигини бошк,ариш механизмини хориж тажрибаси масаласи АКШ давлати хамда Европа давлатлари мисолига таяниб, Узбекистан шароитида аёллар тадбиркорлигини тарак,к,ий этиш йуналишларини тадк,ик, к,илишдир.

Асосий цисм. АКШда 7(а) кредит дастури [5] кичик турдаги тадбиркорлик субъектларини молиявий жихатдан куллаб-к,увватлаш дастури хисобланиб, ушбу дастур доирасида жами ажра-тилган молиявий ресурсларнинг 36 фоизи тадбиркор аёлларга берилган кредитлар хисобланади. Ушбу кредит дастури юк,ори даражадаги мосла-шувчанлик хусусиятига эга хисобланади. Мамла-катдаги к,арий 7000 га як,ин тижорат банклари бу турдаги кредит хизматлари курсатиш амалиёти билан шутулланишади. Бунда кредит микдори кредит мак,садидан келиб чик,к,ан холда, унинг макси-мал микдори 5 миллион АКШ долл.гача белгиланган булиб, 5-25 йил муддат оралитида 6-13 фоизда берилиши мумкин.

ИКТИСОД ВА МОЛИЯ / ЭКОНОМИКА И ФИНАНСЫ 2021, 3(139)

7(а) кредит дастуридан фойдаланиш шартлари куйидагича [6]:

- камида икки йиллик бизнес юритиш тажри-басига эга булиши керак, ёки ишлаб турган корхо-нада камида сунгги икки йил бошкарувчи булиши керак;

- корхонанинг йиллик даромади 50 000 АКШ долл.га тенг ёки ундан купрок булиши зарур.

АКШ иктисодиётида тадбиркор аёлларни куллаб-кувватлашга катта эътибор каратилади. Хусусан, хукуматнинг веб-сайтлари оркали х,ар йили, тадбиркор аёлларни куллаб-кувватлашга каратилган, 800 дан ортик максадли дастурлар эълон килинади. Хукумат порталлари оркали эълон килинган мак,садли дастурларга тадбиркор аёллар томонидан такдим этилган ва танловдан утган бизнес лойихалар "Кичик бизнес бошкармаси (SBA)" томонидан молиялаштирилади [7].

Хукумат томонидан эълон килинган дастурларда Fолиб булган тадбиркор аёлларнинг бизнес режа-ларини молиялаштириш учун куйидаги талаблар куйилади:

- кичик бизнес фаолиятини ташкил этиш ва бошкариш буйича SBA ташкилотининг стандарт-ларига тулик жавоб бериши лозим;

- корхона АКШ худудида жойлашган булиши зарур;

- ёлланма ишчиларнинг сони 500 кишидан ортмаслиги ва уларнинг камида 51,0 фоизи (ёки, 255 таси) АКШ фукароси булган аёллардан ташкил топиши керак;

- корхонанинг бош директори аёл киши булиши лозим.

АКШ иктисодиётида тадбиркор аёлларни куллаб-кувватлашга каратилган дастурларнинг узига хос хусусияти шундаки, мамлакатда аёлларнинг корхона фаолиятини ташкил этиш ва уни бошкариш жараёнидаги билим ва куникмаларни шакллантиришга, уларни тизимли равишда ривож-лантириб боришга хам эътибор каратилади. Жум-ладан, "Аёллар бизнес марказлари (Women's Business Centers)", "Тадбиркор аёллар Миллий Ассоциацияси (National Association of Women Business Owners)" каби ташкилотларда тадбиркор аёлларни уз бизнес режасини тузиш, корхона фаолиятини ташкил этиш ва уни бошкариш, бизнес юритиш буйича консультатив хизматлар курсатиш ишлари амалга оширилади. Шу билан бир каторда мамлакатда тадбиркор аёлларга бизнес юритиш фаолиятига оид булган молиявий,

хукукий маслахатлар бериш марказлари хам фао-лият юритади.

АКШ иктисодиётида тадбиркор аёллар нафакат узларининг, балки, бошка тадбиркор аёлларнинг хам бизнесларини бошкариши ва ривожланти-риш хакида каЙFуришади. Хусусан, мамлакатда куплаб тадбиркор аёлларнинг нотижорат таш-килотлари фаолияти йулга куйилган булиб, ушбу ташкилотларда тадбиркор аёллар узаро бирлаш-ган холда, корхона бошкаруви, товар ва хизматлар ишлаб чикариш жараёнларини янада ривож-лантириш буйича тажриба алишишади, корхона фаолиятини кенгайтиришга каратилган кичик турдаги грантларни ишлаб чикишади. Жумладан, "Girl Geek Dinners", "Coffee and Coded", "Women 2.0", "Financial Women's Association" каби ташкилотларда тадбиркор аёллар корхона бошкаруви, бизнес юритиш усуллари ва бизнес хамкорликни кенгайтириш буйича узаро тажриба алмашадилар. Шу билан бир каторда, ушбу ташкилотлар томонидан мамлакатга якинда кучиб келган ва уз бизне-сини бошлаш максадида булган аёллар учун турли маслахатлар бериш билан хам шутулланадилар [8].

АКШда тадбиркор аёллар томонидан корхона фаолиятини ташкил этишда ва бошкаруви жара-ёнида инновацион бизнесни ривожлантиришга алохида эътибор каратилади. Мамлакатда инновацион бизнесни ривожлантириш учун консультатив марказлар фаолияти хам йулга куйилган булиб, бу турдаги марказлар сони 389 тани ташкил этади ва уларда 11 400 нафар юкори малакали, инновацион бизнес сохасида фаолият юритган пенсио-нерлар ишлайдилар [9].

АКШ иктисодиётида тадбиркор аёллар томонидан кичик инновацион бизнесни ривожлантиришга катта эътибор каратилади. Бунинг сабаби кичик инновацион бизнес инновацияларни амалиётга татбик этишда кам харажат талаб этган холда, киска муддатда кузланган натижага эришиш имконини беради. Шу билан бир каторда, ташкилий жихатдан илмий тадкикот ва тажриба-конструкторлик ишланмаларига йуналтирилган булиб, амалга ошириладиган илмий тадкикотларнинг интен-сивлигини оширади. Камров даражасининг паст-лиги сабабли риск даражасини камайтириб, ижтимоий-иктисодий жараёнларнинг кескин узгаришларига тез мослашади ва янги технология, илмий тадкикотларни амалга ошириш йуналишларини уз амалиётига татбик этиш тез-лиги юкори хисобланади (1-расмга каранг).

ИКТИСОД ВА МОЛИЯ / ЭКОНОМИКА И ФИНАНСЫ 2021, 3(139)

1-расм. АКШда тадбиркор аёллар томонидан кичик инновацион бизнесни ривожлантиришдаги

афзалликлари [10].

Кичик бизнес ва хусусий тадбиркорлик фаолиятини ривожлантиришнинг хориж тажрибаси тахлили шуни курсатадики, аксарият мамлакат-ларда давлатнинг максадли дастурлари асосида тадбиркорлик фаолиятини куллаб-кувватлашда аёллар ва ёшлар тадбиркорлиги етакчи уринни эгаллайди. Бу турдаги дастурлар доирасида тадбиркорлик фаолиятини бошлаш куп холатларда оилавий тадбиркорлик шаклида уз аксини топади. Тадбиркор аёллар оилавий бизнесни ривожланти-ришда бор имкониятларини ишга солишлари ама-лиётдан барчага маълум булган холат хисобланади.

Fарбий Европа мамлакатларида оилавий тадбиркорлик миллий ишлаб чикариш таркибида салмокли улушга эга булган соха хисобланади. Масалан, Италияда оилавий тадбиркорликнинг 90 фоиздан зиёдрок кисми тадбиркор аёллар хиссасига туFри келиб, мустакил равишда фао-лият юритаётган жами бандларнинг / кисми ушбу сохада банд хисобланади.

Венгрия ва Польша мамлакатларида 1990 йил-лардан бошлаб кичик бизнес сохасида аёллар тадбиркорлиги фаолиятининг ривожланиши оилавий тадбиркорлик сифатида уз аксини топиб, бугунги кунда ушбу сохада мехнатга лаёкатли ахолининг 60-70 фоизи банд хисобланади. Тахлиллар шуни курсатмокдаки, аёллар тадбиркорлиги фаолиятини ривожлантириш мамлакатларнинг ижтимоий-иктисодий ривожланиш курсаткичларини баркарорлигини таъминлашга сезиларли дара-

жада ижобий таъсир курсатди. Мехнатга лаёкатли ёшдаги аёлларнинг уз бизнес фаолиятини юритаётган кисми Руминияда - 45 фоизни, Польшада -27 фоизни, Словенияда - 16 фоизни ва Болгари-яда - 11 фоизни ташкил этади. Аёллар тадбиркор-лигини ривожлантиришга каратилган дастурлар Франция, Германия, Австрия, Скандинавия мамлакатларида хам амал килган холда, ушбу мам-лакатларда хам аёллар тадбиркорлиги фаолияти купрок кичик бизнес сохасида оилавий тадбиркорлик шаклида уз аксини топади.

Аёллар тадбиркорлигини ташкил этиш, ушбу фаолиятни давлат томонидан куллаб-кувватлашнинг жахон амалиёти тахлили шуни курсатмокдаки, мамлакатларнинг иктисодий ривожланганлик даражасидан келиб чиккан холда, тадбиркор аёлларни куллаб-кувватлашда турли ёндашувлар шаклланган (1-жадвалга каранг). Жумладан, АКШ ва Канада каби мамлакатларда аёл тадбиркорлар фаолиятини давлат томонидан куллаб-кувватланишида иктисодий ёндашув устун даражада намоён булади. Бунда кичик бизнесни ривожлантиришда аёлларнинг тадбиркорлик фаолиятини йулга куйилишини раFбатлантирилиши иктисодиётда фойдаланилмаётган инсон ресурсла-ридан самарали фойдаланиш хисобига иктисодий усишни раFбатлантирувчи куч сифатида каралади. Ушбу мамлакатларда аёл-тадбиркорлар томонидан корхонани бошкаруви жараёнида хам

ИКТИСОД ВА МОЛИЯ / ЭКОНОМИКА И ФИНАНСЫ 2021, 3(139)

1 -жадвал. Жах,онда аёллар тадбиркорлиги бошк,арувини ривожлантириш буйича ёндашувлари

ва хусусиятлари [11]

Мамлакатлар Аёллар тадбиркорлигини куллаб-кувват-лашга ёндашув Аёллар тадбиркорлигини куллаб-кувватлаш хусусиятлари

АК.Ш, Канада Иктисодий ёндашув Аёллар тадбиркорлигини ривожлантириш иктисодий усишни раFбатлантирувчи куч сифатида бахоланади

Европа Иттифоки мамлакатлари Ижтимоий-иктисодий ёндашув Аёллар тадбиркорлигини ривожлантириш оркали мамлакатларда ишсизлик даражасини камайтириш ва янги иш уринлари яратиш вазифаларини хал этишга эътибор каратилади

Африка ва Жанубий Америка мамлакатлари Ижтимоий ёндашув Аёллар тадбиркорлигини ривожлантириш камбаFалликка карши курашиш омили сифатида бахоланади

Марказий Осиё Гендер тенглигини Аёллар тадбиркорлигини ривожлантириш аёлларнинг иктисодий жихатдан мустакиллигини таъминлаш омили сифатида каралади

мамлакатлари таъминлаш ендашуви

шиш максад этиб белгиланган. Ушбу мамлакат-лар гурухида аёллар тадбиркорлигини ривожлан-тиришда гендер тенглиги ёндашуви етакчи урин эгаллайди.

Хулоса. Амалга оширилган тадкикотларимиз натижаларига таянган холда тадбиркор аёлларнинг корхона фаолиятини ташкил этиш ва бошкарувини амалга ошириш жараёни учун хос булган куйидаги хусусиятлар аникланди:

- корхона фаолиятини ташкил этиш жара-ёнида узгаларнинг хам фикрини инобатга олган холда карор кабул килиш;

- ходимларга нисбатан юкори даражадаги талабчанликнинг мавжудлиги билан бир каторда бошк,арувдаги инсонпарварлик рухиятининг мавжудлиги;

- ишлаб чикариш ва хизмат курсатиш фаолиятини ташкил этиш жараёнига узгача ёндашув-нинг мавжудлиги, хусусан, менежмент ва маркетинг сохасида эркак тадбиркорларга нисбатан самаралирок бошкарув услубининг мавжудлиги;

- корхонанинг ташки алокаларини урнатишда аввало иктисодий манфаат эмас, балки, узаро хурмат ва максадларнинг бир хиллигига эътиборнинг каратилиши;

- жамоанинг бир бутунлигини таъминлашга булган интилишнинг юкорилиги;

- уз кул остидаги ходимлари, бизнес хамкорларининг турмуши хакидаги каЙFуриш холатларининг мавжудлиги ва бошкалар.

ИКТИСОД ВА МОЛИЯ / ЭКОНОМИКА И ФИНАНСЫ 2021, 3(139)

юкори иктисодий самарадорликка эришиш мухим ахамият касб этишини кузатиш мумкин.

Европа Иттифок,и таркибига кирувчи мамлакат-лар ик,тисодиёти интеграцион хусусиятга эга булган холда, ушбу минтакада аёллар тадбиркорлигини ривожлантириш мамлакатлардаги ишсизлик дара-жасини камайтириш ва янги иш уринларини яра-тишга каратилганлигини кузатишимиз мумкин. Ушбу мамлакатлар гурухида аёллар тадбиркорлигини ривожлантиришда ижтимоий-иктисодий ёндашув мавжуд хисобланади.

Ахолининг камбаFаллик даражаси юкори ва турмуш фаровонлигини ошириш муаммоси мавжуд булган Африка ва Жанубий Америка мам-лакатларида аёллар тадбиркорлигини ривожлантириш асосида ахоли даромадлари база-сини мустахкамлаш оркали турмуш фаровонлиги даражасини ошириш ва камбаFаллик даражасини кискартиришга эришиш максад килиб белгилан-ганлигини кузатишимиз мумкин. Ушбу холат аёллар тадбиркорлигини ривожлантиришда ижти-моий ёндашувга устуворлик каратилганлигидан далолат беради.

Марказий Осиё мамлакатлари гурухида маънавий ва маданий кадриятларнинг бироз узгачалигини инобатга олган холда, ушбу мамлакатлар гурухида эркаклар ва аёлларнинг тенг хукуклигини таъминлашга алохида эътибор каратилади. Жумладан, аёллар тадбиркорлигини ривожлантириш оркали уларнинг иктисодий жихатдан мустакиллигини таъминлашга эри-

OoMfla.naHM.nraH a,qa6MëT.nap pyMxaTM:

1. feôeKuaoH Pecny6.nuKacu npe3u,geH™HMHr 2017 fiim 7 $eBpa.n,gam nO-4947-coHnu Oap-MOHUHUHr 1-umoBacu «2017-2021 Mu^^apga y36eKiicToH Pecny6.nMKacMHM puBox^aHTupuw-HUHr 6ewTa ycTyBop tfyHa^nuwu 6ytfima XapaKa^nap crpaTeruflcu». - https://lex.uz/docs/3107036

2. MaxKaMOB A. XeHcKoe npegnpuHMMaTe^bcTBO - BaxHbiiï ^aKTop экoнoм^mecкoм noBecTKU cTpaH WOC (04.12.2020 r.) https://scocenter.uz/archives/294

3. Mastercard Index of Women Entrepreneurs (MIWE) 2018 Mat.nyMoT.napM acocuga https:// newsroom.mastercard.com/wp-content/uploads/2018/03/MIWE_2018_Final_Report.pdf

4. nepBbM ^opyM xeH^MH-npeflnpuHUMaTe^eM B XeHeBe. [3.neKTpoHHbm pecypc]. PexuiM gocryna: http: //www.owl.ru/win/infolist/2001/tonchu.htm/

5. 7(a) loan program - AKWga kunuik 6ii3Hec fopuTiuw ^ao-nuflTuiHii mo^uabum xux,aTgaH K,y^^a6-K,yBBaT^am flacrypu

6. https://www.forbes.ru/forbes-woman/366627-damskiy-koshelek-kak-v-ssha-podderzhivayut-zhenshchin-predprinimateley

7. U.S. Small Business Administration - AKW Kumuik 6ii3Hec 6owKapMacu

8. https://www.forbes.ru/forbes-woman/366627-damskiy-koshelek-kak-v-ssha-podderzhivayut-zhenshchin-predprinimateley

9. Free Small Business Advice - https://www.sore.org

10. Mastercard Index of Women Entrepreneurs (MIWE) 2018 Mat.nyMoT.napM acocuga Ty3umraH. https://newsroom.mastercard.com/wp-content/uploads/2018/03/MIWE_2018_Final_Report.pdf

11. Mastercard Index of Women Entrepreneurs (MIWE) 2018 MatnyMoTnapu acocuga Mya.n-TOMoHugaH Ty3i/mraH. https://newsroom.mastercard.com/wp-content/uploads/2018/03/

MIWE_2018_Final_Report.pdf

MKTMCOA BA MOflMfl / ЭКОНОMMКA M OMHAHCbl 2021, 3(139)

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.