Научная статья на тему 'ҲАВАСМАНДГАРДОНИИ МОЛИЯВӢ ДАР ТИҶОРАТИ ХУРДИ КИШОВАРЗӢ'

ҲАВАСМАНДГАРДОНИИ МОЛИЯВӢ ДАР ТИҶОРАТИ ХУРДИ КИШОВАРЗӢ Текст научной статьи по специальности «Экономика и бизнес»

CC BY
5
2
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Журнал
Endless light in science
Область наук
Ключевые слова
соҳибкории хурд / иқтисодиёт / имтиёзҳо / комплекси агросаноатӣ / ободонии деҳот / бозор / мол / рушди иқтисодиёт.

Аннотация научной статьи по экономике и бизнесу, автор научной работы — Имомализода Баҳодур Бобомурод, Аминов Раҳматулло Ҷалолиддинович, Айниддинов Манучеҳр Маҳмадумарович

Дар мақола самтҳои нави дастгирӣ ва рушди соҳибкории хурд мавриди баррасӣ қарор дода шудааст, зеро тиҷорати хурд рукни рушди комплекси агросаноатӣ ва дар маҷмӯъ кишвар мебошанд. Давлат ҳар сол барои кумак ба соҳибкорон маблағҳои ҳаҷман калон ҷудо мекунад. Барои дастгирии тиҷорати хурд як қатор программахои давлатӣ вуҷуд доранд, ки мақсад аз онҳо расондани ёрӣ ба субъектҳо соҳибкорӣ мебошад.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему «ҲАВАСМАНДГАРДОНИИ МОЛИЯВӢ ДАР ТИҶОРАТИ ХУРДИ КИШОВАРЗӢ»

ХДВАСМАНДГАРДОНИИ МОЛИЯВЙ ДАР ТИЧОРАТИ ХУРДИ КИШОВАРЗЙ

ИМОМАЛИЗОДА БАХ,ОДУР БОБОМУРОД

омузгори кафедраи фаъолиятй гумрукии Донишгохи давлатии Бохтар ба номи Носири Хусрав, Бохтар, Чумхурии Точикистон

АМИНОВ РА^МАТУЛЛО ^АЛОЛИДДИНОВИЧ

дотсент - мудири кафедраи фаъолияти гумрукии Донишгохи давлатии Бохтар ба номи Носири Хусрав, Бохтар, Чумхурии Точикистон

АЙНИДДИНОВ МАНУЧЕ^Р МА^МАДУМАРОВИЧ

докторанти (Phd)^ кафедраи бахисобгирии мухосиби тахлил ва аудити Донишгохи давлатии Бохтар ба номи Носири Хусрав, Бохтар, Чумхурии Точикистон

Аннотатсия:Дар мацола самт^ои нави дастгири ва рушди сохибкории хурд мавриди барраси царор дода шудааст, зеро тицорати хурдрукнирушди комплекси агросаноати ва дар мацмуъ кишвар мебошанд. Давлат щр сол барои кумак ба соуибкорон маблагуои щцман калон цудо мекунад. Барои дастгирии тицорати хурд як цатор программахои давлати вуцуд доранд, ки мацсад аз онуо расондани ёри ба субъектуо соуибкорй мебошад.

Калидвожщо: сохибкории хурд, ицтисодиёт, имтиёз^о, комплекси агросаноати, ободонии деуот, бозор, мол, рушди ицтисодиёт.

Ин мацола дурнамои рушди барномаи максадноки сохибкории кишоварзиро дар Точикистон муосир баррасй мекунад. ^ишлок, ицтисодиёт яке аз бахшхои мухимтарини иктисодиёти хар як кишвар мебошад. Дар айни замонин сохаи кишоварзи аксар вакт бо мушкилоти гуногун ру ба ру мешавад, аз кабили нокомии хосил, бо хар сабаб ба таври оммавй нобуд шудани хайвоноти хочагии кишлок ва гайра.

Бисёрии онхо чанд сол боз кор мекунанд, вале холо хам на хамаи корчаллонхо чй тавр истифода бурдани онхоро медонанд. Бо шарофати барномахои давлатй барои дастгирии сохибкории хурду миёна дар Точикистон хатто як шахрванди бекор имконият пайдо мекунад, ки тичорати шахсии худро огоз кунад сатхи зиндагияшро бехтар намояд.

Баланд бардоштани самараи хочагии кишлок аз бисёр чихат вобаста аст аз он чумла вазъи тичорати хурд. Дарачаи баланди тараккиёти он ба пур шудани бозор бо мол таъсир расонда, барои ба вучуд овардани сохаи хизмати маишй имконият медихад, кори иловагй ба вучуд меоварад, ракобатро вусъат медихад ва аз хама мухимаш ба афзоиши самараи истехсолоти агросаноатй мусоидат мекунад. Албатта, тадбирхои рушди истехсолкунандагони кишоварзй (ташкилотхо, сохибкорони инфиродй, аз чумла шумораи рохбарони хочагихои деххконй (фермерй) дохил карда шаванд дастгирии тамоми бахшхои кишоварзй бо таваччух ба бехтар ва нигохдории инфраструктураи ичтимой ва хизматрасонй сурат мегирад.

Проблемаи асосии дастгирии давлатии хочагии кишлок аз он иборат аст, ки баходихии нодурусти ахамияти сохахо вучуд дорад. [1].

Бо максади бехтар намудани шароити ичтимоии корхонахои хурд корхонахое, ки фаъолияти иктисодиро дар сохаи кишоварзй конунгузор пешниход мекунад:

> ташвик намудани иштироки мутахассисони чавон дар идоракунии тичорати хурди сохибкорй дар дехот;

> инкишофи фаъолонаи инфрасохтори фарогат ;

> муттадид кардан ва зиёд кардани шумораи мутахассисони чавон дар

муассисахои маориф, маданият, комплекси агросаноатй;

> такмил додани механизмхо, додани имтиёзхо ба мехнаткашони дехот дар сохахои ичтимой маданй.

Айни замон давлат аз чониби худ сиёсати дастгирй ва рушди сохибкории хурд, аз чумла кумаки молиявиро пеш мебарад. Х,амин тарик, як катор барномахои давлатй кабул карда шуданд.

Максади он дастгирии сохибкории хурд дар сохаи кишоварзй аз тарики зайл ба рох монда мешавад.

чудо кардани дотация (барои хариди махсулоти хочагии кишлок тачхизот, хайвоноти хочагии кишлок, масолехи кишт), чубронпулй. кумаки мушовирони касбй; баланд бардоштани ихтисоси коргарон [2].

Давлат бо гузаронидани чунин барномахо максадхои зеринро ба амал мебарорад:

• азхудкунии заминхои холй ва истифоданашуда;

• баланд бардоштани ракобатпазирии махсулоти кишоварзии;

• такмил додан ва автоматй кунондани хочагии кишлок , истехсолот;

• мустахкам намудани комплекси агросаноатй;

• бо махсулоти миллй таъмин намудани бозорхо ва кам кардани вобастагй аз воридот.

Максади нихой пурра баркарор намудани хочагии кишлоки ватанй мебошад.

Илова бар ин, татбики чунин барномахо метавонанд ба кохиши сатхи бекорй ва афзоиши даромадхои андоз мусоидат кунанд. [3].

Аз соли 2019 барномаи нави дастгирии бахши кишоварзй амалй карда мешавад. Мутобики Фармони Президенти Федератсияи Россия аз 7 майи соли 2018 № 204 «Дар бораи хадафхо ва вазифахои стратегии рушди Федератсияи Русия дар давраито соли 2024» [4] лоихаи миллии «Системаи дастгирйдехконон ва тараккиёти чамъиятхои дехот» дар доираи лоихаи миллй «Сохибкории хурду миёна ва мусоидат ба сохибкорй» [5] Дар баробари ин дар омузишгохи худ Чернов Ю.И., Иванченко И.Н. ва Пенькова А.С кайд мекунанд: «Дар айни замон ободонии дехот, иктисодиёт хеле ду-руст руй медихад. Аз як тараф, ба назар намоён натичхои мусбат. Х,амин тавр, мо манзараи афзоиши истехсоли махсулотро дар як катор сохахои саноат мушохида мекунем._Аммо аз тарафи дигар, онхо бокй мемонанд ва идома медиханд аз сабаби мавкеи нобаробарии шарикон дар комплекси агросаноатй процессхои манфй инкишоф меёбанд» [6]. Дар асоси гуфтахои боло, шумо метавонед хулоса баровард, ки вазъият ба суи бехтар тагир ёфтааст. Бо вучуди ин, такмили минбаъдаи заминаи хукукию меъёрии танзимкунандаи фаъолияти комплекси хурди агросаноатй ва бо назардошти тамоми хусусиятхои он барои самараноктар кор кардани он заруранд. Бояд чузъхои мухимтарини фаъолияти конунгузории давлат ба нигохдорй ва рушди фаъолияти сохибкорй дар Чумхурии Точикистон равона карда шаванд.

Ба фикри мо, барои тараккй додани сектори хурди хочагии кишлок имкониятхои иловагй мавчуданд табдил додани механизми идоракунии дастгирии давлатй тавассути таъсиси муассисахои автономии минтакавй, ки функсияхои идоракунии сармоягузорихои давлатиро дар сохаи кишоварзй амалй мекунанд мувофики максад аст.

РУЙХАТИ АДАБИЁТИ ИСТИФОДАШУДА:

1. ^онуни Чумхурии Точикистон «Дар бораи химоя ва дастгирии давлатии сохибкорй дар Чумхурии Точикистон». Ахбори Мачлиси Олии Чумхурии Точикистон, №3, кисми - 1, соли 2011.

2. Федеральный закон РФ от 11 июня 2019 г. №74-ФЗ «О крестьянском (фермерском) хозяйстве» // Федеральные законы: О личном подсобном хозяйстве. О крестьянском (фермерском) хозяйстве.

3. Алтухов А.И., Вермель Д.Ф. и др. Методические основы разработки моделей развития зернового производства. - М.: ВНИИЭСХ, 2002. - 153 с.

4. Бондаренко Л.В. Социальные аспекты продовольственной безопасности / Сборник докладов Международной конференции «Продовольственная безопасность России». 12-14 марта 2002 г. - М., 2002.

5. Государственная программа содействия экспорту и импортозамещению в Республике Таджикистан на 2016-2020 гг.

6. Григорьева Е. Деятельность международных организаций по проблеме продовольственной безопасности // Международный сельскохозяйственный журнал. - 1997. - №6.

7. Ломакин В.К. Мировая экономика. - М.: Юнити-Дана, 2007.

8. Решетникова Е.Г. Регулирование дифференциации доходов и потребления сельского хозяйства населения как фактор устойчивости развития сельской местности Никоновские чтения. - М., 2001.

9. Статистический сборник. Сельское хозяйство Республики Таджикистан. - Душанбе, 2021.

10. Ушачев И.Г. Аграрная политика России: проблемы и решения. - М.: Издательство «ИП Насриддинова В.В.», 2013.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.