Научная статья на тему 'АСАЛАРИ ТУХУМИНИНГ ВАЗНИНИ ОНА АСАЛАРИ СИФАТИГА ТАЪСИРИ'

АСАЛАРИ ТУХУМИНИНГ ВАЗНИНИ ОНА АСАЛАРИ СИФАТИГА ТАЪСИРИ Текст научной статьи по специальности «Сельское хозяйство, лесное хозяйство, рыбное хозяйство»

78
20
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
Сифатли она / гул чанги / тухум найчалари / буғдой майса суви / назорат гуруҳи / тажриба гуруҳи / она асалари / асалари тухумидан она асалари етиштириш / тарбияловчи асалари оиласи / асалари личинкасидан она асалари етиштириш / пластмасса косача / қанот узунлиги / қанот кенглиги / 3тергит / 3-стернит. / Quality mother / pollen / egg tubes / wheat grass water / control group / experimental group / mother bees / mother bee breeding from bee eggs / breeding bee family / mother bee breeding from bee larvae / plastic cup / wing length / wing width / 3-tergit / 3-sternit

Аннотация научной статьи по сельскому хозяйству, лесному хозяйству, рыбному хозяйству, автор научной работы — Н. А. Азизова, Л. Ф. Каримова, Ш. Ахтамова

Бухоро вилояти шароитида маҳаллий популяциядаги асалари оиласидан сунъий усулда она асалари етиштириш учун асалари оиласини қўшимча озиқлантириш туфайли она асалари қўйган тухумининг вазнини ошишига олиб келди. Асалари тухумининг вазни эса она асаларининг сифатига яъни кўп миқдорда тухум қўйиши, асалари оиласини кучли бўлиши, она асалариларнинг вазни анча оғир ва унинг тухумдонида тухум найчалари, сони бир мунча кўп бўлишига олиб келади.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Похожие темы научных работ по сельскому хозяйству, лесному хозяйству, рыбному хозяйству , автор научной работы — Н. А. Азизова, Л. Ф. Каримова, Ш. Ахтамова

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

In the conditions of Bukhara region, the increase in the weight of eggs laid by queens due to additional feeding of bee families for artificial breeding of queens from the bee family of the local population. The weight of a bee's egg is related to the quality of the queen's large number of eggs, the strength of the bee's family, the weight of the queen's bees, and the number of egg tubes in her ovary.

Текст научной работы на тему «АСАЛАРИ ТУХУМИНИНГ ВАЗНИНИ ОНА АСАЛАРИ СИФАТИГА ТАЪСИРИ»

АСАЛАРИ ТУХУМИНИНГ ВАЗНИНИ ОНА АСАЛАРИ СИФАТИГА

ТАЪСИРИ

Н. А. Азизова

Бухоро давлат университети укитувчиси azinodi 16 @gmail .com

Л. Ф. Каримова

Бухоро давлат университети укитувчиси

Ш. Ахтамова

Бухоро давлат университети магистранти

АННОТАЦИЯ

Бухоро вилояти шароитида махаллий популяциядаги асалари оиласидан сунъий усулда она асалари етиштириш учун асалари оиласини кушимча озиклантириш туфайли она асалари куйган тухумининг вазнини ошишига олиб келди. Асалари тухумининг вазни эса она асаларининг сифатига яъни куп микдорда тухум куйиши, асалари оиласини кучли булиши, она асалариларнинг вазни анча огир ва унинг тухумдонида тухум найчалари, сони бир мунча куп булишига олиб келади.

Калит сузлар: Сифатли она, гул чанги, тухум найчалари, бугдой майса суви, назорат гурухи, тажриба гурухи, она асалари, асалари тухумидан она асалари етиштириш, тарбияловчи асалари оиласи, асалари личинкасидан она асалари етиштириш, пластмасса косача, канот узунлиги, канот кенглиги, 3-тергит, 3-стернит.

ABSTRACT

In the conditions of Bukhara region, the increase in the weight of eggs laid by queens due to additional feeding of bee families for artificial breeding of queens from the bee family of the local population. The weight of a bee's egg is related to the quality of the queen's large number of eggs, the strength of the bee's family, the weight of the queen's bees, and the number of egg tubes in her ovary.

Keywords: Quality mother, pollen, egg tubes, wheat grass water, control group, experimental group, mother bees, mother bee breeding from bee eggs, breeding bee family, mother bee

March, 2022

1100

breeding from bee larvae, plastic cup, wing length, wing width, 3-tergit, 3-stemit

КИРИШ

Асалари оиласини тарбиялашда асосий эътибор асалари оиласини кучли булишига каратилади. Асалари оиласининг кучи оиладаги ягона Она асаларининг сифатига боглик. Она асаларининг сифати, унинг канча микдорда уругланган тухум куйиши билан характерланади. Факатгина она асаларининг оилада куп микдорда тухум куйиши, асалари оиласини кучли булишини таъминлайди, чунки бундай она асалариларнинг вазни анча огир ва унинг тухумдонида тухум найчалари, сони бир мунча куп булади.

Она асаларининг вазнини огир булишига купгина омиллар таъсир этади. Булардан асалари тухумининг вазни, она асалари етиштиришда тарбияловчи асалари оиласининг сифатли булиши учун, сифатли озука билан таъминлагнанлиги, даладан табиий гулшира ва гулчангининг келиши, атрофдаги мухит, об-хаво харорати каби куплаб омиллар сабаб булиши мумкин.

АДАБИЁТЛАР ТА^ЛИЛИ ВА МЕТОДОЛОГИЯ

Шуларни хисобга олиб, булар Бухоро вилояти Вобкент туманига карашли "Саидов Самад Саноевич дехкон фермер хужалиги"да олиб борилган тажрибага мувофик, сунъий усул оркали она асалари етиштиришда асалари тухуми вазнининг она асалари сифат курсаткичларига, яъни она асаларининг бир кунлик вазнига ва унинг тухумдонларидаги тухум найчалари сонига таъсирини урганиб чикдик.

Она асаларининг тухуми вазнининг, асалари рамкалари катакчаларидан олинган гоз патидан тайёрланган, учи силликлаштирилган, махсус куракча билан олдик ва уларнинг аник улчайдиган электрон тарозисида улчаб олдик. Бир кунлик она асаларилар вазни хам худди шундай электрон тарозиларда улчаб олдик. Улчаш олдидан уругланмаган она асаларилар эфир ёрдамида хушсизлантирилди. Хушсизлантирилган она асалариларнинг тухум найчаларнинг сонини аниклаб олиш учун, улар 70 % ли этил спиртига солиб куйилди ва улар кейинчалик текшириш учун олиб куйилди.

Тажрибалар икки хил вариантларда олиб борилди. I-тажриба гурухида етиштирилган она асаларилар кушимча озиклантирилмади, II-тажриба гурухида тарбияловчи асалари оилалари эса кушимча равишда 50 % ли шакар шарбатининг 10 литрига,

March, 2022

1101

бир литр майсали бугдой (сумалак) суви кушиб берилди [1;2;4.]. Х,ар икки кунда бир маротаба 200-250 мг.дан, тарбияловчи асалари оиласининг устки охурчалари оркали озиклантириб турилди. Асалари тухуми хажмини она асалари сифат курсаткичларига таъсири тугрисидаги маълумотлар куйидаги 1 -жадвалда келтирилган.

1-жадвал

Асалари тухум хажмини она асалари сифатига таъсири

Асалари Она асалари Тухум

Гурухлар n тухумининг вазни вазни, мг найчалари сони

Назорат куч она асалари 15 0,118±0,006 198,5±1,50 186,6±1,64

1-тажриба гурухи 105 0,109±0,005 196,4±1,66 170,8±1,59

озиклантирилмаган

2-тажриба 98 0,149±0,004 217,6±1,71 191,2±2,21

озиклантирилган

I-жадвал маълумотларини курсатишича, I-тажриба гурухидаги 105 та асалари тухумини улчанганда, уларнинг уртача огирлиги 0,109 мг.га тенг булди. Бу тухумлардан етишиб чиккан бир кунлик она асалари вазни эса 196,4 мг.ни ташкил этган, уларнинг тухумдонидаги тухум найчаларининг сони эса 170,8 донани ташкил этган.

II-тажриба гурухида эса бу оилалар оксилга бой булган майсали бугдой (сумалак) суви билан озиклантирилганда, бу манзара бутунлай бошкача булган, 98 та асалари тухумини уртача вазни 0,149 мг.ни ташкил этган, бу I-тажриба гурухига нисбатан 0,4 40 мг.га куп ёки 136,6% га куп булган. Назорат гурухига нисбатан 31,0 мг.га куп булган.

Худдий шундай, бир кунлик уругланмаган она асаларининг вазни II-тажриба гурухида 217,6 мг.ни ташкил этган, ёки бу I-тажриба гурухига нисбатан 21,2 мг.га куп булган. Бу эса 110,8 % га купдир. Назорат гурухига нисбатан эса 19,1 мг.га куп булган. Шунингдек, она асалари тухумдонларидаги тухум найчалари сони II-тажриба гурухида 191,2 донани ташкил этган булса, бу курсаткич I-тажриба гурухига нисбатан 19,4 донага куп, ёки бу 111,9 % га куп булган. Назорат гурухига нисбатан эса 4,6 донага куп булган. Шуни айтиш лозимки, бу ерда она асалари шаклланишида асалари тухумининг вазни хам асалари хаёти учун катта роль уйнаган. Она асалари хаётий ривожланиш даврида, улар факатгина оиладаги энага асалариларнинг сутидан куп микдорда озука

March, 2022

1102

оладилар, шунинг учун она асаларилар етишиб чиккан даврда хам, уларнинг кулбасида (онадонида) анчагина сут колдиклари фойдаланмасдан колиб кетади. Шу сабабли она асалари шаклланиш даврида уларни етарлича микдорда озука билан таъминланган булади.

Шунинг учун, она асалариларни шаклланиши ва ривожланишида кушимча равишда оксилли озукалар билан озиклантириб туриш хам катта таъсир курсатади. Бу ерда албатта улар кушимча озиклантирилиб, уя харорати, намлиги даладан озукани келиши иноботга олинади.

ХУЛОСА

Она асаларини шаклланиши ва ривожланишига, унинг озукаси таркибига кушимча равишда оксилли ва витаминли озукалардан булган майсали бугдой сувидан (10x1 нисбатда) кушиб бериш [1;2;4.], она асалари личинкаларини тез суръатларда ривожланишини таъминлаб берган. Шунингдек, огир вазнли асалари тухумидан етук ва соглом, огир вазнли она асалариларни, яшовчанлиги ошган ва касалликларга чидамлилиги хам бирмунча ошаган ва улар куп микдорда тухум куйиш кобилиятига эга булган.

REFERENCES

1. Азизова Н., Махмадияров О., 1.ККулдошева ф., Тураев О. Сунъий усулда она асалари етиштиришда сумалак сувини она асалари вазнига таъсири. Чорвачилик буйича республика илмий-амалий конференция материаллари. Самарканд, 2019, 82-84 бетлар.

2.Азизова Н., Махмадияров О., Кулдошева Ф., Тураев О. Майсали бугдой (сумалак) сувини асалари оиласи махсулдорлигини оширишга таъсири. Чорвачилик буйича республика илмий-амалий конференция материаллари. Самарканд, 2019, 79-81 бетлар.

3.Бойценюк Л.И., Малиновский Н.В., Новый прием увеличения массы маток и трутией. Ж. Пчеловодство, 2001, № 1, стр. 19-20.

4. Азизова Н.А., Тураев О., Дониёров С.Т., Махмадияров О.А. Исскуственных вывод маток на пасеках. Ипакчилик институти 90 йиллигига багишланган материаллари туплами. Тошкент, 2017, 290-293 бетлар.

5.Азизова Н.А.,Тураев О.С., Дониёров С.Т., Махмадияров О.А. Сунъий усулда она асалари етиштиришда личинкаларни пайвандлашнинг мухим боскичлари. Ипакчилик институти 90

March, 2022

1103

Hunnurura SarumnaHraH MaTepuannapu TynnaMH. TomKeHT, 2017, 293-300 öeraap.

6.A3H30Ba H. A. BYXOPO mAPOHTH^A ACA.HAPH ^HqHHKA^APH^AH OHA ACA^APH ETHmTHPHm BHOTEXHO^OrH^CH //Scientific progress. -2021. - T. 2. - №. 2. - C. 1491-1495.

7.Usmonova G. I., Xo'Janiyozova B. X., Ochilova G. A. TUPROQNING BIOLOGIK FAOLLIGIDA MIKROORGANIZMLAR ROLI AZOTOBAKTERNING XUSUSIYATLARI //Academic research in educational sciences. - 2021. - T. 2. - №. 6. - C. 139-143

© ©

March, 20221 Multidisciplinary Scientific Journal'

@ ©

1104

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.