Научная статья на тему 'Application register and its effectiveness in the Republic of Kazakhstan method in the study of Stroke as the primary means'

Application register and its effectiveness in the Republic of Kazakhstan method in the study of Stroke as the primary means Текст научной статьи по специальности «Фундаментальная медицина»

CC BY
145
10
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
МИ / ИНСУЛЬТ / РЕГИСТР / CEREBRUM / STROKE / REGISTER / ГОЛОВНОЙ МОЗГ

Аннотация научной статьи по фундаментальной медицине, автор научной работы — Кулов Д.Б., Кенжебеков К.С., Абдрахманова М.Г., Джакетаева Ш.Д., Сергалиев Т.С.

Мозговой инсульт является одним из главных причин смертности и инвалидности населения Казахстана, в том числе и в Карагандинской области. По данным официальной статистики в Республике Казахстан ежегодно случается более 40 тысяч инсультов. Ежегодно 15,5 тысяч казахстанцев умирают от инсульта. В работе показано применение метода регистра и его эффективность при исследовании мозгового инсульта в качестве первичного средства.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Похожие темы научных работ по фундаментальной медицине , автор научной работы — Кулов Д.Б., Кенжебеков К.С., Абдрахманова М.Г., Джакетаева Ш.Д., Сергалиев Т.С.

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

ПРИМЕНЕНИЕ МЕТОДА РЕГИСТРА И ЕГО ЭФФЕКТИВНОСТЬ В РЕСПУБЛИКЕ КАЗАХСТАН ПРИ ИССЛЕДОВАНИИ МОЗГОВОГО ИНСУЛЬТА В КАЧЕСТВЕ ПЕРВИЧНОГО СРЕДСТВА

Cerebral stroke is one of the main common causes of death and disability of the population of Kazakhstan, including in the Karaganda region. According to official statistics, more than 40,000 strokes occur annually in the Republic of Kazakhstan. Every year 15.5 thousand Kazakhstan people die from a stroke. In paper the application of the register method and its effectiveness in the study of cerebral stroke as a primary agent is shown.

Текст научной работы на тему «Application register and its effectiveness in the Republic of Kazakhstan method in the study of Stroke as the primary means»

ОРГАНИЗАЦИЯ И ЭКОНОМИКА ЗДРАВООХРАНЕНИЯ

© КОЛЛЕКТИВ АВТОРОВ, 2018 УДК 616.8

Д. Б. Кулов, К. С. Кенжебеков, М. Г. Абдрахманова, Ш. Д. Джакетаева, Т. С. СерFалиев, К. Т. Абдрахманов

КАЗАКСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДА РЕГИСТРЛ1К ЭД1СТЩ МИ ИНСУЛЬТЫН ЗЕРТТЕУ КЕЗ1НДЕ А^АШКЫ К¥РАЛЫ РЕТ1НДЕ КОЛДАНЫЛУЫ МЕН ОНЬЩ ТИ1МД1Л1Г1

КараFанды мемелекеттiк медицинсалык университетi, КараFанды облысынык психоневрологиялык диспансерi (КараFанды, Казакстан)

Мидык инсульты - Казакстан халкынык, онык iшiнде КараFанды облысындаFы кайтыс болудык жэне мYгедектiктiк негiзгi себептерЫщ бiрi. Казакстан РеспубликасындаFы ресми статистикаFа сэйкес жыл сайын 40 мыкнан астам инсульт ^ркеледк Жыл сайын 15,5 мык адам инсульттан кайтыс болады. Жумыста регистрлiк эдощ ми инсультын зерттеу кезiнде алFашкы куралы ретЫде колданылуы мен онык тиiмдiлiгi керсетшедк Клт сездер: ми, инсульт, регистр

Бiздiк елiмiзде инсульт сыркаттылы^ы-нык ресми статистикасы екiнiшке орай жок, сол себебтi осы сыркаттылыкка байланысты эпидемиологиялык жаFдайын баFалау Yшiн ин-сульттын регистрiн уйымдастыру керек. Шет ел мемлекеттерiнде ми-кан айналымынык же-дел бузылуынан болFан сыркаттылыкты зерттеу Yшiн негiзгi эдiс болып болып инсульттык эпидемиологиялык эдiсi жатады [1, 2].

Инсульт регистрi - инсульттык салдары-нан болFан экономикалык, элеуметтк-медици-налык, елiм, сыркаттылыкты аныктайтын эзiр-ше жалFыз жэне шынайы эдiс болып табы-лады. Инсульт регислршщ популяциялык тал-дау мен бас ми тамырларынык сыркаттылыFын алдын-алудык стратегиялык максатын шешуде ек непзп рельдi аткарады. Регистр эдiсi аркылы емдеу-профилактикалык мекемеле-рiнде колданып жаткан шаралардык канша тиiмдi екенiн объективт тYPде баFалап жэне инсульттан болFан медициналык жэне элеу-меттiк-экономикалык салдары туралы шынайы акпарат берiп, зерттеп отырFан аймактык нау-кастарFа медициналык кемепнщ жаFдайын, окалту эдiстерiн кажет ететiн дэл мелшерiн, эр аймактык инсультке не себеп болFанын дэл кай фактор себеп болFанын тауып жэне оны тYзету жолын керсетететЫ казiргi такда ек колайлы эдю болып отыр [3, 4].

Регистр аркылы алы^ан мэлiметтердi тiкелей баска елдердщ инсультпен сыркат-танFан наукастарынык керсеткiштерiмен тке-лей салыстыра беруге болады [5, 6]. Инсуль-тка арналFан регистр дYниежYЗiнiк кептеген мемлекеттернде колданылады [7, 8, 9, 10, 11, 12, 13]. ДYние жYЗiнде регистр эдiсiн ДYние-жYЗiлiк Денсаулыксактау ¥йымынык колдау-ымен алFашкы рет 1970 жылдары 12 мемле-кетте енгiзiлдi. Ал 1980 жылдары дYние-жYзi-

нщ 26 мемлекетiнде бул регистр эдiсiн колда-на отырып MONICA деген халыкаралык кеп орталыктандырылFан 36-64 жас аралы^ынад-Fы адамдар арасында зерттеу жYргiзiлдi. Осы жобанык аркасында бурындары тiркел-меген жэне адамдар ездерЫ наукас екенiн сезiнбеген жака инсульт пен жYрек инфарктi-лерi тiркелдi, турFындардык елiм керсеткiштерi тал-данды, халыктык каут-катер факторлары баFаланды, негiзгi керсетюштердщ YPДiсiнiк динамикасын аныктау Yшiн косымша зерттеудi жYргiзiлдi. БiрiкFай елшеммен жумыс ютегенщ аркасында эртYрлi мемлекеттердщ керсеткш терiн ез-ара салыстыруFа мYмкiндiк туды [14, 15].

Казакстанда «Инсульт регистр^ барлык калаларында жYргiзiлген жок. Елiмiзде бiрiншi болып «Инсульт регистры» 2001 жылы ©скемен каласында жYргiздi. ©скемен кала-сында еткiзiлген зерттеу инсульттан болFан сыркаттылык пен елiм эйелдердщ арасынан герi, ер адамдардык арасында жи кездесетiнiн аныктады. Инсульт сыркаттылы^ынык стандар-тизациялык керсеткiштерi ер адамдардык арасында 498/100 000 адамды керсетсе, эйел адамдардык Ынде бул керсеткiш 410/100 000 курды. АлFашкы жэне кайталанFан инсульт жаFдайларын талдаFан кезде ер адамдардык арасында 39,3% курса, эйел адамдардык арасында 29,9% курды. Инсульттан кайтыс болFандардык стандартизизациялык керсет-кiштерi мынандай болды: 98/100 000 ер адамдардык арасында жэне 65/100 000 эйел адамдар арасында. Ек макызды каут--катер факторларына артериальдк гипертензия, жYрек аурулары, кант диабетi, iшiмдiктi шама-дан тыс колдану жатады [16-20].

Октуспк екiрiмiзде бул мэселемен, дэли рек айтаканда Шымкент каласында Т.Т. Па-

зылбеков айналасты. Зерттеушнщ мэлiмeт-TepiHe суйенсек Шымкент каласында туpFын-дар арасында инсультпен сыркаттанудык стандартты; кepсeткiшi 100 000 адамFа шак-канда 291- ге же™, ал онык iшiндe ише-миялы; инсульт 74,9% курса, геморагиялык инсульт - 25,1% курды. Шымкент каласында инсульттан кайтыс болFан адамдардык саны 100 000 адамFа шакканда 194 жаFдаЙFа жeттi. Ми инсультына шалдыккан ер адамдардык орташа жасы 57,4 жасты курса, эйел адамдардык орташа жасы - 60,0 жасты курды. Сонымен катар улт аралык айыpмашылыFын зерттеп келгенде зepттeушi казак ултынык арасында бул ^се^ш^к жоFаpы eкeнiн аныктады. Шымкент каласында болFан ми инсультЫщ ек нeгiзгi сeбeбi болып арте-риальдык гипертензия, жыпылтаFыш аритмия, жYpeктiк ишемиялык ауруы, психоэмоциялдык жаракаттык, гиподинамия табылды [21].

Павлодар облысынык 2001-2010 жыл-дары арасында етшген зерттеулердщ нэти-жeсiндe жедел ми кан айналымынык ка-быныуынык жоFаpы eкeнiн кepсeттi (6ip жылда 1000 туpFынFа шакканда 1,3 курды) осы керсетюш Казакстан Республикасынык 1,0^i курды. АйтылFан кepсeткiш Павлодар облы-сында болжам бойынша жылына 4,7-4,9% еап отыратынын жэне онык шнде ми инфарк-танщ ишемиялык турЫщ артатын болжап тур [22]. Инсульттк регистрЫщ мэлiмeттepi бойынша Атырау облысында 2006 жылFы зерттеу бойынша инсультке шалдыккандар саны 1000 адамFа шакканда 2,7-ге жeттi. Инсульттiк сыркаттылык ер адамдар арасында эсipeсe 4059 жаста кеп кездессе, эйелдердщ арасында 60-69 жас аpалыFында жи кeздe-сeтiнiн аныктады. Атырау облысында инсульт-тан болFан eлiм кepсeткiшi 1000 адамFа шакканда 1,1-дi курды. Ер адамдар арасында инсульттык салдарынан кайтыс болFандаp эйел адам-дармен салыстыpFанда кeбipeк болды (1000 адамFа шакканда 0,7 ер адамдар арасында, 1000 адамFа шакканда 0,4 курды). Инсульт сыркаттылы^ына ек жи экeлeтiн кауiп катер факторларына артериялык гипертония (91,7%). Кездесу жишП жаFынан eкiншi орында жYpeк аурулары (56,1%) (жYpeктiк ишемиялык ауруы), Yшiншi кауiптi факторы болып тукым куалаушылыкпен кант диабeтi болып табылып (25,5%) курды [23].

Инсульттщ нeгiзгi кауiп-катep факторын eкi lYpre бeлeдi модифицерленген емес (жасы, тукым куалаушылык, жынысы) жэне модифицерленген (артериялык гипертензия, темен шегу, шмдк iшу, дислипидемия, жYpeк как-

пасынык фибриляциясы жэне баска журек аурулары, eMip суру факторлары, кант диабет^ транзиторлык ишемиялык шабуылдар мен инсульт, ауыз контрапцепциясын колдану) [24].

Осы жоFарыда айтылFан факторлардык iшiнде ек макыздысы болып ол наукастык жасы болып табылады. Ми инсультiнiк житену кауiпi наукастык жасы yлFаЙFан сайын арта тYседi. Мысалы, 65 жас жэне одан жоFары жастаFы наукастардык арасында ми инсуль-тiнiк житИ 75,0 % артады. Эр он жыл сайын 55 жастан аскан сайын инсультпен сыркаттану ыктималдыFы 2 есе артады. Инсульт сыр-каттылы^ы эйел адамдардан гeрi ер адамдарда жи кездеседi, ал соFан карамастан инсульттан кайтыс болFандардык жартысы эйелдер болып келедк ¥лыбританияда кара нэст арасында ми инсультi ак нэсшмен салыстырFанда екi есе жиi кездеседi [25,26].

Артериальдiк гипертензия - инсульттык дамуынык негiзгi тэуелсiз модифицирленген факторы болып есептеледi жэне бул фактор ми инсуль^мен сыркаттанFан наукастардык 92,5%-да кездестi. Элемнiк 22 мемлекетiнде жYргiзген INTERSTROKE зерттеу жобасы керсеткендей артериялык гипертензия - кауп тi факторлардык бiрi болып жэне ми инсульттщ ишемиялык, геморагиялык турле-рiнiк себебкерi болып табылатынын аныктаFан (екi инсультт косканда осы кауiптi факторына 90,3% курады) [27]. Кеп жылдык зерттеудщ нэтижесiне сYЙенсек орташа есеппен артериялык кысымнык диастолиялык тYрiнiк 5 -6мм сынап 6aFaHacbrnaH тeмендеуi, систо-лиялык артериялык кысымнык 10-12мм сынап баFанасынан тeмендеуi 3-5 жыл iшiнде ми инсульттщ дамуы кауiпiн 31,0%-Fа азайткан. Гипотензиялык терапияны колдану аркылы артериялдык кысымды азайту инсульттык кайталануын азайтады [28].

Артериялык гипертензиядан кейiн жедел ми-кан айналымынык бузылуынык екiншi каутт фактор болып кант диабетi сыркат-тылыFы болып табылады. Бэрiмiзге мэлiм болFандай артериялык гипертензия кeтерiлу фонында, канда глюкоза концентрациясынык артуы ми инсультынык есу ыктималдыFын арттырып наукастык ^йЫ микроангиопатия келтiрiп, кYре тамырлардык атеросклерозын тездетуiн жылдамдатады. Кант диабе^мен ауыратын наукастар арасында инсульттык дамуы баска тYрлерiмен салыстырFанда 5 есе жоFары. Кант диабетiнiк 2-шi тYрiмен ауырFан наукастарда кант ауруымен ауырмайтын-дармен салыстырFанда 1,8-6,0 есе жоFары.

Кант диабе^мен ауыратын наукастар арасында инсульттан eлу каупi, кант диабeтiмeн ауырмайтын наукастардан гepi 2,8 есе жоFаpы. Сонымен катар, кант диабeтiмeн ауыратын наукастардык арасында ишемиялык инсультпен eлу каут 3,8 есе, субарахноильдк кан куюлудан 1,1 есе жэне щм ми кан куюлыдан 1,5 есе артык болып тур [29].

ЭДЕБИЕТ

1 Скворцова В. И. Снижение заболеваемости, смертности и инвалидности от инсультов в Российской Федерации. - М.: Литера, 2007. - 192 с.

2 Суслина З. А. Ишемический инсульт кровь, сосудистая стенка, антитромботическая терапия /З. А. Суслина, М. М. Танашян, В. Г. Ионова. - М.: Медицинская книга, 2005. - 247 с.

3 Веращагин Н. В. Неотложные состояния в неврологии /Н. В. Веращагин, З. А. Сус-лина, Л. А. Гераскина. - СПб., 2002. - 397 с.

4 Скворцова В. И. Эпидемиология инсульта в Российской Федерации /В. И. Скворцова, Л. В. Стаховская, Н. Ю. Айриян //Consilium medicum. - 2003. - Т. 8, №5. - С. 3-4.

5 Кулеш С. Д. Популяционный регистр инсульта: международный опыт и переспекти-вы использования в Республике Беларусь // Медицинские новости. - 2006. - №7. - С. 6365.

6 Лихачев С. А. Первый опыт проведения популяционного регистра инсуль-та в Республике Беларусь / С. А. Лихачев, С. Д. Кулеш //Украинский неврологический журнал. - 2008. - №1. - С. 42-47.

7 Fegien V. L. Stroke epidemiology: a review of population-based studies of incidence, prevalence. And case-fatality in the late 20th century //Stroke. - 1994. - V. 25. - P. 1241-1246.

8 Hong Y. L. Stroke incidence and mortality in rural and urban Shanghai from 1984 through 1991: findings from a community-based registry //Stroke. - 1994. - V. 25. - P. 1165-1169.

9 Liu L. Changes in stroke mortality rates for 1950-1997 (A great slowdown of decline trend in Japan) //Stroke. - 2001. - V. 32. - P. 17451749.

10 Muntner P. Trends in stroke prevalence between 1973 and 1991 in the US population 25 to 74 years of age //Stroke. - 2002. - V. 33. - P. 1209-1213.

11 Pessah-Rasmussen H. Increasing Stroke Incidence and Decreasing Case Fatality, 19891998: A Study From the Stroke Register in Malmo, Sweden //Stroke. - 2003. - V. 34. - P. 913-918.

12 Tsai C. Epidemiology of stroke and its subtypes in the Chinese against the white population //Neurology. - 2013. - V. 81, №3. - P. 264-272.

13Weimer W. Deficient production of immune interferon in renal transplant recipients //N. Engl. J. Med. - 1982. - V. 307. - P. 1403-1407.

14 Суслина З. А. Сосудистые заболевания головного мозга /З. А. Суслина, Ю. Я. Ва-ракин, Н. В. Верещагин. - М.: МЕДпресс-информ, 2009. - 320 с.

15 Derex L. Factors influencing early admission in a French Stroke Unit //Stroke. - 2002.

- V. 33. - P.153-156.

16 Gusev E. I. Cerebrovascular Disease /E.

1. Gusev, V. I. Skvortsova, N. F. Myasoedov. -1999. - V. 9. - Р. 126.

17 Howard G. For the ARIC investigators. Cigarette smoking and profession of atherosclerosis: the Atherosclerosis Risk in Communities (ARIC) study //JAMA. - 1998. - V. 279. - P. 119125.

18 Malmgren R. Geographical and secular trends in stroke incidence //Lancet. - 1987. - V.

2. - P. 1196-1200.

19 Bogousslavsky J. The Lausanne Stroke Registry: Analysis of 1000 consecutive patients with first stroke /J. Bogousslavsky, G. VanMell, F. Regli //Stroke. - 1988. - V. 19. - P. 1083-1092.

20 Bamford J. A prospective study of acute cerebrovascular disease in the community. The Oxford Community Stroke Project 1981-1986 /J. Bamford, P. Sandercock, M. Dennis //Journal of Neurology, Neurosurgery and Psychiatry. - 1988.

- V. 51. - P. 23-24.

21 Пазылбеков Т. Т. Клинико-эпиде-миологические особенности мозгового инсульта в городской популяции (на примере г. Шым-кента): Автореф. дис. ...канд. мед. наук. - Ал-маты, 2007. - 19 с.

22 Бекбосынов А. Ж. Клинико-эпиде-миологические аспекты ишемического инсульта в Павлодарской области и его хирургическое и комплексное лечение: Автореф. дис. ...д -ра мед. наук. - Бишкек, 2014. - 15 с.

23 Ли Е. Ю. Эпидемиология мозгового инсульта в Атырауской области. Медико-генетическое прогнозирование: Автореф. дис. ... канд. мед. наук. - Алматы, 2009. - 18 с.

24 Kleindorfer D. O. Stroke incidence is decreasing in whites but not in blacks: a population-based estimate of temporal trends in stroke incidence from the Greater Cincinnati //Stroke. -2010. - V. 41. - P. 1326-1331.

25 Truelsen T. Stroke incidence and prevalence in Europe: a review of available da-

Eur. J. Neurol. - 2006. - V. 13. - P. 581-598.

26 Heuschmann P. U. Ethnic group disparities in 10-year trends in stroke incidence and vascular risk factors: the South London Stroke Register (SLSR) //Stroke. - 2008. - V. 9, №3. -P. 2204-2210.

27 O'Donnell M. Risk factors for ischemic and intracerebral hemorrhagic stroke in 22 countries (the INTERSTROKE Study): a case-control study Reference //Lancet. - 2010. - V. 376. - P. 112-123.

28 Sierra C. High blood pressure, alcohol, and cardiovascular risk /C. Sierra, A. Coca //Eur. Society of Hypertension Scient. Newsletter. -2011. - V. 12, №39. - Р. 177-189.

29 Ярек-Мартынова И. Р. Мозговая гемодинамика и церебральный перфузионный резерв у больных сахарным диабетом 1-го типа //Журнал неврологии и психиатрии имени С. С. Корсакова. Инсульт. - 2012. - Вып. 2. - С. 43-48.

REFERENCES

1 Skvorcova V. I. Snizhenie zabolevae-mosti, smertnosti i invalidnosti ot insul'tov v Rossijskoj Federacii. - M.: Litera, 2007. - 192 s.

2 Suslina Z. A. Ishemicheskij insul't krov', sosudistaja stenka, antitromboticheskaja terapi-ja /Z. A. Suslina, M. M. Tanashjan, V. G. Ionova. - M.: Medicinskaja kniga, 2005. - 247 s.

3 Verashhagin N. V. Neotlozhnye sostojanija v nevrologii /N. V. Verashhagin, Z. A. Suslina, L. A. Geraskina. - SPb., 2002. - 397 s.

4 Skvorcova V. I. Jepidemiologija insul'ta v Rossijskoj Federacii /V. I. Skvorcova, L. V. Sta-hovskaja, N. Ju. Ajrijan //Consilium medicum. -2003. - T. 8, №5. - S. 3-4.

5 Kulesh S. D. Populjacionnyj registr insul'ta: mezhdunarodnyj opyt i perespektivy is-pol'zovanija v Respublike Belarus' //Medicinskie novosti. - 2006. - №7. - S. 63-65.

6 Lihachev S. A. Pervyj opyt provedenija populjacionnogo registra insul'ta v Respublike Belarus' / S. A. Lihachev, S. D. Kulesh //Ukrainskij nevrologicheskij zhurnal. - 2008. - №1. - S. 4247.

7 Fegien V. L. Stroke epidemiology: a review of population-based studies of incidence, prevalence. And case-fatality in the late 20th century //Stroke. - 1994. - V. 25. - P. 1241-1246.

8 Hong Y. L. Stroke incidence and mortality in rural and urban Shanghai from 1984 through 1991: findings from a community-based registry //Stroke. - 1994. - V. 25. - P. 11651169.

9 Liu L. Changes in stroke mortality rates for 1950-1997 (A great slowdown of decline trend

in Japan) //Stroke. - 2001. - V. 32. - P. 17451749.

10 Muntner P. Trends in stroke prevalence between 1973 and 1991 in the US population 25 to 74 years of age //Stroke. - 2002. - V. 33. - P. 1209-1213.

11 Pessah-Rasmussen H. Increasing Stroke Incidence and Decreasing Case Fatality, 19891998: A Study From the Stroke Register in Malmo, Sweden //Stroke. - 2003. - V. 34. - P. 913-918.

12 Tsai C. Epidemiology of stroke and its subtypes in the Chinese against the white population //Neurology. - 2013. - V. 81, №3. -P. 264-272.

13 Weimer W. Deficient production of immune interferon in renal transplant recipients //N. Engl. J. Med. - 1982. - V. 307. -P. 1403-1407.

15 Suslina Z. A. Sosudistye zabolevanija golovnogo mozga /Z. A. Suslina, Ju. Ja. Varakin, N. V. Vereshhagin. - M.: MEDpress-inform, 2009.

- 320 s.

16 Derex L. Factors influencing early admission in a French Stroke Unit //Stroke. -2002. - V. 33. - P.153-156.

17 Gusev E. I. Cerebrovascular Disease /E.

1. Gusev, V. I. Skvortsova, N. F. Myasoedov. -1999. - V. 9. - R. 126.

18 Howard G. For the ARIC investigators. Cigarette smoking and profession of atherosclerosis: the Atherosclerosis Risk in Communities (ARIC) study //JAMA. - 1998. - V. 279. - P. 119-125.

19 Malmgren R. Geographical and secular trends in stroke incidence //Lancet. - 1987. - V.

2. - P. 1196-1200.

20 Bogousslavsky J. The Lausanne Stroke Registry: Analysis of 1000 consecutive patients with first stroke /J. Bogousslavsky, G. VanMell, F. Regli //Stroke. - 1988. - V. 19. - P. 1083-1092.

21 Bamford J. A prospective study of acute cerebrovascular disease in the community. The Oxford Community Stroke Project 1981-1986 /J. Bamford, P. Sandercock, M. Dennis //Journal of Neurology, Neurosurgery and Psychiatry. - 1988.

- V. 51. - P. 23-24.

22 Pazylbekov T. T. Kliniko-jepidemio-logicheskie osobennosti mozgovogo insul'ta v gorodskoj populjacii (na primere g.Shymkenta): Avtoref. dis. ...kand. med. nauk. - Almaty, 2007.

- 19 s.

23 Bekbosynov A. Zh. Kliniko-jepidemiolo-gicheskie aspekty ishemicheskogo insul'ta v Pav-lodarskoj oblasti i ego hirurgicheskoe i kompleksnoe lechenie: Avtoref. dis. ...d-ra med.

nauk. - Bishkek, 2014. - 15 s.

24 Li E. Ju. Jepidemiologija mozgovogo insul'ta v Atyrauskoj oblasti. Mediko-genetic-heskoe prognozirovanie: Avtoref. dis. ...kand. med. nauk. - Almaty, 2009. - 18 s.

25 Kleindorfer D. O. Stroke incidence is decreasing in whites but not in blacks: a population-based estimate of temporal trends in stroke incidence from the Greater Cincinnati // Stroke. - 2010. - V. 41. - P. 1326-1331.

26 Truelsen T. Stroke incidence and prevalence in Europe: a review of available data //Eur. J. Neurol. - 2006. - V. 13. - P. 581598.

27 Heuschmann P. U. Ethnic group disparities in 10-year trends in stroke incidence and vascular risk factors: the South London Stroke

Register (SLSR) //Stroke. - 2008. - V. 9, №3. -P. 2204-2210.

28 O'Donnell M. Risk factors for ischemic and intracerebral hemorrhagic stroke in 22 countries (the INTERSTROKE Study): a case-control study Reference //Lancet. - 2010. - V. 376. - P. 112-123.

29 Sierra C. High blood pressure, alcohol, and cardiovascular risk /C. Sierra, A. Coca //Eur. Society of Hypertension Scient. Newsletter. -2011. - V. 12, №39. - R. 177-189.

30 Jarek-Martynova I. R. Mozgovaja gemodinamika i cerebral'nyj perfuzionnyj rezerv u bol'nyh saharnym diabetom 1-go tipa //Zhurnal nevrologii i psihiatrii imeni S. S. Korsakova. Insul't. - 2012. - Vyp. 2. - S. 43-48.

Поступила 26.12.2017

D. B. Kulov, K. S. Kenzhebekov, M. G. Abdrakhmanova, Sh. D. Dzhaketayeva, Т. S. Sergaliyev, K. T. Abdrakhmanov, M. M. Syzdykov

APPLICATION REGISTER AND ITS EFFECTIVENESS IN THE REPUBLIC OF KAZAKHSTAN METHOD IN THE STUDY OF STROKE AS THE PRIMARY MEANS

Karaganda state medical university, Karaganda regional psychoneurological dispensary (Karaganda, Kazakhstan)

Cerebral stroke is one of the main common causes of death and disability of the population of Kazakhstan, including in the Karaganda region. According to official statistics, more than 40,000 strokes occur annually in the Republic of Kazakhstan. Every year 15.5 thousand Kazakhstan people die from a stroke. In paper the application of the register method and its effectiveness in the study of cerebral stroke as a primary agent is shown. Key words, cerebrum, stroke, register

Д. Б. Кулов, К. С. Кенжебеков, М. Г Абдрахманова, LU. Д. Джакетаева, Т С. Сергалиев, К. Т Абдрахманов, М. М. Сыздыков

ПРИМЕНЕНИЕ МЕТОДА РЕГИСТРА И ЕГО ЭФФЕКТИВНОСТЬ В РЕСПУБЛИКЕ КАЗАХСТАН ПРИ ИССЛЕДОВАНИИ МОЗГОВОГО ИНСУЛЬТА В КА ЧЕСТВЕ ПЕРВИЧНОГО СРЕДСТВА

Карагандинский государственный медицинский университет, Карагандинский областной психоневрологический диспансер (Караганда, Казахстан)

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

Мозговой инсульт является одним из главных причин смертности и инвалидности населения Казахстана, в том числе и в Карагандинской области. По данным официальной статистики в Республике Казахстан ежегодно случается более 40 тысяч инсультов. Ежегодно 15,5 тысяч казахстанцев умирают от инсульта. В работе показано применение метода регистра и его эффективность при исследовании мозгового инсульта в качестве первичного средства.

Ключевые слова: головной мозг, инсульт, регистр

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.