Научная статья на тему 'Epidemiological Anal ysis of mortality of patients with diseases of the cerebral circulation residents of Karaganda region for the period of2006-2014 years'

Epidemiological Anal ysis of mortality of patients with diseases of the cerebral circulation residents of Karaganda region for the period of2006-2014 years Текст научной статьи по специальности «Клиническая медицина»

CC BY
34
15
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
өЛіМ КөРСЕТКіШі / МИ-қАН АЙНАЛЫМЫ / ИНСУЛЬТ / МИ-қАН ТАМЫРЛАРЫ / DEATH RATE / CEREBRAL CIRCULATION / CEREBRAL VESSELS / ПОКАЗАТЕЛЬ СМЕРТНОСТИ / МОЗГОВОЕ КРОВООБРАЩЕНИЕ / СОСУДЫ ГОЛОВНОГО МОЗГА

Аннотация научной статьи по клинической медицине, автор научной работы — Кенжебеков К.С., Абдрахманова М.Г., Кулов Д.Б., Джакетаева Ш.Д., Сергалиев Т.С.

Мозговой инсульт является одним из главных источником инвалидизации во всем мире и, в частности, в Казахстане, создает стойкую нетрудоспособность населения. В 2014 г. в мире от мозгового инсульта умерло 6,7 млн человек. На сегоднящний день в мире средний уровень смертельных случаев на протяжении первых 4 недель после инсульта меняется в пределах от 17-34%. Уровень годовой выживаемости в экономически развитых странах мира составляет 57-92%. В Казахстане показатель 28-дневной летальности равен 22,4%, а однолетняя выживаемость 67,7%. В работе показан анализ смертности жителей Карагандинской области от нарушений мозгового кровообращения.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

ЭПИДЕМИОЛОГИЧЕСКИЙ АНАЛИЗ СМЕРТНОСТИ НАСЕЛЕНИЯ КАРАГАНДИНСКОЙ ОБЛАСТИ ОТ НАРУШЕНИЙ МОЗГОВОГО КРОВООБРАЩЕНИЯ ЗА 2006-2014 ГГ

Brain stroke is one of the main source of disability worldwide and, in particular, in Kazakhstan, creates a permanent disability of the population. In 2014, 6.7 million people died of stroke in the world. On the present day in the world, the average level of deaths during the first 4 weeks after a stroke varies between 17-34%. The level of annual survival in the economically developed countries varies from 57-92%. In Kazakhstan, the 28-day mortality rate is 22.4%, and the one-year survival rate is 67.7%. In paper the analysis of mortality of patients from the cerebral circulation disease in the Karaganda region is shown.

Текст научной работы на тему «Epidemiological Anal ysis of mortality of patients with diseases of the cerebral circulation residents of Karaganda region for the period of2006-2014 years»

© КОЛЛЕКТИВ АВТОРОВ, 2018 УДК 616.8

К. С. Кенжебеков, М. Г Абдрахманова, Д. Б. Кулов, Ш. Д. Джакетаева, Т. С. СерFалиев, К. Т. Абдрахманов, М. М. Сыздыков

2006-2014 ЖЫЛДАР АРАСЫНДА КАРАFАНДЫ ОБЛЫСЫНЬЩ Т¥РFЫНДАРЫНЫЦ МИ-КАН СЫРКАТТЫЛЬ^ЫНАН КАЙТЫС БОЛFАН НАУКАСТАРДЫЦ ЭПИДЕМИОЛОГИЯЛЫК ТАЛДАУЫ

КaрaFaнды мемелекеттiк медицинсалык университетi, КaрaFaнды облысынык психоневрологиялык дисnансерi (К;aрaFaнды, Казакстан)

Мидык инсульты бYкiл элемде мYгедектiктiк нег1зг1 кездер^щ б1р1 болып табылады жэне, атап айтканда, Казакстанда халыктык туракты мYгедектiгiн тудырады. 2014 жылы элемде инсульттан 6,7 миллион адам каза тапты. БYгiнгi кYнi элемде инсульттан кейiн алрашкы терт апта iшiнде елiмнiк орташа декгейi 17-34%-ды курайды. Экономикалык дамыран елдердегi жыл сайынры емiр CYPУ декгейi 57-92%-дан езгередi. Казакстанда 28 ^ндк елiм керсеткiшi 22,4%, ал бiр жылдык емiр CYPУ декгей 67,7% курайды. Жумыста Караранды облысындары ми-кан айналымы ауруларынык пациенттерiнiк елiмiн талдауы керсетiлген. Клт сездер: елiм керсеткiшi, ми-кан айналымы, инсульт, ми-кан тамырлары

ТурFындaрдык денсаулыFын зерттеу кезн-де елiм керсеткiшi ек объективт статистика-лык курал болып табылады, ейткен бул кер-сеткiш эр елiм себебiн кандай патологиядан болFанын аныктайды. Инсульттан кайтыс бол-Fан адамдар санынык керсеткiшi эр елде эр-тYрлi жэне олар бiр жыл iшiнде орташа есеппен алFанда 50-100 арасында 100000 адамFа шакканда осындай диапозон арасында кездеседi. Ишемиялык инсульт ауырFан наукастардык 8-20% дейн аурFаннан бастап 30 куннщ iшiнде кайтыс болады, субарахнойльдi кан куюлы сыркаттылыFы кезiнде наукастардык 42-46% кайтыс болады жэне осы аталFан сыркаттылыкта наукастардык бiр ай Ынде 80%-ге жететiн тYрi ол мидык iшiнде кан куюлы сыркаттыль^ынан болады [1, 3, 4, 6].

Бiз езiмiздiк зерттеуiмiзде КараFанды облысындаFы 2006-2016 жыл аралыFында ми кабыршаFынык кабынуынан болFан сыркат-тылыкты зерттедiк. Зерттеудiк алFашкы жы-лында, яFни 2006 жылы жалпы кан айналу жуйеанщ сыркaттылыFынaн 100000 адамFа шакканда 5327,1 курса, ал сол жылы осы сыркаттылыктардык себебiнен кайтыс болFaн-дардык саны 100000 aдaмFa шакканда 533,1 курды. Осы керсетюштер 2014 жылы 100000 aдaмFa шакканда 2169,0 адам кан айналу жуйеанщ бузылуына шалдыкса, сосы сыркат-тылыктык салдарынан кайтыс болFaндaрдык саны 100000 aдaмFa шакканда 168,8 курды.

АтaлFaн сырккатылыктык тYрiнен кайтыс болFaн наукастардык жыныстык жaFын карас-тырсак эйел адамдардан герi ер адамдар кеп кайтыс болады. 6лiм керсеткiшiнiк терю ди-намикасын тек ми-кан айналу жYЙесiнде Faнa терiс динамикасын байкап кермей, сонымен катар цереброваскулярлык сыркаттылыкта ке-

руге болады. Осы жерде айтып кететiн бiр жaFдaй инфаркт миокардынык себебiнен кайтыс болFaн кала т¥PFындaрынык саны ауыл турFындaрынык санынан терт есе кеп [2, 7, 8, 9].

КaрaFaнды облысында 20-29 жaстaFы адамдар арасында бас миынык тамырларынык сыр-каттылы^ынан кайтыс болFaндaр саны aкырFы жылдары екi есеге кебейiп отыр, ал 30-39 жаст^ы адамдардык арасында - 1,5 есе, 40-49 жаст^ы адамдар арасында 1,8 есе, 50-59 жаст^ы адамдар арасында - 1,6 есе, 60-69 жаст^ы адамдар арасында - 1,2 есе, 70-79 жаст^ы адамдар арасында - 1,7 есе жэне 80 жас жэне одан жоFaры адамдар арасында -1,9 есе улFaйып оты^анын байкаймыз (1, 2 кесте).

Екiншi мен Yшiншi кестеде керт отыр-Faндaй бас-ми тамырларынык закымдалуынан болFaн сыркаттылыктан кайтыс болFaн адамдардык саны жас аралы^ы бойынша да, жыныс aрaлыFы бойыншада бiртaлaй есiп т¥PFaнын байкаймыз. Дэлiрек айтсак егер 20-29 жaстaFы еркектермен 80 жастан жоFaры еркектердi ал-сак субарахниялык кан кету сыркаттылы^ы-нан кайтыс болFaндaрдык саны 2014 жылы жиырма Yш есеге кебейген, яFни 1,1-ден 100000 aдaмFa шакканда (20-29 жaстaFы адамдар арасында), сексен жас жэне одан жоFaры жаст^ы адамдар арасында бул керсетюш 25,7 болды.Бул сыркаттылыктык аркасында кез жумFaн наукастардык саны 2006 жылы едэуiр темен керсеткiштер керсеттi. Егер 2006 жылы 20-29 жaстaFы адамдардык субарахниялк сыр -к;аттылытан еш-бiр ^м себебiн тiркемесек, 80 жас жэне одан жоFaры адамдар арасында 12,6 кездесе 100000 aдaмFa шакканда, яFни бул дегенiмiз он екi есе Faнa артык дегенiмiз [5].

1 кесте - KараFанды облысында 2006 жылы бас-ми тамырларынык кабынуынан кайтыс болFан адамдардык жас-аралык кeрсеткiштерi (100000 адамFа шакканда)

6л;мнщ себептер^жасы 2029 3039 4049 5059 6069 70-79 80 жоFары барлы FЫ

Барлы^ы

Субарахниялык кан кету - 2,3 7,3 21,8 2,5 7,8 12,6 4,2

Ми Ыне каннык куюлуы - 3,2 8,9 25,7 72,8 98,6 119,5 13,7

Мидык инфаркта - 0,4 2,6 6,3 29,1 38,2 49,6 4,7

Белпаз инсульт 0,2 - 4,8 52,8 189,5 587,9 1487,6 63,4

Баска цереброваскулярлык сыркаттылыктар - - - 6,9 71,8 328,7 1398,6 36,5

БарлыFы 0,2 5,9 23,6 113,5 365,7 1061,2 3067,9 122,5

Еркектер

Субарахниялык кан кету - 3,2 5,3 - - 8,9 34,8 1,4

Ми Ыне каннык куюлуы - 5,3 18,7 49,6 85,2 84,3 70,9 5,8

Мидык инфарктiсi - 0,9 1,7 8,7 51,4 85,6 70,8 5,9

Белпаз инсульт 0,8 - 3,6 61,4 218,5 698,3 1368,3 41,2

Баска цереброваскулярлык сыркаттылыктар - - - 9,8 108,5 396,2 1625,4 24,3

Барлы^ы 0,8 9,4 29,3 89,5 463,6 1273,3 3170,2 78,6

Эйелдер

Субарахниялык кан кету - 0,8 7,8 38,1 5,8 6,7 7,1 5,9

Ми Ыне каннык куюлуы - 0,8 - 3,8 59,1 102,3 107,6 11,4

Мидык инфарктiсi - - 2,8 3,8 15,3 19,4 44,3 3,9

Белгiсiз инсульт - - 5,5 49,3 169,2 589,1 1496,3 82,8

Баска цереброваскулярлык сыркаттылыктар - - - 3,9 49,1 302,1 1296,3 47,8

Барлы^ы - 1,6 16,1 98,9 298,5 1019,6 1403,9 151,8

КОРЫТЫНДЫ

KараFанды облысынык бас-ми тамырларынык сыркаттылыFынан болFан eлiм себебн клинико-статистикалык эдiспен терек зерттей отыра ауруханаFа дейiнгi медико-элеуметтiк кызметтщ жумысын жаксарту жэне аурухалык кeмектi жетiлдiру керек екенiн кeрсетiп тур. Бупнп такда бiздiк зерттеуiмiздiк ек жас тобынык eзiнде ретроспективтi талдаудык кемепнен 2006 жылмен 2014 жыл аралы^ында бас-ми тамырларынык салда-рынан болFан eлiм кeрсеткiшiнiк улFайып отырFанын кeрiп отырмыз. Сол себебтi турFын-дар арасында денсаулыксактау мекемелерiнiк кызметкерлерi профилактикалык жумысты eте кызу жYргiзiп

сонымен катар клинико- статисткалык зерттеу нэтижесiнiк аркасында тэуекел тобын анык-тап, сол топпен алдын-алу жумысын толык кешендi журпзу кажет.

ЭДЕБИЕТ

1 Астрелина С. А. Этиологические факторы и факторы риска мозговых инсультов Волгаграде /С. А. Астрелина, А. С. Петрухин, М. Ю. Мартынов //Неврологический вестник. -2013. - Вып. 3-4. - С. 9-12.

2 Бердичевский М. Я. Опыт решения организационных и клинических вопросов оказания экстренной помощи при церебро-васкулярных заболеваниях в Краснодаре /М. Я. Бердичечевский, С. А. Кармирян, В. К. Гирин-

2 кесте - KараFанды облысында 2014 жылы бас-ми тамырларынын кабынуынан кайтыс болFан адамдардын жас-аралык кeрсеткiштерi (100000 адамFа шакканда)

6л;мнщ себептер^жасы 2029 3039 4049 5059 6069 70-79 80 жоFары барлы Fbl

Субарахниялык кан кету 1,1 1,4 2,7 7,9 7,1 5,8 25,7 2,7

Ми Ыне каннын куюлуы - 3,9 19,8 48,1 73,3 139,7 235,6 26,8

Мидын инфаркта - - 5,9 29,8 63,6 174,7 348,6 25,4

Белпаз инсульт - 1,6 9,8 46,2 221,3 789,2 2463,1 110,6

Баска цереброваскулярлык сыркаттылыктар - 1,7 4,9 38,5 128,7 598,7 3298,6 104,3

Барлы^ы 1,1 8,6 43,1 130,5 487 1708,1 6371,6 269,8

Еркекте р

Субарахниялык кан кету 0,8 1,5 4,8 11,7 7,9 4,2 29,3 3,2

Ми Ыне каннын куюлуы - 4,9 27,1 52,6 91,8 159,3 178,2

Мидын инфаркта - - 10,9 35,4 71,6 198,3 503,2 22,8

Белпаз инсульт - 1,6 12,6 51,2 265,4 1009,6 2365,3 86,5

Баска цереброваскулярлык сыркаттылыктар - 1,7 6,8 68,6 172,3 810,4 3588,1 79,4

Барлы^ы 0,8 9,7 62,2 219,5 609 2181,8 6664,1 191,9

Эйелде э

Субарахниялык кан кету 0,9 1,3 0,8 4,8 6,9 7,1 - 2,1

Ми Ыне каннын куюлуы - 2,2 12,8 41,4 55,2 124,3 245,3 26,2

Мидын инфаркта - - 1,4 24,3 59,4 159,2 310,9 27,2

Белпаз инсульт - 0,9 6,7 41,9 189,5 688,7 2457,1 128,7

Баска цереброваскулярлык сыркаттылыктар - 0,8 5,1 37,7 128,5 633,4 2986,1 128,9

Барлы^ы 0,9 5,2 20,8 150,1 439,5 1612,7 5999,4 313,1

чар //Журнал неврологии и психиатрии им. С.С. Корсакова. Приложение «Инсульт». -

2012. - №7. - С. 63-64.

3 Гусев Е. И. Проблема инсульта в России //Журн. неврологии и психиатрии им. С. С. Корсакова. Приложение «Инсульт». -

2013. -№9. - С. 3-7.

4 Верещагин Н. В. Инсульт: принципы диагностики, лечения и профилактики /Н. В. Верещагин, М. А. Пирадов, З. А. Суслина. - М.: Интермедиа, 2012. - 208 с.

5 Исмагилов М. Ф. Показатели заболеваемости и смертности от мозгового инсульта в Республике Татарстан //Журн. неврологии и психиатрия им. С. С. Корсакова. - 2013. -№9. - С 116.

6 Каспаров А. Ю. Сосудистые заболевания головного мозга-как причина смерти и ее влияние на размеры средней продолжительно-

сти жизни трудоспособного населения промышленного города Южного Урала: Автореф. дис. ...канд. мед. наук. - Уфа, 2009. - 28 с.

7 Малкова А. А. К характеристике мозгового инсульта в Ижевске: Автореф. дис. ... канд. мед. наук. - М., 2008. - 23 с.

8 Шишова В. Н. Комплексная терапия нейрососудистой патологии. Профилактические мероприятия //Матер. науч.-практ. конф. «Актуальные вопросы валеологии». - Воронеж, 2010. - С. 172-174.

9 Argentino C. The burden of stroke: a need for prevention. In Prevention of ischemic stroke /C. Argentino, M. Prencipe /Eds. C. Fieschi, M. Fieser. - London, 2000. - P. 1-5.

REFERENCES

1 Astrelina S. A. Jetiologicheskie faktory i faktory riska mozgovyh insul'tov Volgagrade /S. A. Astrelina, A. S. Petruhin, M. Ju. Martynov //

Nevrologicheskij vestnik. - 2013. - Vyp. 3-4. - S. 9-12.

2 Berdichevskij M. Ja. Opyt reshenija or-ganizacionnyh i klinicheskih voprosov okazanija jekstrennoj pomoshhi pri cerebrovaskuljarnyh zabolevanijah v Krasnodare /M. Ja. Berdichechev-skij, S. A. Karmirjan, V. K. Girinchar //Zhurnal nevrologii i psihiatrii im. S.S. Korsakova. Prilozhenie «Insul't». - 2012. - №7. - S. 63-64.

3 Gusev E. I. Problema insul'ta v Rossii // Zhurn. nevrologii i psihiatrii im. S. S. Korsakova. Prilozhenie «Insul't». - 2013. -№9. - S. 3-7.

4 Vereshhagin N. V. Insul't: principy diag-nostiki, lechenija i profilaktiki /N. V. Vereshhagin, M. A. Piradov, Z. A. Suslina. - M.: Intermedia, 2012. - 208 s.

5 Ismagilov M. F. Pokazateli zabolevae-mosti i smertnosti ot mozgovogo insul'ta v Respu-blike Tatarstan //Zhurn. nevrologii i psihiatrija im. S. S. Korsakova. - 2013. -№9. - C. 116.

6 Kasparov A. Ju. Sosudistye zabolevanija golovnogo mozga-kak prichina smerti i ee vlijanie na razmery srednej prodolzhitel'nosti zhizni tru-dosposobnogo naselenija promyshlennogo goroda Juzhnogo Urala: Avtoref. dis. ...kand. med. nauk. - Ufa, 2009. - 28 s.

7 Malkova A. A. K harakteristike mozgovogo insul'ta v Izhevske: Avtoref. dis. .kand. med. nauk. - M., 2008. - 23 s.

8 Shishova V. N. Kompleksnaja terapija nejrososudistoj patologii. Profilakticheskie mero-prijatija //Mater. nauch.-prakt. konf. «Aktual'nye voprosy valeologii». - Voronezh, 2010. - S. 172174.

9 Argentino C. The burden of stroke: a need for prevention. In Prevention of ischemic stroke /C. Argentino, M. Prencipe /Eds. C. Fieschi, M. Fieser. - London, 2000. - P. 1-5.

nooynw^a 05.03.2018

K. S. Kenzhebekov, M. G. Abdrakhmanova, D. B. Kulov, Sh. D. Dzhaketayeva, Т S. Sergaliyev, K. T. Abdrakhmanov, M. M. Syzdykov

EPIDEMIOLOGICAL ANAL YSIS OF MORTALITY OF PATIENTS WITH DISEASES OF THE CEREBRAL CIRCULATION RESIDENTS OF KARAGANDA REGION FOR THE PERIOD OF2006-2014 YEARS

Karaganda state medical university, Karaganda regional psychoneurological dispensary (Karaganda, Kazakhstan)

Brain stroke is one of the main source of disability worldwide and, in particular, in Kazakhstan, creates a permanent disability of the population. In 2014, 6.7 million people died of stroke in the world. On the present day in the world, the average level of deaths during the first 4 weeks after a stroke varies between 17-34%. The level of annual survival in the economically developed countries varies from 57-92%. In Kazakhstan, the 28-day mortality rate is 22.4%, and the one-year survival rate is 67.7%. In paper the analysis of mortality of patients from the cerebral circulation disease in the Karaganda region is shown.

Key words: death rate, cerebral circulation, cerebral vessels

К. С Кенжебеков, М. Г. Абдрахманова, Д. Б. Кулов, Ш. Д. Джакетаева, Т С. Сергалиев, К Т Абдрахманов, М. М. Сыздыков

ЭПИДЕМИОЛОГИЧЕСКИЙ АНАЛИЗ СМЕРТНОСТИ НАСЕЛЕНИЯ КАРАГАНДИНСКОЙ ОБЛАСТИ ОТ НАРУШЕНИЙ МОЗГОВОГО КРОВООБРАЩЕНИЯ ЗА 2006-2014 ГГ.

Карагандинский государственный медицинский университет, Карагандинский областной психоневрологический диспансер (Караганда, Казахстан)

Мозговой инсульт является одним из главных источником инвалидизации во всем мире и, в частности, в Казахстане, создает стойкую нетрудоспособность населения. В 2014 г. в мире от мозгового инсульта умерло 6,7 млн человек. На сегоднящний день в мире средний уровень смертельных случаев на протяжении первых 4 недель после инсульта меняется в пределах от 17-34%. Уровень годовой выживаемости в экономически развитых странах мира составляет 57-92%. В Казахстане показатель 28-дневной летальности равен 22,4%, а однолетняя выживаемость - 67,7%. В работе показан анализ смертности жителей Карагандинской области от нарушений мозгового кровообращения.

Ключевые слова: показатель смертности, мозговое кровообращение, инсульт, сосуды головного мозга

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.