Научная статья на тему 'Երևանի Հանրապետության հրապարակի ծավալատարածական հորինվածքի վերլուծություն'

Երևանի Հանրապետության հրապարակի ծավալատարածական հորինվածքի վերլուծություն Текст научной статьи по специальности «Строительство и архитектура»

CC BY
19
10
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
ծավալատարածական հորինվածք / ամբողջականություն / քաղաքաշինական ուրվագիծ / հորինվածքային առանցք և դոմինանտ / volumetric-spatial composition / integrity / urban silhouette / compositional axis and dominant

Аннотация научной статьи по строительству и архитектуре, автор научной работы — Նարինե Մխիթարյան

Դիտարկվում են Երևանի Հանրապետության հրապարակի համակառույցի հորին­ված­քա­յին առանձնահատկությունները՝ մասշտաբայնությունը, ծավալների ուրվագծային զարգացումը, հորինվածքային առանցքը, գույնը, լուսաստվերը, հրապարակի ողջ պարագծով զարգացող հզոր կամարաբացվածքների ռիթմը և գեղարվեստական հարդարանքը: Աշխատանքի նպատակն է, կատարելով հրապարակի ծավալատարածական հորինվածքի համապարփակ վերլուծություն, ներկայացնել համակառույցի ամբողջականությունը խաթարող այն պատճառները, որոնք ձևա­վոր­վեցին հատկապես վերջին տարիներին քաղաքի կենտրոնի տարերային կառուցապատման հետևանքով: Նորույթը կայանում է նրանում, որ կատարվել է հրապարակի տարածական հո­րին­վածքի ամբողջականության ուսումնասիրում, այն խաթարող խնդիրների բացահայտում և դրանց վերացման ուղղությամբ առաջարկությունների ներկայացում:

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Analysis of the Volumetric-Spatial Composition of the Republic Square of Yerevan

In the following article the compositional features of the ensemble of the Yerevan Republic Square are considered: scalability, silhouette development of volumes, compositional axis, color, chiaroscuro, the rhythm of powerful arches developing around the entire perimeter of the square and artistic decoration. The aim of the study is, after performing a comprehensive analysis of the volumetric-spatial composition of the square, to present the reasons that violate the integrity of the ensemble. The latter was formed as a result of the spontaneous building of the city center, particularly in recent years. The novelty arises from the fact that the integrity of the spatial composition of the square has been studied, problems that violate it have been identified, and recommendations have been given for their elimination.

Текст научной работы на тему «Երևանի Հանրապետության հրապարակի ծավալատարածական հորինվածքի վերլուծություն»

DOI: https://doi.org/10.54338/18294200-2023.1-12 &UPSUPWÜbSnißßnib

ъгъчиъь zuTu^bsni^3U' гги^игичь шчишзигшичиъ ¿ПГЬЪЧИО^Ь ЧЬГ1ПГОП1^3П1Ъ

Ъшp]Ub tüpip U'^]pшp]шU

&шplnшpшщblnnLpJшll h2phwpmpnip]tah Ziujmuinmhp mqqmjpb hmiimiuvapiuh, p. bphiuh, ZZ

nmxitaryan@yandex.ru

n-pinmplilmü bh bphmhp Zшhpшщblnmp■Jшh hpшщшpшl¡p hmilml¡mnmjgp hnpphilmbpm-jph mnmhÀhmhminljmLpjmLhhbpp ümu2inmpmjlmLpjmLhp, bmi¡mihbpji mLpi¡mqbmjJih qmpqmgmLÜp, Impphilmbpmjph mnmhgpp, qmLjhp, mLuшulnllbpp, hpшщшpшl¡p mr щшpшqbml qmpqmgmr hqmp l¡mi!mpmpmgilmbphbpp nppiíp h qbriupilbuirnuljiuh hmpqmpmhpp: U2juminmhpp 1щш1Пш1[1 t, luiuiuipbimil hpшщшpшl¡p biuiliuiiuirnupiubiuljiuh hmpphilmbpp hшlJшщшpфшl¡ lbpimbmpjmh, hbpljiujiughbi hmilml¡mnmjgp miIpmr£ml¡mhmLpjmhp fampmpmr mjh щшlnáшnhbpp, mpmhp Àhm-ilmpilbgph ьшшцшщьы tfbppph mmpphbpph piuqiupp ljbhinpmhp mmpbpmjph lшnmgшщшlmfшh hbmhmhpmil: bmpmjpp ljiujiuhml t hpmhmJ, mp ljiuiniupilbi t hpшщшpшl¡p uiiupiubiuljiuh hmpphilmbpp miIpmr£iul¡mhmLpjiuh mumihmuppml, iujh Jumpmpmr Juhqpphbpp pmgmhmjinml h ipmhg lbpmgifiuh mrrmpjmilp mnm£iupl¡mLpjmhhbpp hbpl¡mjmgml:

РшЬшф purnbp. biuiliuiiuiniupiubiuljiuh hmpphilmbp, milpmr£ml¡mhmpjmh, pmrmpiu2phm-l¡mh mLpi¡mqpb, hmpphilmbpmjph mnmhgp h qmilphmhin

ZZ Jmjpmpm^p bphmüp «uppmp» hmlipumgmr ZшüpшщbmmLpJшü hpшщшpшlp qmüimtJ t pm^pp lbürnpmümlmü JmumtJ Upm^jml, Ъш^ршйишй, UJppjml, Umpqujml фи-rnglbpp h Spqpmü Ubbp щmrmmшü Upm^mpmr hmüqmLjgmtJ: Ujl pü^mb t Jbbmümtü ámpmmpm-щЬш U^bpumlip ^mtfmljmlp lm^mqbmb, bphmlp qj^m^mp hmmmlmqbp hptfpmttf hmlipum-lm^mi pm^pp lmpUnprnqnijU pmrmpm2plmlml hmlqmLjglbppg Jblp: ftimphpimjpl dmJmlm-lm2p2mlmLJ mjl lpmtJ tp Lblplp mlmtlp: Zpшщшpшlp lшnmLgшщшшmLÜp mhb^ t Jmm pmnm-umtl mmpp (1926-75 pp.): ЧшnnLgшщшmiшb iplb^mi rnmppbp qmpbmnm_jplbpmi hmumpm^m-lml 2blpbpmi mjl pl^mi^ntl! t mpщbu Jbl mlpnr^m^ml mmpmbm^ml hmpplimbp, pl^p 2lmp-hpi pp mpdmlimtjl sbrl mtlp m^ Jpmjl ^mphpimjpl, шд lmh hmtfm2^mphmjpl áшpmшpшщb-mmtpjml Jbg h Ü2шшщbu qm^ntü t ^mphpimhmj ^шpшшpшщbшmLp]mLÜü mLumLtflmuppmrlbpp m.2ШIpnLpJшü lblmpmlmtJ: ZшüpшщbшmLp]шü (Lblplp) hpшщшpшlpü lippimb pmqtfmppi hbmmqmmmLpjmLllbp ^ml: "L^blp bh 3mpm^mip [1], Ч. ZmpmLpjmLljmlp, U. Zmupmpjmlp, U. Ubjppjmlp [2], U. O-ppqmpjmlp [3], L. Smpjmlp [4], L. ImimL^mljmlp [5] m2fcmmmLpjmLllbpp: 4bp2pl mmpplbppl ümL]üщbu mlipmimpA. Цш Jmjpmpm^pp qi^m^mp hpшщшpшl]ü: Zpm-

&ш^шlшmшpш&шЦшü hnp^ü^&p^ ^qU^^npU^üü nt шqшqш ^qU^^hp^U^ü ^üq^pühp^ü hü шüqpшqшpÀ.hL Ч-. ftш2^qjшüp [6], Ч. Pшuшüp [7], U. q-шuщшpJшüp [8]: Чшй üшU pшqüшp^ hnq^&ühp U q^mшЦшü шmhüш^nunLpJnLÜühp, npnügntü üntjü^hu шüqpш-qшpÀ Цш bpUшü ршцшр^ qL^ш^np hpшщшpшЦ^ü: s^^l hhmшqnmnLpJnLÜnLÜ, Цшmшphln^ ZшüpшщhmnLpJшü hpшщшpшЦ^ Цшппъдшцшшйшй püpшgp^, pnjnp ^nntjgühp^ шпшйА.^й U и^шийшЦшй hnp^ü^ш&pшфü ^hpLntbntpjnLÜ, mшpш&шЦшü hnp^ü^&p^ üшu2mшp^, hnp^ü-шпшйдр^ U hш^шuшpшЦ2nnLpJшü, ntp^qb^, ^ü^hu üшU qhqшp^humшЦшü hшp-qшpшüp^ hшüшщшpфшЦ ^hpinL&nLpjntü, ^üq^p t qp^hj_ pшgшhш]шhL hpшщшpшЦ^ üш^üш-^ü ntp^qb^ шüpnq2шЦшü Цhpщшpp U шpq^ ф^^тй qpш ^шpшpüшü щшmáшnühpp:

tjnLphp U dbpnqühp

Пш^^ши^^^ hü q^mшЦшü hшjphüшЦшü qpшЦшünLpJnLÜ, шp^^ш;фü üjntphp, ршш-ü^pühp U ¿шфшqpnLpJnLÜühp: Shqntü Цшmшp^ш& LnLuшüЦшpühp^ U hшühüшmшЦшü ^hpint-bnLpjntüühp^ h^U^ü ^ш Цшшшp^hL t hшüшЦшpq^ш& hhmшqnmnLÜ:

Upqjm.UpUhp U phUmp^niü

bpUшü^ ZшüpшцhшnLp]шü hpшщшpшЦp ршцшр^ ^pUnp hшuшpшЦшЦшü ^hümpnü-ühp^g nt ^nphpqшü^2hp^g üh^ü t: Ujü ntü^ шüpnq2шЦшü ühpqш2ÜшЦ hnp^ü^&p: ß^U^ü^ü^ üш^шq&ш& bpUшü^ qL^ш^np hшmшЦшq&n^ üш^шmhu^ш& tp ZшüpшщhmnLpJшü (Lhü^ü^) hpшщшpшЦp Ь^ш^иш]^ Íшnшqш]pn4 ü^gühj_ ршцшр^ üjntu ^pUnp hшüqnLjg^ü fà■шmhpшЦшü hpшщшpшЦ^ü: 'ш üш^шmhuhL tp, np h]nLu^u-hшpш^ шnшügp^ hqpшq&hpp ^hmp t 2h2s^h^ü hp^rn. püpnt^ühpn^ Чшnш^шpшЦшü шшü (püpnt^p ^pшЦшüшg^hg) U Oщhpш;ф 2hüp^: Cum ß^U^ü^ü^4 hp^rn. qnUфüшüm ^^jühpp ü^günq шnшügpü ntqq^b tp qh^ Upшpшm p^p^^^ü ]hnp, np^ qhpfy?fanq qhpp 2h2s^ntü tp pшüшÜJшüшЦшü bpUшü^ nqg hшüш]üшцшшЦhpnLÜ [У]: ЗДшлшЬ ш]ü pшü^ü, np Чшnш^шpшЦшü шшü püpnt^p ¿^шЦш-üшg^hg, hpшщшpшЦ^ hшüшЦшnnLjg^ pnjnp 2hüphpp ^nntg^hg^ü h^Up püqntühjn^ hhüg ш^ Цшпт.|д^ áшpmшpшщhmшЦшü hnp^ü^ш&pш;фü ^nt^ntüp: Ujü, ^p üшu2mшpnф q^ppn^, áшpmшpшщhmшЦшü hnp^ü^&pn^ n^ ü^jü ^ü^npn2hg U щшJÜшüш^nphg bpUшü^ qL^ш^np hpшщшpшЦ^ hшüшЦшnnL]g^ pnjnp 2hüphp^ &ш^шlшmшpш&шЦшü hnp^ü^ш&pш;фü Lntbntüühpp, шл_ h^üüшpшp qшpÀ.ш^ шjq ^pUnp hшüqnLjg^ áшpmшpшщhmшЦшü Цhpцшp^ àUш^npüшü hшüшp [9]:

ZpшцшpшЦ^ ЦшnnLgшцшшnLÜü püpшghL t pшü^ фnLLhpn^ цшhцшühLn^ ßшüшü-^ü^ qL^ш^np hшшшЦшqЬnLÜ üш^шшhu^шЬ o^шLшàU hnp^ü^&pp (ü^. 1): Ujü rnUh^ t 1926-19У5 pp. hhшUjШL hhppшЦшünLpjшüp

1. Чшnш^шpшЦшü 1-^ü sntüp - 1926 p., ímprnmpmqhrn ULhpuшüqp ^ш^ш^ш^ ш^шp-rnh^ t npq^ü O-Unpq ßшüшüjшüp 1941 p.,

2. Чшnш^шpшЦшü 2-pq sntüp - 1947 p., áшpmшpшщhmühp Uшфшpjшü, Чшpшqqшш UpU2шшjшü, uЦqpüшЦшü 2P^üntü üшU ЛшфшjhL ^upшJhuшü,

3. Чшц^ 2hüpp - 1933-56 pp., &шpmшpшщhmühp UшpЦ q-p^qnpJшü U tqn^pq Uшpшцjшü,

4. Lhü^ü^ шpÀ.шüp щшm^шüqшün^ - 1939-40 pp., pшüqшЦшqnp& Uhpqhj Uhp^ntpn^, áшpmшpшщhmühp Ъштшиш ФшphünLqn^ш, LUnü Чшpqшünф UpÄ^üü ш^ши^-

t 1991 p., щшm^шüqшüp 1996 p.,

5. «Uptfhü^» («Uшp^np») hjnLpшüngp - 1958 p., &шpmшpшщhmühp UшpЦ q-p^qnpJшü U tqn^pq UшpшщJШÜ,

6. Zшjшuшшü^ ^шшünLpjшü pшüqшpшü^ U ^шmЦhpшupшh^ 2hüpp, 1958 p. ü^ü^U 19У5 p., áшpmшpшщhm UшpЦ q-p^qnpJШü U tqn^pq Uшpшщjшü [8]:

ЫЦ. 1. ^кши^ hшhpшIyhlШlLpJшll hpшщшpшlJp

Zшüш2^шphшj^ü ^шpшшpшцhшnLpjшü ühg pшqüшp^ hü 2P2шüшA.U ^шп^дш^шт^й ntühgnq hpшщшpшЦühp^ op^üшЦühpp: 1pшüp hшüq^цnLÜ hü hшшЦшцhu ^hpш&üüq^, pшpnЦ-^nj^ U ^jmu^g^qü^ 2P2ШüühpnLÜ: bü^hu bpUшü^, шjüцhu tL pшqüшp^ pшцшpühp^ qL^ш^np hpшщшpшЦühpü ntühü l_ШJÜшpÀ.шЦ щшpшq&ШJ^ü ^шп^дш^шт^й, hhpnuшЦшü üшu2шшp^д pfcnq ününLÜhüшшLnLpJnLÜ U hnp^ü^ш&pшJ^ü шüpnц2шЦшünLpJnLÜ: ^^qntjü op^üшЦühp^д hü Up ^hrnpnu^ шш^шpшJ^ü hpшцшpшЦp Znnüntü, ^шl_шmшЦшü hpшцшpшЦp UшüЦш ^hmhppntpqntü, Zшüш<lшJÜnLpJШü, Uurnq^, ^mшфшJ^, 1б-pq ^np^ntu^ hpшцшpшЦühpp Фшp^qnLÜ U ш^Ь [б]: ^nphpqшhшJ 2P^üntü bpUшünLÜ üntjü^hu umhq&^hg^ü üh& nt фnpp 2P2ШüшàU hnp^ü^&pn^ hpшцшpшЦühp ZшüpшцhшnLpJшü, O^phq^ü tdqhh^, C^pnL Uqüш-^ntp^, Uш^шpn^ U ш^Ь:

bpUшü^ ZшüpшцhшnLpJшü hpшцшpшЦ^ hшüшЦшпnLJдü ntü^ UфшuüшЦшü hnp^ü^&p ^üшJшЬ ШJÜ hшüqшüшüp^ü, np ^шп^дш^шт^^ t шum^шüшpшp, шшpphp ^шpшшpшцhш-ühp^ ^nqü^g: Pnjnp ^nnijgühpp hшüшhnLÜ^ hü ^phüg üшu2ШшpшJÜnLpJШüp, qntjün^

^inp^b imp^qmjU ттъфт^ h ibr^iml, ^p^qmjU фbLqpmшфü ттъфтф Iшuшlшü Jm-иш-Литш^ bшiшl_шmшpшbшlшü hmppl^bpmi, lшtfшpш2шpbpp h uJmLÜш2шpbpp nppJmi, pl^bu ^h шpmшppü qbrшpibuшшlшü hшpIшpшüpnLÜ sbr qшшb qшpIшpшÜIшlübpmф Ujl шubu ^шитд^Ь^ t JpшüqшJpg, Jbl «2и^тф> h À.bnшqpmф ^brnp t l2bb mp шJIщpup шИрт^ 2шцш1 hmppl^bpp hшüшp Jbb ibp mtlp шд dшüшüшlш2P2шümLÜ bphшüp ^шптъдшщшш-hшüшp áшpmшpшщbmübpp püшpшb Jpшuüшlшü ^шpшшpшщbшшlшü ihqntl «^шИши-^Ьш^шир», mpp Л.hшimptfшü hшüшp ulqp^rpjmLp hшÜIpuшgшi hpшщшpшlp шпш^Ь цш-nmtjgp ß^J^U^Up hbrp^^b Чшnшiшpшlшü mntlp: Ъpш hptfüшIpшb h hшшlшщbu шд ^nm_jgmL.tf mbr qшшb Jp 2шpp Jbpmilbpp lppшntfшtfp «pшtfшÜJшüшlшüübppü» hш2mribg ^q^inpb]_ umbr^qnp^^U Jp mLrrmLpjmtl, mpp Л.hшimpbg m^ JprnjU lbUmpm^^U hpш-щшpшlp, ш]^ ^h bphшü pшrшpp lblmpnlp (Jpl^h шülш^шgmLÜp) Jpшuüшlшü lbpщшpp: ZшhpшщЪmmppuh hpшщшpш¡l] ¿nшlшLШlnшpшbш1^шtl hпp]llllш¿^p¡l

bphшüp ZшüpшщbшmLp]шü hpшщшpшlp lpuшщшpфшl 2P2шüшÀ.h qшpqшgnr шшpш-ьшцш1 hmppl^bp t lшqüшlbpщiшb шшppbp qmp^nm.jplbpmi hшuшpшlшlшü 2blpbpmi bplnL lшnшiшpшlшü, lшщp üш^шpшpmLp]шü, h]mLpшümg h pшüqшpшü: Sшpшbшlшü hmppl-^bplbpp (hpшщшpшlübp, pшlbp, щmrmшшübp) lшqüшlbpщüшü Jbg ^phnp ibp mtlbl hmppüiшbpш]pü шnшügpü m. intfp^Um Ьш^шщ [10]: ZшüpшщbшmLp]шü hpшщшpшlü mtlp upJbsppl hmppl^bp 2ь2ш1.шь шnшügpmф mpp h hшÜIpuшümLÜ t шйрп^ шшpшЬшlшü hmppl^bpp qшpqшgüшü qL^шimp nLrrnLpjnLlp: Upübшppш]p шnшügpü пщг^шь t Ibщp pшü-qшpшüp 2blpp: ^mphpIШ]pü 2P2шünLÜ ш]1 bqpшфшlimLÜ tp Lblplp шpÀ.шümф Upl^h шpA.шüp h щшшiшÜIшüp шщшйтишшдтъйр hpшщшpшlp hmppüiшbpшфü шnшügpp цшщпш tp bp^m. ^imiUbpp Lblplp ümümLÜbüшшL шpàшüp pшüqшpшüp 2blppl: Up^lp hpшщшpшlp hшüш-^шпицдтЫ шпшиЛ.ишиш_Л tp pp nLr^À.pq qшpqшgmr hmppl^bpml qmLjlmi (qpшüpш), фт^^-gpm^L Ü2шüшlmLp]шüp: Ujl, p шшppbpmLp]mLÜ hpшщшpшlp JjmLu шшpшЬшuшbrЬ ^шптцд-lbpp, hmL2шpàшü-lmpmr tp, mpp щшшiшÜIшüp шqqшJpü шlmLÜpübppg p^mr qшpIшpшÜIш-lш]pü J^lnLÜni, übpIШ2Üшl tp hpшщшpшlp hшüшlшnmL]gp JjnLu 2blpbpp шpшшppü hшp-Iшpшüppü: Up^lp h щшшiшÜIшüp шщшümüшшdmLÜpg hbsm inJp^lm «üpшüàü]ш ibpp uшшüàübg» pшüqшpшüp 2blpp Ibщp hpшщшpшl пъгг^шь ршд lшüшpшupшhni h 2ь2ш^шь pшpA.p, qшüqiшЬbr plpnL^mi: Ujl mLlp huшшl upJbsppl hnppl^bp, mpp, lшnmL]gpü hшrmp-ib^mi hшiшuшpшl2n^шbnLpJnLÜ h uшшшplmLp]mLÜ, t ^phnpnLl qbpp2^mr ibpp mrg

шшpшЬшlшü hnppl^bpnLJ:

Zpшщшpшlp oiшLшàh (A.iшЬpp) hmppüiшЬpmi pbjmip^b ^mpu, üpü]шüg Ь^шш^ш^р upJbsppl шьгш^^шь lшnmL]gübpü mLlbl bplüшu lшnmLgiшЬp lnpшqpb h mLrrшqpЬ Ьш^ш^-lbpmi hшüшIpiшb: Чшnшiшpшlшü 2blpbpp, upJbsppl шbrшIpiшЬ pшüqшpшüp 2blpp bplmL lmrJbpmLÜ, pÜIqЬiшЬ bl mLrrшÀ.pq ш2шшpшlübpmi, mpmlp, üpшgübLmi шд lшnmL]gübpp mLrrшqpЬ h lmpшqpЬ ^^lUbpp, шibLp bl 2b2mmLJ шшpшЬшlшü Jp^^jpp upJbspplmL-

pjntüp: ZpшщшpшЦ^ Цnpшq^& ^l^ühp^ ntp^qb^ qшpqшgnLÜp U^pntü t hшüq^-

щ^п^ pшüqшpшü^ 2hüp^ ишшш^Ц qшüqlш&hц ^^m^ü: ZpшщшpшЦ^ nqg ntp^q^&p Л^ш-inp^ntü U qшpqшünLÜ t ü^Uüntjü pшpÀ.pnLpJШüp Цшщ^ U hJnLpшünд^ 2hüphpn^, ШJÜnLhhшU ШJq q^üшUфЦшü ntqqnpqlntü t qh^ ЦшnшlшpшЦшü 2hüfhpp, hшüq^щhLnl пщцшЛ.^ Ш2ШшpшЦ-ühp^ü «hшlшuшpшЦ2nnLpJШÜ üdшpühp^ü», ш^ф дш^ ntq^q^b ^l^ühpn^ ntqqlntü t qh^ pшüqшpшü^ ишшш^Ц ^^mLp: ntp^qb^ ÜU^Ü qшpqшдüшüp tL nqg ü^^^jpntü qnü^-üшüш t qшnünLÜ pшüqшpшü^ 2hüpp (ü^. 2):

ЫЦ. 2. ZшhpшщhlШlLpJшh hpшщшpшЦp 4hp2^ü шшp^ühp^ü hpшщшpшЦ^ hшpUшünLpJшüp ^pшЦшüшдlhд pшpA.pшhшpЦ ЦШППЪ-дш^шт^й, npü ^ü^-np ^шФп^ ^шpшphд ШJÜ шüpnц2шЦшünLpJnLÜp, npü tp Цшп^дш-

qmrnnq áшpmшpшщhmühp^ UфшuüшЦшü üшшhqшдüшü h^üpntü: ZJnLu^uшJ^ü ^nqüntü ^hp hü ^цшд^ hJnLu^uшJ^ü щпцпшш}^ 2hüfhpp, npnüp ^phüg üшu2шшpnl üuhU^gph. hü n^ ü^jü hpшщшpшЦ^, ШJL üшU OщhpшJ^ 2hüp^ qhpfy?fanq qhpp: UpUüшJШü hшüшJÜшщшшЦhpnLÜ hn-p^ülшЬpшJ^ü шtfpnц2шЦшünLpJnLÜp üntjü^hu ^шpшpnLÜ hü pшpA.pшhшpЦ ^nntjgühpp: ¿шт-Цш^и ghph^j^ü dшühp^ü npn2 pшpA.pшhшpЦ 2hüphp ^ш^шпШ hü hшüшЦшnnLjд^ ntp^qb^ hшlшuшpшЦ2nnLpJnLÜp, hшüpüqhшünLp üшu2шшpp, ^l^ühp^ qшpqшдüшü n^püp

(ü^. 3): Чшphф t Ü2hL, np hpшщшpшЦü ^p qhpfr?fanq pшqшpш2^üшЦшü qhpp ^npgphL t ü^^^jp^ pшpA.pшhшpЦ ЦшnnLдшщшшüшü hhmUшüpnф

Чшпш^шАшЦшЬ 2-pq uoilüp

^<Шuhqшpшll] 2bhp]

ЧшгЩ 2bhp]

'l 3. Zpшщшpшll] hшlíшJhшщшlnlbp] Jumphpqtuhiujpptulmiif h шиШ^г^тк^ hbirni

^:шuшlшü hшJш^шфпLp]ПLUUhp] hpшщшpшl] mшpшЬшumhqЬ hnppU^fcpnid

1шuшiшü ^шpшшpшщbшmLp]шü ulqpmLlplbppl hшiшшшppü, hpшщшpшlü mLlp ]mj-^pÀ^i hnppl^bp, lшqüшlbpщiшЬ Jptf^lg Ь^штИшИр upJbsppl шьгшэд^шь 2blpbpmi pliqb^b upübшppш]p шnшügpmф ujü mLlp ümümLÜbüшшL hbpmuшlшü Лш^тшр: Zpшщшpш-lp pmjmp ^nmLjglbpp hшüшhmLÜ^ bl ppblg bшiшl_шmшpшbшiшü hmppl^bpmi (lшqüшlbpщ-1шЬ mLr^qpb h lmpшqpЬ ^imiUbpmi), üшu2шшpш]ümLp]шüp, hmppqm^^l Àqimbm.p^tfp, mpl шл ^nnLjglbppl hшrmpImLÜ t ^phmp шшpшЬшuшbrЬ ibp, lшüшpш2шpbpp, ]m2mp h J^lp opibpp nppüpl gimsmLllbpmi, ^nm.jglbpp ^ш^штшфи hnppl^bplbpnLJ! Ibщp ibp pbphшgüшü ulqpmLlpp ippшntfшJp: Zшtfшiшnm.jgp pmjmp 2blpbpp шпш^Ь h bp^m. hшplbpp àhшimpiшЬ bl JphlnLjl pшpÀpmLpJшJp Jlbb pnp^plbpmi, qшüqiшbbr lшüшpш2шpbpni, mpmlp шubu огшцпш bl hpшщшpшlp о^шщ: UphlmLjl pшpÀpmLpJшtfp шügümr ppibpp h dшщшib-qшpIшpшÜIшlübpü pliqbmLÜ bl ^nmLjglbpp hmppqm^^lmLpjmLlp: 4bppl hшplbpni шügümr ршд uJmLÜшupшhübpp pbphmLpjmLl bl hшrmpImLÜ ^nm.jglbppl, Jpшdшtfшüшi ujmL-üш2шpbpp Jbsppl 2шppbpü ш^ь^ bl 2b2smLJ ^nmLjglbpp ^^mlbpp hmppqm^^l qшp-qшgnLJp h mLrrшhшJшg Ibщp ibp pbphшgnr npptfp plmpm2 Iшuшiшü ^шpшшpшщbшmLp]шü uiqpmLlplbppl: Ъüшüшшpщ imLbmLtflbp mLlbl hшtfш2]шphшJpü áшpmшpшщbmnLpJшü qшuш-(lmupgpqtfp) hpшщшpшiübpp: ^^qmjU opp^^lbppg t ишЬ^ш ^bmbppmLpqp щш]_ш-шшЦшЬ hpшщшpшip, mpsbr Umj^bu шпЦш t pliqb^b hmppqm^^l qшpqшgmLÜp, ]n2np h J^lp opibpp ippшnmLp]mLÜp h upübшppшü: Ь шшppbpmLp]mLÜ bphшüp q^]шimp hpшщшpшip,

UшüЦш ^hmhppntpq] hpшщшpшЦ] 2P2ш4шJpnLÜ щшhщшülhL t щшшüшЦшünphü Л^ш^^^шЬ ЦшппъдшщштпЫр U ^шpшplhL mшpш&nLpJШü hnp]ülш&pшJ]ü шüpnц2шЦшünLpJnLÜp: QnLjhji U lIlLuшulmlhpp

Znp]ülш&pшumhц& шшpphp] ^pUnp opjh^m]^ hшшЦшü]2Ühp]д hü qntjüp U 1пшш-um^hpp, npnüp ^^ü qhp hü ^шцпШ mшpш&шЦшü hnp]ü^&p] qhцшplhumшЦшü шpшш-hшJШ^шЦшünLpJШü ühg [11]: ZpшщшpшЦ] mшpш&шumhц& ^nnLjgühp] qnLÜШJ]ü hpшüqш-^ш^пШ ^pUnp qhp ntü] 2^üшÜJnLpp: ЗnLpшpшü¿JnLp Цшппг./д] hphuшщшшüшü hшüшp oq-mшqnp&lш& hü шшpphp hpшüqühp] pшphp. ЧшnшlшpшЦшü 1-]ü, hJnLpшünд] U Цшщ] 2hüfhpü ]pшЦшüшдlш& hü шшpphp hpшüqühp] lшpqшqnLjü mnLфhp] hшüшqpnLpJШüp, Цшnшlшpш-^ü 2-pq U pшüqшpшü] 2hüfhpp qhqüшlnLÜ U ЦшpüшqnLjü фhLq]mшJ]ü тпфпф Ujq^]u] шшpphpnLpJnLÜp, ^p&ntü hüp, шplhL t n^ ]üpüшüщшmшЦ: Ujq ^nntjgühpp ühpЦшJшдünLÜ hü hpшщшpшЦ] hJnLu]uшJ]ü-шpUüшJШü ^^mühpp U, pшд qntjünl щшJÜшüшlnplш&, ntühü LnLuшuшlhp] ntdhq hшЦшqpnLpJnLÜ, npp hшüшhnLÜ^ t ш^ф üntq hpшüq] üjntu 2hüphp]ü: Pninp ^nntjgühp] nqg ühpЦшщüшЦnLÜ шпЦш qnLÜШJ]ü üpphpшüqü ш^ф t püqq&ntü rnmpm-^^ü hnp]ü^&p] hшpünü]Ц шüpnq2шЦшünLpJnLÜü nt qшpqшдnLÜp:

bü^hu Ü2^hg, hpшщшpшЦ] hшüшЦшnnLjд] qhцшplhumшЦшü ühpqш2ÜшЦ шpшшhшJШ-^шЦшünLpJШü ühg ^pUnp qhp ntü] üшU Lntjuü nt um^hpp: Znp]ülш&pшumhц& pninp Цшппг./д-ühp] ^шЦштш/^ hшppnLpJnLÜühp] Цnpшq]& U^uhp] шпш^^ hшpЦhpp й2шЩш& hü ф^шЛ^ UJnLÜшфÜ2hp]ü U^pnq шuш]^шüшЛU qшpqшдnq Цшüшpш2шphpnф ^^miühpp

qntjq ujntühp] U ^np2hp] 2LШsnLÜühpnф npnüp op^ pninp dшühp]ü ^nntjgühp] ^шЦшш-ühp]ü hшqnpqnLÜ hü LnLUШumlhpшJ]ü hшpnLuш ^шц U шpшшhшJШ^шЦшünLpJnLÜ: Lntju nt um^hp] n]püü ш^ф t hшpuшшünLÜ ^hp]ü hшpЦhp] pшд щшш2qшüpühpp hшpqшpnq ^п^ш-upшhühp] ühmp]^ 2шpphp] U щшшhp] hшppnLpJnLÜühpnLÜ shq qmш& pшüqшЦшqшpq qns]-ühp] U npüüш^nJшЦühp] hшpnLuш qшpqшünm]lühpnф LnLuшumlhp] ü]gngnl шпш^шдшЬ Цnüшpшuшü ш^ф t üh^güntü mшpш&шumhц& ^nntjgühp] qhцшplhumшЦшü шpшшhшJШ-^шЦшünLpJ ntüp [12]:

Zpшщшpш1] hшlíшlJшnnLJд] qbIlшpllhulnшlJшh цЫтшгп]hшpqшpшhp]J ZpшщшpшЦ] nqg hшüшЦшnnLJд] qhqшplhuшшЦшü hшpqшpшüp] h]üpntü püЦшЬ t Цшüшpш2шphp] U uJnLÜШ2шphp] 2шpphp], ]ü^^hu üшU шqqшJ]ü шЦnLÜpühp]д p^nq

qшpqшpшüqшЦühp] phüшü: Ujü Lntbntüühpp, npnüp Ц]pшnhL tp ßшüшÜJШÜp ЧшnшlшpшЦшü 1-]ü шшü ^шЦшшшJ]ü hшppnLpJnLÜühp] Ü2ш4nLÜühpnLÜ, ]phüg shqp qшшü üшU hшüq]щш-Цшд Цшппъ/дпъй ЧшnшlшpшЦшü 2-pq шшüp [13]: Ujq hp^nt ^nntjgühp] ^шЦшшühp] hшp-qшpüшü dшüшüшЦ hhц]üшЦühpp шшpphp ^Un^ hü ünshghi шqqшJ]ü dшnшüqnLpJшü oqшш-qnpЬüшü ^üqp]ü: ßшüшÜJШÜp, hhü^hinl lшqü]2ÜшqшpJШÜ ^шpшшpшщhшшЦшü qint^qnp-bngühp] Slшppünд] (У-pq q.) U Sh^np] (б-pq q.) шш^шpühp] шnшüЛ]ü üшüpшüшuühp] lpш, urnhqbhi t UJnLÜшЦшpqhp] ünp hnp]ü^&pühp: ЧшnшlшpшЦшü 1-]ü шшü Цnpшq]&

Цшüшpш2шp] npüüш^nJшЦühpp Lnt&^b hü Sh^np] rnmámp] 2Ршйпътр] npüüш^nJшЦühp], ^^miühp] ^шЦштш]^ hшppnLpJnLÜühp] npüüш^np2hp] npüüшuJnLÜhp] ^n-JшЦühpp S^ppüng] шш^шp] ujntühp] ^nJшЦühp] umhq^qnp^^ü ^ш^ш^р [9]: Чшпш-lшpшЦшü 2-pq шшü hшpqшpшüpnLÜ hhц]üшЦühpp JnLpшhшшnLЦ AUn^ hü Ц^шп^ Sh^np], S^ppüng] U (7-pq q.) шш^шpühp] шnшüЛ]ü üшüpшüшuühpp [14]: Ujq Цшппг.]д]

Цnpшq]& ^шЦштш]^ hшшlшЬp ^шш^шЬ t шпш^^ U hp^pnpq hшpЦhp] pшpЛpnLpJnLÜ ntüh-дпц ntp uJnLÜшфÜ2hp] ^ш hшüq¿nц jnp Цшüшpшpшдlш&pühpnl, npnüg ^hpUn^4 hppnpq hшpЦnl, шüдünLÜ t ЦшüшpшЛU ühq щшшnLhшüühp] ühmp]^ 2шppp, ^nppnpq hшpЦp ^qU^^hp^^b t qntjq ujntühpn^ uJnLÜшupшhnф Uju Цшппъ/дпъй uJnLÜшфÜ2hpp hnшüшu hü4 шпш^^ ЩLШÜ] pшüqшЦшqшpq ^U^pp ^pnq üh^ püqhшünLp ^шpu^nl U ^п/шЦп^ ^ш^шЬ qntjq 2P2ШüшЛU hшшnLJpnl ujntühp]g (]ü^hu Sh^np] mшáшp] 2PШünLшp]üp U ЧшnшlшpшЦшü шшü UJnLÜшфÜ2hp]üp) U hp^pnpq щLШÜ] ^U^pp ^pnq pшnnpq ^п/шЦп^ ^ш^шЬ hp^n^^ü Ц]uшuJnLÜhp]д: 'п^шт^ int^ntü ntühü üшU ^nJшЦühpp, npnüp hшpp hü nt и^шЩшЬ pnLuшЦшü üns]lühpnl ш/ü^hu, np JnLpшpшü¿JnLp ^п^шф^^р üjntuühp]g шшpphplnLÜ t qшpqшünш]lühp] pшqüшqшünLpJШüp U qpшüд qhqшplhuшшЦшü ühЦüшpшünL-pJШüp: SшpqшpшüqшЦühpp üntjü^hu ]pшЦшüшдlш& hü «PШÜШÜJШÜШЦШÜ» ф^шЛ^ ^п/шЦ] ühgmhqntü ш^рп^ш^^ шüЦJnLÜühpnLÜ ^hu шhpUшфÜ2hpnl qшpqшЛUhpnl [15]: Ъüшüш-ш]щ int^ntü ntühü üшU pшüqшpшü] 2hüf] uJnLÜшupшh] Цшüшpш2шphp] npüüш-

ujntühpp: 1pшüp ^ш^шЬ hü püqhшünLp ^nJшЦühpnl, npnüp ]phüg hnp]ü^&pnl ^p^üntü hü ЧшnшlшpшЦшü шшü ql^шlnp üntrnp] ф^шЛ^ ujntühp] ^nJшЦühp] hnp]ü^&pp: Sшpqшün-m]^ühpp üntjü^hu hü hш2npqшpшp mh^qp^b ü^üU^ü ájntqhp] ühmp]^ 2шpph-

pnl (]ü^hu ЧшnшlшpшЦшü шшü lhpnh]?^L ^nJшЦühp]üp): Uju qшpqшünш]lühpnLÜ, pшд] шhpUшqшpq]д, shq hü qshi üшU hшJЦшЦшü шlшüqшЦшü ^шpшшpшщhшnLpJШüp pünpn2 pnt-uшЦшü qшpqшünш]lühpч ünшü ájntqhp ^mntqühpnl, ^шцпц] nq^ntjqühp U ш/LÜ (ü^. 4):

ЫЦ. 4. ЧшnшllшpшlJшh 1-]ü U 2-pq inhhp] nplfшbuJmhhpJl

2-pi шш1 ^ш^штшфи hnppliibpp nLrriqpb Jiup Umj^bu blpipl 1шЬ t iiHpi2ipbpni tfbmppi gimmnLJbbpp4 inigpl h bplpnpi hiplp H^ip^^ni ilg-lmLÜ t qnLjq ujnLlbpni iiHpi2ipp: SnLjq ujnLlbpni nptfliujnLlbpp ]njilp bp^Hu t. Jbl ph^il^p pinilljnLU ibpliuiip шшц шйфпф^шЬ bl qnLjq ujnLlbpp щuшinr piU^^i-qшpI ]njiilbpp, mpmlgmLÜ mbr t qrnb]_ qшpIшpibuшmLÜ, pl^bu lih hij^i^iU Jp2ÜшIшp-jil ^шpшшpшщbшmLp]шü übg р^п^^шЬ qnLjq birpllbpp рпшш^ши qшpIшJmmpip [16]: ujü, lipbip t bUpi^bi, umbrbibl_ t Siipplngp mi^ipp, ßiiplp UшJp mi^ipp ipmippl щшш-bpp nptfliujnLlbpp umbrbiqnpbiiil и^ш^ИшЬ ipunLlpnLJ (hl. 5):

Sbljmpp rnilp (5-pu¡ ц.) Зl^шpphmg] rnilp (7-p ц.) Iд•шL]h] Uijp rnilp (7-pu¡. ц.)

4iwii¡ipil¡ih 1-ph wmüi

4mnnlipil]uih 2-p wmüi

0luhqшpшh] 2bhp hl¡. 5. Zpшщшpшl]] hшlIшl^lшmlJg] 2bhpbp] ]mjiljhbpp

Pninp npüüшuJnLÜhp] ^nJшlühp] qшpqшüш^2hpp ünLJÜnLpJШüp Iplü^ntü hü: Ujq Цшйш-pшupшh] IhpUn^4 hppnpq hшplnl, шügünLÜ t pшg lшüшpшupшhp, npshq шnшüЛ]ü lшüqüшЬ ujntühp] шnшügpühpp hшüpülünLÜ hü ühppU] qntjq ujntühp] U lшüшpühp] qшqшpühpnl шüg-ünq шnшügpühp] hhs: Ujq ujntühpp hp^Urnu hü, шnшüg ^шpu^], ^qU^rn^ hü ^п]шЦ]д U pü]g: ^nJшlühpp Iplüntü hü lhpnh]2JШL qшpqшünш]lp (ü^. 5):

¿JnLpшüng] U Чшщ] 2hüfhp] ^шЦштш]^ hшppnLpJnLÜühp] lnpшq]Ь ^шlшшühpp и^шЦ-hü pшpЛp, hplnt hшplhpü püqqp^nq lшüшpшpшglшЬpühpnl pшüqшlшqшpq lшüшp-шцhцühpnф Sшpqшpшüqшlühpü ш^шпп. шцhpuühp ntühü hшJlшlшü ü]2ÜшqшpJШÜ ^mprnm-pшщhшnLpJшü hhs: ZшJlшlшü ü]2ÜшqшpJШü ^шpшшpшщhшnLpJшüp hшlшшшp]ü, pninp mu-ш]^шüшЛU qшpqшgnq lшüшpühpp U qpшüp lpnq npüüшuJnLÜhpp hшpqшplшЬ hü ü]ÜJШÜg]g mrnpphplnq qшpqшünш]lühpnl, npnügntü shq hü qshi pnLuшlшü, lhüqшüшlшü, U hplpш¿ш-фшlшü üns]lühpp: Ъüшüшш]щ qшpqшpüqшlшJ]ü Ü2ш4nLÜühp ntühü üшU lшnшlшpшlшü hplnt 2hüphp] lшüшpшpшglшЬpühp] lшüшpшqhqühpp [17]: l^hüp, np pninp lшnnLjgühp] lшüшpш2шphp] IhpUntü 2Phq, pшüqшlшqшpq qшpqшqnш]ühp hü hшpnLuш hjntphq qшpqшpшüqшlühpnl (ü^. б):

ЫЦ. б. Zpшщшpшl] hшlIшltannLJg] 2hhphp] шpxnшp]h hш]щшpшílpp

^ршцшршЦр hшüшЦшnnl.Jgp pnjnp 2hüfhpp (ршдр ршйдшршйр) ^hpüp hшpЦhpp ^шЦ-

hü üpüünLjü pшpÄ.pnLpJшüp ршд ujnLÜшupшhühpnф npnüf phpüntpjntü hü hшqnpqnLÜ Цш-nnijgühppü ü йршдшйшйшЦ püqq&ntü hü hnppqnüшЦшü Цшцр: Pnjnp Цшnnl.Jgühpp и]пъйш-upшhühpp ujntühpp qnppшЦшüшmpщ hü: 1pшüp hp^Urnu hü4 pntü ü ^щшЦ, pшgшЦшJnLÜ t ^ш-ppu^p: Pnjnp Цшnnl.Jgühpp шpmшppü qhqшpihumшЦшü hшpqшpшüpp üpgngühpp hшüшhnLÜ^ hü ü ühpqш2ÜшЦ:

bqpm^mgnipjnLü

bpüшüp ^üp^hmntp^ü hpшщшpшЦp üpшuüшЦшü ümшhqшgüшüp umh^^b rnmpm-^^ü hnppüiш&p t ЦшnnLgшцшшiшЬ qшuшЦшü £шpmшpшщhmnLpJшü u^qpntüpühppü hш-iшmшppü: Ujü pp qшuшЦшü hшüш^шфnLpJnl.üühpnф üшu2mшpnф Цшüшpш2шphpp ü щп^ш-2шphpp nppüp^ gjmsntüühpni, шqqшJpü шЦnLÜpühppg pfcnq qшpqшünmpiühpnф qntjün^ ü LnLuшuшihpni ntüp шüpnq2шЦшü mшpш&шЦшü hnppüiш&pшфü intüntü: ZpшщшpшЦp Цшппъ-gmqmrnnq ^шpшшpшцhшühpü pphüg шп^ ^üqpp tpü qphj_ uшшüшl_ üшJpшpшqшpp qL^шinp hpшщшpшЦpü hшppp и^т^^тш^ шUpnq2шЦшü mшpш&шЦшü hnppü^&p: Ujq ^üqppp int&-^h^ tp hш2nqnLpjшüp ü hpшщшpшЦü ppшiшUp ^шт^ш^^ shq ntühp n^ ифш^ ^nphp^jpü hшüpшщhmnLpJnLÜühpp, ш^ üшü Ш2fcшphp im^qnijü hpшщшpшЦühpp ^nqppü: ишЦш^, ZшJшumшüp ZшüpшщhmnLpJшü шüЦш^шgnLÜpg hhsn (1991p.) hpшщшpшЦp hшüш]üшцшшЦh-pntü ^hp ^щшдшЬ pшpÄ.pшhшpЦ ЦшnnLgшцшшnLÜp npn2 ^шФп^ ^шpшphL t ш]р шшpшЬшЦшü hnppüiш&pp üpшuüшЦшü Цhpцшpp ü ш^ npn2шЦpnphü ^npgph^ t pp шUpnq2шЦшü pü^^m-Up: Ujq ^üqppü pü-np ^шФп^ hüшpшinp t Lpüntü jnL&hl_ qp2hpш]pü lnLUшinpnLpJшü щшJÜшüüh-pntü, hpp hpшцшpшЦü pü^j^nt^ t ифш^ pp qpüшüpЦ qшpqшgnq ntp^q^ni, ршшит^Ь-pшJpü hшpnLuш ^шцпФ 5hphüш dшühppü hpшцшpшЦp шUpnq2шЦшü pü^^i-Up ^phjp t щшhщшühl_ ЦшшшphLni üp 2шpp üp2ngшnnLÜühp: OppüшЦ, ^phjp t hpшцшpшЦp hшüшJÜш-цшшЦhpnLÜ qhpp2^nq qhp ^шqшgnq ЦшnnL]gühpp щшupiшgühl_ qpшüg ^шЦшшш]pü hшppnL-pjnLÜühpp U^^hin^ pnLuшЬшЬЦhpni Цшй bpüшüp püшЦшü lшüq2шфmp ühp^^gün^ цшш-^hpühpn^ dшüшüшЦшЦpg mh^ün^nqpшühpp ЦppшnüшUp:

qpm^münipjmU gmü^

[1] Ю.С. Яралов, Таманян. Гос. изд-во арх-ы и град., Москва, 1950, 165 с.

[2] В.М. Арутюнян, М.М. Асратян, А.А. Меликян, Ереван. Изд. лит. по строительству, Москва, 1968, 302 с.

[3] М. Григорян, Площадь Ленина в Ереване. Воспоминания о проектировании и строительстве. Айастан, Ереван, 1969, 96 с.

[4] Л. Зорьян, Таманян. Советакан грох, Ереван, 1978, 38 с.

[5] Л.К. Долуханян, Архитектура Советской Армении (20-е годы). Советакан грох, Ереван,1980, 84 с.

[6] Г.Г. Рашидян, Главная площадь Еревана во времени и в пространстве. ЕГУАС, Ереван, 2007, 155 с.

[7] К. Бальян, Город, смотрящий на Арарат. Тексты разных лет. Москва, 2009, 59 с.

[8] U.U. qшuцшp]шU, bpUmUp шррр ^mpmmpm^hmnrpjmU ÀUminptfmU nLqqnLpjnrU-Uhpp. UhUmqpntpjnrU. &CZUZ, bpUmU, 2022, 175 tg:

[9] t.t. U^^pmp^U, bpUmUp ZmUpm^hmnrpjmU hpm^mpm^p 4mnm^mpm^mU mmU qhqmpihumm^mU hmpqmpmUpp: &CZUZ qprn. Ш2^.2 (83), (2022) 67-78:

[10] А.В. Иконников, Пространство и форма в архитектуре и градостроительстве. URSS, Москва, 2006, 352 с.

[11] А.В. Степанов и др., Объемно-пространственная композиция. Архитектура-С, Москва, 2007, 256 с.

[12] Н.Г. Стасюк и др., Основы архитектурной композиции. Архитектура-С, Москва, 2004, 96 с.

[13] Ю. Сафарян, А. Бархударян, Зодчий Самвел Сафарян, Ереван, 2007, 364 с.

[14] М.М. Асратян, Армянская архитектура раннего христианства. Инкомбук, Москва, 2000, 400 с.

[15] 1.1. U^ppmp^U, ftinjm^p ^nphpqmhmj ^mpmmpm^hmnrpjmU Uhg: UmhUm^nunr-pjnrU £mpm. ph^U. qpmm^mU mump^mUp hmjgtfmU, bpUmU, 2008, 143 tg:

[16] U. С. иЬшдш^шЬ]ши, Zmj^m^mU qmpqmp^hum: ZUUZ qU, bpUmU, 1955, 659 tg:

[17] N.Mkhitaryan, Sh.Avedian, Architecture: stages and features of compositional formations of khachkars. Journal of Architectural and Engineering Vesearch 2 (2022) 52-58.

АНАЛИЗ ОБЪЕМНО-ПРОСТРАНСТВЕННОЙ КОМПОЗИЦИИ ПЛОЩАДИ РЕСПУБЛИКИ ЕРЕВАНА

Нарине Эмильевна Мхитарян

Национальный университет архитектуры и строительства Армении, г. Ереван, РА

nmxitaryan@yandex.ru

Рассмотрены композиционные особенности ансамбля площади Республики Еревана: масштабность, силуэтное развитие объемов, композиционная ось и доминанта, цвет, светотень, ритм мощных арок, развивающихся по всему периметру площади, и художественное убранство. Цель работы, выполнив комплексный анализ объемно-пространственной композиции площади, представить причины, нарушающие целостность ансамбля, которые образовались в результате стихийной застройки центра города, особенно за последние годы. Новизна заключается в том, что изучена целостность пространственной композиции площади, выявлены проблемы, нарушающие ее, и даны рекомендации по их устранению.

Ключевые слова: объемно-пространственная композиция, целостность, градостроительный силуэт, композиционная ось и доминанта

ANALYSIS OF THE VOLUMETRIC-SPATIAL COMPOSITION OF THE REPUBLIC SQUARE OF YEREVAN

Narine Mkhitarian

National University of Architecture and Construction of Armenia, Yerevan, RA

nmxitaryan@yandex.ru

In the following article the compositional features of the ensemble of the Yerevan Republic Square are considered: scalability, silhouette development of volumes, compositional axis, color, chiaroscuro, the rhythm ofpowerful arches developing around the entire perimeter of the square and artistic decoration. The aim of the study is, after performing a comprehensive analysis of the volumetric-spatial composition of the square, to present the reasons that violate the integrity of the ensemble. The latter was formed as a result of the spontaneous building of the city center, particularly in recent years. The novelty arises from the fact that the integrity of the spatial composition of the square has been studied, problems that violate it have been identified, and recommendations have been given for their elimination.

Keywords: volumetric-spatial composition, integrity, urban silhouette, compositional axis and dominant

UJuJipmpjmh tmpjihb hlfiifi, £. p., ipigbhin (ZZ, f. bphtal) - &CZUZ, &mpinmpmtqbinnLpjmh inbunipjiuh, iqwiniinipjuib h dvanvahqntpjvah uiiippnb, (+374)94479594, (+374)55641728, nmxitaryan@yandex. ru

Мхитарян Нарине Эмильевна, канд. арх., доцент (РА, г. Ереван) - НУАСА, кафедра Теории архитектуры, истории и наследия, (+374)94479594, (+374)55641728, nmxitaryan@yandex.ru

Mkhitaryan Narine, doctor of Philosophy (Ph.D) in Architecture, Associate Professor (RA, Yerevan) -NUACA, Chair of Architecture Theory, history and heritage (+374)94479594, (+374)55641728, nmxitaryan@yandex.ru

bbplpujmgilbi t ' 19.12.2022p. O-puilunuilbL t' 11.01.2023p. Chijuihlbi t mtqmqpnipjmli 20.04.2023p.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.