CC BY
27
tukasz Dudzinski, M.A.a)*; Piotr Konrad Leszczynski, Ph.D.b)
District Headquarters of the State Fire Service in Lublin / Komenda Miejska Panstwowej Strazy Pozarnej w Lublinie b) Faculty of Medical Sciences and Health Sciences, Siedlce University of Natural Sciences and Humanities /
Wydzial Nauk Medycznych i Nauk o Zdrowiu, Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach * Corresponding author / Autor korespondencyjny: lukasz_dudzinski@o2.pl
Analysis of Data on Inhalation Poisoning using the Example of the tukow County in the years 2015-2017
Analiza danych dotycz^cych zatruc wziewnych na przyktadzie powiatu tukowskiego w latach 2015-2017
ABSTRACT
Aim: This article presents an original analysis of inhalation poisoning data using the example of the tukow County in 2015-2017. The data was obtained from cases to which Emergency Medical Services were dispatched. Most of such exposures were accidental or caused by negligence. and could be avoided by applying appropriate prevention and safety rules.
Introduction: Inhalation poisonings represent a small percentage of all poisonings. They are mainly associated with the heating season and carbon monoxide. The number of inhalation poisonings is much smaller than that of food poisonings, alcohol poisonings or drug overdoses but they also constitute a significant health risk for the public.
Methodology: The study was based on an analysis of medical documentation of the emergency medical services station in tukow. The research material was composed of the information contained in the dispatch documentation of EMS teams, i.e. ambulance call records and medical rescue records for events related to inhalation poisoning. The selection of events from all those that occurred during the audited period was made on the basis of:
- information provided by the reporting person to the emergency number 999 or 112,
- ICD-10 code in the medical emergency record, i.e. diagnosis of the cause of the illness or event.
The analysed factors included age, sex, place of intoxication, seasonality and circadian variation of poisoning. The analysis also considered environmental conditions and the influence of stimulants.
Results: In the analysed period there were 80 events related to inhalation poisoning. There were 89 people exposed in 80 events (65% - men, 35%
- women). Over 90% were cases of accidental poisoning. 60% of the events occurred at 7 am - 7 pm and 40% of the events occurred at 7 pm - 7 am. Of all exposures, 90% were single poisonings and the remaining 10% were multiple. Most poisonings (78%) occurred at the place of residence. Among all the victims, 56% were hospitalized in the county hospital in tukow, 38% of patients remained at home (including due to death -20% or lack of symptoms requiring hospital treatment - 18%), and almost 6% required immediate specialist treatment. Most incidents related to inhalation poisoning in the tukow County occurred in rural areas - 56 out of 80. Most inhalation poisonings were caused by CO.
Keywords: inhalation poisoning, carbon monoxide, pesticides, respiratory tract, emergency response team Type of article: case study
Received: 18.01.2019; Reviewed: 06.05.2019; Accepted: 30.06.2019;
Authors ORCID IDs: t. Dudzinski - 0000-0002-8255-7608; P. K. Leszczynski - 0000-0002-3408-3591; Percentage contribution: t. Dudzinski - 70%; P. K. Leszczynski - 30%;
Please cite as: SFT Vol. 53 Issue 1, 2019, pp. 174-187, https://doi.Org/10.12845/sft.51.3.2019.11;
This is an open access article under the CC BY-SA 4.0 license (https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/).
ABSTRAKT
Cel: W ponizszym artykule przedstawiono autorskq analizç danych dotyczqcych zatruc wziewnych powiatu tukowskiego w latach 2015-2017, do ktörych dysponowane byly zespoly ratownictwa medycznego.
Wprowadzenie: Zatrucia wziewne stanowiq niewielki odsetek wszystkich zatruc. Glöwnie kojarzy siç je z okresem grzewczym i tlenkiem wçgla. Eks-pozycje te najczçsciej sq przypadkowe, dochodzi do nich röwniez z zaniedbania. W wiçkszosci mozna ich uniknqc, stosujqc odpowiedniq profilaktykç i zasady bezpieczenstwa.
Metodologia: Badanie mialo charakter analizy dokumentacji medycznej Stacji Ratownictwa Medycznego w tukowie. Material pracy stanowily informa-cje zawarte w dokumentacji wyjazdowej zespolöw ratownictwa medycznego tj. kart zlecenia wyjazdu oraz kart medycznych czynnosci ratunkowych w zdarzeniach zwiqzanych z zatruciem wziewnym.
Selekcji zdarzen sposrod wszystkich, ktore wystqpily w badanym okresie czasu dokonano na podstawie:
- informacji podanej przez osob? zglaszajqcq na numer ratunkowy 999 lub 112,
- kodu ICD10 w karcie medycznych czynnosci ratunkowych tj. rozpoznania przyczyny choroby lub zdarzenia.
Analizie poddano czynniki takie jak: wiek, plec, miejsce ekspozycji, sezonowosc i cykl dobowy zatruc. W analizie uwzgl^dniono tez warunki srodowiskowe oraz udzial uzywek.
Wyniki: W 80 zdarzeniach ekspozycji poddanych zostalo 89 osob: w tym 65% to m^zczyzni, 35% - kobiety. Ponad 90% stanowily zatrucia przypadkowe. 60% zdarzen przypada na okres pomi^dzy godzinami 7 a 19, a 40% - mi^dzy 19 a 7. Wsrod wszystkich ekspozycji 90% to zatrucia pojedyncze, pozostale 10% - mnogie. Zdecydowana wi^kszosc zatruc (78%) wydarzyla si§ w miejscu zamieszkania. Wsrod wszystkich poszkodowanych 56% bylo hospitali-zowanych w lukowskim szpitalu powiatowym, 38% osob pozostalo w domu (w tym zgon 20% i brak objawow wymagajqcych leczenia szpitalnego 18% ), a prawie 6% wymagala szybkiego leczenia specjalistycznego. Przewazajqca liczba zdarzen zwiqzanych z zatruciami wziewnymi wyst^puje na terenach wiejskich: 56 z 80. Wi^kszosc zatruc wziewnych powodowana jest przez CO.
Stowa kluczowe: zatrucie wziewne, tlenek w^gla, pestycydy, drogi oddechowe, zespol ratownictwa medycznego Typ artykutu: studium przypadku
Przyj?ty: 18.01.2019; Zrecenzowany: 06.05.2019; Zatwierdzony: 30.06.2019;
Identyfikatory ORCID autorow: t. Dudzinski - 0000-0002-8255-7608; P. K. Leszczynski - 0000-0002-3408-3591;
Procentowy wklad merytoryczny: t. Dudzinski - 70%; P. K. Leszczynski - 30%;
Prosz? cytowac: SFT Vol. 53 Issue 1, 2019, pp. 174-187, https://doi.org/10.12845/sft.51.3.2019.11;
Artykul udost^pniany na licencji CC BY-SA 4.0 (https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/).
Introduction
Inhalation poisonings in the adult population, most of which are accidental, represent a significant threat to the health and life of people. Alongside trauma, they are the third major cause of death, frequent medical services intervention and hospitalisation in Poland [1]. Poison can enter the body through the digestive tract, respiratory system and, less frequently, through body cavities (nose, rectum, vagina). It can penetrate through the skin or be administered parenterally, intramuscularly, subcuta-neously or intravenously. In the context of toxicology, the most significant pathways are by digestion and inhalation. Absorption by the respiratory tract is highly efficient due to the large surface area of this tract and the permeability of the air-blood barrier. The respiratory pathway plays a significant role in occupational and accidental poisoning [2].
The most common, and also the best-known, medium of exposure is carbon monoxide, an odourless, colourless gas formed as a result of the incomplete combustion of carbon compounds where there is not enough oxygen in the combustion process. When the room ventilation or flue liners are obstructed, during gas or solid-fuel heating, this gas concentrates inside rooms, which leads to dangerous poisoning [3].
However, cases of inhalation poisoning occur throughout the year and many of those are unrelated to the heating season or carbon monoxide. These are poisonings related to agriculture (during crop spraying, work with silage in silos [4]), deliberate spraying of gas or leaks in public places with large numbers of people present (school, workplace, mass event, such as a sporting occasion or concert). These causes are extremely rare in Poland, as well as in other European countries [5, 6, 7]. We should
Wprowadzenie
Zatrucia wziewne w populacji dorostych, gtownie niezamie-rzone, stanowiq istotny problem zagrazajqcy zdrowiu i zyciu. Sq wraz z urazami trzeciq przyczynq zgonow w Polsce, a takze cz?stych interwencji stuzb medycznych i hospitalizacji [1].Tru-cizna moze dostac si? do organizmu przez uktad pokarmowy, oddechowy, rzadziej przez jamy ciata (donosowo, doodbytniczo, dopochwowo). Moze wniknqc przez skor? lub tez zostac podana pozajelitowo, domi?sniowo, podskornie lub dozylnie. Z punktu widzenia toksykologii najwi?ksze znaczenie majq drogi pokarmo-wa oraz wziewna. Wchtanianie przez uktad oddechowy przebie-ga z wysokq wydajnosciq ze wzgl?du na duzq powierzchni? drog oddechowych oraz przepuszczalnosc bariery powietrze - krew. Droga wziewna odgrywa znaczqcq rol? w zatruciach zawodo-wych oraz przypadkowych [2].
Najcz?stszym - jednoczesnie najbardziej znanym - medium ekspozycji jest tlenek w?gla: bezwonny, bezbarwny gaz powsta-jqcy w wyniku niecatkowitego spalania si? zwiqzkow w?gla przy niedostatecznym udziale tlenu w procesie spalania. W przypadku niedroznej wentylacji pomieszczen lub przewodow kominowych, podczas ogrzewania gazowego lub paliwem statym gaz ten kon-centruje si? w pomieszczeniach, wywotujqc grozne w skutkach zatrucia [3].
Jednak w skali roku obserwuje si? wyst?powanie zatruc wziewnych niezwiqzanych ani z okresem grzewczym, ani z tlen-kiem w?gla. Sq to zatrucia w obszarze rolnictwa (podczas prowa-dzenia opryskow, prac przy silosach z kiszonkq [4]), celowe rozpyle-nie gazu lub rozszczelnienie si? instalacji w miejscach publicznych, gdzie przebywa duza liczba osob (szkota, zaktad pracy, impreza masowa typu wydarzenie sportowe, koncert). W Polsce wymie-
also mention designer drugs, which are available in a variety of forms, including inhaled. In the group of intentional self-poisonings caused by designer drugs, most involve teenagers from 13 to 18 years of age, the majority of which are boys [8, 9, 10, 11].
This paper discusses the causes, frequency, location and seasonality of the inhalation poisonings which occurred in the tukow County, i.e. the operating area of the Emergency Medical Services Station (SRM) in tukow, over a period of three years. The scale of the problem of inhalation poisoning is demonstrated on the basis of interventions made by emergency medical services (EMS) teams at SRM tukow in the Lubelskie Province. The research data was obtained from the medical documentation of the dispatch teams of SRM tukow. The analysis covered selected parameters increasing the risk of poisoning, such as season, time of day, exposure site, age, sex and other factors, e.g. the influence of alcohol and the number of exposures resulting in death.
nione przyczyny wystçpujq niezwykle rzadko, z czçstotliwosciq podobnq do innych panstw w Europie [5, 6, 7]. Nalezy tez wspo-mniec o dopalaczach, które wystçpujq w róznych formach, równiez wziewnej. W grupie zatruc celowych spowodowanych dopalacza-mi dominuje grupa wiekowa nastolatków - od 13 do 18 roku zycia, a w niej zdecydowana wiçkszosc to chtopcy [8, 9, 10, 11].
Artykut odnosi siç do przyczyn, czçstotliwosci, lokalizacji i sezonowosci zatruc wziewnych, które wystqpity na terenie powiatu tukowskiego, rejonu operacyjnego Stacji Ratownictwa Medycznego w tukowie, na przestrzenni trzech lat. Ukazano skalç problemu zatruc wziewnych na podstawie interwencji medycznych zespotów ratownictwa medycznego (ZRM) na przyktadzie SRM tuków w województwie lubelskim. Informacje do badania pozyskano z dokumentacji medycznej zespotów wyjaz-dowych SRM tuków. Dokonano oceny wybranych parametrów zwiçkszajqcych ryzyko wystqpienia zatrucia np: pora roku, pora dnia, miejsce ekspozycji, wiek, ptec, inne czynniki - np. wptyw alkoholu oraz liczby ekspozycji zakonczonych zgonem.
Material and methods
The study involved data from three years of activity of SRM in tukow, which is dispatched to 7-8 thousand interventions every year, which results in a three-year total of approx. 25 thousand calls. SRM tukow is a unit subject to the County Hospital in tukow. We obtained the Director's consent to access the documentation. The analysed data (regarding victims, EMS team call signs and composition, and cooperating services) are anonymous.
Dispatches based on data from the SRM tukow Log, which lists every departure chronologically, were qualified to the study. The Log also features the basic statistical, address and medical data, information on the dispatcher's decision regarding the urgency of departure and information on handling the patient. By analysing the information contained in the Log, we were able to select those interventions which fulfilled the criteria adopted for this paper. We qualified events for analysis on the basis of the following criteria:
1) reason for the call, i.e. data provided to the ECC dispatcher by the caller (e.g. chest pain, lower limb trauma, high body temperature, vomiting). We also searched for a number of expressions potentially characteristic of inhalation poisoning:
- vision disturbances following the use of gas,
- unconscious in the bathroom,
- collapsed in the bathroom,
- smell of gas inside the house, feeling unwell,
- was in a fire, feeling unwell,
- feeling dizzy in the garage,
- headache after working with crop protection products,
- feeling nauseous after painting,
- designer drug poisoning,
- d ifficult to communicate with, suspected CO poisoning,
- exposure to smoke,
- deeling unwell, being poisoned by an unspecified substance;
Materiat i metody
Do badania wtqczono trzy lata dziatalnosci SRM w tukowie, która rocznie realizuje 7-8 tys. interwencji, co w ciqgu trzech lat daje liczbç ok. 25 tysiçcy wezwan. SRM tuków jest jednost-kq podlegajqcq pod Szpital Powiatowy w tukowie. Uzyskano zgodç Dyrektora na dostçp do dokumentacji. Analizowane dane (poszkodowani, kryptonimy i sktady osobowe ZRM oraz stuzby wspótpracujqce) sq anonimowe.
Do badania kwalifikowano zlecenia na podstawie danych zawartych w Dzienniku SRM, w którym kazdy wyjazd jest wpisa-ny chronologicznie w kolejnosci realizacji. Sq tam równiez ujçte najwazniejsze dane statystyczne, adresowe i medyczne, decy-zja dyspozytora co do pilnosci wyjazdu i postçpowanie z pacjen-tem. Analiza zawartych tam informacji pozwolita na selekcjç interwencji spetniajqcych kryteria tematu artykutu. Zdarzenia kwalifikujqce siç do analizy typowano na podstawie ponizszych kryteriów:
1) przyczyny wezwania, czyli danych które przekazat dyspo-zytorowi w CPR wzywajqcy (np. ból w klatce piersiowej, uraz konczyny dolnej, wysoka temperatura, wymioty). Do-datkowo zwracano uwagç na uzyte w wezwaniu okresle-nia potencjalne dla zatruc wziewnych:
- zaburzenia widzenia po uzyciu gazu,
- nieprzytomny w tazience,
- zastabt w tazience,
- zapach gazu w domu, zte samopoczucie,
- uczestnik pozaru, zte samopoczucie,
- zawroty gtowy w garazu,
- ból gtowy po pracy przy srodkach ochrony roslin,
- nudnosci, po malowaniu,
- zatrucie dopalaczami,
- utrudniony kontakt podejrzenie zatrucia CO,
- ekspozycja na dym,
- zte samopoczucie zatrucie nieznanq substancjq;
2) ICD-10 code, i.e. medical diagnosis according to the International Classification of Diseases and Related Health Problems, entered by the EMS team leader. The leader of the basic team (P) is a medical rescuer or emergency medical services nurse, and in the specialised team (S) - an emergency medical services physician. In analysing medical diagnoses, we took into account the disease codes potentially associated with inhalation poisoning. Example ICD10 codes relevant to this study:
- T29 - (Thermal and chemical) Burns of multiple regions,
- T41 - Poisoning: inhaled anaesthetics,
- T58 - Toxic effect of carbon monoxide,
- T59 - Toxic effect of other gases, fumes and vapours,
- T60 - Toxic effect of pesticides,
- T65 - Toxic effect of other and unspecified substances,
- T67 - Effects of heat and light,
- X00 - Exposure to uncontrolled fire in building or structure,
- X08 - Exposure to other specified smoke, fire and flames,
- X47 - Accidental poisoning by and exposure to other
gases and vapours,
- X67 - Intentional self-poisoning by and exposure to other
gases and vapours,
- Y26 - Exposure to smoke, fire and flames, undetermined
intent,
- R98 - Unattended death,
- W40 - Explosion of other materials.
2) kodu ICD-10, czyli rozpoznania medycznego wg miçdzynaro-dowej klasyfikacji chorob i przyczyn zachorowania, wpisane-go przez lidera ZRM. Liderem zespotu podstawowego (P) jest ratownik medyczny lub pielçgniarka systemu ratownictwa, a w zespole specjalistycznym (S) - lekarz systemu. Analizujqc rozpoznania medyczne, zwracano uwagç na kody chorob potencjalnie zwiqzanych z zatruciem wziewnym. Przyktadowe kody ICD10 istotne dla badania:
- T29 - oparzenia termiczne i chemiczne mnogich okolic
ciata,
- T41 - zatrucie srodkami znieczulajqcymi wziewnymi,
- T58 - efekt toksyczny tlenku wçgla,
- T59 - efekt toksyczny gazow dymow, par,
- T60 - efekt toksyczny pestycydow,
- T65 - efekt toksyczny innych nieokreslonych substancji,
- T67 - skutki dziatania gorqca,
- X00 - narazenie na niekontrolowany pozar budynku, bu-
dowli,
- X08 - narazenie na inny nieokreslony dym, ogien, ptomie-
nie,
- X47 - przypadkowe zatrucie przez narazenie na gazy, pary,
- X 67 - zamierzone zatrucie przez narazenie na gazy, pary,
- Y 26 - narazenie na dym, ogien ptomienie o nieokreslo-
nym zamiarze,
- R98 - smierc nieoczekiwana,
- W 40 - wybuch innych materiatow.
Results
The research material was composed of 80 ambulance call records of the EMS from 2015- 2017. Table 1 presents the numbers of departures in each year, cases qualified for analysis and people exposed.
Wyniki
Materiat badawczy stanowito 80 kart wyjazdowych ZRM z lat 2015- 2017. Liczba wyjazdow w kazdym roku, przypadkow zakwalifikowanych do analizy oraz osob poddanych ekspozycji obrazuje tabela 1.
Table 1. Summary of the number of EMS team departures in the years 2015-2017 Tabela 1. Zestawienie liczby wyjazdow ZRM w latach 2015-2017
Year All EMS team departures The number of poisonings The number of people exposed
Rok Wszystkie wyjazdy ZRM Liczba zatruc Liczba osôb narazonych
2015 5782 29 (0.5%) 32
2016 7830 27 (0.34%) 30
2017 7890 24 (0.3%) 27
2017 1.3 2.3 2.3
Source: Own elaboration. Zrodto: Opracowanie wtasne.
The data presented in table 1 demonstrates that the total number of EMS team departures is increasing every year. The largest number of inhalation poisoning cases were recorded in 2015 (29), the lowest number - in 2017 (24). Eighteen cases were fatal. Six cases are multiple poisonings (usually involving
Z danych zawartych z tabeli 1 wynika, ze z kazdym kolejnym rokiem wzrasta ogolna liczna wyjazdow ZRM. Najwiçcej przy-padkow zatruc wziewnych odnotowano w roku 2015 (29), naj-mniej - w 2017 (24). Osiemnascie przypadkow zakonczyto siç zgonem narazonej osoby. Szesc przypadkow to zatrucia mnogie
relatives, when the issue concerned faulty ventilation or a fire at home in a garage or in a utility building). In each of the studied years, cases connected with the subject of this paper constituted no more than 0.5% of all interventions by SRM Lukow.
(najczçsciej osoby spokrewnione, gdy problem dotyczyt wadli-wej wentylacji lub pozaru w domu, w garazu, w pomieszczeniach gospodarczych). W kazdym badanym roku przypadki zwiqzane z tematem badan stanowity nie wiçcej niz 0,5% wszystkich inter-wencji SRM Lukow.
Seasonal and monthly variability in the nu mb e rof poisonings
Inthe analysed yoaus Or ni^n^ber ed with inhalation exposure remained at a similar level (26.6 exnnourns peryear onrverafe).Fi gore 1 snows the numfrr of interventions per month in the analysed three-year period. The mooihwith t ho hofest numloorof eaents cooprrdty the analysis was January 2016 - 9 events. There were no interventions covered by this analysis in July and August 2016 and in July and November 2017 (figure 1).
Zmiennosc liczby zatruc wujçciu sezonowymimiesiçcznym
W analizowanychletach liczba interwencji zwiqzzaych z ekspozycjq wziewnq utrzymywata siç na podobnym poziomie (ze sredniq 26,Zekspazycri na ron).Licaba intarwencji pazyca-dajqca na kazdy z miesiçcy w analizowanym trzyletnim okresie obrauuje rywma 1 . IMes^cem e najw^kszqNczbq adarzen objy tych analizq jest styczen 2016 r. - 9 zdarzen. Natomiast lipiec i sierpien 2016 oraz lipiec i listopad 2017 to miesiqce bez inter-wencji objçtych analizq (ryc. 1).
Figure 1. Number of exposures in each month of the three-year analysis period Rycina 1. Liczba ekspozycji w kazdym miesigcu trzyletniego okresu analizy Source: Own elaboration. Zrodto: Opracowanie wtasne.
Exposure site
Most events in the analysed period occurred in rural areas (70%).
Several factors might be involved:
- residents of rural areas are the majority of the county's population (the total population of the county's three towns is less than 40 thousand, which is illustrated in Figure 2),
- many work establishments (cold store buildings and (ooOzrocusaingpl(dts,mu jhroom farusp weldinz mhoMS,
Miejsce ekspozycji
Wiçkszosc zdarzen w analizowanym okresie dotyczy tere-now wiejskich (70%).
Moze na to wptywac kilka czynnikow:
- m ieszkancy terenow wiejskich stanowiq wiçkszosc mieszkancow powiatu (w trzech miastach na terenie powiatu mieszka mniej niz 40 tys. mieszkancow, co gra-ficznie przedstawione jest na rycinie 2),
- m iele zaktadow pracy (chtodnie i przetwornie owocow, pieczarirroie, zaktsjy spzwalniezer stacjaonctugi po-
vehicle service centres, craft workshops) are located in rural areas in the outskirts of towns,
- agricultural land and agriculture-related work (crop spraying, work with internal combustion engine equipment),
- aesidents of towns and cities live in blocks of flats equipped with central heating installations and do not need to use their own boiler rooms.
jazdöw, zaktady rzemieslnicze) zlokalizowanych jest na terenach wiejskich na obrzezach miast,
- t ereny rolnicze i zwiqzane z rolnictwem prace (opryski, prace ze sprzçtem spalinowym),
- m ieszkancy miast w blokach posiadajq ogrzewanie cen-tralne, nie muszq palic w kottowniach.
Adamöw
Stoczek
tuköw
Province / Powiat ^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^
0 20 40 60 80 100 120 140
Figure 2. Population of the tukow County (powiat) and its three towns (in thousands) [12] Rycina 2. Populacja powiatu tukowskiego i trzech miast (w tysiqcach) [12]
The locationof the EMSwasdictatedby the largestpopula-tion concentrations in the county:
- the townofeukow --wgteamg, S ande
- the town of Stoczek tukowski - one P team,
- thetownof Adamow-oneS t-am.
Figure 3 presents the base locations of dispatch teams of SRM hukPw.
S - specialised team composed of: a physician, a medical rescuar, amegicalrescnerfdriver, withtheneysician Oeing tto leader of the EMS team.
P - basic team (without a physician) composed of: a medical rescuer / an EMS nurse, a medical rescuer / an EMS nurse, driver. In a P team one of the medical rescuers or EMS nurses is the leader [14].
The number of departures per EMS team in the analysed material:
- b asic team tukow (P) - 18 events; independent operation, additionally three multiple events (cooperation with tukow's S team),
- b pecialised team tukow (S) - 19 events; independent operation, additionally three multiple events (cooperation with tukow's P team),
- basic team Stoczek tukowski - 14 events,
- specialised team Adamow - 26 events.
The health consequences following exposure are affected by the distance from the National Emergency Medical Services station and the units of the National Firefighting and Rescue System, as it translates into the time of starting the intervention and implementing the rescue procedures. In the case of NFRS
Lokalizacja ZRM zwiqzana jest z najwipkszymi skupiskami ludnosci w powiecie:
- miasto tuköw - stacjonujq dwa zespoty S i P
- miasto Stoczek tukowski - stacjonuje jeden zespöt P
s miasto Adamöw - stacjonuje jeden zespöt S.
Lokalizacjç zespotöw wyjazdowych SRM tuköw obrazuje
rycina 3.
S - zespöt specjalistyczny w sktadzie: lekarz, ratownik me-dyszny,ratownik medycany -kierowca, w ktörym lekarz petni rolç kierownika ZRM
P - zespöt podstawowy (tzw. bez lekarza) w sktadzie: ratownik medyczny / pielçgniarka systemu, ratownik medyczny / pielçgniar-ka systemu, kierowca. Z zespole P jeden z ratowniköw medycznych lub pielçgniarek systemu petni rolç kierownika (lidera) ZRM [14].
Liczba wyjazdöw przypadajqca na kazdy ZRM w analizowa-nym materiale:
- t espöt podstawowy tuköw - osiemnascie zdarzen; dziatanie samodzielne, dodatkowo trzy zdarzenia mno-gie (wspötdziatanie z zespotem S z tukowa),
- mespöt specjalistyczny tuköw - dwiewiçtnascie zdarzen; dziatanie samodzielne, dodatkowo trzy zdarzenia mnogie (wspötdziatanie z zespotem P z tukowa),
- z espöt podstawowy Stoczek tukowski - czternascie zdarzen,
- z espöt specjalistyczny Adamöw - dwadziescia szesc zdarzen.
Na konsekwencje zdrowotne po wystqpieniu ekspozycji wpty-wa odlegtosc od miejsca stacjonowania zespotöw Panstwowego Ratownictwa Medycznego oraz jednostek Krajowego Systemu
one should take into account the State Fire Service units, as well as some of the Voluntary Fire Service units, which, due to better equipment, training and response time is included in the NFRS.
When the poisoning happened, the victims were at home, work, school or in an agricultural holding (which does not correspond to the statistics for the place of residence). This location was determined by their professional activity, education or everyday matters. Table 2 shows numbers of events by site of exposure.
Ratowniczo Gasniczego, poniewaz przektada si? ona na czas roz-pocz?cia interwencji i wdrozenia procedur ratowniczych. W przy-padku KSRG nalezy brae pod uwag? jednostki PSP i cz?se OSP ktora ze wzgl?du na lepszy sprz?t, wyszkolenie cztonkow i czas re-akcji na wezwanie jest wtqczona do KSRG. Lokalizacje, w ktorych dochodzito do zatrue - dom, zaktad pracy, szkota, gospodarstwo rolne - to miejsca przebywania poszkodowanych w momencie zdarzenia( nie pokrywajqce si? z statystykq miejsca zamieszka-nia), wynikajqce z aktywnosci zawodowej, edukacji lub spraw co-dziennych. Dany podziat obrazuje tabela 2 z liczbq zdarzen przypa-dajqcych dla konkretnego miejsca ekspozycji.
1. EMS tukow - B and S team / SRM tukow - zespoty S i P
2. podstacja SRM - zespot P / SRM tukow - zespoty S i P
3. podstacja SRM - zespot S / SRM tukow - zespoty S i P
Figure 3. Map of the county with the location of EMS stations [12, 13] Rycina 3. Mapa powiatu z lokalizacje miejsc stacjonowania ZRM [12, 13]
The age of people exposed to poisoning
We found that the age groups most exposed to poisoning are 41-50 and 51-60. Each of these groups accounts for 22% of all cases. The everyday responsibilities of people in these age groups cause a greater risk of exposure (heating the house, agricultural work, occupational exposure). The average age of the victims from the analysed interventions was 48.5 years for men and 50.5 years for women. The average age did not take into account two cases with the diagnosis of R96 (found dead on arrival by the EMS) - in both cases it was not possible to deter-
Wiek osob narazonych na zatrucie
W przeprowadzonej analizie grupa wiekowa najbardziej nara-zona na zatrucia miesci si? w przedziale 41-50 lat oraz 51-60 lat. Oba przedziaty wiekowe stanowiq po 22% wszystkich przypad-kow. Codzienne obowiqzki przypisane do tych grup wiekowych powodujq wi?ksze ryzyko ekspozycji (ogrzewanie domu, prace w rolnictwie, ekspozycje zawodowe). Srednia wieku poszkodowanych z interwencji wzi?tych do analizy wniosta 48,5 roku dla m?z-czyzn i 50,5 roku dla kobiet. Do sredniej wieku poszkodowanych nie wzi?to pod uwag? dwoch przypadkow z rozpoznaniem R96
mine the patient's age. The dispatch team can determine the age on the basis of the patient's documents (identity card, discharge summaries from previous treatment), through interviews with the patient's family or with police assistance. In both discussed cases it was not possible to determine the exact age. The medical emergency records (MER) suggest that the estimated age was around 70 and around 50 years of age.
Table 2. List of events by site of exposure
Tabela 2. Wykaz zdarzen ze wzglçdu na miejsce ekspozycji
(zgon pacjenta przed przybyciem ZRM) - w obu nie byto mozli-wosci ustalenia wieku pacjenta. Zespot wyjazdowy moze ustalic wiek na podstawie dokumentow pacjenta (dowod osobisty, karty wypisowe z poprzedniego leczenia), poprzez wywiad z rodzinq pacjenta lub przy pomocy policji. W obydwu omawianych przy-padkach nie byto mozliwosci ustalenia doktadnego wieku. Z opi-su karty medycznych czynnosci ratunkowych (KMCR) wynika, ze mogty to byc osoby w szacunkowym wieku ok. 70 i 50 lat.
No. Site of exposure / Miejsce ekspozycji The number of events / Liczba zdarzen Percentage / Udziat [%]
1 household 63 78.8%
2 agriculture, work in agriculture 6 7.6%
3 job, workplace 3 3.7%
4 school 3 3.7%
5 public place 3 3.7%
6 no data 2 2.5%
Source: Own elaboration. Zrôdto: Opracowanie wtasne.
Causes of poisoning
In the analysis, we tried to determine the causes of poisoning and compared the findings with the later medical diagnosis. The stated reason for the call is often different than actually found and determined by the EMS at the event site. The data provided during the call tend to be inaccurate, incoherent and chaotic, as the calls are often made by random individuals.
The caller acts under the influence of strong emotions, speaking fast or indistinctly. Sometimes the calls are made from sites where there is poor transmission quality. Callers may be under-age or intoxicated by alcohol. On some occasions, it is the victim who calls the EMS, which might present communication difficulties due to the injuries suffered. When calling for help, witnesses and members of the public use colloquial language ("he's lying down", "he fell", "I can't get through to him"). On arrival, the EMS team makes the medical diagnosis, classifying the patient as either unconscious, subject to sudden cardiac arrest or affected by syncope. In every incident, the patient's condition, place of call, number of people involved and reason for the call are verified by the team and the medical diagnosis is determined on the basis of the actual situation, often differing from the information established from the call. Tables 3 and 4 show the differences between the information contained in the EMS call and the medical diagnosis and their percentage share.
The most frequent reason for ambulance calls - unconscious - loss of consciousness - occurred in nine cases (table 3). The most common diagnosis - R96 Death - was declared in eighteen of the analysed ambulance calls (table 4).
Przyczyny zatruc
W analizie podjçto probç zbadania przyczyn zatruc oraz zesta-wiono wnioski z pozniejszym rozpoznaniem medycznym. Poda-wana przyczyna wezwania czçsto jest niezgodna z tym, co ZRM zastanie i rozpozna na miejscu zdarzenia. Dane podawane przy wezwaniu mogq byc czçsto nieprecyzyjne, niespojne i chaotyczne, poniewaz zgtoszenia dokonuje czçsto osoba przypadkowa.
Wzywajqcy ZRM dziata pod wptywem znacznych emocji, mowiqc szybko lub niewyraznie. Moze kontaktowac siç takze z miejsca, ktore nie gwarantuje dobrej jakosci przekazu. Wezwa-nia zespotu moze dokonac osoba niepetnoletnia lub osoba pod wptywem alkoholu. Wzywajqcym moze byc osoba poszkodowa-na, z ktorq kontakt moze byc utrudniony z powodu doznanych urazow. Swiadkowie zdarzenia i osoby postronne wzywajqce pomoc uzywajq stownictwa potocznego (np. lezy, upadt, bez kon-taktu). Przybyty na miejsce ZRM ustala rozpoznanie medyczne jako: nieprzytomny, nagte zatrzymanie krqzenia, omdlenie. W kaz-dym incydencie stan pacjenta, miejsce wezwania, liczba osob i przyczyna wezwania jest weryfikowana przez zespot i zgodnie ze stanem faktycznym ustalone zostaje rozpoznanie medyczne sklasyfikowane inaczej niz w wezwaniu. Roznice miçdzy informa-cjq zawartq w wezwaniu ZRM a rozpoznaniem medycznym oraz ich udziat procentowy w analizie obrazujq tabele 3 i 4.
Najczçstsza przyczyna wezwan - nieprzytomny / utrata przytomnosci - pojawia siç w dziewiçciu przypadkach (tab. 3). Najczçstsze rozpoznanie - R96 zgon - zapadto przy osiemna-stu analizowanych wezwaniach (tab. 4).
Table 3. The most frequently reported reasons of ambulance calls Tabela 3. Najczçsciej zgtaszane przyczyny wezwania
No. Site of exposure / Miejsce ekspozycji The number of events Liczba zdarzen Percentage / Udziat [%]
1 unconscious, loss of consciousness / nieprzytomny, utrata przytomnosci 9 11.25%
2 zawroty gtowy / dizziness 7 8.75%
3 fainting / zastabni^cie 5 6.25%
4 fire / pozar 5 6.25%
5 person lying on the ground / lezy cztowiek 4 5%
6 nausea / nudnosci 4 5%
7 vomiting / wymioty 3 3.75%
8 behavioral disorders / zaburzenia zachowania 3 3.75%
9 dyspnoea / dusznosc 3 3.75%
10 headache / bol gtowy 3 3.75%
11 weakness / ostabienie 3 3.75%
12 poisoning / zatrucie 3 3.75%
13 carbon monoxide / poisoning zatrucie czadem 3 3.75%
14 other reasons of ambulance call / inna przyczyna wezwania 25 31.25%
Source: Own elaboration.
Zrodto: Opracowanie wtasne.
Table 4. Most frequently entered medical diagnoses for the analysed events
Tabela 4. Najcz?sciej wpisywane rozpoznania medyczne w analizowanych zdarzeniach
No. Medical diagnoses / rozpoznanie medyczne Quantity / Liczba Percentage / Udziat [%]
1 R96 - other sudden death, cause unknown R96 - zgon, przyczyna nieznana 18 22.50%
2 R55 - Syncope and collapse R55 - omdlenie i zapasc 8 10%
3 X47 - accidental poisoning by and exposure to other gases and vapours X47 - przypadkowe zatrucie przez gazy i pary 6 7.50%
4 X49 - accidental poisoning by chemicals X49 - przypadkowe zatrucie przez srodki chemiczne 4 5%
5 T65 - toxic effect of unspecified substance T65 - efekt toksyczny nieokreslonych substancji 3 3.75%
6 T59 - toxic effect of other gases, fumes and vapours T59 - efekt toksyczny gazow, dymow, par 3 3.75%
7 X69 - intentional self-poisoning by chemicals X69 - zamierzone zatrucie przez srodki chem. 3 3.75%
8 other medical diagnoses inne rozpoznanie medyczne 35 43.75%
Source: Own elaboration. Zrodto: Opracowanie wtasne.
A comparison of data from Table 3 item 1 and Table 4 item 1 highlights a frequent situation occurring when calling EMS. The person calling the ambulance sees a person lying on the ground who is not moving or responding to verbal prompts. As the caller did not witness the person falling and does not know how long the person has been lying, he or she reports that the person is unconscious. In eighteen cases patients were found dead on arrival by the EMS.
Zestawienie danych z tab. 3 poz. 1 i tab. 4 poz. 1 obrazuje czçstq sytuacjç podczas wzywania ZRM. Wzywajqcy widzi oso-bç, ktora lezy, nie porusza siç, nie ma z niq kontaktu stownego. Poniewaz nie byt swiadkiem tego, jak upadata i nie wie, jak dtu-go lezy w zastanym miejscu, traktuje jq jak osobç nieprzytomnq i taki stan zgtasza pod numerem alarmowym. Osiemnascie przy-padkow zakonczyto siç zgonem osoby poszkodowanej przed przybyciem ZRM.
The gender of exposed individuals
Most exposures in the analysed documentation involve men (65%) and the remaining 35% are women (this division includes minors). This proportion is caused by several factors. Men are more likely to work in agriculture, in central heating boiler rooms in houses or use internal combustion engines in machines (repair shops, production halls). Alcohol abuse is a factor increasing the risk of fire and inhalation poisoning. The risk level for men and women is similar when the exposure is caused by a random event such as a fire or inadequate ventilation during sleeping hours.
Ptec narazonych osob
Wiçkszosc eskpozycji w analizowanej dokumentacji dotyczy mçzczyzn (65%), pozostate 35% ekspozycji odnosi siç kobiet (w po-dziale uwzglçdniono osoby niepetnoletnie). Na powyzsze proporcje wptywa kilka czynnikow. Mçzczyzni czçsciej prowadzq prace w rol-nictwie, w przydomowej kottowni centralnego ogrzewania pracujq z uzyciem silnikow spalinowych w maszynach (warsztaty samo-chodowe, hale produkcyjne). Naduzywanie alkoholu jest czynni-kiem zwiçkszajqcym ryzyko pozaru i zatrucia wziewnego. Porow-nywalne ryzyko ekspozycji zarowno dla mçzczyzn, jak i kobiet wystçpuje, gdy przyczynq zdarzenia jest zjawisko losowe: pozar, niewtasciwa wentylacja domu podczas nocnego odpoczynku.
Summary
Statistical data shows that inhalation poisoning occurs mainly during the winter (heating) season, as most of them are caused by exposure to carbon monoxide and other noxious substances produced in the combustion process. During the winter season there are fires in boiler rooms, soot fires in chimney ducts, leaks in heating systems, smoke rollback events and even cases of deliberate obstruction of ventilation openings (with the intention of keeping the heat inside the house) [15]. The seasonality of carbon monoxide poisonings according to statistics (KG PSP for 2015) is presented in figure 4. In annual terms, there are between 3,600 and 4,500 such seasonal CO poisonings, which include hospitalisations and deaths (around 8-10%) [16, 17]. The average monthly numbers of poisonings for the winter months (November - March) are nearly five times higher than for the remaining months (April - October). An analysis for the individual months demonstrates that the presence of poisoning cases depends on outside air temperature - more incidents are recorded when the temperature falls, particularly when average monthly temperatures are below 10°C.
Figure 4 covers events occurring throughout Poland and Figure 5 presents the local situation (within the county as the area of operation of SRM tukow). According to our analysis (figure 5), the data regarding the seasonality of inhalation poisonings are quite different from those presented in figure 4.
While inhalation poisoning is commonly associated with the heating season and carbon monoxide, our analysis demonstrated that the distribution of events throughout the year is roughly even in all months. In winter exposures are related to heating and in the summer - with agriculture (crop spraying - crop
Podsumowanie
Wedtug danych statystycznych zatrucia wziewne wystçpujq gtownie w okresie zimowym (grzewczym), poniewaz wsrod nich przewaza narazenie na tlenek wçgla i substancje szkodliwe wy-stçpujqce podczas procesow spalania. W trakcie sezonu grzew-czego dochodzi do pozarow w kottowniach, pozarow sadzy w uktadzie kominowym, nieszczelnosci w uktadzie grzewczym, cofania siç dymu lub wrçcz celowego zatykania wentylacji (po-zorne utrzymanie ciepta w domu) [1 5]. Sezonowosc zatruc tlen-kiem wçgla wg statystyk (KG PSP za 2015) pokazuje rycina 4. Rocznie to miçdzy 3600 a 4500 przypadkow zatruc CO, w tym zawierajq siç hospitalizacje i zgony (ok. 8-10%) [16, 17]. Srednie miesiçczne liczby zatruc dla miesiçcy zimowych (listopad - ma-rzec) blisko piçciokrotnie przewyzszajq liczbç takich zdarzen dla pozostatych miesiçcy (kwiecien - pazdziernik). Analiza dla poszczegolnych miesiçcy pokazuje zaleznosc wystçpowania zatruc od temperatury powietrza - odnotowanych incydentow jest wiçcej wraz ze spadkiem temperatury, szczegolnie przy srednich temperaturach miesiçcznych ponizej 10°C.
Rycina 4 dotyczy zdarzen wystçpujqcych w catym kraju a rycina 5 sytuacji lokalnej (o zasiçgu powiatowym jako rejonie dziatania SRM tuköw). W przeprowadzonej analizie (rycina 5) dane dotyczqce sezonowosci zatruc wziewnych nieco odbiega-jq od danych zawartych w rycinie 4.
Zatrucia wziewne kojarzq siç gtownie z okresem zimowym i tlenkiem wçgla. W prowadzonej analizie rozktad zdarzen w ska-li roku utrzymuje siç na podobnym poziomie we wszystkich mie-siqcach. W okresie zimowym sq to eskpozycje zwiqzane z ogrze-waniem, a w okresie letnim - z rolnictwem (opryski - srodki ochrony roslin). Dla zatruc wziewnych celowych, przypadko-
protection products). For intentional self-poisonings, as well as accidental and occupational poisonings, there is no significant dependence on the season or month. Still, these cases are an important diagnostic and therapeutical issue for EMS [18, 19].
Every year, the National Headquarters of the State Fire Service website publishes statistics of firefighter interventions in a variety of events, including the numbers of injuries and fatalities. In the available data for the 2015/16 and 2016/17 winter seasons the numbers of fatalities caused by carbon monoxide poisoning were 50 and 61, respectively, and the number of poisoned individuals taken to hospital in both seasons exceeded 2,200 [16].
wych lub zwiqzanych z pracq zawodowq pora roku i miesiqc nie majq istotnego znaczenia. Stanowiq one jednak wazny problem diagnostyczno-terapeutyczny na poziomie ZRM [18, 19].
Komenda Gtówna Panstwowej Strazy Pozarnej corocznie pub-likuje na swojej stronie statystyki dotyczqce interwencji strazaków w róznych zdarzeniach, uwzglçdniajqc w tym równiez poszkodowanych i ofiar smiertelnych. W dostçpnych danych za sezon zimo-wy 2015/16 i 2016/17 liczba ofiar smiertelnych spowodowanych zatruciem tlenu wçgla wynosita odpowiednio 50 i 61 osób, zas liczba osób poszkodowanych podtrutych przewiezionych do szpitala w obydwu sezonach przekraczata 2200 osób [16].
Figure 4. Seasonality of CO poisonings in Poland in 2015 - in months(theNational Headquarters of the State Fire Service - KG PSP) [16] Rycina 4. Sezonowosc zatruc tlenkiem w?gla w Polsce w 2015 r. - w miesigcach (KG PSP) [16]
In our study for the 2015/16 and 2016/17 heating seasons (assuming that the season covers the period from the beginning of September until the end of March), the numbers of victims of events involving carbon monoxide were 25 (including 4 deaths) (2015/16) and 18 (including 3 deaths) (2016/17). The numbers of injuri es and deaths in the discussed period are included in the State Fire Service statistics for the whole country. PSP prepares its statistics on the basis of its dispatches and information obtained from EMS and MAR teams, as well as hospitals.
Smoke restricrs visibility in a fire, makes breathing difficult, carries toxic compounds and increases egress time. The scale of risk associated with smoke is evidenced in the statistics - b urns are responsible only for 25% of all deaths, as many as5l%of deaths are caused solely by the toxic combustion and decomposition products, and 23% of deaths result from exposure to both smoke and fire and secondary trauma. When a fire breaks out in a livingfpace,it consumes numerous items made of plaftic, which produce not only carbon monoxide, but also dangerous cyanide con^ounds.Theeffect ofhydrogen cya nide and its derivatives inhibits cytochrome oxidase, preventing the cells from absorbing oxygen. The data contained in the statistics suggest that if thero ioasevefe fmephentloefjeople [jfenest iniide ote
W badaniach wtasnych w sezonie grzewczym 2015/16 i 2016/17 (przyjmujqc za sezon grzewczy okres od poczqtku wrzesnia do konca marca) liczba osób poszkodowanych w zdarzeniach zwiqzanych z tlenkiem wçgla wynosita odpowiednio 2015/16 - 25 osób (w tym 4 osoby zgon), i 2016/17- 18 osób (w tym 3 osoby zgon). Zarówno liczba osób poszkodowanych, jak i ofiar smiertelnych z omawianego okresu badan wtasnych wchodzi w sktad statystyk PSP dla catego kraju. PSP do w/w statystyk uzyskuje informacje zarówno ze swoich wyjazdów, jak równiez ZRM i LPR, oraz leczenia szpitalnego.
Dym podczas pozaru zmniejsza widocznosc, utrudnia oddy-chanie, zawiera toksyczne sktadniki i wydtuza zas ewakuacji. Oska li zagrozenia, jakie stanowi, swiadczq statystyki: w wyniku popatzsn wpozarach ginie tylko 25% wszystkich ofiar, az 51% zgonów spowodowanych jest dziataniem wytqcznie toksycznych produktów spalania i rozktadu, a 23% osób umiera z powodu dzia-tania zarówno dymu, jak i ognia oraz urazów wtórnych. Podczas pozaráw w pomieezczewach mieszaalnycb znajdsje siç duzo przedmiotów z tworzyw sztucznych. Te palqc siç, wydzielajq nie tylko jlenek wçc|laf ale tównie groane zwealwi cyjankowm Dziatanie kwasu cyjanowodorowego i jego pochodnych hamuje uktad enzy-matyczny oksydazy cytochromowej, przez co uniemozliwia wyko-tzystanie nlenu preezkomórto. Danezawzrtkw atatysiytach ozna-
more likely to die from inhalation poisoning than from the direct impact of temperature [20, 21].
In addition, carbon monoxide inhalation causes muscle contractions which prevent the still-conscious person from leaving the room [22].
czajq ze jesli wystqpi powazny pozar, to znajdujqce siç w srodku osoby najprawdopodobniej zginq poprzez zatrucie wziewne, a nie z powodu bezposredniego dziatania temperatury [20, 21].
Dodatkowo pod wptywem tlenku wçgla nastçpuje miotoniç (skurcz miçsni), która uniemozliwia przytomnej swiadomej jesz-cze osobie wydostanie siç z pomieszczenia [22].
Figure 5. The distribution of events per months in 2015-2017 (from the operating area of the Emergency Medical Services Station in tukow) Rycina 5. Rozktad zdarzen z podziatem na miesigce w 2015-2017 (z rejonu operacyjnego Stacji Ratownictwa Medycznego w tukowie) Source: Own elaboration. Zrodto: Opracowanie wtasne.
The analysed material contains 12 cases connected with fires in flats, house s orbusiness premises, which occurred when people were inside. Three cases ended in the death of the person being inside and 9 events (involving 11 people) ended in inhalation coisonio g ocburns. Thiscpctients were taken Co hospital and most of them were admitted to the nearest ED. Some patients required treaCment ic a spec i alisedtot isolo^y rusct-ment centre or in a hyperbaric chamber. Oxygen therapy combined with the elevated pressure in the chamber accelerates the process of eliminating carbon monoxide from thehtdo [20,24].
The studied material contained 18 cases of deaths of victims at the event site (Table 6), which constitute 20% of all victims. Theeauses oadesth sould n otSe establiched attSe EMS intervention stage, so it is difficult to confirm the statistics cited in the literature point ingthat 51% of deaths in fires are caused by poisoning due to exposure to toxic combustion products [25]. EMS teams carry out a general examination of the body, which is not sufficient to determine the cause of death [26]. Autopsy reports were not included in the analysed material.
W analizowanym materiale wystqpito 12 przypadków zwiqza-nych z pozaremmieszkania , domu lub lokal u uzytkowego, w którym podczas pozaru znajdowaty siç osoby. Trzy przypadki zakonczyty siç zgonem osoby bçdqcej wewnqtrz, a 9 zdarzen (w tym 11 osób) zakoñczyto siç satrzciers wz iewngnu l ub poperyeuiem.Osoby te zostaty przetransportowane do szpitala, wiçkszosc na najblizszy nO R. Czpu oseu wymygata leczenia w oyrzdyu sfjecjaNsk0:znym toksykologicznym bqdz w komorze hiperbarycznej. Tlenoterapia przy zwiçkszonym cisnieniu panujqcym w komorze przyspiesza czazeliminacji tienkkw^^gl^ z organ iemu[23,24].
W badanym materiale wystqpito 18 przypadków zgonów osób poszkodowanych w miejscu wezwania (tabela. 6), które sganuwlq P0% wczcpreiwhposhkwycwpyycPl Przecoeny ohunów nie byty mozliwe do okreslenia na etapie ZRM, dlatego trudno potwierdzic dostçpne w literaturze statystyki wskazujqce 51% ofiar pozarów umierajqcych wskutek zatrucia toksycznymi produktami spalani [25]. ZRM w miejscu wezwania dokonuje ogól-nych oglçdzin ciata, na podstawie których nie jest mozliwa do ustalenia przyczyna zgonu[26]. W analizowanym materiale nie udostçpniono wyników sekcji zwtok.
Conclusions
Wnioski
1. Most incidents related to inhalation poisoning in the tukow County occur in rural areas.
2. Carbon monoxide is the most common cause of inhalation-related incidents.
1. W powiecie tukowskim wiçkszosc zdarzen zwiqzanych z zatruciami wziewnymi wystçpuje na terenach wiejskich.
2. Wiçkszosc zdarzen zwiqzanych z zatruciami wziewnymi powodowana jest przez tlenek wçgla.
3. The age group with the most exposure to inhalation poisonings in the operating area of SRM tukow is 40-60 years (45%).
4. Most inhalation poisoning events involve men (65%).
5. Any person present during a fire may suffer from carbon monoxide poisoning.
6. The distance between the event site and the emergency medical services station is a factor determining the successful implementation of medical procedures and affecting prognosis in cases of more acute poisoning.
7. The distance between the event site and the emergency medical services station has no significant effect on prognosis in cases of light exposure where the victim managed to avoid exposure by himself/herself and the worrying symptoms occurred after several hours.
8. In the case of large employers - due to the procedures, instructions, escape routes and protection measures in place, cases of inhalation poisoning are rare in relation to the number of potentially affected people.
9. The heating season is not a significant factor increasing the number of inhalation poisonings.
3. Najbardziej narazona na zatrucia wziewne grupa wiekowa w rejonie dziatania SRM tuköw miesci siç w przedziale 40-60 lat (45%).
4. Na zatrucie wziewne bardziej narazeni sq mçzczyzni (65%).
5. Kazdy uczestnik pozaru jest potencjalnie narazony na zatrucie tlenkiem wçgla.
6. Odlegtosc miejsca zdarzenia od miejsca stacjonowania stuzb ratowniczych ma wptyw na wdrozenie procedur medycznych i dalsze rokowania dla poszkodowanego w przypadku ciçzszych zatruc.
7. Odlegtosc miejsca zdarzenia od miejsca stacjonowania stuzb ratowniczych nie ma wiçkszego wptywu na dalsze rokowania dla poszkodowanych w przypadku lekkich ekspozycji, gdzie poszkodowany sam przerwat ekspozycje, a objawy niepoko-jqce pojawity siç po kilku, kilkunastu godzinach.
8. W duzych zaktadach pracy - ze wzglçdu na procedury po-stçpowania, instrukcje, drogi ewakuacyjne i zabezpiecze-nia - liczba zatruc wziewnych jest niewielka w stosunku do liczby potencjalnie zagrozonych osöb.
9. Okres grzewczy nie wptywa znaczqco na wzrost zatruc wziewnych.
Abbreviatons
Wykaz skrôtôw
AFA
ALS
AR
BLS
CH
CNS
CO
CO2 CTH ECC ED ED t.
EMS
EMS team KG PSP
KZW
left
MAR
MER
NFRS
MEA
MSWiA
ND
NEMS NFZ NPL P1
PPM S1
advanced first aid ALS advanced life support
- admission room B.D.
- basic life support BLS chest
central nervous system CO
- carbon monoxide CO2
- carbon dioxide CPR
- Children's Teaching Hospital DSK
- Emergency Communications Centre IP
- Hospital Emergency Department KG PSP
- the Hospital Emergency Department in tukow KLP at the SP ZOZ KMCR Emergency Medical Services KPP Emergency Medical Services Team KSRG
- the National Headquarters of the State Fire KZW Service LPR dispatch order form MSWiA patient left at the site
Medical Air Rescue MCR
medical emergency report NFZ
the National Firefighting and Rescue System NPL
medical emergency actions NZK
- Ministry of the Interior and Administration OUN
- no data R.Z.
- National Emergency Medical Services SRM ■ National Health Fund SOR
after hours medical centre SOR t. basic dispatch team (rescue)
parts per million S1
specialised dispatch team (with a physician) RM
- advanced life suport (ang. zaawansowane zabiegi ratunkowe- przyrzqdowe)
- brak danych
- basic life support (ang. podstawowe zabiegi ratunkowe - bez przyrzqdowe)
- tlenek wçgla
- dwutlenek wçgla
- Centrum Powiadamiania Ratunkowego
- dzieciçcy szpital kliniczny
- izba przyjçc
- Komenda Gtowna Panstwowej Strazy Pozarnej
- klatka piersiowa
- karta medycznych czynnosci ratunkowych
- kwalifikowana pierwsza pomoc
- krajowy system ratowniczo gasniczy
- karta zalecenia wyjazdu
- Lotnicze Pogotowie Ratunkowe
- Ministerstwo Spraw Wewnçtrznych i Administracji
- medyczne czynnosci ratunkowe
- Narodowy Fundusz Zdrowia
- Nocna pomoc lekarska
- nagte zatrzymanie krqzenia
- osrodkowy uktad nerwowy
- rok zycia
- Stacja Ratownictwa Medycznego
- Szpitalny oddziat ratunkowy
- szpitalny oddziat ratunkowy w tukowie przy SP ZOZ
- zespot wyjazdowy specjalistyczny (lekarski)
- Ratownictwo Medyczne
SCA - sudden cardiac arrest
SP ZOZ - Independent Public Healthcare Unit
SRM - Emergency Medical Services Station
y.o. - years old
P1 - Zespót wyjazdowy podstawowy (ratowniczy)
Pozost. - pozostawiony/a w miejscu wezwania
PPM - (ang. parts per million) czqstek na milion
PRM - pañstwowe ratownictwo medyczne
SP ZDZ - samodzielny publiczny zaktad opieki zdrowotnej
ZRM - Zespót Ratownictwa Medycznego
Literature / Literatura
[1] Dane otwarte Gtówny Urzgd Statystyczny www.stat.gov.pl [2.2018].
[2] D adlewska A., tadny J. R., Wojewódzka-Zelezniakowicz M. i in., Trucizny - definicja, rodzaje, mechanizm dzialania, „Post^py Nauk Medycznych" 2010, 9, 704-708.
[3] D parczyk G, Konieczynski J. Tlenek wqgla w pomieszczeniach jako efekt eksploatacji kuchni gazowych, Problemy jakosci powietrza we-wnqtrznego w Polsce 2001, Wydawnictwa Instytutu Ogrzewnictwa i Wentylacji Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2002, 251-258.
[4] Wojewódzka-Zelezniakowicz M., Czaban S. L., Poniatowski B., tadny J. R., Zatrucia - epidemiología, diagnostyka i leczenie w oddziale ratun-kowym, „Post^py Nauk Medycznych" 2009, 6, 480-484.
[5] Drzos A., Zabezpieczenie medyczne imprez masowych, Kraków 2001.
[6] Mackway Jones K., Marsden J., Windle J., Triage, Ratunkowa segre-gacja medyczna, Elsevier Urban & Partner, Wroctaw 2012.
[7] Dlavica V, Dubravko B, Milan J., Acute organophosphate poisoning: 17 years of experience of the National Poison Control Center in Serbia, „Toxicology", 2018, 409, 73-79.
[8] Bucinski A., Kaliszan R., Wlasciwosci fizykochemiczne substancji leczniczych o znaczeniu biofarmaceutycznym - rozpuszczalnosc, lipo-fílnosc i wspóiczynnik dyfuzji, w: Biofarmacja, M. Sznitowska, R. Kaliszan (red.), Elsevier Urban & Partner, Wroctaw 2014.
[9] M, Kaliszan R., Biofarmacja, Elsevier Urban&Partner, Wroctaw 2013, 33-59. Cal K, Stefanowska J., Metody zwiqkszania przenikania substancji leczniczych przez skór%, „Farmacja Polska" 2010, 66(7), 514-520.
[10] Dapka-Skrzypczak L, Cyranka M, Kulpa P Skrzypczak M, Wojtyta A., Dopalacze - stan aktualny i wytyczne na przyszioéc, „Medycyna Ogól-na i Nauki o Zdrowiu" 2011, 17(4), 206-211.
[11] D kulicz-Kozaryn K, Borucka A, Kocon K., Przyjmowanie lekówpsycho-aktywnych a uzywanie innych substancji odurzajqcych przez mlodziez, „Alkoholizm i Narkomania" 2006, 19(1), 35-52.
[12] D US:12.2016, Powierzchnia i demografía powiatu tukowskiego [2.2018].
[13] www.polskawliczbach.pl/lukow [2.2018].
[14] U stawa z dn. 8 wrzesnia 2006 r. o Panstwowym Ratownictwie Me-dycznym (Dz. U. 2006.191.1410) isap.sejm.go5.pl.
[15] Uohn Y.H., Carbon Monoxide poisoning, „Encyclopedia of Movement Disorders" 2010, 321-329.
[16] UG PSP - Tlenek w?gla zbiera tragiczne zniwo, Aktualnosci www. straz.gov.pl [3.2018].
[17] Witryna internetowa MSWiA, www.mswia.gov.pl [3.2018].
[18] Ulepacka M., Sholokhova D., Bakalarski P., Kupinski K., Leszczynski P K., The profession of a paramedic as a new specialty in the health care system - a prospective assessment of social awareness, „Critical Care Innovations" 2018, 1(2), 11-19.
[19] Ulepacka M, Bakalarski P., Trust of society towards selected medical professions - doctors, nurses, paramedics, „Critical Care Innovations" 2018, 1(2),1-10.
[20] Alarie Y., Toxicity of fire smoke. Critical reviews in toxicology 2002, 32(4), 259-289.
[21] Unnane D, Chadda K, Gajdos P. i in., Hyperbaric oxygen therapy for acute domestic carbon monoxide poisoning: two randomized controlled trials, „Intensive Care Medicine" 2011, 37, 486-492.
[22] Uaud F.J., Cyanide: critical issues in diagnosis and treatment, "Human & Experimental Toxicology" 2007, 191.
[23] C enters for Disease Control and Prevention (CDC). Carbon Monoxide Exposures-United States, 2000-2009, Morb Mortal Wkly Rep (MMWR) 2011, 60(30), 1014-1017.
[24] U orkool D. M., Treatment of acute carbon monoxide poisoning with hyperbaric oxygen, „Annals of Emergency Medicine", Volume 14, Issue 12.
[25] Uarta charakterystyki nr 0032 - Tlenek w?gla. Wersja 7.0., CIOP-PIB, Warszawa 2007.
[26] Urawczyk A., Bednarek M., Vazanic D., Deadly dozen - „scoop and run" or „stay and play" in thoracic trauma?, „Critical Care Innovations" 2019, 2(1), 22-26.
tUKASZ DUDZINSKI, M.A. - an officer of the State Fire Service, he serves in District Headquarters of the State Fire Service in Lublin. He is a medical rescue instructor and a medical rescue worker in the Independent Public Health Care Institution in tukow.
PIOTR KONRAD LESZCZYNSKI, PH.D. - assistant professor at Nursing and Medical Rescue Department at Siedlce University of Natural Sciences and Humanities.
MGR tUKASZ DUDZIÑSKI - funkcjonariusz Panstwowej Strazy Pozarnej, petni stuzbç w Komendzie Miejskiej PSP w Lublinie. Jest in-struktorem ratownictwa medycznego oraz ratownikiem medycznym w Samodzielnym Publicznym Zaktadzie Dpieki Zdrowotnej w tukowie.
DR PIOTR KONRAD LESZCZYÑSKI - adiunkt w Zaktadzie Pielçgniar-stwa i Ratownictwa Medycznego na Uniwersytecie Przyrodniczo-Humanistycznym w Siedlcach.
Stworzenie anglojçzycznych wersji oryginalnych artykutów naukowych wydawanych w kwartalniku „BITP. Bezpieczenstwo i Technika Pozarnicza" - zadanie finansowane w ramach umowy 658/P-DUN/2018 ze srodków Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyzszego przeznaczonych na dziatalnosc upowszechniajqcq naukç.
Mlnlsierstwo Nauki i Sikoflmctwa Wyzbiego
