Научная статья на тему 'АЛМАТЫ ҚАЛАСЫ ХАЛҚЫНА ЖЕДЕЛ ХИРУРГИЯЛЫҚ КӨМЕКТІ ҰЙЫМДАСТЫРУ'

АЛМАТЫ ҚАЛАСЫ ХАЛҚЫНА ЖЕДЕЛ ХИРУРГИЯЛЫҚ КӨМЕКТІ ҰЙЫМДАСТЫРУ Текст научной статьи по специальности «Науки о здоровье»

CC BY
28
5
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
Жедел хирургиялық көмек / диагностика / ақпараттылық / emergency surgical care / diagnostics / information content / экстренная хирургическая помощь / диагностика / информативность

Аннотация научной статьи по наукам о здоровье, автор научной работы — А.М. Мұқанов, М.К. Кульжанов

Жүргізілген зерттеу нәтижелері бойынша науқастарға хирургиялық негізде жедел медициналық көмек көрсетудің тиімділігін арттыру бойынша мынадай ұсыныстар берілді: төтенше жағдайлар мен түрлі асқынуларға жеткізбей хирургиялық негіздегі науқастардың оперативті емделуін уақтылы орындау; алғашқы медициналық-санитарлық жәрдем ұйымдарында диспансерлік және созылмалы аурулары бар науқастардың өзін-өзі емдеуін шектеу және госпитализацияның төтенше жағдайларын төмендету үшін аурудың түрлі белгілерінде уақытылы қаралу туралы санитарлық-ағартушылық жұмыстарын жүргізу; ота, реанимация және қарқынды терапия бөлімшелерін, хирургиялық бөлімшелерді материалдық-техникалық қамтамасыз етілуін жақсарту; Хирургиялық негіздегі дәрігерлердің біліктілігін арттыру (конкурстық тәртіпте болса да); кезеңдік және әдістемелік әдебиеттердің үлкен қолжетімділігі, сонымен қатар хирургиялық емдеу әдістерін меңгеру мақсатында диагностика және емдеудегі үздік әлемдік жетістіктермен бейнематериалдар арқылы танысу; ауруханалардың заманауи дәрі-дәрмектермен қамтылуы.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Похожие темы научных работ по наукам о здоровье , автор научной работы — А.М. Мұқанов, М.К. Кульжанов

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

ORGANIZATION OF EMERGENCY SURGICAL CARE FOR THE POPULATION OF THE CITY OF ALMATY

The development of surgical practice in recent years is characterized by the introduction of new technologies of the medical and diagnostic process, the appropriate resource provision, the availability of a qualified specialist and the effective organization of access. However, morbidity and socially significant diseases requiring surgical care remain at a high level. Most of the patients treated in the hospital are promptly admitted. Issues of improving surgical care for the population among the many works, an important place is occupied by the effective use of the bed fund, the intensification of treatment and the organization of highly effective and minimally invasive methods of the medical and diagnostic process of providing care to surgical patients, the further development of specialized types of surgical care and medical examinations, the organization of the pre-hospital stage. The continuation of the investigation of the main issues and the implementation of the program for the development of the surgical service, the improvement of socio-political and socio – economic qualifications in the society are an important element of the quality and accessibility of medical care, the formation of a balanced organizational and functional structure of qualified medical care. In these conditions, the relevance of scientific understanding, invention and implementation of organizational technologies that allow more efficient use of the resources of the health system of the city of Almaty increases. On the other hand, the need of patients for emergency medical care at the pre-hospital stage is explained by new methodological actions. It is also relevant to further study the ways of managing emergency medical care on a large scale.

Текст научной работы на тему «АЛМАТЫ ҚАЛАСЫ ХАЛҚЫНА ЖЕДЕЛ ХИРУРГИЯЛЫҚ КӨМЕКТІ ҰЙЫМДАСТЫРУ»

УДК 614.2.58.

АЛМАТЫ ЦАЛАСЫ ХАЛЦЫНА ЖЕДЕЛ ХИРУРГИЯЛЫЦ К0МЕКТ1 ¥ЙЫМДАСТЫРУ

А.М. Мук;анов, М.К. Кульжанов

«^ДСЖМ» ^азакстандьщ медицина университетi, Алматы к;., ^азакстан

ТYЙiндеме. ЖYргiзiлген зерттеу нэтижелерi бойынша нау;астарга хирургиялы; негiзде жедел медициналы; кемек кeрсетудiц тиiмдiлiгiн арттыру бойынша мынадай усыныстар берiлдi: тетенше жагдайлар мен тYрлi ас;ынуларга жетюзбей хирургиялы; негiздегi нау;астардыц оперативтi емделуш уа;тылы орындау; алгаш;ы медициналы^-санитарлы^ жэрдем уйымдарында диспансерлiк жэне созылмалы аурулары бар нау;астардыц eзiн-eзi емдеуiн шектеу жэне госпитализацияныц тетенше жагдайларын темендету Yшiн аурудыц тYрлi белгiлерiнде уа;ытылы ;аралу туралы санитарлы^-агартушылы^ жумыстарын жYргiзу; ота, реанимация жэне царцынды терапия бeлiмшелерiн, хирургиялы; бeлiмшелердi материалды;-техникалы; ;амтамасыз етiлуiн жа;сарту; Хирургиялы; негiздегi дэрiгерлердiц бiлiктiлiгiн арттыру (конкурсты; тэртiпте болса да); кезецдiк жэне эдктемелш эдебиеттердiц Yлкен ;олжетсмдШп, сонымен катар хирургиялы; емдеу эдiстерiн мецгеру ма;сатында диагностика жэне емдеудегi Yздiк элемдiк жетiстiктермен бейнематериалдар ар;ылы танысу; ауруханалардыц заманауи дэрi-дэрмектермен ;амтылуы.

свздер: Жедел хирургиялы; кeмек, диагностика, а;параттылы;.

Такырыптын, взектiлiгi. Хирургиялы; тэжiрибенiц дамуы соцгы жылдары емдеу -диагностикалы; YPДiстiц жаца технологиясын ендiрумен, сэйкес ресурсты; ;амтамасыз етумен, бШкт маманныц болуымен жэне енбектi тиiмдi уйымдастырумен ерекшеленедi. Бiрак, хирургиялы; ^мект ;ажет ететiн аурушылды; жэне элеуметтш мацызды аурулардыц таралуы жогары децгейде ;алып отыр. Стационарда емделген нау;астар саныныц кeпшiлiгi жедел тYPДе тYскендерге тиесiлi.

Халы;;а хирургиялы; кeмектi жа;сарту мэселелерi кeптеген жумыстардыц iшiнде ;ымбат тeсек - орын ;орын тиiмдi пайдалану, хиругиялы; нау;астарга емдеу - диагностикалы; YPДiстi кeмек кeрсетудiц жогары тиiмдi жэне тeмен инвазивтi эдктерш уйымдастыру мен емдеуд1 ;ар;ындату, хирургиялы; кeмектiц арнайы маманданган тYрлерi мен диспансерлеудi эрi ;арай дамыту, ауруханага дейiнгi кезецдi уйымдастыру мацызды орын алады.

Негiзгi мэселелердi тексерудi жалгастыру жэне хирургиялы; ;ызметтщ даму багдарламасын iске асыру, ;огамда элеуметтiк - саяси жэне элеуметтш - экономикалы; бiлiктiлiктi жетiлдiру медициналы; кeмектiц сапалылыгы мен ;олже^мдШгшщ, бiлiктi медициналы; ^мектщ тецдестiрiлген уйымдастырушылы; - функционалды; ;урылым ;алыптастырудыц мацызды элементiн ;урайды. Осындай жагдайда Алматы ;аласы денсаулы; са;тау жYЙесiнiц ресурсын негурлым тиiмдi пайдалануга мYмкiндiк беретiн гылыми тургыдан тYсiндiрудiц, уйымдастыру технологияларын ойлап табу жэне ендiрудiц eзектiлiгi арта тYседi. Екiншi жагынан, ауруханага дейiнгi кезецде нау;астардыц жедел медициналы; кeмекке деген ;ажеттШгше жаца эдiстемелiк эрекет жасаумен тYсiндiрiледi. Сонымен ;атар, жедел медициналы; ^мект бас;ару жолдарын кец кeлемде одан эрi зерттеу де eзектi болып табылады. Сонымен ;атар, жедел медициналы; кeмектi бас;ару жолдарын кец ^лемде одан эрi зерттеу де eзектi болып табылады

Зерттеудщ мак;саты: Алматы ;аласы тургындарына жедел хирургиялы; ^мектщ тиiмдiлiгiн арттыру ма;сатында зерттеу жэне багалау жYргiзу

Зерттеу нэтижелерi. Ауру-сыр;аулы; халы; денсаулыгыныц мацызды индикаторларыныц бiрi болып табылатыны жалпыга мэлiм. Бiр жагынан, ауру-сырк;аулык;тыц децгейi мен оныц ;урылымы аума;ты; денсаулы; са;тау инфра;урылымыныц даму дэрежесiн, емдш-профиалктикалы; шараларды уйымдастыру сапасы мен тиiмдiлiгiн сипатттайды.

Элеуметтш зерттеу жYргiзудiц ма;саты хирургиялы; профилдеп нау;астардыц медициналы; кeмекке кеш келу факторларын аны;тау болып табылады. Зерттеу Алматы ;аласыныц ;алалы; клиникалы; аурханаларыныц бiрiнде жедел хирургиялы; нау;астарга дербес сауалнама жYргiзу эдiсiне сэйкес жYргiзiлдi. Барлыгы 250 нау;ас суралды.

№3 2021

77

CYpaстыpылFaн pеспонденттеpдiц жaлпы ганынын, 44,2% - еpлеp жэне 55,8% - эйелдеp к^ды. Жынысы бойыншa хaлык;тыц шынaйы тapaлуын сaлыстыpFaндa, pеспонденттеpдiц жынысты; ^Ypaмы бipкелкi болып отыpFaндыFы aнык;тaлды.

CypeT 1 - Респонденттеpдiц жынысы бойыншa тapaлуы

^ун^^^дыи, жасына к;apaй тapaлyын eскepe отыpып, хиpypгиялык; бeйiндeгi пaциeнттep к;YPылымындa 15-20 жaс (4,6%), 21-30 жaс (18,6%), 31-40 жaс (30,3%), 41-50 жaс (11,6%), 51-60 жaс (18,6%) жэне 61 жaстaн ac;aH (16,3%) пaциeнттep 6acbrn eкeнi aны;тaлды.

40

30 20 10 0

15-20 21-30 xgq-40 жас 41-50 51-60 61 жас жас жас жастан

жогары

CypeT 2 - Рeспондeнттepдiц жaсы бойыншa тapaлyы %

CYpaстыpылFaн нayк;aстapдыц жaлпы ;YPылымындa жYмыскepлepдiц (34,9%), зeйнeткepлep мен жYмыссыздapдыц (сэйкeсiншe 18,6 дaн), сонымен ;aTap к;ызмeткepлepдщ (11,6%) Yлeсiнe тиeсeлi eкeндiгi мэлiм болды. Бaс;a элeyмeттiк сaнaттaFы my^aCTap келес TYPДe тapaлFaн: кэсiпкepлep - 4,7%, о;yшылap/стyдeнттep - 2,3% жэне 6ac;a сaнaттaFы my^aCTap - 9,3%.

35 -i зо 25 20 -15 - го 5 -

1

1 I

m I

1 1 1 1 1 1

О Зейнеткер Жумыссыз Квсткер Студент Басца сы

Cypeт 4 - Рeспондeнттepдiц элeyмeттiк статусы бойыншa тapaлyы

Когамдьщ денсаулык сактау боиынша орта-азияльщ гылыми-практикалык журналы

Рeспондeнттepдiц жaлпы ;YPылымындa жоFapы бiлiмдi 14,0% нay;aс, aя;тaлмaFaн жоFapы бiлiмдi - 7,0%, оpтa aprn^i - 51,2%, оpтa бiлiмдi - 25,5% жэне aя;тaлмaFaн оpтa бiлiмдi -2,3% тук^с Yлeсiнe тиeсeлi болып шы;ты.

Cypeт 3 - БШм дeцгeйi бойыншa нayк;aстapдыц тapaлyы

Хиpypгиялы; нayк;aстapдыц диспaнсepлiк есепте TYPУ Yзa;тыFын тaлдay ец кеп Yлeс тиiсiншe 1 жылFa дeйiнгi жэне 3 жылдaн aстaм кезецге (35,3% - дaн бaстaп) кeлeтiнiн ^pre^i.

Cypeт 4 - Нay;aстapдыц диспaнсepлiк тipкeyдe TYPУ Yзa;тыFы %

«Ci3 медициталы; кемекке ;aншaлы;ты жиi жYгiнeсiз?» деген сYpaFымызFa peспондeнттepдiц 42,0% - жьтыта 6ip peт, 23,0% - жapты жылдa 6ip peт, 7,0% - a^rna 6ip peт жэне a^rna 2,0% - бipнeшe peт жYгiнeмiн деп жayaп бepдi. Пaциeнттepдiц 26,0% - ы бYл сYpa;;a жayaп бepмeгeнi aны;тaлды.

№3 2G21

79

Айына бiрнеше рет Айына 6ip рет Жарты жылда 6ip рет Жылына 6ip рет Жауап беруге киналамын

Ряд1 2 7 23 42 26

Суpeт 5 - Meдицинaлык; кeмeккe жYгiну жиiлiгi тypFыcынaн pecпондeнттepдiц мeншiктi Yлec

caлмaFы, %-6en

Рecпондeнттepдiц жapтыcынaн кeбi (53,5%) aypy бacтaлFaн cэттeн бacтaп 24 caFaт шшдв aуpухaнaFa хaбapлac;aн, пaциeнттepдiц Yштeн 6ipi (30,2%) 48 caFaттaн кeйiн, aл 16,3% - 24 - тeн 48 caFa^a дeйiн aуpухaнaFa хaбapлac;aн myrçaCTap

Суpeт 6 - Рecпондeнттepдiц aуpухaнaFa хaбapлacу ya^bi^i бойыншa тapaлуы, %-6eR

Keш хaбapлacудыц нeгiзгi ce6ern,epi (24 caFaттaн кeйiн): e3 бeтiмeн eмдeлу - 36,0%, жyмыcтaFы/о;удaFы жYктeмeнiц кeп болуы - 20,0%, отбacындa кiшкeнтaй бaлapдыц болуы -16,0%, eмдeлугe ;apaжaттыц болмaуы - 12,0% жэ^ 6ac;a дa ceбeптep - 16,0%.

баска да себептер емделуге каражапьщ болмауы отбасында кiшкентай балардыц болуы жyмыстаFы/окудаFы жYктеменщ кеп болуы

ез белмен емделу

36,000/

0,000/5,000/10,000/15,000/20,000/25,000/30,000/35,000/40,000/

Суpeт У - Рecпондeнттepдiц aypyxarnFa кeш жYгiнулepiнiц нeгiзгi ceбeптepi, % 6en

Респонденттердiц ширек бeлiгi (24,6%) сервистш цызмет ету сапасын жацсарту, 15,8% диагноз к;ою децгейiн жогарлату, 10,5% дан дэрiгерлер бiлiктiлiгiн жогарлату мен жумысты уйымдастыруды жацсарту дурыс деп керсетсе, сурастырылган науцастардын, 8,8% емдеу базасын жацсарту тиiмдi деп есептейтшш бiлдiрдi.

29,8

15,8

10,5

диагностикалау децгейiн жогарлату

■ дэр^ерлердщ бiлiктiлiгiн жогарлату

■ емдеу базасын жаксарту

Сурет 8 - Аурухананын, жумысын жацсарту бойынша усыныстар мен кецестер

ЭДЕБИЕТТЕР Т1З1М1

1 Гриненко О.А. Организационные возможности улучшения результатов оказания высокотехнологической хирургической помощи населению, проживающему вне региональных административных центров // Проблемы стандартизации здравоохранения. -2008. - № 6. - С.3-14.

2 Колосков В.В., Мовчан К.Н., Гриненко О.А. Организационные пути улучшения результатов медицинской помощи населению провинции, нуждающемуся в оказании высокотехнологичных (дорогостоящих) видов хирургического лечения. // Вестн. воен-мед. акад. - 2005, №1(3). - Прил.: Материалы VII Всеросс. научн.-практ. конф. "Актуальные вопросы клиники, диагностики и лечения больных в многопрофильном лечебном учреждении". - СПб., 2005. - С. 14-15.

ОРГАНИЗАЦИЯ СКОРОЙ ХИРУРГИЧЕСКОЙ ПОМОЩИ НАСЕЛЕНИЮ ГОРОДА АЛМАТЫ

А.М. Муканов, М.К. Кульжанов

Казахстанский медицинский университет «ВШОЗ», г.Алматы, Казахстан

Резюме. Развитие хирургической практики в последние годы отличается внедрением новых технологий лечебно - диагностического процесса, соответствующим ресурсным обеспечением, наличием квалифицированного специалиста и эффективной организацией доступа. Однако, заболеваемость и социально-значимые заболевания, требующие хирургической помощи, остаются на высоком уровне. Большинство больных, пролеченных в стационаре, приходится на оперативно поступивших.Вопросы улучшения хирургической помощи населению среди множества работ важное место занимает эффективное использование коечного фонда, интенсификация лечения и организация высокоэффективных и малоинвазивных методов лечебно - диагностического процесса оказания помощи хирургическим больным, дальнейшее развитие специализированных видов хирургической помощи и диспансеризации, организация догоспитального этапа.

Продолжение расследования основных вопросов и реализация программы развития хирургической службы, повышение социально - политической и социально - экономической квалификации в обществе составляют важный элемент качества и доступности медицинской помощи, формирования сбалансированной организационно - функциональной структуры

№3 2021

81

квалифицированной медицинской помощи. В этих условиях возрастает актуальность научного осмысления, изобретения и внедрения организационных технологий, позволяющих более эффективно использовать ресурсы системы здравоохранения города Алматы. С другой стороны, потребность больных в скорой медицинской помощи на догоспитальном этапе объясняется новыми методическими действиями. Также актуальным является дальнейшее изучение путей управления скорой медицинской помощью в широком масштабе.

Ключевые слова: экстренная хирургическая помощь, диагностика, информативность.

ORGANIZATION OF EMERGENCY SURGICAL CARE FOR THE POPULATION OF THE CITY OF

ALMATY

A.M. Mukanov, M.K. Kulzhanov

Kazakhstan's medical university «KSPH», Almaty, Kazakhstan

Resume. The development of surgical practice in recent years is characterized by the introduction of new technologies of the medical and diagnostic process, the appropriate resource provision, the availability of a qualified specialist and the effective organization of access. However, morbidity and socially significant diseases requiring surgical care remain at a high level. Most of the patients treated in the hospital are promptly admitted.

Issues of improving surgical care for the population among the many works, an important place is occupied by the effective use of the bed fund, the intensification of treatment and the organization of highly effective and minimally invasive methods of the medical and diagnostic process of providing care to surgical patients, the further development of specialized types of surgical care and medical examinations, the organization of the pre-hospital stage.

The continuation of the investigation of the main issues and the implementation of the program for the development of the surgical service, the improvement of socio-political and socio - economic qualifications in the society are an important element of the quality and accessibility of medical care, the formation of a balanced organizational and functional structure of qualified medical care. In these conditions, the relevance of scientific understanding, invention and implementation of organizational technologies that allow more efficient use of the resources of the health system of the city of Almaty increases. On the other hand, the need of patients for emergency medical care at the pre-hospital stage is explained by new methodological actions. It is also relevant to further study the ways of managing emergency medical care on a large scale.

Keywords: emergency surgical care, diagnostics, information content.

82

№3 2021

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.