Научная статья на тему 'ҲАЛИМА ХУДОЙБЕРДИЕВА ИЖОДИДА АЁЛ РУҲИЯТИНИНГ ЛИРО-ТРАГИК ИФОДАЛАРИ'

ҲАЛИМА ХУДОЙБЕРДИЕВА ИЖОДИДА АЁЛ РУҲИЯТИНИНГ ЛИРО-ТРАГИК ИФОДАЛАРИ Текст научной статьи по специальности «Языкознание и литературоведение»

CC BY
131
19
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
“лирик қаҳрамон” / “образ” / “ташбеҳ” / “рамз” / “поэтик олам” / “эстетик қараш”.

Аннотация научной статьи по языкознанию и литературоведению, автор научной работы — Наргиза Одинаева

Мақолада шоира Ҳалима Худойбердиева шеъриятида аёл руҳияти тасвири, унинг ботиний ва зоҳирий туйғулари, образ, ташбеҳ ортига яширинган маънолар таҳлил қилинади.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему «ҲАЛИМА ХУДОЙБЕРДИЕВА ИЖОДИДА АЁЛ РУҲИЯТИНИНГ ЛИРО-ТРАГИК ИФОДАЛАРИ»

Talqin va tadqiqotlar respublika ilmiy-uslubiy jurnali №11

ВАЛИМА ХУДОЙБЕРДИЕВА ИЖОДИДА АЁЛ РУ^ИЯТИНИНГ ЛИРО-

ТРАГИК ИФОДАЛАРИ

Наргиза Одинаева

Алишер Навоий номидаги Тошкент давлат узбек тили ва адабиёти университети магистранти https://doi.org/10.5281/zenodo.7231191

Аннотатция: Маколада шоира Х,алима Худойбердиева шеъриятида аёл рухияти тасвири, унинг ботиний ва зохирий туйгулари, образ, ташбех ортига яширинган маънолар тахлил килинади.

Калит сузлар: "лирик кахрамон", "образ", "ташбех", "рамз", "поэтик олам", "эстетик караш".

тт.,™ ,,„„,,..„К ™™„ „„„..™ ... ......... Я„„ ,..„.. К„„ ............

Бизга куриниб турган оламга ёндаш яна бир олам бор. Бу оламни

>

*

англаганлар, хис килганлар идрок этиш даражасига караб ичи бойиб боради. Бизга ёндош оламнинг яратувчиларини умумий ном билан ижодкор деб атаймиз. Суз билан расм чизиш шамолни тутиш, арикда окаётган сувни

»

урнидан тургизиб куйишдек гап. Айникса, туйгуларнинг расмини чизганда. Узбек адабиётида бундай ноёб истеъдодлар кам эмас.

Х,алима Худойбердиеванинг ижоди мавзу куламининг кенглиги ва турли тимсолларга бойлиги билан хам ажралиб туришини айтиб утдик. Ташбихлар, тимсоллар, ухшатишлар, сифатлаш, жонлантириш, поетик образлар халконаликка бой элементлар шоира лирикасида алохида урин тутади.

Х,алима Худойбердиева ижодида уйгок калбнинг нозик кечинмалари узгача охангга кучади. У "Ич-ичидан йулбарс укириб, Сиртда майин жилмайган аёл", дея аёл хилкатининг ботин ва зохирдаги холатидан укувчига дарак берар экан, ватан, тупрок, мухаббат, садокат, фарзанд, ота-она, эътикод каби инсон калбига эш булгувчи бошдан оёк охорга энган мавзуларда битилган шеърлари билан шеърхонни тафаккур ва туйгунинг янги сархадларига

етаклайди. Х,алима Худойбердиева шеърларида, айникса, аёл рухиятининг

™ ......__...............^

лирик ва трагик холлари тиник рангларда шоиранинг хассос калб нигохи билан

англанади ва тасвирланади. Ифода ортидаги маъно укувчини чукур уйга ботиради. Унинг "Кечиб" шеърига назар солар эканмиз, лирик кахрамоннинг кечинмаларини хис этамиз, унинг дарду хасратига шерик буламиз. Дема "келдинг бир чаман ошён кечиб", Келдим куюк чангалзор, урмон кечиб.

ш

Лирик кахрамонга манзилгача шерик булган азобларни рассомона

буёкларда тасвирлайди. Йуловчининг хаёт йулларидаги узгаларга куриниб-

* Г •!»

Щ >

куринмаган тусиклар, гирдобларда йикилиб гирён келгани хакида айтар экан, кейинги сатрларда куринишим гулга ухшаб кетарми, деб мурожаат килади: Менинг сатхим гулга ухшаб кетарми, Гул кечганлар шундай какшаб кетарми...

Ёмгирларда йикилиб йул босаётган лирик кахрамон яна шундай дейди: Аммо товонимда лахча чуг эди, Ерда юрмокликка хакким йук эди...

Ун беши ёруг, ун беши коронгу кунларнинг ичидаги жон товонида чуг куйдираётган бир пайтда, кунгли ошиккан манзил согинчида ерда юрмокка хакки йуклигини айтади.

Оралик йул, гарчанд кора куюн, чин, Утиб сенга келмоклигим шарт учун.

Йуловчининг "Келдим...", дея сухан каратгани балки калби интилган бир инсондир, балки узидир. Йулдаги синовларни мардона енгган кахрамон энди шон кечиб кетишга хакли. Шоиранинг "Улмай юрсам..." номли шеърида хам аёл калбининг лиро-трагик кечинмалари уз аксини топган. "Куп ном олдим, энди бир ном олурман, Сайлаб-сайлаб сархил бодом олурман."

Мумтоз шеъриятимизда бодом бахт, икбол рамзи сифатида кулланилади. Лирик кахрамоннинг "энди бир ном олурман" деган хитобидан шу кунигача елкасига олган номларидан кунгли ёришмаганини англаш кийин эмас. Сайланган икболга умрнинг пасту баландидан утиб келаётган хар бир аёл хакли.

"Етмагандай кунглим мулкин титгани, Куймадилар иморатим битгани."

Лирик кахрамоннинг куринмас ва куриниб турган "мулклари"нинг тахкирланиши энди кунглини безовта этмайди. Энди одамлардан юкоридаги Тошкент сафарига, рухининг парвозига шайланади. Шеър давомида аёлнинг ички олами ва мураккаб кечинмалари узига хос некбинлик билан шундай ифодаланади:

"Садокатли бошим сангдан ёрилди, Уз конимдан лиммо-лим жом олурман."

Аёлнинг садокатли боши хам тошдан, рамз ортига беркинган тош инсонлардан ёрилиши мумкин экан. Лирик кахрамон шунда хам мардоналигини йукотмайди:

"Борим кетди. Кетса ундан нарига."

Шоира "Кетаётган оналарни тухтатинг!" номли шеърида она халкининг

л

умр фалсафасига назар солади.

"Гарчанд кетмокдасиз ютказиб, ютиб,

Ы >

Ж ^ »5«

>q )> d )> :>

Talqin va tadqiqotlar respublika ilmiy-uslubiy jurnali №11

Аммо кетиб борaр хэммэ тепта-тенг."

Онa кaмолгa еткaзaётгaн фaрзaнди эртaгa ким бyлишидaн кэтъи нaзaр бaрчa онaдaр теппa-тенг кетиб боради: yлaрнинг хеч кдйси лвхзэси тaкрорлaнмaйди Ba "ютган", "ютмaгaни"ни онaизор aнглaйди ё aнглaмaйди. Фaрзaндининг мэкоми энг эзизи 6ули6 тyюлaди yлaргa. "Kетaётгaн он^тарни тухтэтинг, Мэнгу гуллотинг 6у хур дaрaxтлaрни!"

дея шеърни якунлэйди шоирэ. Он^тарни дaрaxтгa менгзэйди. Дaрxaкдкaт, он^тар фэрзэнди учун бир лохзодо нечто фэслни юрэгидэн yткaзиб юборэди. Х&лимэ Худойбердиевэ шеъриятидэ эёл кдлби, унинг ички олэми, тэбиотга, одомлорга мурожээти тyЙFyлaр тэрэннумидэ вокеaдaнтирилaди. Унинг уктэм

i J'*

овози борликдэги хэр бир нэрсэдэн тэшбех топади. Аёл рухиятининг тэсвирлэри мохиронэ ифодaдaнaди. Адобиётнинг энг бетэкрор кэшфлэри эёл обрэзи тосвирлоридо Уз ифодэсини топэди. Хэлимэ Худойбердиевэ ижоди шу

инжэ хилкдт вэкилэси булиб, унинг тийнэти вэ суврэтини бор буйичэ ифодолой

>

*

олгэни билэн хэм бетэкрор шеъриятдир.

Шоирэнинг эксэр шеърлэрининг эсосий FOявий мохияти умуминсоний кэдриятлэрни химоя килишгэ кэрэтилгон.

TW"

т?

Бир буток бор, гуллэётир омон-омон, Чэйир сулим,

Бу бутоккэ осилгэндир зэмин-зэмон Ушэ буток менинг дилим.

Лирик кэхрэмон этрофидэ руй берэётгэн жaрaёнлaрни шунчэки томошэбин булиб яшэб утмэяпти. Хэр бир ^'ходисэ" (шэмол, ёмFир, дул, чэкмок - инсон хэётидэги тусик ё тэшвишлэрнинг рэмзи сифэтидэ) унинг кунглидэн элэниб утади. Шеърнинг кейинги сэтри:

Kyкрaгимдa мехнэт килэр кичкинэ жон -

гт-1

Тонгу тунни,

Сингуничэ кутэрэр ул зэмин-зэмон -Уз юкини.

Шоирэ жэмиятнинг ижтимоий муэммолэрини шу буток оркэли тилгэ олaётгaндaй. У узи мэнсуб хилкэт - aёллaр обрэзини "кичкинэ жон" сифэтидэ тэсвирлэяпти, эммо бор зэлворни кyтaрaётгaн зэмин хэм унинг кэлби булвяпти. Диэлектик рухдэ ёзилгэн ушбу шеърнинг тил вэ услуб жихэтдэн фэкдт Х&лимэ Худойбердиевогэгинэ хослигини зукко укувчи дэрров п^^йди. "Зэмин-зэмон" ифодэси оркэли лирик кэхрэмон яшэётгэн мэкон вэ зэмон тушунчэсигэ yрFy берилгэн.

Шоирэ шеърлэридэ мусэввиронэ тэсвир мохиронэ чизилиши билэн биргэ

„ „ „ „ .. „ г? er____

ички холэт юки хэм укувчи кунглигэ иниб борэди.

^^^^ ^ m

Хрвлилар атрофига урмангиз девор,

Очик куйинг эшик, деразаларни. Ушбу сатрларда ифодаланган пейзажни идрок килар экансиз, миллий кадриятлар хам буй курсатгандек булади.

Кузларимиз куриб турсин атрофда не бор, Курмок учун яратган ахир уларни. Лирик кахрамон огохлик учун айтдимикан бу сатрларни, деб уйлайсиз. Навбатдаги сатрлар эса бошкача хулосани беради: Девор урманг токи уз ховлимдан туриб Сизнинг ховлингизни куриб олай мен. Лирик кахрамоннинг муддаоси укувчи ким булса, унинг калбидаги истакка айланади. Яъни, синглисинингдир, дустинингдир, армонли мухаббатинингдир, ховлисини - хаётини куриб туриб, кузатиб хотиржамлик олишни ният

килганига айланади. Х,овли образи оркали инсонлар уртасидаги мехр-окибат,

___ л™™.™«™™ _____

самимият, садокат туйгулари тараннум этилмокда. Аждодларимиз деворни уйи

>

*

ёки овули атрофига ёввойи хайвонлардан химояланиш воситаси сифатида барпо этишган. Бугунги кунга келиб эса девор акани укадан, отани фарзанддан, кушнини кушнидан айириб куяётган чегара, тусик, совук элементга айланди.

Шоиранинг аёлларга хос куюнчаклик, хассослик билан битган ашъори укувчини чукур уйга толдиради.

Адабиётшуносликда эстетик идеал бадиий онгнинг асоси. Уни доимий ахборот ва маълумотлар билан туйинтириб турмаса, ижодкорнинг ижодий лабораторияси хаминкадар булиб колади. Ижодкорнинг ижодий лабораториясидан эса хар бир яратган асаридаги мавзу танлаш ва унга ёндашиш, бадиий талкин килиш ва тадкик этиш, умумлаштириш ёки эстетик бахолаш йули дарак бериб туради. Чунки, асардаги лирик кахрамон хар бир сузи, харакати, холатида муаллифи тилидан унинг ички дунёсини "сотади". Муаллифнинг ички карашлари у истикомат килаётган макон ва замон, жамиятдаги ижтимоий муаммоларга кузгу тутади. Шу жихатдан лирик кахрамон ижодкор шахсиятининг "таржимони" хисобланади. Иншаоллох, булса умр вафоси Мен халкимнинг суяр тоги булурман. Нодиранинг кайта келган садоси, Турк-Туроннинг кунгироги булурман.

Ушбу сатрлар шоиранинг юрак нидоси, хаёт хакикати, умр фалсафаси -лирик кахрамон иддаосидир. Тогу тошлар, тупрок катимлари орасида йул топаётган булок сингари лирик кахрамон хам ватанни бутун тану рухи билан химоя этмокчи, дарду бахтини куйламокчи.

♦ ¡>

|М ] 1 )> >

>q )> d )> :>

Talqin va tadqiqotlar respublika ilmiy-uslubiy jurnali №11

Х,алима Худойбердиеванинг "Иншаоллох", "Сунги ох", "Тушунмасман",

• - • •

"Элдошларим", "Дунёларга сигмаган гавго", "Мен кетсам...", "Элдошларим ичра юриб", "Хурлик оти", "Бу дунёнинг кузлари", "Зехн солсам" сингари

Ii ■ J_/ И IVJ-ZXXVy ^ ^ .7 ^ 111 2 J XAVAXXXXAX »7 Hjj ж • ^ А Л -Ж. 4,-L » I V х 11 1 1 1 1

куплаб шеърлари унинг бадиий-фалсафий нуктаи назарини тажассум этади.

ЗИП

"Ижодкор поетик дунёсини дунёкарашидан ажратиб тасаввур килиб булмайди. Собитсиз дунёкараш ва эътикодсиз суз уткинчи; назарий нуктаи назардан унинг бадиий талкин мезонларида нуксон булади. Улкан синовларга

! Ш-

бардош бериб келаётган инсоният томонидан ижод этилган дунё адабиётининг дурдона асарлари шунга гувохлик беради", - дейди таникли мунаккид Баходир Каримов узининг "Аъзам шоирнинг уктам овози" номли маколасида. Юзининг бир ёни кора, бир ёни оппок -Дунё кувонч хасратига юрагим тулиб, Качон унинг юзларида колмайди деб дог Яшаяпман унга гирдикапалак булиб.

Шуниси хам эътиборга молик жихатлардан бирики, Х,алима

>

Худойбердиеванинг лирик кахармонларида баландпарвоз гаплар йук. Унинг хар бир лирик кахрамони шеърни мутолаа килаётган укувчига жуда якин -субъект (ижодкор) шеърни мутолаа килувчи тилидан сузлайди. Х,алима

Худойбердиева халкчил килиб ёзади. Халкчиллик эса азалдан баркамол асарларнинг узак магзанини ташкил этади.

Агар, агар... шу ахволда кетсак дунёдан, Кушик булиб янграмасдан, кушдай сайрамай. Суронлар, курашларга узни кайрамай, Вулкон булиб отилмасдан кетсак дунёдан.

ТТТ™„ттт™ «ZTW..» „„„„„^

Шоиранинг "Юрак" номли шеъридан келтирилган ушбу парчада халкчиллик ва давр муаммоларини куриш мумкин. Ушбу шеърнинг лирик кахрамонида бошка ижодкорларнинг шеърий асарларида кузга ташланиб турадиган овозни баландлатиш ёки узини курсатиш аломатлари сезилмайди. Бир карашда содда, тупори ва айни пайтда чукур фалсафий карашларни акс эттирувчи самимийлик шоира ижодига хос хусусиятлардан биридир. Кимтинасан, астагина кутарасан бош, Минг йилликдир кузингдаги жовдираган ёш, Гунохкорлар минг-у, битта Сенга тегар тош, Сен барибир мукаддассан, Мукаддас аёл!

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

Х,ар сатрида олам маъно мужассам "Мукаддас аёл" аёллар хакидаги мадхияга айланган, десак муболага булмайди. "Минг йилликдир кузингдаги жовдираган ёш" сатрида лирик кахрамоннинг кузидаги ёшда аёл хилкатининг узидан олдинги вакилаларининг хам армонлари кушилиб, минг йиллик дард-

^ О^Г^ И ^ ^ > ''

is* 4

изтироблари калкиб тургани укувчини уйга толдиради. Беихтиёр куз олдимизга

муштипар она, мушфик сингиз, хокисор бувиларимиз келади. "Гунохкорлар минг-у, битта Сенга тегар тош" - дархакикат. Узбек менталитетида аёлларнинг

^ ^ V/ Ж Ж Ж Ж И ^ 1 1 1 И IV! 1 VIII И ' \ И Ж V, Ж ■ ■ у И ■ . V/ ^ IV V Х Х 1 м«/ 1X1 1 V 1 М VIIXV ХХХХ.Х.ХХ

овози унча хам айтарли кучга эга эмас, аммо оила мухитида бирон

аи:)

кунгилсизлик, муаммо руй берса, албатта, хатолик аёлдан кидирилади. Ватан катта оиламиз булгандан кейин, жамиятнинг ижтимоий об-хавосида хам аёллар масъулияти доим мухим.

Нафис, инсоний туйгуларни ифодаловчи шеър укувчи кунгилини киска

1 ' Г-^^

фурсатда забт этувчи асосий восита. Таникли рус шоираси Марина светаева: "Шеърият энг кам суз билан ифодалаш санъатидир", - деб ёзади. Бургутдайин угил, гилосдайин кизнинг

тг

Бошида новдадай эгилади жон. Шеърдаги "бургут" хамда "гилос" образлари болаларнинг ички олами, рухияти, табиатан хос жихатлари каламга олинмокда. Шоиранинг шу ва шунга

ухшаш катор асарларида шеърий комплекслар тизимида буюм, предмет оркали

инсон образини яратиш ёки гоявий мохиятга ургу бериш анъанаси мавжуд.

Адабиёт майдонига кириб келган хар бир авлод вакилларини бирлаштириб ва узаро фарклантирувчи жихатлари булади. Умумбашарий маънавий-ахлокий

кадриятларга муносабатда муштаракликни билдирса, уларни асраб, келажак авлодларга кай тахлит етказиш масъулияти хар бир ижодкорда алохида тонда зохир булади. Миллат туйгуси, ижтимоий вокелик, ватани келажагига дахлдорлик майдонлари хар кайси авлоднинг хар бир вакилига умумий ва хусусий жихатларни кундаланг куяди. Бу майдондан кандай утгани ижодкорнинг ижодида намоён булади.

Кун келиб бу дунё булгай деб бехишт, Жим-житгина боглар килар ишора.

Замон кундаланг куйган саволларга жавоб излаш, замондошлар маънавий дунёси, тирикликинг маъно-мохияти хакидаги уйлар, кунгилда тинмаётган бухронлар, миллатсеварлик, фалсафий мурожаатлар, публитсистик даъват Х,алима Худойбердиева шеъриятидаги инсонпарварлик психологиясининг

*

рангин кирраларидир. Шоиранинг лирик кахрамони умрнинг маъно-мохияти

*

UU.11! 1111 А^ЛГ/ииЛи-иЛ/Д,!!!-/. 1 1 I V Л ии-11Л11Х т) 1Л1-/Л1\ кУ ЧУ 11X1 V XVI 1У1111111 .1*1 и*1У11 ЧУ Л^/^И/ИИ^

... ™ ....„,„„..._„„„„.........__ \ Г

такдир, ок ва кора кунлар, яхшилик ва макр-риё хакида чукур уйлайди. У узи

учун жуда юксак маънавий-ахлокий марраларни яшашнинг шарти килиб белгилайди.

Шоира портрет яратишда образни турли хил холат ва вазият хатти-харакатлар воситасида ифодалашда суздан мохирона фойдаланади. Исён кутарар ул булиб багри кон -

т

Майли, усиз хам мул бегамлар, гуллар.

Ишкилиб, узунрок умр кур, исён,

тя ■■

Исён тугаган кун шоир хам улар.

Образ ёки персонажнинг ташки киёфаси, мимик ва понтомимик хатти-харакатлари тасвири оркали ички дунёсига ташхис куяди.

' V и ж ж 1 ж 1 ж 1 УУ 1 ж ж ж ж ж 1 1 V I ж /-уу1 VIII и I и III ^ V ж ж 1 ж ж ^ Ж ■ .

Масалан, "Дориломон кунлар келди" шеърида ота образининг рухияти,

•М-4)

чукур драматик холатини махорат билан бадиий акс эттиради. Сулгин-сулгин лабларингдан учаркан шу суз, Отагинам хаёлимда ростлай бошлар кад.

Лирик кахрамоннинг айни пайтдаги рухий холити унинг хатти-харакатлари, ташки куриниши ёрдамида очиб борилади. Бунда отасининг образи, мотамсаро холати ноёб детал булиб ифодаланади. Бу табаит суюмлидир хам кузлари кур, Гох шаробдан, гох огудан килар бизни маст.

Шоира ифодалаган контрас холатлар шеърхонни хам уртантирмай

куймайди.

Энам, Сен энадан эдинг ёлгиз киз. Не учун мениям ёлгиз устирдинг. Инсон табиатан далдага, суянчикка мойил килиб яратилган. Суянчиги йук, бировга суянолмайдиган лирик кахрамон исёни укувчини узининг шундай

»

холга тушган кунларига етаклаб кетади.

Буровга суянолмадим, эссиз, Сениям хамиша гамбода курдим. Укам деб бировга беролмадим юк. Синглим деб бировга айтолмадим сир. Шеърий парчадаги хар бир суз юк ва рухий мазмунни асослайди. Шеърда бир-бирига мазмунан богланган "Сен" ва "Мен" олмоши чин узбек сиймоси, ички ва ташки киёфаси билан гавдалантирилган.

Шоира шеъриятида рухият тасвири хаётнинг турли хил муаммолари, гап-

сузи ва рухоний холатлар оркали тасвирланади. Сузнинг маъно-мохиятини чукур тушуниши шоира суздаги бадиий образлийлик оркали маънолари тизимини яратади. Бадиий портретлар гоявий композитсияси Х,алима Худойбердиева шеъриятининг устуворлик жихатларидан биридир.

Хулоса килиб айтганда, Х,алима Худойбердиева ижодининг поетик олами ва эстетик карашлари жахон поезиясининг бир халкасини ташкил этади. Айтиш мумкинки, шоира яшаган даврининг уйгок фукароси, уктам шоираси, донишманд ижодкори, шткир публитсист сифатида тарихга уз номини

*

! К*

мухрлади. Устозлар йулидан бориб, миллат ва адабиёт учун салмокли хизмат курсатди. Ва бугунги кун, узбек назми поезия ахли унинг шеърлари, яратган

мактаби ва ижодидан бахраманд булар экан, унинг хаёт ва ижод йулидаги

____ „ „ „ „ „ „ „„ „„ ^ ^ „ „

ибратли излари келажак авлоднинг хам хазинаси булиб колишига шубха йук.

ш

2017.

230;

Ж*

-^fV-iír f.--^SfV-^ï f.—

127

Г-5 Jí

Talqin va tadqiqotlar respublika ilmiy-uslubiy jurnali №11 Адабиётлар руйхати:

1. ХХудойбердиевэ. «Осойиштэ шэм». «Узбекистон» НМИУ. Т -

>

2. Куронов Д. Мутолээ вэ идрок мэшклэри. -Т.: Акэдемнэшр. 2013, - Б.

3. Нозоров Б. Бу сехрли дунё. -Т.: Адэбиёт вэ сэнъэт, 1980, - Б. 176;

4. Козокбой Йулдош. Ёник суз. -Т.: "Янги эср эвлоди", 2006, - Б. 390;

5. Нормэтов У. Умидбэхш тaмойиллaр.-Т.: Мэънэвият, 2000, - Б. 240;

6. Солижонов Й. Нутк вэ услуб. -Т.: Чулпон, 2002, - Б. 160;

Щ >

ц

q > > >

Ы:> и*-

q

Ш >

ш >

q

ш >

m >

i> * q

Pl>

q > >

Ы >

q q

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.