Научная статья на тему 'A concept of an interactive threat warning system'

A concept of an interactive threat warning system Текст научной статьи по специальности «Экономика и бизнес»

CC BY
49
7
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Журнал
Safety & Fire Technology
Область наук
Ключевые слова
MONITORING OF THREATS / THREAT / WARNING / ALARM / CRISIS MANAGEMENT SYSTEM / МОНИТОРИНГ УГРОЗ / УГРОЗА / ПРЕДУПРЕЖДЕНИЕ / ТРЕВОГА / СИСТЕМА УПРАВЛЕНИЯ КРИЗИСОМ

Аннотация научной статьи по экономике и бизнесу, автор научной работы — Wyrębek Henryk, Szmitkowski Paweł

Цель: Цель статьи представить результаты предварительных исследований, направленных на ознакомление с мнениями гражданского населения о необходимости и возможности внедрения широко распространенных приложений для смартфонов и настольных компью теров, позволяющих передавать информацию об угрозах в реальном времени. Данные, полученные после предварительной проверки и авторизации соответствующим располагаемым центром, будут частью системы мониторинга опасности, а также предупреждения и предупреждения об угрозах. Дизайн и методы: В исследовании использовался метод диагностической съемки. Используя соответствующий метод, он позволяет относительно быстрые и надежные исследования у большой группы респондентов. В этом случае эта методика была анкетами. Разрабо танный для нее инструмент состоял из семи основных вопросов, которые были использованы для исследования гражданского мнения о необходимости разработки приложения, которое позволяет гражданам активно участвовать в передаче информации об угрозах. Результаты: полученные результаты указывают на интерес респондентов в разработанном инструменте и относительное понимание сущности его функционирования. Очевидно, что есть расхождения в его окончательной форме и цели. Некоторое беспокойство вызвано ответами, свидетельствующими о том, что этот инструмент будет использоваться в первую очередь службами, инспекциями и охранниками, но, похоже, эти ответы являются результатом определенного невежества и незнания респондентов. Социальная кампания и соответству ющие инструкции, которые являются частью приложения, должны изменить это. Выводы. Анализируя результаты проведенных исследований, можно сделать следующие выводы: Существует неоспоримая необходимость в разработке интерактивного приложения, которое позволяет гражданским лицам активно участвовать в процессе мониторинга рисков. Кажется необходимым настроить ячейки, которые на местном уровне, то есть в повятах, будут проверять входящую информацию об угрозах. Существенная и волевая и этическая подготовка гражданского населения к использованию заявки чрезвычайно важна. Приложение должно иметь четко определенные инструкции и учебник. Рекомендуется разрабатывать аналогичные и полностью совме стимые версии приложений для мобильных и стационарных устройств. Необходимо привить гражданскому населению убеждение в необходимости и желательности использования заявки.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Aim: The aim of this article is to present the results of the initial research aiming at gathering civilian population’s opinions on whether it is necessary and possible to introduce into common use smart-phone and desktop applications for real-time threat warning. The data collected, following their ver ification and authorisation by the relevant dispatch centre, will become part of the system of monitoring, warning and alarming about possible threats. Project and methods: In the research use was made of the diagnostic survey method for the collection of data. With an appropriate technique, this method makes it possible to survey a large group of respondents relatively fast and reliably. In this case, the technique employed was the questionnaire. The tool developed for this questionnaire consisted of seven content-related questions designed to investigate into people’s opinions on whether there was a need for designing an app to provide a greater level of citizen involvement in disseminating information on threats. Results: The results suggest that the respondents showed interest in the tool’s being designed, and a relatively good understanding of how it should essentially work. Obviously, there were some discrepancies in the responses with regard to its final form and function. The responses indicating that this tool will primarily be used by the services, inspections, brigades and guards might be a cause for concern, although it seems that these answers result from a lack of knowledge and awareness on the part of the respondents. A public awareness campaign and in-app instructions should be sufficient to change this perception. Conclusions: An analysis of the survey results has led to the following conclusions: There is a need to develop an interactive app which would allow civilians to become actively involved in the process of monitoring threats; It seems necessary to establish units (dispatch centres), to verify the information received at the local level, i.e. in districts (powiat). An extremely important element in the process of implementing the application for general use is to prepare the public in terms of the relevant knowl edge, and volitional and ethical aspects; The application should have a clear manual and tutorial. It is recommended to develop analogous and fully compatible versions of the app for mobile and stationary devices; It is also necessary to convince the public of the need and purposefulness of using the application.

Текст научной работы на тему «A concept of an interactive threat warning system»

dr hab. Henryk Wyr^bek, prof. UPHa)*, dr Pawet Szmitkowskia)

a)Wydzial Humanistyczny, Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczy w Siedlcach / Faculty of Humanities, Siedlce University of National Sciences and Humanities

*Autor korespondencyjny/Corresponding author: henryk. [email protected]

Koncepcja interaktywnego systemu ostrzegania i alarmowania ludnosci o zagrozeniach

A Concept of an Interactive Threat Warning System

Концепция интерактивной системы предупреждения и сигнализации о угрозах для людей

ABSTRAKT

Cel: Celem artykulu jest przedstawienie wynikow badan wst^pnych majqcych na celu poznanie opinii ludnosci cywilnej na temat potrzeby i mozliwosci wprowadzenia do powszechnego uzytku aplikacji na smartfony oraz komputery stacjonarne pozwalajgcej przekazywac informacje o zagrozeniach w czasie rzeczywistym. Uzyskane dane, po uprzedniej weryfikacji i autoryzacji przez wlasciwe centrum dyspozycyjne, b§dq elementem systemu monitorowania zagrozen oraz ostrzegania i alarmowania o zagrozeniach.

Projekt i metody: W badaniach posluzono si§ metodq sondazu diagnostycznego. Przy wykorzystaniu odpowiedniej techniki pozwala ona stosunkowo szybko i rzetelnie przeprowadzic badania w licznej grupie respondentow. W tym przypadku technikq byla ankieta. Opracowane dla niej narz^dzie skladalo si§ z siedmiu pytan merytorycznych, ktore posluzyly do zbadania opinii ludnosci cywilnej na temat potrzeby zaprojektowania aplikacji pozwalajqcej obywatelom aktywnie uczestniczyc w przekazywaniu informacji o zagrozeniach.

Wyniki: Uzyskane wyniki swiadczq o zainteresowaniu respondentow projektowanym narz^dziem oraz na wzgl^dne zrozumienie istoty jego dzialania. Co oczywiste, pojawiajq si§ rozbieznosci w zakresie jego ostatecznego ksztaltu i przeznaczenia. Pewien niepokoj budzq odpowiedzi wskazujqce na to, ze narz^dzie b^dzie wykorzystywane przede wszystkim przez sluzby, inspekcje i straze, ale wydaje si§, ze te odpowiedzi wynikajq z pewnej niewiedzy i nieswiadomosci badanych. Kampania spoleczna oraz stosowne instrukcje b^dqce elementem aplikacji powinny to zmienic. Wnioski: Analizujqc wyniki przeprowadzonych badan, mozna wysnuc nastQpujqce wnioski:

- Istnieje bezsporna potrzeba opracowania interaktywnej aplikacji pozwalajqcej ludnosci cywilnej na czynny udzial w procesie monitorowania zagrozen.

- Niezb^dne wydaje si§ powolanie komorek, ktore na szczeblach lokalnych, tj. w powiatach, b§dq weryfikowac naplywajqce informacje o zagrozeniach.

- Niezwykle wazne jest merytoryczne oraz wolicjonalne i etyczne przygotowanie ludnosci cywilnej do korzystania z aplikacji.

- Aplikacja musi miec jasno zredagowanq instrukcje i samouczek. Zalecane jest opracowanie analogicznych i w pelni kompatybilnych wersji aplikacji na urzqdzenia przenosne oraz stacjonarne.

- Konieczne jest zaszczepienie w ludnosci cywilnej przekonania o potrzebie i celowosci uzycia aplikacji.

Stowa kluczowe: monitorowanie zagrozen, zagrozenie, ostrzeganie, alarmowanie, system zarzqdzania kryzysowego Typ artykutu: studium przypadku

PrzyjQty: 19.02.2018; Zrecenzowany: 26.06.2018; Zatwierdzony: 05.07.2018; Autorzy wniesli rowny wklad merytoryczny w opracowanie artykulu;

Identyfikatory ORCID autorow: H. Wyr^bek - 0000-0001-9801-6905; P. Szmitkowski - 0000-0001-9288-9182; ProszQ cytowac: BiTP Vol. 50 Issue 2, 2018, pp. 142-156, doi: 10.12845/bitp.50.2.2018.11; Artykul udost^pniany na licencji CC BY-SA 4.0 (https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/).

ABSTRACT

Aim: The aim of this article is to present the results of the initial research aiming at gathering civilian population's opinions on whether it is necessary and possible to introduce into common use smart-phone and desktop applications for real-time threat warning. The data collected, following their verification and authorisation by the relevant dispatch centre, will become part of the system of monitoring, warning and alarming about possible threats. Project and methods: In the research use was made of the diagnostic survey method for the collection of data. With an appropriate technique, this method makes it possible to survey a large group of respondents relatively fast and reliably. In this case, the technique employed was the questionnaire. The tool developed for this questionnaire consisted of seven content-related questions designed to investigate into people's opinions on whether there was a need for designing an app to provide a greater level of citizen involvement in disseminating information on threats.

Results: The results suggest that the respondents showed interest in the tool's being designed, and a relatively good understanding of how it should essentially work. Obviously, there were some discrepancies in the responses with regard to its final form and function. The responses indicating that this

tool will primarily be used by the services, inspections, brigades and guards might be a cause for concern, although it seems that these answers result from a lack of knowledge and awareness on the part of the respondents. A public awareness campaign and in-app instructions should be sufficient to change this perception.

Conclusions: An analysis of the survey results has led to the following conclusions:

- There is a need to develop an interactive app which would allow civilians to become actively involved in the process of monitoring threats;

- It seems necessary to establish units (dispatch centres), to verify the information received at the local level, i.e. in districts (powiat).

- An extremely important element in the process of implementing the application for general use is to prepare the public in terms of the relevant knowledge, and volitional and ethical aspects;

- The application should have a clear manual and tutorial. It is recommended to develop analogous and fully compatible versions of the app for mobile and stationary devices;

- It is also necessary to convince the public of the need and purposefulness of using the application. Keywords: monitoring of threats, threat, warning, alarm, crisis management system

Type of article: case study

Received: 19.02.2018; Reviewed: 26.06.2018; Accepted: 05.07.2018; The authors contributed equally to this article;

Authors' ORCID IDs: H. Wyrçbek - 0000-0001-9801-6905; P. Szmitkowski - 0000-0001-9288-9182; Please cite as: BiTP Vol. 50 Issue 2, 2018, pp.142-156, doi: 10.12845/bitp.50.2.2018.11;

This is an open access article under the CC BY-SA 4.0 license (https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/).

АННОТАЦИЯ

Цель: Цель статьи - представить результаты предварительных исследований, направленных на ознакомление с мнениями гражданского населения о необходимости и возможности внедрения широко распространенных приложений для смартфонов и настольных компьютеров, позволяющих передавать информацию об угрозах в реальном времени. Данные, полученные после предварительной проверки и авторизации соответствующим располагаемым центром, будут частью системы мониторинга опасности, а также предупреждения и предупреждения об угрозах.

Дизайн и методы: В исследовании использовался метод диагностической съемки. Используя соответствующий метод, он позволяет относительно быстрые и надежные исследования у большой группы респондентов. В этом случае эта методика была анкетами. Разработанный для нее инструмент состоял из семи основных вопросов, которые были использованы для исследования гражданского мнения о необходимости разработки приложения, которое позволяет гражданам активно участвовать в передаче информации об угрозах. Результаты: полученные результаты указывают на интерес респондентов в разработанном инструменте и относительное понимание сущности его функционирования. Очевидно, что есть расхождения в его окончательной форме и цели. Некоторое беспокойство вызвано ответами, свидетельствующими о том, что этот инструмент будет использоваться в первую очередь службами, инспекциями и охранниками, но, похоже, эти ответы являются результатом определенного невежества и незнания респондентов. Социальная кампания и соответствующие инструкции, которые являются частью приложения, должны изменить это. Выводы. Анализируя результаты проведенных исследований, можно сделать следующие выводы:

- Существует неоспоримая необходимость в разработке интерактивного приложения, которое позволяет гражданским лицам активно участвовать в процессе мониторинга рисков.

- Кажется необходимым настроить ячейки, которые на местном уровне, то есть в повятах, будут проверять входящую информацию об угрозах.

- Существенная и волевая и этическая подготовка гражданского населения к использованию заявки чрезвычайно важна.

- Приложение должно иметь четко определенные инструкции и учебник. Рекомендуется разрабатывать аналогичные и полностью совместимые версии приложений для мобильных и стационарных устройств.

- Необходимо привить гражданскому населению убеждение в необходимости и желательности использования заявки. Ключевые слова: мониторинг угроз, угроза, предупреждение, тревога, система управления кризисом

Вид статьи:исследование случая

Принята: 19.02.2018; Рецензирована: 26.06.2018; Одобрена: 05.07.2018; Авторы внесли одинаковый вклад в создание этой статьи;

Идентификаторы ORCID авторов: H. Wyr^bek - 0000-0001-9801-6905; P. Szmitkowski - 0000-0001-9288-9182;

Просим ссылаться на статью следующим образом: BiTP Vol. 50 Issue 2, 2018, pp. 142-156, doi: 10.12845/bitp.50.2.2018.11;

Настоящая статья находится в открытом доступе и распространяется в соответствии с лицензией CC BY-SA 4.0 (https://creativecommons.org/

licenses/by-sa/4.0/).

Wprowadzenie

Jednym z kluczowych elementów systemu zarzgdzania kryzy -sowego w Polsce w zakresie ochrony ludnosci cywilnej pozostaje ostrzeganie i alarmowanie spoteczenstwa o zagrozeniach. Spo-soby i algorytmy umozliwiajqce te przedsiçwziçcia ewoluujq wraz ze zmianami srodków technicznych pozwalajqcych na coraz pet-

Introduction

Public warning and alarm methods designed to protect civil -ians continue to be one of the key elements of the crisis manage -ment system in Poland. The approaches and algorithms underlying these efforts are evolving along with the technologies that allow us to issue communications and alarm signals in a more

niejsze i doktadniejsze przekazywanie komunikatow i sygnatow alarmowych. Analizujqc te sposoby, mozna zauwazyc pewnq pra -widtowosc. Dotyczq one zagrozen noszqcych znamiona sytuacji nadzwyczajnych, a w pewnym okresie takze sytuacji wojennych. Mozliwosci ostrzegania i alarmowania obywateli o zagrozeniach stajq siç coraz wiçksze ze wzglçdu na niemal nieograniczony potencjat techniczny oraz wielorakosc srodkow alarmowania. Aby jednak proces ten byt skuteczny, niezbçdne jest zebranie in-formacji o potencjalnych zagrozeniach. Odbywa siç to wedtug algorytmu: wykrycie zagrozenia, okreslenie jego skali i rodzaju oraz podjçcie ewentualnej decyzji o ostrzeganiu lub alarmowaniu.

Obecnie w Polsce funkcjonuje kilka systemow, ktorych zada-niem jest zbieranie informacji o zagrozeniach. Jednym z pierw-szych jest System Monitoringu i Ostony Kraju (SMOK), utworzo -ny przez Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej, a dziatajqcy od 2005 roku. Powstat on w efekcie tragicznej powodzi w 1997 roku. SMOK ma za zadanie zbieranie informacji o zagrozeniach pogodowych. System ten sktada siç z:

- osmiu radarow atmosferycznych POLRAD maj^cych monitorowac intensywnosc oraz rozmieszczenie chmur i opadow;

- systemu burzowego PERUN sktadaj^cego siç z dzie-wiçciu czujnikow wykrywajqcych i mierzqcych sitç wy-tadowan atmosferycznych docierajqcych do ziemi oraz wewnqtrz chmur;

- systemu blisko 1000 posterunkow pomiarowych zbie-rajqcych dane o: temperaturze powietrza, opadach, sile i kierunku wiatru oraz poziomie wody, i przekazujqcych te dane do 30 stacji meteorologiczno-hydrologicznych, a stamtqd - do sieci komputerowej IMGW.

SMOK jest uzupetniany i wspierany przez tworzony od 2010 roku Informatyczny System Ostony Kraju (ISOK), ktorego gtow-nym zadaniem jest opracowanie map zagrozenia powodziowego i atmosferycznego na terenie Polski. Dziçki zastosowaniu ma-powania satelitarnego system ten jest w stanie bardzo doktad-nie odzwierciedlic wszelkie zagrozenia pogodowe. Uzyskane dane mogq byc roznie wykorzystane przez wyspecjalizowane instytucje panstwowe (np. Gtowny Urzqd Geodezji i Kartografii - GUGiK), podmioty administracji publicznej wydajqce np. po-zwolenia budowlane, a nawet zwyktych obywateli.

Scharakteryzowane pokrotce systemy sektorowe znaczq-co wspiera Krajowy System Wykrywania Skazen i Alarmowania (KSWSiA). Powstat on na podstawie rozporzqdzenia Rady Mini -strow z dnia 7 stycznia 2013 r. w sprawie systemow wykrywania skazen i powiadamiania o ich wystqpieniu oraz wtasciwosci or-ganow w tych sprawach (Dz. U. poz. 96)'. Ten akt normatywny reguluje funkcjonowanie KSWSiA, ktory tworzq:

- System Wykrywania Skazen Sit Zbrojnych RP - nadzo-rowany przez Ministra Obrony Narodowej;

- sieci i systemy nadzoru epidemiologicznego i kontroli cho-rob zakaznych w kraju oraz krajowe punkty kontaktowe dla miçdzynarodowych systemow nadzoru nad zagrozeniami zdrowia lub zycia duzych grup ludnosci - nadzorowane przez ministra wtasciwego do spraw zdrowia;

1 Rozporzgdzeniem tym zastgpiono rozporzgdzenie Rady Ministrow z dnia 16 pazdziernika 2006 r. w sprawie systemow wykrywania skazen i wtasciwosci organow w tych sprawach (Dz. U. Nr 191, poz. 1415).

comprehensive and detailed way. An analysis of these approach -es and algorithms allows a certain pattern to be seen. Namely, they concern situations that can be at least partly viewed as emergencies, and also, at certain times, war situations. The ability to warn and alarm civilians about threats is expanding continuously due to the almost inexhaustible technological potential and the great diversity of alarm measures. However, in order for this process to be effective, it is necessary to collect information on potential threats. This is done according to the following algorithm - detect the threat, determine its scale and type, and make a decision on warming or alarming the population, if required.

Currently, Poland has several systems in place to collect information on threats. One of the oldest is the National Monitoring and Protection System (in Polish: System Monitoringu i Ostony Kraju - SMOK), developed by the Institute of Meteorol -ogy and Water Management and launched in 2005. It was estab -lished in response to the tragic flood of 1997. SMOK is aimed at collecting information on weather threats. It comprises:

- eight POLRAD weather radars designed to monitor the intensity and distribution of clouds and rainfall;

- the PERUN storm surveillance system which includes nine detectors for identifying and measuring the power of cloud-to-ground and cloud-to-cloud lightning;

- a system of almost 1,000 measurement stations collecting data on temperature, rainfall, strength and direction of wind and water levels, and providing these data to 30 weather and water monitoring stations, from where they are fed to the computer network of the Institute of Meteorology and Water Management.

SMOK is complemented and supported by the Computerised National Protection System (in Polish: System Ostony Kraju - ISOK), whose main task is to lay out flood-risk and weather-threat maps for the whole territory of Poland. Utilising satellite mapping, the system reflects all kinds of weather threats with high precision. The data collected with these systems can be used by specialised state institutions (e.g. the Cen -tral Office for Cartography and Geodesy - Gtówny Urzqd Geodezji i Kartografii, GUGiK), public administration bodies issuing building permits and even by private individuals.

These sector-specific systems are substantially supported by the National Contamination Detection and Alarm System (in Polish: Krajowy System Wykrywania Skazen i Alarmowania - KSWSiA). KSWSiA was developed under the Regulation of the Council of Ministers of 7 January 2013 on threat detection and warning systems, and the responsibility of authorities with regard thereto (Journal of Laws, item 96)'. This piece of legislation governs the functioning of KSWSiA, which comprises:

- the Contamination Detection System of the Armed Forc -es of the Republic of Poland, supervised by the Minister of National Defence;

- domestic epidemiological supervision and infectious disease management systems networks, as well as

1 This Regulation replaced the Regulation of the Council of Ministers of 16 October 2006 on contamination detection systems and responsibility of authorities with regard thereto (Journal of Laws No. 191, item 1415).

- system stacji wczesnego wykrywania skazen promie-niotworczych i placowek prowadzqcych pomiary skazen promieniotworczych, ktorych dziatania koordynuje Pre-zes Panstwowej Agencji Atomistyki;

- nadzorowane przez wojewodow wojewodzkie systemy wykrywania i alarmowania oraz wojewodzkie systemy wczesnego ostrzegania o zagrozeniach, o ktorych mowa w art. 16 ust. 2 pkt 3 ustawy z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zarzqdzaniu kryzysowym (Dz. U. Nr 89, poz. 590, z pozn. zm.) i w § 3 pkt 6 rozporzqdzenia Rady Ministrow z dnia 25 czerwca 2002 r. w sprawie szczegotowego zakresu dziatania Szefa Obrony Cywilnej Kraju, szefow obrony cywilnej wojewodztw, powiatow i gmin (Dz. U. Nr 96, poz. 850), w czçsci dotyczqcej skazen;

- systemy nadzoru epizootycznego, fitosanitarnego, nadzoru nad bezpieczenstwem produktow pochodzenia zwierzçce-go i nadzoru nad paszami oraz nadzoru nad produktami rol -no-spozywczymi - nadzorowane przez ministrow wtasci-wych do spraw rolnictwa i rynkow rolnych oraz zdrowia [3].

- Rozporzqdzenie zawiera takze opis obowiqzujqcych na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej sygnatow i komu-nikatow alarmowych. Sq one przekazywane w posta-ci stownej oraz akustycznej przez stacjonarne syreny alarmowe, ktore dzis swoim zasiçgiem obejmujq okoto 76,6% powierzchni kraju [4].

KSWSiA nadaje sygnat alarmowy informujqcy o niebezpie-czenstwie oraz trzy komunikaty alarmowe (uprzedzenia): o zagrozeniu skazeniami, o zagrozeniu zakazeniami oraz o klçskach zywiotowych i zagrozeniu srodowiska. Regulacje zawarte w roz-porzqdzeniu w znacznym stopniu ograniczajq zakres zagrozen, o ktorych system moze informowac. Ponadto jego parametry techniczne sprawiajq, ze ma on charakter bierny - system prze -syta informacjç w kierunku osoby zagrozonej, ale sam nie od-biera komunikatu od tej osoby.

Obecnie oprocz wyzej opisanego systemu istniejq inne, niemal nieograniczone mozliwosci techniczne alternatywnego in-formowania spoteczenstwa o zagrozeniach. Jednym z nich jest Regionalny System Ostrzegania (RSO), ktory jest ustugq umozli -wiajqcq powiadamianie ludnosci cywilnej o zagrozeniach lokal-nych. System ten dziata wielotorowo. Informowanie odbywa siç przede wszystkim za pomocq stron internetowych urzçdôw wo -jewodzkich. Ponadto, na podstawie umowy podpisanej 14 paz-dziernika 2013 roku pomiçdzy Telewizjq Polskq S.A. a Minister-stwem Administracji i Cyfryzacji [5], mozliwe jest wyswietlenie informacji o zagrozeniu w postaci tzw. paska w naziemnej te-lewizji cyfrowej, w naziemnym multipleksie cyfrowym MUX-3 (w programach regionalnych): w standardzie HbbTV, w telegaze -cie, z wykorzystaniem napisow DVB. Ustuga dostçpna jest takze w postaci aplikacji na smartfon lub tablet [6]. Od 1 lipca 2015 roku ostrzezenia przed najwazniejszymi zagrozeniami otrzymu-jemy rowniez SMS-em [6]. Za pomocq RSO rozpowszechniane sq takze poradniki postçpowania w sytuacjach kryzysowych. Wszystkie komunikaty przygotowywane sq przez wtasciwe te-rytorialnie wojewodzkie centrum zarzqdzania kryzysowego.

Dokonana charakterystyka systemow monitorowania zagrozen oraz ostrzegania i alarmowania o zagrozeniach pozwala zauwazyc ich pewien istotny mankament. Wszystkie one majq

domestic contact points for international systems mon -itoring health and life threats for large groups of population, supervised by the Minister of Health;

- an early warning system for the detection of radioactive contamination, including facilities conducting measurements of radioactive contamination, coordinated by the National Atomic Energy Agency;

- provincial detection and alarm systems, and provincial early warning systems, supervised by provincial governors, as referred to in Article 16 (2) (3) of the Act of 26 April 2007 on crisis management (Journal of Laws No. 89, item 590, as amended) and § 3 (6) of the Regulation of the Council of Ministers of 25 June 2002 on the detailed scope of operations of the Chief of National Civil Defence, provincial, district and communal chiefs of civil defence (Journal of Laws No. 96, item 850), with regard to contamination;

- episootic, phytosanitary, animal product safety, fodder and agri-food product monitoring systems, supervised by ministers in charge of agriculture, agricultural markets and health [3].

The Regulation also contains a description of the alarm signals and communications applicable on the territory of Poland. They are issued in verbal and acoustic forms by stationary alarm sirens, whose current range covers about 76.6 percent of the country's area [4].

KSWSiA issues alarm signals to warn against a threat, and three alarm communications (warnings) to warn against contamination threats, natural disasters and environmental threats. The provisions of the Regulation substantially restrict the scope of threats against which the system may warn the population. Moreover, due to its technical characteristics, this is a passive system - that is, one which sends information to people exposed to the threat, but does not receive communications from the people.

Currently, in addition to the system described above, there are almost limitless technological possibilities for alternative solutions to notify the public about pending threats. One of them is the Regional Warning System (in Polish: Regionalny System Ostrzegania - RSO) - a solution designed to notify civilian population of local threats. The system operates on a mul -ti-pronged basis. Notifications are sent primarily through the websites of provincial offices. Furthermore, under the Agreement of 14 October 2013, concluded between Telewizja Polska S.A. (Polish national television) and the Ministry of Administra -tion and Digitisation [5], threat notifications may be displayed as "strips" on digital terrestrial television, on the MUX-3 digital terrestrial multiplex (on regional programmes): in the HbbTV standard, on tele-text and using DVB subtitles. This service is also available as an app for smartphones or tablets [6]. Starting from 1 July 2015, key warnings have also been issued by text messages [6]. RSO also disseminates emergency guides. All communications are prepared by the relevant provincial crisis management centres.

Notably, all the threat monitoring, warning and alarm systems described above have a major drawback. Namely, they send information to people exposed to the threat, but do not

charakter bierny, tzn. przesytajg informacjç w kierunku osoby zagrozonej, ale same nie odbierajg komunikatu od tej osoby. A przeciez przekazywane przez obywateli informacje o zaob-serwowanych zagrozeniach mogtyby, po odpowiedniej wery-fikacji i autoryzacji (np. przez powotane w tym celu stosowne centra weryfikacji danych bçdqce elementem centrow zarzg-dzania kryzysowego), znaczgco zwiçkszyc sprawnosc i sku-tecznosc dziatania systemow. W zwigzku z powyzszym nalezy rozwazyc rozszerzenie dziatania istniejgcych lub opracowanie nowych aplikacji multimedialnych pozwalajgcych na aktyw-ny kontakt obywateli z podmiotami pozyskujgcymi informacje

0 niebezpieczenstwach. Oczywiscie znacznie wygodniejsze

1 tatwiejsze do wprowadzenia bytyby rozwigzania bçdqce swe-go rodzaju „wtyczkami" do rozwigzan juz funkcjonujgcych. Nie wymagatoby to dokonywania daleko idgcych reform, lecz jedy-nie zwiçkszenia istniejgcych mozliwosci systemow wykrywa-nia zagrozen oraz ostrzegania i alarmowania o zagrozeniach.

Warto podkreslic, ze podobne aplikacje funkcjonujg juz w in-nych krajach, a ich ksztatt i zastosowanie sg bardzo zroznicowane. Przyktadem mogg byc narzçdzia: Rapid SOS [7], Rescuer [8] czy Emergency Plus [9]. Umozliwiajg one kontakt ze stuzbami ratun-kowymi i przekazywanie informacji o wtasciwych dla danej stuzby zagrozeniach lub tez uzyskanie informacji o sposobie wtasciwego zachowania siç. Projektowana aplikacja idzie o krok dalej i po -zwala na przekazywanie wiçkszego zakresu danych do centrum dyspozycyjnego, ktore po weryfikacji i zakwalifikowaniu zgtosze-nia moze zadysponowac nawet kilka stuzb, inspekcji lub strazy.

receive communications from them. This is disadvantageous, as civilian information on observed threats, once verified and authorised (e.g. by dedicated data verification centres operating within crisis management centres), could make the systems work much more effectively and efficiently. Therefore, consideration should be given to expanding the existing, or developing new, multimedia apps which would allow civilians to actively communicate with the institutions that collect threat information. Obviously, the most convenient and easiest way to do this would be by introducing some sort of "plug-ins" to the existing solutions. Such a solution would not require extensive reforms - it would only expand the existing possibilities of threat detec -tion, warning and alarm systems.

It should be mentioned that such apps - representing a great variety of uses and designs - are already in place in other countries. For example, these include such tools as Rapid SOS [7], Rescuer [8] and Emergency Plus [9]. They allow people to contact emergency services and provide information on threats relevant to these services, or to obtain information on what to do in emergency situations. The app being designed goes a step further, allowing people to provide a broader range of information to dispatch centres, which, following verification and qualification, may dispatch even several services, inspections, brigades or guards.

Hipoteza

Powyzsze spostrzezenia pozwalajg sformutowac problem badawczy dla przedmiotowych badan w postaci pytania: Czy potrzebne jest zwiçkszenie interaktywnosci istniejgcych syste-mów monitorowania zagrozen oraz ostrzegania i alarmowania o zagrozeniach tak, aby w systemach tych mogli brac czynny udziat obywatele, oraz na czym powinna polegac ewentualna ich modernizacja zmierzajgca w tym kierunku?

Wskazany problem badawczy pozwala na wysuniçcie hipo-tezy bçdgcej punktem wyjscia do dalszych badan. Nalezy przy-puszczac, ze mozna, a wrçcz trzeba zwiçkszyc interaktywnosc systemów monitorowania zagrozen oraz ostrzegania i alarmowania o zagrozeniach tak, aby w systemach tych mogli brac czynny udziat obywatele. Niezbçdna modernizacja powinna polegac na: powotaniu podmiotów weryfikujgcych i klasyfikujg-cych naptywajgce zgtoszenia, opracowaniu narzçdzi (w postaci aplikacji na komputery i urzgdzenia przenosne) umozliwiajgcych interaktywny kontakt w czasie rzeczywistym z danym podmio-tem oraz wyrobieniu w spoteczenstwie postawy odpowiedzial-nego i racjonalnego korzystania z tych narzçdzi.

Hypothesis

Based on the above conclusions, a research problem can be formulated for the study, in the form of the following ques -tion: Is it necessary to make the existing threat monitoring, warning and alarm systems more interactive so that they could actively involve citizens, and what should such modernisation, if any, involve in order to achieve a greater level of interaction?

This research problem leads to a hypothesis which serves as the starting point for further study. It seems reasonable, if not necessary, to make threat monitoring, warning and alarm systems more interactive, in order to make citizens actively involved in these systems. The following should be done to modernise these systems: establishing authorities that would verify and classify incoming reports, developing tools (as apps for desktop computers or mobile devices) for real-time interaction with these authorities, and helping citizens become responsible and reasonable users of these tools.

Metodologia badan

Survey methodology

Na potrzeby badan przyjçto, ze projektowana aplikacja powinna umozliwiac: zgtaszanie zagrozen bezpieczenstwa

For the purposes of the survey, we assumed that the designed application should allow for reporting threats as texts

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

w formie tekst ze zdjçciem i lokalizacjq na mapie, automatycznq lokalizacjç zgtaszajqcego za pomocq GPS, inteligentne rozpo-znawanie rodzajow naruszen bezpieczenstwa, wysytanie uzyt-kownikom alertow dotyczqcych zagrozen w ich najblizszym otoczeniu, szacunkowq ocenç ryzyka na wybranym terenie, generowanie lokalnych map ryzyka na podstawie przyjçtych kryteriow, korzystanie z niej osobom niepetnosprawnym, oraz obstugç w wielu jçzykach.

W celu przeprowadzenia badan terenowych umozliwiajq-cych poznanie opinii obywateli na temat potrzeby stworzenia oraz ksztattu ewentualnego narzçdzia pozwalajqcego zwiçk-szyc mozliwosc uczestnictwa obywateli w procesie zbierania informacji o zagrozeniach oraz ostrzegania i alarmowania o nich postuzono siç metodq sondazu diagnostycznego. Przy wykorzy-staniu odpowiedniej techniki pozwala ona stosunkowo szybko i rzetelnie przeprowadzic badania w licznej grupie respondentow. W tym przypadku technikq byta ankieta. Opracowane dla niej narzçdzie sktadato siç z siedmiu pytan merytorycznych, ktore postuzyty do zbadania opinii ludnosci cywilnej na temat potrzeby zaprojektowania aplikacji pozwalajqcej obywatelom aktywnie uczestniczyc w przekazywaniu informacji o zagrozeniach. W szesciu pytaniach zastosowano kafeteriç zamkniçtq, w jednym pytaniu - kafeteriç otwartq.

Badaniami objçto 60 kobiet oraz 50 mçzczyzn, petnoletnich, podzielonych na grupy wiekowe: do 25 lat, 26-35 lat, 36-45 lat, 46-55 lat i powyzej 56 lat. Liczebnosc proby badawczej wy-noszqca 110 osob wynika z wielkosci populacji generalnej (57 tysiçcy) oraz przyjçtego btçdu maksymalnego (9%) [1]. Badani byli mieszkancami Siedlec. Przyjçcie tak szerokiego spektrum badan wynika z tego, ze obecnie dostçp do srodkow komunika-cji elektronicznej jest powszechny.

Poniewaz w ankiecie znalazty siç gtownie pytania z kafete-riq zamkniçtq, wiçc mozna byto pokusic siç przede wszystkim o analizç ilosciowq zgromadzonego materiatu empirycznego.

Jako kluczowe zmienne zalezne przyjçto ptec oraz wiek badanych. Uznano bowiem, ze majq one zasadnicze znaczenie w kontekscie nie tyle sprawnego korzystania z aplikacji, ile od-czuwania potrzeby pozyskiwania informacji o zagrozeniach, ich rzetelnosci i aktualnosci, a takze chçci brania czynnego udziatu w przekazywaniu danych o pojawiajqcych siç niebezpieczen-stwach. Wziçto tutaj pod uwagç rowniez zjawisko tzw. bariery technologicznej polegajqce na tym, ze osoby starsze nie chcq lub bojq siç korzystac zarowno ze stacjonarnych, jak i mobil-nych urzqdzen komunikacji elektronicznej.

Na uwagç moze zastugiwac takze zmienna w postaci miej -sca zamieszkania respondentow. Jednakze w metryczce badani zaznaczyli jednolicie miasto od 30 do 100 tys. mieszkancow, co w kontekscie interpretacji wynikow badan przestaje miec znaczenie jako punkt odniesienia.

Na podstawie analizy materiatu empirycznego uznano, ze w kontekscie prowadzony badan przedstawianie korelacji miç-dzy innymi zmiennymi zaleznymi, takimi jak miejsce zamiesz-kania i wyksztatcenie respondentow, nie rzutuje znaczqco na uzyskane wyniki.

Ponizej zaprezentowano gtowne wyniki badan i wnioski pty -nqce z analizy zgromadzonego materiatu badawczego.

with pictures and map locations, automated GPS geolocation, smart threat-type recognition, sending alerts to users on threats in their area, risk estimation for an area, generating local risk maps based on predefined criteria, use by the disabled people, and use in multiple languages.

The diagnostic survey method was employed to conduct field surveys, in order to gather peoples' opinions on whether a tool providing greater citizen involvement in threat monitoring, warning and alarming processes is needed, and what it should possibly involve. With an appropriate technique, this method makes it possible to survey a large group of respondents relatively fast and reliably. In this case, the technique employed was the questionnaire. The tool developed for this questionnaire consisted of seven content-related questions designed to investigate into people's opinions on whether there was a need for de -signing an app to provide a greater level of citizen involvement in disseminating information on threats. The multiple-choice format was used in six questions, and one question had an open-ended format.

The survey covered 60 adult women and 50 adult men, grouped by age into the following categories: up to 25, 26-35, 36-45, 46-55 and over 56. The sample size of 110 is linked to the general population size (57,000) and the assumed maximum error (9%) [1]. The respondents were all citizens of Siedlce. This broad spectrum of the study is attributable to the current com -mon availability of means of electronic communication.

Since the questionnaire contained mainly multiple-choice questions, the empirical material it provided was appropriate primarily for qualitative analysis.

The age and gender of the respondents were taken as dependent variables, due to their key significance not so much for the app-use efficiency, but for the perceived need to collect information on threats, the reliability and timeliness of such information, as well as the willingness to become actively involved in sharing data on pending threats. For the purposes of the survey, we took account of the "technological-barrier" phenomenon in which elderly people are reluctant or afraid to use both desktops and mobile devices for communication purposes.

Another notable variable involves respondents' place of residence. However, in the demographic information section, the respondents uniformly indicated a city of 30,000 to 100,000 in -habitants, which makes this variable irrelevant as a point of reference for the purposes of interpreting the results.

An analysis of the empirical material led to the conclusion that, in the context of the survey in question, the demonstration of correlations between other dependent variables, such as the place of residence and educational attainment of the respondents, would have little impact on the results.

Below are the main results of our surveys and the conclusions drawn from the analysis of the empirical material collected.

Wyniki badan

Survey results

Wiçkszosc mçzczyzn, niezaleznie od grupy wiekowej, na pytanie 1: „Czy chcieliby Panstwo byc poinformowani o aktual-nych zagrozeniach w okolicy?", odpowiedziata twierdzqco. Prze-czqco odpowiedziat tylko jeden respondent z grupy wiekowej 26-35 lat. Wydaje siç to oczywiste w kontekscie licznych ka-tegorii i coraz wiçkszego zakresu pojawiajqcych siç zagrozen.

In Question 1: "Would you like to be updated on current threats in your area?", most men, regardless of the age group, gave an affirmative answer. Only one respondent from the group of 26-35-year-olds gave a negative answer to this question. This is hardly surprising, given the broad spectrum of threat catego -ries and their growing range.

2 0

Grupa do 25 Grupa 26-35 Grupa 36-45 Grupa 46-55 Grupa lat lat lat lat ponad 56 lat

Grupy wiekowe respondentów / Age groups

Rycina 1. Opinia respondentów na temat chçci bycia informowanym o zagrozeniach Figure Í.Male respondents' opinion on whether they wished to be notified of threats Tak - Yes; Nie - No; Grupa do 25 lat - up-to-25-year olds, 26-35-year-olds, 36-45-year-olds, over-56-year olds Zródto: Opracowanie wtasne. Source: Own elaborati on.

Na pytanie 2: „Czy aplikacja majqca ponizsze cechy bçdzie día Pañstwa interesujqca?" (Jako cechy aplikacji wskazano: prostotç i intuicyjnosc obstugi, powszechnq dostçpnosc oraz jasno okreslony katalog zagrozen, które mogq byc zgtaszane przez uzytkownika), wiçkszosc ankietowanych mpzczyzn odpowiedziata twierdzqco. Tylko jeden respond ent z grupy wiekowej 26-35 lat wyrazit dezaprobatç dla ksztattu aplikacji.

In Question 2: "Would an app with the following characteristics be of interest to you?" (the app characteristics included simplicity and intuitiveness, common accessibility and a clearly defined catalogue of threats which could be reported), the majority of the male respondents answered "Yes". Only one re-sp on den tfrom the age group of 26-35-year-olds gave a "No" answe r toth is question.

Rycina 2. Opinia respondentow na temat zainteresowania aplikacjg

Figure 2. Male respondents' opinion on whether the app was of interest to them

Tak - Yes; Nie - No; Grupa do 25 lat - up-to-25-year olds, 26-35-year-olds, 36-45-year-olds, over-56-year olds Zrodto: Opracowanie wtasne. Source: Own elaboration.

Nie

Z kolei na pytanie 3: „Czy aplikacja powinna udostçpniac in-formacje na temat najbardziej aktualnych zagrozen?", wszyscy ankietowani mçzczyzni odpowiedzieli twierdzqco. Biorqc pod uwagç ksztatt i przeznaczenie aplikacji, trzeba stwierdzic, ze jest to najbardziej logiczne i poprawne podejscie do zagadnienia.

20

m 18 0)

¡2 16

IL 14

m

ï 12 o 10 8 6 4 2 0

In Question 3: "Should the app provide information on the latest threats?", all the male respondents answered "Yes". Given the design and purpose of the app, this was clearly the most logical and appropriate answer.

S ■!

S E

ITak ■ Nie

Grupa do 25 Grupa 26-35 Grupa 36-45 Grupa 46-55 Grupa lat lat lat lat ponad 56 lat

Grupy wiekowe respondentów / Age groups

Rycina 3. Opinia respondentow na temat udost^pniania przez aplikacja informacji o najbardziej aktualnych zagrozeniach

Figure 3. Male respondents' opinion on whether they wished to be notified of the latest threats

Tak - Yes; Nie - No; Grupa do 25 lat - up-to-25-year olds, 26-35-year-olds, 36-45-year-olds, over-56-year olds

Zrodto: Opracowanie wtasne.

Source: Own elaboration.

Na pytanie 4: „Czy w aplikacji powinny bye zamieszczo-ne komunikaty, instrukeje oraz scenariusze reagowania na po-szczególne zagrozenia?", wiçkszosc badanej grupy mçzczyzn odpowiedziata „Tak". Tylko dwie osoby: jedna z grupy wiekowej do 25 lat, a druga z grupy wiekowej powyzej 5(5 lat,odpowie-dziaty „Nie".

In Question 4: "Should the app provide communications, instructions and response scenarios for individual threats?" the majority of the male respondents answered "Yes". Only two respondents, one from the group of up-to-25-year-olds, the other from the over-56-year-olds, answered "No" to this que stion.

20

£ 18

1 - 16

£ H 14 £ ° 2 a 12

ï j: 10 •= o

ta ¡- 8

1 I

6 4 2 0

■ Tak

■ Nie

Grupa do 25 Grupa 26-35 Grupa 36-45 Grupa46-55 Grupa lat lat la t lat ponad 56 lat

Grupy oiedooe respondentóo / Age groups

Rycina 4. Opinia respondentow na temat elementow aplikacji

Figure 4. Male respondents' opinion on what features the app should have

Tak - Yes; Nie - No; Grupado25lat - up-to-25-year olds, 26-35-year-olds, 36-45-year-olds, over-56-year olds Zrodto: Opracowanie wtasne. Source: Own elaboration.

Interpretacja takiego podejscia, ze wzglçdu na wielofunk-cyjnosc aplikacji, pozostaje problematyczna. Podejscie to moze jednak wynikac z traktowania aplikacji wytqezniejako informa-tora, nie zas jako poradnika i narzçdzip przydatneçjuwtedy, gdy zaistnieje koniecznosc samoochrony i samoobrony.

W przypadku pytania 5: „Kto powinipy mieOdos-pp dota-kiej aplikacji?", liczba i zakres odpowiedzi byty zróznicowane, co

Given the multi-functional character of the app, it is problematic to interpret these negative answers. One possible explanation for them would be that the app was viewed exclusively as a means of notification, rather than a guide and tool which co uld be useful for self-defence and self-protection.

In Question 5: "Who should have access to the app?", the answers and response rates varied, due to the multiple-response

wynika z zastosowania kafeterii z mozliwosciq wielokrotnego wyboru. W pierwszej grupie wiekowej rozktad odpowiedzi byt bardzo podobny. Wedtug 12 respondentôw dostçp do aplikacji powinna miec administracja samorzqdowa, zdaniem 15 osöb dostçp do niej powinny miec stuzby, inspekcje i straze, a wedtug 17 badanych dostçp ten powinni miec cywile.

W grupie wiekowej 26-35 lat uktad odpowiedzi jest, propor-cjonalnie do liczby badanych, podobny. Na administracjç pu-blicznq wskazato 6 respondentôw, na stuzby, inspekcje i straze - 10, a na cywilôw - 12.

W przypadku grupy wiekowej 36-45 lat wyniki byty nieco inne. Proporcjonalnie do pröby badaw czej na administracja pu-blicznq wskazato 6 osöb, a na stuzby, in spekcje is traze oraz na cywilôw - po 7 osöb.

Ï 18 's » 16

J I 14

C n

1j

format. The first age group had a very consistent distribution of answers. According to 12 respondents, the app should be available to government administration; 15 respondents said it should be available to services, inspections, brigades and guards while 17 respondents said the app should be available to civilians.

In the group of 26-35-year-olds, the answers were, proportionately to the number of the respondents, similar. Government administration was indicated by 6 respondents, services, inspections, brigades and guards were chosen by 10 respondents and civilians were mentioned by 12 respondents.

The results were slightly different for the group of 36-45-year-olds. Proportionately to the survey sample, government adm ini stration was indicated by 6 respondents, and servi c es, inspections, brigades and guards and civilians were mentioned by 7 respondents, respectively.

a. 5S

I Administracja pcbliczna I Stuzby, inspekcje i straze Cywile

arcpa Cz arcpa arcpa arcpa arcpa 25 lat 26-PS lat P6-45 lat 46-55 lat pznaC

56 lat

Grupy wiekowe respondentôw / Age groups

Rycina 5. Opinia respondentôw na temat tego, ktôre podmioty powinny miec dostçp do aplikacji Figure 5. Male respondents' opinion on who should have access to the app

Tak - Yes; Nie - No; Grupa do 25 lat - up-to-25-year olds, 26-35-year-olds, 36-45-year-olds, over-56-year olds; Administracja publiczna - government administration;Stuzby, inspekcje i straze - services, inspections, brigades and guards Zrodto: Opracowanie wtasne. Source: Own elaboration.

W grupie wiekowej 46-55 lat 1 respondent wskazat na administra^ publicznq, 3 badanych wskazato na stuzby, inspekcje i straze, a 4 badanych - na cywilôw.

Mçzczyzni z najstarszej i jednoczesnie najmniej licznej grupy wiekowej udzielili odpowiedzi podobnie jak mçzczyzni z grupy wiekowej 36-45 lat. Na administracja publicznq wskazaty 2 osoby, a zarôw -no na stuzby, inspekcje i straze, jak i na cywilôw wskazata 1 osoba.

Na przyktadzie pytania 6: „Na jakich urzqdzeniach aplikacja powinna byc dostçpna?", wyraznie widac, ze urzqdzenia mobilne sq preferowane przez osoby mtodsze, a komputery stacjonarne - przez osoby starsze. W trzech pierwszych grupach wiekowych udzielano odpowiednio odpowiedzi: 20:8, 14:6 oraz 9:6 na korzysc smartfonôw. W dwôch najstarszych grupach odpowiedzi uktadaty siç odpowiednio 4:4 oraz 1:2 na korzysc komputerôw stacjonarnych.

Mozna tu oczywiscie zastanawiac siç nad celowosciq opraco -wywania aplikacji na sprzçt stacjonarny, skoro aby miec do niego dostçp, potrzebne jest stanowisko pracy, podczas gdy z urzqdze-niami mobilnymi kontakt jest w zasadzie permanentny. Jednak nawiqzujqc do zasygnalizowanej wczesniej „barierq technologicz-nq", trzeba zauwazyc, ze osoby w starszym wieku mniej spraw-nie korzystajq ze smartfonôw, preferujqc komputery stacjonarne, zwtaszcza w celu pozyskiwania rôznego rodzaju informacji.

In the group of 46-55-year-olds, 1 respondent indicated government administration, 3 respondents mentioned services, inspec -tions, brigades and guards and 4 respondents indicated civilians.

The answers of male respondents from the oldest and smallest age group were similar to the answers of the group of 36-45-year olds. Government administration was indicated by 2 respondents, and services, inspections, brigades and guards, and civilians were chosen by 1 respondent.

As shown by Question 6: "What kind of devices should the app be accessible on?", it was clear that mobile devices were pre -ferred by younger respondents, while desktops were preferred by the older respondents. In the first three age groups, the answers were: 20:8, 14:6 and 9:6 in favour of smartphones. In the two oldest age groups, the responses to this question were 4:4 and 1:2, respectively, in favour of desktops.

It might be legitimately argued that there is no point in developing the app for desktops, since its use would be limited to the location where the desktop is installed, while mobile devices provide permanent access to the app. Hover, due the previously mentioned "technological barrier", older people are less apt at using smartphones, so they prefer desktops, especially as a means of obtaining various information.

Rycina 6. Opinia respondentow na temat rodzajow urzgdzen, na ktore aplikacja powinna bye dost^pna. Figure 6. Male respondents' opinionon the types of devices the app should be accessible on.

Tak - Yes; Nie - No; Grupa do 25 lat-up-to-25-year olds, 26-35-year-olds, 36-45-year-olds, over-56-year olds; Smartfon -stacjonarny - desktop Zrodto: Opracowanie wtasne. Source: Own elaboration.

Ostatnie pytanie ankietowe: „Co by Paristwa sktonito do pobrania takiej aplikacji?", miato charakterotwarty, wymagato wi?c przeprowadzenia analizy z arowno ilosciowej, jak jakoscio-wej. Nalezy podkreslie, ze odpowiedzi na to pytanieudzielita stosunkowo niewielka grupa respondentow. Wsrod pojawia-jqcych si? komentarzy mozna zauwazyc znaczny rozdzwi?k tematyczny mogqey wynikac z rozmaitych przestanek, ktore sktonityby potencjalnych uzytkownikow do skorzystania z aplikacji. Sqtutaj wskazania typu „darmowy dost?p" i „ciekawosc", ktore sugerujqbraknalezytego przygotowania merytorycznego do wykorzystania programu. Ale pojawiajq si? rowniez odpowiedzi „informacja o zagrozeniach", „poczucie bezpieczeristwa swojego i bliskich", ktore wskazujq na przeswiadczenie o uzy-tecznosci potencjalnego produktu. Jednak znamienne wsrod udzielonych odpowiedzi jest takze, bye moze instynktowne i wy-nikajqee z dotychczasowych brakow, wskazanie na wykorzysta-nie aplikacji jako „odbiornika" komunikatow, nie zasjako narz?-dzia interaktywnego pozwalajqcego na aktywne informowanie o pojawiajqcych si? niebezpieczeristwach.

W grupie kobiet na pytanie 1: „Coy chcieliby Panstwo bye poinformowani o aktualnych zagrozeniach w okolicy?", wszyst-kie osoby odpowiedziaty twierdzqco. Zatlua tusulD n|e w^^i^azi ta swojej dezaprobaty w tym zakresie.

smartphone; Komputer

The last question: "What would prompt you to download suoh ay app?" had an open-ended format, thus requiring both qualitative and quantitative analysis. It should be stressed th atthe question was answered by a relatively small group of respondents. The comments made by the respondents span a broad range of subjects due to the diverse reasons which would prompt them to use the app. Answers like "free access" and "curiosity" suggest that the respondents were ill-prepared to use the software. But there were also answers such as "information on threats" or "a sense of safety of the family and close ones", which suggested a belief that the product could be useful. What was characteristic in the answers, however, was that the respondents viewed the app as being useful for receiving communications, ratherthan as an interactive tool designed to actively provide information on pending threats - this could be explained by the unavailability and, by extension, lack of experience with interactive tools.

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

In the group of the female respondents, Question 1: "Would you like to be updated on current threats in your area?", all the respondents gave an affirmative answer.

20 15 10 5

Grupa do Grupa Grupa Grupa Grupa 25 lat 26-35 lat 36-45 lat 46-55 lat ponad 56

lat

Grupy wiekowe respondentow / Age groups

Rycina 7. Opinia respondentow na temat ch^ci bycia informowanym o zagrozeniach

Figure 7. Female respondents' opinion on whether they wished to be notified of threats

Tak - Yes; Nie - No; Grupado 25 lat.. - up-to-25-year olds, 26-35-year-olds, 36-45-year-olds, over-56-year olds

Zrodto: Opracowanie wtasne.

Source: Own elaboration.

W odpowiedziach na pytanie 2: „Czy aplikacja majqca po-nizsze cechy bçdzie día Pañstwa interesujqca?", mozna zaob-serwowac pewne rozbieznosci. Mimo zasadniczej zgodnosci badanych i pozytywnego wyrazania siç o aplikacji jedna ko-bieta z grupy wiekowej do 25 lat oraz jedna z grupy wiekowej 36-45 lat wyrazity siç negatywnie na temat ksztattuimopli-wych opcji aplikacji.

In Question 2: "Would an app with the following characteristics be of interest to you?" a certain discrepancy could be noticed. Although the female respondents were generally consist-entin theirpositive answers regarding the app, one respondent from the g roup of up-to-25-year-olds and one respondent from the group of 36-45-year olds gave negative answers as to the design and possible options of the app.

Grupa do 2- Grupa 2k-3- Grupa 3k-4- Grupa 4k--e Grupa lat lat lat lat ponad -k lat

Grupy wietuwe reopondentów / Age groups

Rycina 8. Opinia respondentow na temat zainteresowania aplikacja

Figure 8. Female respondents' opinion on whether the app was of interest to them

Tak - Yes; Nie - No; Grupa do 25 lat - up-to-25-year olds, 26-35-year-olds, 36-45-year-olds, over-56-year olds Zrodto: Opracowanie wtasne. Source: Own elaboration.

W swoich odpowiedziach na pytanie 3: „Czy aplikacja po-winna udostçpniac informacje na temat najbardziej aktualnych zagrozen?", kobiety byty niemal w petni zgodne - wyrazaty apro-batç dla tego rozwiqzania. Tylko jedna osoba z grupy najmtod-szej odpowiedziata na pytanie przeczqco.

In Question 3: "Should the app provide information on the latest threats?", almost all the female respondents answered "Yes". Only one respondent, from the youngest age group, answered "No" to this question.

I HI»

Grupa do 25 Grupa 26-35 Grupa 36-45 Grupa 46-55 Grupa lat lat lat lat ponad 56 lat

Grupy wiekowe respondentów / Age groups

Rycina 9. Opinia respondentów na temat udost^pniania przez aplikacja informacji o najbardziej aktualnych zagrozeniach

Figure 9. Female respondents' opinion on whether they wished to be notified of the latest threats

Tak - Yes; Nie - No; Grupa do 25 lat - up-to-25-year olds, 26-35-year-olds, 36-45-year-olds, over-56-year olds

Zródto: Opracowanie wtasne.

Source: Own elaboration.

W odniesieniu do planowanej struktury i przeznaczenia aplikacji odpowiedz ta wydaje siç nielogiczna i moze wynikac z nie-zrozumienia zagadnienia.

W przypadku pytania 4: „Czy w aplikacji powinny bye za-mieszczone komunikaty, instrukeje oraz scenariusze reagowa-nia na poszczególne zagrozenia?", rozktadodpowiedzi pozo-stat zasadniczo podobny. Wiçkszosc badanych odpowiedziata

With regard to the planned design and purpose of the app, the negative answer seems to be illogical and might stem from a misunderstanding of the subject.

In Question 4: "Should the app provide communications, instructions and response scenarios for individual threats?", the majority of thefemale respondents answered "Yes". Only three respondents - from the first three age groups - said that

„Tak". Tylko trzy osoby: po jednej z trzech p^ierwszychgrupwrn-kowych, stwierdzity, ze publikowanie komunikatów, instrukcji i scenariuszy reagowania jest niecelowe. Wydaje si?, ze opinia ta wynika z braku petnej wiedzy na temat dziatania tego typu oprogramowania.

tlhere was no point in issuing communications, instructions and response scenarios. It seems that this opinion resulted from in -sufficient knowledge of how this type of software works.

| _ % ■--

Grupa do 25 Grupa 26-35 Grupa 36-45 Grupa 46-55 Grupa lat lat lat lat ponad 56 lat

Grupy wiekowe respondentów / Age groups

Rycina 10. Opinia respondentow na temat ele mentow aplikacji

Figure 10. Female respondents' opinion on what features the app should have

Tak - Yes; Nie - No;Grupa do 25 lat - up-to-25-year olds, 26-35-year-olds, 36-45-year-olds, over-56-year olds Zrodto: Opracowaniewtasne. Source: Own elaboration.

Z kolei w odpowiedzi na pytanie 5: „Kto powinien miec do-st?p do takiej aplikacji?", wiçkszosc kobiet wskazywata na stuz-by, inspekcje i straze. Jesli chodzi o pozostate miejsca, rozktad odpowiedzi byt bardzo rózny. Na drugim miejscu na przemian pojawiata si? administracja publiczna i ludnosc cywilna. W naj-mtodszej grupie wiekowej stosunek wskazañ na ludnosc cywilng do wskazan na adminitracj? puiNcrnqwynesrï 10:fi. W çirufziic wiekowej 26-35 lat zaobserwowano rownowacj ? w tym za kre-sie, a w grupie wiekowej powyzej 56 lat najcz^c.ej wstazywa-nym podmiotem byta administracja publiczna.

16 14 12 10 8 6 4 2 0

In Question 5: "Who should have access to the app?" most female respondents indicated services, inspections, brigades and guards. Other answers varied significantly. Second most-popular answers included, interchangeably, government administration and civilians. In theyoungest age group, the relationship between answers involving civilians and answers involvin g goveanment administration was 10:6. In the group of 2p-35-year-o 5ds, the answers on this subject were balanced, whil e inthv group of over-56-year-olds, the most popular answer involved government administration.

I Arministrrcjr enblicznr IStuzby, inspekcje i straze Cywile

Grner dz Grner 26- Grner Z6- Grner 46- Grner 25 lat zc lat 45 lat yy lat eznrd 56

lat

Grupy wieSkwe respkndentów/ Age groups

Rycina 11. Opinia respondentow na temat tego, ktore podmioty powinny miec dostçp do aplikacji Figure 11. Female respondents' opinion on who should have access to the app

Tak - Yes; Nie - No; Grupa do 25 lat - up-to-25-year olds, 26-35-year-olds, 36-45-year-olds, over-56-year olds;

Administracja publiczna - government administration; Stuzby, inspekcje i straze - services, inspections, brigades and guards; Cywile - civilians Zrodto: Opracowanie wtasne. Source: Own elaboration.

Odpowiedzi na pytanie 6: „Na jakich urzqdzeniach aplikacja powinna bye dost?pna?", pokazaty, ze wsród kobiet, podobnie jak wsród mçzczyzn, urzqdzenia mobilne sq wybierane przez osoby mtodsze, a urzqdzenia stacjonarne - przez osoby starsze.

In Question 6: "What devices should the app be accessible on?", the answers showed that, as in the case of male respondents, mobile devices were preferred by younger respondents, while desktops were preferred by older respondents.

16 14

1 8

<L 6 .fi

¡ 4

2 2

I Smartfon

I Komputer stacjonarny

Grupa Grupa Grupa Grupa Grupa do 25 26-35 36-45 46-55 ponad lat lat lat lat 56 lat Grupy wiekowe respondentów / Age groups

Rycina 12 Opinia respondentów na temat rodzajów urzgdzeñ, na które aplikacja powinna byc dostçpna Fig. 12 Female respondents' opinion on the types of devices the app should be accessible on.

Tak - Yes; Nie - No; Grupa do 25 lat - up-to-25-year olds, 26-35-year-olds, 36-45-year-olds, over-56-year olds; Smartfon - smartphone Komputer stacjonarny - desktop Zródto: Opracowanie wtasne. Source: Own elaboration.

12

10

0

W pierwszych trzech grupach wiekowych wskazan na smartfony byto wiçcej niz wskazan na urzqdzenia stacjonarne - odpowiednio: 14:7, 13:9 i 16:12. Interesujqce jest to, ze w gru-pie wiekowej 46-55 lat nikt nie udzielit odpowiedzi na pytanie. Z kolei najstarsi respondenci -zgodnie z zasygnalizowanq juz tendencjq - wskazali na urzqdzenia stacjonarne.

Pytanie 7: „Co by Panstwa sktonito do pobrania takiej ap-likacji?", wymagato - ze wzglçdu na swój otwarty charakter -przeprowadzenia analizy jakosciowej. Zaobserwowano wyrazng analogic miçdzy odpowiedziami kobiet a odpowiedziami mçz-czyzn. Pojawito siç bowiem bardzo mato wskazan róznych pod wzglçdem kategorii. Od odpowiedzi typu „ciekawosc", „darmowy dostçp" mozemy przejsc do tych zwiqzanych z poczuciem bez-pieczenstwa wtasnego i najblizszych, uzyskania rzetelnej i szyb -kiej informacji o zagrozeniach po „troskç o bezpieczenstwo".

In the first three age groups, answers involving smartphones were more frequent than answers involving desktops: 14:7, 13:9 and 16:12, respectively. What is interesting is that no respondents in the group of 46-55-year-olds gave an answer to this question. Older respondents, consistent with the mentioned tendency, indicated desktops.

Question 7: "What would prompt you to download such an app?", required a qualitative analysis due to the open-ended format of the question. A clear analogy was found between the answers of the female and male respondents. Namely, there were very little answers that differed in terms of category. These ranged from "curiosity" and "free access" to answers involving a sense of one's own and family's safety, and the need to obtain reliable and fast information on threats, to "concern for safety"

Dyskusja nad metodami i wynikami

Po przeanalizowaniu wyników przeprowadzonych badan mozna z 95-procentowym prawdopodobienstwem przyjqc, ze dziçki metodzie, technice oraz narzçdziu badawczemu, które za -stosowano, uzyskano wyniki z zatozonym btçdem w wysokosci 0,09 umozliwiajqce falsyfikacjç postawionej hipotezy oraz wy-ciagniçcie wniosków mogqcych siç przyczynic do opracowania interaktywnego narzçdzia dajqcego spoteczenstwu mozliwosc czynnego uczestniczenia w procesie monitorowania zagrozen. Oczywiscie przeprowadzona ankieta miata charakter badan wstçpnych, których pozytywny rezultat umozliwi kontynuowa-nie programu badawczego przy uzyciu innych technik, takich jak wywiad ekspercki, czy metod w postaci eksperymentu. Zastoso -wany algorytm analizy wyników wedtug ptci i wieku respondentów pozwolit uzyskac opinie na badany temat. Oczywiscie mozna takze przesledzic wyniki wedtug - zawartych w metryczce narzçdzia badawczego - wyksztatcenia i miejsca zamieszkania uczestników badania. Jednak ich wstçpna analiza wykazata, ze nie majq one wiçkszego wptywu na udzielone odpowiedzi. Obec -nie bowiem dostçp do sprzçtu elektronicznego oraz Internetu

Discussion of methods and results

Following an analysis of the surveys, it can be assumed with a 95-percent certainty that the methods, techniques and survey questionnaires which had been used yielded results with an as -sumed error of 0.09, allowing the falsification of the hypothesis and making it possible to draw conclusions that could contribute to the development of an interactive tool, in order to provide the public with an opportunity to become actively involved in the process of monitoring threats. Although the analysis conducted here only served as a preliminary study, its positive result will make it possible to continue the survey programme using other techniques, such as expert opinion surveys or experimental methods. The algorithm used for analysing the results by gender and age helped to obtain opinions on the studied subject. The results may also be plotted according to the educational attainment and place of residence of the respondents, which are included in the survey questionnaire demographic information section. However, a preliminary analysis showed that these fac -tors had no significant influence on the answers given. It should be taken into account that electronic devices and the Internet

jest powszechny, a ich uzytkowanie jest w znacznej mierze in-tuicyjne i nie wymaga specjalistycznych kwalifikacji.

Uzyskane wyniki wskazujq natomiast niemal jednoznacznie na zainteresowanie respondentów projektowanym narzçdziem oraz wzglçdne zrozumienie istoty jego dziatania. Oczywiscie po -jawiajq siç rozbieznosci w zakresie jego ostatecznego ksztattu i przeznaczenia. Pewien niepokój budzq odpowiedzi wskazujqce na to, ze narzçdzie bçdzie wykorzystywane przede wszystkim przez stuzby, inspekcje i straze, ale wydaje siç, ze te odpowiedzi wynikajq z niewiedzy i nieswiadomosci badanych. Kampania spoteczna oraz stosowne instrukcje bçdqce elementem aplika -cji powinny to zmienic.

are widely available and highly intuitive, and their use does not require specialist knowledge.

The obtained survey results show a high degree of interest among respondents in the tool's being designed, and a relatively good understanding of how it should work. Still, there are some obvious discrepancies regarding its final form and function. The responses indicating that this tool will primarily be used by the services, inspections, brigades and guards might be a cause for concern, although it seems that these answers result from a lack of knowledge and awareness on the part of the respondents. A public awareness campaign and in-app instructions should be sufficient to change this perception.

Wnioski

Na podstawie uzyskanych wynikow badan empirycznych moz-na pozytywnie zweryfikowac postawionq na poczqtku artykutu hi-potezç oraz wysnuc wniosek, ze bezspornie potrzebne jest opra-cowanie interaktywnej aplikacji pozwalajqcej ludnosci cywilnej na czynny udziat w procesie monitorowania zagrozen. Jej projektowa -ny ksztatt, jest w opinii badajqcych wtasciwy. Aby oprogramowa-nie byto w petni funkcjonalne, powinno byc interaktywne i umoz-liwiac przekazywanie oraz odbieranie informacji o zagrozeniach.

Jednakze w kontekscie dziatania aplikacji niezbçdne jest wprowadzenie zmian systemowych oraz zainicjowanie zmiany sposobu myslenia spoteczenstwa. Jesli chodzi o zmiany systemo -we konieczne jest powotanie komorek (centrow dyspozycyjnych), ktore na szczeblach lokalnych, tj. w powiatach, bçdq weryfikowac naptywajqce informacje. Ogniwo powiatu wydaje siç najwtasciw-sze ze wzglçdu na optymalnq liczbç pojawiajqcych siç zgtoszen. W gminie moze ich byc zbyt mato, z kolei w wojewodztwie - zbyt wiele. Ponadto z perspektywy dyspozycji sit takie rozwiqzanie powinno pozwolic na ptynne funkcjonowanie centrum. Poza tym mozliwosci finansowe powiatu sq wiçksze niz mozliwosci finan-sowe gmin, w zwiqzku z czym powstanie tego typu podmiotow by -toby realne. Oczywiscie powinny byc one sprzçzone z wtasciwym terenowo centrum powiadamiania ratunkowego (a nawet stanowic jego czçsc) oraz centrum zarzqdzania kryzysowego. Pozwolitoby to harmonijny obieg informacji o zagrozeniach.

Niezwykle waznym elementem wdrazania aplikacji do po-wszechnego uzytku jest ponadto merytoryczne oraz wolicjo-nalne i etyczne przygotowanie ludnosci cywilnej do korzystania z niej. Dlatego tez wprowadzenie jej do uzytku powinno byc po -przedzone kampaniq spotecznq, na co wskazujq niektore odpo -wiedzi na pytania 3-5, a takze wskazania w pytaniu 7. Aplikacja musi miec jasno zredagowanq instrukcjç i samouczek. Nalezy ponadto opracowac analogiczne i w petni kompatybilne jej wer-sje na urzqdzenia przenosne oraz stacjonarne.

Kolejnq kwestiq jest koniecznosc zaszczepienia w ludnosci cywilnej przekonania o potrzebie i celowosci uzycia aplikacji. Jesli uda siç zaangazowac spotecznosci lokalne - bo na takim poziomie aplikacja ta bçdzie szczegolnie przydatna - szybkosc i doktadnosc wykrywania niebezpieczenstw siç zwiçkszq. Korzystanie z aplikacji musi miec jednak charakter odpowiedzialny. Zapewnic to powinien mechanizm lokalizacji

Conclusions

The empirical study results confirm the hypothesis put forward at the beginning of this article and lead to the conclusion that there is a clear need to develop an interactive application to allow the public to become actively involved in the process of monitoring threats. The respondents positively assessed the current design of the application. To make it fully functional, it should be interactive and allow sending and receiving informa -tion about threats.

However, in the context of the application's functioning, it appears necessary to introduce system changes and raise public awareness. As for the system changes, it is necessary to establish units (dispatch centres) that would verify the information received at the local level, i.e. in districts (powiat). The district level seems to be the best solution in the context of pro -cessing an optimum number of notifications. A commune (gmi-na) might receive too few notifications, and an entire province (województwo) - too many. In addition, in terms of resource allocation, this should allow the smooth operation of the centres. In addition, the financial resources at the disposal of district units are greater than those available in the communes, which makes the establishment of such centres feasible. They should work closely with the relevant local emergency notification centres (or even become their part) and crisis management centres. This would facilitate the smooth flow of information about threats.

An extremely important element in the process of implementing the application for general use is to prepare the public in terms of the relevant knowledge, and volitional and ethical aspects needed to use it. Due to this, its introduction should be preceded by a public awareness campaign, which is suggested by some of the answers to questions 3-5 and 7. The application should have a clear manual and tutorial. Similar and ful -ly compatible versions for mobile and desktop devices should also be developed.

It is also necessary to convince the public of the need and purposefulness of using the application. If we succeed in involving local communities, as it is at this level that the application will be particularly useful, the speed and precision of detecting threats will improve. However, the application must be used responsibly. This should be ensured by a solution designed to

zgtaszajqcego i jego identyfikacja. Powinien on wyelimino-wac wszelkie nieodpowiedzialne bqdz ztosliwe uzycia tego narzçdzia.

Jesli powyzsze wnioski zostanq wykorzystane w proce-sie wdrazania aplikacji do uzytku, to mozna przypuszczac, ze system zarzqdzania kryzysowego w Polsce zyska bardzo sku-teczny i silnie zintegrowany ze struktur^ spotecznq kraju me-chanizm, który pozwoli wykrywac zagrozenia oraz informowac o nich i bçdzie uzupetnieniem obecnie istniejqcych rozwiqzañ.

gather information on the location and identity of the notifier. This should eliminate all cases of irresponsible and malicious use of this tool.

If the above conclusions are taken into consideration in the process of implementing the application, it can be assumed that the emergency management system in Poland will receive a highly effective mechanism that is tightly integrated with the country's social structure and facilitates the detection and notification of threats in addition to the existing solutions.

Wykaz skrótów

List of abbreviations

SMOK - System Monitoringu i Ostony Kraju

IMGW - Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej

ISOK - Informatyczny System Ostony Kraju

GUGiK - Gtówny Urzqd Geodezji i Kartografii

KSWSiA - Krajowy System Wykrywania Skazeñ i Alarmowania

SMOK - the National Monitoring and Protection System IMGW - the Institute of Meteorology and Water Management ISOK - the Computerised National Protection System GUGiK - the Central Office for Cartography and Geodesy KSWSiA - the National Contamination Detection and Alarm System

Literatura

[1] Sobczyk M., Statystyka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2018.

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

[2] Rozporzgdzenie Rady Ministrów z dnia 16 pazdziernika 2006 r. w sprawie systemów wykrywania skazeñ i wtasciwosci organów w tych sprawach (Dz. U. Nr 191, poz. 1415).

[3] Rozporzgdzenia Rady Ministrów z dnia 7 stycznia 2013 r. w sprawie systemów wykrywania skazeñ i powiadamiania o ich wystgpieniu oraz wtasciwosci organów w tych sprawach (Dz. U. poz. 96), § 4, pkt 1.

[4] Ocena przygotowan w zakresie ochrony ludnosci i obrony cywilnej w Polsce za 2015 r., Biuro ds. Ochrony Ludnosci i Obrony Cywilnej Komendy Gtównej Pañstwowej Strazy Pozarnej, Warszawa 2016, В.

[5] http://www.zabieram.pl.mediafm.net/art/40701/regionalny--system-ostrzegania-w-caej-polsce.html [dostçp: 1.02.2018].

[6] http://www.lublin.uw.gov.pl/regionalny-system-ostrzegania [do-stçp: 31.01.2018].

[7] http://www.dailymail.co.uk/sciencetech/article-3023155/The--app-save-LIFE-Emergency-service-tells-rescuers-save-touch--button.html [dostçp: 7.02.2017].

[8] https://play.google.com/store/apps/details?id=com.curlybrace-apps.ruchir.rescuer [dostçp: 7.02.2017].

[9] https://play.google.com/store/apps/details?id=com.threesixtyen-tertainment.nesn [dostçp: 7.02.2017].

DR HAB. HENRYK WYRfBEK, PROF. UPH - doktor hab. nauk spotecz-nych (dyscyplina: nauki o obronnosci). Profesor nadzwyczajny w In-stytucie Nauk Spotecznych i Bezpieczeñstwa Wydziatu Humanistycz-nego Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach, kierownik Zaktadu Bezpieczeñstwa Pañstwa. W swoich zaintereso-waniach naukowo-badawczych skupia si^ na problemach interdyscy-plinarnych: naukach o zarzgdzaniu oraz naukach o bezpieczeñstwie i obronnosci. Autor ponad 100 publikacji naukowych.

DR PAWEL SZMITKOWSKI - adiunkt w Zaktadzie Bezpieczeñstwa Pañstwa Instytutu Nauk Spotecznych Uniwersytetu Przyrodniczo--Humanistycznego w Siedlcach. Od 2014 roku kierownik Pracowni Zarzgdzania Kryzysowego. Autor i redaktor monografii, artykutów naukowych i popularno-naukowych z zakresu zarzgdzania kryzyso-wego, ochrony ludnosci i obrony cywilnej oraz edukacji dla bezpie-czeñstwa.

HENRYK WYRÇBEK, PROF. UPH, doctor in social sciences (discipline: defence science). Associate Professor at the Social Science and Security Institute of the Faculty of Humanities of the Siedlce University of Natural Sciences and Humanities, Head of the Department of State Security. His scientific research interests include interdisciplinary problems of management sciences, and security and defence sciences. He has authored over 100 scientific publications.

PAWEL SZMITKOWSKI, PH.D. - assistant professor at the Department of State Security of the Social Science and Security Institute of the Siedlce University of National Sciences and Humanities. Since 2014 he has been Head of the Crisis Management Unit at the Department. He has published and edited a number of monographs, scientific and popular science articles in crisis management, population protection and civil defence, as well as safety education.

Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyzszego

Stworzenie anglojçzycznych wersji oryginalnych artykutów naukowych wydawanych w kwartalniku „BITP. Bezpieczeñstwo i Technika Pozarnicza" - zadanie finansowane w ramach umowy 658/P- DUN/2018 ze srodków Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyzszego przeznaczonych na dziatalnosc upowszechniaj^c^ naukç.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.